Kerk van Vries met koperen kroon verrijkt Hij kreeg plaats in het koor De avonturen van Pietje Pluis en Jantje Joppe IN HET DRENTSE DORP VRIES stopte Zaterdagochtend een touring-car van de N.V. TESO Een gezelschap dames en heren stapte uit. Toeristen? Dat kón, want Vries is een alleraardigst dorp, daar in het Noorden van Drente. De kerk van Vries is een der merkwaardigste van ons land. Die zou men dus kun nen gaan bezichtigen. Men zou ook kunnen zien hoe goed die Vriezenaars kun nen voetballen: ze zijn dezer dagen kampioen geworden van hun aideling in de derde klasse. Men zou er het rundvee kunnen bewonderen of de paarden: de fokveedagen in Vries trekken duizenden bezoekers. Men zou hier kunnen informeren, men in Vries en Vries heeft haar deu ren gaarne opengezet voor goede vader landers- Otm hen te helpen, welke hulp tevens verlichting voor hun gezinnen op Texel zou betekenen. Lief en leed heb ben wij 9amen gedeeld- Tk hoop, zo besloot de burgemeester dat deze dag zal bijdragen om de band nog nauwer aan te halen, dal deze band tot in lengte van jaren blijft bestaan ■De heer H C. Remmers voerde hier op het woord namens de Texelaars. Hij schetste eerst de tijd van angst en vrees, toen men van Texel werd wegge voerd. Waarheen? Niemand wist het. Niemand wist wat de Duitsers van plan naren Men kwam in Vries en de gast vrijheid, die men hier vond, heeft diepe indruk gemaakt Ben geruststelling was dit ook voor de bet-rekkingen op Texel- ..Wij voelden ons hier thuis- De O.T. heeft niet veel aan ons gehaden toen wij vernamen, dat wij naar Assen moesten verhuizen hebben wij alles ge probeerd om hier te kunnen blijven- Dat lukte ons echter niet en op 31 Jan. vertrokken wij uit Vries. Wij hebben de de prettigste heinneringen aan Vries bewaard en om onze dankbaarheid uit te drukken willen wij u hier een kroon aanbieden als blijvend symbool van vriendschap. De heer Remmers verzocht de burge meester dit symbool \an licht te willen aanvaarden. Ook hij sprak dé hoop uit. dat dit symbool tot in lengte van dagen zou blijven voortbestaan. De heer Rem mers besloot: „Vrienden van Vries. komt naar Texel, U zult daar steeds gastvrij voiden ontvangen". zou waar en welke weg men moet inslaan om het natuurbad te bereiken- Daar ge nieten in het drukst van het seizoen zo'n 4-5000 mensen van zon. licht, water, bos en weide, de kinderen vermaken er zich in bootjes of "in de speeltuin Men kan hier vragen, waar de gloednieuwe meeu- wenkolonie is gevestigd en hoeveel muizen er door die meeuwen zijn ver delgd. Men kan daarover bomen met de geanoedelij'k-koutende kastelein in wiens café een enorme kast met sporttrophee- en troont- Bekers, lauwertakken en me daille, gewonnen door „V A.KO." dat is .Vriezer Activiteit Kenmerkt Ons" Maar genoemd gezelschap kwam dit maal niet voor al hetgeen wij hier op somden- Het kwam om getuige te zijn zijn van een eenvoudige plechtigheid: in de kerk zou een kroon worden onthuld. Een kroon, aangeboden door „Vroegere Texelse Evacué's. een huldeblijk aan Vries. Aan de Vriez.enaren van die „V-A. K-O.". Ja, met recht: De activiteit van deze landgenoten kenmerkt hen! Want die kroon wil „slechts" z.ijn een blijk van erkentelijkheid voor liet goede, dat de Texelse gedeporteerden in 1944 van de Vriezenaars hebben ondervonden- Men heeft voor de Texelaars gedaan wat men kon nok hierin waren de Vrieze naars ,,het Vaderland getrouw". Onlhulllngsdag. Nadat Vrijdagmiddag reeds een gezel schap Texelaars-organisatoren en mede werkenden aan de Revue per luxe wagen en TESO-bus naar Assen was ge reisd, volgden Zaterdag vijf TESObus- sen: met de eerste