(froen ftmrL-Jexels in het harL,
Tj. Wassenaar en zijn vriend verlieten het kamp
om wat eerder aan de slag te kunnen
Tocht met zeer avontuurlijk begin
Fanfarecorps D.E.K. heeft vier Jubilarissen
Gedenkteken op Russenbegraafplaats onthuld
-
WOENSDAG 6 MEI 1953
TEXELSE
66e JAARGANG. No. 6731
COU RANT
Uitgave N.V. v.h. Langeveld De Rooij
Boekhandel Drukkerij Bibliotheek
Den Burg - Texel - Postbus 11 Tel. 11
Verschijnt Woensdags en Zaterdags.
Bank: R'damse Bank, Coöp. Boerenl.
Bank. Postgiro 652.-Abonn. pr. f 1.80 p.
kwart. -J- 15 ct. incasso. Adv. 8 c. p. mm.
Geelong, Australië.
Velen hebben mij al gevraagd .waar
om schrijf je nou niet eens een stukje in
de ikrant. Je hebt zoveel beleefd, dat zou
wel eens aardig wezen!" Maar och, je
denkt dan, er wordt al zoveel geschre
ven en je moet dan ook al juist een man
van de pen zijn. Maar goed, laat ik het
proberen om aan al mijn bekenden en
Texelaarlezers i(want iedereen kan ik
tcoh niet schrijven) verslag van mijn on
dervindingen te doen.
De reis van Amsterdam naar Austra
lië te beschrijven is overbodig, daar dit
al door anderen gedaan is. Het was een
prachtreis, vooral als je hem maakt met
het m.s. Johan v. Oldenbarnevelt. Van
Melbourne tot het Camp BonagiUa heel
mooi. Het camp viel mee en het is er
heus niet slecht. Maar het is net als met
alles, je moet er uit, want je wordt er
niet veel beter van en daar zijn we toch
niet voor gaan emigreren! De Australiër
heeft ontzettend veel tijd en een maand
je wachten vindt hij heel gewoon. Je
wordt aan alle kanten geholpen maar
het moet zijn tijd hebben. Gelukkig dat
we op Texel met emigreren vlugger wor
den geholpen door de heren Stoepker,
Westdorp, Velthuis en anderen.
Maar daar ik het wachten op werk en
huisvesting zat werd, heb ik met nog
een kampgenoot besloten om er zelf op
uit te gaan. Maandags 18 Aug. vertrok
ken we, na eerst een pas enz. te hebben
gehaald. Ons doel was niet zo erg be
kend, och, wat wisten we nog van Au
stralië, mets, maar dan ook niets. We
hadden op een oude kaart, gekregen van
een boer, een kring getrokken en dat ge
bied zouden we gaan afneuzen.
Om plm. 10 uur stonden we bij de uit
gang en het leek al dat we geluk zouden
hebben, er stond een Hollander bij een
luxe wagen en die vroeg of we even wil
den helpen duwen (hij was ook lifter) en
de wagen ging naar hij dacht richting Ta-
langatta, juist waar wij op aan wilden.
Ik beloof je, dat we ons best deden. Maar
toen de wagen liep, stapte onze vriend
in en wij hadden het nakijken. Daar
kwam bij dat het wat begon te regenen,
hetgeen we helemaal niet konden ge
bruiken, want als je nat bent nemen ze
je niet zo gauw meer mee Maar de re
gen liep nogal los, dus we stapten wel
gemoed verder, met onze deken en tas
op de rug, heel niet wetende wat de dag
ons zou brengen, nog minder wat we
zouden zien. En.we moesten het van
liften hebben, want we hadden maar 5
pond op zak en dat is niet veel voor een
reis van... Veel auto's kwamen ons
niet achterop en dan wezen ze nog dat
ze een zijweg in moesten. Toch kregen
we een „bakkie" en wel tot Talangatta,
zo'n slordige 60 mijlen. Onderweg stond
eenzaam en verlaten een lifter, het was
die van vanmorgen met die luxe car.
Later heb ik hem gesproken, in het
kamp; hij had er tot 's middags 4 uur
gestaan en geen lift meer gehad, bij ge
luk nog terug naar het kamp. Ja, liften
is een hard werk.
