9
rocn
in het harL,
Restaureer de oude Vergulde Kikkert en
richt dit gebouiv in tot Historisch Museum"
Van d$r Vlis adviseert:
1 A M t A Z on n ef i ite r
HAMEA Brandlotion
Nogmaals de droogte
ZATERDAG 12 JULI 1952
TEXELSE
65e JAARGANG. No. 6647
COURANT
Uitgave N.V. v.h. Langeveld De Rooij
Boekhandel Drukkerij Bibliotheek
Den Burg - Texel - Postbus 11 - Tel. 11
Verschijnt Woensdags en Zaterdags.
Bank: R'damse Bank, Coöp. Boerenl.
Bank. Postgiro 652. - Abonn. pr. f 1,80 p.
kwart. 15 ct. incasso. Adv. 8 c. p. mm.
Reeds vele malen heeft men m woord
en geschrift Texel's lof gezongen. Nu
eens was men verrukt over de veelheid
van soorten in de vogelwereld, dan weer
roemde men het landschap, de omrin
gende zee of de plantenwereld. Maar het
was een uitzondering, zelfs een hoge
uitzondering als men iets vernam over
de lraaie, üe architectonisch belangwek
kende of typisch Texelse gebouwen. In
derdaad is Texel op dit gebied karig be
deeld, voornamelijk echter omdat veel
in de tweede helft van de vorige of
het begin van deze eeuw aan botte sloop-
zucht ten offer is gevallen. Eens had
Oudeschild een hele rij fraaie woonhui
zen van twee verdiepingen, waarop
sierlijke trapgevels prijkten. Ook in Den
Burg, Den Hoorn en Oosterend kwamen
vele van deze huizen voor: op het ogen
blik moet men er bepaald op uit gaan
om er nog enkele te ontdekken. Oude
Schild, enige eeuwenlang - het rijkste en
mooiste van alle Texelse dorpen, heeft
eigenlijk alleen zijn oude kerkje over
gehouden, Den Burg en O osterend geven
wat meer te zien, Den Hoorn is er bijna
zo siecht afgekomen als Oude Schild.
Waar vroeger in het land overal oude
boerderijen te vinden waren van het ou
de Noordhollandse type, zijn vooral de
laatste twintig jaar, veie van deze boer
derijen gesloopt of verkeren zij in zo'n
vervallen staat, dat de algehele onder
gang nog maar een kwestie van enkele
jaren is. De sohapenboeten zijn er over
het algemeen niet veel beter aan toe: de
tijd is nabij, dat ook deze hun bestaan
overleefd zuilen hebben. En zo zal, in
dien niet bijtijds ingegrepen wordt,
Texel het confectie-uiterlijk krijgen van
2oveei andere plaatsjes van ons land,
waar men de erfenis der Vaderen door
onachtzaamheid en door gebrek aan be
grip verloren heeft laten gaan.
Zij die zich wel eens de moeite ge
troost hebben om in mijn uitgebreide
boek over Texel te lezen, zij weten wel,
dat int geen voorstander ben van het be
waren van alle mogelijke huizen, die
geen enkel historisch belang hebben en
dio dikwijls met uitmunten door archi
tectonische deugden. Wij mogen ons ge
lukkig prijzen, dat tegenwoordig het
grootste deel van onze bevolking be
hoorlijk gehuisvest is. De gezondheids
toestand is dit in hoge mate ten goede
gekomen en het is alleen maar te hopen,
VOLKSDANSGROEP „TEXEL"
Dinsdag jl. werd er een demonstratie
gegeven te De Waal. Publiek en dansers
hadden weer 'n prettige avond. Volgen
de week is Den Hoorn aan de beurt. De
ze avond wordt gehouden op Zaterdag
19 Juli. De leden van de dansgroep ver
trekken om 7,30 uur van de Groene-
plaats.
niet veel beter aan toe
dat de achterstand bij de woningbouw
weldra ingehaald zal zijn, opdat nie
mand er over behoeft te klagen, dat een
krot hem tot verblijfplaats strekt.
