Cjrocn Twarts jexeh in het hart
N.H. Gemeente van Eierland en De Cocksdorp
opende haar grondig gerestaureerde kerk
Goud op het Gouwe Bolletje
was helaas maar een lolletje
Het zit in de lucht
WOENSDAG 22 APRIL 1953
66e JAARGANG. No. 6727
T E X E LS EWCOURANT
Uitgave N.V. v.h. Langeveld De Rooij
Boekhandel Drukkerij Bibliotheek
Den Burg - Texel Postbus 11 - Tel. 11
Verschijnt Woensdags en Zaterdags.
Bank: R'damse Bank, Coöp. Boerenl.
Bank. Postgiro 652. - Abonn. pr. f 1.80 p.
kwart. 15 ct. incasso. Adv. 8 c. p. mm.
Het interieur van de gerestaureerde Hervormde kerk van De Cocksdorp.
TOEN DS SOESAN Zondagmiddag de kansel had beklommen van de zo fraai
gerestaureerde Hervormde kerk van De Cocksdorp en hij die stampvolle kerk
overzag, moet er veel in hem zijn omgegaan: Dankbaarheid om wat na zo moei
zame arbeid en veel zorgen tot stand is gekomen en daarnaast wellicht de ge
dachte: „Zal ik de kerk ooit wéér zó vol zien!?" Hoe dan ook, het was een hoog
tijdag voor Hervormd Cocksdorp, dat op 17 April 1945 haar kerk zag verwoesten
door uiteenspattende granaten, afgevuurd door de parate batterijen ten Zuiden
van de vuurtoren: het was de Duitsers er om te doen de Russen uit het dorp te
verjagen.... Een maand later was de strijd ook hier gestreden, de Russen die
er het leven hadden afgebracht, trokken luid zingend naar de boot in de goede
verwachting hun vaderland als helden, in ieder geval weer als vrije burgers te
mogen begroeten en de Duitsers werden via de Afsluitdijk gevankelijk wegge
voerd, sommigen misschien met diep in het hart de hoop dal de leuze „Nooit
meer oorlog" eens in vervulling zou gaan
De strijd was gestreden, de lopen der kanonnen konden afkoelen in de Texelse
zeewind. Ende eilanders, treurend om de vele doden, konden gaan puinrui
men, veel puin en.... as, waar zovele boerderijen in brand waren gestoken op
dat deze gebouwen de Russen niet tot schuilplaats zouden kunnen dienen, mis
schien ook vernield louter uit sadistisch vandalisme.
Tot de vele verwoeste of zwaar be
schadigde gebouwen behoorde ook de
Hervormde kerk, die Zondag met nieu
we luister tot Bedehuis mocht worden
ingewijd. Na 8 jaren. Men had, zoals van
zelfs spreekt, de weder ingebruikname
gaarne enige jaren eerder gezien, maar
door allerlei omstandigheden lukte dit
niet. Een voornaam feit was natuurlijk,
dat de kerk met op de lijst van Monu
mentale gebouwen voorkwam! Er zijn
verscheidene /.restauratievergaderingen"
gehouden, verscheidene besprekingen
gevoerd met. diverse instanties: restaura
tie van zulk een groot gebouw is geen
peuleschil, vooral niet in een tijd, waar
in wederopbouw allerwege dient te ge
schieden, waar zoveel „achterstand"
dient te worden ingelopen enwaar
het materiaal zoveel duurder en ook
wel schaarser eerst bleek dan vóór de
fatale datum der verwoesting.
