Cjrocn ^wartrjéxels in het harL,
Jtaliano
m-
Bij cle Jaarwisseling
door burgemeester C. de Koning
PUROL GENEEST
DAMPO
Lang gekoesterde wens ging in vervulling
jATERDAG 30 DECEMBER 1950
TEXELSE
64e JAARGANG. No. 6489
COURANT
Uitgave N.V- vh. Langeveld De Rooij
3oekhandel Drukkerij Bibliotheek
Den Burg - Texel - Postbus 11 - Tel 11
Verschijnt Woensdags en Zaterdags
Bankrek.: Rotterdamsche Bank en Coöp.
Boerenleenbank Postgiro 652-
Abonnementsprijs f 2,75 per half jaar.
Wanneer de traditie medebrengt, dat
k bij de overgang van het Oude naar
iet Nieuwe Jaar enige woorden in ons
Texelse blad aan dit gebeuren wijd, dan
ril ik deze traditie gaarne en bewust,
oortzetten.
Bewust, omdat het mijn vaste overtui
ging is dat onze samenleving al het nieu-
ve van de moderne tijd slechts zal kun-
ïen verwerken indien daarbij aangeslo-
[en wordt aan wat in het verleden is
;egroeid. Een traditie verbreken mag
dus van mij niet worden verwacht, ten
zij deze geheel fout zou zijn.
Bij de vraag cf ik dan werkelijk iets
te zeggen heb, aarzel ik echteiwant er
is in deze voorbije dagen zoveel van be
tekenis en met diepe inhoud gezegd dat
ik in alle bescheidenheid moet zeggen,
hoe valt daar nog Iets aan toe te voegen.
Sprak niet Hare Majesteit de Koningin
met Kerstdag zodanig, met zo veel in
nerlijke drang en zo grote wijsheid dat
het medenemen /an Hare Boodschap
naar het Nieuwe Jaar meer is dan alle
woordenrijkdom, cl? araan toegevoegd,
geven kan?
En toch, is er dan vooi Texel niet iets
afzonderlijks te /.eggen? Misschien wel.
Mijn ambtsvoorganger was aan het
einde van ieder jaar in de gelegenheid
een terugblik te geven. Hij kon consta
teren waarin Texel vooruitgang mee
maakte, waar particulier initiatief en
overheidsbemoeienis stagneerden of wel
licht geheel te kort schoten. En daarop
aansluitende komen met enige grotere of
kleinere toekomstverwachtingen.
Het jaar 1950 te overzien heeft in
dit geval niet zoveel zin. En toch kan de
voorbije periode niet onvermeld blijven.
En dan wil ik dit doen op de wijze,
waarop iemand die voor de eerste maal
ons eiland bezoekt, dit zou zien.
Wat zien wij dan? Sedert de oorlogs
jaren, toen tegen het einde Texel nog
eens extra tol moest betalen aan ver
woesting en ellende, is aan de opbouw
een niet geringe prestatie geleverd. De
outillage van het landbouwbedrijf, welis
waar niet de enige kurk waarop het
eiland drijft maar toch wel de belang-
ï.jksle, is vrijwel geheel hersteld. De
wederopbouw van de boerderijen nadert
zijn voltooiing Wie het eiland rond
gaat ziet dit en de Texelaar mag dit feit
met trots constateren en herdenken.
Met de voorziening in onze woning
nood kunnen wij tevreden zijn en ook
weer niet Er is inderdaad op het gebied
van de woningbouw het een en ander ge
schied. Die woningbouw heeft gestaag
voortgang gevonden, maar het is alles
veel te weinig geweest. En ook wanneer
wij oog hebben voor de moeilijkheden
elders, voor de grootscheepse plannen,
welke onze regering moet opzetten op
dit gebied in verband o.a. met de nood
zakelijke industrialisatie, dan menen
wij toch dat Texel, juist in het relatieve
van al deze verhoudingen, misdeeld is
geworden. Want het bevolkingsgetal
had, zo menen wij op Texel, grotere
toewijzingen bouwvolume gemotiveerd.
