4 Twijnder's Manufacturen Maar één vonk heeft genoeg aan een klein hoekje! Texels Bos en Heide had dit jaar nog geen conflict met de rode haan t Texels Bioscoop Theater Het Jeugdverhaal „De avonturen van Bim en Bam' Toenemende belangstelling voor georganiseerde veeverbetering Een bezoek aan Texel Op reis Nog altijd gaan er jaarlijks in ons land aanzienlijke oppervlakten bos en heide door brand verloren. De schade, die hieruit voortvloeit, kunnen we de laatste jaren gerust stellen op gemiddeld f 150,000,-. Dit is dan nog maar al leen de directe schade aan hout en andere producten van het bos. Een groot deel is nl. niet in geld uit te drukken, omdat niemand kan zeggen, hoeveel verloren gegaan natuurschoon waard is of wat de prijs is van vogels en an dere dieren van het veld, die in de vlammen een jammerlijke dood vinden. In elk geval hebben we hier te doen met een flinke schadepost, een schade overigens, die stellig voor een belangrijk deel kan worden voorkomen. De mens als brandstichter. Het is in hoofdzaak de mens, die vol gens Ir W. L. Jansen, Houtvester bij het Staatsbosbeheer, in een onlangs gehou den radiopraatje, onze groene bossen en paarse heidevelden in een zwart verkool de woestenij veranderen. Niet dat het altijd met opzet gebeurt. Kwaadwillig heid of wraak komt voor, maar in de meeste gevallen ontstaat de brand door onvoorzichtigheid, door onoplettendheid, door achteloosheid. Toch behoeft dit niet voor te komen, want althans was bos- en heidebranden aangaat het is ge makkelijk genoeg om verstandig te zijn en te handelen als een denkend wezen. Het vraagstuk is niet onoplosbaar en als iedereen meewerkt zal zeker een oplos sing worden gevonden. Bestrijdingsmaatregelen In de eerste plaats zijn maatregelen nodig om bosbrand te voorkomen. Via radio en pers worden waarschuwingen de wereld ingezonden, terwijl onvoor zichtigheid met vuur door de rechter kan worden gestraft. In veel gemeenten bestaat een verordening, meestal in de vorm van een rookverbod en wie in de gevaarlijke tijd buiten rokend wordt aangetroffen, loop kans een proces-ver- baal te krijgen. Deze maatregelen zijn nu eenmaal noodzakelijk. In Kootwijk gin gen in 1929 honderden ha. jong dennen bos en heide verloren, omdat iemand, al fietsend door de hei, zijn pijp op het stuur uitklopte. Er zit nog een kant aan deze zaak. De man, die per ongeluk een brandje heeft veroorzaakt, schrikt daar vaak zo van, dat hij er hals over kop van doorgaat en er niet aandenkt een poging tot blussen të doen Op die manier stapelt hij de ene fout op de andere en maakt hij de zaak alleen maar erger. Iedere brand begint klein en de eerste vlammetjes kan men gemakkelijk met de voet uittrappen. Zijn ze al iets in omvang toegenomen, dan. kan men met enkele schoppen zand of met een paar slagen met een boomtak, zo niet alles, dan toch iets verhelpen. Ook de grondbezitter zal er goed aan doen de nodige maatregelen te treffen om branden te voorkomen of althans in omvang te beperken. Wanneer het heide betreft, zal hij grote percelen in kleine stukken verdelen door brandstroken, ka le stroken, waar het vuur niet overheen kan slaan. Een kale strook van 6-8 m. breedte geeft een redelijke bescherming en kan met een trékkerploeg worden ge maakt en later met een schijveneg wor den onderhouden. Het onderhoud is zéér belangrijk; de strook moet kaal blijven, anders zijn alle moeite en kosten voor niets. Ook langs wegen en rijwielpaden verdienen brandstoken aanbeveling, om dat juist daarlangs de meeste branden ontstaan. Daarnaast treft men ook tussen bos- opstanden brandstroken aan, die in de meeste gevallen tevens dienst doen als transportwegen voor het vervoer van hout en