Geen reactieclieren meer naar Texel
Elke drie kwartier sterft een slachtoffer
van deze ziekte
De moeilijke keus
De Tuberculose-bestrijding onder het Rundvee
Ons aller devies zij
door E. Noordijkf^
dierenarts J
Hoe Jantje Kruizemunt een erfenis kreeg
Kankerbestrijding
Jeugdrubriek
Bomen verdwenen maar Verkeersborden bleven
Nu de invoer van vee weer voor de
deur staat is het gewenst de Texelse
veehouders er op te wijzen dat deze in
voer in onze Gemeente slechts geoor
loofd is wanneer ten raadhuize eerst een
invoervergunning is verkregen voor het
aantal in te voeren dieren en wanneer
er voor gezorgd wordt dat alle in te
voeren dieren gedekt zijn door een wit
certificaat dat niet ouder is dan tien da
gen.
Wat het witte certificaat betreft zal
het duidelijk zijn dat graskalveren hier
door niet gedekt kunnen zijn om de een
voudige reden dat deze dieren nog niet
onderzocht zijn. Graskalveren zullen dus
evenals vorige jaren aan de haven wor
den getuberculineerd en na drie maal
24 uur worden gecontroleerd; dieren die
positief op de tuborculinatie reageren
moeten binnen 10 dagen van Texel zijn
verwijderd. Ook nuchtere kalveren kun
nen natuurlijk niet gedekt zijn door een
wit certificaat; deze dieren echter wor
den niet getuberculineerd omdat ze nog
te jong zijn.
Kalveren ouder dan twee maanden
worden bij invoer aan de tuberculine-
proef onderworpen.
Thans, nu op meerdere markten uit
sluitend tbc-vrij vee wordt toegelaten,
welk vee gedekt is door certificaten, is
het aankopen van rundvee met wit cer
tificaat, met ouder dan tien dagen, voor
de Texelse veehouders en veehandelaren
geen probleem meer'
Wordt er dan ook voortaan vee inge
voerd dat niet gedekt is door een geldig
wit certificaat dan wordt dit vee op kos
ten van de eigenaar in de gemeentestal
te de Haven opgestald en dient men dit
vee binnen de kortst mogelijke termijn
van Texel te verwijderen.
Wij moeten er voor zorgen dat thans
geen reactiedieren meer op Texel wor
den ingevoerd wanneer straks de nu nog
aanwezige reagerende dieren zijn opge
ruimd, Texel vrij is en vrij blijft. Het
aantal reactiedieren dat thans nog op
Texel wordt gehouden is inmiddels zeer
gering geworden; maar enkele bedrijven
zijn niet geheel vrij en de eigenaars de
zer bedrijven zullen al het mogelijke
doen om zo spoedig mogelijk ook een vrij
bedrijf te verwerven!
Het bestuur van de Vereniging Texel
tot bestrijding van de Rundertuberculose
rekent er op dat iedere veehouder en ie
dere veehandelaar zijn volle medewer
king zal verlenen opdat de uitvoering
van de Gemeentelijke verordening vlot
zal verlopen.
E. Noordijk
ZWARE STRAF GEEIST TEGEN
DRENTSE VEEHANDELAAR
Tegen de veehandelaar E. L. te Tweeloo
bij Meppel eiste de officier van Justitie
van de arrondissementsrechtbank te As
sen een jaar gevangenisstraf waarvan
zes maanden voorwaardelijk.' De vee
handelaar had een koe verkocht en daar
voor een valse gezondheidsverklaring af
gegeven.
INGEKOMEN PERSONEN.
Louise A. du Bosc, v. Edam, Kerkstr.
23 n. De Cocksdorp 61 Dirk de Jong en
gez. v. A'dam, Bloemgracht 178 II naar
Kogerstr. 44 Cornelia Huisman, e.v. Vis
ser, v. Bolsward, St. Josephbuurt 6 n
Kogervveg la. Anna v. Hasselt, v. Den
Bommel, Oostdijk A 275 n. De Cocks
dorp. Petrus J. Stam, v. Schagen, Markt
B 8 n. Schoonoordweg 15. Antonius J. H.
v.d. Hulst, V Hilversum, Javalaan 2 n.
