9
rocn /wa
in het L.
m
Onze Nationale Reserve toonde
haar paraatheid
S.fF.G. hoopt op uitbreiding hulptroepen
Op reis
WOENSDAG 21 OCTOBER 1953
TEXELSE
67e JAARGANG. No. 6779
COURANT
Uitgave N.V. v.h. Lanqeveld De Rooi)
Boekhandel Drukkerij Bibliotheek
Den Burg - Texel - Postbus 11 - Tel. 11
Verschijnt Woensdags en Zaterdags.
Bank: R'damse Bank, Coöp. Boerenl.
Bank. Postgiro 652. -Abonn. pr. f 1,80 p.
kwart. 15 ct. incasso. Adv. 8 c. p. mm
Ons Rode Kruis was eveneens paraat en had haar hospitaal in Eben
Haëzer. Hierboven drie zusters (de dames Van der Werf, Van Honschoten en
Bakelaar) die zich over een gewonde soldaat (de heer Harm Oosterhof) had
den ontfermd.
„STOP, je bent dood!" klonk het bevel, maar de dode rende voort in de
richting van een hoge tuinwal, die een breed weiland omzoomde. Stop nou
toch!" Het bleek aanvankelijk aan dovemansoren gezegd, trouwens, als je
dood bent kun je beslist,geen bevelen meer opvolgen, niet waar?! Maar....
de man was helemaal niet dood, hij was slechts schijndood en dat klinkt
niet gek, ais' u weet, dat hij deel uitmaakte van een leger, dat een schijnoor-
log voerde! "Te velde" had er boven dit stuk moeten staan, maar omdat de
gevechtshandelingen tóch publiek geheim geworden zijn, kan de Texelaar
ongestraft raak pennen: het heetst was de strüd tussen „De Keet, of „Burg-
zicht" zo ge wilt, en de boerderij van de heer Hin. Er werd geschoten of de
vrijheid van Texel en de Texelaars ervan afhing, welnu, dat had ook zo
kunnen zijn, als het geen schijn was die de zaak gelukkig volkomen be
droog!
Na de nachtelijke oefening in de dui
nen bij paal 12 had het commando van
de Texelse Nationale Reserve al dade
lijk weer de moed om een volgende ac
tie voor te bereiden. Diverse besprekin
gen leidden tot algehele overeen- en
instemming met de autoriteiten en dank
zii de medeweilking van overkantse Re
servisten kon een aardige strijdmacht in
het geweer worden geroepen.
De Texelse troep kreeg de rol van per
parachutes gedropte vijand toebedeeld.
Ze waren keurig in het hart van het ei
land afgeworpen en de sergeanten Van
den Boomgaard en S. Bremer Czn.,
hadden hun mannetjes werkelijk geen
geschikter terrein kunnen presenteren:
waar wij nog onverkaveld zijn biedt
Texel in het hart een fantastisch oefen
terrein voor de infanterist dank zij de
aanwezigheid van ettelijke kilometers
tuinwal, die kns-kras zoals de natuur
het aangaf in ons landschap werden
opgeworpen. En eigenlijk hadden ze ook
de „nieuwe" Schüderweg móeten uit
schakelen en via de oude weg langs de
zeedijk en de Schans moeten zijn opge
rukt, doch de vijand bleek, gelet op het
tijdschema, bliksemsnel te moeten wor
den geëlimineerd. Dat is trouwens ook
gebeurd: anderhalf uur, nadat de troe
pen met twee marineschepen te Oude-
schild aan land waren gezet, was de vij
and volkomen uitgeschakeld.
Ofschoon we als verslaggever overal
tegenwoordig mochten zijn het veld-
grijs met aan de arm onze speciale dis
tinctieven gaf ons vrij mandaat tot
gaan of staan of liggen waar wij wilden
was het ons uiteraard onmogelijk de
gevechten tot in alle details te noteren,
temeer doordat actie, actie het parool
was! Dat bleek al dadelijk toen de eer
ste gevechtstroepen aan land werden ge
zet: hun commandant gaf meteen het
sein tot een snel oprukken en vlug en
geroutineerd schoten ze het havenplein
over en de Nieuwe Weg op. Er waren
troepen bij, die voor dit trffen een spe
ciaal camouflagepak hadden aangescho
ten en die sohutskleur deed het bijzon
der goed tegen de ondergrond van af
stervend gras. Via een sterke veldkij
ker zagen wij hen oprukken. Waar een
weff moest worden gekruist werd een
patrouille ingezet, maar de eerste kilo
meters bleek alles nog volkomen veilig.
