Cjrocu 2tmrL- Jéxels in het harL,
n
I I
Deze zomermaanden is het vrij stilaan
de Visafslag te Oudeschild:
De kotters brengen hun vangst naar IJ muiden
Als U wilt borgen,
Komt U dan morgen.
om
op te knappen I
„Met
mu zie
k door het I
even
En de dames Snip en Snap op theevisite, is het leven heus
niet zo kwaad
WOENSDAG 22 AUGUSTUS 1951
TEXELSE
64e JAARGANG. No. 6556
COURANT
Uitgave N.V. v.h. Langeveld De Rooij
Boekhandel Drukkerij Bibliotheek
Den Burg - Texel - Postbus 11 - Tel. 11
Verschijnt Woensdags en Zaterdags.
Bank: R'damse Bank, Coöp. Boerenl.
Bank. Postgiro 652. - Abonn. pr. f 3,15 p.
half jaar. Advertenties 8 ct. per m.m.
'T IS EEN STROP VOOR DE GE
MEENTE!" zegt een visser ons, een Ou
deschilder garnalenvisser, die zojuist zijn
vangst aan de Gemeentelijke Visafslag
Ic Oudeschild heeft afgeleverd: kisten
mooie, rose garnalen, die tussen de 60
en 90 cent per kilo opbrengen. Nu is hij
bezig met het reinigen van de skuut (of
was het een botter, deskundige!). Het
ene emmertje zout water, fris uit de ha
ven opgeakerd, na het andere wordt over
het glimmende dek geworpen, daarna
zal hij huistoe gaan, naar zijn dorp,
waar moeder de vrouw de koffie wel
bruin zal hebben. En hij zal zeggen:
„Ze konne het weer best of, deer an de
Afslag!"
,,De kotters bluuve weg, ze losse nou
d'r vis in IJmuie!" vertelt men ons als
wij langs de haven wandelen. De ha
ven van Oudeschild, waar bij winter
dag grote bedrijvigheid heersen kan als
de kotters wèl te Oudeschild lossen!
Komend van de visgronden koersen ze
thans naar IJmuiden en dat is voor
Texel een grote strop: vorig jaar zette
de Visafslag te Oudeschild voor ruim
f 900,000,om, daarvan genoot de ge
meente Texel 3 pet. oftewel f 28,000,
Niet alleen de gemeente Texel heeft be
lang bij een bloeiende Visafslag, ook
de puf- en ijsfabriek, de vislossers, het
personeel van de Afslag en ook de vis
handelaren. Hij is van belang met het
oog op de proviandering, voor de TESO
die de vis van Oudeschild naar Den
Helder vervoert. Voor al die groepen
is het erg jammer, dat de kotters (op
'n enkele na, die ook nu wel eens naar
Oudeschild komt), dat de Noordzeevis
sers Oudeschild links laten liggen.
Waarom? Draagt men zijn eigen ge
meente geen goed hart toe? Integen
deel! Men zou geloven wij liever
naar de (eigen) thuishaven stomen om
daar de vis te lossen, maar. het
haakje waar de kan aan hangt is de
prijs, die men voor zijn product besomt:
te IJmuiden wordt meer voor de vis be
taald. IJmuiden kèn meer voor de vis
betalen, want deze stad heeft de grote
steden dicht in de buurt (Amsterdam,
Den Haag, Rotterdam). In IJmuiden heb
ben de grote exporteurs zich gevestigd.
De tong, die op Oudeschild wordt aange
voerd, wordt via IJmuiden geëxpor-
.Hier kunnen ze de hele dag lossen.
teerd!
Men zari zich afvragen waarom men
op Texel destijds dan een Visafslag
heeft gevestigd. De geschiedenis zij hier
in het kort verteld: In 1919 werd door
de gemeente Texel te Oudeschild een
Visafslag opgericht. De aanvoer bestond
toen alleen uit garnalen en wulken, pro
ducten van de Waddenzee dus. In 1936
stak het Crisisspook zijn kop op, er
werd een Bedrijfschap voor Visserij
producten gesticht om de aanvoer en af
zet te regelen. Voor de Tweede Wereld
oorlog werd hier geen Noordzeevis aan
gevoerd. In de oorlog werden de kotters
gevorderd. Direct na de oorlog gingen
ae kottervissers met kleine vaartuigen
(botters bv.) de Noordzee op en daarmee
brachten zij de eerste producten van de
Noordzee te Oudeschild aan. Toen kwa
men de gevorderde kotters terug.