andere bedrijfsbenodigdheden. Een goed net van wegen is daarom voor ieder bosbezit een eerste vereiste. Een andere maatregel, die de bosbezitter kan nemen bestaat uit het minder brandbaar maken van het bos. Als men een ge mengd bos bezit, waar loofhout en naald hout door elkaar staan, is iedere brand bare naaldhout boom omgeven door loof houtbomen, die niet randbaar zijn. Een brand kan zich daarom veel moeilijker uitbreiden en het hele bos wordt minder brandbaar. Gemiddeld worden jaarlijks 400 ha. bos en 1,800 ha. heide in ons land door brand vernietigd. Deze schade kan worden be perkt door de grootste voorzichtigheid in acht te nemen. Rookt niet in bos en hei de; een enkel moment van achteloosheid kan een ramp tengevolge hebben. Blus ieder begin van brand zo spoedig moge lijk. Wat meteen kan worden gedaan door één man, kan over een half uur te veel zijn voor honderd mannen. Ons ge hele volk heeft er belang bij dat bos. en heidebranden tot een minimum worden beperkt. FILMNIEUWS. „HET BARRE NOORDEN" De filmbezoeker heeft vorig weekend een glimp mogen opvangen van de ko mende film „Het Barre Noorden" en zich enige voorstelling kunnen maken van wat deze rolprent te bieden heeft: span nende avonturen, liefde, strijd en een onbeschrijfelijk schone natuur. De liefde tussen de pelsjager Jules Vincent en het Indiaanse meisje, de rivaliteit tussen Jules en een andere pelsjager, de onherbergzaamheid van dit barre Noor den, waar kudden wolven op zoek zijn naar prooi, de schoonheid van de berg meren. Dit alles biedt deze bijzonder mooie kleurenfilm. Wij volgen de pels jagers en het meisje. Het misdadige type wil, om indruk te maken op de Indiaan se, de cano door een te gevaarlijke stroomversnelling sturen. Jules schiet de gek neer. De politie gaat hem opsporen, hij wordt gevonden. Door een gelukkig toeval kan Jules zijn groot karakter to nen en de politie-inspecteur van een wisse dood redden. Voor het gerecht treedt de geredde als getuige a déchar ge op, waarna vrijspraak volgt. Dan keren Jules en het meisje terug naar hun ge liefde Noorden. „MARVA'S AHOY" Drie marva's, één gedachte:.... een man! Ja, ze zitten met liefdesproblemen. Vooreerst schijnen ze niet op het slag schip met Amor aan de slag te kunnen, maar dat mag 'm niet hinderen want we zien hen aan wal in contact met een aardige meneer, tegen wie ze heel erg vrij doen! Laat die meneer nu hun gloed nieuwe, tot doodeenvoudig burgerman vermomde officier van gezondheid zijn! Ze loten om hem en Whitneu, die wint, nodigt hem op haar voortvarende ma nier uit met haar te dineren, geheel zo als het een Marva met verlof past. Het blijft echter niet bij lichtzinnigheden: Amor schiet zuiver in de roos! Nccrlands nieuws. O a Ernstig spoorwegongeluk bij Weesp. Minister Mansholt opent de na tionale tentoonstelling „De Melkweg" in Den Haag. Proefvaart van „Donau- pont" op het Noordzeekanaal en vanaf Zondagmiddag de indrukwekkende en ontroerende opnamen van de kroning in kleuren „Elizabeth is koningin". Buitenlands nieuws. O.a.: Oost-Berlijn in opstand. De Mera- pi op Midden Java dreigt met een uit barsting. Britse onderzeeër steekt de Oceaan onder water over. De Wimbledon kampioenschappen geopend. Elizabeth II koningin van Schotland. Moet je zien, wat Bim en Bam ijverig aan het wol winden zijn. Kijk, wat han dig, ze hebben Wimpie Geit gevraagd de wol od te houden. Maar wat willen ze nu toch met al die wol be ginnen? Ze hebben al min stens negen grote kluwens! En nu beginnen ze te breien. Met een reuze vaart! Bim wordt er zo moe van dat hij even moet uitrusten en direct neemt Bam het werk over. Hij breit zo ge weldig vlug, dat de naal den er van gaan gloeien. De