En bovendien, hier tieft ons zelf blaam,
voor de oorlog moet Texel op dit gebied
een aanmerkelijke achterstand hebben
gehad. Wie thans zo op Texel de slecht-
behuisden bezoekt, moet wel tot de slot
som komen dat wij ten aanzien van de
onbewoonbare huizen wel iets meer
hadden kunnen doen. Dan ten slotte is
de laatste factor, de vernieling tenge
volge van de Russenoorlog, welke ons
heel wat woonruimte heeft gekost. Te
genover dit alles nu heeft slechts een
betrekkelijk geringe toewijzing van
bouwvolume gesvaan O.a. met hulp van
de Woningbouwvereniging Texel en met
andere maatsta/e/i an hogere instan
ties mogen wij siec'nts hopen dat voor
liet jaar 1951 een redelijk aantal wonin
gen kan worden gebouwd Maar zelfs
wanneer dit gunstig uitvalt zijn we er
bij lange niet. Want al heeft de Woning
bouwvereniging Texel aan het einde van
dit jaar nu een oelangrijke meevaller te
boeken gehad, daartegenover staat dan
toch weer dat ook Texel zijn deel zal
krijgen bij het opvangen van de stroom
van gerepatrieerden. Laat ons intussen
het beste hopen.
Wanneer ik me niet vergis, is voor
Texel in het jaar 1950 toch wel het
voornaamste te behandelen probleem
geweest, dat van 'le verbinding met de
vaste wal. Een definitieve beslissing
over de wijze waarop dit vraagstuk zal
worden opgelost is nog niet gevallen,
doch er lijkt een redelijke kans aanwe
zig dat althans daarover binnen niet te
lange tijd 'n besluit zal kunnen worden
genomen.
Mogen wij hopen, dat, welk besluit
ook wordt genomen, dit achteraf het
juiste zal blijken te zijn en moge dan
voorts met de daadweikelijke uitvoering
der nodige werden de vereiste spoed
worden betracht.
Over één zaak, /oor Texel van emi
nent belang, zou ik nog even willen uit
wijden. Het betreft nier het vreemde
lingenverkeer. Ik had de eer en het ge
noegen reeds emge besprekingen te mo
gen bijwonen over dit belangrijke onder
werp. Vast staat dat op Texel nog alles
kan worden gedaan om dit eiland tot
een ideaal toeristenoord te maken. Met
ideaal bedoel ik liet een badplaats van
grote luxe en exorbitante prijzen, waar
van toch weer de v/insten naar buiten
Texel zouden wegvloeien, maar wel een
plaats geschikt voor de kleinste tot de
grootste beurs, en steeds weer voor de
man die Texel bezoekt om zijn eigen ka
rakter en alweer niet omdat hij domweg
ergens een badplaats wil bezoeken. Er
schijnen op Texel nog geen maatregelen
tc zijn genomen die dit doel in de weg
staan, er zijn ^ok nog geen toestanden
vergroeid die bepaald ongunstig zijn.
Maar dit is te ïegaief en voorts schijnt
Texel tot nu toe nog niet de //eg gevon
den te hebben >m iel vraagstuk en
het is waarlijk 1 ?n van de eerste orde
met vereende kraenten aan ie vatten
Het lijkt verder nog niet voldoende door
te dringen dat met de ontwikkeling van
het vreemdelingenverkeer ieder toeris
tenoord komt te staan voor groeiende
concurrentie Te denken dat Texel met
zijn prachtige natuur en zijn bijzondere
bekoring daarmede met hoeft te reke
nen, v/are struisvogelpolitiek. Ook voor
Texel geldt zo goed als voor andere
plaatsen dat service zal dienen te wor
den gegeven. En met goede service, ja
dan staat Texel sterk, zeer sterk.
Ik heb mij wel eens afgevraagd, in de
bescheiden overweging overigens een
nieuweling te zijn, waarom Texel eens
de grote eensgezindheid en het doorzet
tingsvermogen kon opleveren om zo
maar een eigen stoombootonderneming
in het leven te roepen, en waarom het
eigenlijk bij deze ene, grote en grootse
krachtsinspanning is gebleven. Want
weliswaar vertoont ons eiland in ver
schillende coöperaties voorbeelden van
mooie en actieve samenwerking, tot een
zo grootscheepse ictie is het toch nim
mer meer gekomen.