Maar nu is ook deze wonde dan weer
genezen en wie dat Noordelijke De
Cocksdorp in ogenschouw neemt met als
dominerend punt de Hervormde kerk,
zal zich nog kunnen voorstellen, dat hier
een gebouw stond, dat meer van een
ruïne dan van een bedehuis weg had:
vooral de voorgevel was zwaar bescha
digd. Sinds de verwoesting zijn 8 nieuwe
Lentes aangebroken, achtmaal hebben
de bomen er nieuw, fris groen gevormd,
achtmaal hebben de vogels er genesteld
in de hoge bomen of in de lage dijk. En
zo is wederom een nieuwe Lent' aange
broken, een jaargetijde, dat ons, kort-
zichtigen, zo dierbaar is, waar wij ons
graag blindstaren op de tijdelijke „ups"
in de wereld. En tóch duiden wij het el
kaar niet euvel, waar de nieuwe Lent' en
haar nieuw geluid een teken is van
Gods grootheid in de Natuur. En zo ook
een teken van Gods grootheid is de door
Hem aan de Cocksdorpers geschonken
moed om de wederopbouw te beginnen,
zoals de bomen en de vogels dit ieder
jaar opnieuw doen. En was het daarom
niet een bijzonder gelukkige greep, toen
Ds Soesan Zondag als tekstwoord voor
zijn preek gekozen had psalm 98 la:
„Zingt de Heere een nieuw lied, want
Hij heeft wonderen gedaan!" En er is de
ze middag gezongen, uit volle borst en
door velen ongewijfeld uit niet minder
volle overtuiging en dankbaarheid om
HOOG WATER TER REDE VAN TEXEL
22 April 3,31 en 4,21. 23 April 4,48 en
5,44. 24 April 6,09 en 7,02.
Aan het strand is hei: ongeveer een
uur eerder hoog water.
ook deze weldaad Gods niet te verge
ten!
De zon stond goudelenid op de schone
kerk, een prachtig staaltje van bouw
kunst en nijverheid. U weet, dat de kerk
nog tweemaal in een gevaarlijke zóne
is komen te liggen: de eerste keer toen 'n
windhoos het gehele steigerweik op
nam en met geweld weer op het plein
liet neerkomen en de tweede keer, toen
de dijk hier op doorbreken heeft ge
staan: de dijk was hier ter plaatse min
der sterk dan elders, waar hij bij het
gemaal nog maar kort te voren was ver
nieuwd en een verse dijk heeft nog maar
weinig weerstand. Met man en macht
kon men erin slagen de dijk te behou
den en daarmede het dorp te redden
voor de verschrikkelijke ramp, zoals die
in Zuidwest Nederland zovele dorpen
heeft geteisterd. Ja, De -Gecksdorp is
toen door 't oog van 'n naald gekropen.
Maar wat Hij niet wil zal niet geschre
den en zo kon de opening normaal door
gaan Normaal, in zoverre, dat diverse
ambtsdragers veel hoofdbrekens kostte
de vraag hoe en waar al die mensen te
bergen! Uit de nieuwe klo-k waren al
2 slagen verklonken toen hier en daar
neg een stoel moest worden bijgezet,
maar tenslotte kon iedereeen toch getui
ge zijn van deze grote dag.
Toen de voorganger, mitsgaders de an
dere predikanten van Hervormd Texel
binnenschreden, zong een koortje een
Loflied en nadat Ds Soesan de kansel
had beklommen, psalm 150. Dan samen
zang van psalm 84:1 en na de schuldbe
lijdenis gez. 153:1 en 4, en Ps. 138:1.
iUs schriftlezing Ps 98 en Hebreeuwen
10.19-26, terwijl tijdens de inzamelingen
voor diaconie en kerkvoogdij gezongen
werd gezang 293 (het derde vers door
het koor). „Zingt den Heer een nieuw
lied!" Ds Soesan wees er in zijn preek
op, dat er zoveel verschil bestaat tussen
de zang van de gelovige, die zingt louter
om God te loven en hem die zingt om de
indruk te wekken dat hij blij is. Een
brooddronken mens kan het hoogste lied
zingen, maar in zijn hart toch verdrietig
zijn Men kan de zang ook aanheffen op
een stemvork, die aan het gouden kalf
is aangeslagen, misschien volgen wij wel
de toon van ons eigen hoogmoedig hart.
Nee, vrome liederen zingen wil nog lang
niet zeggen dat men vroom is. Alleen als
wij ons toetsen aan de Heilige Schrift
kunnen wij werkelijk een nieuw lied
zingefl, tot eer van Hem, dan eerst zullen
de schrille tonen en de dissonanten ver
dwijnen, want dan pas kunnen wij waar
lijk zingen en loven als overwinnaars!
