Cjroen 'ZwartsJ'exels in het hartL,
Meer dan een halve meter water
onder de gangvloer
Vijftien gegadigden voor één woning
We bezochten enige woningen te Oudeschild
heel wat huizen, cl
ik nog jong was
dorpsgenoot op
„Hier staan
waren, toen
lie
al
merkt
oud
een
Volledige maaltijd
in lucifersdoosje?
Ha... .daar is het NIEUWS!
Stel orde op Uw zaken,
Opdat U niet in de
schuld zult raken.
op to knapponl
Woningnood op Texel
Financieringsmoeilijkheden belemmeren de
nieuwbouw
WOENSDAG 26 SEPTEMBER 1951
TEXELSE
65e JAARGANG. No. 6566
COURANT
Uitgave N.V. v.h. Langeveld De Rooij
Boekhandel Drukkerij Bibliotheek
Den Burg - Texel - Postbus 11 - Tel. 11
Verschijnt Woensdags en Zaterdags.
Bank: R'damse Bank, CoÖp. Boerenl.
Bank. Postgiro 652. - Abonn. pr. f 3,15 p.
half jaar. Advertenties 8 ct. per m.m.
„Ja, in Skil staan heel wat huizen, die
al oud waren, toen ik nog jong was!" al
dus een bewoner van Oudeschild, ons
schilderachtige dorp aan de Waddenzee
dijk. Dezer dagen wandelde 4e bezoe
ker er rond om wat karakteristieke plek
jes, zoals de Kerkesteeg, het Buurtje en
een huis aan de oude Dorpsstraat te fo
tograferen. Voor de nationale fotowed
strijd „De foto van de maand", welke dit
keer als motto heeft „Mijn dorp". De
bezoeker heeft op die excursie ontdekt,
dat hier verscheidene gebouwen staan
die het praedicaat woning niet meer
verdienen, ja in verschillende gevallen
heeft hij zich afgevraagd hoe het moge
lijk is, dat de mensen, die die huizen be
woonden nog gezond en wel waren
En de volgende dag is hij er als reporter
op uit getrokken, waarbij een lid van de
commissie, die adviseert bij de toewij
zing van woningen zo vriendelijk was
hem als gids te introduceren. Samen
wandelden zij het dorp door, spraken
met verscheidene bewoners en kwamen
beiden tot de conclusie: „Het allerbe
langrijkste, even belangrijk als de de
fensie, is de woningbouw. En daarbij
dient Texel niet ten achter te worden
gesteld bij industriecentra".
„Vochtig, zegt u?"
Wanneer ge langs de dorpsstraat van
Oudeschild gaat valt het zo op het eerste
gezicht met die woningtoestand nogal
mee. Hier en daar ziet ge een woning,
die hoog nodig een kwast verf moest
hebben, maar och, dat is geen verbazing
wekkend iets, maar als ge Oudeschild
langs de achterweg, waaraan de 300 jaar
oude N. H. kerk staat, in ogenschouw
neemt, haalt ge er zo een vijftig huizen
uit, waarvan ge zegt: „Wie daarin wo
nen, zullen ook wel sterk naar betere
huisvesting verlangen". En zo'n huis zijn
we binnengestapt. We hadden vernomen
dat de bewoners daar zo'n last van voch
tigheid onder de vloer hadden. We kwa
men tot de verbijsterende ontdekking,
dat enfin, hier is het interviewtje:
„Mevrouw X, vertelt u ons eens, heeft
u hier, als het regent, veel last van het
water? We hoorden, dat hier zoveel hui
zen gebouwd zijn op fundamenten, die
lager gelegen zijn dan de straat zelf!"
„Last van water? Nou dan hoeft u de
regen niet af te wachten, komt u maar
eens verder, moet u het luikje in de
gang maar eens optillen!...." En zo la
gen we dan prompt op de knieën om dat
luikje te openen. We schrokken: onder
de gangvloer stond minstens zestig cm.
water!
„Iedere dag haal ik er 25 emmers wa
ter uit en als het flink regent wel 200.
Bij de buren is het niet zo erg, die zijn
dan met 25 emmers weer „op peil". Het
was vroeger nog veel erger, maar door
het watergemaal (Dijkmanshuizen.
red.) is het wat verbeterd. De nieuwe
huizen staan hoger".