Het is slechts een vraag, doch waarom
zou, nu eens niet uit de nood van het
ogenblik geboren, maar op grond van
omzichtig tasten en berekenen van het
toekomstbeeld op dit gebied niet iets
goeds verricht kunnen worden tot heil
van Texel als toeristenoord en niet te
vergeten, tot nut van alle Texelse beur
zen.
Moge ik het hierbij laten en in het al
gemeen wensen dat Texel in eensgezind
heid de moeilijkheden van de komende
tijd tegemoet zal gaan, zonder dat ik
verder inga op deze moeilijkheden,
waarbij wij als <lein eilandje niet van
de wereld zijn afgesloten, maar onver
brekelijk verbon "len *ijn met het grote
wereldgebeuren.
Texel en de Texelaars wens ik van
ganser harte het allerbeste toe voor het
jaar 1951, mogen rust en voorspoed
Texels deel zijn.
DE KONING.
(Ingezonden Mededeling).
DAAR NIET
HIER WEL
het lekkerste middel
7 tegen verkoudheid
r-A /-<l
I TALI A N 0
30 cent
1/7 V\l
per 100 grsm
WÊMaLu um-wm
VERHURING VAN TUINGRONDEN.
De Burgemeester van Texel brengt
ter kennis van belanghebbenden, dat met
ingang van 1 Januari 1951, zoals gebrui
kelijk, alle tuinhuren worden opgezegd.
Na 1 Januari kunnen de vrijgekomen
tuingronden, voor zover mogelijk, we
der door de tegenwoordige huurders, al«
eerste gegadigde, worden ingehuurd te
gen betaling van de huurpenningen en
wel tot en met 31 Januari 1951, iedere
Maandag, Woensdag en Vrijdag van 9-11
uur op het bureau van Gemeentewer
ken.. Zij, die in 1951 geen gebruik meer
van hun tuingronden wensen te maken,
dienen op bovengenoemd bureau hier
van tevens kennis te geven.
Texel, December 1950.
De Burgemeester van Texel,
C. DE KONING.
ruwe huid, ruwe handen, ruwe lippen
KIND OVERREDEN.
Het 6-jarig zoontje van de familie W
Bakker, Den Hoorn, werd le Kerstdag
door een auto van Garage Goënga over
reden doordat het plotseling de straat
op rende Het knaapje moest met een ex
tra boot naar het St Lidwinaziekenhuis
te Den Helder wo.den vervoerd
WEEKBERICHT DER P.T.V. TEXEL
Van 18-23 Dec. werden aangevoerd
66.669 stuks eieren De kg-prijs aan de
pluimveehouders bedraagt f 2,30 Vorig
jaar werden in dezelfde periode aange
voerd 48,341 stuks, De prijzen zullen
vermoedelijk nog wel verder teruglo
pen. Dit schijnt verband te houden met
minder uitvoer naar Duitsland.
SUCCESSEN VOOR KOTEX.
De Texelse Konijnenfokkers hebben
veel succes gehad op de tentoonstelling
te Wielingen. 10 van de 12 Texelse ko
nijnen werden oekreond. De heer J
Stiekema behaalde met de Franse Hang
oor 2 x zeer goed on H 1 x zeer goed
met de Grijze Zilver; de heer Adr. Bak
ker 1 x z.g. en 1 x goed met Fr. Langoor;
de heer C. Flokstra 1 x z.g. met Witte
Wener; de heer Joh. A. Stemfordt 2 x
z.g. met Witte V/ener, de heer Wim
Kooij 2 x goed met Hollanders.
Beproefde hulp bij
verkoudheid voor Va-
der, Moeder en kind.
ZAKENNIEUWS.
