9
rom /wa
in het harL,
Texel heeft behoefte aan zuiver
drinkwater voor mensen en vee
Proeven met watermonsters spreken
duidelijke taal
Va cantiegangers
De E.H.B.O. van het Texelse
Bode Kruis heeft deze zomer prachtig
gewerkt
Onze doktoren hebben er een zeer goede
hulp aan gehad
De Heer C. Akkerman en Mej. IJ. Prins namen
afscheid van de o. 1. school te De Koos
Het leven in Canada
De firma Mantje gaat
uurwerken exporteren
WOENSDAG 3 SEPTEMBER 1952
TEXELSE
65e JAARGANG. No. 6662
COURANT
Uitgave N.V. v.h. Langeveld <St De Rooij
Boekhandel Drukkerij Bibliotheek
Den Burg - Texel - Postbus 11 - Tel. 11
Verschijnt Woensdags en Zaterdags.
Bank: R'damse Bank, Coöp. Boerenl.
Bank. Postgiro 652. - Abonn. pr. f 1,80 p.
kwart. 15 ct. incasso. Adv. 8 c. p. mm
(Van onze landbouwk. medewerker)
I.
Indien de koeien spreken konden
danIk herinner mij in landbouw-
vakbladen meermalen deze zinsnede te
heben gezien, wanneer een handelaar in
veevoederartikelen zijn waren er in
moest zien te krijgen. Indien wij een
ogenblik aannemen, dat onze Texelse
rundveestapel voor één dag het vermo
gen zou krijgen om op duidelijke wijze
zijn wensen naar voren te brengen, dan
zou in het wensregister van heel veel
Texelse koeien met grote nadruk wor
den gezegd: Geef ons goed drinkwater!
Het zou dan echter raadzaam zijn deze
koeienstem niet te laten doordringen tot
de oren van hun collega's aan de vaste
wal, omdat in dat geval het vervoer van
rundvee van de vaste wal naar ons ei
land wel eens moeilijkheden kon gaan
geven, ondanks het feit, dat de dieren
hier een tbc-vrij oord kunnen vinden.
Ook met een onwillige koe is het nu
eenmaal slecht hazen vangen, zoals eni
ge weken geleden nog duidelijk gebleken
is. En mogelijk zouden we dan naast on
tevreden middenstanders ook nog dito
veehandelaren op ons eiland krijgen,
Is het werkelijk zo slecht?
Het lijkt me zeer goed mogelijk, dat
diverse lezers van onze Texelse Courant
na deze ontboezeming te hebben gelezen,
de vraag stellen: Maar is't nu inderdaad
zo slecht gesteld met de watervoorzie
ning op ons eiland? En daarom begin ik
met u een geval door te geven, dat ik
nog slechts enkele dagen geleden mee
maakte.
Eén van onze Texelse veehouders
bracht zijn rundvee een paar weken ge
leden naar een perceel grasland, dat wat
de hoeveelheid gras betrof in deze droge
zomer een koeienparadijs kon worden
genoemd. De dieren hadden volop te
eten. Hoewel de betreffende veehouder
aan de kwaliteit van het aanwezige wa
ter twijfelde, werden toch geen maat
regelen genomen drinkwater van elders
aan te voren. Na enige dagen begon de
productie der dieren, die op plm. 15 kg
melk per dag stond, duidelijk te dalen.
Na 10 dagen was deze gedaald tot 10 kg.
per dag. Op dit moment ging de veehou
der zijn dieren verhuizen naar een ande
re weide, waar veel minder gras aanwe
zig was, maar over water van goe
de kwaliteit kon worden beschikt. Na
enkele dagen was de productie der die
ren weer op het oude peil. Deze veehou
der is in één keer genezen.
Dan maar wat extra werk!
Voortaan zal hij de extra arbeid
die nodig is voor de aanvoer
van goed drinkwater voor lief
nemen om het risico van daling der
melkgift en vermagering der dieren te
voorkomen. Zeg niet, dat dit geval een
uitzondering is. Niet zonder reden beste
den vele Texelse veehouders iedere
week uren aan de watervoorziening van
hun veestapel. Ze hebben dezelfde erva
ring opgedaan als hun collega, van wien
ik u zo juist vertelde
In dit opzicht is ook het resultaat van
het onderzoek van hel op de Texelse be
drijven aanwezige water niet onduide
lijk. Door de Vereniging voor Bedrijfs
voorlichting worden nl. al enkele jaren
watermonsters verzonden naar het Labo
ratorium van de Rijkszuivelconsulent te
Hoorn, waar zij op hun geschiktheid voor
diverse doeleinden worden onderzocht.