Aldus besloot Ds Soesan.
Het koor zong vervolgens Gez. 108. Na
de geloofsbelijdenis en dankzegging werd
als slotzang gezongen Gez. 135.
Historisch overzicht.
Ds Soesan gaf hierna in vogelvlucht
een historisch overzicht van het kerke
lijk leven der Hervormde Gemeente te
De Cocksdorp. Op 6 Juni 1841 was de
oorspronkelijke kerk ingewijd. De bouw
kosten waren door het Gouvernement
betaald. Op de openingsdag telde de ge
meente slechts 24 lidmaten. Het gemeen
televen bloeide van begin af, mede dank
zij de bijzondere activiteit van de kerke-
raad en de diaconie Dit laatste was
trouwens wel nodig, want de nood en
armoede waren groot: Texel was toen
tertijd nog met het welvarende eiland
van nu. De eerste 20 jaar breidde de
gemeente zich alsmaar uit, zodat moest
worden overgegaan tot de vergroting van
de kerk, welke plaats had in het jaar
1863. Nadien trad een inzinking op. De
bevolking was weliswaar sterk toegeno
men, maar de ai-moede had gelijke tred
gehouden: vele ingezetenen van Eierland
zagen zich genoodzaakt te emigreren.
Mèt de armoede nam ook de geestelijke
nood toe, het kerkbezoek liep achteruit
en daardoor kreeg de kerk met financi
ële moeilijkheden te kampen. Als een
der oorzaken van de ontbrekende strijd
lust werd wel genoemd de omstandig
heid, dat de gemeente kerk en pastorie
cadeau had gekregen van het gouverne
ment, men was immers in een opge
maakt bedje gestapt! De gemeente bleek
nog nmar weinig begrip te hebben van
de verantwoordelijkheid, die zij ook in
financieel opzicht Ie dragen had. Al
lengs raakte men echter weer door het
laagtepunt heen en zo werd de gemeen
te tot wat zij. nu is.
Toen de kerk en de andere gebouwen
in 1945 werden verwoest zat men dan
ook met bij de pakken neer, maar sinds
dien is ontzettend veel werk verricht ten
behoeve van de wederopbouw.
„Ik ben zeer verheugd, over wat hier
bereikt is, de kerk is schitterend ge
restaureerd en wij bezitten weer een
verenigingsgebouw. Ik mag de toekomst
goed inzien als de gemeente zo door
gaat en er blijk van geeft haar verant
woordelijkheid te verstaan", aldus Ds
Soesan, die zich verheugde over de gro
te belangstelling, ook van buiten de
kerkelijke gemeente van Eierland en De
Cocksdorp. Allereerst werd dank ge
bracht aan Mr ter Linden, die als verte
genwoordiger van de Bouwcommissie
der Hervormde Kerk aanwezig was en
die ontzettend veel voor De Cocksdorp
heeft gedaan. Nimmer werd bij hem te
vergeefs aangeklopt. „Ik hoop, dat u
Gods zegen moogt ontvangen op dit
mooie werk". Ds De Jong uit Schoorl
was aanwezig namens het Bestuur van
de Classis Alkmaar en het Classicaal
Adoptiefonds. Als oud-predikant waren
aanwezig Ds D. E. Boeke (1908-1916), Ds
J. Papineau Salm (1934-1946) en Ds T.
W. Dekker (1946-'49). Ds Schellenberg
had bericht van verhindering moeten
1 zenden, terwijl Ds Plug in het buiten
land vertoefde. Ds Soesan zeide ook ver
blijd te zijn over de aanwezigheid van
burgemeester De Koning en wethouder
De Waard namens de gemeente Texel
I „Wij hopen, dat Kerk en Staat mogen
samenwerken, opdat Gods Koninkrijk
zich steeds meer baan zal gaan breken".
