Cjroen TgwarL-Jexels in het harL,
De Hoornder school is finaal af
Slechte toestand van het gebouw een
groot gevaar voor cle gezondheid
der leerlingen
Leerboekjes van 19141
In veilige haven
KIESP IJN ss
Landschapsschoon en Witkalk
Overdaad schaadt!
Algemene verhoging van
abonnementsgelden
I WOENSDAG 12 DECEMBER 1951
je.
TEXELSE
65e JAARGANG. No. 6588
COURANT
dt I Uitgave N.V. v.h. Langeveld De Rooij
■is. I Boekhandel Drukkerij Bibliotheek
tje I Den Burg - Texel - Postbus 11 - Tel. 11
Verschijnt Woensdags en Zaterdags.
Bank: R'damse Bank, Coöp. Boerenl.
Bank. Postgiro 625. - Abonn. pr. f 1,80 p.
kwart. -f- 15 ct. incasso. Adv. 8 c. p. mm.
Op Vrijdagavond j.l. werd te Den
Hoorn een protestvergadering gehouden
in verband met de onhoudbare toestand
aan de o.l. school. De vergadering werd
geopend door de voorzitter van de ouder-
commissie, de heer A. Slegh. Hij heette
de ouders en in het bijzonder burge
meester De Koning (B. en W. waren uit
genodigd) van harte welkom en vroeg
begrip voor deze bijzondere avond.
Hierna werd het woord verleend aan
de heer Gottschal, Hoofd der school, die
een algemeen overzicht zou geven. De
heer Gottschal opende zijn inleiding met
een persoonlijk woord tot de burgemees
ter. Spreker zei: „Ik heet u van harte
welkom. Nog maar korte tijd ben ik op
het eiland, maar in die korte tijd heb ik
gezien, dat u zeer veel belangstelling
hebt voor uw gemeente en dat u niets te
veel is. Ik moge herinneren aan de bur
gerzinlening. U bent hier ook nog niet
lang. Er zullen vragen zijn over het ver
leden, die u waarschijnlijk ook niet kunt
beantwoorden. Daarom spijt het ons des
te meer dat beide wethouders niet aan
wezig zijn, daar van deze beiden ver
wacht kon worden, dat zij meer licht in
de duisternis hadden kunnen brengen.
Het enige wat ik u wil vragen, mijnheer
de burgemeester, is, of u zich wilt in
denken inwoner van Den Hoorn te zijn,
wiens kinderen in dit gebouw op school
gaan. Spreker zei verder, dat in overleg
met de oudercommissie, besloten was,
dat hij de inleiding zou houden. Dit zou
een rustige en zakelijke bespreking be
vorderen. Het eerste deel van zijn in
leiding had als onderwerp: „de school".
Hierna schetste spreker de toestand van
verwaarlozing en achterstand. Het was
geen fris beeld! Verkeerde ligging: smal
le straat, veel licht weggenomen door
huizen aan de overkant, veel afleiding
(niet alleen in de zomer') Gevaarlijke
uitgang.
„Het gymhok": de entree van de school.
Waardeloos als gymgelegenheid, als
sp eetgelegenheid Tochtig, veel stof.
Smerig, het hout op verschillende plaat
sen wegrottend. Deugt zelfs niet als op
bergruimte voor oud papier. Het lekt als
een zeef. Verder gaande komen wij in
'n verwaarloosde gang: lekkage, tochtig.
Bijna altijd stinkende W.C. s: geen spoe
ling. Het lokaal van de le en 2e klas:
lekkage, de kringen zijn te zien van de
plasjes, welke zich op de vloer vormen.
Bank moet tijdens regen verplaatst wor
den! Ventilatie: Bovenramen dichtge
spijkerd (volgens uitslag Ouderavond
1950, in dat jaar verbeterd, goed wer
kend gemaakt!) Er wordt óf niet geven
tileerd, óf het dubbele raam naast de
kachel moet open staan, of eenzelfde
raam vóór in de klas, waarbij de kinde
ren aan de raamkant zeer veel kou op
vangen. Bij wind en regen op de ramen
(Komt op Texel nogal eens voor!) is van
ventilatie geen sprake. Borden ver
waarloosd en onvoldoende oppervlakte.
