(fro en "/warL-jJexels in het harL,
Wethouder De Waard legde de eerste steen
voor de nieuwe o.l. school van De Koog
Stem uit het verleden.
Het echtpaar Hemelrijk-Bruin, Oiideschild,
vierde zijn gouden huwelijksfeest |g||||||
WOENSDAG 4 NOVEMBER 1953
TEXELSE
67e JAARGANG. No. 6783
COURANT
Uitgave N.V. v.h. Langeveld <S De Rooij
Boekhandel Drukkerij Bibliotheek
Den Burg - Texel - Postbui 11 - Tel. 11
„JE HOD wel an dc Burg kcn-
ne bluve, Agter hod je immers
het hele verslag thuus kenne of-
draaie!" Aldus mevr. K. Eelman-
van Liere uit De Koog. Zeker,
deze eilandgcnote had volkomen
gelijk, want alle speeches, die
Vrijdagmiddag ter gelegenheid
van de eerste steenlegging voor
de nieuwe openbare lagere school
te De Koog werden gehouden,
legde de la. Agter op de band
van de Wire Recorder vast en
toen het gezelschap een poosje
later in „Het Vogelhuis" de thee
gebruikte, werd het jongste ver
leden wederom heden en kon een
ieder zelf controleren in hoever
re hij nog rhctorisch tekort
schoot!
Ja, De Koog krijgt een nieuwe
school en alle Kogenaars volgen
met welgevallen de snelle groei
van het bouwwerk, daar ten Zui
den van de Brink. Het wordt een
school met drie leslokalen, een
kantoor voor het hoofd, een rui
me hal en brede gang, terwijl
aan de sanitaire inrichting even
eens alle aandacht is geschon
ken.
Verschijnt Woensdags en Zaterdags
Bank: R'damse Bank, Coöp. Boerenl.
Bank. Postgiro 652.-Abonn. pr. f 1,80 p.
kwart, -f- IS ct. incasso. Adv. 8 c. p. mm.
Wethouder S. de Waard plaatst de
eerste steenterwijl de heer C. Drijver
Jbzn. met kennersblik toeziet.
De jeugd krijgt bovendien een prach
tig speelterrein, hetwelk bij de oude
school ontbreekt: ze dienen hun vertier
op de Dorpsstraat te zoeken, wat bij de
toenemende drukte, vooral tijdens het
vreemdellingenseizoen natuurlijk niet
verantwoordelijk meer is. Ja.... toen
de school gebouwd werd! Dat was in
het jaar 1878 en in die dagen konden de
kloeken met hun kuikens de lieve gan
se dag doodgemoedereerd door de
Dorpsstraat passagieren: men kende
toen nog geen snelverkeer En daarvoor
hoeft u niet eens heel tot 1878 terug:
toen meester Mak l(natuurlijk óók bij de
plechtigheid van Vrijdag present) in
1897 (door een brikje met kalm paardje
in het tuig zich sukkeldravend, dan weer
stapvoets over de zandweg naar zijn
nieuwe standplaats liet rijden, was het
meest afgelegen gehucht),
op Texel nog even rustig als in het
De Koog was in 1897 nog maar erg
klein. MeeiSter Mak had er meer van ver
wachtingen van, want toen de koetsier
het paard inhield en zijn passagier ver
zocht uit te stappen, vroeg deze: ,,Je
brengt me toch zeker wel óver de duin-
richel, waarom moet ik het laatste stuk
je nog lopen?!" De jonge onderwijzer
verkeerde in de mening, dat die paar
huisjes zeven stuks, althans niet veel
meer de „voorstad" van De Koog
vormden. Dat was me een teleurstelling
en meester liet zich dan ook prompt ont
vallen: „Ik zal wel niet te lang in dit
gehucht blijven hangen!" Maar.... „het
noodlot" besliste anders: meester Mak
raakte al meer op dat gehucht gesteld en
toen hij bovendien ook nog een Texels
meisje vond en huwde, was hij Texelaar
onder de Texelaars geworden Hij bleef
er tot zijn pensioengerechtigde leeftijd
onderwijs geven en goed, want de jut
ters kunnen u precies vertellen hoeveel
36 baddings en 63 konijntjes is
Doch, laten we de geschiedenis even
terzijde schuiven en ons tot het heden
bepalen: wat een feest voor de jeupd,
toen de schooldeur in de Dorpsstraat
open ging en ze allen met vlaggetjes ge
tooid naar buiten stroomden om getuige
te zijn van de eerste steenlegging. Deze
plechtigheid werd o.a. bijgewoond door
burgemeester De Koning, wethouder De
Waard en wethouder Hm, ïr Kinner-
men, de heer Veldstra, de heer Ripha-
gen, technisch ambtenaar der gemeente
Texel en ontwerper van het nieuwe
schoolgebouw, het schoolbestuur, be
staande uit de dames v. d. Vis en Wuis
en de heren C. M. Bakker en J. Zwan
(de heer A. de Ridder was verhinderd).