45 procent is „goed".
Indien wij het resultaat van het onder
zoek naar de geschiktheid als drinkwa
ter voor het vee bekijken, dan blijkt dat
van plm. 250 monsters slechts 45 pet. het
predicaat „goed" kon krijgen. Bij 30
pet. der monsters kwam de opmerking:
„Indien geen ander water beschikbaar is
kan het water met de nodige voorzichtig
heid gebruikt worden, maar het is aan
te bevelen goed te letten op de reactie
der dieren". De iest of plm. 25 pet. werd
zonder meer „slecht" genoemd. Als oor
zaken werden genoemd de aanwezigheid
van veel nitrieten of een veel te hoog
ijzer- en-of zoutgehalte. Vooral het laat
ste komt in de polders herhaaldelijk
voor. He is dan ook niet zonder reden,
dat meerdere veehouders kilometers rij
den om aan goed drinkwater te komen
en persoonlijk zijn wij van mening, dat
één van de oorzaken van de eenzijdige
akkerbouw in de nieuwe polders de ge
brekkige watervoorziening is.
Indien wij de noodzaak van goed
drinkwater voor het vee als een belang
rijk argument voor aanleg van water
leiding naar voren brengen, dan is dit
nog maar één kant van het vraagstuk.
En het bedrijfswater?
Een even belangrijke functie van i^et
werden een vrijwater op de bedrijven is
die van zgn. „bedrijfswater". Het is het
water dat nodig is voor het reinigen van
m eikgereedschap, enz. Ook voor dit doel
werden een groot aantal monsters onder
zocht en hier was het resultaat nog be
langrijk slechter. Van plm. 250 monsters
werd 45 pet. als slecht en zeer slecht be
titeld, 15 pet. der monsters was van ma-
tge kwaliteit en kon eventueel met toe
voeging van chloorbleekloog enz. wor
den gebruikt, de rest was zonder meer te
gebruiken al kregen ook diverse mon
sters de aantekening: „Het hoge zout- en
ijzergehalte zal mogelijk bezwaren ge
ven van aanslag op het melkgereed
schap".
Ook hier blijkt het slechte resultaat
maar niet een verhaaltje te zijn om de
mensen bang te maken, maar meermalen
wijzen de ervaringen van het kwali
teitsonderzoek op de Zuivelfabriek, dat
er een verband bestaat tussen het ge
bruik van slecht „boenwater" en de
kwaliteit van de aangevoerde melk. En
geen wonder! Meermalen is het water
sterk verontreinigd met zgn. coli-bacte-
riën of rottingsbacteriën.
(Slot in volgend nummer).
BOUW DUPLEXWONINGEN
aanbesteed door Architectenbureau
P. de Graaf, Amsterdam
De bouw van 2 duplex woningen te
Oosterend voor totaal f 24200,werd
gegund aan de heren W. D. Bakker, J.
Agter, D. J. Roeper en M. Bakker.
De bouw van 2 duplexwoningen te Ou-
deschild voor totaal 25175,werd ge
gund aan de heren W. D. Bakker, J. Oe-
le, D. J. Roeper en M. Bakker.
HOOG WATER TER REDE VAN TEXEL
3 Sept. 8,36 en 8,44. 4 Sept. 9,24 en
9,30. 5 Sept. 10,10 en 10,12.
Aan het strand is het ongeveer een uur
eerder hoog water.
Onze abonné O. L. Wilmink te Utrecht
zette aldus, na een vacantiebezoek van
twee jongens, zijn dichterlijke ader
open:
Henk en Wilkestoere knapen,
Jongens zonder snor of baard,
Gingen samen met vacantie
Het geld hadden zij opgespaard.
Vrolijk ging het naar Den Helder,
Met de mooie TESO-boot,
Rookten stiekem sigaretten.