Muren, houtwerk, alles ademt verwaar
lozing.
Lokaal van 3 en 4: Iets beter licht door
groter raamoppervlak. Verder hetzelfde
droevige beeld; ook in het laatste lo
kaal. Meubilair zeer onvoldoende. Tus
sen beide lokalen 'n dun routen afschei
ding (deuren) «niet goed sluitend. Elk ge
sproken woord wordt in net andere lo
kaal verstaan.
Verlichting: Voor de gehele school
zeer onvoldoende. De ogen van de leer
lingen worden verknoeid. Spreker haal
de voorbeelden aan: het niet kunnen le
zen uit een boekje, omdat „ze vlekken
zien!" Onderzoek heeft plaats gevonden.
Op een plaats waar de lichtmeter 80
moest aangeven daar gaf ze 0 aan.
Speelplaats: Onbespeelbaar, een vijver
en modderbad. Gedurende de laatste 14
dagen zijn de kinderen van Den Hoorn
15 minuten op de speelplaats geweest.
Vaar komt dat voor? In de klas wordt
dan tijdens het speelkwartier stof gege-
len' Water: het water wemelt van dier
lijk leven. Dode wormen en pissebecMen
bvamen mee. De kinderen is het drinken
an dit water verboden. De goten zitten
ol met stinkende blubber en hangen er
Dvendien levensgevaarlijk bij.
Leermiddelen: Geen school op Texel
al zo'n droevige verzameling hebben.
i de klassen 3 en 4 zijn boekjes van
914, 1916, 1917 enz. Verder domineren
jaartallen als 1921, '22, ,23 enz. Spreker
taalt dan zinsneden aan uit vroegere
Verslagen van ouderavonden en brieven,
daaruit duidelijk blijkt dat men al ja
ren en jarenlang klaagt. Boven het twee
de deel van de inleiding had kunnen
staan: „Waarom dat wel en dit niet?
Waarom daar wel en hier niet? Hoe kan
men beslissen tot het doen bouwen van
sen gymnastieklokaal (f 50,000) te Den
Burg, het doen aanleggen van centrale
verwarming f 20,000) aan een school te
Den Burg? en dat voor dezelfde school
bevorderd zal worden: beter verlichting,
meer leermiddelen, meer meubilair? De
ze school is een paleis vergeleken bij dit
onderkomen. Is dit rechtvaardig als men
weet, dat er op dit gebied nog krepeer-
gevallen bestaan?
Spreker leest dan voor wat onder lei
ding van de heer Tiessen tot stand
kwam: Den Hoorn word: r:iet eenmaal
genoemd. Spreker vertelde dat de speel
plaats van de o.l. school te Den Burg
niet in orde was. Bleef water staan.
Vanaf Sept. dit jaar was daarover ge
klaagd en nu reeds werd de speelplaats
verbeterd (na 3 maanden'
Is het 'n wonder, dat men spreekt van
achterstelling van Den Hoorn? Het laat
ste deel ging over scholenbouw. Hierin
toonde spreker overtuigend aan, dat niet
tegenstaande het feit, dat enkele verbe
teringen aan deze school :o spoedig mo
gelijk moeten worden aangebracht, het
bouwen van een nieuwe school wel zeer
urgent is. Hij hoopte dan ook dat het ge
meentebestuur hieraan volledige mede
werking wilde verlenen. Als voorbeeld,
dat scholenbouw toch wel door kan
gaan, las spreker enkele zinsneden voor
uit een krantenartikel over de begro
ting van de gemeente Wieringermeer.
„Voor woningbouw is op deze begroting
geen plaats gevonden. Bouwplannen
voor 80 woningwetwoningen in 1951
konden zelfs niet tot uitvoering komen,
eerst door bouwstop, later door gebrek
aan financiën".
