-T
SPOOR
BOEKJE
Vrijdag zal het Eeuwfeest worden
De ontgravingen in de Nederlands
Hervormde Kerk
Boekhandel
«Parkstraat»
Deze week in
Texels Bioscoop Theater
Voor Pro Juventute
Emigratiemogelijkheden
naar Australië
-
%°ms
Drie dagen Bazar voor Muziekvereniging
„Excelsior"
De Rijksdienst voor het Oudheidkun
dig Bodemonderzoek gevestigd te Amers
foort, is bezig met ontgravingen in de N.
H. kerk te Den Burg. De Gotische kerk
heeft, zo blijkt uit het onderzoek, al drie
maal een verandering ondergaan. Oor
spronkelijk stond hier een Romaans
kerkje van 9 bij 19 meter binnenswerks.
De eerste Gotische kerk was groter dan
de tegenwoordige, hetgeen blijkt uit de
ontgraven koorgedeelten. Hoe ver deze
koorgedeelten doorlopen tot voorbij de
huidige Oostmuur zal bij ontgravingen
buiten het gebouw aan het licht treden.
Deze bouw moet van omstreeks 1300 da
teren. Het Romaanse kerkje moet om
streeks 1100 zijn opgebouwd van tuf
steen en veldkeien (de zgn. zwerfstenen
dus). De grotere veldkeien dienden als
fundament en rusten op gestort zand.
De tegenwoordige toren, welks spits in
1604 werd opgetrokken, is gebouwd op
de Westelijke muur van de Romaanse
kerk, welker toren waarschijnlijk om
streeks 1200 werd gebouwd. Deze toren
werd later vervangen door een Gotische
bakstenen toren.
Een deel van de zwerfstenen, die bij
de bouw van deze Gotische toren niet
behoefden te worden gebruikt, werden
eenvoudig opzij gelegd. Men zet het on-
TELEFONISTE-TYPISTE BENOEMD
Mej. E. Koorn A.Pd., Binnenburg, is
benoemd tot telefoniste-typiste op het
Raadhuis.
derzoek voort en hoopt het gehele, oor
spronkelijke fundament terug te zullen
vinden.
Bij opgravingen in het hart van de
kerk, trof men op 2,40 meter diepte een
kogelvormig potje van aardewerk aan,
daterend uit plm. het jaar duizend. Met
de inhoud zal het op het laboratorium
worden onderzocht.
Wij vestigen er de nadruk op, dat het
nieuwsgierigen niet mogelijk is een be
zoek aan de kerk te brengen, daar hun
verschijning niet alleen de restaurateurs,
maar ook de mensen van het Bodem-
kundig Onderzoek stoort.
HET NIEUWE
ligt in
voor U gereed.
VRIJDAG 17 October a.s. zal het
eeuwfeest worden gevierd van de Hol
landse Maatschappij van Landbouw op
Texel. Het feest begint 's middags om
half drie met een receptie in Hotel De
Hoop" te De Cocksdorp. 's Avonds om
half acht volgt in Hotel Texel te Den
Burg een diner, waarna een kort Bonte-
Avondprogramma zal worden geboden,
verzorgd door leden van de Maatschap
pij. De zaal is reeds om 7 uur geopend.
„GRENSINCIDENT"
De Amerikaanse boeren uit de Imperi
al Vallei in Californie maken in het
hoogseizoen gebruik van zeer veel sei
zoen-arbeiders, in hoofdzaak bestaande
uit Mexicaanse arbeiders. Zij komen de
grens over met tijdelijke passen. Sommi
gen komen illegaal de V.S. binnen. Zij
worden over de grens gesmokkeld door
een internationale bende misdadigers,
die de landarbeiders voorziet van illega
le papieren. De meeste van deze illega
le grensgangers worden beroofd en ver
moord door dezelfde bende, zodra zij
aanstalten maken om naar Mexico terug
te keren.
Hier wil de overheid natuurlijk een
eind aan maken en daartoe worden twee
politieagenten gelast om de zaak te on
derzoeken. De een treedt op als landar
beider, de ander als misdadiger, die de
bende illegale papieren wil verkopen.
Gevaarlijke rollen en een hunner moet
zijn optreden dan ook met de dood be-
kopen, als de bende in een verbitterd
gevecht gewikkeld raakt met de als sla
ven opgejaagde landarbeiders en poli-
tietroepen.