Suikerweg 1.
OPENSTELLINGSUREN DER PTT-
KANTOREN OP TEXEL. VOOR HET
PUBLIEK.
Den Burg: Ma. t.m. Vrijd.: 8,30-12,30 en
14-19 voor post, telegraaf en telefoon.
Zaterdags: 8,30-13 uur v. post, tele
graaf en telefoon. Zaterd.: 14-19 al
leen v. telegraaf en telefoon.
De Cocksdorp: Ma. t.m. Vrijd.: 9-12, 14-
15 en 18-19 v. post en telegraaf.' Za
terd.: 9-13 v. post en telegraaf; 14-15
en 18-19 v. telegraaf. Telefoon Ma
t.m. Zaterdag: 8-20 uur.
Oosterend: Ma. t.m. Vrijd.: 9-12 14-15
en 18-19 v post, telegraaf en telefoon.
Zaterd.: 9-13 v. post, telegraaf en tele
foon. 14-15 en 18-19 v. telegraaf en te
lefoon.
Oudeschild: Ma. t.m. Vrijd.: 9-12 14-15
en 18-19 v. pos:, telegraaf en telefoon.
Zaterd.: 9-13 v. post, telegraaf en tele-
,l°0? „5 en 18"19 v telegr. en telef.
l'-ier and: Ma t.m. Vrijd.: 15-16 v. post
zaken. Zaterd.: 9-10 v. postzaken. Ma.
t.m Za. 8-20 v. telegraaf en telefoon.
Den Hoorn: Ma. t.m. Vrijd.' 8-9, 14-15 en
18-18,30 V. postzaken. Za. 8-10,30 voor
postzaken. Ma. t.m. Za 8-19 v tele
graaf en telefoon.
De Koog: Ma. t.m. Vrijd.: 9-11, 13,30-15
en 19-20 v. postzaken. Za. 9-13 v
postzaken. Ma. t.m. Za. 8-21 v tele
graaf en telefoon.
De Waal: Ma. t.m. Vrijd.: 9-10 en 14-15
v. postzaken. Za. 9-11 v. postzaken.
Ma. t.m Za. 8,30-12,30, 14-16 en 17-19
voor telegraaf en telefoon.
Op Zondag:
Op Zondagen zijn de kantoren Den
Burg, De Cocksdorp, Oosterend, Oude
schild en De Koog van 8-9 geopend voor
telegraaf en telefoon. (Voor de Post
dienst zijn de kantoren gesloten).
De kantoren te Eierland, Den Hoorn
en De Koog zijn des Zondags voor alle
diensten gesloten.
door G. Th- ROTMAN-
Nadruk vsrboden.
57 Het gezicht der vrouwen was, naar
gewoonte des lands, door een sluier be
dekt. ,,Ze hebben zeker lelijke tanden
van al het snoepen!" mompelde de pi
loot, die vanwege de tegenslagen in 'n
zure bui was. Een rolletje van verguld
hout, dat op hun neus hing, diende om
de sluier iets van het gezicht af te hou
den en de ademhaling mogelijk te ma
ken.
58. Na enig loven en bieden werden
ze het omtrent de vrachtpiijs met de
voerman eens en weldra zaten ze ach
terop de kar, die alleronaangenaamst
over de ongelijke bodem voorthobbelrie.
„Lopende waren we er net zo gauw",
zei de piloot, „maar 20 is het in ieder
geval gemakkelijker!"
Dezer dagen zal de jaarlijkse col
lecte voor de kankerbestrijding
worden gehouden. Naar aanleiding
daarvan publiceren wij thans een
artikel van deskundige hand over
de organisatie van de bestrijding
van deze vreselijke ziekte.