Heeft het dus geen zin om ieder oud
huis op te knappen, er zijn talrijke ge
wone huizen en verschillende kerkge
bouwen, die zeer zeker voor restauratie
in aanmerking komen. En uit liefde tot
het verleden èn omdat het nu eenmaal
zonde is iets moois waar iedereen van
genieten kan, verloren te laten gaan.
Het is jammer, dat waar op Texel tal
loze verenigingen zijn met de meest uit
eenlopende doelstellingen, er nog steeds
geen groep van belangstellenden gevon
den wordt, die zich interesseert voor
Texel's oude bouwwerken. Zeker, inci
denteel is goed werk verricht, maar
waar zijn degenen, die tijdig durven in
grijpen, als de laatste resten van bouw
kundige waarde met ondeigang worden
bedreigd? Is men zo traag op Texel, dat
niemand zich hier voor wil inspannen?
Of heb ik niet goed gezien en wint lang
zamerhand het besef veld, dat men zo
niet door kan gaan?
Gelukkig heeft de gemeenteraad het
besluit genomen het oude huisje in de
Kogerstraat te laten restaureren. Een
vorige keer wees ik er al op, dat het
voor eèn historisch museum eigenlijk
niet geschikt is. Mogelijk wordt er een
de zij-ingang aan de Raadhuiszij
de na het bombardement en voor de
restauratie
andere bestemming voor gevonden en
dekt de huuropbrengst dan althans eni
germate de rente van het geïnvesteerde
kapitaal. Men zal verstandig doen het
in deze richting te zoeken: dikwijls kan
een architectonisch belangwekkend,
maar vervallen gebouw bij behoorlijke
restauratie rendabel worden gemaakt,
zeker als van provincie of rijk gelden
voor het herstel worden verkregen. Het
wachten is eigenlijk alleen op degenen,
die geroepen zijn het belang van de ge
hele gemeente te behartigen: de gemeen
teraad en deszelfs dagelijks bestuur. Als
ik in de Texelse Courant lees - nog steeds
doe ik dat met veel genoegen hoe
welhaast bij iedere raadszitting 'het
plaatsen van een lantaarn ter sprake
komt, dan kan ik niet nalaten te glim
lachen en moet ik wel denken: mensen
kinderen, daar heb je alweer een lan
taarn! Waarom zulke wensen niet bij de
afdeling publieke werken ter sprake
gebracht? Men stelle zich voor dat in de
steden iets dergelijks gebeurde: de bur
gemeester werd dan zeker lantaarnziek!
Hoe zeer ik mij voor kan stellen dat
zo'n lantaarn er komen moet, het is ei
genlijk volkomen onbelangrijk. Kom
waarde Heren van de Raad, richt Uw
belangstelling en toewijding in andere
richtingen, er is nog zo héél veel op uw
eiland te verbeteren.
Velen gaan over Texel en door de
dorpen zonder goed te kijken. Ze ont
moeten hun buurvrouw of een andere
bekende en zien ogenblikkelijk als deze
iets nieuws draagt. Denk echter niet, dat
ze meer dan een blik geslagen hebben
op de oude gevel achter Hotel Texel,
noch dat zij er begrip van hebben hoe
deze gevel mishandeld is. Op het ogen
blik wordt met belangrijke overheids
steun de Grote Kerk in de Binnenburg
gerestaureerd. Wie heeft opgemerkt, dat
de zij-ingang aan de Raadhuiszijde ge
reed gekomen is en dat de architect, die
met de restauratie werd belast, daar
veranderingen heeft aangebracht, die in
feite een verarming betekenen? In de
boog rond de toegangsdeur kwamen
voorheen geprofileerde donkerpaarsrode
stenen voor, vermoedelijk in deze vorm
gebakken in de oven van Oost, die enige
eeuwen lang Texel van baksteen heeft
voorzien. Deze geprofileerde stenen,
hoogst merkwaardig, die in de boog
rond de poort een versierend element
waren, heeft men vervangen door afge
hakte baksteen. Het was vanzelfspre
kend niet zo eenvoudig de gebroken ge
profileerde stenen door andere te ver
vangen. Maar mag dit een overweging
zijn bij een restauratie, die tonnen kost?