Maar wij gingen door tot Talang; het
weer werd steeds beter. De omgeving
werd steeds meer en meer onbekend.
Overal bergen. Bij Talang weiden we af
gezet en ons de weg gewezen naar
Omeo, waar we deze dag nog hoopten
te komen. We hadden zo op de kaart ge
keken en dat leek ons niet zo ver meer.
O, jé! We gingen weer lopen langs een
snelstromende rivier, ja, het was er
schitterend. Zo rustig. Geen huis, geen
mens, maar ook geen auto!
Na een tijdje lopen kregen we een
luxe auto met een dame en een heer.
Erg vriendelijke mensen, die ons direct
al tracteerden op snoep en sigaretten
Met ons gebrekkige Engels vertelden we
van Holland, waar ze erg benieuwd naar
waren. Ondertussen gingen we door een
vallei met hele zwermen papegaaien,
parkieten en vogels, die we niet kenden.
Grote kudden schapen en koeien hepen
in groene wedden (in de winter) te gra
zen. Hier en daar een farm, maar alles
zo rustig. Na een paar uurtjes werden
we afgezet. Nu, die vriendelijkheid moes
ten wij belonen met een Hollandse si
gaar, die mijn maat nog had voor speci
aal onderweg. Daar was hij ontzettend
mee vereerd. Hij deed hem in een doek
en zou hem bewaren voor een speciale
dag en zijn kennissen moesten hem trou
wens eerst zien. Ze wezen ons verder
de weg. Die was veranderd van asphalt
in gewone verharding. Was dit een
Hoofdweg? Ja!
Laten nu de weergoden zich weer te
gen ons keren, het begon opnieuw te re
genen! We waren weer bij de bergen ge
komen, die hier steeds hoger en steiler
werden. Maar 't begon nu toch te hard te
regenen, zodat we naar een schuilplaats
begonnen uit te zien. Bij het nemen
van een bocht met onze loopsnelheid, za
gen we een gebouwtje. Wij er op af. Het
bleek een post-, telegraaf- en telefoon
kantoor te zijn, tevens winkel, pub,
boerderij, bank en wie weet wat nog
meer! Onder het afdak stonden we
droog, maar niet vlak aan de weg, zodat
als er nog eens een auto kwam, we hem
konden missen? Maar wat moet je? Nat
nemen ze je niet mee. We bleven dus on
der het afdak staan, waar we spoedig be
zoek kregen van de eigenaar van het al
les inhoudende huis. Het eerste wat ze je
vragen is je nationaliteit. En dan mag je
van geluk spreken Hollander te zijn. De
bedoeling van onze reis hadden we hem
gauw verteld en dat het nu wel beroerd
uit kwam wat het weer betrof. We
vroegen hem of er veel auto's langs kwa
men. Nou, dat was nu juist niet het ge
val, maai- hij zou wel eens kijken. Met
een ging hij naar binnen. Wij begrepen
hem niet, maar wetende, dat je je zelf
moet redden, ook met verder denkende,
alleen maar hopen. Even later kwam hij
ons vertellen, dat er een vrachtauto op
komst was, die ons een 40 mijl mee zou
nemen, hij had even gebeld. Inderdaad,
het was een varkenshandelaar, die ons
netjes in de cabine proffelde, daar er al
iemand bij hem zat. Maar alles kan soms.
Het landschap werd nu steeds woester
en de weg slechter, steile bergen met
meer en meer bos.
Bij een klein plaatsje werden we afge
zet en.het was droog! Inmiddels was
het over drieën geworden en we waren
nog niet in Omeo. Eerst maar weer wat
lopen. Volgens de kaart was de eerstvol
gende plaats 6 mijl van ons verwijderd.