boot gingen o.a zij. die de plechtigheid in het dorp Vries, even ten noorden van Assen, wilden bij wonen en 3 bussen volgden met hen. die speciaal voor de onthulling van de liank naar Drente trokken- De N.V. T- E S.O nam Za'erdag twee nieuwe bussen in dienst, touring-cars, die aller bewon dering hadden! Prachtige wagens zijn het. ruime gemakkelijke stoelen en. radio „aan boord". Precies op tijd elf uur arriveer den de Texelaars in Vries, waar de kennismaking met de pleegouders werd hernieuwd- In hotel Homan werd koffie geserveerd- En onderwijl praatten de Texelaars en Vriezenaars honderd uit! Sfeer van hartelijkheid en gastvrij heid, zoals wij alom aantroffen! Om streeks half 12 begaf men zich naar de N.H- kerk van Vries, waar de „aanbie- bieding van het huldeblijk door de vroe gere Texelse evacué's" zou plaats vin den. Een huldeblijk aan d s gemeente Vries. Geen bank hier, maar een kroon voor de kerk, een 'heel oude kerk: het schip dateert uit de 11e eeuw, de toren moet nog ouder zijn. het koor is van 1425 De plechtigheid werd geopend dooi de burgemeester van Vries, de neer E W. de Fieliettaz Goethart- Hij verwelkomde de aanwezigen namens de gemeente en de kerkvoogdij van de N.H- kerk- De aanwezigheid van de Texelaars bewijst dat zij ons niet vergeten zijn Dat ver hevigt ons zeer, aldus speker- Hier wer den banden gelegd tussen mensen, die volkomen vreemd aan elkaar waren. Gelegd in een tijd, dat wij allemaal in hetzelfde schuitje zaten en gevoerd wer den in 'n richting waarheen wij helemaal niet wilden. In een tijd van hoop en vrees! Hoe zeer verbeidden wij allen het ogenblik van de bevrijding van het Va derland! Ook in dat verlangen waren wij een! Spreker zag trouwens wel meer over eenstemmingen: Drente is lange tijd een geïsoleerd gebied gevvwest en Texel is een eiland. Op Texel spelen de scha pen en lamineren een belangrijke rol in het economisch laven en Drente heeft voor de grote ontginningen ook heel veel schapen gehad. Spreker'had al heel wat over Texel ge legen. over de gastvrijheid: Vraagt men er 0111 een glas water dan krijgt men 'n glas schapenmelk" Die Texelaars kwa- Onthuld- De Burgemeester van Vries begaf zich hierop naar hot koor om de kroon te onthullen. Toen dit was geschied, bood de heer C. W van In-gen Seheuau hem de bijbehorende oorkonde aan- De bur gemeester nam hierop nogmaals het- woord: Hij merkte op, dat Ou'desdhild's kerk v errijJrt werd met kronen, aangebo den door Tromp en De Ruyter Dat is al eeuwen geleden. U kunt ervan over tuigd zijn, dat Vries zal trachten om deze kroon ook aan de nageslachten over te dragen. De burgemeester sprak hierna namens de pleegouders: De in standhouding van de vriendschapsban den wordt door ons op hoge prijs ge steld. Wij hopen, dat deze koperen kroon steeds een getuigenis zal zijn van de ondergrond van dit geschenk, nl. het behoud van onze vrijheid. Ds- Pliester bracht namens de N. H. Gemeente dank voor het mooie ge schenk. De Texelaars vonden hier ver lichting in de druk en zij brengen nu op hun beurt verlichting! „Ik hoop dat deze kerk en deze kroon nog vele eeu wen bewaard blijven. Hierna vertelde Ds Pliester tal van bijzonderheden over de kerk (zie ook volgend nr.). De plechtigheid werd besloten niet het zin gen van het ie en 2e couplet van het Wilhelmus- Na deze plechtigheid maakte men gaarne gébruik van de bezichtiging der kerk (Zie ook volgend nr.) Toen wjj-van-de-krant na bezichtiging weer op de Brink van Vries kwamen, was daar niiet. één Texelaar te zien: zij waren met hun pleegouders verdwenen! NATUURMONUMENTEN vergrootte haar bezit op Texel „op aantrekkelijke