„HALLO NEW YORK"
Daar voelt de bioscoopbezoeker na
tuurlijk wel wat voor! Evenals de drie
vrolijke Jantjes, die in deze wereldstad
gaan passagieren en haar zowaar op
stelten zetten! Drie matrozen, Gabey,
Chip en Ozzie hebben 24 uur verlof in
New York. In de ondergrondse ziet Ga
bey het portret van Ivy Smith, een
meisje dat gekozen is als Miss Subway
voor de maand Juni. Hij wordt hals over
kop verliefd op het meisje van de foto
en besluit haar net zo lang te zoeken, tot
hij haar vindt. Hij redt 't en zijn vrien
den raken eveneens in Amor's armen
verstrikt, zodat.... Enfin: „Zes gelukki
ge mensen dansen en zingen hun weg
door de grootste showfilm smds „Eas
ter Parade".
Neerlantls nieuws.
O a.: 60-tons walvis in Rotterdam aan
gekomen. Moderne installaties ten dien
ste van de wegenbouw. Amerikaans
vliegdekschip in de Maasstad. De hout-
dagen 1952.
Buitenlands nieuws.
O.a.: Het eiland Wake door een ty
phoon verwoest. Commando raid in Indo
China. Bing Crosby en Bob Hope bij een
partijtje golf. De Franse duikboot Sibyl-
le gezonken. John Cobb verongelukt bij
zijn record poging.
TEXELSE MARKT
Den Burg, 13 Oct. 1952. Aangevoerd:
6 koeien f 750-f 900. 24 pinken f425—
f 525. 23 graskalveren f 250-f 350. 25
schapen f 80-f 110. 48 lammeren f 65
f 95. 15 rammen f 120-f 160. 7 biggen f45
-f 65.
Sportnieuws SVC.
Het le speelde Zondag in Aartswoud
tegen AGSV 1. Het moest beide punten
afstaan: 4-2. Het was ideaal weer toen
om even over twee werd begonnen. Na
een kwartier spelen gaf Wim S. de lei
ding 0-1. Maar nog voor de rust wist A.
door een paar misverstanden in de ach
terhoede. deze achterstand om te zetten
in een 2-1 voorsprong. Maar kort na
rust Dracht Ale de partijen op gelijke
voet: 2-2. Geruime tijd werd er om de
leiding gestreden en A. had wel veel
geluk toen de scheidsrechter een buiten-
speldoelpunt toekende: 3-2. S., dat toen
de A-keeper op de proef stelde, zag
geen kans meer deze te passeren. Ook
niet in de laatste minuten toen S. geheel
aanviel om een gelijk spel te behalen.
Uit een van de weinige aanvallen van A.
werd de zege veilig gesteld: 4-2. Kort
hierop floot de heer Jonker voor de laat
ste maal.
S. heeft ondanks de nederlaag toch
een goede wedstrijd gespeeld. Ga zo door
jongens. Hedenavond allen op de trai
ning, aanvang 8 uur.
Het 2e speelde thuis tegen Helder 5
en verloor met 3-0.
A.s. Zondag: SVC 2-Oost.erend 2, aan
vang 10 uur; SVC 1-Vesdo 1, aanvang
2,30 uur.
Aan 't diner zal worden deelgenomen
door 200 personen, o.a. door de 84-jari-
ge heer N. W. J. Schumaker, „Bispinck-
hof", nabij De Koog, die al vijftig jaar
lid van de Maatschappij is. Op de
voorjaarsvergadering van de afdeling
Texel werd de heer Schumaker gehul
digd en daarvan geeft bovenstaande
foto een beeld: links de heer Jac. Roe
per Johzn., voorzitter, die de jubilaris
een oorkonde overhandigt.
HEDENAVOND
„DE WERELD HEEFT GEEN WACHT
KAMER"
Op uitnodiging van de Texelse Be-
stuurdersbond (NVV) geeft het Neder
lands Volkstoneel hedenavond in „De
Oranjeboom" een opvoering van het to
neelstuk in 3 bedrijven „De Wereld
heeft geen Wachtkamer" Nadat de zaal
reeds uitverkocht was kwamen nog ver
scheidene aanvragen om plaatsbewij
zen! Deze grote belangstelling voor het
optreden van dit gezelschap is wel ver
klaarbaar, waar het ook zo'n buitenge
woon succes heeft geboekt met de op
voering van „Het Woord".