Bij de Ooop. Zuivelfabriek Eendracht
verwachtten zij verzet}, doch een
snelle surveillance leverde geen enkel
bewijs en zo rukten ze voort tot het se-
lectiebedrijf van de heer C. J. de Lugt.
Bij de wegsplitsing naar De Veen vindt
ge links en rechts woningen en boerde
rijen en terecht verwachtte de aanval
hier contact met de vijand. Behoed
zaam slopen enige patrouilles nader tot
de eerste schoten uit de vuurgrage
lopen losbarstten. Toen was de strijd
onbbrand. Op een dikke honderd meter
volgden we het vuren over en weer. De
aanvallers gaven zich nogal bloot, want
wat de kijker ziet, „ziet" het geweer
ook terwijl de verdediging in geen
velden of wegen te bekennen viel, tot
wij enkele gecamoufleerde helmen langs
de tuinwal randen van het Hallerwegge
tje zagen schuivelen, in de richting van
Den Burg.
Voort ging de aanval. Op hun weg
naar De Keet ondervonden zij eveneens
„leven", dat hier en daar doel trof....
Dat bleek, toen de Rode Kruiscolonne
handelend moest optreden: er waren
enige gewonden, licht en zwaar, die
ijlings verbonden werden, op een bran
card gelegd en naar de gereedstaande
ambulance-wagen werden gedragen. Zo
snel mogelijk naar het fronthospitaal
(Eben Haëzer), waar een staf van Rode
Kruiszusters reeds popelde tot het uit
rollen van de meterslange zwachtels.
„Heb je me nog herkend?!" zo vroeg
Van Heerwaarden van „Padang", ,.ik
was die soldaat met de hoofdwond!"
Nee, hij was werkelijk onherkenbaar
gemaakt, enkel zijn ogen, die goed ston
den, gluurden gelukkig tussen het ver
bandgaas door. Juist toen de zusters en
de andere Rode Kruismensen zo druk
bezig waren betrad een grote stoet mili
taire en burgerlijke autoriteiten het
kleine, maar goed ingerichte hospitaal-
tje en keer op keer hoorden wij „Prach
tig, ja, dat gaat goed zo!"
Inmiddels waren de gevechten tussen
De Keet en Den Burg in onverminderde
hevigheid voortgezet. Hier en daar
stegen zware rookzuilen naar de grau
we lucht ten teken, dat de aanvallers
nogal druk met hun mortieren doende
waren. Af en toe koos een hel paarse
lichbkogel het luchtruim. Deze werd af
geschoten door een vijand, die dit teken
gebruikte om de aanval op krachtig
vuur te tracteren. Links en rechts van
de weg en op de weg zelf werd grote
activiteit ontolooicL zowel door vriend
als vijand. Schapen, koeien, paarden,
kippen en biggetjes stonden verbouwe
reerd te kijken of renden mee op. Uit
de ware regen van vuur, die telkens
weer losbarstte bleek, dat de jon
gens allemaal behoorlijk in de
munitie zaten en daar ook gaar
ne naar handelden! Om half zes
ging een fel-groene lichtkogel
omhoog: de vijand bood de alge
hele capitulatie aan, zodat ook
deze strijd gestreden was en de
balans kon worden opgemaakt.
Na de afmelding konden alle ge
wonden weer inrukken om zich
opnieuw bij hun onderdeel te
melden met het oog op de mars
door Den Burg. Alle mannen
waren present toen de trommel
slagers het marstempo inzetten.
Ook in werkelijkheid was geen
enkele wonde toegebracht, zo
dat ook in dit opzicht de oefe
ning goed geslaagd mag heten.
Ja, de autoriteiten, die het ei
genlijke gevecht van nabij hadden ge
volgd, waren vol lof over de wijze
waarop de mannen zich hadden geweerd.
