Cjroen TwartsJ'exels in het hart- Vandaag bespreekt onze Vroedschap 't ver keers vraagstuk Texel-Den Helder Een kilo gedroogd gras kan driekwart kilo krachtvoer vervangen ,,Sunderklaas Op Texel zijn de mogelijkheden voor de stichting van een grasdrogerij aanwezig WOENSDAG 29 NOVEMBER 1950 TEXELSE 64e JAARGANG. No. 6481 COURANT Uitgave N.V- v-h. Langeveld DeRooij Boekhandel Drukkerij Bibliotheek Den Burg Texel - Postbus 11 - Tel 11 Verschijnt Woensdags en Zaterdagi Bankrek.: Rotterdamsche Bank en Coöp. Boerenleenbank- Postgiro 652- Abonnementsprijs f 2,75 per half jaar. HEDENMIDDAG zal de Texelse Vroed schap bijeenkomen om o.m. het ver- keersvraagstuk tussen Texel en Den Helder te bespreken. „Dat wordt een nachtzitting!" aldus een eilandbewoner, 't Is mogelijk, er zal wel menig woord gewisseld zijn eer de stemming kan plaats vinden. Wie krijgt de meeste stemmen? „Oudeschild" of ,,'t Horntje"? Dat is op dit ogenblik nog een grote vraag. Over één ding bestaat echter niet het minste verschil van mening: alle par tijen zijn het er geheel over eens, dat 't noodzakelijk is, dat op zeer korte ter mijn de nodige voorzieningen worden getroffen. Hoe die voorzieningen zullen zijn? De raad /.al hierover weliswaar geen beslissing nemen, doch het stand punt, dat de raad vandaag inneemt zal stellig van groot belang blijken te zijn voor de manier, waarop het vraagstuk zal worden opgelost. Zoals wij berichtten, bepleit de meer derheid van B. en W. een betere verbin ding op Oudeschild. „Indien Uw Raad daarmede zou kunnen instemmen, zou zou hij daarvan kunnen doen blijken door aanneming van de betrekkelijke, in ontwerp aangeboden motie. De minder heid in dit geval wethouder De Waard is ten zeerste geporteerd voor een op lossing via 't Horntje, ook voor deze op lossing wordt U een ontwerp-motie aan geboden", aldus B. en W. in hun schrij ven aan de Raad. Hoe zal de uitslag van de stemming zijn? Hoeveel voor Oudeschild? Hoeveel voor 't Horntje? Hoeveel (of gec-n?) blanco? Vanmiddag of vanavond of van- nacht(?) weten wij het. Wij laten hier nog enkele punten vol gen uit de voorgeschiedenis inzake het onderzoek betreffende de plannen tot verbetering van de veerdienst een en ander ontlenen wij aan de nota, welke de gemeente-secretaris de raad heeft doen toekomen (zie ook ons vorig num mer). Reeds 5 jaar geleden 17 November 1945 bracht het toenmalige college van B en W de verbetering van de ver binding tersprake. Aanleiding daartoe was het uit de vaart nemen van de pont bij de Moerdijk. In zijn vergadering van 26 Nov. 1945 sprak de raad zich in be ginsel uit voor het tot stand komen van een dergelijke pontverbinding, zo moge lijk met een uurdienst. Als gevolg van een verzoek van de N.V. TESO aan het gemeentebestuur om medewerking bij haar pogingen tot het verbeteren van de haven te Oudescnild, werd in een op 12 Sept. 1946 gehouden bespreking, waarbij ook de Technisch-Ambtenaar van de Rijkswaterstaat aanwezig w^s, overgegaan tot het instellen van een studiecommissie. Deze commissie con cludeerde, dat de combinatie industrie- vissers- en veerhaven te Oudeschild de voorkeur verdient. De zienswijze der commissie liep echter uiteen voor het geval dat de genoemde combinatie niet de juist zou blijken te zijn. In dat geval wilden twee commissieleden de dienst door middel van oen betere, en met gro ter frequentie varende boot via Oude schild blijven onderhouden, terwijl één commissielid voorstander was van een haven nabij 't Horntje. B. en W. hielden bij brief van 3 Mei 1947 bij de minister een krachtig pleidooi voor een oplossing van het havenprobleem. Inmiddels be reikte B en W tevens een verzoek van de Coop. Inkoop ver. van Visserijbeno digdheden om het verbeteren van de haven te Oudeschild te bevorderen, ter wijl de N.V. TESO in een uitvoerig rap port van 29 Dec. 1948 enerzijds de on houdbare toestand in de haven van Ou deschild belichtte en anderzijds stelling nam tegen de plannen tot het maken van een haven nabij 't Horn je. Het kan toor Den Helder van de N.V. ATO daar entegen betuigde adhaesie met het plan ,,'t Horntje". 