Ofschoon hun moeder het hen verbood.
Langs de ligplaats aangekomen.
Wachtte hen een rit in een reuze-slée,,
Want een vriendelijke dokter
Nam hen tot de hoofdstad mee.
En vandaar ging het naar Utrecht,
Met een snelle dieseltrein,
Waar de twee gezworen vrienden
Veertien dagen zouden zijn.
Na verloop van een tiental dagen
Was het met de vreugde uit.
Zwaar berooid liepen zij door Utrecht
Finaal gespeend van iedere duit.
De terugtocht van de vriendjes
Leek wel een begrafenis,
Diep ontroerd zei één der knapen:
,,'k Geloof dat 't thuis nog het beste is!"
O. L. WILMINK.
Het Hoofd van de o.l. school te De
Koog, de heer C. Akkerman en de onder
wijzeres, mej. IJ. PrirJs hebben Texel
verlaten. Donderdagavond waren vele
ouders in de school bijeen om van beiden
afscheid te nemen.
De heer C. M. Bakker, voorzitter der
oudercommissie heette de aanwezigen,
in het bijzonder burgemeester de Koning
en de collega's, welkom. De heer Akker
man heeft, sinds hij in 1946 hoofd werd,
veel gedaan om de na-oorlogse mentali
teit der jeugd in betere banen te leiden.
De onderwijsmiddelen zijn sindsdien
veel verbeterd, er werd een filmtoestel
aangeschaft, terwijl ook de schoolreisjes
de bijzondere aandacht hadden.
Als de oudercommissie de familie Ak
kerman een Texels schilderij aanbiedt,
is dit niet omdat dit nu eenmaal zo
hoort, maar als blijk van werkelijke
dank voor het vele goede werk, dat in
De Koog is verricht. Met de wens, dat
het de familie Akkerman in haar nieu
we woonplaats, Landsmeer, goed mag
gaan, besloot spreker zijn toespraak.
De heer Akkerman dankte voor de tot
hem gerichte vriendelijke woorden. Spre
ker gaf de verzekering hier 6 jaar met
veel genoegen en animo te hebben ge
werkt. Er zijn natuurlijk fouten ge
maakt, aldus de heer Akkerman, maar
een schoolmeester werkt met „levend
materiaal", dat vaak moeilijk is te door
gronden. Velen vroegen naar de reden
waarom van standplaats wordt veran
derd. Dit gebeurt zeker niet uit ontevre
denheid, maar eerder door onrust en de
mogelijkheid tot positieverbetering.
De heer Bakker sprak hierna mej.
Prins toe: de ouders vinden het zonder
uitzondering jammer, dat ook zij weg
gaat. Haar werd als blijk van grote
waardering, ter herinnering een aquarel
aangeboden.
Namens het gemeentebestuur sprak de
burgemeester enige vriendelijke woor
den tot het scheidende schoolhoofd. Uit
deze avond, aldus spreker, blijkt wel hoe
hartelijk de verhouding is tussen u en
de kinderen. Het Hoofd der school neemt
in de dorpsgemeenschap een verantwoor
delijke sociale plaats in. Spreker komt
tot de conclusie, dat de heer Akkerman
geslaagd is als schoolhoofd, wat ook aan
zijn echtgenote is te danken. Het is dan
ook geen leeg gezegde als betreurd
wordt, dat de heer Akkerman vertrekt,
slechts node ziet men hem vertrekken.
Ook mej. Prins wordt dank gebracht;
ook zij heeft haar beste krachten aan de
school gegeven.
In zijn wederwoord sprak de heer Ak
kerman over de prettige samenwerking
met het gemeentebestuur. De financiën
waren steeds een teer punt en het ge
meentebestuur moest nogal eens de hand
over het hart strijken.
Namens de Vereniging van Onderwij
zers, afdeling Texel, gaf de heer Bak
ker in een geestig speechje blijk van de
grote waardering, die hij voor beide
scheidende collega's heeft.
De heer Drevel, onderwijzer aan de
school, ziet het schoolhoofd met spijt ver
trekken. De samenwerking was steeds
prettig, ook met mej. Prins.
In een slotwoord sprak de heer C. M.