Men schreef October-November 1945
De TX 14 was de eerste, die weer in de
bevrijde wateren de netten kon laten
vallen De kotters brachten grote hoe
veelheden Noordzeevis aan, die voor
vastgestelde prijzen aan de vishandela
ren werden afgeleverd; de vishandela
len leverden ze op hun beurt tegen
vastgestelde prijzen aan de kleinhandel
af. De vis ging hoofdzakelijk naar Am
sterdam. Alles werd (het grootste deel
van het jaar) dus tegen vastgestelde
maximumprijzen gekocht en verkocht.
Maar op zekere dag werd die maximum
prijs afgeschaft en daardoor werd van
toen af aan de vis weer verkocht aan de
meestbiedende met het gevolg, dat de
concurrentie weer een rol ging spelen.
Thans is de toestand zo, dat Texel te
gen IJmuiden en andere grote vissers
plaatsen moet concurreren. Hoe ligt nu
.Iedere Zaterdag lopen de TX 14,
de TX 24 enz. de haven van Texel
binnen
die strijd? Wat zijn de voordelen voor
ons eiland, voor onze gemeentelijke vis
afslag en wat zijn de nadelen voor
Texel?
Laten wij met een der voordelen van
wal steken: te Oudeschild kunnen de
vissers lossen op een tijdstip, dat hun
het beste schikt. Daaruit volgt, dat zij
langer kunnen vissen. Hier kan men bv
om 10 uur binnenlopen en zijn vis met
een lossen, in IJmuien dient men 's mor
gens vroeg, 4-5 uur, binnen te zijn en
dan kan men de vis om 6, 7 uur kwijt.
Hier kunnen zij de hele dag lossen en
dan kunnen zij dus 's nachts doorvissen.
Wie in IJmuiden lost, verliest vistijd.
De nadelen: allereerst hogere trans
portkosten van de verkochte vis Dertig
cent per kist voor de N.V. TESO. Kosten
transport van boot naar trein ook dertig
cent per kist. Daarboven komen nog
weer de kosten van het vervoer ppr
spoor tot op gelijke hoogte als IJmui
den. Ook het ijs is hier duurder dan te
IJmuiden. (Geringere omzet). In IJmui
den komt groter verscheidenheid van
v*is aan de markt: schelvis, hake, zee
wolf, haring, koolvis, en meerdere soor
ten. Daar heeft de cliënt dus meer keus.
Daar staat tegenover, dat men op Texel
altijd verse vis kan krijgen (De traw
lers blijven zon 14 dagen weg, terwijl
men hier dikwijls om de drie, hoogstens
na vijf dagen binnenloopt).
Niet zo somber.
NU MOET MEN de situatie ook niet
al te somber zien, zo werd ons verteld:
cie laatste drie zomers is de aanvoer al
tijd minder druk geweest dan bij win
terdag. De weersomstandigheden spe
len nl. ook een rol: bij stormachtig weer
en minder gelegenheid tot vissen wor
den door de geringere aanvoer betere
prijzen besomd en dan lost men ook
graag te Oudeschild, men verliest min
der tijd en kan dus weer meer vangen.
Dan blijkt Texel voor de kotters het
voordeligst zijn.
Intussen schijnt de mening echter niet
ongegrond, dat de Visafslag te Oude
schild zijn grootste bloei gehad heeft.
Natuurlijk, de aanvoer heeft daar dage
lijks plaats, maar die zet geen zoden aan
de dijk Het kan er zelfs zeer stil zijn.
Zo rustig als na een pak-maar-mee-uit-
verkoop in de textielbranche Daarvan
kunt u zich overtuigen als u thans eens
aan de haven komt. De aanvoer bestaat
uit de vangst van het handjevol botters
en skuten, die ons eiland nog rijk is, de
vangst van de kommenvissers, de
aanvoer van de paar kleine kottertjes
met hun vangst van Texelstroom of van
de zeevisserij, buitengaats dus, waar ze
....het handjevol botters en skuten..
het ook wel eens proberen, die ook nog
een paar kistjes platvis aanbrengen. En
fin, u kunt, wat daar in zo'n week thans
omgezet wordt, precies nagaan aan de
hand van de wekelijkse publicatie in de
Texelaar. Van 6-11 Aug. een paar dui
zend kilo schol, nog geen duizend kilo
tong, ruim 5000 kilo garnalen, een
LAMPIONOPTOCHT
Zaterdagavond werd te De Koog een
lampionoptocht gehouden. Het was, zo
als steeds, een avond vol extase voor de
jeugd. Texels Fanfarecorps opende de
stoet, die door het hele dorp trok. Tij
dens dat feest werd door verschillende
meisjes gecollecteerd voor het jubileum
geschenk, dat men het corps over enkele
dagen hoopt aan te bieden.
