Cjroen TwarL-Jexels in het harL,
L
De Molen van het Noorden laat zijn wieken
weer lustig gaan
Een van de vele feestvierders
Jan Kooger werd door leden van „Moed,
Volharding en Zelfopoffering" naar zijn
laatste rustplaats gedragen
WOENSDAG 20 DECEMBER 1950
TEXELSE
64e JAARGANG. No. 6487
COURANT
Uitgave N.V- v h. Langeveld DeRooij
Boekhandel Drukkerij Bibliotheek
Den Eurg - Texel - Postbus 11 - Tel 11
Verschijnt Woensdags en Zaterdags
Bankrek.: Rotterdamsche Bank en Coöp.
Boerenleenbank- Postgiro 652-
Abonnementsprijs <2,75 per half jaar
Vrijdagmiddag is de molen in Het Noorden officieel in bedrijf gesteld in
tegenwoordigheid van talrijke genodigden, onder wie B. en \V. van Texel, het
bestuur van TESO, afgevaardigden van de Vereniging de Hollandse Molen en de
Molenbouwers.
Tijdens de vergadering welke daarna
in Hotel De Lindeboom werd gehouden,
sprak de Dijkgraaf, de heer P. Bakker
Azn. als volgt:
Mijne heren,
Nu wij de molen bekeken hebben en
ons van de goede werking hebben over
tuigd, wil ik u namens het bestuur van
de Dertig Gemeenschappelijke Polders
in de eerste plaats danken, dat u aan on
ze uitnodiging hebt willen voldoen.
Ook dank ik het Departement van On
derwijs, Kunsten en Wetenschappen, het
gemeentebestuur »-n het bestuur van
Texels Eigen Stocmbootonderneming
voor de financiële steun ons toegezegd,
het bestuur van de Hollandse Molen en
in het bijzonder de heer De Koning, voor
de medewerking, die wij van hen moch
ten ondervonden hebben om tot deze ge
zamenlijke regeling te komen
Mede dank ik de heren Wagemaker,
molenbouwers en de heer Van der Pijl,
technisch ambtenaar voor de goede
restauratie. Ik hoop, dat de molen aan de
verwachtingen zal mogen voldoen.
Het doet ons genoegen, dat de molen
voor het natuurscnoon van ons eiland en
in het bijzonder voor de polder 't Noor
den behouden blijft.
Burgemeester De Koning achtte het
een gelukkig besluit van de drie bestu
ren om gezamenlijk de nodige gelden
beschikbaar te stellen en prees zich ge
lukkig, dat ook de gemeente Texel hier
aan had medegewerkt
De heer De Koning, technisch adviseur
van de Hollandse Molen feliciteerde
Texel namens de Vereniging met het be
houd van de molen en hoopte dat deze
nog lange tijd zijn diensten an de pol
ders zou bewijzen. Vooral was het voor
de Verenging De Hollandse Molen een
heugelijk feit, dat nier een molen is ge
restaureerd die ook nog zijn werk zal
doen. Wanneer een molen wordt ge
restaureerd alleen als monument komt
deze toch veelal weer tot verval. Bij een
stilstaande molen geldt wel zeer het
spreekwoord „Rust Roest".
In Januari 1949 brak tijdens het ma
len één de roeden van de watermolen
doormidden, in zijn val een stuk van de
andere roede meeslepend.
De watermolen, gebouwd in 1878 als
vijzelmolen met een vlucht van 98 voet,
kon allengs niet meer voldoen aan de
eisen welke een goede ontwatering
vroeg. In 1913 werd een dieselgemaaltje
met een motor van 30 p.k., gekoppeld
aan een centrifugaalpomp, bijgebouwd.
Enkele jaren later kwam de molen door
grote slijtage aan de vijzel geheel tot
stilstand.
In 1928 echter besloot het toenmalige
bestuur van de 30 Gemeenschappelijke
Polder, om de molen te voorzien van
stroomlijnwieken volgens systeem Dek
ker en de houten vijzel te vervangen
door schroefpompen.
Velen zullen zich wellicht nog herin
neren dat toen bij het proefdraaien,
waarbij enige genodigden aanwezig wa
ren, het wiekenkruis brak. De molen is
echter wederom onmiddellijk gemaakt.