't Was een machtig gezicht, toen de
troepen door de smalle straten van Den
Burg marcheerden. Vanaf het terras
van Hotel Texel namen de autoriteiten
de parade af en toen de troepen front
hadden gemaakt, nam de kapitein der
Nationale Reserve, de heer A. P. N.
Pielage, het woord. „Wij zijn hier bij
elkaar gekomen om", aldus de kapitein,
„het vijfjarig bestaan van Steun Wet
tig Gezag te herdenken. De aanleiding
tot stichting van deze organisatie? Ik
moge in uw herinnering terugroepen
hetgeen in 1948 in Eurooa gebeurde: de
overweldiging van Tsj echo-Si owakije,
waardoor het meest democratische volk
ter wereld achter het ijzeren gordijn
verdween. Een sohok, maar tevens een
alarmsein ging door de vrije wereld,
welker volkeren tot de conclusie kwa
men, dat dit zo niet verder kon en
mocht gaan: zij sloten zich aaneen. In
ons land werd toen het Steun Wettig
Gezag opgericht, dat dus geboren is uit
het verantwoordelijkheidsbesef, dat wij
geroepen zijn tot waken voor het be
houd van de vrede en de vrijheid, waar
reeds zovele offers voor waren gebracht.
Praag 1952. Weer gaat een schok door
de vrije wereld als de zgn. zuiverings
processen worden gevoerd met als
hoofdbeklaagde een zekere meneer
Slansky, die verantwoordelijk was voor
hetgeen in 1948 had plaats gegrepen. En
de zi?n. rechters velden hun vonnissen
Ik herinner u aan het bericht in de
kranten volgens hetwelk een zoon van
een der mede-beklaagden een brief
schreef aan de zgn. rechtbank, waar
voor zijn vader zich „verantwoorden"
moest, een brief welke een aaneenscha
keling was van gemene beschuldigingen
en uitlatingen aan het adres van zijn
vader, waarin hij aanbood deze brief
persoonlijk aan zijn vader te overhandi
gen waarin de zoon uiteindelijk vroeg
of zijn vader alsjeblieft mocht worden
opgehangen! Wij dienen er voor te zor
gen, dat hier nooit een zoon een derge
lijke brief aan zijn vader hoeft te schrij
ven!
Ik herinner u voorts aan de waters
nood. Vrijwilligers hebben toen met in
spanning van al hun krachten gevochten
tegen de waterwolf bij dag en bij nacht
hadden zij de schouders er onder. Ik
denk hier o.a. aan die plek, waar de
versterking van de dijk tot zulk een
prachtig resultaat leidde dat het gevaar
buiten de dijk kon worden gehouden.
Ook wij bouwen aan een waterkering,
tegen de dreiging, die uit het Oosten
loert, tegen een stortvloed die in zijn
gevolgen veel geweldiger, veel ramp
spoediger zal zijn dan de ramp van de le
Februari Daartoe vragen wij „Vrijwil
ligers vóór, de schouder moet er onder!"
(Applaus).
Hiermede kwam het einde van de pa
rade. De geweren konden van de schou
der na een zware oefening, die
versterking van de inwendige mens
vroeg. Nu, toen de jongens even later
de zaal van Hotel Texel binnenvielen,
troffen zij lange, wèLgedekte tafels!
i Kolonel Van Hinte voelde zich plots
geïnspireerd en gedrongen tot een spon-
j taan, hartelijk woord. „Mij werd ge-
i vraagd, komt u nu zelf ook eens of
moeten wij eerst konijnen voor u schie-
i ten?!" Weet, mannen, dat Texel zeer
zeker niet buiten mijn rayon ligt en niet
minder mijn aandacht heeft dan andere
gebieden, maar het is alleen soms ra
zend moeilijk om er te komen. Ik heb
nl. heel Nederland onder mijn inspectie
en ik zou wel overal willen zijn, want
de Nationale Reserve ligt mij zeer na
aan het hart. Wij hebben reeds veel mo
gen bereiken, maar wij zijn er nog niet:
de Nationale Reserve moet groter en
sterker worden en tot de basis, waar
naar Nederland zich kan gaan verdedi
gen. Daartoe hebben alle reservedien
sten aanvulling nodig van kerels die
blijven zeggen: „Ja!" Begrijpt je verant
woordelijkheid en bouwt met mij mee,
hand in hand, zowel ten behoeve van de
gewapende diensten als van de B.B., de
Bescherming Bevolking.
