Cjrom <2warL-J~exels in het harL, D.D.D. -<$t) Ver. van Oud-leerlingen opende haar winterseizoen Angst voor Zunrbranden na eon heerlijk maal? Onze T.I.P.-dividend kruideniers boden hun cliëntèle gevariëerde feestavond Huid uitslag Sanapirin o. e. o> Prins Hendrikpolder (1847), herindijking van Hoorn en Burg (1769) zijr to' LB ZATERDAG 3 OCTOBER 1953 TEXELSE 67e JAARGANG. No. 6774 COURANT Uitgave N.V. v.h. Langevold De Rooij Boekhandel Drukkerij Bibliotheek Den Burg - Texel - Posthui 11 - TeL 11 Verschijnt Woensdags en Zaterdags. Bank: R'damse Bank, Coöp. Boerenl. Bank. Postgiro 652. - Abonn. pr. f 1,80 p. kwart. 15 ct. incasso. Adv. 8 c. p. mm. Hoewel we zo nu en dan wel eens uit latingen horen, die er op zouden kun nen wijzen, dat de activiteit van de Ver eniging van Oud-Leerlingen wat aan het afnemen is, mogen we het o.i. todh een zeer geruststellend verschijnsel noemen, dat de zomerperiode een periode van betrekkelijke rust maar heel kort duurt. De maand Mei was al enkele daven oud toen het winterseizoen 1952- 1953 werd afgesloten en in de laatste dagen van Sept. was men al weer bijeen voor het openen van een nieuw seizoen. Voorzitter H. de Lugt kon op de na jaarsvergadering aan plm. 40 personen het welkom toeroepen. Na lezing der notulen door de secre taris P. Bakker W.Tzn., volgde voorle zing van een ingekomen schrijven van het oud-bestuurslid B. v.d. Beek. De heer v.d. Beek had zich door vertrek naar elders genoodzaakt gezien als be stuurslid te bedanken. In zijn afscheids brief wekte hij de leden op trouw te zijn in het werk van de vereniging, om dat hier één van de kansen lag om zich te ontwikkelen tot landbouwers, die in het landbouworganisatieleven iets be tekenen konden. Uit het jaarverslag 1952-1953, uitge bracht door de secretaris, vermelden we het volgende: In het winterseizoen werden 6 praat- avonden gehouden met een gemiddeld aantal bezoekers van 33. In het vorige seizoen was dit 42. Aan de lezingwed strijd werd door 10 leden deelgenomen, waarbij werd opgemerkt, dat dit aantal te klein was. Het aantal leden bedraagt 171, het aantal donateurs 244. Er werd een cursus in motorkennis en Engelse taal gegeven, terwijl evenals vorige ja ren werd deelgenomen aan de viering van Ouwe Sundenklaas. De opvoering van het toneelstuk „Boer zonder land" was een groot succes. Bij de Schapen- fokdag fungeerden 8 leden der vereni ging als jurylid. Zeer waarderende woorden werden gewijd aan de heer Laan, die „de spil is waar alles om draait" en mevr. Laan, die steeds zorgt voor een prettige sfeer op de vergaderingen. De heer Van Gro ningen en de redactie van de Texelse Courant werden dank gebracht voor het opstellen en publiceren van verslagen van vergaderingen en praatavonden. De scheidende secretaris eindigde met de opwekking om als leden van de ver eniging het beste beentje voor te zet ten en er voor te zorgen, dat men in de toekomst een waardige plaats kon inne men in het boerenorganisatieleven. Uit het jaarverslag van de penning meester bleek dat de vereniging financi eel kerngezond is. Het financieel resul taat van de toneeluitvoering was gun stig, waardoor het mogelijk was een be drag van f 100 af te dragen aan 't Ram penfonds. De bestuursverkiezing gaf het volgen de resultaat. In de vacature Jac. Bakker Jchzn. werd gekozen C. Hin Dzn., in de vacature B. v.d. Beek C. Koorn Mzn. en in de plaats van P. Bakker W.Tzn., J Rutten. Het