Voorts mevr. Tiessen-Spaans, die tot
voor kort aan deze school verbonden was,
Ds Janse en Kapelaan Stam, die de
godsdienstlessen geven.
Ofschoon wethouder De Waard al po
pelde van ongeduld om de eerste steen
hier nog veel vakkundiger te leggen
HOOG WATER TER REDE VAN TEXEL
4 Nov. 8,05 en 8,07. 5 Nov. 8,39 en
8,42. 6 Nov. 9,13 en 9,12.
Aan het strand is het ongeveer één
uur eerder hoog water.
TEXELSE MARKT
Den Burg, 2 Nov 1953. Aangevoerd:
17 koeien f 750-f 900. 17 graskalveren
f 225-f 325. 11 schapen f 75-f 90. 40 big
gen f 40-f 60. 9 n. kalveren f 45-f 65.
WIELRIJDER RAMT RUIT
Vrijdagavond werd de Weststraat te
Oosterend opgeschrikt door het hevig
lawaai, dat met het verbrijzelen van een
etalageruit gepaard kanjgaan,. Het bleeW,
dat een wielrijder, die een paar zware
koffers meevoerde, de macht over zijn
stuur verloren had vermoedelijk me
de door de aanwezigheid van een gepar
keerde auto waardoor hij tegen een
etalage van bakkerij „De Gouden Aar"
strandde.
dan wethouder Hin te De Waal en bur
gemeester De Koning te Den Burg de
den, moest toch eerst even worden ge
luisterd naar de toespraak van de heer C.
M. Bakker, voorzitter van de Oudercom
missie. „Dat dit een feestdag genoemd
mag worden, staat buiten alle twijfel:
de oude school toch is niet alleen te
klein geworden (er zijn thans 97 leer
lingen, een honderd jaar geleden lever
de dorp en omgeving nog maar 30 scho
lieren!) maar zij voldoet ook bij lange
na niet meer aan de eisen welke 't mo
derne onderwijs stelt. Er is dus alle re
den tot dankbaarheid. In de eerste plaats
aan het adres van ons gemeentebestuur:
B en W's tegenwoordigheid zie ik nl.
niet enkel als een symbool, maar veel
meer nog als een bewijs van samenwer
king en medewerking, welke wij moch
ten ondervinden bij de pogingen tot
stichting van een nieuw gebouw. Ik wil
in dit verband nog gaarne de naam van
meester Akkerman .(het voormalige
hoofd der school) noemen, die van de
eerste dag af op Texel iedere gelegen
heid heeft waargenomen bij de betref
fende instanties aan te dringen op de
bouw van een nieuwe school!"
Hierop gaf spreker het woord aan de
burgemeester, die begon met op te mer
ken, dat B en W nu toch wel een grote
vaardigheid krijgen in het plaatsen van
eerste stenen! Het verheugde spreker
zeer, dat dit college iets heeft kunnen
bereiken tot heil van de jeugd en hij
hoopte dan ook, dat de nieuwe school
tot in lengte van dagen zou mogen die
nen tot opvoeding van de jonge Koge
naars en dat zij er allemaal een goede
tijd zouden mogen meemaken.