Mag ik de kerkeraad in gemoede in
overweging geven hier eens navraag te
HOOIBROEI OP „VREDELUST"
Een der gebroeders Zoetelief, hoeve
„Vredelust", Everstekoog, troffen wij
Dinsdagochtend op het Raadhuis. „We
zijn bang voor hooibroei en daarom ga
ik de commandant even waarschuwen",
zei hij.
Dat het hooi inderdaad geducht broei
de kwam bij het boren aan het licht: er
werd een temperatuur van 87 graden ge
meten. Daarom werd geadviseerd het
hooi naar buiten te rijden. Het hooivak
was tot de nok toe gevuld een voor
raad van ruim 40 wagens, welke drie
weken geleden was geborgen. Enkele
uren nadat men met het uitrijden van
het hooi was begonnen, achtte men het
uit het oogpunt van voorzorg raadzaam
om een brandspuit ter plaatse te heb
ben. Er verschenen kort na elkaar twee
spuiten, nl. een van Den Burg en een
van De Koog. Dat was natuurlijk een
misverstand! De Koger brandweer kreeg
bovendien het wel zeer vage bericht:
„Hooibroei bij Zoetelief!" Aangezien de
boerderij „Buitenwijk", door de heer G.
Zoetelief wordt bewoond, zond de Koger
commandant bij de hoek Kogerweg-
Mientergiop een koerier naar die boer
derij en wachtte af. Een passerende mo
torrijder kon berichten, dat de hooibroei
op „Vredelust" was ontstaan, waarop de
spuit onverwijld verder werd gereden.
Het hooi was vrij vochtig en vertoonde
nog geen neiging tot vlamvatten. Nage
noeg de gehele voorraad werd naar bui
ten gereden, waar met behulp van een
elevator een nieuwe hooiberg werd ge
vormd. Bij het naar buiten rijden vatte
geen enkele partij vlam.
De hulpvaardigen, die zich beijverden
met het slechten van het vak hooi, komt
een woord van lof toe: onder het stolp-
dak hing een zeer benauwde hete lucht.
In geval van brand zou de brandweer
water hebben gehaald uit een naar het
ons toescheen pas gevulde put en voorts
zou men bluswater hebben kunnen be
machtigen uit een vijver, gelegen in het
bos van Hotel „Californië".
voorkomt zonnebrand. fi«co« i 60
geneest zonnebrand.* fiacoo t^o
Beide niet vet; helpen afdoende.
GESLAAGD
G. Vlas, Oudeschild is geslaagd voor
het eindexamen van de Middelbare
Technische School, Dongestraat, Am
sterdam-Zuid.
Nini Beers, Groeneplaats, behaalde te
Roermond het diploma van de Middel
bare Meisjesschool (met lof).
Ada Boogaard, De Koog, deed met
gunstig gevolg toelatingsexamen voor 't
gemeentelijk lyceum te Den Helder.
OPBRENGST ANJERCOLLECTE
Rondgang Texels Fanfare f 31,60; Den
Burg, overig gedeelte f 42,06; De Cocks-
dorp f 12,40; M.-Eierland f6,67; Z.-Eier-
land f 12,91; Den Hoorn f 15,04; De Koog
f 17,60; Oosterend f28,75; Oudeschild
f 19,57; De Waal f 11,16. Totaal f 197,76.
(Vorig jaar f 304,59).
MAANDAG NIEUWE KINDERFOTO'S
Maandagmiddag tussen 4 en 6 uur
gaan we weer nieuwe foto's maken van
hen, die in de maanden Augustus, Sep
tember of October 6 jaar of ouder wor
den. Nemen jullie een briefje mee met
naam, adres, geboortedatum en we wil
len ook graag vernemen, wat jullie lief
hebberijen zijn en wat jullie al hebben
beleefd! Tot Maandag dus!
de betegelde kamers, een lust voor
het oog.
doen? Of is het zo, dat de gehele restau
ratie zonder overleg met deze kerkeraad
geschiedt?