DIEF VAN RING GEGREPEN
Dezer dagen bekeJten enige badgasten
in het kruideniers- en souvenirspand
,,Het Centrum" te De Koog een collec
tie ringen. Terwijl de verkoopster de
adspiranl-kopers bediende, schoof een
20-jarige jongeman uit Den Helder een
ring aan de vinger en verdween er
schielijk mee. Maar het winkelmeisje
had de diefstal bemerkt en waarschuw
de terstond de politie. Toen deze de
jongeman aanhield, bleek de ring reeds
aan de vinger van een vriend te prijken.
De politie nam de gestolen ring in be
slag, evenals een ring, die de jongeman
reeds langere tijd droeg, daar de politie
de mogelijkheid niet uitgesloten achtte,
dat ook dat sieraad op onrechtmatige
wijze was verkregen. Tegen het tweetal
werd proces-verbaal opgemaakt.
TEXELSE MIDDENSTAND-ACHTER
STAND
Onze Texelse Middenstand kan iedere
concurrentie het hoofd bieden. Wij ken
nen Amsterdammers, die dikwijls op
Texel hun linnenkast komen aanvullen.
Als overkantse marktkooplieden hier
op de Groeneplaats ter gelegenheid van
de marktdag hun kramen neerplan-
ten, is dat hun goed recht. Er moet vrij
heid van handel bestaan. Dat is gezond.
Concurrentie is gezond. Maar dan moet
ieder gelijke kansen hebben. Maandag
jl. en het zal wel niet de eerste keer
zijn, dunkt ons zagen wij, dat een
koopman van elders zijn kraam vlak
voor de winkel van een Texelse firma
had opgezet. (Nu ja, tussen die kraam
en een andere was nog wel een pad vrij
gelaten....) Het Texelse pand kwam
zodoende op de tweede stand te staan.
Dat was helemaal niet nodig: elders in
de buurt was ruimte genoeg voor deze
kraam. Allen die op de bijeenkomst van
de Middenstandsvereniging deze winter
zongen „Texel, oh Texel, wat zou je zijn
zónder Middenstand?" zullen het met
ons eens zijn, dat de betrokken instantie
er voor heeft te zorgen, dat een geves
tigd pand niet door een uit de lucht ge
vallen kraam aan het oog wordt ont
trokken.
16,000 kilo puf. En wat onbetekenende
partijtjes andere vissoorten, waarop
de weegschaal nauwelijks reageert.
NEEN, WIJ ZIEN OUDESCHILD lie
ver in tijden van grote bedrijvigheid.
Ge wandelt langs de haven, de vloot
beurtschepen, vrachtschepen (vlas, zand,
grint, cement,) de Marsdiep, de Twee
Gebroeders ze heeft de overhand. Ze
domineert in onze haven. De 12 skuten
en botters die we nog telden, liepen niet
meer zo in de gaten. Vroeger was dat
anders. De oudste Oudeschilders weten
daar nog wel van. Zij herinneren zich
nog, hoe ze als knaap van de ene skuut
op de andere stapten, de hele haven
THANS IS DAAR RUIMTE TE OVER.
Neen, daarvóór behoeven de kotters niet
weg te blijven.... Trouwens, ze blijven
ook met weg: Iedere Maandagochtend
zien we Piet van Biem, Jan van Cor en
hoe ze verder kunnen heten, met de
plunjezak op de nek de weg naar de ha
ven van Oudeschild rijden. Niet zoals in
„Fijn en Grof", toen gingen ze nog ach
ter elkaar of gezamenlijk.... te
voet naar hun vaartuigen, maar tegen
woordig ronken ze weg op hun snelle
motoren. Zoals ook hun schepen in deze
moderne tijd met krachtige motoren zijn
uitgerust.
IEDERE MAANDAG heen en iedere
Zaterdag zit de week van vele uren har
de arbeid er weer op. Iedere week
bracht nog altijd nieuw vangst, nieuwe
verwachtingen en nieuwe avonturen
ook wellicht. Iedere week stomen zij
het wijde water van de Noordzee op.
Naar de visgronden, die nu eens om de
Zuid, dan weer om de Noord worden
bevaren. De vis brengt zijn geld nog
wel op, al zijn de kosten om ze te ver
schalken, bepaald niet aan de lage kant.
Iedere Zaterdag lopen de TX 14, de
TX 24 enz. de haven van Texel weer
binnen. Daar horen ze inderdaad ook
thuis. Ze zouden het liefst daar aan de
Afslag komen, het hele jaar door, maar
op het ogenblik is dat economisch niet
verantwoord. En dat is we zeiden het
reeds voor velen een strop.