Hierna trad Idie Kramer Bd. naar voren
om het volgende versje te declameren:
Wij geven u nu deze steen,
Opdat u die straks neer zult leggen.
En zouden namens alle kind'ren graag
Hier even iets bij willen zeggen:
Van open ramen en van frisse lucht,
Van zonlicht, dat naar binnen schijnt,
Van lessen waarbij ied're zucht,
Door goede sfeer in 't niet verdwijnt.
We eindigen met dank te zeggen,
Aan ieder die werkte met handen,
hart en open oog,
Ook aan u die deze eerste steen gaat
KLAAS SCHENK IN DE COCKSDORP
De heer Klaas Schenk, een zeer be
kende figuur uit de schaatssport, zal Za
terdagavond in Hotel De Hoop op uitno
diging van SVC een causerie houden
over de ïjssport. Zoals u weet, heeft de
heer Schenk in de loop der jaren tallo
ze grootse overwinningen op de gladde
ijzers geboekt en de schaatssport grote
verdiensten bewezen als leider van onze
nationale ploeg, die bij internationale
wedstrijden dikwijls uitstekend reed.
(Zie ook de adv.).
AUTO TEGEN AUTOBUS
Bij het gehucht Molenbuurt ontstond
Zondagavond omstreeks elf uur een
aanrijding tussen de Teso-bus, bestuurd
door de heer J. Maat en een luxe auto,
bestuurd door de heer H. ter Steege,
Molenstraat, Den Burg. Het ongeluk
moet worden toegeschreven aan 't feit,
dat de bus, die reeds voor de tegenlig
ger had gedimd, plots moest uitwijken
voor de voetganger L. K., die op de rij
weg liep. Gelukkig viel de schade nogal
mee.
DE HEER M. WITTE, GERRITSLAND
NA VERKEERSONGELUK OVERLE
DEN
Op het kruispunt Wilhelminalaan
Hallerweg is Vrijdagmiddag om kwart
over 5 een verkeersongeluk gebeurd
tengevolge waarvan de 65-jarige heer
Machiel Witte Gzn., uit Gerritsland, eni
ge uren later in het St. Lidwinazieken-
huis te Den Helder is overleden.
De heer Witte botste op dit vrij ge
vaarlijke kruispunt met zijn bromfiets
tegen een vrachtauto, bestuurd door de
heer J. Kaan. Ofschoon de heer Kaan
ogenblikkelijk krachtig remde kon een
aanrijding niet worden voorkomen, me
de doordat tje heer Witte te traag rea
geerde. Bij de val met zijn bromfiets
werd het slachtoffer door het stuur zeer
ernstig aan de hals verwond. Een as
sistent van dokter Schalkwijk verleen
de de eerste hulp. Terstond werd de
heer Witte naar Den Helder vervoerd,
doch hulp mocht, niet meer baten.
INGEZONDEN
OPMERKING
Naar aanleiding van het tragische on
geluk, dat vorige week op de Wilhelmi
nalaan is geschied, zou ik gaarne het
volgende opmerken. Als bewoner van
bovengenoemde laan, fiets ik dagelijks
enkele malen óf door de Julianastraat óf
door het naamloze straatje achter de
tuin van notaris Mulder.
Als men, komende uit deze straten, de
Wilhelminalaan op wil, wordt er zeer
grote oplettendheid vereist. Noch links,
noch rechts (vooral Julianastraat) kan
men iets zien van het intense verkeer op
de Wilhelminalaan. Is het niet mogelijk,
de weg, vanaf het perceel bewoond door
de familie v.d. Bij tot aan de Boksberg
te verbreden? Kunnen er venkeersspie-
gels worden geplaatst, zodat men iets
kan zien?
Uit ervaring weet ik, dat er niet te
hard wordt gereden, maar het is er
vooral in deze maanden zo druk, dat in
deze kinderrijke buurt ongelukken haast
niet kunnen uitblijven!