Er was een tijd, dat de burgemeesters
van Texel vol trots in hun journaal lie
ten schrijven, het was in het jaar 1609,
dat zij uit eigen middelen een nieuw
raadhuis hadden laten bouwen. Dit raad
huis, dat vele oudere Texelaars nog ge-
L i l 1 11 f i i i
kend zullen hebben, een prachtig staal
van Hollandse renaissance bouwkunst,
werd gesloopt en maakte aldus plaats
voor Hotel Texel. Iets lelijkers dan dit
hotel is nauwelijks denkbaar.
Nog komen op Texel gebouwen voor,
waarvan de restauratie het eiland ver
rijken zou. Ik denk aan de oude huizen
in de Bmnenburg, de winkel van Van
der Kooi, het huis van Plaatsman, maar
vooral ook de Vergulde Kikkert. In dit
gebouw hebben de Texelaars enige hon
derden jaren lang hun vertier gevon
den. Hier maakte men zich warm voor
de nieuwe staatsorde, die de Fransen
zouden brengen. Daar woonden een tijd
lang de kasteleins van het Eierlandse
Huis en hield Texel zijn feestmalen bij
bruiloften en andere belangrijke ge
beurtenissen. Nog is dit gebouwtje te
redden: nog zijn de betegelde kamers
een lust voor het oog en is de gevel niet
geheel vervallen.
Komaan, Texel: bij brood alleen zult
gij niet leven. Praat eens ergens anders
over dan over lantaarnpalen. Restaureer
die oude Vergulde Kikkert. Maak daar
bv. uw historisch museum. Vraag entree.
En medewerking van instellingen, die
daarvoor in aanmerking komen. Gij
zult daar op de duur de baten van trek
ken. En gij zult u met behoeven te ver
wijten, dat gij op dit terrein te kort ge
schoten zijt. A v.d. VI.
BURGERLIJKE STAND VAN TEXEL
van 4 tot en met 10 Juli 1952
Geboren: Hendrik Siebold zv Hendrik
de Boer en Christina M. C. v. Donselaar.
Gezina dv Wouter J. van der Slikke en
Bartha Bugel. Margje dv Siebren Wals-
weer en Wilhelmina J. Lubberts. Klaas
zv Adriaan Smidt en Hiltje L. Boon. En-
gelbertha Geertruida Maria dv Hendrik
Boogaard en Cornelia M. Witte. Pieter
Gerrit zv Pieter G. Verseput en Klaar-
tje Frankfort. Meijntje Maria Cornelia dv
Cornells Timmer en Catharina Mechiel-
sen. Marretje Dieuwertje dv Gerrit Wil-
ner en Anna Koorn.
Ondertrouwd: Gene.
Getrouwd: Nicolaas J. van Heerwaar
den en Catharma D. Slot. Willem de
Wit en Cornelia G. Vlaming. Gerrit J.
de Haan en Anneke C. Langeveld.
Overleden: Johanna J. Oele, 40 jaar,
echtgen. van A. M. Tollenaar.
Gevonden voorwerpen:
1 zonnebril, 1 kinderschoentje, 1 kin-
derportemonnaie, 1 gebr. slipover, 1 por-
temonnaie, 1 windjack, 1 kniekousje, 1
vetspuit, 1 portemonnaie.
INGEKOMEN PERSONEN
Antonetta J. G. Amerongen, v. Zeist,
Bothalaan 38 n. B 151a. Anna M. Snel,
v. Eemnes, Streefoordlaan 16 n. H 30. Jo
hannes A. Louwe v. Den Helder, Bloem-
str. 3 n. Den Hoorn 104. Petrus Luijkx v.
Den Helder, Timorflaan 1 n. Molenstr.
49, Den Burg. Allegonda E. Bleeker, v.
Onstwedde, Schoolkade 3 n. E 116. Griet
je Wiering, v. A'dam, Zaanhof 55-1 n.
Westerweg 1.
VERTROKKEN PERSONEN
Hanna Smelik v. Hogerstr. 16 n. Am
sterdam, v. Eeghenstr. 193. Wietze
Bloem v. Weststr. 10 n. 's-Gravenhage,
Prinsestraat 55.
SUCCES VOOR TEXELSE RUITERS
Enige leden van „De Waddenruiters"
namen deel aan de streekwedstrijden der
Landelijke Rijverenigingen, welke te
Middenmeer en Schagerbrug werden ge
houden.