dierenvriendjes komen om de beurt eens kijken Waar mag dat toch wel voor zijn? Eindelijk zijn Bim en Bam klaar en dan rennen ze het huis uit. Alle dieren gaan in optocht achter hen aan, zo nieuwsgierig zijn ze. En danzien ze de gi raffe, die snipverkouden staat te niezen. Die arme giraffe! De broertjes win den de das, want ze hebben 6 Cotwrihogcn 'n das gebreid, om de lange I hals van de giraffe, die nu vast wel worden! gauw beter zal Het is alom bekend, dat de rundvee houderij voor ons land van grote bete kenis is. Via de rundermaag worden in de zomer het gras, in de winter hooi, voerstro, kuilgras en afvalproducten van fabrieken omgezet tot melk en vlees. Melk en de daaruit bereide producten behoren tot de voedingsmiddelen met de allerhoogste voedingswaarde voor de mens. Daarnaast is het de export, waar in de veehouderij een belangrijk aan deel levert. Het is dus niet zonder reden, dat men alle middelen te baat neemt, wanneer 't gaat om de productie van de veestapel te verhogen. Daar zijn bv. de rundvee stamboeken, die bij het streven naar productieverhoging betekenis kregen, toen in 1893 de Gerber-methode het mo gelijk maakte het vetgehalte op een een voudige wijze te bepalen. Volgens Ir. L. de Vries, Rijksveeteeltconsulent, in een onlangs gehouden radio-causerie, heeft het jaren geduurd, voor de meeste vee houders zodanig overtuigd waren van het nut van deze controle, dat zij bereid bleken de kosten van uitvoering voor hun rekening te nemen. De ontwikkeling vanaf 1900 tot 1940 ging geleidelijk. Wel nam in elke provincie de deelname aan de melkcontrole en de geregistreerde fokkerij via rundveefokverenigingen en stamboeken toe, maar de basis bleef te smal, behalve in Friesland. De laatste 10 jaar ziet men echter een steeds toene mende belangstelling voor de georgani seerde veeverbetering. Oorzaken. Voor deze belangstelling zijn verschil lende oorzaken aan te wijzen. In de eer ste plaats dan het feit, dat tijdens de be zettingsjaren werd besloten de prijs van de consumptiemelk ook te bepalen door middel van het vetgehalte. Het gevolg hiervan was, dat, gezien de grote belang stelling, die hiervoor bestond, werd overgegaan tot oprichting van melkcon trole- en rundveefokverenigingen als middel om de gegevens te veikrijgen ten behoeve van de selectie. Het grootste 5-jarenplan ter bestrijding van de run- der-tbc heeft dit nog meer bevorderd. In de tweede plaats besloot de Overheid tijdens de oorlogsjaren, via het Bedrijfs- sohap voor de Zuivel, tot inhouding van 5 cent per 100 kg. afgeleverde melk. Ten behoeve van het beheer en de verdeling van deze gelden werd de Centrale Melk controle Dienst gesticht. Teneinde de toetreding van de melkcontrole te be vorderen, wordt per gecontroleerde koe een subsidie uitgekeerd. Een andere oorzaak is de kunstmatige inseminatie, die vooral na de bevrijding op steeds grotere schaal is toegepast. In 1951 is ruim 26 pet. van alle vrouwelijke dieren ouder dan 1 jaar kunstmatig ge- ïnsemineerd. De Overheid heeft bepaald, dat een veehouder met een bedrijf van 4 melkkoeien en meer, die lid wenst te worden van een coop. K.I.-vereniging, tevens lid moet zijn of worden van een erkende melkcontrole- of rundveefok- vereniging. Deze bepaling heeft de toe name van de melkcontrole zeer sterk be vorderd. De toenemende belangstelling voor de fokkerij is tenslotte mede te danken aan de gunstige financiële resultaten van de rundveehouderij na 1945. Een voortdu rend goede melkprijs en hoge veeprij- zen, vooral ook van stamboekvee en een behoorlijke export van stamboek- en ge- bruiksvee liggen hieraan ten grondslag. Bevredigende resultaten. De resultaten zijn de laatste jaren dus zeer bevredigend. De