Tenslotte vraag ik me af, waarom de
weg aohter langs de „Gollardstichting",
aansluitende op de Suikerweg niet
wordt doorgetrokken. Is dit gebeurd,
dan kan een deel van het verkeer langs
de Suikerweg naar de haven gaan.
Met dank voor de plaatsruimte,
J. Buisman, Wilhelminalaan 84.
HANDELSREGISTER
In „Handelsregister" lezen we onder
„Wijzigingen": Ran's Vleeshouwerij,
Texel, Den Burg, Warmoesstraat 15. Fi
liaal Texel: De Cocksdorp, 32a. Runder-,
varkens- en lamsslagersbedrijf. Filiaal
t gaat j gevestigd te Texel, Den Burg, Koger-
leggen, straat 15.
Voor dit sieraad van ons eigen dorp:
De Koog.
Hierna was de daad aan wethouder
De Waard, die een keurig geel steentje
netjes in de specie drukte en vakkun
dig aantroffelde: de eerste gele steen
boven 'n donkerbruine ondergrond. Het
hoofd der school, de heer L. Th. On-
stenk, zei, dat er allerwege vreugde
heerste over de eerste steenlegging èn
nu reeds wordt genoten van de voor
pret: straks zal een prachtige school in
gebruik kunnen worden genomen. Nie
mand heeft er ooit aan getwijfeld, dat
de nieuwe school er komen moest. Wij
hopen, dat zij lang moge bestaan en dat
de kinderen er veel vreugde aan zullen
beleven en dat de school behalve de les
sen óók mag zijn een instituut waar
saamhorigheidsgevoel, liefde tot de
naaste en eerlijkheid mogen worden
gekweekt, opdat de leerlingen zullen op-
De in aanbouw zijnde Koger
groeit snel!
school
Na de eerste steenlegging
voor de nieuwe school van De
Koog werd door de heer J.
Zwan namens de Oudercommis
sie een zware bel aangeboden.
Deze bel moet meer dan 40 jaar
geleden door een of andere
Kogenaar zijn gejut, het was
eenscheepscel. Het origi
nele geschenk werd dankbaar
aanvaard. Onze burgemeester
strandvonder zal het intussen
wel zeer hebben betreurd, dat
deze onrechtmatige toeëigening
niet meer door de wet kan wor
den achterhaald!
groeien tot leden van een maat
schappij, die weten wat. zij wil
len en doen en later nog lang te
rug zullen deniken aan hun lage
re schooltijd op de onverdeelde
lagere school.
Hiermede was de plechtigheid
beëindigd, de volwassenen bega
ven zich vervolgens naar „Het
Vogelhuis" om een kopje thee te
nuttigen, terwijl de jeugd in de
oude school op limonade en ver
snaperingen werd onthaald.
HET ECHTPAAR S. Hemelrijk en A. Hemelrijk-Bruin, dat Vrij
dag zijn gouden echtvereniging heeft gevierd.
Vrijdagmiddag hebben we even een bezoek gebracht aan het echtpaar S.
Hemelrijk en A Hemelrijk-Bruin, dat die dag 50 jaar in de echt was verbonden.
Iedere Oudeschilder kent hen, want ze hebben hun leven lang aan Skil ge
woond: daar zagen beiden het levenslicht, daar groeiden zij op, daar gipgen
zij op school bij meester J. K. G. Muller, meester Kroon en juffrouw Guze, daar
bezochten zij de (schaarse) feestavonden in „De Zeven Provinciën", daar
vonden ze een woning en daar hebben zij al die tijd samen lief en leed ge
deeld. Lief èn leed, want u kunt nu wel zeggen: Hemelrijk was toch maar Ud
van „De Gouwe Ploert", doch het was niet alles „goud" wat er blonk, vergis
je niet!
Hoe het ensemble, dat ontelbare sche
pen heeft gelost en geladen, aan de
naam „Gouden Ploeg" kwam? Wel, er
was een periode, dat zij 25-26 gulden
thuis brachten en dat was toentertijd
een machtige schep geld. Lui, die allicht
minder zwoegden en allicht ook kortere
dagen maakten, hebben de drie Hemel
rijken, de drie Bruinen, W. Vlas, T.