Verder gingen we weer. Onderweg
wijst de gids ons de punten, waar eerst
de Skilsloot zich nog bevond, een stin
kend water, waarop de riolering uit-
(Ingezonden mededeling)
De moderne wetenschap staal voorniets
en het behoeft dan ook niet uitgesloten
te worden geacht dat de geleerden in
hun laboratoria er in zullen slagen alle
voor ons levensonderhoud benodigde
stoffen zodanig in tabletvorm te concen
treren, dat het middagmaal van een heel
gezin gemakkelijk mee zou zijn te nemen
in een lucifersdoosje
Gemakkelijk is dit misschien wel,
maar aangenaam?
Wat zou het leven saai zijn als geen
heerlijke dingen meer onze smaak- en
reukzenuwen streelden.
Zo zoudt U bijvoorbeeld niet graag het
genot willen missen van Niemeijer's pit
tige Paarsmerk-Koffie en geurige Gala-
Thee. Eén en al geur en smaak!
En U geniet dubbel van Niemeijer's
Koffie en Thee, want op elk pakje be
vindt zich een waardebon voor het
prachtige „Safira"-tafelbestek, gegaran
deerd vlekvrij door-en-door.
Mocht Uw kruidenier de geïllustreer
de cadeaulijst niet voor U hebben, dan
zendt Niemeijer - Groningen U er op
aanvraag gaarne één toe.
HOOG WATER TER REDE VAN TEXEL
26 Sept. 5,34 en 6,14. 27 Sept. 6,56 en
7,17. 28 Sept. 7,52 en 7,59.
Aan het strand is het ongeveer 1 uur
eerder hoog water.
Ook dit was zo'n schilderachtig plek
je. Het woninkje is inmiddels gesloopt.
mondde. Die is gelukkig een jaar of wat
geleden voor een groot deel gedempt en
het riool verlegd. Ja, er is wel iets verbe
terd, maar die woningen. Na de oor
log zijn hier 12 nieuwe woningen ge
bouwd, maar er zijn er ook gesloopt
en. het aantal Oudeschilders groeit,
zoals de gehele Texelse bevolking groeit,
in weerwil van de door de overheid ge
stelde prognose, volgens welke wij over
een tiental jaren minder eilanders zou
den tellen dan nu. Daaraan geloven wij
echter voorshands nog niet! Er zijn nu
800 Texelaars meer dan vijf jaar gele
den. Schatten wij het aantal bewoners
van Oudeschild op een tiende van heel
Texel, clan willen we relatief voor dit
dorp een bevolkingsaanwas vaststellen
van 80 zielen. In de loop van vijf jaren.
Het dorp wil dus groeien, maar het kan
zich niet verder ontwikkelen doordat er
geen woonruimte beschikbaar is en geen
materiaal voor nieuwbouw. Hier en daar
ziet ge een woning, die men gerestau
reerd heeft: gloednieuwe pannen op het
oude dak.
Dan bereiken we een „woning", waar
in een gezin met acht kinderen bivak
keert.
Mevrouw IJ zegt: „Wij zouden hier
voor drie maanden in, maar nou zitten
we hier al vier jaar. De eigenaar doet er
niets meer an". (Waar zou hij moeten be
ginnen of eindigen??7). We betreden de
woning. Door de keuken, een lang smal
vertrek, totaal verwaarloosd, komen we
via een klein kamertje in de huiskamer.
Een grote kamer met twee bedsteden.
Hier kunt ge de krant overdag nauwe
lijks lezen: het is er schemerig en geen
wonder, want het vertrek telt slechts
een enkel raam, dat wèl gemeten 80 bij
125 cm. groot is. Dit raam kan niet open,
zoudt ge 't toch proberen, dan hadt ge de
kans de sponningen in brokken in uw
handen te houden
„Lucht noch licht" zegt onze gids ly
risch. De huiskamer.... en ge denkt
aan de prachtige meubelen, die ge er
gens in een woninginrichting zag pron
ken. Links en rechts van een gangetje
(met prachtige oud-Hollandse blauwe te
geltjes!) is een slaapkamer geïmprovi
seerd. Langs een pakhuistrapje bereikt
ge de zolder, waar een kamertje is ge
maakt onder het waaierige pannendak,
dat daar ter plaatse door platen karton
aan het oog is onttrokken „Maar de lek
kage valt mee!" wordt ons verzekerd, als
wil men zeggen: „Van de stervende tóch
nog iets goed!" Ze hebben zelf de pan
nen bestreken. Electrisch licht is hier
niet.
Bij het Buurtje gekomen vertelt ons
een vrouw:
„Ik woon hier nu vier jaar, maar twee
winters heeft er al een halve meter wa
ter in de bedstede gestaan. Onlangs ben
ik 3 dagen op reis geweest, toen ik te
rugkwam, stonden de meubels dik onder
de schimmel. Moet u dit behang eens
zien! Dit is notabene de binnenmuur!"