3 Dec. 1948 had een bespreking plaats van B en W. met het bestuur van de N. V. TESO en de Arrondissements-Ingeni- eur en de Technisch-Ambtenaar van de Rijkswaterstaat. Mededeling werd ge daan van de verschillende mogelijkhe den tot het verbeteren van de bestaande toestand. Dat waren: 1. het maken van een haven ten zui den van de bestaande haven van Oude schild; 2. het graven van een haven ten Noor den van die haven; 3. het aanleggen van een ponthaven nabij 't Horntje (hierbij waren twee mo gelijkheden) en 4. het treffen van een noodoplossing, bestaande uit het verbreden van de ha venmond te Oudeschild naar de zuid zijde. De Ingemeur zag „4" slechts als een oplossing voor het geval de minister geen voldoende gelden voor het treffen van een meer afdoende voorziening beschik baar zou stellen, en werd daarom met de benaming „noodoplossing" aange duid. Dat de toestand onhoudbaar is, zou Blijft het Oudeschild-Den Helder? Of wordt het 't IIorntje-Den Helder? naar de mening van de Arr.-Ingenieur niet doorslaggevend zijn, aangezien de minister wel dagelijks rapporten over onhoudbare toestanden onder het oog zal krijgen. 31 Jan. 1950 verklaarde de Directeur- Generaal, de heer Harmsen, positief, dat de haven nabij 't Horntje er zou moeten komen, aangezien verkorting van de waterwegen in de lijn van de ontwikkeling ligt. De werkzaamheden zouden twee jaren in beslag nemen. De weg van 't Horntje naar Den Burg zou volgens hem moeten worden gezien als een zaak van de gemeente en van de provincie. Voor de noodoplossing te Ou deschild gevoelde men in het geheel met. Aangezien sterk werd gevreesd, dat Texel de eerste vijf of tien jaren niet aan de beurt zou komen, werd tijdens een op 15 Maart 1950 gehouden bespre king van B en W met de N.V. TESO door burgemeester Rehorst zij het onder voorbehoud het voorstel ge daan om gezamenlijk met de provincie de minister te bewegen de zgn. noodop lossing te Oudeschild tot stand te bren gen. Gedacht werd, tezamen met de pro vincie, het rijk 'n bijdrage aan te bieden van 50 pet. van de op f 250,000 geschat te kosten van de noodoplossing. De N.V. TESO wilde weer de helft van de ten laste van de gemeente komende kosten op zich nemen. Tijdens een officieuze bespreking na afloop van de op 26 Mei 1950 gehouden raadsvergadering werd de suggestie van burgemeester Rehorst met algemene stemmen ondersteund. 9 Juni 1950 werd door B en W het voorstel van burgemeester Rehorst aan Ged. Staten voorgelegd. Het college liet duidelijk tot uitdrukking komen, dat het eigenlijk een noodsprong betekende en dat in het midden weid gelaten op wel ke wijze op de duur in het havenpro bleem zou moeten worden voorzien. De provincie koos de zijde van de gemeen te Texel, zij stond Jus eveneens achter de noodoplossing. En toen kwam dan op 22 September jl. het grote bericht, dat meer klaarheid in deze zaak bracht: op de ontwerp- rijksbegroting voor 1951 stond een be drag van f 300,000 uitgetrokken voor het maken van een haven nabij 't Horntje! Dit bedrag zal in 1951 eventueel ver werkt worden; de totale kosten van de haven worden op f 850.000 