Tot Januari 1949 heeft de molen zijn
werk verricht. Vooral in de oorlogsja
ren toen in 1941 de stioomlevering voor
het in 1940 geëlectrificeerde dieselge-
Gerestaurcerdc molen van liet Noor
den. (Foto Van der Pijl).
maal werd onderbroken, men alleen op
de windkracht was aangewezen, heeft
deze goede diensten bewezen.
Met de restauratie in 1928 is een be
langrijk bedrag gemoeid geweest en
toen in Januari 1949 de wieken braken,
meende het bestuur geen gelden voor 't
herstel beschikbaar te moeten stellen.
Goedkoper was het cm de bestaande
centrifugaalpomp van het hulpgemaal,
waarin thans een motor anwezig is van
50 pk., te wijzigen, deze zou dan het wa
ter alleen kunnen uitslaan zelfs bij de
grootste regenval.
Aanvankelijk leek het dus, dat de wa
termolen zou worden gesloopt, of, wan
neer hiertoe geen toestemming zou wor
den verleend, als een ruïne zou blijven
staan.
Op verzoek van de Vereniging De
Hollandse Molen heeft de Minister van
O., K. en VV. subsidie voor het herstel
toegezegd tot een bedrag van 50 pet. der
kosten.
Tijdens een bespreking met B. en W.
van Texel en het bestuur van TESO,
werd overeengekomen, dat het reste
rende bedrag door de 30 Gem. Polders,
de gemeente Texel en TESO elk voor
een gelijk aandeel zou worden bijgedra
gen.
Thans is de molen geheel hersteld,
voorzien van nieuwe as en roede, één
stel wieken, voorzien van fokken met
remkleppen volgens systeem Ir. Fauel.
LENTEBODEN?
Op hoeve „Vredestein" heeft een
schaap twee flinke, kerngezonde lamme
ren ter wereld gebracht.
„UW WIL GESCHIEDE".
De Toneelgroep „Het Masker" heeft
in studie genomen t dramatische toneel
spel in 4 bedrijven „Uw wil geschiede".
Schrijver is de bekende dramaturg
Henk Bakker. De opvoering voor
haar donateurs zal plaats hebben op
31 Maart.
Wij stellen u voor „Au-
just", de rechterhand van
Jean Klein", zoals onze
totoqraaf hem vorige week
ergens op Texel ont
moette Een van de zeer
vele speulers op de 12de
December.
Dit leest is een zeer bij
zonder feest en in zijn be
schrijvingen van „het ei
land Texel en zijne be
woners" (1856) vergeet F.
Allan niet enige regels
aan het StNicolaas-
feest" te wijden.
„Ook het St. Nicolaas-
feesl is voor Texel's opko-
komend geslacht eene mil
de bron van vreugde. Als
dan ziet men des avonds
op de straat en in de her
bergen eene volmaakte
maskerade, die niet zelden,
aan Den Burg, uit vijftig
en meer jonge lieden be-
staat en, in waarheid, men
moet zich dikwerf verwon
deren over de keuze en
vinding der verschillende
costumen; ja, men ziet er
menig masker, dat een bal-
masque geene oneer zoude
aandoen. In de meeste huizen hebben zij dan ook vrij encrée; zij laten zich eens
bezien, en zoo men nun een glas wijn of punch, of een kop chocolade presen
teert, zijn zij doorgaans zoo vrij daarvan te profiteren. De meeste burgers zetten
dan ook licht voor hunne ramen, en zoo het weder niet al te koud of ongunstig
is, is het tot middernacht vol leven en beweging op de straat.
VERGADERING VAN DE AFDELING
TEXEL VAN BLOEMBOLLENCUL
TUUR,
Donderdagavond in Hotel Texel.
Na allen welkom geheten te hebben,
in het bijzonder de heer Zeeman van de
Vereniging „De Narcis", zei de voorzit
ter, de heer H. Bruijn, dat we 1950 wel
als een zeer goed jaar voor het bollen-
vak in onze gedachten zullen moeten
houden. Het staat er voor 1951 zeker
heel wat minder voor, met onze gewas
sen, tengevolge van de vele regens dit
najaar en dan de gespannen toestand in
de wereld die de iiar.del in ongunstige
zin beïnvloedt.