PAARDENSPORT
„De Waddenruiters" geven hedenavond
te De Koog een demonstratie: springen,
dressuur, enz.
NAAR HET GALA-BAL
Een tiental kampeerders had de bil
jetten „Decente kleding (fatsoenlijke
kleding) verzocht" voor het gala-bal,
goed in hun oren geknoopt: Woensdag
avond arriveerden zij te Den Burg in
pyama.
WONDERKUIKEN LEEFT NOG
Het kuiken van de heer D. de Ruijter,
Oudeschild, dat met vier poten werd
geboren, leeft nog steeds, ja het voelt
zich zo lekker als kip, al is het nog niet
zo flink uit de kluiten gewassen als zijn
broertjes en zusjes. Het is nu zes weken
oud.
INGEKOMEN PERSONEN
Wouter A. Zijderlaan en gez. van
Schoonhoven, Opweg 13 n. E 145a. Hen-
dricus J. de Jong en echtg. v. Bussum,
Hooftlaan 37 n. Kogerweg 34. Henricus
Schouten v. Leusden, Dodeweg 6 n. E
86. Adrianus M. van Gogh v Schiedam,
Houtstraat 21 n. Gravenstraat 25. Ja
cob Coevert v. Naarden. Kloosterstraat
29 n. Weststraat 4.
TONEELUITVOERING
„Het Klein Toneel", Oudeschild, heeft
met de opvoeringen van „Rooie Arie"
reeds veel succes geoogst. Morgenavond
wordt dit boeiende stuk door dit voor
treffelijke ensemble voor de laatste
keer voor het voetlicht gebracht. Onze
badgasten wacht een genoeglijke avond.
„EXCELSIOR" EN „DE LOFSTEM"
Het fanfarecorps „Excelsior" en de ge
mengde zangvereniging „De Lofstem",
beide van Oosterend, directeur de heer
Cor Bremer, geven Zaterdagavond in het
Park te Den Burg een uitvoering. Dat
Oosterend over een goed muziekcorps
beschikt, is bekend en ook is dit dorp
voortreffelijke sopraantjes, alten, teno
ren en bassen rijk: „De Lofstem" is de
zer dagen naar de afdeling „Uitmun
tendheid" gepromoveerd.
WASGOED WAS WEG
Een hevige rukwind deed een zwaar
behangen waslijn, gespannen bij een
kampeertent in de duinen, knappen, het
wasgoed dwarrelde in de (naaste) omge
ving neer. Enkele ogenblikken later
passeerde een agent van politie. Hij in
formeerde eens bij de bewoners van een
tent (aan wie het wasgoed niet behoor
de) of de kledingstukken misschien van
hen waren. Neen. De brave, welwillende
agent klopte ook aan bij de tent, welker
eigenaresse het wasgoed onmiddellijk
als het hare had herkend, maar de tent
was op dal ogenblik onbewoond. De ge-
uniformeerde ambtenaar nam hierop het
spul als gevonden voorwerpen mee. Hij
had er geen erg in gehad, dat de kle
dingstukken van een vernielde lijn wa
ren gewaaid.
De eigenaresse schrok niet weinig,
toen zij ontdekte, dat al het wasgoed
verdwenen was. Terstond deed zij aan
gifte bij de politie: „Ze hebben m'n was
goed gestolen!" De politie glimlachte en
zei: „Maar ik heb de dader*al gegrepen
en hier zijn uw eigendommen weer, me
vrouw!"
HANDELSREGISTER
In „Handelsregister" lezen wij onder
„Nieuwe Inschrijvingen": Fa. Gebr. P.,
G. en Jac. Vlaming, (Venn.), Texel,
Oosterend, Kerkstraat 4. Noordzeevisse-
rij.
TEXELSE MARKT
Den Burg, 20 Aug. 1951. Aangevoerd:
3 koeien f 700-f 850. 4 pinken f 375
f 425. 160 lammeren f 60-f 75. 45 schapen
f 80-f 100. 16 biggen f 40-f 55. 8 n. kal
veren f 45-f 65.
NOG LEEUWERIKEIEREN
Naar aanleiding van ons bericht over
het vinden van jonge leeuweriken, deelt
de heer S. Hm Pzn Molenstraat, ons
mede, dat hij bij het werk op het land
van de heer S. Keijser, Hogeberg, dezer
dagen een nestje van een leeuwerik vond
waarin drie eitjes, die nog bebroed wer
den.
Altijd baas boven baas!