Mocht er geen lift komen, dan konden
we het altijd nog belopen. Dus, laat ons
gaan! De Hoofdweg werd modder. Was
het de Hoofdweg wel? Ja, het stond op
een bordje, heel duidelijk. Het plaatsje
waar we door gingen, stond heel dik op
de kaart, wij telden niet meer dan 16
huizen en een hotel. Na een kwartier te
hebben geklommen, want de weg ging
nu door de bergen, dachten we eerst
maar wat te eten. We hadden ons er nog
geen tijd voor gegund. Je kunt moeilijk
met een boterham in je hand langs de
weg staan. Maar nu werd de honger te
groot. We gingen op een rotókei zitten en
keken in een dal, waar een kokende ri
vier door heen kronkelde. Zo iets had je
alleen nog maar op de film gezien en
nu zag je het zelf. We zeiden al tegen el
kaar: „Dat zouden ze eens in Holland
moeten zien, maar niet ons, als schooiers
langs de weg op zoek naar werk. Zijn ze
daarvoor gaan emigreren?" Wat zouden
die goeie vrienden praten, och ja, het is
zo. Hadden we het zelf verwacht? Och
nee. Wij wisten niet wat we móésten
verwachten. Maar ja, je moet er inzitten
om te oordelen. Zoiets begrijp je pas als
je er bent. Wij vonden het niks gek en
je moet je zelf zien te redden. Onze
vrouwen en kinderen waren goed ver
zorgd, wat lang niet iedere vroegere
emigrant kon zeggen.
(Wordt vervolgd).
NIEUWE ZIEKENFONDS-PREMIE
REGELING VOOR NOODWET-
TREKKERS
Het ligt in de bedoeling van de Minis
ter van Sociale Zaken en Volksgezond
heid om maatregelen te treffen, waar
door voorkomen wordt, dat gezinnen van
Noodwet-trekkers twee keer de premie
van f 1,50 per maand voor de verplichte
ziekenfondsverzekering moeten betalen.
Tot nog toe kwam dit voor wanneer
de man een uitkering genoot ingevolge
de Noodwet Ouderdomsvoorziening en
zijn vrouw of een ander gezinslid een
Invaliditeitsrente ontving van minstens
f 125 per jaar. Het was dan zo dat van
beide uitkeringen f 1,50 per maand weid
ingehouden voor de verplichte zieken-
f ondsverzek er i ng
Aan de betrokken gezinsleden zal de
op hun rente ingehouden premie worden
teruggegeven en wel met terugwerken
de kracht tot 1 Januari 1953.
De betrokkenen moeten in het vervolg
aan het eind van elk kwartaal aan hun
ziekenfonds teruggave van hun betaalde
premie verzoeken. Voor eventuele terug
betaling dienen betrokkenen een formu
lier in te vullen dat door de fondsbode
of door het ziekenfondsbestuur wordt
verstrekt J Westdorp.
Texel, Mei 1953.
PARKEERTERREIN BIJ DE VUUR
TOREN
De Cocksdorp. Op initiatief van het
hoofd der kustwacht, de heer Blok en
met medewerking van de gemeente
Texel, is door de gemeente bij de ingang
van het terrein bij de vuurtoren een par
keerterrein voor auto's aangelegd. Dit is
een grote verbetering geworden, vooral
met het oog op het komende zomersei
zoen, als er dagelijks tientallen auto's
naar de vuurtoren rijden. Voorheen
bleef menig auto daar in het mulle zand
steken en moest de wacht aantreden om
hen te bevrijden. Het parkeerterrein
biedt plaats aan een tiental auto's.
TAFELTENNIS
Tafeltenniisver. ..Ready" zal op He
melvaartsdag 14 Mei de jaarlijkse kam
pioenschappen van Texel orgniseren in
de gymnastiekzaal in de Molenstraat. Le
den gratis deelname, niet-leden op Texel
woonachtig 50 cent. Opgave bij F.
Brücher, Julianastraat 4, Den Burg.
GIFTEN AFD. TEXEL VAN
„HET WITTE KRUIS"
Ei er land: mw. T. f2,50; J. W. f 2,50
J. D. f2,50. De Cocksdorp: Gd. W. f2,50
H. P. f 0,50; P. B f2,50. Den Burg: Wed
W. f 0,50; C. Z. f2,50; T M. f2,50; D. B
f2,50; fam. W. f 1,-; fam H. f2,50; mw
W. f2,50 Den Hoorn P. K. L. f2,50. De
Koog C. Z. f 1,20; G. J. v d. B. f5,-. Ou
deschild H. G. f 2,50. Oosterend Wed. B.
f 2,-; F. D. f 10,-.
Donderdagavond hield het fanfare D.