Bakker de wiens uit, de vertrekkenden
nog vaak op Texel te ontmoeten, in ie
der .geval bij de opening van de nieuwe
school, die toch wel eens en hopelijk
binnen niet te lange tijd, zal komen.
Zo mogelijk wordt, tot het nieuwe
schoolhoofd in functie komt, een tijde
lijke leerkracht benoemd. Gaat dit niet,
dan worden de klassen zoveel mogelijk
gecombineerd.
De ouders namen nu met een hand
druk afscheid van de familie Akkerman
en mej. Prins.
Het is nu overduidelijke gebleken dat
het Texelse Rode Kruis met zijn E H.B.
O.-posten aan de stranden van De Koog
en Westerslag bijzonder goed werk heeft
gedaan. De „kapitein" van de organisa
tie, dokter Schalkwijk, verklaarde schert
send, dat hij deze zomer een herenleven
tje had gehad. En met hem ook de ande
re doktoren. Voor de E.H.B.O.-colonne,
totaal 14 man sterk, waren de werkzaam
heden zo georganiseerd, dat er aan het
Kogerstrand en aan het strand Wester
slag, Woensdags, Zaterdags en Zondags,
zijnde de drukste dagen, tenminste een,
maar meestal twee mannetjes aanwezig
waren. Allen natuurlijke mensen die de
eveneens op Texel georganiseerde E.H.
B.O.-cursus met succes hadden doorlo
pen. De bedoeling van deze posten was
tweeërlei. In de eerste plaats was het er
natuurlijk om begonnen badgasten (en
ook Texelaars!) die- aan het strand de
een of andere verwonding hadden opge
lopen, onmiddellijk ter plaatse te kun
nen helpen. Ook waren de E.H.B.O.-ers
op de hoogte met de toepassing van
kunstmatige ademhaling, zodat tevensin
ernstige gevallen geholpen kon worden.
In de tweede plaats hebben de E.H.B.
O.rs een belangrijke tijdsbesparing voor
de heren doktoren bewerkstelligd. Hoe
vaak kwam het in vroeger jaren immers
niet voor, dat een dokter naar ver afge
legen plekken aan het strand werd ge
roepen voor het behandelen van een
snij wond, die achteraf in het geheel niet
ernstig bleek en die dus door een E.H.
B.O -er heel gemakkelijk behandeld had
kunnen worden. Het is nu eenmaal zo,
dat stedelingen, en uit die categorie be
staat immers het overgrote percentage
van de vacantiegangers, over het alge-
men veel eerder een dokter roepen dan
en plattelander dat doet.
De verplichte verzekering is voor on
ze arbeiders een geweldige sociale voor-
ui'.gang geweest, en niemand zou er
meer zonder willen. Een schaduwzijde er
van. vooral dus in de steden, is 't feit dat
het overbodige bezoek aan de doktoren
enorm is. toegenomen, wat weer tot ge
volg heeft dat de tijd, die per patiënt be
schikbaar is, sterk is beknot. Daar lijden
de werkelijk zieken onder. De Texelaar
verdient wat dat betreft een pluim op
de hoed. Hij toont over het algemeen een
goede zelfdiscipline, en roept alleen een
dokter als het werkelijk nodig is, Maar
dit terzijde.
Voortgaan op ingeslagen weg
De afdeling Texel van het Rode Kruis
DOOR JOSIA
II
Dezelfde euvelen als met radio zijn in
groter hevigheid en visueel terug te vin
den in de Televisie, waar ten genoege
van de kijker de fa. Lucky Strike een si
garet uitpluist om te laten zien, waarom
al de Amerikanen „zo lucky" gaan. Sta
tistieken worden vertoond om maar te
vertellen dat Pfeiffers Beer het meest
gedronken wordt in Michigan en een
vriendelijk heer vertelt u, waarom. Een
schoonheid vertelt u hoe u veel dol
lars kunt verdienen door een Frigidaire
koelkast te kopen en even daarna blijkt
Chrysler de So to de beste car die ooit
werd gebouwd. Een kwartier later zegt
een gemoedelijke-glimlach gnuivende dat
Chevrolet de beste car is die voor geld
te koop is.