De toren werd door de gemeente Texel
In „Het Vrije Volk" lazen wij onder
staand sensationeel bericht:
De bewoners van Texel, ook wel
„Het gouwe Boltje" genoemd, zul
len wel niet gedacht hebben dat de
bodem van hun eiland goud zou
bevatten. Toch bleek dit het geval
te zijn; een bollenkweker in Eier
land vond op of liever gezegd in
zijn land bij het diepspitten twee
kruiken, gevuld met oude qouden
munten. Dit was een meevaller
voor de man, want omdat het land
zijn eigendom was, werd hij tevens
eigenaar van het gevondene.
De lezer van de Texelaar begrijpt, dat
wij puur de smoor in hadden, dat wij
dit grote nieuws niet als primeur met
vette koppen op de voorpagina hadden
kunnen afdrukken. Overigens was het
ons vreemd, dat wij er voor genoemd
blad van de pers gleed helemaal niets
van gehooid of geroken hadden. „Een
bollenkweker in Eierland"1 Wie was de
boffer? Me', hoeveel was zijn banktegoed
toegenomen? Een eilandgenoot beweer
de, dat er voor f 4000 aan gouden mun
ten in die kannen zat, terwijl een ander
reeds van f 40,000 sprak Met potlood,
papier en camera gewapend, trokken wij
Eierland in. „Rijk heet-ie en woont er
gens bij de Eendenkooi van Korver!" al
dus bracht men ons op het spoor. Zo be
reikten wij voor het eerst van ons (lan
ge) leven een intiem, knus plekje van
Texel]twee woonhuizen, en enige schu
ren, gelegen aan de rand van gras- en
bollenland, omsloten door een treffend
schoon duinlandschap. Twee kruiken
met gouden munten, wie weet lagen er
niet méér en daarom veronderstelden
wij gaarne, dat de bollenkweker op dat
ogenblik nog steeds rap aan het graven
was naar mogelijk nieuwe schatten! De
door ons gezochte familie bleek echter
afwezig en een buurman, de enige buur,
verzekerde ons, dat hij de gouddelver
met geen enkel woord over zijn vondst
had horen reppen. „Dat is nog vreem
der, want zó gesloten is hij anders toch
niet!" Goed, goed, maar daar praat je
immers niet over als je weet, dat de
belasting er misschien een kwart kruik
van afpeutert! meenden wij en zetten
onze tocht voort. Nergens in het land
echter sporen van gouddelverijalles lag
zo ongerept als de natuurliefhebber
het landschap maar zou wensen. In de
verte snaterden eenden, maar dat zei
ons niets. Familie in Den Burg opge
zocht. Daar kwam de desillusie: „Man,
dat jij je door zo'n overjarige Aprilmop
laat beetnemen!"
De kerk voor de Russenoorlog
gerestaureerd, terwijl deze instantie ook
voor een nieuwe klok en een nieuw uur
werk zorgde. „Ik hoop, dat de samen
werking tussen de gemeente van Jezus
Christus en de Overheid steeds hechter
en nauwer mag worden". De twee lid
maten, die het leeuwenaandeel van de
restauratie op zich hadden genomen
wilden hun namen niet genoemd heb
ben. Ds Soesan durfde de naam van een
hunner echter rustig te noemen, want
deze, president-kerkvoogd de heer Fr.
Kikkert, was toch niet aanwezig: hij
moest in een ziekenhuis worden opge
nomen. Voorts werden genoemd en be
dankt voor him medewerking de heren
J. Ti essen en J. van Hoorn en niet te
vergeten de hoofduitvoerder, de heer H.