Door de Kamar van Koophandel is
aan J. A. en W. C. v. d. Berg vergun
ning verleend tot uitoefening van een
meubelmakers-, meubel- en woning-
stof feerdersbedrijf en de kleinhandel in
meubelen is het perceel Weverstraat 21,
Den Burg, onder beheer van J. A. en W.
C. v.d. Berg.
Aan de heer A. But terman werd ver
gunning verleend tot uitoefening van 'n
schoenherstellersbedrijf achter het per
ceel Hogerstraat 8 te Den Burg, onder
beheer van A Butterman.
DAMCLUB „TEXEL
Uitslagen van 22 December.
A-Lijn-
S. Ros-D Lap 2-0 D. Lap-S. Ros 0-2.
P. Kooij-J. C. v.d. Stai 2-0
B-Lijn:
A. v.d. Slikke-C. F. Burger 1-1 W. J.
Boon-Jb. v. Lente 1-1. Joh. D. Bakker
J. Vinke 1-1.
C.Lijn:
N. de Graaf-J. A. v. Enst 20-. J. A. v.
Enst-N de Graaf 1-1 W. v. Zeijlen
B. Leen 2-0. J N Rijk-D. Witte 0-2. P
Bakker-A. Vinke 1-1.
GRAAN VERBRAND.
Woensdagmiddag omstreeks 3 uur
raakte op de Hogebeig de dorsmachine
van de heer Duinker in brand doordat
een poelie contact maakte met 'n klamp
graan van de heren gebr. Hin, Eenden
kooi, die gedorst moest worden. Door de
snel ronddraaiende poclie vatte 't graan
vlam. Men bluste de dorsmachine met
een schuimblusappnaat van de op een
80 meter afstand gciegen Jeugdherberg.
Uit de klamp graan wist men de rode
haan echter niet tijdig te verdrijven De
brandweer arriveerde vrij spoedig, maar
het vuur woedde toen, aangewakkerd
door de fikse Oostenwindhevig en ook
een ten Westen van de vuurhaard staand
klampje graan (haver) van de heer J.
Kikkert stond toen in lichterlaaie De
brandweer haaide water uit een kolk
van het Galgenweidje, na het 6 cm. dik
ke ijs te hebben stukgehakt
De twee ten Oosten van de brand
staande klampen oleven gespaard. De
kop van de grote klamp van de gebr
Hin bestond uit tarwe, de rest, het
grootste deel, uit haver.
ZON, MAAN EN HOOG WATER.
De zon komt 30 Dec. op om 8,51; on
der om 4,34. Maan: 7 Jan N.M., 15 Jan
E.K. Hoog water ter rede van Texel 30
Dec. 0,37 en 1,00. 31 Dec 1,13 en 1,37 1
Jan. ,20 en 2,26. 2 Jan 3,08 en 3,20 3
Jan 4,08 en 4,25. 4 Jen. 5,20 en 5,45. 5
Jan. 6,33 en 6,58
Aan het strand is het ongeveer 1 uur
eerder hoog water.
Nieuwe o. 1. school te Den Burg
LIEPEN ze rlaar niet te likkebaarden? De Hoofden der o. 1. scholen van Mid-
den-Eicrland, van De Koog, van Den Hoorn, van waar ook, toen zij Vrijdag
middag door de gloednieuwe openbare lagere school van Den Burg wandelden?
Ja, ze waren stellig een beetje jaloers dal „meneer Van der Kolk en zijn staf"
zo n prachtige school gekregen hadden.
Vrijdagmiddag is die nieuwe school geopend! In verband met dat feestelijk ge
beuren was men (wij zagen o.a. B. en W„ de Vroedschap, de hoofden der scho'en,
de directeur van gemeentewerken, architect Pot, aannemer Duin) bijeengekomen
in de oude school in de Nieuwstraat. Blijkbaar om de Texelse autoriteiten e. a.
genodigden er nog eens op te wijzen, dat de stichting van een nieuw gebouw
waarlijk geen luxe is geweest! Welk een somher lokaal, waar men bijeenkwam!
Ja, het was goed 0111 nog even rond te kijken in die ouwe school, opdat men
straks in Den Burg-Zuid het contrast des te beter zou zien een hemels
breed verschil!