Een andere bewoonster suggereerden
we: „U woont hier nog zo gek niet!"
„Neen, maar u moet ook niet komen
kijken als het 't mooiste weer van de
wereld is, komt u eens terug als het re
gent. Dan zit je in de kamer niet droog".
„Erg" was onze conclusie, temeer, daar
dit huis wel bijzonder goed door de
huurder onderhouden werd. Het was er
brandschoon.
Weer verder, nadat een bakkers
knecht ons had gevraagd: „Zag u, dat
daar. een rat tegen de muur opkroop en-
onder de pannen verdween?" Door de
uitsteeksels van een weggebroken wo
ning, weggevallen misschien, als een
rotte tand uit een oude mond, en langs
allerlei barsten en scheuren was het on
gedierte naar boven gevlucht toen wij
het naderden.
„Eigen haard is goud waard", zei een
Ouweschilder, maar ik hoop heel gauw
te mogen beleven, dat de afbraak, die
thans nog bewoond wordt, door nieuw
bouw wordt vervangen".
Een Park.
Toen sprak hij, om al die narigheid
maar eens even te vergeten: „Zeg, wat
dacht je van dit plekje?" en hij wees ons
op het uitgestrekte terrein (2-3 ha.), ge
legen voor de R.K. kerk, dus in de West.
„Daar willen wij, Oudeschilders, zo
graag een plantsoen hebben, of eigen
lijk... een park. Ons dorp moet ver
fraaid worden, vooral met het oog op de
toekomst, als het plan van het Horntje
bv. tóch eens doorgang mocht vinden!
Dan moeten wij ook wat meer pensions
in ons dorp zien te krijgen, we willen
samen met Dorpsbelang en de gemeen
te een groot plantsoen langs de gehele
dijk aanlegden. Die ouwe bomen moeten
dan weg Binnenkort zullen wij eens met
Zijm gaan praten".
Voor de R.K. kerK vindt ge een wil
dernis van hopen zand, ijzeren funda
menten van geschut, door de Nederland
se genie vóór de tweede wereldoorlog
gebauwd, en onkruid, dat hier weelderig
groeit. Kin teren hebben hier en daar
ga en gegraven.Een bende. Maar
volgens onze gids kan men dat allemaal
zonder al te veel kosten opknappen, door
het terrein te egaliseren. De tuinen, daar
ter plaatse aan de dorpsstraat gelegen,
willen de eigenaars belangeloos afstaan
orn ze bij het park te trekken.
Ja zeker, in Oudeschild kan heel wat
opgeknapt worden, maar urgent is het
woningprobleem, misschien wel het
meest dringend van heel Texel, ach zal
het percentage zeer oude, bijna bouwval>
ligc woningen, hier niet het grootste
zijn?
Oudeschild', wij hopen, dat al je be
woners binnen afzienbare tijd beter ge
huisvest zullen zijn, Er dient veel te
worden afgebroken. (Maar het oude hek
je voor perceel nummer 160 „De
Beurs Aan het dorp!" laten wc na
tuurlijk in ere s'aan!)
ZDH-Nicuws.
Het le had Zondag bezoek van Winkel
1, dat uit 2 wedstrijden 3 punten verza
melde. Onze jongens gaven voor de rust
uitstekend partij en wisten eerst de lei
ding te nemen, maar W. maakte weer
gelijk, nog voor de rust namen we op
nieuw de leiding. Rust 2-1. Na de thee
kwam W. sterk opzetten, maar het duur
de nog geruime tijd voordat de gelijkma
ker kwam. In de stand kwam geen ver
andering meer. Winkel was vooral na de
rust veel sterker. Het is jammer, dat bij
ons het plaatsen van de bal zo slecht is.
Zondag zijn we vrij, doordat Rangers
zich heeft teruggetrokken.
Nog even willen we de leden opwek
ken om de lotenverkoop goed te steunen.
HET SEIZOEN OP VLIELAND
Van Vlieland bericht men ons:
Op Vlieland is het ook druk geweest.
31,000 toeristen staken naar dit eiland
over, 18,000 van hen voor een langer
verblijf. Er is hier maar één dorp en
geen boerderijen, dus kunnen wij niet
zo heel veel gasten bergen. Er staan in
„Duinkersoord" thans 81 landhuizen, die
zo ongeveer van half Mei tot half Sep
tember door verschillende families wor
den bewoond. Er zijn dit jaar ruim
1300 bezoekers meer geweest dan vorig
jaar.