Kanker is een ziekte, welke boven de
leeftijd van 40 jaar in veelvuldigheid
toeneemt. Dit is vooral toe te schrijven
aan de verlenging van de gemiddelde le
vensduur, welke in Nederland 100 jaar
geleden nog geen 40 jaar bedroeg, doch
nu reeds tot 67 is gestegen. Er overlijden
nu per jaar ongeveer 14.000 Nederlan
ders aan kanker. Men kan het aantal
nieuwe patiënten per jaar in ons land
schatten op ongeveer 18.000. Niet alleen
het verschil in leef tij ds-opbouw van de
bevolking is oorzaak van het toenemen
van kanker. Er bestaat een toeneming
van sommige orgaankankers onder in
vloed van schadelijke, van buitenaf in
werkende factoren; zo wordt de toene
ming van longkanker in verband ge
bracht met.het sigaretten roken. Men
denke aan de invloed van teer op het
ontstaan van huidkanker. Op het in Juli
te Parijs gehouden vijfde internationale
kankercongres werd er vooral van Ame
rikaanse zijde op gewezen, dat 95 pet van
de patiënten met longkanker zware ro
kers zijn en 90 pet sigarettenrokers. Lan
den als IJsland, waar tot vóór 1940 wei
nig sigaretten werden gerookt, vertonen
de laagste sterftecijfers aan kanker. In
de toekomst zal men op grond van de
wetenschap, dat bepaalde factoren kan
kerverwekkend kunnen werken, prae-
ventieve maatregelen kunnen treffen.
Deze zullen echter gebaseerd moeten zijn
op fundamenteel wetenschappelijk on
derzoek. Internationale samenwerking op 1
dit gebied heeft plaats door het Interna
tionaal Comité voor Wetenschappelijk
Kankeronderzoek, waarin Dr Korteweg
uit Amsterdam als afgevaardigde voor
Nederland zitting heeft.
Dit comité is tevens het adviserend
lichaam van het Internationaal Verbond
tegen de Kanker.
De maatschappelijke betekenis van
kanker is groot. Reeds werd op het gro
te aantal ziexen en op het sterftecijfer
gewezen Ook het arbeidsverlies is zeer
aanzienlijk, daar 40 pet van de kanker
gevallen wordt vastgesteld beneden de
leeftijd van 65 jaar, dus bij de arbeiden
de bevolking. Millioenen worden per
jaar uitgegeven aan de behandeling en
verpleging van kanker. Bestrijding de
zer ziekte is dus een economisch belang
voor onze samenleving van de eerste
orde.
Kankerregistratie
Vóór alles is nodig een goede kanker
registratie in Nederland. Onze kennis
omtrent de aard van de kanker is onvol
doende en in het bijzonder schiet onze
kennis nog te kort inzake de resultaten
van de verschillende behandelingsmetho
den. Daarvoor is het nodig nauwkeurige
gegevens omtrent de kankergevallen te
verzamelen en deze statistisch te verwer
ken. De instelling van een zodanige re
gistratiedienst is in voorbereiding. Hier
ligt met name een taak voor het Rijk.
Of de behandeling een chirurgische is
of uit radium- of Röntgenbestraling be
staat, dan wel dat een andere methode
wordt toegepast, vroegtijdige herkenning
van de ziekte is van overwegende in
vloed op het resultaat van de behande
ling. Wat een goede en intensieve voor
lichting in deze vermag, bewijst ons o.a.
Amerika. Zo daalde in Massachusetts
het tijdsverloop tussen het optreden der
eerste ziekteverschijnselen en het eerste
bezoek bij de arts van 6V2 maand in 1927
tot minder dan 3 maanden m 1945; het
aantal personen, dat medisch advies
vraagt binnen 1 maand na de eerste
symptomen nam met meer dan de helft
toe. Een andere Amerikaanse ervaring
op het gebied van de vroege herkenning
van kanker is die van de Health Mainte-
i nance Cancer Prevention Services, bij
welke dienst zich grote groepen van per
sonen, die zich van geen ziekte bewust
zijn, vrijwillig op vaste tijden laten on
derzoeken. Een groot aantal gevallen
van kanker werd op deze wijze zeer
vroegtijdig ontdekt. Ook het Röntgeno-
logische bevolkingsonderzoek op tuber
culose levert met vermoede gevallen van
kanker der borstorganen op, veelal nog
in een vroeg stadium Bij een onderzoek
van 2.000.000 personen in Engeland wer
den op deze wijze 257 gevallen van kan
ker ontdekt.