basis van de vee- verbetering, de deelname aan de melk controle is verdubbeld bij die van voor de oorlog. De topprestaties, die jaarlijks worden getoond op de Prov. Centrale Stierenkeuringen en op grote provinci ale fokveedagen, vormen het bewijs, dat er overal behoorlijke vooruitgang valt te constateren. Dit neemt echter niet weg, dat er nog veel bedrijven zijn, waar de gemiddelde productie per koe te laag ligt. Juist de bedrijven, waar het melik- geld de belangrijkste bron van inkom sten is, belangrijker dan de inkomsten via de afzet van vee, zullen in hun fok kerij de productie het zwaarst moeten la ten wegen. Vanzelfsprekend gaat dit streven gepaard met het pogen betere en fraaiere dieren van tvpen en exterieur te fokken. De veehouders moeten 't niet zoeken in een te zware veebezetting. Veel melken is goed, maar veel melk van in verhouding weinig koeien is beter. De prouctie^kosten per kv melk worden in sterke mate bepaald door de gemiddel de productie per koe. Hoe hoger deze is, hoe lager de productiekosten. Texel wordt wel genoemd: de „parel der Wadden-eilanden". Misschien zijn de bewoners van de andere eilanden het daar met mee eens; ik kan het niet be oordelen, maar dat Texel mooi is, dat is zeker waar, aldus schrijft de redactrice van „Open Vensters" het orgaan van het Meisjesverbond C.J.V.F., dat aangesloten is bij de Christen Jonge Vrouwen Fede ratie, de Y.W.C.A. Wij hoeven niet lang over het eiland te zweiwen, of één ding valt ons op: de gro te afwisseling en de schoonheid van liet landschap. Er is weiland en bouwland, er is bos, er zijn duinen, er is het strand en de zee, en dat alles op een betrekke lijk kleine oppervlakte, alles binnen ons bereik. De hoofdplaats Den Burg is het middelpunt van het eiland, dan zijn er de kleinere dorpen en de talrijke ver- spreid-liggende boerderijen, en de grote vuurtoren op de Noordelijkste punt van het eiland. Twee dingen bepalen het karakter van Texel: de schapen en de vogels. Ner gens ziet men het model van schaapskooi als hier: de zg. „schapenboetjes", voor ons gevoel een schuur, die midden>or gezaagd is. De weilanden zijn afgezet door de zg. „tuunwoaltjes", dat zijn muur tjes van opgestapelde graszoden. Ook die zijn een merkwaardigheid van Texel. In het voorjaar lopen in de weilanden de schapen met de lammeren, een prachtig gezicht! Maar tegen half Mei komt aan het vrije leven, wat de lammeren betreft, een eind. Op 6 Maandagen is het lamme- renmarkt op de Groeneplaats in Den Burg, zij worden daar bij duizenden aan gevoerd en verhandeld. Mooi is het wijde land onder de hoge hemelkoepel. Mooi zijn de duinen, waar de hellingen bezaaid zijn met ontluiken de duinroosjes, zacht-rose of lichtgeel. Het is heerlijk om een flinke fietstocht te maken, meestal bij stevige wind!, of een wandeling te maken langs het strand Maar wie iets heel bijzonders zien wil op Texel, moet zich aanmelden bij het Staatsbosbeheer of bij Natuurmonumen ten en onder geleide meegaan naar de vogelreservaten. Dit zijn weilanden of duingebieden, waar de vogels beschermd zijn en dus zo min mogelijk gestoord mo gen worden, vooral in de broedtijd. Een van de interessantste gebieden is De Schorren, buiten de zeedijk in het N.O. van het eiland. Duizenden en duizenden vogels zijn er op Texel; ik noem maar enkele soorten: de scholekster, de meeuw, de stern, de kievit, de kemphaan, de wulp, de ture luur, de grutto, de kluut, de bergeend. Er zijn nog dozijnen andere soorten. Maar misschien is de lepelaar de trots van alle vogelvrienden. Deze grote witte vogels kan men ook zien in de waterrijke ge deelten van N.- en Z.