Echter staan op het bouwpropramma
1952: de bouw van een nieuwe R.K.
school en een klas bij de Chr. school.
Verder worden alle scholen van Volks
onderwijs opgeknapt. Spreker had ook
een gesprek opgevangen over volksge
zondheid en scholenbouw. Men moet
echter met vergeten dat de zorg voor de
volksgezondheid ook begint op school en
zeker op een school als deze.
Na de pauze werden vragen gesteld en
beantwoord De burgemeester zegde toe
zijn volle medewerking te zullen verle
nen voor het aanbrengen van de meest
dringende verbeteringen. Hij was even
eens overtuigd van de noodzakelijkheid
een nieuwe school te bouwen. Op enkele
vragen kon geen bevredigend antwoord
worden gegeven. Bv. werd er gevraagd
waarom h er nooit iets was gedaan, maar
waarom voor andere scholen wèl grote
uitgaven zijn gedaan; waarom Den
Hoorn jarenlang in alles 's achtergesteld.
Aangehaald werd nog de ouderwetse
brandweer, alle dorpen kregen 'n brand
spuit, Den Hoorn heeft er een voor het
grootste gedeelte zelf betaald.
De ouders waren zeer ontevreden en
gaan niet accoord met de:e gang van za
ken. Van beloften welke jaar in jaar uit
werden gedaan, worden we niets beter.
Er moet hier iets gedaan worden. Men
besloot gedurende een half jaar de gang
van zaken af te wachten.
Hierna werd deze zeer geanimeerde
vergadering door de heer A. Slegh ge
sloten.
S.V. Texel
Uitslagen van Zondag le kl. A KNVB:
ZAP-Schagen 0-1, Watervogels-Texel
0-4, VZV-RKAFC 2-2, Succes-W.Waard
afgelast, Grasshoppers-Bergen 0-1,DTS-
Oudesluis afgelast.
Afd. NH.: Texel 2-Watorvogels 2 1-2,
andere wedstrijden werden afgelast.
Texel 1 heeft de le competitiehelft
met een 4-1 overwinning afgesloten
en daarmede de ongerustheid doen
verminderen en we hopen dat de 2e helft
ons nog beter uit de bus zal doen ko
men. Voor de wind nam T. al een 30
voorsprong en tegen de wind in werd
de stand tot 4-0 opgevoerd.
Texel 2 heeft ons teleurgesteld. Hier
zagen we twee candidaten voor de bo
venste plaats tegen elkaar in 't krijt. W.
speelde beter voetbal en kwam telkens
weer opzetten, maar met man en macht
werd verdedigd totdat een laag schot
doeltrof. Verder dan tot deze 1-0 kwam
W. voor de rust niet.
In de 2e helft speelde W. beter en on
ze linksbuiten was te veel aan het
zwerven en de r-buiten nam te weinig
deel waardoor het verdedigen volkomen
kon worden doorgevoerd, terwijl de kee
per een solide indruk maakte. Bij een W-
aanval was de dekking slecht verzorgd,
Wim Westdorp vergat op de keeper te
rug te spelen, W. nam de slecht wegge
speelde bal over, Bekhoven plaatste naar
Post die resoluut inschoot 2-0. Wel
trachtte T. in te lopen, enkele felle
schoten, o a. van Ben, troffen geen doel.
Slechts eenmaal wist Bertus tegen te
scoren.
Zondag a.s.: Texel 1 thuis tegen VZV.
Deze week trainen op Donderdagavond
op het terrein.