begroot. Door de rijksbegroting is in zoverre een nieuwe situatie geschapen, dat be zwaarlijk meer kan worden beweerd, dat de noodoplossing le Oudeschild de enige is, welke voor een snelle uitvoe ring in aanmei-king komt, aldus ge noemde nota. Alvorens derhalve naar buiten verdere stappen te ondernemen, zal het nodig zijn, dat de gemeenteraad zich uitspreekt over de wijze waarop naar zijn mening het havenprobleem behoort te worden opgelost. Over de keuze of de voorzieningen te Oudeschild dan wel nabij 't Horntje getroffen die nen te worden, neerst een grote mate van onenigheid. Dit is o.m. reeds geble ken uit de talrijke ingezonden stukken in de Texelse Courant, aldus de nota. In het slot van de nota lezen wij: „Een gevoel van dankbaarheid voor het feit, dat het rijk heeft getoend, dat het even eens van de grote urgentie van het werk is doordrongen, is dan ook zeker op zijn plaats". BEGIN VAN EEN TERSCIIELLINGER VISSERSVLOOT? De correspondent van de Harlinger Courant schrijft: Men deelde ons mede, dat door de heer D. van Urk te Terschelling een motorvissersscheepje is aangekocht (17 ton, 15 p.k.) en het de bedoelmg van hem schijnt te zijn, een klein visserijbe drijf op te bouwen. Wij juichen dit initiatief van harte toe en hopen, dat hij succes in zaken mag hebben. Op deze wijze zou het mo gelijk zijn, dat een aloude tak van be staan alhier tot nieuw leven werd ge roepen. ZITTING CONSULTATIEBUREAU. Het Consultatiebureau voor Zuige lingen houdt volgende week Woensdag (29 November) weer zitting. HERKOZEN. De heren C. P. Eelman en P. M. Mantje werden bij enkele candidaatstel- ling herkozen als Hoofdingeland van de Dertig Gemeenschappelijke Polders. TEXELSE MARKT. Den Burg, 27 Nov. 1950. Aangevoerd: 9 koeien f 700-f 850. 5 pinken f 380- f 450. 7 graskalveren f 220-f 300. 3 scha pen f 85-f 100. 15 n. kalveren f 40-f 60. 56 biggen f 35-f 55. DE TEXELSE BOYS-AVOND. Voor de Texelse Boys-avond bestond grote belangstelling, want de voorzitter, de heer Idema, mocht het welkom toe roepen aan een nagenoeg uitverkochte zaal! Toneelvereniging Sint Jan voerde het stuk „Boeng Toni" op. Dat deed zij weer zoals wij van haar gewend zijn en het applaus was Jan ook welverdiend! De heer Idema bood „Sint Jan" een her- inneringsmedaille aan, waarna de regis seur, de heer G. J. Logman in de si garen werd gezet!" Het bal was inder daad weer best. De stemming was pri ma en de band o.l.v. Henk Craanen weer zeer actief. 't Doet me leed, maar 'k moet het zeggen Al vindt U het nog zo dwaas. Dat er nimmer meer gespeeld wordt Met de NIEUWE SINTERKLAAS. Vader, Moeder, Opa, Omoe, Speelden toen toch ook dit spel, En.met Oude Sunderklaasdag, Trok men nog eens aan de bel. Altijd, altijd moet U spelen. Blijft niet klitten op een plein. Speel op straat, ga huizen binnen. Zo behoort het toch te zijn! Laat ook and'ren mee genieten Van Uw speelvreugd en jolijt Oude mensen voor de ramen Hunkeren naar deze tijd. Trek maar aan, het kan niet schelen, Alles mag, doe wat ik zeg. 5 èn 12 moet U spelen. Waar een wil is, is een weg! S.V. De Koog. Zondag waren alle wedstrijden afge last. Voor a.s. Zondag hopen wij op een beter resultaat. De volgende wedstrij den zijn vastgesteld: Zaterdag- Adsp. Texel B-De Koog A, 3 uur; Zondag: ZDH 1-De Koog 1, half 3; Texel 3-De Koog 2, 12 uur. Doet allen je best, sportvrienden en neemt de puntjes mee naar huis. Veel succes! De stagnatie van de oogstwerkzaam- heden waren oorzaak, dat de belangstel ling voor de door de Stichting van de Landbouw en de Vereniging voor Be drijfsvoorlichting uitgeschreven Gras landdag minder groot