bestuur is thans als volgt: H. de Lugt, voorzitter; C. Hm Dzn., se cretaris; J. Rutten, penningmeester; C. Koorn Mzn., 2e voorzitter; D. Wuis Szn 2e secretaris. Na de pauze, waarin op chocolademelk werd getracteerd, besprak de heer Laan het winterprogramma. De lezingwed strijd zal ook dit jaar weer worden ge houden. Spr. deed een dringend beroep op de leden hieraan deel te nemen. Voor de vorming van kader is het actief deel nemen aan het verenigingsleven, waar toe ook behoort het houden van een le zing een eerste eis. Zo mogelijk zullen in samenwerking met de Bedrijfsvereniging een aantal sorekers van de vaste wal worden uit genodigd. Genoemd werden de namen van Ir Rinsema, Ir Dijkema en Dr Frens. Verder werd gedacht aan inlei dingen over Dijkenbouw en het aanleg gen van waterleiding. Spreker hoopte, dat de heer C. v. Groningen de vereni ging op de hoogte wilde houden van de stand der Ruilverkaveling. Er ^aat een Algemene Tuinbouwcur- sus beginnen met 16 deelnemers, waar- Met een of twee Rennies bij de hand geen angst voor zuurbranden. Eet gerust alles waar de maag naar vraagt. Sommi ge mensen nemen Rennies bij voorbaat als een goede gewoonte, smakelijk en fris. Bij onverwacht opkomend zuurbran den zijn Rennies een ware uitkomst. Houdt ze daarom altijd bij de hand. Ge woon laten smelten op de tong en 't zuurbranden behoort weer tot het verle- den. ZON, MAAN EN HOOG WATER De zon komt 3 October op om 6,45; onder om 6,11. Maan: 8 Oct. N.M.; 15 Oct. E.K. Hoog water ter rede van Texel: 3 Oct. 6,09 en 6,37. 4 Oct. 7,22 en 7,31. 5 Oct. 8,11 en 8,10. 6 Oct. 8,48 en 9.43. 7 Oct. 9,18 en 9,12. 8 Oct. 9,46 en 9,42. 9 Oct. 10,13 en 10,09. Aan het strand is het ongeveer een uur eerder hoog water. onder één vrouwelijke. Ook de cursus Engelse taal wordt weer gehouden. Ver der is het de bedoeling een wedstrijd te houden in het schatten van de voedings waarde van hooimonsters. In verband met het 25-jarig bestaan van de Lagere Landbouwschool zal een revue worden opgevoerd. Als voorlopige data werden genoemd 22 en 30 Januari 1954. Het is de bedoeling een lezingwed strijd in provinciaal verband te houden. Twee of drie van de beste sprekers der vereniging zullen daaraan deelnemen. De heer Joh. Roeper Johzn. voerde het pleit voor een cursus in het toiletteren van koeien en paarden. Volgens spreker was daar wel iemand voor te vinden en zou men reeds in één middag heel wat kunnen leren. Algemeen was men van mening, dat deze kwestie de aandacht verdient. De afgetreden bestuursleden, de heren Jac. Bakker en P. Bakker, spraken woorden van dank voor de goede sa menwerking en de gastvrijheid van de familie Laan. Na het vertonen van een film over de inundatie van Walcheren, werd deze goed geslaagde vergadering te plm. 11 uur gesloten. C. v. Gr. PATER WITTE'S BEROEP NIET TE VERGEEFS! Dat Pater Witte op ons eiland niet over gebrek aan sympathie heeft te kla gen, moge blijken uit de reactie op zijn zucht: „Had iik maar middelen om het land van mijn misse op moderne, effici ënte wijze te bewerken, had ik maar een trekker!" „Wie helpt trekken voor een trekker?!" was zijn vraag. Welnu, dezer dagen kon f 2200 naar Kenya worden gezonden, welke som door giften, groot en klein is bijeengebracht. Weliswaar kost een trekker heel wat meer (zo'n f 8000,maar met dit bedrag zal hij wel een oplossing weten te vinden om irigatiekanalen door zijn terrein te trekken. VLIELAND