E.K. van Den Hoorn een muzikale rond
gang door het dorp. Daarna trokken ve
len naar de Rommelweel, waar elk jaar
de meierbhs brandt. Na de rondgang
hield het fanfare zijn jaarvergadering in
Loodsmanswelvaren. Nadat de leden
eerst een consumptie hadden genoten,
heette de voorzitter, de heer Jac. Kiljan,
even over 9 uur de aanwezigen hartelijk
welkom.
Na het verslag van de secretaris, de
heer A. Smit, waaruit bleek, dat het
corps het afgelopen jaar lang niet stil
heeft gezeten, kwam de penningmeester
aan het woord: de heer Jan Kiljan is al
tijd de grote man, want waar haast alle
verenigingen mee te kampen hebben is
het financiële punt. De inkomsten kon
den wel reden geven tot optimisme maai
de uitgavenEnkele voorbeelden van
enige der regelmatig terugkerende uit
gaven: reparatie saxofoon f51,50, 1 vel
voor grote trom f 56,-, snaren en bek
ken f 100 en nog maar met gesproken
over een nieuw instrument.
Daarom was het veiheugend, dat de
penningmeester tóch de ka3 in balans
had kunnen houden.
De aftredende voorzitter werd bij ac
clamatie herkozen. De voorzitter had
het bezoek van de leden bijgehouden. De
heren Bouwsma, A. Smit en D Lap
(Nieuwland) hadden alle 82 repetities
bijgewoond, hiervoor kregen zij een
klein prijsje. Bij het 25-jarig bestaan
van D.E.K. waren er 4 jubilarissen, die
25 jaar lid van het corps waren. Ook
waren er 4 leden die 25 jaar lad waren.
De voorzitter sprak de jubilarissen
hartelijk toe en spelde hun een prachtige
medaille op de borst. Het waren de he
ren I. Bruin, Jan Kiljan, J. Kalis en J.
Koopman. Het verheugde de voorzitter,
dat er leden zijn die trouw blijven ook al
zijn ze niet zo jong meer want op een
klein dorp heb je elkaar nodig. Er zijn
nog vele jongeren in ons dorp en er lig
gen nog instrumenten, dus neem het be
sluit je aan te melden als lid. Van de
zomer wordt er een film gemaakt van
het corps en het verdere dorpsleven.
Vorig jaar is er al geld gestort voor dit
doel, maar wegens de vele aanvragen
kon het toen niet doorgaan.
Er was een schrijven binnengekomen
van de VVV over het zomerprogramma
in Den Burg. De meesten waren er voor
ook een avond in het Park te blazen. Het
ligt in de bedoeling deze zomer oök weel
een avond te houden bij „Bosch en
Duin"
De heer S Zijm dankte het fanfare
voor de avonden gegeven voor de Kleu
terschool. De heer G. Coevert opperde
het plan om ansichtkaartfoto's met de
Bietenbouwers er op (D.E.K.) te laten
maken om die van de zomer met de wed
strijden te venkopen.
Namens de WV Den Hoorn bracht de
heer A. Slegh de dank over voor de me
de werking die D.E.K. het afgelopen sei
zoen gegeven heeft. Ook de dank van de
Gooise Wagenspelers en de Leeuwarder
Accordeonvereniging die nog nooit zo'n
avond als in Den Hoorn hadden meege
maakt (ze waren door het fanfare inge
haald). De kwestie onderhoud instrumen
ten lokte nog wel enige discussie uit.
Het was al laat toen de voorzitter de
avond sloot en de wens uitsprak voor een
goed resultaat op het komende concours.
PARTIJ VAN DE ARBEID
OUDESCHILD
De afdeling Oudeschild van de Partij
v.d. Arbeid heeft op de le Mei een kin
dermiddag georganiseerd, die buitenge
woon goed is geslaagd. Talloze kinderen,
ook van buiten Oudeschild vulden het
Eigen Gebouw. Er werden leuke films
gedraaid terwijl de kinderen getracteerd
werden op limonade en snoep. Mw. J.
Craanen-Hemelrijk luisterde de bijeen
komst op met accordeonmuziek terwijl
sommige kinderen enige zangnummers
ten gehore brachten. De kinderen, zowel
als de vele aanwezige ouders, gingen
zeer voldaan huiswaarts.
