Cjrocn Twartr jexeh in het harL,
Texel ging ter stembus
Bollenkwekers, attentie
Nog deze week
de opslag weg
Hij die
Texel - Harliiigeu
Schandalig
Muziek bij de melk
De Kerk van de H.MartiimsteOudeschild
werd
vijftig jaar
geleden
hersteld
Pastoor Kriegers verdronk bij Onrust
en het leven verder
Brandend maagzuur
binst U in een mam...
WOENSDAG 28 APRIL 19S4
TEXELSE
68» JAARGANG No. 6832
COURANT
Uitgave N.V. v.h. Langevald de Rooij
Boekhandel Drukkerij Bibliotheek
Den Burg - Texel - Postbus 11 -Tel. 11
Verschijnt Woensdags en Zaterdags.
Bank: R'damse Bank, Coöp. BoerenL
Bank. Postgiro 652.-Abonn. pr. f 1,95 p.
kwart, -f 20 ct. incasso. Adv. 8 c. p.mm.
Zomer 1953 is Ihet aantal afkeuringen
van narcissen wegens vlieg hoger ge
weest dan in 1952. De oorzaak? Het is
nog veelvuldig voorkomend opslag en de
onvoldoende warmwaterbehandeling.
Op dit laatste komen we van de zomer
terug; thans gaat het om het opslag- Nu
de bloeitijd er is valt het op hoe schan
dalig veel opslag hier en daar nog staat.
Hoe roekeloos de kwekers met hun eigen
belangen en die van hun buren omsprin
gen. Wanneer al dat opslag nog niet deze
week wordt verwijderd worden het weer
vlieghaarden voor het volgend jaar.
Willen de slordebakken terug naar de
tijd van voorheen, dat het schering en
inslag was dat de narcissen werden afge
keurd? Naar de tijd dat er sprake van
was dat Texel voor de levering van nar
cissen zou worden uitgesloten7 Vergeet
niet dat bij een eventueej zakkende
markt deze zomer het vinden van enkele
vliegbollen in een geleverde partij voor
een exporteur aanleiding ikan zijn alles
af te keuren en aan de kweker retour te
zenden- Vraag niet wat het dan kost. En
wat de zaak nog erger maakt is dat men
dan een dergelijke schadepost vaak aan
zijn slordige onverantwoordelijke buur
man te danken heeft. Daarom kwekers,
die dit tot nu toe verzuimden, verwijder
noe deze week al het opslag. Laat het
niet zo zijn dat u door uw schandalige
nalatigheid andere kwekers schade be
rokkent. Wij zullen het zeer op prijs stel
len als er volgende week opgave wordt
gedaan van opslag dat niet door de eige
naar werd opgeruimd of waarvan de ei
genaar onbekend is. opdat er in overleg
met de vereniging ,,De Narcis" maatre
gelen kunnen worden genomen-
Dus kwekers:
Deze week al het opslag weg!!
Wij rekenen op u allen!
Het Bestuur van Bloembollencultuur
zijn narcissenopslag laat staan,
ziet zichzelf en zijn buren ten
onder gaan.
11 JULI SPORTDAG TE DE KOOG
Het belangrijkste agendapunt van de
alp- vergadering van de Tex. Sportraad,
het concept-reglement, werd na een en
kele aanvulling met alg. stemmen goed
gekeurd.
De contributie werd vastgesteld op f 5,-
per jaar per vereniging of afdeling van
vereniging. Bij toetreden tot de Sport
raad is iedere vereniging of afdeling
daarvan een inleggeld verschuldigd
eveneens van f 5,- Voor dit jaar zal dus
elke vereniging per afdeling f 10,- moe
ten afdragen aan de Sportraad.
Door het bestuur werd vervolgens het
werkschema voorgelegd. Dit bevat o.a-
een Texelse Sportdag De Sportraad is
voornemens deze sportdag op 11 Juli te
De Koog te organiseren- Verder zijn
stappen ondernomen voor een sportuit-
wisseling Texel-Harlingen en omgekeerd
Indien de Harlingers accoord gaan, zul
len wij hen op 21 en 22 Augustus ont
vangen. Ons tegenbezoek zal dan in de
voorzomer van 1955 plaats vinden.