voorwaarden". In Natuur en Landschap", liet o-rgaan van de Contactcommissie voor Natuur- en l^indschapsbescherming. lezen wij in de rubriek „Wat behouden bleef": „Op Texel verkreeg de Vereniging tot Be houd van Natuurmonumenten in Neder land drie percelen uogelterr vin, het Riet land. liet Vogelwater en het Snobbeland. tezamen groot V/i ha., welkt- door een der trouwe leden aan de Vereniging op bijzonder aantrekkelijke voorwaarden werden aangeboden". door G. TH. ROTMAN Nadruk verboden 7 7 w 107- Hektor, die juist verwoede pogin gen deed om zijn plagers te pakken te krijgen, was door het plotseling door snijden van liet touw boven op Jantje terechtgekomen, die daardoor achterover viel en al de broodpap in z'n gezicht kreeg. En nu werden Jantje en Pietje eens even geducht door I-lektor onder handen genomen- 108. Toen Hektor naar z'n zin genoeg wraak had genomen, verdween hij weer over het hek, juist toen de dorps-politie agent op het lawaai kwam aanlopen- O, wee, daar had je 't al: ze moesten hun naam opgeven! „Zo, zo. zijn jullie die weggelopen jongetjes! Zo, zo! 't Is fraai- Gaat maar eens netjes met me mee!" Vervolg „12 November 1944" Texelse metselaars bouwden de Bank. Van links naar rechts: S- Bruin, H- Vcenema. L. Stiekema, C. Witsiers en G- Dekker. Assen, hoewel zij onder zware druk der Duitsers en W.A.-mannen leefde, de Texelaars met raad en daad ter zlide stond en al liet mogelijke deed om de toestand waarin men verkeerde zoveel mogelijk te verlichten- Zij heeft er voor gezorgd, dat ik steeds geruststellende berichten aan de achtergeblevenen op Texel kon doorgeven. Het is daarom met buitengewone vol doening dat ik thans op deze plaats na mens alle Texelaars mijn oprechte dank kan uitspreken voor alles wat u voor on ze jongens hebt gedaan en dat deze dank vergezeld kan gaan van een stof felijk blijk van waardering en kon wor den gefinancieerd uit het bedrag dat destijds door de Texelse gemeenschap is bijeengebracht en van de bijdragen van hen die in Assen zijn geweest. Het ontwerp van de bank is gemaakt door de heer J- v-d. Pijl die tot zijn gro te spijt niet aanwezig kan zijn. terwijl de uitvoering is geschied door Texelse metselaars in samenwerking met de Ge meente-architect van AssenVerder wil ik gaarne mijn persoonlijke dank uit spreken. zonder anderen te kort. te doen aan de heer Kroeze met wie ik dagelijks het telefonisch contact in stand heb kunnten houden- Via hem en de heer v d- Kolk werden de berichten van en naar Texel doorgegeven. Dank aan de Directeur en personeel van liet postkantoor alhier voor hun me dewerking, waarbij vooral niet te verge ten. diegenen, waarmede wij de eerste teilefonisc.be verbinding wisten te ver krijgen en waaruit een vruchtbare sa menwerking is tot stand gekomen. Wij hebben toen kunnen ondervinden wat, ondanks oensuur. eenheid en vertrou wen veirmag. Voorts nog mijn dank aan de directie van de Rottend- Bankvereniging voor 't belangeloos overmaken der gelden van de tewerkgestelden. Thans zal ik eindigen om dan het woord te geven aan de heer v.d- Kolk, een van de gedeporteerden naar Assen, die destijds de administratie heeft ver zorgd- Moge de hartelijke betrekkingen die thans met Assen bestaan, tot in leng te van tlag-en blijven voortduren, ja zelfs nog meer verstevigd worden! Enkele Assense burgeressen hebben reeds de stap naar het Stadhuis met Texelse jongeus ondernomen. Mochten er van beide zijden meerderen zijn die dit verlangen koesteren, doch hun schroom niet weten te overwinnen, clan zou Ik willen aanraden, probeer het eens bij deze bank en lk weet zeker dat u zich op dit plekje Texel