Tussen die bedrijven door ziet u „Mur-
der"-Stores, die vooral bij kinderen
enorme belangstelling genieten. De ou
ders laten ze vaak nog even op om zoiets
te zien en dan „Good-mght honey"! Wat
zullen ze slapen, die kleintjes na cue
bloedplek onder het bureau van de ver
moorde alsmaar groter te hebben zien
worden, nadat een gehandschoende hand
het schot om het hoekje van de deur
had gelóst. „Wel te rusten popje!"
Base-ball, de nationale sport op het
Amerikaanse continent is rijk vertegen
woordigd op T.V. en evenals wij bij Hol-
land-België, raken ze vaak in hevige op
winding over een bijna „geslaagde Ho
me-run". Alleen missen we de stem van
Ir van Emmenes die in de pauze bij het
nemen van een corner ons op het hart
drukt, vooral Verkades koekjes bij de
thee te gebruiken
Behalve base-ball is er ook boksen.
Allemaal officiële wedstrijden, die ge
houden worden in een of andere „arena"
en waarvan de uitzending voor de T. V.
bekostigd wordt door de een of andere
grote maatschappij, die dan het recht
verwerft u na iedere ronde te vertellen
dat „het bier beter is" of dat hun scheer
mesjes eigenlijk geen messen meer zijn,
maar wapens. Zó scherp. Een ronde
duurt 3 minuten. Bij 15 ronden hoort u
zoiets 15 maal. Genoeg om je hele leven
limonade te gaan drinken en je baard te
laten staan. Je doet het niet natuurlijk,
maar je zou het wel graag willen
Het spreekt vanzelf dat de hardste klap
pen het mooist zijn en dat alleen maar op
knock-out wordt gewacht!
Worstelen is ook vrij populair, gezien
het aantal uitzendingen. Logge kerels,
kaal geschoren of geschoren in het model
der Mohikanen, met rollende ogen en
kwab^buiken komen voor de lens en
doen precies wat twee Hollandse jochies
doen als ze knokken. Dus alles. Armen
omdraaien, schoppen tegen de schenen,
de buik, op het hoofd. Elkaar in de tou
wen slingeren, als het kan buiten de ring.
Een walgelijk, vulgair, vunzig gezicht.
Vieze show-sport die onbegrijpelijk veel
mensen trekt.
Is het worstelen tussen mannen zoals
het hier voor T.V. gedaan wordt al laag
bij de gronds. Wat zou u denken als er
een paar welgedane dames in badcos-
tuum op het scherm verschijnen en ook
gaan worstelen? U denkt toch niet dat
wij bleven zitten? We hebben het niet
eens afgewacht. De moed hebben we nog
niet kunnen opbrengen om het te gaan
zien, ondanks de herhaalde uitnodigin
gen van onze Canada-vrienden.
Voor de kinderen worden er heel veel
tekenfilmpjes vertoond. Cartoons". Le
vende Beeldverhalen. Veel cowboy-avon
turen. De programma's die voor kinderen
zijn bedoeld, vermogen die jeugd echter
niet al te zeer te boeien. Tot zes jaar,
maar dan.
Een mevrouw, met een zoontje dat
zeer bewegelijk was en derhalve niets
groeide, en als hij een pond was ge-
groed het er binnen een week weer af
liep, had te zijnen behoeve een T.V.-ap-
paraat gekocht. Het stdhd in de huiska
mer. Zoon was ongeveer acht jaar. Nu
klaagde mevrouw dat het zo moeilijk
was een geschikt programa voor hem te
vinden om hem zoet te houden. Hij vond
niets aan de kinderprogramma's....
(historisch).
is vast van plan op de ingeslagen weg
voort te gaan. Daarvoor moet het aantal
E.H.B.O.-ers worden uitgebreid. De
thans werkende kern is zeer actief en
toont niet veel verloop meer. Gestart
werd dit jaar met ruim 30 mensen. Door
emigratie, overlijden en ook wel onge
schiktheid is het aantal teruggelopen
tot 14. Wijlen de heer Thiessen moet hier
even worden genoemd. Hij was het die
wel het meeste werk voor de organisatie
verzette. Hij werd voor zijn harde wer
ken op 16 September 1950 met het Kruis
van verdienste beloond.