We herhalen hier dat het bestuur als
volgt is samengesteld: Voorzitter D- Dap
per; secr.-penningmeester J. Hooijberg;
2de voorzitter Jurr- Beumkes; overige
leden mej. J. Dalmeijer, A- van Hoorn,
M- A. Idema en C. Mets.
Secretarissen, nog niet iedere vereniging
heeft het officiële aanmeldingsformulier
ingevuld ingeleverd.
Het adres van de secr.-penningmees
ter is P.H- Sluis H 37, Oudeschild.
is het wanneer U Uw narcissen opslag
niet tijdig (deze week) opruimt
DE VAN DER WIJK DEZE ZOMER OP
HET TRAJECT HARLINGEN-VLIE-
LAND-TERSCIIELLING
Zoals u zich herinnert heeft de vroe
gere salonboot van de Ned- Spoorwegen
in de dienst Stavoren-Enkhuizen in 1951
op uitnodiging van TESO een proefvaart
gemaakt op Texelstroom, bij welke gele
genheid toen tevens aan de kade in de
Oudesahilder haven werd gemeerd.
TESO zag om diverse redenen echter van
de aankoop af.
Zaterdag zal deze boot een proefvaart
maken van Harlingen naar Terschelling.
Deze boot is nl. aangekocht door Rederij
Doeksen voor het onderhouden van de
dienst op de eilanden Vlieland en Ter
schelling in de drukke zomermaanden.
Tijdens de proefvaart zullen vele auto
riteiten aan boord zijn, o.a. afgevaardig
den van de spoorwegen, verschillende
burgemeesters en havenautoriteiten, af
gevaardigden der WV's enz.
Onderweg wordt de gasten een diner
aangeboden.
OPVOERING VAN HET BLOEMEN-
SPROOKJE
IN DEN HOORN
Voor een uitverkochte zaal en met
overweldigend succes is Zaterdagavond
in Loodsmanswelvaren te Den Hoorn
„Het Bloemensproökje", onder leiding
van mevr. A- J. C. v.d. Heyden, opge
voerd.
Wat met dit groepje van zestien dilet-
tantjes tussen 6 en 10 jaar bereikt is,
verdient alle waardering. Het bloemen-
sprookje, waarvan mevr. v-d. Heijden de
autrice is, houdt het midden tussen een
kinderoperette en een kinderballet. Ge
deeltelijk recitatief, voor het grootste
deel echter koorzang. Het geheel was,
mede door de costumering en aankleding
van het toneel, van een bijzondere char
me. Het is dan ook geen wonder, dat van
verschillende zijden om herhaling ge
vraagd is!
In de pauze werd de schrijfster en
leidster, namens de ouders der mede
spelenden, gehuldigd.
Daarna trad de heer Pierre Fourrure
tut Amstedam op. Deze is een der beste
Nederlandse amateur-goochelaars, wat
niet te verwonderen valt, wanneer men
in aanmerking neemt, dat deze artist een
leerling was van de allergrootste op dit
gebied, de illusionnist Larette. Zijn pro
gramma met een aantal trucs van inter
nationaal niveau, oogstte evenveel ver
bazing als bijval.
Vermelden we nog, dat in de pauze
Duwie Tuinder, begeleid door Mevr. van
der Heyden, enige liederen zong. Met
haar warme, gevoelvolle sopraanstem
oogstte zij een hartelijk applaus. Nelly
Kikkert accompagneerde de kinderlied
jes op de piano, waarvan zij zich even
eens tijdens de matinée voor kinderen,
gekweten heeft.
Het ligt in het voornemen in het na
jaar een 'kinderoperette in studie te ne
men, waaraan ongeveer 30 kinderen tus-
sen 6 en 12 jaar zullen deelnemen.
Boer Hellinga uit Zwaagw^steinde,
Gaat experimenteren,
Omdat nij graag zijn koeien méér,
Wil laten produceren.
Voornoemde boer doet dit dan op
Amerikaanse wijze,
Waarmee de koeien zich bepaald,
Wel zeer gelukkig prijzen.
Want kijk, hij doet dit met muziek,
Met radio, m'n vrinden,
In hoop, het resultaat straks in
Zijn emmers t'rug te vinden.
Muziek dat houdt de dieren kalm,
Wanneer hij zit te melken
En zo zullen de uiers dan,
Beslist niet gaan verwelken.