Na voorlezing der notulen, die worden
goedgekeurd, volgde het jaarverslag,
waaruit we vermeiden, dat van 't opge
kochte aantal narcisvliegen 'U gedeelte
uit omgeving De Koog kwam. De export
van bloembollen is gestegen van f 83
rnillioen in 1919 tot f104 millioen in de
eerste 10V2 maand van 1950. De betalin
gen zijn zeer vlot verlopen.
De rekening van de penningmeester
werd nagezien en in orde bevonden en
hij werd dan ook dank gebracht voor
zijn goede oeheer. He1 saldo is gelijk aan
vorig jaar.
Als nieuw bestuurslid werd gekozen
M. Breman, alftrend was G. Koorn, niet
herkiesbaar.
Als afgevaardigden naar Haarlem
werden volgens rooster benoemd F. L. de
Grave en C. Dijker.
Voor leden van net hoofdbestuur zul
len gestemd worden G. P. Rood uit Gro
tebroek en J. G. Timmer Pzn uit Bree-
zand.
Voor de voorgestelde verbouwing van
het beursgebouw in Haarlem krijgen de
afgevaardigden blanco mandaat. Het
voorstel van he hoofdbestuur tot con
tributieverhoging gaf nogal wat beroe
ring. Gevreesd wordt dat de kleine kwe
kers zullen bedanken als lid, men zag
het tekort liever bestreden uit verho
ging van de beursen! ree. De afgevaar
digden zullen tegen een onveranderd
voorstel stemmen. Er wordt evenwel
wijziging verwacht.
Bij de rondvraag kwam nog eens de
wens naar voren om de reclame termijn
voor narcissen van 14 op 10 dagen te
brengen. Er werd opgemerkt, dat dit
jaar enkele partijen narcissen afgekeurd
werden wegens stootplekken. Voor
Amerika bijvoorbeeld worden ze
veel gauwer afgekeurd dan voor
Engeland, we zullen in de toekomst
vooral wanneer we een best gewas heb
ben, aan dit euvel veel meer aandacht
moeten besteden. De heer Zeeman zei,
dat narcissen ook heel goed blauw kun
nen groeien, zoals bv, bij tulpen voor
komt. Bij beste groei, zoals dit jaar.
komt het in verschillende partijen voor.
De narcisvliegbestrijding is nog steeds
„de steen des aanstoots" van onze leden
rondom De Koog. Op heftige wijze werd
door enkelen aangedrongen op krassere
maatregelen. We hebben, zo zei men,
toch wetten en bepalingen aan de hand
waarvan we die broeinesten kunnen op
ruimen. Om nu voor eenmaal soepel
heid te betrachten, zou nog te verdedi
gen zijn, maar ieder jaar weer lopen on
ze klachten op niets uit en zitten wij
mei de schade. Al ki ijgen we klaar dat
zulke haarden verplaatst worden van
Oost naar West of van Zuid naar Noord,
dit neemt het kwaad niet weg. Oprui
men, grondig opruimen, was de wens
van die leden, en de vergadering was
het met hen eens! Er zal nog eens bij de
bevoegde instanties op strenge maatre
gelen worden aangedrongen.
Ook werd nog gewezen op de te late
schouw op vele tochten en hoofdsloten.
Dit heeft van het jaar tot grote schade
aanleiding gegeven. Hier zal op verande-,
ring aangedrongen worden.
Met een woord van dank sloot de
voorzitter om 11 uur deze geanimeerde
vergadering.
FAILLIET VERKLAARD.
De rechtbank te Alkmaar heeft failhet j
verklaard H. Sc'nilpzand, handel drijven
de onder de naam Gooilandia Elitezaden
en wonende op Texel, Dennen H 98, wijk
H Rechter-commissa» is is mr. J. Alblas,
curator mr. C. Smal, Alkmaar.
„MARIA GORET1T'.
Door de leden /an „Herwonnen Le- i
i venskracht en Santos" zal ten bate
van de tbc-bestrijding van deze instel-
lingen op 14 Januari in Casino worden j
opgevoerd het toneelstuk in 3 bedrijven j
„Maria Goretti".
NOG NIET AFGEHAALD.
Verscheidene prijzen van de Winkel
week-loterij zijn nog niet afgehaald: Op
302, 3688, 135. 2322 en 2831 kunt u f5'
ontvangen; op 2029, 277, 2633. 4999, 978,
3194, 2278, f2,50. Deze prijzen kunnen!
worden afgehaald bij de heer C. P.