IN 1891 telde de Texelse
vissersvloot nog zo'n 140
schuiten. Toen mochten
ook De Cocksdorper vloot
en die van Oost er nog
best zijn! In i916 telde de
de gehele vloot nog een
60-70 vaartuigen, het aan
tal v/as in 25 jaar dus
meer dan gehalveerd! En
tussen 1916 en heden zijn
er ook heel wat verdwe
nen: naar elders ver
kocht of gesloopt. Men
zag er geen toekomst
meer in. Thans ligt er, als
de „vloot" binnen is, een
handje vol skuten in de
nieuwe haven. Op deze
toto, die we vanuit een
dakraampje van hei ge
bouw van C. R. Keijser
Co. namen, ziet u o.a.
de TX 58, maar die is in
tussen al '.veer door de
heer P. van der Vis ver
kocht.
We tellen op deze foto
nog negen schuiten, in de
ouwe haven lagen er ook
nog een stuk of drie.
De botters en blazers raken er uit.
Als een visser met pensioen gaat en hij
heeft slechts één zoon die hem wil op
volgen, dan zit deze zoon met de moei
lijkheid, v/aar hij een knecht vandaan
moet halen: de jongens gaan liever een
vak leren, dat hun meer zekerheid
biedt. Eens komt, en dat is erg jam
mer, de tijd, dat de laatsfe schuit met de
letters TX in het zeil op de Texelstroom
dobbert. En als ook die verdwenen is
neen, zo ver zal het wel niet komen: on
ze VVV zal het laatste vaartuig dan wel
aankopen om onze badgasten te laten
zien hoe het was.
FINSE HOUTBOOT VERKEERDE BIJ
TEXEL IN NOOD
Zondagmiddag, even voor zes uur sein
de het 1571 brt. Finse schip „Havnia" dat
het zich 12 mijl van Texel ;n nood be
vond. Het was geladen met papierhout
en op weg naar Velsen. De reddingboot
„Dorus Rijkers" verliet Den Helder,
maar keerde terug toen geseind werd dat
een Duitse sleepboot in de nabijheid van
de Fin was en het naar IJmuiden zou
slepen.
:v\ ïfci/2
Texelse Boysnieuws.
Door het slechte weer werden alle
wedstrijden afgelast.
A.s. Zondag: Tex. Boys 1-Petten 1. Dit
kan een spannende wedstrijd worden.
De overige elftallen zijn vrij.
Woensdag 19 Dec. is er vermoedelijk
een ledenvergadering, houdt deze avond
alvast vrij, Boys.
De Senioren leden worden bij deze
verzocht om Donderdag op de training i
aanwezig te zijn.
(Ingezonë?n mededeling)
Mijnhardt's'Kiespijopoeders.Doos -tTct
DIENSTREGELING N.V. T.E.S.O.
Op werkdagen:
Van Texel: 5,30; 7,50; 11,45; 14,40; 17,50
Van Den Helder: 6,30; 10,30; 13,20; 16,20;
(Zat. 16,30); 19,30.
Op Zon- en alg. erkende chr. feestdagen:
Van Texel: 7,50, 11,45; 18,00.
Van Den Helder: 10,30; 13,20; 19,30.
Nu de winter nadert, het koeler en
koeler wordt, zodat wij de brandende
kachel in de avonduren tot. een onzer
beste vrienden gaan rekenen, den
ken wij daarbij ook al ras aan de te ver
wachten prachtige winterlandschappen,
met sneeuw en berijpte bomen en strui
ken. Onder de bekoring daarvan krijgen
ook de kerstverhalen en sprookjes hun
altijd weei vernieuwde betekenis voor
jong en oud.
Zou het misschien deze bekoring zijn,
die tot het witkalken van muren en zelfs
gehele woningen enz. mede aanleiding
heeft gegeven? En het valt niet te ont
kennen, dat kan in bepaalde gevallen
ook heel mooi zijn. Wanneer we met de
boot naar Texel komen en als eerste
bouwweik van betekenis, in de verte het
witte kerktorentje van Den Hoorn ge
waarworden, wekt dat terecht, al direct
verwachtingen aan oude schoonheid, die
we gelukkig op ons mooie eiland niet te
vergeefs behoeven te zoeken. Ook oude
arbeiderswoningen, omringd door een
moestuin en wat bloemen er voor, kun
nen witgekalkt heel aardige gevalletjes
opleveren, in hun nietigheid naast de
veel grotere boerderijen.