in Assen, met ons eiland verbonden zult voelen en de gro te stap zult durven wagen. Ik heb ge zegd"- De heer Van der Kolk begon met op te merken: „Wij werden al3 vee weg gevoerd en als vee werden wij behandeld. In die dagen werd er door andere groepen heel wat erger ge leden. Ik denk aan de concentratiekam pen, aan de honger die in de grote ste den werd geleden In dat opzicht hadden wij het bier niet zo slecht, maar het was todi eten geweldige overgang zo uit de rust en de vrijheid aan de heidenen te worden overgeleverd Spreker schetste hierop de ellendig? omstandigheden waarin men de eerste tijd in Assen verkeerde. Men moest iede re dag naar de heide- 8-9 km. lopen op schoeisel dat vaak geen schoeisel meer was. En alsmaar regen, permanent re gen, van vroeig tot iaat en 's nachts ook Velen werden ziek- Er dedien zich ge vallen van diphterie voor. Men vocht te gen schurft en luizen- Mten liep z'n voe ten door- Maar ondanks dit alles bleef de stem ming prima. De nood kweekte vriendschap- De do minee sliep naast de metselaar, de kape laan naast de landarbeider, enz- enz. Spreker dacht aan de gezinnen, aan de vrouwen en kinderen die op fexel wa ren. „Die hadden het toen nog moeilij ker dan wij". Spreker noemde een reeks van namen van hen, aan wie de Texelaars veel dank versdhulidigd zijn: Zuster Bos, Dr. Kroes. Dr. Kalvericamp, Dr- Looijenga. de Directrice van het ziekenhuis en de verpleegsters, de dames van de diphte- rieharakkeii, het personeel van het Ro de Kruis en 'ast not least: de pleegou ders! Men vond uitstekende kosthuizen. Ziet ons dus wiet ais martelaren, maar als mensen, die u heel dankbaar zijn voor het vele goede, wat wij hier hebben ondervonden. De meesten konden in Maart en April naar Texel terugkeren. Daar brak de strijd tus9en Duitsers en Russen uit en sommige der Texelaars, die er hier goed doorkwamen, verloren toen op Texel het leven- Door de Russen-oorlog is de onthulling van de bank vertraagd, maar nu is de dag dan aangebroken! Ik verzoek nu het omhulsel weg te ne men. Terwijl enige gemeentewerklieden zich van deze taak kweten, hees de heer C- Mets de groen-zrwarte Texelse vlag. Burgemeester Den Dreu, het woord verkrijgende, merkte op, dat de gezeg den Ondank is 's were'ldsloon en De deugd wordt zelden beloond, maar uit drukkingen zijn van -zwartkijkers- Wij hebben hier in ieder geval het voor beeld. dat de deugd wèl beloond is Spr. gewaagde daarop van de goede betrek kingen tussen de Texelaars en de bewo ners van Assen: „in de strijd tegen d.- onderdrukkers is de vriendschapshand gegroeid". Spr. hoopte, dat deze band steeds versterkt zou worden en besloot zijn toespraak met de mededeling, dat de gemeente Assen deze monumentale bank in grote dankbaarheid aanvaardt- (Ap plaus). De Commissaris der Koningin in de provincie Drente, mr- dr. R H. Baron de Vos van Stecniwjjk, zei o a Het geldt hier een plechtigheid tussen Assen en Texel, maar het geschenk .s geplaatst op de Bniiuk van de hoofdstad, tegen over het gebouw van het Provinciaal Bestuur. Daarom is er ook voor mij aan leiding hier enkele woorden ispreken- Dfzer dagen hebben wij hier de opvoe ring bijgewoond van „De bazuinen om Jericho", een spc! ter herinnering aan de bezettingsjaren. Daarin blijft van eensgezindheid niet veel over. Hier, tussen Assen en Texel, -blijkt de band na 5 jaren nog even herdht en sterk TTïcr gekit niet „Uit 'het oog, uit hef hart" Daarom willen wij de wens uitspreken, dat deze l-ank steeds een waardige plaats zul innemen op de Brink van Assen- Als symbool van de band. die Texel en As sen verbindt". De stafm,uzieik speelde 'hierop