Moojen, Schoonoordweg 37, Den Burg.
GESLAAGD.
De heer J. Schotanus behaalde aan de j
Vakschool te Utrecht het kruideniersdi- j
ploma.
De heer G. Bakker Rzn., deed te Lei
den met gunstig gevolg examen voor
het eerste (theoretische) gedeelte van
het vakbekwaamheidsdiploma Opticien.
JAN KOOGER, oud-schipper van de
ieddingboot van de stations De Koog en
Oudeschild, is Zaterdagmiddag door
zijn vrienden van de oud-reddersvereni-
ging „Moed, Volhard.ng en Zelfopoffe
ring" naar zijn laatste rustplaats ge
dragen.
De stoet ging door de Dorpsstraat,
waar Jan Kooger zo vaak gelopen heeft,
langs de dijk, welke hij zo dikwijls be
klommen heeft om de zee te zien, het
water, waarop hij zo lang gevaren had.
Zijn vrienden liepen voorop met het
vaandel van de vereniging, oud-redders
wier borst een af meer, ja soms een
reeks medailles sierde Vanaf het einde
van het dorp ging de tocht per auto
naar het kerkhof.
Nadat de kist, die bedekt was met de
vlag van de vereniging „Moed, Volhar
ding en Zelfopoffering", in de groeve
was neergedaald, werd het woord ge
voerd door de heer W. H. Lap, voorzit
ter van de plaatselijke commissie van de
N Z.H.R.M Namens deze maatschappij
bracht spreker hulde aan de nagedachte
nis van Jan Kooger, die zijn krachten en
bekwaamheid 28 jaar lang in dienst
heeft gesteld van de maatschappij. Hij
heeft een plaats in het hart van de
Maatschappij veroverd die met ere ge
noemd mag worden. Hij heeft zich steeds
met liefde gegeven can het mooie werk
van de Maatschappij Wij denken daar
aan mei grote waardering terug. Wij
denken terug aan de kameraadschappe
lijke wijze, waarop hij met zijn mak
kers-roeiers omging en aan de prettige
manier waarop hij met de plaatselijke
commissie omging. De meest aangename
herinneringen zullen in ons blijven
Voortleven
Jan van Dok, voorzitter van „Moed,
Volharding en Zelfopoffering", bracht
Jan Kooger een laatste groet namens
mr. G. D. Rehorst, burgemeester van
Den Helder, en een laatste groet namens
de vereniging. „Jan Kooger, jij was een
goed vriend en een trouwe makker. Je
stond altijd klaar, je maakte geen on
derscheid tussen wit, zwart of blauw. Er
moesten mensen worden gered en
daar was Jan Kooger
Jan Kooger, rust in vrede
Piet Pietersen, oenningmeester" van de
vereniging, dankte Jan Kooger voor zijn
oprechte vriendschap Hij schetste de
overledene als ven prettig mens. iemand
met een vrolijk, opgeruimd karakter
„Jij hebt voor de vereniging veel ge
daan. altijd stond je klaar als je mede
werking werd gevraagd. Hartelijk dank
daarvoor. Rust in vrede en Goede
Reis!"
De Eerwaarde Heer Termaat herin
nerde in de enkele woorden die hij aan
de groeve sprak op hetgeen Jezus Chris
tus gezegd heeft: ,lk ben de Weg, de
Waarheid en het Leven". Dat is onze
Troost. Zijn Eerw. bad hierna het Onze
Vader.
Diep onder de indruk verlieten allen
'de dodenakker.
Jan van Dok, voorzitter van de oud-
reddersvereniging „Moed, Volharding
en Zelfopoffering", spreekt bij de laat
ste rustplaats van oud-schipper Jan Koo
ger.
1
„De groep wordt kleiner", zei een der
oud-redders Deze groep, inderdaad,
maar wij durven geloven, dat er altijd
weer mensen zullen komen om de vaca
tures te vervullen, wij durven geloven,
dat er altijd weer mensen bereid zullen
zijn om onze reddingboten te bemannen.
Altijd geloven wij zullen er ke
rels zijn, die er niet voor terug zullen
schrikken om de zware strijd met de
zee aan te binden als de noodklok luidt
en het „S.O.S." door de aether gaat.