Anders wordt dit echter wanneer meer
dere bij elkaar staande woningen en (of)
grotere objecten wit zijn gemaakt, als
in wedijver om op te vaUen Dan werkt
dit storend op de eenvoud en de rustige
sfeer van ons prachtige Texelse land
schap. Ook uit het oogpunt van de
schoonheid in de architectuur, dienen
we ons daarbij toch wel terdege af te
vragen, of er eigenlijk wel iets mooier en
meer in harmonie, met de gehele, niet
alleen Texelse, maar algemeen Holland
se sfeer denkbaar is dan Je, ook in het
buitenland zo beroemde Hollandse bak-
steenbouw. Daarbij nog des te mooier
naarmate, door de tand des tijds, het
gloednieuwe er van is verdwenen, even
als van de mooie min of meer verweer
de en bemoste rode pannendaken.
Toen J. P. Strijbos onlangs zijn film
over Spanje vertoonde, werd aan deze bij
mij reeds lang levende gedachte, nog
eens nieuw voedsel gegeven. Op een voor
beklimming zeer gevaarlijk rotsgebergte
vormde de nog nimmer gefilmde broed
plaats van de grootste gieren ter wereld,
zeker wel de clou van deze film. Deze
rotsgebergten gaven in grotten echter
ook woonruimte aan andere levende we
zens, nl. oen deel van onze arme Spaan
se medemensen. Eerst werd ons één van
deze grotwoningen getoond. Door een
witgepleisterde wand afgescheiden van
de buitenlucht, met veel oloeiende plan
ten er voor, gaf dit wel con aardige in
druk, ook enigszins verzoenend met de
gedachte, dat in dergelijke holen men
sen moesten leven. Een volgend beeld
gaf ons echter een gehele serie van der
gelijke grotwomngen, ook allen met de
zelfde grillig gevormde witgemaakte af
scheidingen. De totaal indruk hiervan
was wel een heel andere, zelfs zeer sto
rende reeks witte vlekken, tegen de
rustige massale rotswand.
Bij de eerste de beste wandeling na
dien op ons mooie eiland, moest ik daar
bij wel aan een en ander worden herin
nerd en bij vergelijking tot de conclusie
komen, dat er inderdaad op Texel, zo
hier en daar ook reeds is gezondigd. In
zulke gevallen is het niet meer „Waar de
stilte spreekt", zoals Strijbos voor een
van zijn mooie boeken als titel heeft ge
kozen, maar wordt ons als 't ware toe
geschreeuwd: „ziet u mij wel, ben ik
niet de grootste en de witste?" Ik wil als
nog het roemen van enig concreet voor
beeld achterwege laten. Ik ben ook een
te groot tegenstander van nog meer
dwingende wetten en bepalingen in ons
leven, om daarop aan te dringen, maar
zou toch iedereen die plannen zou heb
ben veranderingen aan te brengen in
bovengenoemde zin, alvorens deze plan
nen tot uitvoering te brengen, daarover
eens advies te vragen bij inderdaad tot
oordelen bevoegde personen of instanties,
ook wanneer men denkt dat de plannen
van geringe betekenis zouden zijn. Er is
op Texel helaas ook in ander opzicht
reeds heel wat oude schoonheid ver
minkt, waarbij we slechts behoeven te
denken aan grote spiegelruiten in oude
boerderijen, al wil ik geenszins beweren
dat dit altijd maar af te keuren zou zijn
en maar te pas of te onpas, ramen met
kruisroeden moeten worden voorgeschre
ven. Ook in dat opzicht wordt meen ik
wel eens overdreven.
Verder wil ik nog noemen het aan
brengen van absoluut stijlloze dakkapel
len, vooral waar het oude net- of pan
nendaken betreft.