-Holland en Zee land, maar als broedvogel komen zij slechts op 3 plaatsen in ons land voor, en een daarvan is de Muy op Texel, op een eilandje in een meertje in een duinval lei. Ieder jaar neemt de kolonie toe. In 't najaar trekken ze weg naar de Nijldelta in Egypte. Wie onder geleide van een vogelwach ter meegaat, krijgt veel interessante din gen te zien. Deze mannen kennen hun terrein als hun broekzak; zij noemen de namen van de vogels, zij wijzen ons nes ten en eieren en jongen Zij hielden ons een aangepikt ei tegen het oor, en wij hoorden het gepiep van het jong. Zij ver tellen ons allerlei bijzonderheden over de vogels en wijzen ons ook de bloemen en planten, die in de wei of op het wad groeien. Er zou nog heel veel meer over Texel te vertellen zijn, maar.... wie de kans krijgt, moet vooral zelf eens gaan kijken! Texel is een bezoek meer dan waard. FEUILLETON door T. LODEWIJK 19.) Maar opnieuw kwam Rudi tot de conclusie: de wraak was niet zoet Ze smaakte bitter Het was pas twee dagen later, dat ze Johan Lastman sprak. Ze zagen elkaar alleen maar in Amsterdam; in Zuidhoek handhaafden ze hun tactiek van elkaar- niet-kennen. Lastman was van plan, met enkele maanden zijn ontslag te nemen Tegen die tijd zou hij „kennismaken" met Rudi, zouden ze zich openbaar ver tonen en zou de wereld weten, dat Last man, die bij Twijnders er uit was ge trapt, verloofd was met Rudi Taal en dat ze nu samen de strijd tegen Twijn- ders gingen aanbinden, die zowel de een als de ander zo schromelijk benadeeld had. Zó zou Johan Lastman dit spel re gisseren, en alleen zó kon het worden gespeeld, had hij beslist. Rudi had, in de trein, een moeilijk uur gehad. Wanneer ze haar ontmoeting met Rolf Twijnders overdacht, kon ze niet bijster trots zijn op haar aandeel daann. Ze had vertrouwen en openhartigheid beantwoord met ruwe hoon. Hij had de trap geïncasseerd en was heengegaan. Als een geslagen 'hond, zoals ze eerst had gedacht? Neen, dat was met zo. Hij had niets van een geslagen hond, toen hij naar de deur liep, meer van een man, die opeens merkt, dat hij paarlen voor de zwijnen geworpen heeft en zich vast voorgenomen heeft dit geen tweede maal te doen. Recht was zijn rug ge weest en vast zijn gang, toen hij voor haar uitliep door de winkel. En hij had alleen maar gezwegen. Dat nam ze hem nog het meest kwalijk. Had hij maar iets terug gezegd, dan had ze hem alles in 't gezicht kunnen gooien, alles wat ze zo lang opgekropt had en wat er nu heel spoedig uit moestanders was haar haat verschaald, het vuur van haar af keer gedoofd. Ze kon dit niet langer vol houden. En met dit alles sloop de twijfel aan Johan haar hart binnen. Als het zo was, dat hij doelbewust de zaak van. Twijn ders ondermijnde ten bate van haar zaak, hun zaak. was dat nog eerlijk? Was Johan zo? Deinsde hij voor niets terug? En hoe zou hij handelen tegenover haar? Zou ze hem kunnen vertrouwen? Zou ze met zulk een man een band voor het le ven kunnen aangaan? En meer nog zou ze niet telkens terug denken aan die kostbare ogenblikken, toen tus sen Rolf en haar het vertrouwen zo broos en teer in de lucht had gehangen, toen er volledig begrip tussen hen bei den was, vóórdat ze dit alles ruw had kapot gescheurd met haar rauwe, ho nende opmerkingen? Die gedachten spookten haar nog door het hoofd, toen ze in een nis m het Pool se Koffiehuis zat te wachten op Johan. Ze zag hem binnenkomen met zakelijke haast, zijn jas ophangen, terloops koffie bij de kellner bestellen en haar tafeltje naderen. Hij had heel wat te vertellen. Het was tot een scherpe uiteenzetting tussen hem en de jonge baas, die gisteren met 'n ge zicht als een donderwolk in de zaak was verschenen. Het gaf Rudi een won derlijk genoegen dat te horen. Rolf had voorgesteld een