was dan in norma le omstandigheden verwacht had kun nen worden. Toch was deze, gezien de omstandigheden, niet ongunstig te noe men. Zowel in de ochtendvergadering als in de middagvergadering waren plm. 60 personen aanwezig. Het gemeentebestuur, dat vertegen woordigd was door wethouder De Waard en de heer J. Tiessen, Directeur van Gemeentewerken, werd door de voorzitter, de heer C. J. de Lugt, hartelijk verwelkomd. Het gemeentebestuur, aldus de heer De Lugt, heeft als eigenaar van 90 ha. gras land belangen bij de vergadering van deze morgen. Als eerste spreker voerde Ir. L. R. Dij- kema, rijkslandbouwconsulent te Scha- gen het woord. Hij sprak over het zeer actuele onderwerp: Het drogen van gras, klaver en lucerne. Spreker begon met er aan te herinne ren, dat de geschiedenis van het gras- drogen nog vrij jong is. Plm. 12 jaar ge leden werden in ons land de eerste grasdrogerijen in het werk gesteld. On der de drang ter omstandigheden werd er in de jaren 1941 en 1942 een grote uit breiding gegeven aan het aantal drogers en zo waren er in 1943 reeds 145 instal laties in gebruik. Het aantal drogers is sindsdien iets terug gelopen, maar de droogcapaciteit is door het in gebruik nemen van grotere inrichtingen nog uit gebreid. Vooral de Noordoostpolder le vert een zeer groot kwantum gedroogde lucerne. Wanneer de vraag gesteld wordt waarom op dit moment het kunstmatig drogen zo in de belangstelling van de regering en de veehouders staat, dan kan worden gewezen op de geheel ver anderde omstandigheden, die ons nood zaken de import van krachtvoeder zo veel mogelijk te beperken. Dezelfde koers, die de regering in dit opzicht in 1945 heeft ingezet wordt nog steeds in zijn volle consequenties gevolgd en heeft reeds een duidelijk resultaat opge leverd, want de veehouders hebben het in 1949 klaar gespeeld om met een ver minderde import van 40 pet. aan kracht voer een nog grotere hoeveelheid melk te produceren dan in 1939. Wij zijn er gras- of lucernemeel plm. f 2 per kg is en we moeten er rekening mee houden, dat dergelijke prijzen de rentabiliteit van onze veehouderijbedrijven ernstig in gevaar brengen. Hier kan een eigen coöperatieve droger uitkomst brengen, want het droogloon bij een dergelijke droger komt met inbegrip van maaien, opladen en transport niet hoger dan 12 ct. per kg. Tellen we daarbij de produc tiekosten van het gras, die 5 a 6 ct. per kg. bedragen, dan hebben we voor 18 ct. per kg. een product, dat ons in staat stelt sterk op de voerrekening te bezui nigen, terwijl we mogen constateren, dat gedroogd gras in zekere opzichten waar devoller is dan aangekocht krachtvoer. De aanwezigheid van carotine kan onze veestapel behoeden voor allerlei afwij kingen en dit wordt wel duidelijk gede monstreerd door 'net feit, dat in Enge land het gedroogde gras verkocht wordt op basis van het carotinegehalte. Men is wel eens van gedachte, dat door het winnen van prima hooi en eer ste klas kuilvoer de behoefte aan krachtvoer overbodig zou worden, maar voor de dieren met hogere productie blijft dit een illusie. Hier zal naast de ze inderdaad zeer waardevolle produc ten niettemin aanvulling met kracht voer of gedroogd gras nodig zijn. Vergelijking van de verliezen bij het inkuilen en hooien ten opzichte van die bij het drogen van gras leren ons, dat bij de eerste conserveringsmethoden veel waardevol eiwit verloren gaat. Voor de kleinere bedrijven is er de aantrekkelijkheid, dat ook een kleine oppervlakte zonder bezwaar gedroogd kan \yorden zonder dat grote verliezen het gevolg zijn. Gunstige financiële voorwaarden. Op grond van