De heer De Vries, Hoofd der school
van Zuid-Eierland. wenste de heer Van
der Kolk en diens staf hartelijk geluk
namens de hooiden der scholen van
heel Texel, het N O.V. en de ULO. Te
mogen werken in een prettige omge
ving scheelt enorm. Dal weet ik uit er
varing Een prettige, zonnige omgeving
is ook van grote invloed op 't werk van
de leerlingen. Ik hoop, dat B en W. het
mooiste en jongste kind niet gaat ver
wennen ten kost van de anderen! Hier-
cp bood de heer De Vnes de heer Van
der Kolk een boek aan. „Dat is de eer
ste steenlegging voor onze schoolbiblio
theek! aldus de heer Van der Kolk.
De heer C J. de Lugt, voorzitter van
de Oudercommissie, zeide de opening
met veel vreugde bij te wonen, ook als
vertegenwoordiger van de kinderen!
Spreker bracht in de terste plaats het
gemeentebestuur hartelijk dank voor het
initiatief bij de bouwplannen en de snel
le wijze waaroo de bouw voltooid is, ge
let op de moeilijkheden met de bouw en
de bouwmaterialen. In deze hulde be
trok spreker ook oud-burgemeester Re-
horst. Spreker dacht aan de vele klach
ten die op de ouderavonden steeds wer
den geuit wegens de slechte staat waarin
de oude school verkeerde. Nu is dat leed
Het grote ogenblik is aangebroken
Anneke Lips, het jongste leerlingetie
van de o.l. school Den Burg, luidt de
bel ten teken, dat de school geopend is
Allereerst werd het woord gevoerd
door burgemeester C de Koning, die en
kele belangrijke da La noemde uit de ge
schiedenis van de oude school: In 1900
werd de voormalige school gebouwd, in
1930 werd zij verbouwd en gemoderni
seerd, in 1945 werd zij tijdens de Russen
oorlog vernield Ir. 1946 werden reeds
pogingen in het werk gesteld voor de
wederopbouw van ;le school. Bij Raads
besluit van 9 Dec. 1948 besloot men tol
de bouw van een nieuwe school, 3 Febr.
1949 verleenden Gedeputeerden goed
keuring aan dit plan en op 3 October
1949 vond de aanbesteding plaats, het
werk werd aan ie laagste inschrijver,
de heer Duin. gegund. 15 Dec jl werd
het werk opgeleverd. Het gebouw kost
f 90,000, de centrale verwarming
f 10,000, inventaris f 15,000. grond
f 20,000, leermiddelen f 6000. Totaal
f 141,000. Hier staat gelukkig een be
langrijke Rijksbijdrage tegenover en wel
f 57,000 als bijdrage in de geleden oor
logsschade aan de oude school.
Spreker bracht dank aan hen die hun
gaven van hoofd en handen dienstbaar
hadden gemaakt aan de geslaagde bouw
van de nieuwe school, de architecten, de
heer Pot en mevr. Pot-Keegstra, uit Am
sterdam; de dagelijks opzichter, de heer
Van der Struys; dc aannemer, de heer
Duin, de onderaannemers, de heren
Lutterman, Van Engelen, J. Oele, M.
Bakker, Kaandorp (stucadoor uit Alk
maar), Timminga (stucadoor uit Den
Helder), ir. Boutier adviseur inzake de
aanleg van centrale verwarmingen;
Waayer, (Enkhuizen) uitvoerder der
centrale verwarming.