liet Wil helmus, De bank bleef nog lang liet- middel punt der belangstelling: een monument, eenvoudig van architectuur, geheel pas send in het kader van de hulp, welke de Texelaars in Assen hebben ondervon den: de Assenaars beschouwden het als hun plicht. „eenvoudig" hun plicht! Na afloop van deze plechtigheid werd het Texelse Comité, bestaande uit de he ren dhr- v.d- Kolk, voorzitter: C. Mets, secretaris; A. v-d. M uien, penningmees ter en de leden L- Sol; en L. Kuiper, ten laadhuize ontvangen- Behalve van de commissie van ontvangst, bestaande uit 'burgemeester Den Dreu- voorzitter, de heer Bakker, directeur Prov. V'W, se cretaris en d? leden. Kolonel Linde man, Dr- Kroeze, Dr. Kalverkamp, niw* Content, wethoudster, de lieer Harde- ring, imv. Hommes en Zuster Bos. waren aanwezig de Commissaris der Koningin in de provincie Drente. Baron de Vos van Steen-wijk en de wethouders van As sen. Burgemeester Den Dreu bood het ge meentebestuur van Texel een foto van de bank aan- Hij overhandigde de foto aan de heer Ohr- vó. Kolk- De lieer Van der Kolk bedankte kolonel Lindeman -hartelijk voor d j muzikale om lijsting en burgemeester Den Dreu voor de aanleg van de tuin voor het monu ment. Dames ui ouderwetse. Drentse kle derdracht, ontuopten ziCh ais vaardige serveersters het was een genoeglijk uur- TEXEL, LAND EN VOLK IN DE LOOP DER EEUWEN- Het aantal goede besprekingen over de Texelse geschiedenis van de heer Van der Vlis, wordt nog steeds groter. In bre de kring, zowel van wetenschapsmensen als van het belangstellende publiek, on dervindt dit mooi uitgevoerde boek waardering. In do „Biographie der soci ale wetenschappen" van Maart lazen we over het boek: ,,In de geschiedenis der Ned- Zeevaart is Texel een der belangrijkste steunpun ten geweest. Dehandels- en oorlogsvloot vertrok en kwam aan op de Texelse re de. Het eiland vertoont hiervan nog de typische sporen. Eeuwenlang werd het leven op Texel door deze zeevaart be heerst- De sdhrij-ver heeft een uitvoerige dikwijls anecdotische beschrijving gege ven van de bevolking van Texel, haar zeden en gewoonten- Voor hen, die zich willen oriënteren omtrent het leven in de 17e lot 19e eeuw en de geschiedenis der Nederlandse zeevaart willen kennen, biedt dit boek een schat van materiaal. De schrijver heeft de Texelse archieven, van kerk en overheid, zorgvuldig bestudeerd en tal rijke nieuwe feiten aan het l'icht ge bracht- De technische uitvoering van het boek is zeer verzorgd". Meer en meer blijkt, dat deze Texelse geschiedenis een prachtige propaganda voor ons eiland is- Het is a'leen maar verwonderlijk, dat er nog zoveel Texe laars zijn, die net boek nog niet hebben aangeschaft en gelezen Want het be hoort eigenlijk in het boekenrekje van iedere Texelse familie een ereplaats te hebben. MELKCURSUSSEN- Hierbij wordt uw aandacht gevestigd op de mogelijkheid tot het volgen van melkcursussen voor het behalen van een melkdiploma- 'Deze cureussen beginnen m Mei en eindigen 'in Augustus met een onder breking tijdens de hooitijd. De voor waarden zijn de volgenden: lc- Men moet op 1 Mei 1950 dc leeftijd van 16 jaar hebben bereikt en 2e. in staat' zijn geregeld te melken tijdens de duin- van de cursus. De kosten bedragen in de regel niet meer dan f5,voor de gehe le cursus- Men geve zidh op bij de di recteur van de zuivelfabriek of bij een der stalcontroleurs van het Melkcontro- lebureau „Amsterdam" of bij een der be stuursleden van de plaatselijke afdelin gen der standsorganisaties, terwijl ver dere inlichtingen verstrekt kunnen wor den door het Rijkszuivelconsulentsclhap te Hoorn- De ervaring leert dat het