KREEG EEN REDDING BOOT Dinsdag heeft Vlieland een redding boot gekregen. Het is motorstrandred- dingboot „Rosalie". De „Rosalie", een klein type motor- strandreddingboot, die de reddingmaat- sahappij na de oorlog uit Engeland kreeg, zal in de haven van Oost-Vlieland worden gestataonneerd. Vlieland be schikte vroeger over een roeiredding- boot, die bij het Posthuis stond. De feestavonden van de Texelse T.I. P. dividend kruideniers, Dinsdag- en Woensdagavond in De Oranjeboom ge houden in samenwerking van de N. V. Cacaofabriek De Zaan, zijn uitstekend geslaagd. De zaal was beide keren ge heel gevuld en een ieder ging voldaan huiswaarts. Het openingswoord werd uitgesproken door de heer Vos namens de fa. Ypey en Vos, dividendgrossiers te Schagen, die opmerkte, dat de 1500 dividendwinke liers, over heel ons land versoreid met hun 23 grossiers iedereen het volle pro fijt kunnen garanderen, ja meer dan dat: door hun gezamenlijke inkoop kun nen zij extra zegeltjes verstrekken op de bekende merkartikelen, welke tegen vastgestelde prijzen an de handel gorden gebracht! De heer Vos meende het maar heel kort te moeten maken, want de avonden zouden toch staan in het teken van de vrolijkheid en zorgeloosheid, waartoe de medewerking was ingeroe- Krabben en peuteren maakt d« kwaal steeds er^er De helder vloeibare D.D.D. dringt diep ln de poriën door. zuivert, ontsmet en geneest de huid. GENEESMIDDEL TEGEN HUIDAANDOENINGEN aonr. zuiven. ontsmet ONDERHANDS OPGEDRAGEN Momenteel worden in onze gemeente twee zgn. Bouwspaarderswoningen ge bouwd voor leden van de N.V. Bouw- kas Noord-Nederlandse Gemeenten. Die aan de Westerwe^ te Den Burg zal worden betrokken door de familie J. C. Jonker, dae aan De Brink te De Koog wordt het eigendom van de familie D. de Jong, De Cooksdorp. De bouw van deze woningen is in massa onderhands opgedragen aan het Timmer- en Aan nemersbedrijf v.h. Jan Koorn Mzn. NIEUW BESTUUR K.V.P. Tijdens de Dinsdag in Hotel De Zwaan gehouden ledenvergadering van de K.V. P. is een nieuw bestuur benoemd. Voor Den Burg werden gekozen de heren J. Buisman, voorzitter, M. J. Lutterman en G. Witte, Witte Kruislaan; voor Oude- schild de heren S. Smit en A. Wessels; voor De Cocksdorp en Eierland de heren H. Leber en C. Bos Czn.; voor Den Hoorn de heer M. C Bakker „Spyk" en voor Oosterend de heer S. Zijm Hzn. De vergadering werd door niet minder dan 90 personen bijgewoond. KATHOLIEKE KERKLIJST Parochie van St. loannes de Doper mei de bijkerken Den Hoorn en Oosterend Zondag 4 Oct. 19e Zondag na Pink steren, le v.d. maand. Vienng v.h. Ro- zenkransfeest. Alg. H. Communie. Na de Hoogmis uitstelling, gebed v.d. ongelovi gen en zegen. Om 7 uur lof en October- maandgebeden. Heel de week om 7.30 uur Oct.maandgebeden. Maandag 8 uur godsdienstige bijeenkomst voor de man nen en vrouwen. Woensdag Rozenkrans- feest. Lof om 730 van het feest (in plaats van Jozeflof). Zaterdag: biechth. van 4- 8 uur op de hele uren. Deze week de Managarde v.d. meisjes heden 6,30 en de jongens Woensdag 8 uur en biechth. v.d. kinderen v. d. 2e klas. Zondag 4 Oct. Mis in Den Burg om 7,30en 10 u. In Den Hoorn 7,30 en 10 u. In Oosterend om 10 u. Woensdag 7 Oct. Mis in Den Hoorn 7,30. Donderdag 8 Oct. Mis om 8 uur. 9 Oct. Mis in de Kapel. 10 Oct. Mis om 9,30 v. bruidegom en bruid. 