Ik zie hem in gedachten aan
Die doedelzak reeds trekken,
Terwijl een lied van Vrij en Blij,
De melkgitt op moet wekken.
Of, als hij meer houdt van klassiek,
Speelt hij een pastorale
En laat op deze melodie,
De melk de bus in stralen.
Alleen mag de muziekmelker
Er wel heel goed op letten,
Dat hij geen samba of zoiets,
Per ong'luk aan gaat zetten,
Want k vrees, dat dan de koeien nog,
Al melkend slaan aan 't hupp'len,
Zodat men louter karnemelk,
Of yoghurt neer ziet drupp len.
Ge ziet, 't vernuft dat staat niet stil.
Muziek reeds bij de koeien.
Straks hoort men heel het lieve vee,
nog „ouwe taaie" loeien
HUIB DE RIJMELAAR
Hij is weer goed, Hui'b, je ader vloeit nog
steeds rijkelijk- Daarom is het jammer,
dat je ons schrijft voorlopig geen tijd te
hebben voor versjes voor particulieren.
Keer op keer wordt ons gevraagd om het
adres van onze Rijmelaar als er een of
ander feest op handen is. Huib stond al
tijd klaar Enfin, in de toekomst is hij
misschien weer disponibel.
VIJFTIG JAAR GELEDEN werd dc
R.K. Kerk van Oudeschild belangrijk ge
restaureerd en verfraaid: toen kreeg het
zijn sierlijke toren en een nieuwe pas
torie. Voordien was dc ingang van de
kerk aan de Westzijde, waar nog altijd
het kleinere torentje prijkt- Tot deze pa
rochie, die 250 zielen telt, behoren ook
de P.H. Polder, het Horntje, de Hoge-
berg en Dijkmanshuizen.
„Onze Katholieke medeburgers zijn thans in het bezit van een even sohde
als schoon kerkgebouw, dat niet weinig bijdraagt tot de verfraaiing van ons
dorp", aldus schreef de Texelaar op Donderdag 6 September 1894, ter gele
genheid van de plechtige inwijding van het hernieuwde R.K. kerkgebouw te
Oudeschild. Echter, wie, zoals wij, dezer dagen een foto van de toenmalige
kerk aldaar beziet, valt het uiteraard dadelijk op, dat het gebouw slechts één
toren bezit en wel aan de zijde naar de Hogeberg! „Dat klopt", zo hielp Pas
toor C. Nijsten ons welwillend uit de droom, want bij die restauratie in 1904,
oorzaak van uw bezoek, en precies een halve eeuw geleden aanbesteed,
kreeg de kerk zijn tegenwoordige vorm Toen werd nl. de fraaie hoofdtoren ge
plaatst. Voordien lag de ingang bij de kleine toren!"
Ja, de R-K Parochie van Skil heeft een
jubileumjaar en dat zulks misschien niet
algemeen bekend is, wekt geenszins on
ze verbazing, omdat er in de loop der
jaren nog al wat veranderingen aan deze
kerk zijn uitgevoerd!
Op 22 Maart 1904 had in „Hotel 'de
Zeven Provinciën" vanwege het R.K.
Kerkbestuur van den H. Martinus te
Oudeschild de aanbesteding plaats van
„het gedeeltelijk amoveeren van de kerk
en het geheel amoveeren van de pasto
rie. De verbouwing der kerk met bij
bouwing van een nieuwen toren, pasto
rie enz. Gebr. van Os waren voor
f 15.998,de laagste inschrijvers. Op de
gedenksteen in de voorgevel van de pas
torie staat „Neerlandia Cabholica donavit
Primum lapidem locavit H. Moes, Paro-
chus Die 27 Maje Ao Do 1904"- De eer
ste steen gelegd door pastoor H. Moes.
De geschiedschrijver zegt t.a.v de be
moeiingen van deze pastoor o.a. „Aange
zien de pastorie zeer bouwvallig en de
kerk onooglijk was, werd door hem reeds
in Juli 1903 Bisschoppelijke machtiging
gevraagd en verkregen om gelden in te
zamelen voor een nieuwe pastorie en
verfraaiing der kerk"- Eind 1904 was
het werk voltooid en de benodigde som
van f 22.000. bijeen gebracht.