Grote kapitalen nodig
De arbeid voor de kankerbestrijding
vraagt grote kapitalen. De inrichtingen
in ons land zijn ten enenmale onvoldoen
de gehuisvest. De bouw van een nieuw
Kankerinstituut, waar een radio-thera
peutische afdeling van 100 bedden in
wordt opgenomen, benevens een labo
ratorium, geoutilleerd voor het meest
moderne onderzoek en een sociaal-medi
sche afdeling, waar onder meer de cen
trale registratie voor ons land in wordt
ondergebracht, is urgent. Even urgent is
de bouw van een nieuw Radio-Thera
peutisch Instituut te Rotterdam. De we
tenschappelijke arbeid in andere labora
toria en met name in de Universiteits
laboratoria dient gesteund en gestimu
leerd te worden.
Organisatie, voorlichting, wetenschap
pelijke arbeid, nieuwbouw, dit alles is
noodzakelijk en mogelijk, mits het begin
kapitaal van het Koningin Wilhelmina-
fonds van f 2.000.000 tot een veelvoud
aangroeit. Dezer dagen wordt in Neder
land de jaarlijkse collecte gehouden voor
de kankerbestrijding, waardoor elke in
woner van ons land in de gelegenheid
zal komen zijn bijdrage te leveren in de
strijd tegen deze gevreesde volksziekte.
(Wordt vervolgd.)
DIENSTREGELING N.V. T.E.S.O.
Op werkdagen;
Van Texel: 5,30; 6,25; 7,50; 9,50; 11,50,
14,40; 15,50; 17,55.
Van Den Helder: 6.40; 8,15; 10,30; 12,10;
*13,20.. 16,30; 17,40; 19,30.
Op Zon- en Alg. erkende Chr. Feest
dagen:
Van Texel: 6,25; 9,20; 11,50; 15,40; 17,55
Van Den Helder: 8,15; 10,30; *13,20; 16,40
19,30.
In de gids der Ned. Spoorwegen
staat resp. vermeld 13,10 en 13,15. De
boot vertrekt echter op alle dagen te
13,20 uur.
DE COCKSDORP—VLIELAND V.V.
Dagelijks van De Cocksdorp: 9,15; 14,30
Van Vlieland, de Hors: 10,30; 15,45.
Op deze diensten rijden autobussen
naar de Noordoostkust van Texel en bij
de aanlegsteiger aan de Vliehors staan
een Jan Plezier en een vrachtauto en/of
jeep gereed.
Nr. 18.
DOORTJE WITTE.
Doortje wordt vandaag, 26 Augustus,
13 jaar. Zij woont in de Westen (H
90). De muziek is haar grootste liefheb
berij en zij speelt dan ook altijd dapper
mee in een der ensembles van de diri
gent Jan Visser. 1 September gaat zij
naar de Landbouwhuishoudschool.
Wel, Doortje, dat is een alleszins gun
stig „rapport"! Wij zouden zeggen: „Dat
kan bij jou later een „vrolijke keuken"
worden, want „böse Menschen haben
keine Lieder". Wij wensen je veel ple
zier op je verjaardag en mocht je later
eens moeilijkheden ondervinden op
huishoudkundig gebied, haal dan je man
doline maar voor de dag, speel een vro
lijk wijsje en je bent je pech in een om
mezien vergeten!
Nr. 19
TINIE RAVEN
Time woont Binnenburg 13, Den Burg.
Zij wordt morgen, Zondag 27 Augustus
7 jaar. Omdat ze dol op fietsen is, heeft
ze van vader en moeder reeds vér voor
haar verjaardag een fiets gekregen, ei
genlijk een verjaardagsgeschenk, maar
ja, de zomer begon al veel eerder dan
eind Augustus! Ach, wat is die zomer
weer hard voorbij gegaan. Dinsdag moet
ze al weer naar school, ze komt dan in
de tweede klas. Haar liefste vak is lezen,
als kleuter was ze al in de wolken als
vader of moeder van die spannende
sprookjes voorlas! Laatst heeft ze samen
met vader en moeder en haar broertje
een fijne reis gemaakt. In Schoorl was
een speeltuin. Tinie hoopt, dat in Den
Burg ook spoedig een speeltuin zal ko-
Dit is de Badweg te De KoogDe bomen
die u aan weerszijden van de weg ziet.
werden in de oorlog op last van de
Duitsers gekapt, maar de verkeersbor
den, die vertellen dat het wielrijders
verboden is naar beneden te fietsen
(en dat geldt ook voor de Noordelijke
helling), die borden staan er nog wèl.