11 Oot. Mis in Oosterend om 7,30 en 10 uur, in Den Hoorn om 10 uur. Heel de week Octo- bermaandgebeden om 7,30 uur. pen van een cabaretgezelschap onder leiding van Harry Bouman. Dit ensem ble heeft het publiek genoeglijke avon den bezorgd met een vlot programma, dat de titel droeg „Juist iets voor U"! Deze mensen hebben gewerkt als paar den. Harry Bouman bleek niet alleen 'n zeer welbespraakt man, maar ook een zeer knap goochelaar, die zich zelfs niet door mevr. De Jong-Verstegen liet „ver- snerten". Marijke van der Hout was de ene keer een zeer charmante cabaretière, andermaal een remedie tegen de liefde in haar creatie als ouwe vrijster, die ve nijnig met haar zoeklicht de zaal in- p riemde. Joh. Davis oogstte veel succes als pianist en virtuoos, vooral zijn ver- zoek-repertoire werd zeer gewaardeerd. Tenslotte mr Tims,een muzikale clown, die wonderen verrichtte met de meest uiteenlopende instrumenten en voorts een lang niet gekke poging deed om Po- pey the Sailonman van het firmament te schieten. Zeer in de smaak vielen ook de films; een over het bedrijf van de Ca- cacaofabriek De Zaan en een humoris tisch filmpje. De heer Samson, hoofd vertegenwoordiger, wees o.a. op de zui vere chocoladekorrels, waarvan „men minder nodig heeft dan de imitatiekor rels en bovendien heeft men een smake lijker belegsel". Uitgereikt werden briefkaarten waarop één scheepje moet worden geplakt om in het bezit te ko men van het receptenboek van 60 blad zijden door mevr. Lodgering-Hille- brands. Vermelden wij nog de verloting met talrijke prijzen en de gratis consump tie, welke beslist niet tot de chocolade melk van „De Zaan" behoefde te worden beperkt. opwekkend - pijnverdrijvend S.V. Oosterend Morgen komt Sporters op bezoek, aan vang wedstrijd 1,30 uur. Houden we de punten eens thuis, en op tijd present. Handbalnieuws Zeemeeuwen De traiminjgsavond is verzet op Maan dag. Op dezelfde tijden. Zondag gaan we naar Oosterend voor een vriendschappe lijke wedstrijd. Handbalnieuws S.V.O. Zondag om 4 uur spelen we een wed strijd tegen Zeemeeuwen na de voet balwedstrijd die om 1,30 uur begint. Komen we allen iets vroeger om de lin ten te spannen? ZDH-Nieuws. Morgen gaat ons elftal naar Wit-Rood. Een zware wedstrijd. Wit Rood haalde 4 punten uit 3 wedstrijden en leed zijn enige nederlaag vorige week tegen het sterke Sporters die er 2 gespeeld en 4 punten hebben. Wij hebber er 2 ge speeld en 3 mmten. Jongens, dnuct een hoog tempo, snel afgeven en schieten. We keren met de boot van 5,10 terug. SVC-Nieuws Hedenavond wordt ons 20-jarig be staan gevierd in Hotel De Hoop, aan vang 8 uur. Maar niet alleen zal er feest gevierd worden, ook zullen er weer ren teloze voorschotten worden uitgeloot. Ieder wordt verzocht deze stukken me de te nemen. Indien hij of zij bij de ge lukkigen behoort, zijn deze inwisselbaar. We zullen hopen dat deze avond aan de verwachtingen zal voldoen. Als er nog kaarten over zijn, worden deze van avond aan de zaal verkocht. Uitsluitend aan leden en donateurs natuurlijk. Voor Maandag zijn nog kaarten verkrijgbaar. De adsp.