Wij kregen vorig jaar de huishoud
school, waar wij werkelijk trots op
mochten zijn. Nergens op Texel vinden
wij zulk een mooi ingericht gebouw. Nu
is hel eerste gedeelte gereedgekomen
van een even goede school voor het
openbaar lager onderwijs te Den Borg
B. en W hopen van ganser harte, dat de
wens: uitbreiding met twee lokalen en
een gymnastieklokaal, spoedig in ver
vulling mag gaan. Zij hopen dat heel
Texel eens dergelijke moderne schoolge
bouwen rijk zal zijn
Hierop was het woord aan architect
Pot. Mede namens zijn vrouw en collega
wenste spreker de kinderen prettige
lesuren toe in Me nieuwe school Hij
hoopte, dat de neer Witteveen, Den
Haag, een ruimer bouwbesluit toegewe
zen krijgt, want deze deskundige kan
nog veel goeds doen voor de scholen
bouw in ons land. y
Spreker bracht dé heer Ticssen. direc
teur van gemeentewerken, en diens staf
dank voor de medewerking De heer Van
der Struys had geen gemakkelijke taak.
dit gold eveneens voor de aannemer,
de fa. Duin. Spreker bedankte ook ir.
Boutier voor diens advies t.a.v. de cen
trale verwarming en voorts werd alle
onderaannemers dank gezegd voor hun
arbeid.
„OVER
Bij de verhuizing naar de
nieuwe school ondekte men jn
de garderobe van de oude o.l.
school aan de Nieuwstraat een
overschot van twaalf jassen en
twintig alpino s, die er na de
grote vacantia zijn blijven han
gen.
Er stonden geen namen in de
kledingstukken. Van wie zijn ze?
geleden. De „vrome wensdroom" is ver
wezenlijkt Spreker bezag cle wereld
waarin de jeugd tegenwoordig leeft. Hij
sprak de hoop uit, dat deze jeugd van
de chaos die er nog heerst, een maat
schappij zal maken, welke zich zal ken
merken door vrede en verdiaagzaam-
heid onder alle volkeren. Moge de
jeugd in staat zijn door nauwer contact
met de jeugd van de andere landen be
ter begrip te krijgen voor elkanders
wensen, verlangens en moeilijkheden.
De heer Van der Kolk dacht terug aan
de gesprekken met wijlen de heer Groe-
newold, wijlen de heer Kraai en me
vrouw Roeper-De Braai over de vroege
re school. Het afscheid van de oude
school is niet louter vreugde, het brengt
ook weemoed Spreker dankte het ge
meentebestuur Het zal werkelijk een
vreugde zijn in de nieuwe school te mo
gen werken. Spieker dankte de archi
tect en de heer Duin en de andere me
dewerkenden voor het mooie, dat zij tot
stand hebben gebracht. Spreker bracht
ook dank aan de neien Tiessen, Veld-
stra c-n Van der Struys, alsmede aan de
afdeling Onderwijs er. last not least de
gemeente-secretaris, ie heer P. Beem-
sterboer. Hij hoopte dat de toekomst be
ter cn zekerder zou worden „Verbeter
de wereld en begin oij jezelf en onmid
dellijk daarna Dij de kinderen!" Daarom
is net belang van cle opvoeding en het
onderwijs buitengewoon groot.
Hierna werd de aanwezigen een kop
thee geoffreerd, waarna men naar de
nieuwe school wandelde, de jeugd voor
op!
Bij de school wappeide de driekleur.
Dc kinderen zongen drie coupletten van
een vreugdelied „Vanuit het donker van
de dagen op naar het licht!' Tijdens het
laatste couplet mocht Anneke Lips, het
jongste leerlingetje, ie bel voor de eer
ste keer luiden. Zij trok parmantig aan
het groen-zwarte lint. En zo luidde zij
een nieuw tijdperk in
Hierop begaven allen, de jeugd voor
op, zich naar de nieuwe school, waarvan
wij reeds eerder een beschrijving gaven.
Een nieuw tijdperk, moge het een geluk
kig tijdperk worden. Moge de jeugd daar
veel wijsheid opdoen Veel vreugde ook.
Moge de jeugd van thans, de volwas
senen van later, opgroeien in een betere
wereld, een wereld, waarin wij niet vol
angst (bewust of onbewust) door dit le
ven behoeven te gaan, maar een wereld,
waarin geen oorlog of oorlogsdreiging
meer mogelijk is, doordat de mensheid
eindelijk begrepen had, dat men de we
reld niet genezen kan door kracht of
geweld maar door geloof, hoop en liefde.