Tenslotte wil ik de directie van dit
Hotel, de familie Kikkert, namens ons
allen hartelijk danken voor de goede
zorgen aan ons besteed! (Apolaus).
De feestavond.
Om half acht begon in Hotel De Oran
jeboom een feestavond.
De heer S. de Waard, voorzitter van
Een mortiergranaat „sloeg in". Op
de achtergrond de boerderij van de fa
milie Hin aan de Schilderweg.
de afdeling Texel van het Steun Wettig
Gezag, verwelkomde in het bijzonder de
voorzitter Prov. Commissie Lid Ged.
Staten N. H. Bouwman, Koloned van
Hinte, inspecteur van de Nationale Re
serve, Vertegenwoordiger Commissie
Maritieme Middelen, burgemeester van
Den Helder, Mr G. D. Rehorst, districts-
comm. Nat. Reserve N.H. Noord, Ma
joor Kropf, Distr. Comm. Rijkspolitie
Majoor Hoogkamer, de Comm. Korps
Luchtmacht Dienst, Kap. de Groot. Ver-
tegenw. Comm. De Molk, Kap. Ernste,
Comm. 5de Afd. Reserve Grensbew.,
Kap. Dijkslag, Kapitein der Nat. Reser
ve, Pielage, de burgemeester van Texel,
de heer C. de Koning en leden van de
gemeenteraad.
Zoals u bekend is, viert het Nat. Insti
tuut Steun Wettig Gezag dit jaar zijn
eerste lustrum In dit verband werd op
29 Augustus een landelijke herdenking
gehouden te Amsterdam waartoe ook
Texel werd uitgenodigd. Aangezien wij
echter als eilandbewoners 'n bepaalde
geïsoleerde positie hebben bleek deel
neming op zoveel practische bezwaren te
stuiten, dat daarvan moest worden af
gezien. Toch wilden wij iets doen. En zo
werd besloten een contactdag te houden
op Texel, waarbij een deel vrijwilligers
uit de kop van Noordholland zouden
worden ingeschakeld. Wij willen de
Prov. Ccmm. S.W.G. en het gemeente
bestuur van Texel hartelijk dank zeg
gen voor hun financiële steun, waardoor
dit alles mogelijk werd.
De eerste 3 jaar kon S. W. G. op
Texel niet op gang komen. We hebben
vergaderd als commissie, we hebben
circulaires verzonden, we hebben in de
zelfde zaal een propaganda-avond ge
houden waarbij de zaal behoorlijk bezet
was, maar 't liep niet, er kwamen geen
vrijwilligers. Wij konden zelfs niet tot
een klas van 12 man komen. De commis
sie werd er moedeloos onder. Was dit
onverschilligheid van de Texelse be
volking? Wij geloven dit niet. Wij zijn
er van overtuigd, dat indien zich het
feit zou voordoen dat extremisten moei
lijkheden zouden willen geven en de
burgemeester eenmaal een oproep zou
doen, hij meer mensen ter beschikking
zou krijgen dan hij zou kunnen gebrui
ken. De moeilijkheid naar onze mening
was en is alleen maar dat men niet vol
doende inziet, dat indien men helpen
wil, men ook moet weten hóé men hel
pen kan, dat men geoefend moet zijn.
Deze onprettige toestand inzake SWG
heeft geduurd tot het moment dat één
van onze enkele vrijwilligers door per
soonlijke activiteit een aantal mede
mensen wist te bewegen tot aanmelding
als vrijwilliger. Deze vrijwilliger was
was de heer H. Oosterhof uit Eierland.
(Applaus).