-wedstrijd gaat niet door. Het 2e gaat op bezoek bij WGW 3. Vertrek boot 11,45. Het le ontvangt MOC 1. Dit is een onbekende. Terreindienst: H. Hooijschuur en Jn. Beerling. Bij de molen van de Prins Hendrikpolder zal men zich niet qauw ge ïnspireerd voelen tot het liedje van die móóie molen: de voormalige molen werd gedeeltelijk afqebroken en bovenstaande foto toont u het weinig-poëti sche overschot. Aan de andere kant van de molenkolk staat, bovenop de Waddenzeedijk, het huis van de sluiswachter, welke tunctie thans eveneens door de heer Schrama woidt waargenomen. Voorheen was de op de dijk wo nende sluiswachter tevens molenaar. Tot vijftig jaar geleden stond er een houten directiekeet. Links op de foto ziet u 'n glimp van 't electr. hulpgemaal. ..Aldus erlangde Texel door de bedij king van den Prins Hendrikpolder eene belangrijke aanwinst, naardien daardoor bijna 430 bunders land aan de zee ontwoekerd zijn". Dit schrijft de heer F. Allan, die een honderd jaar geleden ons eiland in ogen schouw nam en wiens boekje over Texel in 1856 van de pers kwam. In verband met de electrificatie van de Prins heb ben wij eens in ons archief gebladerd en troffen een interessante beschrijving in zake de Prins Hendrikpolder, die in 1846 werd ingedijkt. Eigenlijk moet van her indijking worden gesproken, want dit gebied was reeds vóór 1846 bij het ei land getrokken, maar toen heette het polder Hoorn en Burg. De boerderij „Hoorn en Burg", voorheen „Katwijk", herinnert dus nog aan de oorspronke lijke polder, die reeds in 1769 aan de zee ontnomen werd. Het liep de stichters echter niet mee, want de bedijking moest reeds spoedig zodanig gewijzigd worden, dat het middengedeelte van de dijk „veel meer binnenwaarts moest worden verlegd, omdat door eene door braak eene groote diepte was veroor zaakt". Nieuwe aanvallen door de bele digde Waddenzee zouden volgen: Ook in 1776 leed deze polder veel van stormvloeden en werd in 1796 <*eheel geïnundeerd en der baren prijs gelaten. Vóór dien tijd was hij hoogst waar schijnlijk voorzien van een uitwaterings sluis, en werd droog gehouden door 2 kleine watermolens. Voorts bevonden er zich twee kapitale gebouwen, nabij den Griedijk, waarvan de sporen lang zigtbaar zijn gebleven, en waarvan het grootste den naam draagt van het Hee renhuis. Ook nabij de duinen is in het huis Hooren en Burg een overblijfsel van dien poldernaam bewaard geble ven. De eigenaar van dit gebouw, dat door eenen dijk tegen stormvloeden werd beveiligd, kocht in 1823 een ge deelte van de daarbij gelegen dominale goederen, welke, liggende op eene hoog te van 0,70 el boven vol zee, met eiken stormvloed onderliepen. Er tierde ech ter eene soort van fijn gras op, dat uit nemend voor schapenweide geschikt was. Genoemde polder was door drie we gen doorsneden, onderlang op gelijken afstand van elkander verwijderd; ter- wiil een dwarsweg midden door den polder, van den Griedijk naar den bui tendijk was opgeworpen; met de verde re indeelingen van dezen polder was hij in 264 percelen gesplitst, waarvan een vierde tot bouw- en het overige tot wei land, vooral voor schapen, werd ge bruikt. De tarwe, inzonderheid, die er geteeld werd, was uitmuntend. De be bouwde gronden grensden aan het Hoornder Nieuwland, het Grie en het Weezenspijk. In 1846 werd aan den Heer P. Lange- veld c.s., te Texel, concessie verleend tot wederindijking van voornoemde gron den en wel onder den naam van Prins Hendrikpolder. Na getroffen overeen komsten met den aangrenzenden eige naar D. de Graaf, het dijkskollegie van Texel en andere besturen werd eene maatschappij met 60 aandeelen opge- rigt. Naar het plan van den bekwamen op- nigter en landmeter, P. van der Sterr, werd de sluis aangenomen door J. van Haaften Co.. van Sliedredht, voor eene som van f 16,600, welke in Sep tember 1847 voltooid