De bedoeling is nu om het aantal wer
kende leden weer zover op te voeren dat
in de zomer, in plaats van 3 dagen per
week, dagelijks iemand op de post aan
de stranden te hebben en ook wordt ge
dacht aan een enkele post op het eiland.
De nieuwe cursus, omvattende 20 lessen,
zal dit najaar weer beginnen. Het diplo
ma van de E.H.B.O. is 2 jaar geldig. Be
zitters van een geldig diploma kunnen
ook worden opgeleid tot Helpster, welke
studie tevens elementaire verpleegkunst
en voedingsleer omvat. De leidster van
de helpsters is momenteel mevr. Koorn-
Simons. Les voor laatst bedoelde cursus
wordt gegeven door Zuster Harinck.
Voor de normale cursus is het dokter
Schalwijk, die les geeft, zowel in theorie
als praktijk. Het zal in de naaste toe
komst welliaht mogelijk zijn dat, na ver
dere opleiding, een van de kernleden de
practische les overneemt.
Meer plannen.
Het spreekt vanzelf dat de afdeling
Texel van het Rode Kruis het niet laat
bij de cursus voor E.H.B.O., hoe belang
rijk ook. Verleden jaar lag er al een
bloedplasma-actie in de bedoeling. Dat
moest toen echter overgaan omdat er ge
ling heerste. De komende winter zal er
echter verder aan gewerkt worden.
Er zijn mensen nodig.
Het is algemeen beleend, dat het Rode
Kruis edele doelen nastreeft. Maar daar
voor zijn nu eenmaal mensen nodig.
Mensen om de opslag te Oudeschild bij
te houden, mensen voor de administra
tie en mensen voor de daadwerkelijke
steun. Het plaatselijke bestuur is ervan
overtuigd dat er op Texel genoeg men
sen zijn, wie, bij nadere kennismaking,
vooral het E.H.B.O.-werk bijzonder veel
voldoening zou schenken. Het is vaak de
traagheid die 'n woordje meespreekt, en
die de passiviteit veroorzaakt.
Wij hebben hier enkele algemeenhe
den besproken. Als men nader wil wor
den ingelicht kan men zich altijd wen
den tot mevr. Vrijdag-Keijser te Den
Burg. Laat het Rode Kruis het in ieder
geval niet aan medewerkers ontbreken!
DE NED. HERV. GEMEENTE „EIER-
LAND" HIELD EEN VERLOTING
De Cock9dorp. Bij de alhier gehouden
verloting ten bate van de restauratie der
kerk (aankoop meubilair), werd de hoofd
prijs gewonnen door mevr. Troost-Bak-
ker; 2e prijs groot kussen lot no. 955; 3e.
prijs kussen no. 851; 4e prijs groot foto
album no. 99; 5e prijs foto-album no. 337;
6e prijs een boek no. 866; 7e prijs een
sohilderijtje no. 712; 8e prijs poëzie-al-
bum no. 878; 9e prijs eau de cologne no.
597; 10e prijs kop en schotel no. 476; lie
prijs groot gehaakt kleedje no. 850; 12e
prijs gehaakt kleedje no. 495, 13e
prijs sigarettenmapje no. 647, 14e prijs ap
peltaart no. 281; 15e prijs cake no. 793;
16e prijs postpapier no. 751.
De prijzen kunnen na overlegging van
het nummer worden afgehaald bij de
heer F. Kikkert.
Als wij het wel hebben telt Texel
slechts enkele exporteurs, en dan nog uit
sluitend op landbouwgebied. Na lezing
van het bericht in het Handelsregister,
dat de heer A. Mantje ingeschreven was
als groothandelaar in uurwerken, heb
ben wij hem naar zijn plannen gevraagd.
„Voor een deel", aldus de heer Mant
je, „is onze im- en export nog toekomst
muziek, maar er zijn toch voldoende mo
gelijkheden. Een van onze mensen is op
het ogenblik voor de inkoop al in Zwit
serland. Wij beginnen uiteraard klein,
maar menen toch kans te zien in be
trekkelijk korte tijd een behoorlijke om
zet te halen. Zonder dat wij ook maar
iets konden laten zien, heeft zich al een
buitenlandse klant gemeld. De eerste
stap is dus gdaan".
Wij wensen deze jonge exporteur veel
succes toe op de buitenlandse markt.