HOOG WATER TER REDE VAN TEXEL
6 Mei 1,49 en 2,36. 7 Mei 2,49 en 3,45.
8 Mei 4,01 en 5,03.
Aan het strand is het ongeveer een
uur eerder hoog water.
De Gezant der Sowjet-Unie, de heer G.
T. Zaitzeu, onthult het monument op de
Russenbegraafplaats. Het eenvoudige
gedenkteken draagt het wapen van
Texel en embleem der Sowjet-Unie. De
wacht bij het monument was betrokken
door de heren O. de Kindt en G. Roor-
da, oud-leden van de voormalige bin-
Zaterdagoohtend is op de begraafplaats
der Russen een eenvoudig monument
onthuld ter nagedachtenis aan hen die
tijdens de zgn. Russenoorlog 't leven lie
ten. De plechtigheid werd verricht dooi
de ambassadeur van de Sowjet-Unie, de
heer G. T. Zaitzeu en werd o.a. bijge
woond door leden van het Comité „Rus
senmonument op Texel", employé's van
genoemde Ambassade en burgemeester
De Koning
Als eerste spreker werd het woord Ge
voerd door de heer P. S. J. de Vries, die
na de bevrijding commandant der op ons
eiland gelegerde mariniers was:
Het is voor mij als oud-commandant
en ook voor de leden van de Staf van de
voormalige N.B.S. in het onderdistrict
Texel een grote voldoening, dat heden
tot de onthulling van dit monument kon
worden overgegaan, aldus de heer De
Vries. Bijna 8 jaar geleden werd aan
ons door de overlevenden van het Geor-
gisch Bataljon een som gelds ter hand
gesteld met het verzoek daarvoor een
monumentje te plaatsen op het graf van
hun commandant Lolatse. In genendele
hebben we toen kunnen voorzien hoeveel
moeilijkheden overwonnen zouden moe
ten worden om de belofte, om voor de
plaatsing van dit monument te zullen
zorgen, in te lossen. Het daartoe ge
vormd comité „Russenmonument op
Texel" heeft het zich tot een eer en een
plicht gerekend ondanks alle moeilijk
heden en bezwaren dit werk te volbren
gen.
Door de totstandkoming van dit monu
ment is de taak van ons comité geëin
digd, doch het monument zal daar zijn als
een blijvend getuigenis van de heldhaf
tige strijd hier door het Georgisch Batal
jon gestreden een strijd die helaas
voor de Texelse bevolking zoveel verlies
aan mensenlevens en zoveel leed veroor
zaakte. Het zal hier slaan als een eer
biedige hulde aan hen die hun leven in
die strijd, ook voor onze vrijheid, «raven.
Hierna werd het monument, dat
met een witte vlag was bedekt, door
de Russiche Ambassadeur onthuld, waar
na deze de aanwezigen in het Russisch
toesprak, hetgeen vervolgens door 'n tolk
werd vertaald:
In verband met de onthulling van het
Monument ter herinnering aan de Sow-
GEEN BESMETTELIJKE VEEZIEKTEN
Gedurende de maand April zijn op ons
eiland geen gevallen van besmettelijke
veeziekten geconstateerd.
NOODOPLOSSING VOOR DE NUTS-
KLEUTERSCHOOL
De Nutskleuterschool telt niet minder
dan 80 leerlingen, maar er zouden er
nog veel meer bij kunnen als daartoe de
benodigde ruimte beschikbaar was: de
wachtlijst vermeldt n.1. de namen van 30
adspirant-leerlingen! Dank zij de uitste
kende samenwerking met het gemeente
bestuur is een noodoplossing gevonden:
twee der lokalen van de voormalige oJ.
school aan de Nieuwstraat worden opge
knapt (een kwastje verf en board op de
brakkige vloer) en zullen binnenkort in
gebruik worden genomen resp. als les-
en speellokaal, terwijl een der leslokalen
in het Glazen Paleis blijft ondergebracht.
Een deel der kleuters zal straks dus van
de wachtlijst kunnen worden afgevoerd.