was. Met het begin van 1847 werd eenen aanvang gemaakt met het leggen van den dijk, die niet publiek werd aanbesteed, maar door concessionarissen en deelhebbers met een genoegzaam aantal werklieden ge maakt zouden worden. Gebrek aan rijs, en andere bijkomende omstandigheden, werkten echter zodanig tegen, dat de dijk niet vóór den winter gereed konde zijn, dien dan ook in dit barre jaarge tijde, groote schade werd toegebragt door eiken buitengewonen vloed en harden wind. Daarom besloot men de verdere voltooijing van den dijk, ter lengte van 3522 el, aan te besteden, ten gevolge waarvan de aanneming ge schiedde door A. Visser Pz. en Co., van Sliedrecht, om denzelven vóór of op 1 Augustus 1848 te voltooijen. Medio Ju- lij echter was de dijk reeds voltooid, opgenomen en goedgekeurd. In het begin van 1848 werden er 42 aandeelen aangekocht door Z.K.H. Prins Alexander der Nederlanden; terwijl de overige aandeelen werden vertegen woordigd door Jhr, P. A. Reuchlin te Tiel. Het verdere -beheer en toezigt over de werken van verkaveling, bemaling en voltooijing werd vervolgens opgedra gen aan den Ingenieur van den Water staat, Jhr J. Ortt van Sohonauwen, (la ter Hoofd-Ingenieur in de Provincie Utrecht red.), door wien het bouwen van eenen vijzelwatermolen en andere werken werd aanbesteed. Daarna werd de polder opgemeten, in kaart gebragt, en het op de kaart voorgestelde plan van verkaveling goedgekeurd, welke verka veling den 20 September 1848 werd aanbesteed. Reeds bevorens, in Maart, was de op bouw eener boerderij aanbesteed gewor den, welke werken allen, uitge zonderd een gering gedeelte der verkaveling in den loop deszelfden jaar werden voltooid; terwijl men in het begin van 1849, het ingesloten water reeds tot 0,20 el beneden het laagste land, had uitgemalen. De bedijking van den Prins Hendrik Polder had echter vier der duikersluis jes, welke in de dijken der omliggende polders tot uitwatering dienden, inge sloten en buiten effect gesteld, waar door men dus genoodzaakt werd om sluizen te bouwen in den dijk des nieu wen polders. Diensvolgens besloot men, ééne sluis met drie openingen daar te stellen, om door gezamenlijke uitstroo- ming, buiten beter diepte te kunnen be houden. De grootste of noordelijke de zer openingen dient alsnu tot ontlasting van het water uit de oude landen van Texel, dat voor de Zuidhaffelder sluis gelegen in den Texelsohen zeedijk, nabij de Redoute wordt aangevoerd; de mid delste opening dient regtsteeks tot uit watering van den Prins Hendrik-polder zeiven, terwijl eindelijk de derde of zui delijke opening tot lozing van het wa ter in de polders Hoornder-Nieuw.land en Buitendijk dient. Midden door den polder heeft men eenen hoofdweg ge legd ter breedte van 9 ellen, benevens twee kruiswegen, welke den eersten regthoekig snijden, en strekkende tot naaste communicatie met de sluis en den gemeenteweg, tusschen de dorpen den Burg en den Hoorn, terwijl de hoofdweg eene zeer geschikte gelegen heid aanbiedt tot vervoer van goederen en gewassen, van en naar den beschelp- ten Texelschen zeedijk, en verder van en naar de haven van het eiland. De polder is verdeeld in 22 kavels, ie der van 20 bunders, uitgenomen de eer ste en laatste kavel, welke een kleinere oppervlakte hebben; iedere kavel is we der verdeeld in 3 of 4 onderdeelen. Zie slot tweede pagina.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1953 | | pagina 1