De Christelijke Muziekvereniging Ex
celsior te Oosterend hoopt op 6, 7 en 8
November een bazar te houden. Dit is
niet zo eenvoudig, want hiervoor heeft
men de medewerking nodig van de be
volking van Oosterend en omgeving.
Enkele weken geleden heeft men een
muzikale rbndgang door het dorp ge
maakt met de bedoeling om de mede
werking der bevolking te verkrijgen. Ve
len hebben toen toezegging gedaan dat
er wat gehaald kon worden. Nu zal Za
terdagmiddag 18 October weer een mu
zikale rondgang worden gemaakt waar
bij de toegezegde goederen of wat dan
ook zullen worden verzameld. Allen die
wat kunnen missen voor deze bazar,
houden a.s. Zaterdag hun goede gaven
gereed! Oosterenders, doet allen mede
aan deze actie, u weet dat een muziek
vereniging het van de gevende hand
moet hebben, zij kunnen het nu een-
S.V. De Koog.
Jl. Zondag heeft De Koog 1 geen kans
gezien ook maar één punt mede te ne
men naar huis. In een aardige wedstrijd
Jiebben zij verloren met 3-2. Toch zit er
verbetering in sinds verleden jaar.
Het 2e wist een overwinning uit het
vuur te slepen en wel met 4-3 van Oos
terend. Goed gedaan, jongens.
Adsp. waren vrij. Voor a.s. Zondag is
alles vrij, dus kunt u Holland aanmoe
digen.
KATHOLIEKE KERKLIJST
Parochie van St. Joannes de Doper mei
de bijkerken Den Hoorn en Oostcrend
Zondag 19 Oct.: 20e Zondag na Pink
steren en Missiezondag. Alles als op Zon
dag. In Den Hoorn 2 Missen. Oosterend
om 10 uur. Communieuitreiking van
achteraan. 7,30 Mariagarde v.d. meisjes.
7 u. lof met Oct.-maandgebeden. Heel de
week: Oct.-maandgebeden. Maandag 20
Oct.: om 9 u. (deze keer niet om 9,30)
gez. huwelijksmis. Om 8 u. in de kerk 2e
opvoedkundige les v. ouders, die thans
of straks grotere kinderen hebben (14 en
15 jarigen). Dinsdag 21 Oct. Heden Mis
om 6,30 en voor de Mis van 8 u. Vem
Creator vanwege de verjaardag van de
pastoor. 18-j. cursus in St. Janshuis v. d.
dames om 8 u., om 9 u. v.d. jongeman
nen. Kapelaan v.d. Kooij is van heden
tot Zaterdag afwezig wegens retraite.
Woensdag 22 Oct.: 7,30 Josephlof met
Oct.-maandgebeden (lit. v. Maria gezon
gen). Heden geen Mis aan Den Hoorn.
Om 9,30 gez. huwelijksmis. Na het lof
jongemannencongr. Geen Mis om 7 uur
maar alleen communieuitreiken Donder
dag 23 Oct.: Mis in Oosterend om 8 uur
met biechth. v. kinderen v.d. 5e en 6e
klas aldaar. Geen jongedamescongr. Om
7 u. geen Mis maar alleen communieuit
reiken. Vrijdag 24 Oct.: Om 3,30 biechth.
v.d. kinderen v.d. 5e en 6e klas Joseph-
school. Zaterdag 25 Oct.: Geen Mis om 7
uur maar alleen communieuitreiken en
geen Mis in de kapel. Om 9 u. gez. Mis
met Veni Creator en Echtparenzegen.
(Deze Mis wordt gezongen door de
schoolkinderen). Biechtgel. van 4-8 op
de hele uren. Zondag 26 Oct.: Feest van
Christus Koning Om 2,30 grootse pa
rochiale jeugdhulde. Betaling plaatsen-
gelden v.d. kerk in Den Burg in Den
Hoorn. Mis Den Burg 7,30 en 10 u. Oos
terend 7,30 en 10 u. Den Hoorn 10 uur.