ZILVEREN JUBILEUM
Donderdag 16 Augustus jl. was het 25
jaar geleden, dat de heer J. Klooster
man benoemd werd tot machinist van de
P. H. Polder. Bestuur en Ingelanden
hebben de jubilaris Zondag gehuldigd,
hem dank betuigd voor de accuratesse,
waarmede hij zich van zijn taak heeft
gekweten en de heer Kloosterman nog
vele jaren in goede gezondheid toege
wenst.
250 GEMEENTEN ZONDER LEIDING
WATER
In het land van Maas en Waal is de
eerste buis gelegd voor een nieuw wa
terleidingnet voor die streek, die het tot
nu toe zonder waterleiding heeft moe
ten stellen.
Behalve de gemeenten in het Land
van Maas en Waal zitten thans nog 250
andere plaatsen in Nederland zonder
waterleiding. De provincie Drente is
daarbij het stiefmoederlijkst bedeeld.
In totaal heeft 18 procent der Neder
landse gemeenten geen leidingwater.
Vergeleken bij het buitenland is dat cij
fer niet ongunstig. In België bedraagt
dat percentage 40 pet. en in de V.S. 30
pet.
Alleen de Engelsen kunnen bogen op
een intensief waterleidingnet. Slechts
8 pet. der Engelse gemeenten moet het
zonder leidingwater stellen.
(Ingezonden mededeling).
immers uitmuntende muziek!) en daar
om besloten de dames Snip en Snap de
instrumenten voor manlief naar het lo
kaal van de uitvoering te brengen. Snip
droeg de trom en Snap de bas. Er kwam
echter geen bvan terecht, daar de
muziekavond te elfder ure moest wor
den afgelast. Toen besloten Snip en
Snap het geachte publiek zelf op een
nummertje te vergasten, maar ach....
op een gegeven moment, toen Snap de
trom van buurvrouw's (hoogliggend)
hoofd wilde afnemen, schoot de trom
met zulk een vaart omlaag, dat deze als
een meteoor door het weke lijf van de
grote ster sloeg. De hele vertoning
dreigde in het water te vallen, maar de
situatie werd gered door een vocaal con
cert, dat buitengewoon goed slaagde.
Ook de tapdance werd keurig uitge
voerd.
Al met al een gezellige avond. En
voor het jubileumgeschenk kan weer
een steentje worden afgedragen.
(1). Zang: Bep Langeveld, Hannie
Duinker, Jan Kievits, Wim Boon.
Muziek: Gerrit Keijser, accordeon,
Hans Vlessing, aan de vleugel, Sjoerd
Hoekstra, bas, Kees Klein, guitaar, Ti-
nus Langeveld, guitaar, band o.l.v.
Henk Craanen.
Schets: Netty Boon, Hannie Duinker,
Piet Stoepker, Wim Boon, Cor de Wit,
Kees Spruit, Kees van Lente, Jan de
Beurs, André Kievits.
Conference: Kees Spruit.
Grime: H. C. Prins.
Decor: Herman van Veen.
Voor de revue ten bate van Texels
Fanfarecorps bestond Zaterdagavond
veel belangstelling: de zaal van „Casino"
was uitstekend bezet. De revue liep ge
smeerd. Een zeer bont programma met
schetsen zang en muziek. Op enkele
zwakke punten na kan gesproken wor
den van een met groot succes ongevoerd
programma. Ja, de medewerkenden (1)
hebben het publick 'n genotvolle avond
bezorgd.
Het Quartet zong weer ontroerend
mooi als van ouds, de humoristen had
den hun avond weer als vanouds err de
band gevormd door het trio de heer en
mevrouw Craanen en de heer KI. Smidt,
boeide eveneens door schone muziek.
Verschillende acteurs die wij destijds op
de Texelse Augustusavond ontmoetten,
waren ook nu van de partij. André Kie
vits was ditmaal niet een gewone, maar
een buitengewoon man, uitzinnig, dwaas
mogen we wel zeggen. De schuld daar
van lag kennelijk bij een glaasje zuiver
(pomp) water. We zijn geneigd alle num
mers te gaan bespreken, maar ons ver
haal zou te lang worden, vrezen we!
Dat Snip en Snap ook zouden optreden,
verklapten we reeds Welnu, ze hebben
woord gehouden. „Een dame, een dame,
een woord, een woord". Zo hoort het.
Die dames toch! Ze ontpopten zich als
de dierbare wederhelften van twee ac
tieve leden van ons Texels Fanfare
corps. Die mannen hebben het op de re
petities O.I.V. de directeur Vonk al zwaar
genoeg (Afdeling Uitmuntendheid eist