Backer en T. Wuis, die altijd samen ope-
i eerden, toen tot leden van die gouden
ploeg benoemd en dat is altijd zo geble
ven! Of de gouden ploeg nog bestaat?
Nee, genoemde Oudeschilders genieten
nu van een rustige oude dag, tenminste
sommigen! „Me man is nog altijd even
actief!" zo verzekerde ons de bruid: „is-
ïe niet in z'n tuun (je moet 'm er uut
vandaan halen!) dan fiend je 'm an de
haven!"
„Tjonge ja", kwam een ander, „dat
was me een tijd: Hemelrijk en z'n maats
stonden soms al om drie uur aan de
loswal in Het Noorden in het schip.
Fietsen deden ze in die jaren nog niet
en zo tippelden ze doodgemoedereerd de
tien kilometers heen en terug naar Skil!
Tja, als je niet zulke bijzonder lange da
gen maakte kwam je niet aan een dag
geld toe. Het tegenwoordige daggeld
staat gelijk met het weekloon van toen,
nou ja, natuurlijk kon je toen voor je
centen heel wat meer kopen dan op het
ogenblik!" „We hebben het goed en zijn
best tevreden!" zegt mevr. Hemelrijk te
gen de burgemeester, die even van De
Koog, waar hij de eerste steenlegging
voor de nieuwe school bijwoonde, naar
Oudeschild is gereden om het bruids
paar en de familie de hand te drukken
U ziet wel op de foto, dat beiden nog
een goede gezondheid genieten. De bruid
wordt in December 74, haar man is
vorige maand 73 geworden. Onwillekeu
rig rust je blik op de zware werkhan
den van de heer des huizes, die altijd 'n
hard werker is geweest, 's Morgens om
7 uur brachten de vrouwen van de
„Gouden Ploeg" al koffie of thee naar
de haven, dan hadden hun echtvrienden
al een hele ruk achter de rug! Hemelrijk
raakte al op jeugdige leeftijd in de
praetijk! Dat was iets heel gewoons, zo
gewoon als het is, dat je tegenwoordig
een honderdtal jongelui met de boot op
weg ziet naar hun verdere studiegele
genheden aan de overkant! Hemelrijk
bracht zijn eersle centen thuis via ar
beid in het zeegras, als hulpje van een
oom, later pas werd hij arbeider aan de
haven. Niet het hele jaar door trouwens:
b" winterdag, en wel van de Kerst tot
Vrouwendag, lagen de tjalken op, dan
was de haven goed vol, want de Texelse
vissersvloot telde in die dagen nog legio
vaartuigjes. In 1890 moest dan ook wor
den overgegaan tot het aanleggen van
de binnenhaven, die in '91 voltooid was.
Hoe die gouden ploeg werkte! Hemel
rijk gunde zich amper tijd voor het
middagmaal, stond de thee niet inge
schonken dan was het niet best! Daaruit
blijkt, dat het werk hem sterk interes
seerde, dat hij verre van werkschuw
was, maar ja.de kroon op het werk
moest uiteraard een goede verdienste
zijn en oo dat punt zat in die tijd wel
iets scheef. Geen wonder, dat ze zich
verenigden in een bond, de Transport-
arbeidersbond, waarvan Hemelrijk vol
gend jaar 25 jaar lid is! Ja, ook hij had
spoedig het nut en de noodzaak van een
sterke organisatie begrepen!
Vijftig jaar getrouwd, een halve eeuw,
maar toch als een schaduw lieengevlo-
den. Dat ze nu al weer 30 jaar op nr 206
wonen is eigenlijk niet voor te stellen
„Ik zie jullie nóg naar 'het Raadhuis
gaan!" zegt een zuster van de bruid en
nu zijn ze al weer jaren grootouders!