In het nummer 4-tallen behaalden de
„Waddenruiters" met 74 punten de 2e
prijs. Bij de individuele dressuur, klasse
N werd mej. R Kikkert in rijbaan I op
„Wodan" nr. 4 met 6,29 punten; de heer
N werd mej. R. Kikkert in rijbaan II met
6.14 punten nr. 3; en mej. N. Agter op
„Frits" met 5,90 punten nr. 5.
Graag wilde ik nog enkele opmerkin
gen maken naar aanleiding van het
tweede ingezonden schrijven van de heer
Reuvers.
1. Het is mij niet helemaal duidelijk
wat de heer Reuvers bedoelt wanneer hij
blijkbaar critiek uitoefent op 't feit, dat
Nederland zoet water in zee pompt. De
heer Reuvers zal toch waarschijnlijk wel
weten, dat gedurende een groot gedeel
te van het jaar ontwatering plaats moet
hebben en wanneer we het daarover
eens zijn is de enige mogelijkheid dit
water in zee te lozen. Of ziet de heer
Reuvers een mogelijkheid dit water te
bewaren voor tijden van droogte?
2. Bij de heer Reuvers heerst blijkbaar
de mening, dat ten aanzien van de
grondbewerking deze stelregel geldt:
Diep bewerken is goed, dieper bewerken
is beter en 1% meter is het allerbeste.
Ik vind deze conclusie op zijn minst zeer
voorbarig! Steunt deze regel alleen op
de ervaring van de sloot bij „Weltevre
den"? Er is geen enkele bodemdeskundi-
ge in Nederland die zonder meer zulk
'n advies zou durven geven. En dit doet
mij denken aan het spreekwoord van de
meester en de leerling.
3. Inderdaad wordt er door de bloem
bollenkwekers vrij veel aan diepspitten
gedaan. Men gaat ook hier practisoh
nooit verder dan tot een diepte van 60-
80 cm. In bepaalde gevallen past men
ook wel eens een diepere bewerking toe,
maar dit gebeurt dan altijd om bepaalde
bloembollenziekten kwijt te raken en
niet om de gevolgen van droogte te be
strijden. De suggestie van de heer Reu
vers, dat men zelfs boven op de duinen
door een diepe grondbewerking bloem
bollen zou kunnen telen vind ik zeer
twijfelachtig. Geef mij de duinpan maar.
4. Dat er aan het drainage-systeem
van Eierland nog wel iets mankeert wil
ik de heer Reuvers dadelijk toegeven.
Inderdaad zal ook hier iets moeten ge
beuren, ook al omdat een goede ont
watering in de winter de kans op ver
drogen in de zomer kleiner maakt.
5. Het verhaal van de oud-Texelaar
Bok is m.i. meer een reclame voor be-
regeningsinstailaties dan voor het diep
los maken van de grond. Het is een be
kend feit, dat men een woestijn kan
veranderen in een oase als voldoende
water beschikbaar is. En de mogelijkheid
om daaraan te komen was in de oase van
Bok blijkbaar aanwezig en op Texel
niet. Indien we nog eens zover kwamen
dat dwars door ons eiland een kanaal
met voldoende zoet water liep zou het
vraagstuk van de droogtebestrijding
veel eenvoudiger worden. Maar zover
zijn we nog niet. C. v. Gr.
N.H. GEMEENTE DEN HOORN
De kerkeraad van de N.H. Gemeente
te Den Hoorn bracht in zijn vergaderng
van 8 Juli jl. toezegging van beroep uit
op Candidaat L. G. Wagenaar van Zeist.
DE BRIEVENBUS VAN OOST
De brievenbus van Oost is, zo deelt
men ons mede, een week buiten dienst
om te worden hersteld. Correspondentie
wordt zolang door de bestellers aange
nomen. Als de brievenbus weer is aan
gebracht hij wordt verplaatst van O
89 naar O 75 (de heer A M. van Liere)
vervalt het meegeven van corresponden
tie evenals voorheen.