HANDELSREGISTER
Onder „Nieuwe inschrijvingen van za
ken" lezen wij: Mej. E. Dijt, Texel, Den
Burg, Warmoesstraat 20. Pensionbedrijf.
PROPAGANDA-AVOND VAN DE
LUCHTWACHTDIENST
De Cocksdorp. Vrijdag had alhier in
Hotel De Hoop een propaganda-avond
plaats door de Luchtwachtdienst. De
waarnemend voorzitter van de plaatse
lijke commissie, de heer Bakker, heette
de aanwezigen hartelijk welkom. Spre
ker zei dat men bij een eventuele mobi
lisatie of oorlog paraat moet zijn en voor
al op het gebied van de Luchtvaart.
Spreker gaf daarna het woord aan Ka
pitein Groot.
Kapitein Groot begon met te zeggen,
dat de Luchtvaartdienst een waarschu
wingsdienst is. In Noordholland heeft
men een meldingssysteem, door middel
van radarstations, welke ondergebracht
zijn op verschillende onderdelen, om
vandaar vast te stellen waar vliegtuigen
zich bevinden met een straal van 8 km.
Er werd een film vertoond over de
werking van zo'n radarstation bij het
naderen van vijandelijke vliegtuigen.
Het centrum ligt te Alkmaar. Enorm is
de grote uitbreiding van de luchtvaart
in verschillende landen. Verder een film
van de strijd in Korea. Een zeer triest
beeld van de ellende die daar wordt ge
leden, alsmede de grote schare vluchte
lingen, die men langs de wegen zag
gaan, evacuerend.
Buitengewoon dienstplichtigen worden
ingeval van mobilisatie opgeroepen en
ingedeeld bij de Luchtwachtdienst. Een
ieder wordt aangespoord en in de gele
genheid gesteld lessen te volgen, welke
worden gegeven in Den Burg. Deze les
sen duren 2 jaar. Voor eventuële onkos
ten wordt dan een vergoeding gegeven.
In de pauze bestond er gelegenheid
zich op te geven bij -de Luchtwachtdienst.
Kapitein Groot beweerde, dat aan de
ze dienst geen enkel gevaar verbonden
is; daar bij de laatste oorlog geen enke
le luchtwaohtpost is aangevallen; en dat
heeft ook geen zin, want dan zou men
alle pusten tegelijk moeten opruimen.
Ten slotte kregen we nog een film te
zien van de slag om Engeland. Hier werd
ook weer bewezen, welk een grote plaats
de luchtvaart inneemt.
Tot slot vWkreeg de heer S. de Waard
nog het woord. Spreker zei geen milita
ristisch voorstander te zijn, maar spoor
de de jongelui aan, zich aan te sluiten
bij de Luchtwachtdienst.
maal alleen niet doen, Toont uw goede
hart voor de muziek, deze doet het ook
altijd voor u. Vele instrumenten moeten
door nieuwe worden vervangen en ook
de aankomende leerlingen moeten voor
zien worden van instrumenten. Hiervoor
is veel geld nodig. Men hoopt dat het
financieel voordeel van de bazar zoda
nig zal zijn, dat het beoogde doel kan
worden bereikt.
TIJD IS GELD
Wie zou dit nog durven tegenspreken,
nu „tempo" alom de leuze is? Stel je
eens voor, dat je niet precies dag en uur
weet! Je zoudt je een bosjesman voelen!
Klok en horloge vertellen ons hoe laat
het is, maar de dag noemt ons de kalen
der. Ze zijn er alweer de kalenders voor
't komende jaar. In allerlei uitvoeringen
zijn ze er: koud en zakelijk, met zware,
zwarte datumcijfers, maar ook grappig,
leerzaam, sierlijk en artistiek. U hebt
graag een fraai klokje aan de wand en
hoort met genoegen een sonore bimbam.
Waarom dan ook de koude zakelijkheid
van 't „tempo-tempo" niet opgefleurd
door charme in de kalender te brengen.
Over charmante kalenders gesproken:
we kunnen er u een aanbevelen. Reeds
jarenlang stelt niemand minder dan H.
M. de Koningin speciale, nergens an
ders gepubliceerde foto's van onze Prin
sessen beschikbaar voor een kalender.
Dat zou ze toch waarlijk niet doen, als
ze niet veel voelde voor het doel waar
toe deze kalender verspreid wordt.