afdeling parfumerie aan de zaak te gaan verbinden. Hij, Johan, had dit verworpen, was er vierkant te gen ingegaan. Twijnders moest blijven wat hij was, had hij betoogd. Ze moes ten zich niet storen aan de concurrentie. De klanten liepen altijd hoog weg met nieuwigheden. Wanneer zij rustig door gingen, zouden ze het op de duur win nen. En de oude heer, waar zoals hij genadeloos vaststelde, alle pit uit was, had hem gelijk gegeven. Hij is natuur lijk bang, dat ik er tussen uit ga zei Johan grijnzend en Rolf is nog niet zover, dat hij in mijn schoenen kan stap pen. Maar wanneer het ooit zover komt, zal ik zorgen, dat ze hém niet passen! Rudi luisterde en zweeg. Je begrijpt wel, Rudi ging Johan verder dat ik me doodschrok, toen die melkmuil met dat plan kwam.Want ik had de hele opzet voor een parfumerie- afdeling voor onze zaak al in m'n tas. Ik was juist van plan een en ander met je te bespreken. En nu zou hij onze plannen doorkruisen. Hij is dus nog zo gek met con stateerde Rudi koel. Zo gek niet? Johan keek haar verwonderd aan nee, hij is om de drommel niet gek. Het ontbreekt hem al leen maar aan ervaring. Maar ilk moet zeggen, hij heeft z'n ogen goed de kost gegeven en doet dat nog steeds. Ik loop daar zo langzamerhand op mijn laatste benen en je snapt wel, dat ik probeer zoveel mogelijk van de buit binnen te brengen. Als ik overstap, is die kans verkeken. Ik vraag me toch wel eens af zei Rudi zacht of dat wel sportief is, Jo han. Het vertrouwelijke „Han" kon ze niet over haar lippen krijgen. Je eet het brood van die man en je steelt hem tegelijk zijn klanten af. Heb je daar nou zelf geen last van? Last? Waarom? zei Johan iets te bruusk,'want hij voelde zich met zeker. Rudi scheen in zo'n wonderlijke stem ming. Hij had dat de laatste tijd vaker bij haar opgemerkt. Ze zag overal leeu wen en beren op de weg. En wat was dit gepraat over sportiviteit? Het gaat er maar om wat je bent, hamer of aambeeld zei hij met een van die spreekwijzen, die hij zo graag aanwendde, die hij had opgediept uit de boekjes waaruit hij zijn kille levensbe schouwing had bijeengegaard, die succes voorstellen als het hoogste doel. We vechten op het ogenblik een strijd op leven en dood, Rudi. We riske ren alles. Dan kunnen we niet kieskeu rig zijn. Rudi dacht een ogenblik na en kwam toen met een vraag, die hem volkomen overrompelde. Johan zei ze ernstig hou je van mij? Hij staarde haar aan als was ze een onbekend wezen. Wat heeft dat er nu mee te maken? redde hij zich voor het ogenblik. Geef eens antwoord op mijn vraag, Johan. Hou je van mij? Zou je armoe met mij verkiezen bo ven een leven in rijkdom? Boven succes? Hij stak nijdig zijn sigaar aan, wierp d^e lucifer driftig in de asbak, probeerde tijd te winnen door traag te inhaleren. Rudi, je stelt het probleem ver keerd. Als je van een vrouw houdt, zorg je, dat ze geen armoe heeft. Ik wil jou geen armoede zien lijden, jij moet alles hebben wat je hart begeert. Weet je wat mijn hart begeert, Jo han? Hij werd kwaad, want tegen dit soort redeneringen kon hij niet op. Dit spotte dan Uw spoorkaartje ge- "YO haald bij de V.V.V. „Texel" met alle zakelijke nuchterheid, dit was domme, onsamenhangende vrouwen- praat. Ja, wat wil je nou eigenlijk zei hij, half nijdig, half wanhopig. Want in derdaad was dit voor Johan Lastman onbekend terrein. Een vrouw: dat was voor hem een partner, waar je op ver trouwen kon, die meewerkte aan je suc ces en waarvoor je in ruil zorgde, dat het haar aan mets ontbrak. En als je dan een knapoe vrouw had als Rudi, dan was je een gelukkige kerel en greep je zo'n kans. Vanzelf! (Wordt vervolgd),

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1953 | | pagina 4