De abonné van de Texelse Cou
rant ziet zijn lijfblad steeds weer
met vreugde verschijnen want
het brengt berichten over zijn
directe omgeving, over personen
of gebeurtenissen waarmee hij
zich nauw verbonden voelt.
Daarom boekt een advertentie in
de Texelse Courant zulke ver
rassende resultaten, want voor
de abonné's is een advertentie
even belangrijk als de rest van
de krant. Uw annonce in dit
NIEUWSBLAD wordt gelezen
en. besproken!
Vraagt eens inlichtingen bij de
administratie van de
TEXELSE COURANT
Parkstraat, Den Burg, Texel,
Telefoon 11.
Publicatie van
„De Nederlandsche
Nieuwsbladpers''.
PAARDENSPORT
15 Sept werd te Wieringen de laat
ste streek wedstrijd van dit seizoen ge
houden; de organisatie van de wedstrijd
was bij „Wiron" in goede handen. Wa
ren de weersomstandigheden in het be
gin vrij goed, later oefende de regen
een ongunstige invloed uit, wat tot ge
volg had dat het springconcours in
waarde inboette, diverse ruiters werden
„uitgebeld" door weigering of verkeerd
rijden van het parcours.
Volgens het oordeel der keurmeesters,
de heren Joh. C. Gehrels, E. de Graaf, F.
de Jager en C. van Wijk, is er over het
algemeen goed gereden; ook de wijze
van rijden stond op hoog peil.
Bij het nummer viertallen behaalden
de „Waddenruiters", onze Texelse Rui-
tergroep, met 34,71 punten de eerste
prijs! 2. „Wienngermeerruiters" 34,64
punten en 3. „Wiron" 29,71 punten.
Mevr. G. Kikkert werd met Inka nr.
4 bij het individueel springen.
Hieronder geven we een totaalover
zicht van de deelnemende verenigingen
en het aantal prijzen, dat zij behaalden:
1 „Wieringermeerruiters", Wieringer-
meer: 23 prijzen; 2 „Koggeruiters",
Twisk: 6 prijzen, 3. „Hollands Noorden",
Julianadorp: 5 prijzen; 4 „Wiron", Wie-
ringen: 4 prijzen; 5. „Aurora". Opmeer:
4 prijzen; 6 „Rossinant", Nieuwe-Nie-
dorp: 4 prijzen; 7. „Waddenruiters",
Texel: 2 prijzen; 8 „R.A.P.", Anna Pau-
lowna: 1 prijs; 9. „West-Friesland", Scha-
gerbrug: 1 prijs.
DOOR DE PARKSTRAAT
In de raadsvergadering zullen B en W
de raad voorstellen, dat de aanvoer van
vee ter veemarkt uitsluitend mag ge
schieden door de Parkstraat, ingang We
verstraat. De aanvoer geschiedde tot
dusverre door de Zwaanstraat, maar we
gens de ontwikkeling van het verkeer
is deze aanvoerweg ongeschikt 'gewor
den, terwijl de keuring van het vee ern
stig wordt bemoeilijkt Door de Park
straat wordt bovendien een beter over
zicht verkregen op de inning van de
marktgelden.
TEXELSE MARKT
Den Burg, 24 Sept. 1951. Aangevoerd:
50 lammeren f 65-f 85. 30 schapen f 90
-f 120. 42 rammen f 100-f 150. 7 koeien
f 600-f 750. 4 pinken f 300-f 400. 14 gras-
kalveren f 180-f 280. 40 biggen f40-f60.
KONIJNENVERENIGING „KOTEX".
Zaterdag 22 September is de jaarlijk
se jongdierendag gehouden. De keur
meester (van de vaste wal), heeft geen
gemakkelijke taak gehad. Er waren 62
konijnen ingeschreven in 11 verschillen
de rassen De heer J. P. Stam werd
kampioen met zijn Franse Hangoorram,
de heer Joh. A. Stemfoort werd tweede
met zijn witte Wener ram en de heer
Wim Kooij derde met zijn Hollandse
ram. Er werd op deze keuring 17 maal
het praedicaat zeer goed verleend en
wel aan de heren J. P. Stam, Joh. A.
Stemfoort, Wim Kooij, C. Flokstra, J.
Stiekema, Adr. Bakker en F. Oosterhof.
Vervolgens werd er 27 maal GG ver
leend. Dit praedicaat volgt onmiddellijk
op „Zeer Goed". Acht dieren kregen het
„Goed". 5 kregen „Vrij goed" en 4 die
ren werden uitgesloten.