Daalder, ofschoon hij had opgemerkt, dat
de restauratie eigenlijk door zijn zoon
was uitgevoerd. Zich richtend tot kerke-
raad en gemeente sprak Ds Soesan er zijn
vreugde over uit, dat de kerk stampvol
was. Dat hij mensen zag, die hij anders
maar weinig bij de Godsdienstoefening
ontdekt. „Maar gij, die weinig kwaamt,
gij hoort er óók bij. Het kan een ge
woonte zijn om naar de kerk te gaan,
het moet altiid een vreugde zijn op te
gaan naar Gods Huis. Het kan oök een
gewoonte zijn om niét naar de kerk te
gaan. Dat is in ieder geval een verkeer
de gewoonte. Mogen diegenen daar thans
mee breken, opdat allen voortaan zullen
1
opgaan als leden van één gemeente
Ds Boeke sprak namens de oud-pre
dikanten. Het had hem getroffen, dat in
het Bijbelrooster van deze week juist de
aandacht werd gevestigd op I Koningen
8, dus over de tempelbouw. Moge het
loflied voortgaan uit dankbaarheid over
het herstel. Hierna sprak Ds De Jong en
vervolgens burgemeester De Koning, die
van ganser harte hoopte, dat de restau
ratde ook elders op het eiland voortgang
en uitvoering za'l kunnen vinden (N H
kerktoren Den Burg, N.H kerk Oosler-
end, N.H. kerk Oudesohild en N.H. kerk
Den Hoorn Red.)
De heer C. P. Laan sprak wegens ont
stentenis van Ds van Veen namens de
Doopsgezinde gemeente, die te De Cocks
dorp wegens ontbreken van een eigen
kerkgebouw hier altijd een „toevluchts
oord" vinden dank zij de goede samen
werking. Spreker wenste Gods zegen op
de hier te verrichten arbeid. De heer Mr
ter Linden wenste geluk met het bereik
te. „Uw kerk was van de Hervormde
kerken die niet op de lijst van Monumen
tenzorg staan de laatste die nog niet her
steld was. Moge vanuit deze vernieuw
de werkplaats een fundament worden
gelegd onder de wankele levens en een
nieuw perstpectief worden geopend" Ds
van Reijendam bood namens de Ring
Texel zijn gelukwensen aan. Hij was ge
troffen door de smaakvolle uitvoering
en zeide werkelijk enigermate jaloers te
zijn, dat De Cocksdorp de eerste is van
de twee kerken, waaraan de laatste tijd
de restauratie wordt verricht. „Het ii
hier geheimzinnig gegaan, je weet ei
genlijk nooit goed wat er in De Cocks
dorp, daar helemaal in het noorden van
ons eiland, gebeurt en opeens hoor je
•het is klaar! Het is een succes, dat u ons
voor is geweest, wij hopen spoedig te
volgen. Ik hoop, dat u hier iedere Zon
dag opnieuw in dezelfde sfeer zult mo
gen samen komen om te luisteren naar
het Woord van onze Heer".
De Hervormde Gemeente van Eierland
en De Cocksdorp bezitten weer een
mooie kerk. Moge ons land en ons eiland
zulk een periode van welvaart tegemoet
gaan, dat de gemeente niet alleen kan
zingen „neem ons zilver en ons goud!",
maar dat deze waardevolle artikelen ook
aanwezig zullen zijn voor de restauratie
der kerken èn deze het zilver en het
goud met blijdschap geschonken zul
len worden!
Ach, het was een Aprilmop: men had
de vorige eigenaar, van het „goudland"
destijds op de kast willen zetten en dit
gerucht drong thans tot de correspon
dent van „Het Vrije Volk" door. Het
speet ons zeer, dat het een grap was
zonder meer, óók vooral voor de direc
teur van de VVV. die als het (ook!)
waar was geweest, volop stof had gekre
gen voor een nieuwe strooppot, al zou
het dan een eveneens doodgewone jene
verkruik zijn geworden.
OUD-LEERLINGEN
De uitvoering van „Boer zonder Land",
die op 13 en 14 Febr. gehouden zou wor
den, is nu op Vrijdag 24 en Zaterdag 25
April gesteld.
Reeds bestelde kaarten kunnen worden
afgehaald bij de heer C. P. Laan, Koger-
straat 21, Den Burg, tel. 126. Voor beide
avonden is nog een aantal kaarten ver
krijgbaar aan bovengenoemd adres.