Zijn activiteit en mede de reeks van
propaganda-avonden, waarbij gespro
ken werd door kapiteins de Groot en
Pielage, hebben er toe geleid dat wij
thans over 95 vrijwilligers beschikken,
verdeeld over de verschillende reserve
diensten. Wij willen van deze plaats zo
wel de heer Oostenhof als de kapiteins
De Groot en Pielage hartelijk dank zeg
gen voor hetgeen zij in deze hebben ge
daan. (Applaus). Natuurlijk is dit nog
niet genoeg en kunnen zich nog veel
meer personen melden. Wij hopen, dat in
de toekomst zich nog vele vrijwilligers
zullen opgeven.
Het Instituut SWG beoogt echter niet
alleen de propaganda en de werving v:-n
vrijwilligers. Het heeft zich ook tot taik
gesteld het bevorderen van de goede
ge§st onder de manschappen, opdat de
verschillende reservediensten zich niet
laten leiden door een verkeerde rivali
teit en daardoor een onjuiste conourren-
tie zouden vormen, maar dat er 'n band
ontstaat, niet alleen tussen de verschil
lende diensten maar ook tussen de vrij
willigers onderling ter verkrijging van 'n
ware team-geest. Vandaar deze contact
dag, vandaar dat ook deze avond werd
georganiseerd.
Tenslotte nog een enkele opmerking
tot onze vrienden van de vaste wal. Gij
zijt sinds enkele uren op Texels bodem.
Gij vertegenwoordigt Steun Wettig Ge
zag van het vasteland. Gij verkeert mo
menteel tussen ons .als Texelaars. Wij
hebben thans contact zoals wij dat noe
men.
Namens onze Texelse vrijwilligers»,
Namens de Texelse Plaatselijke Com
missie S.W.G. Namens de Texelse Ge
meenschap reikt ik u figuurlijk de hand
en wens u en ons een prettige avond".
De heer Bouwman, voorzitter der
Provinciale Oommissie S.W.G., dankte
de voorzitter van de plaatselijke com
missie en zijn medewerkers voor het ge-
bodene. „Ik heb alle waardering voor
wat uw mannen hebben getoond. Zij
toonden paraatheid en offervaardigheid,
eigenschappen die ons in deze spannen
de tijd te stade komen. Hoe spannend
de tegenwoordige periode wel is moge
blijken uit hetgeen generaal Gruenther
onlangs op een persconferentie mede
deelde: „De komende drie jaren zullen
de moeilijkste voor West-Europa wor
den!" Deze hoge militaire figuur weet
dank zij zijn diensten hoe de internatio
nale positie is.
Vijf jaar zijn verlopen sinds het SWG
zijn taak begon. De heren Pielage en uw
voorzitter hebben reeds herinnerd aan
de doelstelling van het SWG. Of pa
raatheid wel nodig is? Och, wij verge
ten zo gauw, '40-'45 liggen al weer zo
ver achter ons. Wij denken eens in het
jaar aan de dag van de wapenstilstand.
VIVO-DEMONSTRATIE TE DE KOOG
Aangemoedigd door zijn succes te Den
Hoorn, geeft de heer E. Groot heden
avond ook een demonstratie in Hotel
De Toekomst te De Koog.
„IK WAS IN RUSLAND"
Voor leden van de afdeling Texel van
de Katholieke Arbeidersbeweging hield
de heer Th. Windt, districtsbestuurder
van de Nederlandse R. K. Bond van
Transportarbeiders, -gisteravond in Ho
tel De Zwaan een causerie over zijn be
levenissen in Rusland. Gedurende de
laatste oorlog bracht hij ruim 2 jaar in
de Sovjet-Unie door. (Zie volgend nr.).
TEXELSE MARKT
Den Burg, 19 Oct. 1953. Aangevoerd:
5 koeien f 700f 850. 6 pinken f 350
f400. 17 graskalveren fl75-f275. 20
schapen f 70f 90. 9 lammeren f 50-f 70.
25 biggen f 35-f 55. 7 schrammen f 60
f 80. 4 n. kalveren f 40-f 60.