het voorgaande is het noodzakelijk het stichten van droogin- richtingen zeer ernstig in overweging te nemen, temeer nu de overheid deze zaak wil stimuleren door gunstige financiële voorwaarden, waardoor men bereiken wil, dat de jaarproductie viermaal zo groot wordt als deze momenteel is. In onderling overleg tussen Regering en Centrale Boerenleenbanken is een sub sidie- en credietrege)ing ontworpen, die er als volgt uitziet: Bij stichting van *en Coop. Grasdroge rij zorgen de leden voor één derde van het benodigde kapitaal. De rest wordt verstrekt door de Boerenleenbank in de vorm van een crediet, dat voor de IC uiuuutcibu uau -j -J - - ------ evenwel nog niet, want naast een nog i helft rentedragend en voor de andere verminderde import staat een uitbrei ding van de veestapel en de veehouders zullen dus wel gedwongen zijn uit te zien naar middeien, die de eiwitpositie op hun bedrijf kunnen verbeteren. Het drogen van gras, klaver of lucerne kan daartoe in de eerste plaats bijdragen, want deze wijze van conservering levert ons een product, dat als krachtvoer be titeld kon worden. Met 1 kg gedroogd gras van behoorlijke kwaliteit kan men 3/4 kg krachtvoer vervangen. De verlie zen bij deze wijze van conservering zijn in vergelijking met de verliezen, die op treden bij het hooien en kuilen zeer klein, terwijl het gehalte aan carotine van gedroogd gras er toe medewerkt de dieren een uitstekende gezondheid te geven. Op 't moment is de vraag naar eiwit rijke voeders in ons land veel groter dan het aanbod en het gevolg is, dat de prijzen van het vrije krachtvoeder en van gedroogde grasiandproducten zeer hoog zijn. Zo leert een eenvoudige berekening, dat de prijs van het eiwit in aangekocht helft renteloos is. De regering geeft verder een subsidie, die jaarlijks één tiende gedeelte van het renteloze cre diet bedraagt. In het verloop van 10 jaar wordt in totaal dus een subsidie van één derde gedeelte van het stich tingskapitaal uitgekeerd. Wat de stichtingskosten betreft kan verder het volgende worden medege deeld. Globaal is voor iedere 1000 kg. droogcapaciteit een bedrag van plm. f 240 nodig. Bij een capaciteit van 1000 ton per jaar zullen we cTus moeten reke nen öp een bedrag van f 240,000. Hier van moet f80,000 door de deelnemers bijeen gebracht worden. Men kan hier voor 1000 aandelen van f 80 uitgeven. Het bezit van een dergelijk aandeel geeft het recht en de plicht om per jaar een hoeveelheid gras, klaver of lucerne te laten drogen, die overeenkomt met 1000 kg. droog product. Dit is de op brengst van 0,5 ha. grasland bij éénmaal drogen. Wil men dus jaarlijks de op brengst van 2 ha. gras bij eenmaal maaien laten drogen, dan zal men 4 aan delen van f 80 moeten nemen en men GEARRIVEERD. Van de zijde der Directie der Gouda's Roem Fabrieken vernemen wij, dat de vlaggetjes-albums op ons eiland gearri veerd zijn. Voor nadere bijzonderheden verwijzen wij naar de adv. in dit blad. DAMCLUB TEXEL. Uitslagen van 24 November: A.: S. Bakker- D. Lap 1-1; S. v. Heerw. G. Dros 2-0; P. Kooij-C. v. Heerw. 0-2; J. v.d. Star-C. v.d. Werf 2-0. B.: W. J. Boon-Joh. D. Bakker 1-1; J. Vonk -P. Jansen 1-1; A. v.d. Slikke-J. Kik kert 2-0; J. Vinke-C. P. Burger 2-0. Eiland-competitie. Uitslag van 24 Nov.: De Koog I Damclub Texel III: Joh. Hillemus N. de Graaf 20 H. v. Dorp A. Vinke 20 Joh. v. Heerw. H. Gomes 02 C. Stoepker W. A. v. Zeijlen afgebr. W. Bakker D. v.d. Werf 20 C. Groenhof B. Leen 20 C. Hopman J. A. v. Enst 20 H. Daalder P. Bakker 20 W. v.d. Werf J. N. Rijk 0—2 J. Koopman A. Hcmma 11 Voorlopige uitslag 135. De competiieleider. verkrijgt