Het stuk werd vorig jaar op de Land
dag van de Landbouwjeugd te Kesteren
bijgewoond door 9000 jongeren. Het ver
dient indeidaad volle zalen
UITSLAG AANBESTEDING
Door architect P. de Graaf werd Za
terdag namens de stichting Nijverheids
onderwijs voor Meisjes te Texel open
baar aanbesteed, in massa, het uitbreiden
en verbouwen van de Huishoudschool
(zonder electrawerken en zonder centra
le verwarming). Gebouwd zullen o.a.
worden twee nieuwe naaüokalen, toi
letten met bergruimten, een overdekte
rijwielstalling en een bergplaats voor
tuingereedschap. De uitslag was, resp.
plan A en plan B:
Van Wessem f 35177 f35477; M.
Koom f 35100 f 36400, Duin f 35000
36400; G. Witte f34280 f35560, Keij-
zer f33959 35374; Drijver f 33623
f 34823; Giezen f 33500 f 34860; W.
Bakker 29933 30985
Begroting f 35000 f 36500.
99
Het was een pracht Aprilgrap, lui,
Met die helicopter.
Op dat erf is de redacteur
Ronduit gezegd een ster!
Maar 't schijnt nu toch géén grap de zijn
Maar volle werk'lijkheid
Dat men een vliegtuig kopen wil.
We gaan méé met de tijd.
Natuurlijk doen we 't niet alleen,
Maar allen met elkaar.
Want ja, de kosten van zo'n ding
Zijn niet gering, nietwaar?
Zo'n vliegtuig zal een uitkomst zijn,
Want in geval van nood
Dan blijft, hoe goed de TESO is.
Een boot toch maar een boot.
Tenminsteals er ijsgang is,
Want anders is 't de vraag
Of wel een vliegtuig vlugger is,
Al schijnt de boot dan traag.
Want als er eerst naar Leeuwarden
Gebeld moet en 't duurt lang,
Dan is de boot met de patiënt
Toch zeker al op gang.
Dan moet men eerst naar Eierland,
Waar toch het vliegtuig landt,
En dan eerst gaat het door de lucht
Fluks naar de overkant.
Het dichtstbijzijnde is „De Kooij"
Dus moet men daar vandaan
Weer met een ziekenauto mee.
Mij dunkt, zó zal 't toch gaan.
Waarom niet een helicopter
Wanneer men toch iets doet?
Kom, heren van de vroede raad,
Bekijk dit nog eens goed!
HUIB DE RIJMELAAR
DAMCLUB TEXEL
A: J. Vinke-P. Jansen 1-1; beslissing
3e en 4e plaats; C. v. Heerwaarden-Ros
0-2.
B: A. Vinike-J. N. Rijk 2-0; J. P. Stam-
N. de Graaf 1-1; J. Hooijberg-W. J. Boon
1-1. De uitslag van de afgebroken partij
v. Zeijlen-W. J. Boon was 1-1.
D: Jb. Mosk-C. Vinke 0-2; C. Vinke-
Jb. Mosk 2-0.
Promotie-degradatie A-B: C. v. d.
Werf-Joh. D. Bakker 2-0.
Zoals te verwachten was werd in B
Joh. D. Bakker no. 2, onderaan werd J.
Kikkert het kind van de rekening, door
dat Hooijberg en Boon een puntenverde
ling bereikten.
De promotie-degradatie werd vervolgd
met C. v.d. Werf-Joh. D. Bakker, waar
in laatstgenoemde op overtuigende wijze
werd verslagen. G. Dros staat nu weer
met één been in de A-klas.
G. Dros 110 0 2
C. v. d. Werf 2 10 12
Joh. D. Bakker 10 0 10
Bekerwedstrijden.
De navolgende partijen moeten Vrij
dag a.s. worden gespeeld. Bij wegblijven
worden de niet gespeelde partijen remi
se verklaard. Het bestuur vertrouwt
echter dat het zo ver niet zal komen.
S. Bakker-J. Vinke; N. de Graaf-J. Vonk;
Van Z e ij 1 en-Hoogbergv.d. Slikke-Stam;
Kikkert-AVinke; Joh. D. Bakker-C. P.
Burger; Boon-Rijk; Schuit-v.d. Vijver; C.
Vinke-Mosk.