Jan Kooger, -ust in vrede
RODE KRUIS.
Voor de demonstratie welke de Rode
Kruis Colonne uit Den Helder Zater
dagmiddag 111 Hotel Texel heeft gegeven
bestond behoorlijke belangstelling. De
demonstratie werd ingeleid door de heer
F. N. Winter, voorzitter van de afdeling
Den Helder van het Rode Kruis, majoor
bij het Rode Kruis Corps en kringbe-
i stuurder voor de '.cop van N -Holland.
De heer Winter begon met er op te wij-
NIEUWBOUW IN DEN HOORN.
Voor rekening van de heer J Kok Pz..
Den Hoorn, werd onderhands aanbe
steed de bouw van een woonhuis aan de
Kuildeiweg. De uitslag daarvan was: P.
Boon, metselwerk, G. Kikkert en Joh
Bakker, timmerwerk, Jac. Bruin, elec-
tra, C. Boon, schilderwerk en fa. J
Oelè, loodgieterswerk Dezelfde fa's zijn
bezig met de bouw van een woonhuis
en werkplaats voor rekening van de
heer P. Boon, 't Klif, Den Hoorn.
Voor rekening van de heer P. van der
Gaag zal een woonhuis worden gebouwd
aan 't Klif te Den Hoorn. Uitvoerders:
Duin, timmer- en metselwerk, Van En
gelen, schilderwerk, M. Bakker, electra,
fa. J. Oele loodgieterswerk.
zen. dat het werk van degenen, die een
E H.B.O.-cursus mei goed gevolg heb
ben doorlopen en gereed zijn om in de
praclijk dienst '.e doen, dat hun werk
zich niet tot de „eerste hulp bij onge
lukken" behoeft te beperken. Immers,
daarnaast is volop ncvenarbeid te doen
Men kan alom hulp b'eden: invaliden of
ouden van dagen willen eens naar bui
ten, naar de vrije natuur of naar een
toneeluitvoering. Spreker heeft onlangs
iemand mee naar buiten genomen die al
in geen 13 jaar buitenshuis was geweest!
Men kan optreden lis trainer, bv. in ge
vallen waar onze medemens de nadelige
gevolgen van kinderverlamming nog da
gelijks ondervindt. Aan het strand zijn
hulpposten nodig In Den Helder verle
nen de E.H.B O.-mensen zo'n 100-140
maal per seizoen hulp. Zij komen zelfs
raar Texel als daar een zgn. Vogel-wan
deltocht wordt gehouden om voeten te
behandelen De E.H B.O -mensen kunnen
ook hulp verlenen bij massale inentin
gen, enz. enz.
De demonstratie die hierna volgde,
was zeer duidelijk en zeer leerzaam. Al
lereerst werd een verkeersongeluk bij de
coupure te Oudeschild in scène gezet
Een verloofd paarlje, met vacantie naar
Texel, heeft te veel aandacht voor zich
zelf. daardoor te weinig voor het ver
keer en een aanrijding is het gevolg. De
E.H.B.O.-mensen verlenen de eerste hulp
aan de ernstig gewonde Eerst werd ge
demonstreerd hoe het NIET moest, dus:
zoals het publiek doorgaans „hulp"
meent te moeten verlenen
Daarna verleende men eerste hulp aan
een dame die bij hev ramen lappen op
de straat was gevallen; een zwemmer,
die zich te ver in zee had gewaagd, werd
op 't strand eerst kunstmatige ademha
ling verleend, alsmede zuurstof toege
diend, daarna werd het slachoffer in het
1 ziekenhuis verder behandeld. Een zuur
stofapparaat deed daarbij goede dien
sten. De demonstratie werd besloten met
het leggen van enige verbanden. Aan de
demonstratie namen o.a. deel mevrouw
j Winter, commandante van de helpsters
j te Den Helder, sergeant-majoor Boogert.
reserve-peletons-eommandant en com-
mandant ziekenverpleger Van der Mark,
I instructeur van de vereniging
In Januari beginnen de E.H.B.-lessen
voor de Opleidingscursus van de Colon-
ne Texel, eveneens oeginnen dan de les-
1 sen voor dames tot de opleiding „Help-
ster".