MORGENAVOND
KERKCONCERT TE DE KOOG
Morgenavond wordt te De Koog in de
N.H. kerk een concert gegeven. Mede
werking wordt verleend door de kerk
koren van Den Burg en De Koog, de te
nor, de heer H. Van der Boomgaard,
mej. E. Dijt, cello, mevr. J. Beumkes-
Breen, viool, de heer J. Visser, orgel,
de heer H. Veldhuis, declamatie en een
blokfluitensemble. De toegang is gratis.
UITSLAG VAN DE BRIDGEDRIVE
Dinsdagavond werd onder auspiciën
van de VVV een bridge-drive gehouden
in Hotel De Lindeboom. De uitslag was:
1. en 2. ex aequo, Bruin-Plaatsman en
Dros-Koningsveld met 66% punt; 3.
Mantje-Spruyt 62 4. Bakker-Stolk
60%; 5 Backer-v d. Heerik 59%; 6. Gebr
v. Sambeek 58V2; 7. echtpaar De Vreyer
53; 8. echtpaar Jouwersma 5OV2; 9.
Mantje-Idema 45%; 10. mej. Rab-Mouw
41%; 11. Michels-Nijdam 40V2; 12. echt
paar v.d. Wulp 39 punten.
De prijzen bestonden uit gebruiks
voorwerpen.
DE BAZAR BEGINT!
Heden begint de bazar, welke ten bate
van de Nutskleuterschool tot en met
Maandag a.s. in de oJ. school te Den
Burg zal worden gehouden. U doet toch
ook mee aan de attracties?! De school
zal zeer gebaat zijn bij een geslaagde ba
zar, want er zijn financiële moeilijkhe
den
ONVOORZICHTIGE OEFE
NINGEN MET MILITAIRE
VLIEGTUIGEN BOVEN
DE MOK
Bij de Mok en het Horntje is
het goed verpozen. Het 'landschap
is er prachtig en het wad biedt,
bij vloed, de mooist denkbare
speelplaats voor kinderen. Ver
scheidene sportvissers halen er
hun maaltje bot en schar van
daan. Nog niet zo heel velen
hebben dit misschien rustigste
gedeelte van Texel „ontdekt".
Toch ziet men er regelmatig men
sen van een heerlijke rust genie
ten.
Maar jl. Dinsdag zijn ze aan
die rust nauwelijks toegekomen
de luchtstrijdkrachten van onze
marine hielden er oefeningen.
Op zichzelf is dat een boeiend
kijkspel en ook spreekt het van
zelf dat onze jongens goed ge
traind moeten worden. Een pro
test daartegen zou dan ook even
belachelijk als zinloos zijn. Wél
moeten wij protest aantekenen te
gen de wijze waarop deze keer
de oefeningen werden gehouden.
Nog boven het land begonnen de
vliegtuigen hun doel op de Mok
te mitrailleren. Met „scherp", zo
verzekerde ons een der leden van
de Marine. Het doet er niet toe
of dit nu juist is of niet: het gaat
ons slechts om de automatisch
uitgeworpen hulzen. Die kletter
den met grote vaart rondom de
op het wad aanwezige mensen
neer. Grote koperen hulzen, met
vaak nog de metalen houder er
aan bevestigd. Ze zouden zonder
twijfel, als men er door geraakt
zou worden, een flinke wond
kunnen veroorzaken, en zou een
kind zo'n zware huls op 't hoofd
krijgen, dan zou dat stellig de
ernstigste gevolgen kunnen heb
ben. En dat gevaar was verre
van denkbeeldig. Er is gelukkig
geen ongeluk gebeurd. Dat was
toeval. Geen enkel waarschu
wingsteken was in de omtrek ge
plaatst, niemand kwam een sein
tje geven.
Van de leider van deze oefe-
ningen mochten toch minstens en
kele voorzorgsmaatregelen wor
den verwacht. Wij moeten aanne
men dat de organisatie van der
gelijke stuntjes in handen wordt
gelegd van een man met gevoel
voor verantwoordelijkheid. Daar
leek het nu weinig op. Wij spre
ken van harte de hoop uit dat in
de toekomst dergelijke gevaarlij
ke onregelmatigheden niet meer
zullen voorkomen.