U hebt geen advertentie in de krant
gelezen en evenmin waren er dorpsge
noten gekomen om heimelijk de tradi
tionele vlaggen te zetten: het lag dan
ook in het voornemen om het feest zo
intiem mogelijk le houden. Maar....
gezien de vele blijken van medeleven
(ïeeds vroeg waren de eerste fruitman
den en taarten aangevoerd) schijnt er op
Texel, altijd wel iets van een op handen
zijnde gebeurtenis uit te lekken.
Nog vele jaren in goede gezondheid
toegewenst!
ONTWIKKELINGSCLUB DEN HOORN
Toen de voorzitter van de Hoornder
Ontwikkelingsclub, de heer A. Smit,
Zaterdagavond de eerste avond van het
seizoen opende, waren slechts weinig
belangstellenden aanwezig. Dat was
jammer, want de heer Laan had een
zeer interessant programma waarin met
woord en beeld (film) allerlei wetens
waardigs over de siertuin, moestuin en
de boomgaard werd gebracht.
Er weid o.a. een film vertoond over 't
bespuiten van boomgaarden en de ge
dragingen van enige zeer schadelijke in
secten.
Handbal'SV Texel
Zondag was SVC bij ons op bezoek
voor het spelen van een vriendschappe
lijke wedstrijd. Na een vlot partijtje
trokken de gasten tenslotte met 4-2 aan
het langste eind. Gezien de 3 invalsers
geen onverdienstelijk resultaat, temeer
daar de stand bij de rust nog 2-1 in ons
voordeel was. Gedurende de le hqift
ging de strijd goed tegen elkaar op,
maar na de rust was SVC sterker en de
overwinning dan ook verdiend.
Zondag as. waarschijnlijk een thuis
wedstrijd tegen ZDH.
DAMCLUB TEXEL
Uitslagen van 30 October '53:
le klas:
S. v. Heerwaarden-Joh. D. Bakker 2-0;
P. Kooij-J. Vinke 0-2; C. DijkerC. van
Heerwaarden 0-2; S. Bakker-N. de Graaf
2—0.
2e klas:
Joh. Schoo-J. Hooijberg 1-1; W. A. v.
Zeijlen-J. P. Stam 2-0; J. Kikkert-W.
J. Boon 1-1; Jb. v. Heerwaarden-H. Go-
mes 2-0; C. P. Burger-A. Vinke 0-2.
3e klas:
Jb. Koorn-Dingemanse 2-0; Siem van
Heerwaarden-Jn. Barhorst 0-2; Joh. v.
Heerwaarden-Joh. vd. Vijver 2-0; Joh.
Banhorst-J. A. v. Enst 0-2; C. Vinke
A. de Vries 2-0; F. v. Sambeek-D. v.d.
Werf 0-2.
Zonder uit de kopgroep te geraken
leed Dijker zijn eerste nederlaag en wel
tegen C. v. Heerwaarden, die daardoor
op de 3e plaats kwam te staan. S. van
Heerwaarden heeft nu de leiding mede
door z'n zege od Joh. D. Bakker. Vinke
versloeg Kooij en S. Bakker deed het
zelfde met De Graaf. De beide koplo
pers in de 2e klas wonnen allebei resp.
van Stam en Burger, waardoor v. Zeij-
len nog steeds zonder verliespunten is.
Sdhoo en Hooijberg deelden de punten
evenals Boon en Kikkert; door opnieuw
te verliezen staat Gomes stevig onder
aan, Siem v. Heerwaarden leed z'n eer
ste nederlaag in de 3e klas en doordat
Koorn van Dir.gemanse won, staan ze
samen aan de kop, op de voet gevolgd
door C. Vinke en D. v.d. Werf en ook
no" door Jn. Barhorst de overwinnaar
van Siem v. Heerwaarden. Van Enst
won ook weer eens en Joh. v. Heerwaar-
den versloeg v.d. Vijver.
Op Zaterdag 21 Nov. onze jaarlijkse
Feestavond. De leden die van plan zijn
te komen (natuurlijk allemaal) gelieven
dit Vrijdag even aan de feestcommissie
op te geven.