daardoor het recht per jaar 4000 kg droog product af te nemen. Men heeft dan een hoeveelheid die voldoen de is voor 10 melkkoeien plus een paar stuks jongvee. Wat de aansprakelijkheid der leden betreft kan worden opgemerkt, dat dit het dubbele van het door ieder lid ge storte bedrag bedraagt. Naast dat be drag, dat gestort wordt kan men dus ten hoogste nog voor een gelijk bedrag wor den aangesproken. Typen van drogers. We onderscheiden de trommeldrogers en de banddrogers Bij de eerste, waar toe o.a. ook de bekende van de Broek- droger behoort, wordt het gras vóór het drogen gehakkeld. In de regel wordt het product na het drogen tot meel ver werkt. Bij de banddrogers wordt het product in normale toestand gedroogd en kan het behalve m de vorm van meel en biks ook in pakken worden afgeleverd. Twee ruggen uit één varken. Het drogen van klaver en lucerne is uit tweeërlei oogpunt aantrekkelijk. In de eerste plaats mogen we wijzen op het belang van deze gewassen als bo demverbeteraar. Heel veel van onze ak kerbouwgronden zijn door een onvol doende organische bemesting zo achter op geraakt, dat de vruchtbaarheidstoe stand sterk terug gelopen is. Door in schakeling van de verbouw van klaver en lucerne kan hierin verbetering wor den gebracht en we kunnen dit nu te vens doen op een manier, die financieel aantrekkelijk is nl. door de opbrengst van dit gewas te bestemmen voor de drogerij. Bovendien wordt hierdoor de basis voor stichting van een grasdroge rij veel beter, omdat de oppervlakte grasland van 1 ha. lucerne gedurende een zomerperiode voldoende is om 3 4 ha. gras te vervangen. Verder krijgt men met deze gewassen een betere spreiding over het zomerseizoen. Wil een grasdrogerij nl. rendabel werken, dan is het nodig, dat vanaf einde April tot einde October onafgebroken gewerkt kan worden. Ook de stoppelklavers, die nu zo heel moeilijk tot waarde zijn te brengen, omdat de weersomstandigheden voor het hooien in deze lijd meestal minder gunstig zijn, lenen zich heel goed om gedroogd te worden. Wel moet men er op rekenen, dat het drogen van witte klaver enige moeilijkheden meebrengt. De droogkosten zullen bij dit gewas waarschijnlijk wat hoger liggen. Het aanwezig zijn van deze producten mo gen we als zeer gunstig beschouwen, omdat ze de mogelijkheid geven het droogseizoen zo lang mogelijk te maken. Een droger in een gebied, waar zowel gras als klaver en lucerne als grondstof aanwezig is, geeft de meeste kans op een goedkope exploitatie en ik meen, aldus spreker, dat de omstandigheden hier op Texel gunstig liggen. Ten slotte drong spreker er bij de aanwezigen op aan om, wanneer men werkelijk voor deze zaak voelde zo spoe dig mogelijk over te gaan tot verdere stappen, Men zou zich dan eventueel nog kunnen verstaan met Dr. Frankena te Wageningen, wiens assistent, de heer Huisman, over zeer uitvoerige gegevens betreffende de exploitatie van diverse typen grasdrogers beschikt. Na de inleiding van Ir. Dijkema volg de een bespreking, die aantoonde, dat meerdere aanwezigen voelden voor de oprichting van een drooginstallatie. Wet houder De Waard deelde mede, dat ook het gemeentebestuur de verdere ont wikkeling van deze kwestie met belang stelling volgt. Hiermede kwam het ein de van deze belangrijke vergadering. Op voorstel van de voorzitter werd be sloten deze belangrijke zaak grondig on der het oog te zien en zo mogelijk bin nen niet al te lange tijd nogmaals een vergadering te beleggen, waar dan mo gelijk nadere besluiten kunnen worden genomen. C. v. Gr.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1950 | | pagina 1