Neen, er schuilt geen uitgeversbelang
achter de verkoop van deze Prinsessen-
kalender. Wie deze koopt, verschaft
zich niet alleen een charmant en keurig
uitgevoerd staaltje van moderne kunst
druk, maar steunt meteen het prachtige
werk, waarvoor de Koningin zelf zo'n
grote belangstelling toont: het werk van
Pro Juventute, dat zich ten doel stelt,
het Nederlandse kind in de breedste be
tekenis van het woord te beschermen
tegen de morele gevaren, die het bedrei
gen. Pro Juventute vertegenwoordigt
geen bepaalde richting, maar wenst
contact te houden met alle instellingen
der verschillende gezindten, die werk
zaam zijn op het terrein van kinderbe
scherming en deze te helpen naar ver
mogen. Pro Juventute vormt ook een
bemiddelende schakel tussen ouders of
bedoelde instellingen en de rechterlijke
macht. Het zorgt in Den Helder voor
een wekelijks spreekuur ten huize van
mevr. Grobbe, Timorlaan en het hoopt
binnenkort een gelegenheid te hebben,
waar de ambtenaar der Kinderwetten
zitting houdt. Dat is niet alles: u zult
er weldra meer over vernemen. Maar
nu hebben we het. over een kalender, die
ieder graag zal willen bezitten. U ziet
hier en daar wel raambiljetten, van
waar de vier prinsesjes u vanaf het dek
van de „Piet Hein" toelachen. Daar kunt
u zo'n magnifieke kalender kopen voor
de prijs van f 2,75. Laat uw goede voor
nemen niet vervagen en koopt zodra mo
gelijk zo'n charmante kalender. Bent u
zelf reeds voorzien, dan is het een
praohtgeschenk voor de komende feest
dagen of voor familie en vrienden in het
buitenland.
WIE WON DE HOOFDPRIJS?
De wonderen zijn de wereld niet uit:
de hoofdprijs van de onlangs in Eben
Haëzer gehouden verloting een horlo7
ge ter waarde van f 65, gevallen op lot
nummer 12 is nog steeds niet afge
haald.
Wie is de lothouder?
VOLGENDE MAAND KOMT DE
NIEUWE VUILNISAUTO
Volgende maand, aldus verwacht men,
zal de nieuwe vuilnisauto in gebruik
worden gesteld. Tevens zullen dan de
nieuwe standaardemmers worden afge
leverd.
VOOR ADSPIRANT BOUWSPAARDERS
Dinsdag 21 October a.s. zal de N. V.
Bouwkas Noord-Nederlandse Gemeenten
een voorlichtingsavond organiseren in
Hotel De Hoop te De Cocksdorp. Aan
vang 8 uur.
In een uiteenzetting van de Voorlich
tingsdienst heeft de Commissaris voor de
emigratie, mr ir B. W. Haveman, on
langs een causerie gehouden over de
emigratiemogelijkheden naar Australië.
Voordat ik over emigratiemogelijkhe
den spreek, zou ik willen vragen aan al
len die „ongerust" zijn over hun emigra
tie: „Heeft u al wat aan uw Engels ge
daan? Kunt u zich uitdrukken in die
taal?" Zo niet, dan is er meer reden u
daarover ongerust te maken dan over de
toestand in Australië. Weet men wel dat
de meerderheid der terugkerende emi
granten, de mislukten (die overigens nog
geen 5 op de 1000 tellen), zelfs bij hun
terugkomst nog geen behoorlijk woordje
Engels spreken? Nog eens: er is veel
méér reden tot grote ongerustheid over
het gebrek aan voorbereiding en de
lichtzinnigheid waarmee emigranten
goede raad in de wind slaan, dan over
de toestand in Australië. Deze toont
slechts een tijdelijke tegenslag waarvan
de oorzaken duidelijk aanwijsbaar zijn,
zodat met vrij grote zekerheid gezegd
Aan worden, dat verbetering over enige
tijd zal intreden. Het dieptepunt, (dat
niet erg diep lag want Australië is 'het
land met het laagste werklozencijfer ter
wereld), schijnt zelfs al gepasseerd te
zijn.