,,Wees wijs op reis"! Wie hier toch op
de fiets stapt brengt zichzelf en anderen
in gevaar. (Zie verder het berichtje
„De paedagoog")
FEUILLETON
12.) Jill ging op de achterbank zitten
en streek haar japon glad en op dat
ogenblik keek ze door het raampje en
zag Freda aan de overkant van de straat
staan, met een begrijpend lachje op haar
gezicht; Freda, die al de hele dag haar
eigen gedachten over Jill had gehad en
die haar bij madame Viola had zien bin
nengaan en nu gekomen was om het hare
van de zaak te hebben.
Een uitroep van schrik ontsnapte haar.
Hemel! Daar staat Freda.
Wat moet die hier?
Ze heeft natuurlijk iets vermoed en
me nagekeken en gezien, dat ik hier bin
nenging.
Hugh keek ontstemd. Je had voor
zichtiger moeten zijn, zei hij. Eerst moe
ten kijken of je gadegeslagen werd. Als
er meer zulke dingen gebeuren, beginnen
de praatjes dadelijk. Dat kind is van het
soort, dat altijd kletst.
Zo is het. Ik zal voortaan beter op
letten
Ze zou het morgen niet gemakkelijk
hebben als ze in de winkel kwam, dacht
Jill. Maar daardoor mocht ze zich nu niet
laten neerdrukken. Ze had al haar moed
en kracht nodig voor wat komen ging.
Ze móést al haar krachten verzamelen.
Het was een wonderlijke tocht in die
prachtige wagen met Hugh aan haar zij
de. Ze keek met maar halfziende ogen
naar de straten, die zij doorreden: Ba
ker Street en St. John's Wood en Re
gent's Park met zijn frisse groen.
De auto sloeg een zijstraat in, waar
acacia's stonden langs het trottoir. Zij
stopten voor een groot flatgebouw
We zijn er, zei Hugh en hij keek
naar haar hand.
Ze zag het en trok snel haar hand
schoen uit. Vergeef me, zei ze Ik had
het vergeten en ze zocht in liet nieuwe
tasje naar de ring. Toen ze hem had
schoof ze hem snel aan haar vinger.
Nu is 't goed, hè?
Hij glimlachte, hielp haar uitstappen
en ging haar voor, het huis in. Een gro
te hal met een reusachtig tapijt en va
zen bloemen op de tafels, die hier en
daar aan de wanden stonden.
Hij bracht haar naar de lift. Ze gingen
naar boven. Even huiverde ze. Het was
al geen kleinigheid je aanstaande
schoonmoeder voor het eerst te bezoe
ken als je werkelijk verloofd was. Hoe
veel erger was het als je comedie moest
spelen!
De lift zoemde. Ze zag Hugh naar
haar kijken. Zei hij nu maar iets. Maar
hij bleef zwijgen. O, als hij maar een en
kel woord gezegd had, een enkel woord
je van aanmoediging of steun! Maar hij
stond zwijgend naar haar te kijken.
De lift stopte.
Zesde verdieping, sir, zei de jon
gen.
Ze stapten uit. Aan de overkant van de
brede gang was een deur. Die glom zo,
dat ze zichzelf er in zagen weerspiegeld.
Hier moeten we zijn, zei Hugh en
hij haalde zijn sleutelbos uit zijn zak. Ze
zag tot haar verwondering dat hij bleek
was.
Je bent. toch niet zenuwachtig,
Hugh? zei ze Wees maar gerust, ik zal
mijn best doen.
Ik zou verduiveld graag willen, dat
het een succes werd, zei hij. Het zou
heerlijk zijn als ze er gelukkig door
'werd.