De Texelse konijnfokkers zullen op 1
en 2 Dec. de Nationale Tentoonstelling
in Den Helder bezoeken. Laten allen die
konijnen houden zich scharen in de rij
der spoi tfokkers en niet langer aan de
kant blijven staan, opdat het aantal ras
sen, dal thans aanwezig is, kan worden
uitgebreid. Daarom roept het bestuur al
le konijnenhouders op om zich te laten
inlichten. Het is te allen tijde bereid,
om u met raad en daad terzijde te staan.
(Ingezonden Mededeling).
GROOT IS HET AANTAL WONINGZOEKENDEN. Hel kantoortje van de
lieer Van Hceringen, Raadhuis, Den Burg, staat in het brandpunt van de belang
stelling. Deze ambtenaar is niet te benijden. Maar al te vaak moet hij in het ge
sprek met woningzoekenden onmachtig de schouders ophalen en als een beken
tenis opmerken: „Ik kan (nog) niets voor u doen, kykt u zelf ook nog eens uit.
Heeft u geen kennissen, die u aan een deel van een woning kunnen helpen? Of
familie?"
De leden van de commissie, die advi
seert bij de toewijzing van woningen
(als er iets toe te wijzen valt!) heeft ook
al een verre van benijdenswaardige func
tie, ja een ondankbare taak dikwijls,
waar de vraag naar woningen zoveel
groter is dan het aanbod, dan de ruimte
die men te bieden heeft Op geregelde
tijden komt die commissie ten Raadhui-
ze bijeen en dan bestudeert men weer
dat oude vraagstuk van de woningnood,
waarvan de bewijzen weer ter tafel ko
men. Aanvragen, waarvan de een nog
urgenter is dan de andere. Men bestu
deert de omstandigheden van de betrok
ken gegadigden. Men gaat niet over één
nacht ijs. Men steekt zijn voelhorens uit.
Als de zitting wordt gesloten weet men
het: degenen, die aan een woning of ge
deelte van een woning worden gehol
pen zullen een gat in de lucht springen
en de anderen zullen opnieuw diep te
leurgesteld zijn. (Voor één enkel huis
worden vaak 15 aanvragen ontvangen).
Het advies van de commissie gaat naar
B en W, die dus uiteindelijk beslissen
wie de gelukkige zal zijn. Welk een
moeilijke beslissing, want een ieder van
de woningzoekenden vindt zijn eigen
probleem het meest urgent,
WONINGNOOD. En wanneer zal die
opgelost zijn? Er gingen eens optimisti
sche klanken door het land: „Over tien
jaar!" Maar ach, dezer dagen hebben
wij gelezen, dat men in het komende be
grotingsjaar 40,000 nieuwe woningen
hoopt te kunnen bouwen, terwijl een
jaar geleden de hoop werd uitgespro
ken, dat er 50,000 huizen zouden verrij
zen in het nieuwe begrotingsjaar. Dat is
dus reeds 10,000 woningen minder.
Op Texel zijn na de oorlog verscheide
ne woningen gebouwd, maar de woning
nood is ontegenzeggelijk nog weer gro
ter dan een jaar of vijf terug. De ach
terstand groeit.
Is ergens een woning door overlijden
bv. leeg gekomen dan duikt men er van
alle kanten op. 1 Januari 1945 telde
Texel 9101 bewoners, vijf jaar later, 1
Januari 1950 dus, 9928 bewoners of ruim
800 meer. Onze „Woningbouwvereni
ging Texel" zou graag veel harder voor
uit willen Zij bezit de goedkeuring voor
de bouw van 20 nieuwe woningen,
maar de bouw er van stuit op financie
ringsmoeilijkheden. Natuurlijk, 't is
prachtig, dat de vereniging na de oorlog
60 huizen heeft mogen laten verrijzen,
maar het is veel te weinig. Gelukkig ko
men binnenkort twaalf woningei\ te Den
Burg gereed, vier er van zijn reeds be
trokken (aan de Burgerhoutlaan) en de
acht aan de Schoonoordweg naderen ook
hun voltooiing. „Dan hebben wij nog
wèl bouwvolume en vaklieden om te
bouwen, maar. géén geld om die
bouw te financieren", aldus de secreta
ris van de woningbouwvereniging, de
heer P Smit. Een timmerman zei dezer
dagen: „Ja, dit karwei leveren wij nu
op, maar wat moeten we dan weer aan
pakken? We raken hier uitgewerkt...."
Die brandweerleu van Skil hewwe
'n goeie bril nodig!
Weerom dat nou?
Wel, ze hewwe al 'n paar keer docht
dot 't an de lient wapperende wasgoed
in brand sting!