„RUMOER OP HET DORP"
Dit is de titel van het „charmante
blijspel", dat de Verenigde Spelers Za
terdag 24 October op uitnodiging van
de Alg Ned. Lamdarbeidersbond in „De
Oranjeboom" zullen opvoeren. Het
hoofdbestuur merkt in zijn toelichting
o.a. op:
Op deze bijeenkomst van de Algeme
ne Ned. Agrarische Bedrijfsbond wordt
onder de titel „Rumoer in het dorp" een
muzikale comedie opgevoerd, die ge
schreven werd door Bert Kroon. Wij
vertrouwen dat „De Verenigde Spelers"
er in zullen slagen de bezoekers(sters)
een goed vertolking aan te bieden van
dit charmante blijspel.
Gedurende een periode van ruim 50
jaar is door onze bond veel rumoer in de
dorpen en ook in een aantal steden van
Nederland teweeggebracht. En dit was
hard nodig. Want het is nog maar en
kele tientallen jaren geleden, dat de
agrarische arbeiders als het meest ver
trapte deel van de arbeidersklasse moes
ten worden aangemerkt. Het rumoer dat
wij maakten heeft vorm en gestalte ge
kregen in een doelbewuste strijd voor
sociale rechtvaardigheid en deze door
een steeds groeiende organisatie gevoer
de actie heeft tot resultaat gehad dat de
lonen op een redelijk peil zijn gebracht,
vacantie met doorbetaling en toeslag is
ingevoerd, een pensioenregeling tot
stand kwam en de arbeidstijd aanzien
lijk werd verkort.
Onze bond telt thans bijna 40,000 le
den en is aangesloten bij het N.V.V., de
Internationale Landarbeiders Federatie
en het Internationale Verbond van Vrije
Vakverenigingen.
HOOG WATER TER REDE VAN TEXEL
21 Oct. 8,07 en 8,09 22 Oct. 8,50 en
8,53. 23 Oct. 9,34 en 9,37
Aan het strand is het ongeveer één
uur eerder hoog water
dan Uw spoorkaartje ge- Y
haald bij de V.V.V.„Texel" *4
Maar dat is niet voldoende: opdat wij
niet wederom door dictatuur zullen
worden gegeseld dient een krachtige
weerstand te worden gebouwd. Daartoe
biedt het SWG ons de mogelijkheid,
maar dan ock een steun, die waarlijk
tot grote dingen in staat is: wij zijn er
nog niet. Uw eiland moet niet alleen
een compagnie kunnen formeren, maar
2, 3 4 compagnieën. Vele jongens zie ik
no<» niet in de wapenrok! Dames, wekt
uw man op toe te treden, want het gaat
om u en uw gezin!
Wanneer de jaren '40-'45 terug zou
den keren, wanneer ons leger, gefor
meerd in internationaal verband, zou
strijden op een terrein buiten onze gren
zen, dan hebben wij een thuisfront no
dig, dat sterk is en de vitale bedrijven,
de vrouwen en kinderen tegen de vijfde
colonne kan beschermen. Daarom, for
meert de rangen, ieder lid werve nieu
we vrijwilligers tot vorming van een
krachtige kern, tot handhaving van or
de en veiligheid.
Als wij onze nationale plicht niet be
grijpen en non-actief blijven, steunen
wij het communisme. De pro-christ of
de anti-ohrist, dat is de keuze, zo liggen
de papieren. Aan ons de taak te zorgen,
dat '40-'45 zich nimmer herhalen kan.
God, Nederland en Oranje blijve ons
lichtgevend voorbeeld. „Zij zullen ons
niet hebben zolang Oranje leeft, zolang
aan Juliana een volk zijn liefde geeft,
zolang de jeugd blijft zingen een Oran
jelied, zolang krijgt Joseph Stalin ons
oude Neêrland niet". (Applaus).
Hierna was het woord aan het caba
ret Jean Robert, dat reuze succes had
met zijn schetsen en zijn liedjes. Klok
slag tien sloot burgemeester De Koning
deze zeer geslaagde dag met een woord
van dank aan alle medewerkers, van
soldaat tot kolonel, van prov. commissie
tot Rode Kruis. Na het zingen van het
Wilhelmus klonk krachtig een driewerf
hoera voor de Koningin.
Vermelden wij ook nog het succesvol
le optreden van de accordeonclub oJ.v.
de heer Visser.