Zoals bekend, bezat Oudeschild eeu
wen geleden slechts één kerk. De eerw-
Heer L. Stolk, die in 1896 benoemd werd
tot pastoor te Oudeschild, leverde een
belangrijke bijdrage aan het kerkarchief.
Uit zijn geschriften noteren wij:
Tegen het midden der 17de eeuw was
het getal der ingezetenen van Oude
schild reeds zoo sterk toegenomen, dat
men er toe moest overgaan, om voor de
Protestanten van dit dorp een eigen
kerkgebouw op te richten. Dit gebouw
kwam vóór het jaar 1650 gereed, daar,
blijkens een oud gedenkbord, de eerste
protestantsche leeraar zijne bediening te
Oudeschild in genoemd jaar begon uit
te oefenen-
Niet zoo gelukkig als hunne protes
tantsche dorpsgenooten waren de katho
lieken van Oudeschild. Wel is waar von
den zij op Texel, sinds met mr. Joannes
van der Meije (gestorven 29 Juni 1633)
weer een geregelde opvolging van pas
toors aan Den Burg, begonnen was ge
legenheid hunnen godsdienstplichten te
vervullen, maar daarvoor moesten zij
nog verscheidene jaren lang, telkens den
weg naar genoemd dorp afleggen, want
daar alleen werd door den pastoor van
Texel kerk gehouden. Hoe lang het nog
duurde, alvorens ook zij zich in het be
zit van een eigen kerkgebouw mochten
verheugen, kunnen wij niet met zeker
heid aangeven Alleen meenen wij te
mogen zeggen, dat zulks reeds eenigen
tijd vóór het jaar 1737 het geval moet
zijn geweest, daar in het kerkarchief
van Oudeschild een stuk gevonden
wordt, uit genoemd jaar dagteekenende
waarin van „regeerenide kerkmeesters"
van Oudeschild wordt gesproken en tot
de geestelijke overheid het verzoek
wordt gericht, om aan de katholieken al
daar een afzonderlijke pastoor toe te
staan. Zij moeten toen reeds een eigen
kerkgebouw hebben bezeten. Wat de fi-
nanciëele krachten der katholieke Oude
schilders van die dagen betreft, daarom
trent moge tot opheldering dienen, dat
onder de oud-gezagvoerders van koop
vaardijschepen. die zich hier met ter
woon kwamen vestigen, ook voortdu
rend flinke katholieken waren, die niet
Ja, het leven ging verder en wie denkt nü feitelijk nog aan de verkiezingen en
wie kent nu nog de uitslag uit z'n hoofd? Wij leven snel en daarom is het jam
mer, dat wij Zaterdag geen ruimte konden vinden voor bijgaande plaatjes, ge
maakt op de Verkiezingsdag 1954. Toch meenden wij ze nog interessant genoeg
te mogen vinden tot publicatie in dit nummer.
TEXEL STEMT. Hierboven een kijkje in het stembureau aan de Nieuwstraat,
waar een der lokalen van de Kleuterschool voor dit doel in gebruik was ge
nomen. Achter de tafel ziet u van links naar rechts de heren S. Keijser Jbzn.,
C. de Koning - onze burgervader en A- Th. A. de Wilt.
Ook een der lokalen
van onze ULO was tot
stembureau gepromo
veerd. Hier een der
kiesplichtigen op weg
naar de stembus.
crKDOl ÜJJUi
a
M
vreesden om, zoo noodig, flink in hunne
beurzen te tasten. Er heerschte boven
dien toen ten tijde op Texel, maar bij
zonder te Oudeschild, een buitengewone
welvaart- De loodsen en vissohers, die
van iederen gulden hunner verdiensten
een halven stuiver en van ieder schip
naar zee, Amsterdam of elders vijf-en-
een halven stuiver voor de kerk gaven,
hadden een rijk inkomen. Veel geld ook
werd er verdiend met het afbrengen der
schepen, die aan de Noordzeekust in
menigte strandden; met het waterhalen
uit de putten, even ten Noorden van het
dorp nabij den Hoogeberg gelegen met
de oestervangst enz.
Een oud „ontvangstboök der Room-
sohe kerk aan 't Oudeschild" meldt dan
ook menige gift aan de kerk onder de
benaming van „watergeld" of „oester-
geld".