Hiermede hoop ik een. klein steentje te
hebben bijgedragen tot behoud van wat
nog in ruime mate aan schoonheid op
Texel aanwezig is, maar door gebrek aan
het juiste inzicht, meerdere malen en
soms werkelijk ernstig wordt bedreigd.
J. HOOIJBERG
De organisatie van de hier te lande
verschijnende nieuwsbladen „De Neder-
landsche Nieuwsbladpers", heeft zich in
verband met de zeer belangrijke stijging
van de aan het uitgeven van een nieuws
blad verbonden kosten genoodzaakt ge
zien haar leden dringend te adviseren
per 1 Januari 1952 een algemene abonne
mentsprijsverhoging toe te passen.
De directe aanleiding tot dit op de
abonnementsprijsverhoging der dagbla
den afgestemde advies was een nieuwe
/.eer ingrijpende verhoging van de prijs
van het courantenpapier, die daardoor
meer dan elf maal zo hoog komt te lig
gen als de vooroorlogse. Deze papier-
prijsverhoging en de stijging van diver
se andere aan het uitgeven van een
nieuwsblad verbonden bedrijfskosten
ziin oorzaak, dat het vasthouden aan de
huidige abonnementsprijzen niet langer
mogelijk is.
Overeenkomstig het advies van de ver
eniging ,,De Nederlandsche Nieuwsblad
pers" is de verhoging van de abonne-
menstprijs van de TexeLe Courant tot
het uiterste minimum beperkt. De abon
nementsprijs wordt per 1 Januari a.s. met
slechts fü,22 per kwartaal verhoogd. De
nieuwe abonnementsprijs bedraagt der
halve f 1,80 per kwartaal' plus f 0,15 in
cassokosten.
Wij vertrouwen, dat onze lezers volle
dig begrip zullen hebben voor de onver-
mij delijkheid van deze maatregel.
De advertentietarieven «rullen voorlo
pig niet worden verhoogd.
S. V. Ooslerend.
Het le verloor met 2-1 van Petten.
J ammer. vooral als men met nog een
kwartier te spelen met 1-0 voorstaat.
Maar doordat de leiding bar slecht was,
of partijdig, net hoe je het noemen wilt,
werd het toch 2-1 voor Petten. Drie mi
nuten voor het einde maakte de scheids
rechter weer een fout en oezorgde Petten
de overwinning. We zullen over deze lei
der maar niet verder uitweiden maar
hopen in het vervolg van hem ver
schoond te blijven!
Zondag a.s. komt JVC. We zullen ho
pen dat het dan onder leiding van de
heer Arends beter gaat. Oosterend A-De
Koog A werd afgelast.
DAMCLUB TEXEL
Uitslagen van 7 December-
A.:
P. Kooij-S. v. Heerw. 0-2; S. Ros-C .v.
Heerw. 2-0; G. Dros-S. Bakker 0-2.
B.:
W. v. Zeijlen—C. P. Burger 2-0; P.
Jansen-N. de Graaf 2-0; J. Hooijberg
J Stam 1-1; Joh D. Bakker-A. v.d. Slik-
ke 0-2.
C.:
B. Leen-D. v.d. Werf 0-2; Joh. Schoo-
A. Vinke 0-2; Jb. Koorn-H. Gomes 0-2.
G. S. Z Damclub Texel: 14-6
J. de Boer Czn. C. Dijker 11
J Oud S. Ros 11
N. Jong C. v. Heerwaarden 20
C. Kleef S. Bakker 2—0
J de Boer Jz. G. Dros 20
P. Baas P. Kooij 11
Jac. Groot C. v. d. Werf 11
Nic. de Boer C. P. Burger 11
J. Jong A. v. d. Slikke 11
H. J. v. Leyen H. Gomes 11
Jeugdafdeling.
Deze jongste afdeling begint deze week
ook weer te draaien. We verwachten
veel jongens voor deze groep die elke
Vrijdag onder goede leiding van 5 tot
6,30 uur ingewijd zal worden in de ge
heimen van ons mooie damspel.