mel ken belangrijk beter geschiedt en het de kwaliteit van de melk ten goede komt, in dien men, ook op dit terrein behoorlijk is onderlegd, en begrijpt hoe en waarom uiten 'het op de wijze, zoals op deze cursussen wordt geleorld, moet doen. De diploma's zijn tevens noodzaklijke be wijsstukken indien men wil t migreren. De Secretaris van de Commissiie ter verbetering der melkwinning in Noond-IIoilland, Ir. C VERSCHOOR, tevens RijksBuiveleonsulent- DIENSTREGELING N.V. TESO, ingaande I April t.m- 13 Mei Op werkdag -n: Van Texel: 5,20; a6,25; 7,45; 11,45; 14,50; 17,50 Van Den Helder: 6.30; a8,lö; 10,20; 13,00 10,20; 19,30 a is alleen op Maandag. Op Zon- en alg. erkende Chr- Feestd. Van Texel: 7,45; 11,45; 17,50 Van Don Helder: 10.20; 13,10; 19,00. OULESOHILD EN DE HAVEN- PLANNEN- (Ingezonden). J55SSjÈ^!&'.y»v;.j? "'él 5 .V Hoe zwaar weegt Oudeschild? Geachte redactie. Mag ik in de discussie over de haven- plannen van uw blad gebruik maken om ei.Sceüe opmerkingen te maken over Ou deschild en zijn haven; opmerkingen die ik tot nu toe mot enige verbazing miste, bij alles wat al over deze kwestie is ge zegd en gcschiewen. Ben haven aan het Horntje zal een tweede haven zijn. De eerste, die van Ou deschild, blijft bestaan en hljj-ft kosten. Die haven zal dan te groot zijn- De TE- S.O.-boten verdwijnen. De kleine vis sersschepen hebben ook hun langste tijd gehad- Het pontverkeer zal 't vracht vervoer per as wel doen toenemen, wat een terugslag zal geven in het vracht vervoer te water. Er blijft dus een havlen met een kost- liane maar goeddeels nutteloze accomo- datie (TESO-gebouw en pakhuis, par keerterrein. goéde toegangswegen, hoog- ivatersteiiger). een haven, die weinig minder aan onderhoud zal vragen, maar die beduidend Slechter zal zijn te ex ploiteren. En wat gebeurt er met. Oudesohiild zelf? Niet in het minst door het inten sieve bootverkeer is Oudesdhild de ar moede van de vorige eeuw te boven ge komen. Ruim 10 pet. van de gtzinshoof- den is in dienst van de N-V- TESO en wanneer wij alleen rekenten met die ge zinshoofden die nog in het arbeidsproces zijn opgenomen, dan naderen wij de 15 pet- Ook liet TESO-personeel zal graag dicht bij liet werk willen wonen- Wan neer er een haven aan liet Horntje komt dan zal op den duur het bootpersoneel de hoot- volgen. Met hen zullen zeker en kel; taxi-ondernemers moeten heengaan, alsmede de exploitant van het Stoom- ixmtkoffiehuis. Door het verhuizen van deze mensen en door het opdrogen van d - stroom van vreemdelingen, die nu altijd nog geld in Oudeschild achterlaten, maar voor wie 'liet dorp straks geen aantrekkings kracht bezit, zal 'het aantal midden- standsbedrijvm moeten worden inge krompen- Hierboven wees ik reeds op het ver lopen van de Waddenvisserij en op te verwachten terugslag in het vervoer te water en de daarmee gepaaid gaande vermint!orde werkgelegenheid te Oude schild. Een driemanssdhool zal niet meer te handhaven zijn, een kleuterschool nau welijks. Ook de exploitatie van het ver enigingsgebouw dat voor eten belang rijk deel steunt op de transportarbei ders, zal moeilijk volden. De zelfstan digheid der kerkelijke gemeenten blijft eveneens moeilijk te handhaven. Op den duur zulten er huizen leeg blij ven door gebrek aan werkgelegenheid- Een belangrijke Texelse woonkern wordt aldus met verval bedreigd en dat is verlies in sociaal opzicht en het is kapitaalverlies- Wanneer de beslissing genouien moet worden, zal liet zwaarste ook het zwaar ste moeten weigen- Maar ook Oudeschild weegt mee. Hoe zwaar? O. B- TERMAAT.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1950 | | pagina 4