Het geheel zal natuurlijk de toets ener
scherpe critiek lang niet kunnen door
staan, waar het hier afgekeurde ruimten
betreft, maar we zullen moeten blijven
roeien met de disponibele riemen en
maar hopen, dat de nieuwbouw in Plan-
Zuid met bekwame spoed wordt uitge
voerd!
nenlandse strijdkrachten op Texel. Tus
sen het wapen en het embleem staat in
het Russisch en het Nederlands: ,,Aan
de Burgers van de Sowjet-Unie, geval
len in de strijd tegen de Duitse bezet
ters op het eiland Texel in de tijd van 6
tot 18 April 1945.
jelburgers, gevallen acht jaar geleden op
•het eiland Texel in de strijd tegen de
Duitse bezetters, spreek ik namens het
gehele Sow jetvolk de diepste dankbaar
heid uit aan de bevolking van het eiland
Texel en de plaatselijke autoriteiten met
de burgemeester aan het hoofd, aan het
Comité voor Monumentopriohting en te
vens al degenen, die hun medewerking
verleenden aan de inrichting van het
kerkhof en de oprichting van het monu
ment.
De onthulling van dit monument ge
tuigt van de vriendschappelijke gevoe
lens van het Nederlandse volk jegens het
Sowjetvolk, dat de essentiële last van de
strijd tegen de Duitse bezetters op zijn
schouders gedragen had. Het Sowjetvolk
zal niet vergeten dat het Nederlandse
volk samen met hem tegen de Duitse be
zetters gestreden had en dat de bewo
ners van het eiland Texel de Sowjetbur-
gers geholpen hadden in hun verzet te
gen de Duitse bezetters.
Moge de herinnering aan de gevalle
nen voor de rechtvaardige zaak door de
eeuwen leven en moge lange jaren
vriendschap bestaan tussen onze twee
volkeren.
De heer De Vries droeg vervolgens het
monument over aan de gemeente Texel.
„Gezien de wijze waarop dit kerkhof
wordt onderhouden, zijn wij er van
overtuigd, dat het bij het gemeentebe
stuur van Texel in goede handen is, al
dus sprëker. Ik hoop, dat zulks in leng
te van dagen het geval moge zijn en u dit
lang persoonlijk moogt beleven".
Hierna werd het woord gevoerd door
de heer W. N. Kelder, lid van het Comi
té Russenmonument op Texel, oud-com
mandant van de NBS op Texel.
Zo is dan, na lange tijd van wachten
en het overwinnen van vele moeilijkhe
den, het ogenblik daar waarop een oude
belofte wordt nagekomen, aldus de heer
Kelder.
Toen in Juni 1945 de Russische solda
ten, die op Texel haddden gestreden, het
eiland verlieten, droegen zij een som
geld over aan de leiding van de Binnen
landse Strijdkrachten, met de bedoeling
dat voor dit geld een waardig monument
zou worden opgericht op het kerkhof,
waar hun gevallen makkers rusten. Deze
som die niet groot was, werd aangevuld
met giften van hen die met het doel
sympathiseerden, vogels van diverse
pluimage. Het aldus verkregen bedrag
maakte het mogelijk een monument te
laten uitvoeren. Wij vertrouwen dat dit
monument overeenkomstig de verwach
ting der overlevende Russische soldaten
zal zijn
Goethe noemde eens de oude Kathe
dralen „bevroren muziek der Middeleeu
wen". Indien het mogelijk is dat de
Mens zijn stem in steen kan uitdrukken,
moge dan dit monument een heldenzang
zijn ter ere van hen die hier rusten, zo
besloot spreker.
Er werden kransen gelegd namens de
Ambassade der Sowjet-Unie, het Partij
bestuur der Communistische Partij van
Nederland, de Vereniging Nederland U.
S.S.R., afdeling Texel, namens het ge-
gemeentebestuur van Texel, de Voorma
lige N.B.S. op Texel, het Comité Rus
senmonument op Texel en namens de
zaakgelastigde van de Volksrepubliek
Hongarije, André Móczi.
De heer De Vries dankte allen voor
hun zeer gewaardeerde aanwezigheid en
sloot daarmede deze plechtigheid.
Na deze plechtigeheid begaf het gezel
schap zich naar het Voorlopig Monu
ment aan de Kogerstraat, aan welks voet
namens de Russische Ambassade en Het
Comité Russen-Monument op Texel
kransen werden gelegd.