Ontruimd voor de Hervormden
Toen de protestantsche gemeente van
Oudeschild haar kerkgebouw aan de
Fransen moest afstaan - in deze kerk
werd aan de Spaanse krijgsgevangenen
onderdak verschaft, die aan de nabijce-
gen forten en schansen moesten wer
ken wendden de protestanten zich tot
de katholieken met het verzoek van hun
kerk gebruik te mogen maken Krach
tens hun geloofsbelijdenis konden de
katholieken dit niet toestaan, maar de
burgemeester, G. W. Reinbaah, hielp de
Protestanten een handje en in een brief
van zijn hand staat, dat: „de R.K. Kerk
op last van de geestelijke overheid aan
de Gereformeerden ter uitoefening van
haren godsdienst werd afgestaan, door
de kerkmeesteren geheel opgeruimd en
daarin geen kerk meer gedaan". „Deze
onaangename toestand duurde niet lang,
want 4 December 1813 had de aftocht
der Franschen van Texel plaats".
Wij vervolgen nog weer uit het door
pastoor Stolk samengestelde werkje en
citeren:
„De parochie van den H. Martinus,
welke tot aan 1 December 1828 tot de
gemeente van Den Burg behoorde en bij
kerk van die gemeente was, werd in
1828 tot zelfstandige gemeente verheven.
Bij deze gemeente werd terzelfder tijd
gevoegd: Oosterend en Zuid-Haffel".
„Ook U wacht ik"
„Ook U wacht ik!" Ge leest die woor
den op een der 2uilen aan de ingang van
hot Oudesohildor kerkhof, gelegen aa*
Wij mogen dan leven
in de eeuw der tech
niek, toch is het paard
nog niet helemaal als
trekdier uitgestorven:
Hiernaast een familie,
die na de stemplicht te
hebben vervuld, weer
op weg is naar de boer
derij; een gezelliq ritje,
zo in de dresseerkar-
Een of twee Rennies, laten smelten op
de tong. En eer U het weet, is 't leed ge
leden. Zo hoeft U dus nooit bang te zijn
dat iets, wat U graag lust, eens verkeerd
valt. Dat zuur is vlugger genezen dan het
het opkwam. Daarom, een prettig, veilig
gevoel, altijd Rennies bij de hand te
hebben.
de voet van de Hoge Berg- Deze doden-
akker werd op 24 Augustus 1828 door
de Hervormden gekocht, groot 75 Ne-
j derl. roeden voor f 80,Al spoedig
I kwamen ze met de R.K. dorpsgenoten
overeen een kwart deel aan hen in ei
gendom af te staan-
Tot meer passenden woning
Het oude voorkerkhuis, weleer in
1798 van Gerrit IJsbransz. Buysman
aangekocht moest hoognodig „tot eene
meer passende woning voor den pastoor"
worden ingericht.
De kerk vroeg intussen ook dringend
om herstelling. Vooral was dat het ge
val na den hevigen storm van 31 Decem
ber 1833, die het toch reeds bouwvallige
kerkje opnieuw zoo hevig had geteisterd,
dat zonder spoedige en krachtdadige
hulp eene instorting noodzakelijk vol
gen moest.
Koning Willem I besloot 8 December
1834 een subsidie te verlenen van 11200-,
de Prov. Staten f 500.
Op 27 Mei 1835 had de aanbesteding
plaats. Een Alkmaarder kreeg voor
f 2400,de ondracht.
In de Westelijke gevel staat op d* ge
denksteen: „Deze kerk vernieuwd en
vergroot en waarvan de eerste steen ge
legd is door de Eerw- Heer P. Jos. de
Garde, R.K. Pastoor, Den 10 Juli 1835".
Gevaarlijke kerkgang
Over de persoon van pastoor De Garde
lezende, vernemen we: „De zorgen voor
zijn kerkbouw zullen zijne krachten niet
hebben versterkt. Daarbij kwam nog de
tegenwerking, welke hij in niet geringe
mate ondervond van den kant der Ka
tholieken te Oosterend en Zuid-Haffel,
die zeer tegen him wensdh bij de statie
(parochie) van Oudeschild waren inge
deeld, ofschoon ook de Vice Superior
had bepaald, dat „'t Oudeschild, Ooster-
?ia vervolg pag. 2.