Terwijl hij sprak, keek hij haar aan en
zag dat haar mond trilde.
Hij stak zijn arm door de hare. We
moeten elkaar een beetje helpen, zei hij.
De deur ging open en ze betraden de
hal. Die was niet groot maar geheel in
lichte tinten gehouden, met één tafel en
een stoel Op de tafel stond een grote
schaal met magnolia's, welker geur de
hele flat vervulde In een van de kamers
sloeg een klok met een zachte, wellui
dende klank.
Uit een gang verscheen een oude
dienstmeid. Ze had een gezicht als een
gerimpelde appel en ze glimlachte zo
vriendelijk, dat het Jill's hart goed deed
want die glimlach was een échte verwel
koming.
O, mr Hugh. Mevrouw wacht op u.
Ze heeft al honderd maal naar u ge
vraagd.
Dat kan ik begrijpen, Bessie.
Jill dacht. Bessie weet er van Mis
schien heeft Hugh het haar verteld,
maar in ieder geval weet ze er van. Er
zijn er dus al vier, die 't weten! En
opnieuw sloeg de schrik haar om het
hart, want het zou meer dan pijnlijk zijn
als dit een geheim werd, dat zij niet kon
den houden. Stel je voor, dat de hele
wereld het ten slotte te weten kwam!
Maarer kon van teruggaan geen
kwestie meer zijn. Ze voelde haar han
den heet en vochtig en een vreemde dui
zeling in haar hoofd.
Hierheen, miss, zei Bessie en glim
lachte weer.
Hugh legde zijn hand op haar arm en
gaf een bemoedigend drukje. Het vol
gende ogenblik waren zij in een kamer
achter de hal. Jill's eerste indruk was
die van blauw in verscheidene tinten.
Het was een lange, smalle kamer en he
lemaal achterin stond een bed en daar
zag ze voor de eerste maal mrs.
Clare.
Ja ze was erg ziek. Moe van het
liggen, van de eenzaamheid, van het
wachten op 't einde Een aandoenlijk
mager, bleek gezicht. Ze was mooi. Noch
haar leeftijd noch haar ziekte had haar
schoonheid kunnen vernietigen. Het
was een schoonheid, die van binnen uit
kwam en door haar wegkwijnend li
chaam heen straalde als een lichtschijn.
Jill bleef enkele seconden zwijgend naar
haar kijken en haar hart ging uit tot
de arme vrouw.
Mrs. Glare richtte zich op.
Daar is ze dus! zei ze.
En er kwam een blijde glimlach op
haar gezicht en. ze begroette Jill niet,
stak geen hand uit om de hare te nemen
neen ze opende eenvoudig haar ar
men.
Jill had gevreesd, dat ze critisch zou
zijn of hard of gesloten. Ze had geen
ogenblik vermoed, dat ze hier 'n vrouw
zou vinden, die haar dadelijk omhelzen
wilde. En nu dacht ze plotseling aan
haar eigen moeder, cue ze zo vroeg ver
loren had, en een wonderlijk verlangen
overstelpte haar.
Ze liep naar het bed, legde er de iris
sen op en voelde die moederlijke armen
om zich heen.
O. mijn lief kind, zei de oude
vrouw zacht. Hier heb ik zo vreselijk
lang op gewacht.
Jill lag nu op haar knieën bij het bed
en met die armen om haar heen kreeg
ze het gevoel, dat de hele wereld daar
buiten, haar onverschillig was. Ze ver
gat zelfs bijna, dat Hugh in de kamer
was en naar haar stond te kijken en
tevreden moest zijn over het welslagen
van zijn plan. Zij vergat alles.
Mrs. Clare liet haar los.
Ik moet je eens goed bekijken, kind
je, zei ze. Hugh is erg moeilijk te vol
doen en ik wil goed weten, wat voor
meisje hem eindelijk heeft kunnen
boeien.
Zij hield Jill op armlengte en keek
haar ernstig aan en toen glimlachte
ze weer.
Hij heeft een goed oordeel. Het is
goed geweest, dat hiizo lang ge
wacht heeft.
(Wordt vervolgd.)