Doch in wezen doet dit er niet eens
veel aan toe, want voor wie wil en flink
kan werken, voor iemand die iets in zijn
mars heeft, wat Engels kent, en niet te
oud is voor zo iemand heeft de emi
gratiemogelijkheid tot vandaag de dag
niet ontbroken. Maar het moeten flinke
doorzetters zijn, zoals de heer Kleyn
schreef, niet lui die aan gebraden vogels
denken.
Bovendien als emigranten getrouwd
zijn, moet hun huwelijk goed zijn. Want
dan worden de moeilijkheden overwon
nen en is er toekomst te maken!
De heer Haveman besprak vervolgens
de mogelijkheden van emigratie voor de
doorzetters en zeide:
Zoals ook tevoren blijven er twee we
gen voor emigratie:
1. onder emigratie-overeenkomst, waar
bij de Australische regering eerst huis
vesting en gedurende twee jaar plaatsing
in een werkkring voor haar rekening
neemt;
2. emigratie waarbij door de emigrant
zelf of door een ander voor huisvesting
en werk gezorgd wordt. Die anderen
kunnen bloedverwanten, vrienden of
kennissen in Australië zijn, maar ook or
ganisaties van particulieren en de amb
tenaren van de Nederlandse emigratie-
dienst in dat land.
Allereerst besprak hij de groep waar
voor de Australische regering verant
woordelijkheid draagt en merkte op:
Deze emigranten gaan naar het ont
vangstkamp Bonegilla en worden van
daaruit geplaatst. Volgens de gegevens
die in mijn bezit zijn en die tot 6 Septem
ber jl. liepen, vinden deze plaatsingen
ook van ongeschoolden, normaal voort
gang. Er is, wat betreft de Nederlandse
emigranten, die vertrokken en sedert
ARCHITECT KREEG F 400 BOETE
De Texelse architect N. S. werd door
de Economische Politierecher te Alk
maar veroordeeld tot een boete van
f 400 sub. 3 maanden. Het betrof hier de
verbouwing van een pand voor de heer
E. V., te Den Burg, welk werk enige
duizenden guldens meer had gekost dan
de hiervoor goedgekeurde begroting. De
officier van justitie had f750 boete, sub.
3 maanden geëist.
V
iH
Mei zijn aangekomen, nog geen enkele
stagnatie opgetreden. Elke tegengestelde
mededeling kan ik met grote beslistheid
tegenspreken.
Natuurlijk, op elk duizendtal is er wel
een tiental emigranten, die moeilijk en
zéér moeilijk plaatsbaar zijn, omdat zij
zelfs niet in staat zijn in gebarentaal
duidelijk te maken, wat zij willen of
kunnen, of buitensporige eisen stellen,
menend met eigenwijsheid verder te ko
men dan met aanpakken. Doch dat zijn
enkele uitzonderingen, die de regel van
de goede plaatsbaarheid der Nederlandse
emigranten bevestigen.
Niettemin heeft de Australische rege
ring besloten in de naaste toekomst
slechts agrariërs, geschoolde metaalar
beiders en vrouwelijk personeel, onder
haar verantwoordelijkheid, dus onder de
overeenkomst, over te laten komen. De
grote groep der zgn. ongeschoolden en
de vaklieden in andere beróepen zijn
de eerstkomende tijd hiervan uitgeslo
ten.
Is dit niet in strijd met wat ik zo juist
zeide? Is dit bovendien niet in strijd met
de lofzangen die de Australiërs over
onze emigranten zingen en die, dit kan
ik verzekeren, van harte gemeend zijn?
Lange gesprekken, die ik in de afgelo
pen weken met de Australische Minister
van Immigratie en vooral met de heer
Heyes, het hoofd van «het departement
van immigratie een warm vriend van
Nederland en ons volk gehad heb,
hebben mij er van overtuigd, dat deze
tegenstrijdigheid er niet is
De Australische regering heeft nl. niet
alléén met de immigratie uit Nederland
te maken, zij heeft ook met andere be
langen rekening te houden.
(Slot volgt.)
Heden overleed, na lang lijden
de heer
M. BAKKER
in de ouderdom van 78 jaar.
Huize „Maris Stella", 11 Oct. '52
De Cocksdorp, Texel.
Begrafenis 15 October (heden),
namiddags 2 uur vanaf sterfhuis.
