Cjrocn (2warL-Jexels in het harL, Texels Raad behandelde het Ier bindingsvraag stuk Stationsgebouw Vliegveld officieel geopend WOENSDAG 28 JULI 1954 TEXELSE 68e JAARGANG No. 6856 COURAN Uitgave N.V. v.h. Langevold de Rooij Boekhandel Drukkerij Bibliotheek Den Burg - Texel - Postbus 11 - Tel. 11 Verschijnt Woensdags en Zaterdags. Bank: R'damse Bank, Coöp. Boerenl. Bank. Postgiro 652. - Abonn. pr. f 1,95 p. kwart. -{- 20 ct. incasso. Adv. 8 c. p.mm. ,»TESO, door de eendracht van de bevolking groot geworden, is een prachtige onderneming, die in de zomer acht maal daags de dienst op Den Helder onder houdt, die over het gehele eiland autobusdiensten exploiteert en die Neen. wij zullen niet verder schrijven, want aan de horizon komen wolken op en moei lijkheden liggen in het verschiet. Laten wij dit hoofdstuk, dat in een Texelse geschiedenis niet ontbreken mocht, besluiten met de wens. dat in de komende jaren dezelfde geest de eilanders mag bezielen, die eens tot de overwinning leid de. Ten bate van de gemeenschap op het kleine stukje grond dat Texel heet!" Aldus besluit het boek „Texel"» een levenswerk van de heer J. A. van der Vlis- „Moeilijkheden liggen in het ver schiet", schreef hij. Inderdaad, wij spre ken tegenwoordig van een verkeerspro bleem en dat verschiet heeft Vader Tijd thans met ons bereikt, maar.de N.V. TESO zit niet bij de pakken neer: zij heeft immers een nieuwe boot besteld! Binnenkort zal de kiel van die nieuwe boot worden gelegd en volgend jaar September zal ze rijk gepavoiseerd de haven van Oudeschild binnenlopen- Op gelost is het probleem! O nee, dat niet: de haven dient hoognodig te worden verbeterd, opdat deze nieuwe boot tot haar hoogste exploitatie-mogelijkheid kan worden gebracht. En dus -„Neen!'', zei een categorie eilandgenoten, die een nieuwe route voorstaan: „Wij moeten 'n verbinding over 't Horntje hebben". En daar kwam het debat los! Pennen kwa men in beweging, protestvergaderingen werden belegd en natuurlijk kon dit on derwerp niet buiten onze knusse raads zaal blijven! De laatste jaren was de vraag „Ou deschild of het Horntje'' steeds hét on derwerp rond de groene tafel en Dins dag j.l. was zelfs de hoofdschotel aan ons verbindingsvraagstuk gewijd- Dat er behoorlijk is toegetast moge blijken uit het feit, dat wij al verscheidene kolom men van ons vorig nummer voor het „Raadsverslag'' hebben gereserveerd en in de editie, welke U vandaag bereikte, vindt U wederom enige honderden re gels aan dit onderwerp gewijd. Dat was te voorzien, waar de vroede vaderen het lang niet met elkaar eens zijn over de vraag hoe wij straks zullen varen! Blij kens de Dinsdag gehouden stemming zijn negen Raadsleden voor het maken van een ponthaven aan het Horntje, ter wijl zes Raadsleden zich voor handha ving van de tegenwoordige route uit spraken. Zo'n standpunt dient te wor den gemotiveerd en vandaar, dat wij bijna vier uur lang getuige waren van het verbindingsdebat! Hier volgt dan het slot van de gedach- tenwisseling: Weggegooid geld Hierna was het woord aan de heer C. H, Roeper, die zijn betoog begon met: „Iemand vroeg eens aan mij, als er nu eens geen verbinding bestond, wat zou men dan doen? Waar zou men die dan maken? Het is nu eenmaal zo, dat men moeilijk afstand kan doen van wat ge groeid is. Maar nu wij voor deze grote vraag staan wat er moet gebeuren, moe ten wij de grote stap ook doen en ons richten op het Horntje. Een oplossing, die voor 10-15 jaar kan voldoen is een noodoplossing: het geld zal na die peri ode zijn weggegooid. Wij moeten een definitieve oplossing hebben. Gezien de naam en faam van de deskundigen op waterstaatkundig terrein kan ik niet begrijpen, dat er mensen zijn, die twij felen aan hun bekwaamheid Wij, leken, kunnen die immers niet beoordelen! De tariefsverlaging weegt voor mij niet het zwaarst, maar een verbinding, die de economische toestand van ons eiland verbetert- Wij moeten gemakkelijker heen en weer kunnen varen. Wat de toename van het verkeer betreft- Daar ben ik van overtuigd. Het huidige gratis ziekenvervoer wordt uiteraard omgesla gen op de tarieven die de gezonden be talen: een ieder betaalt zeg 3-4 cent meer en daarvoor krijgt men het gratis ziekenvervoer. Ik zie niet in waarom dit gratis vervoer zou moeten verdwijnen. Idem geldt dit voor het gratis vervoer van scholieren. Deze sociale inslag moe ten wij dan ook trachten te behouden. Hoe, zo is gevraagd, moet het met het ziekenvervoer als de boot te Den Helder zou worden gestationeerd? Nu, of men Den Burg of Den Helder opbelt, dat kan hoogstens één minuut schelen en als de ziekenauto aan het Horntje arriveert, is de boot daar ook- Volgens de ANWB zal het gemotoriseerde vervoer in 1970 ver dubbeld zijn en in 1975 verdrievoudigd. Dan zal dus het aantal auto's dat ver voerd moet worden tweemaal zo groot zijn- Thans bestaat er een grote achter stand in het gemotoriseerd vervoer. De rem, die er thans tussen zit, wordt dan opgeheven! Ook het gemotoriseerde toe- ristenvervoer zal bij een verbeterde ver binding gebaat zijn, ook dat zal belang rijk uitgebreid worden! De één zegt: wij krijgen dan te veel dagjesmensen, maar een ander zegt: laten ze maar komen. Hier ligt nog een groot veld braak! Ook t.a.v. het buitenlands toerisme! Wij zijn het er allen over eens, dat de tegen woordige toestand niet langer kan voortduren. Als wij nagaan hoe lang er al over het verkeersvraagstuk is gestre den en dan te bedenken, dat na de nood oplossing te Oudeschild de strijd om de definitieve verbetering veel moeilijker nog zou worden, immers, dan zou de Overheid zeggen: „Er is nu al zoveel geld verspild aan Oudeschild, waarom nu nog weer geld besteden aan het Horntje?" In de kring der ruilverkave ling werd de vraag gesteld: Moeten wij rekening houden met een toekomstige haven op het Horntje of niet? Het ant woord was: Ja, die komt er! Daarom is het niet verantwoord thans te besluiten duizenden guldens aan de verbetering van de Oudeschilder haven te besteden, want dat is absoluut weggegooid geld. TESO kan hier blijven Men heeft enkele jaren geleden een en quête onder de toeristen gehouden, maar dat acht ik niet juist. Immers, als men een of tweemaal per jaar naar Texel komt, is men gauw geneigd te zeggen: ,,Deze route moeten wij maar houden''- De economische positie zal er wel bij varen als wij het vervoer Texel- Den Helder v.v- zo efficiënt mogelijk maken. Wat de weg Eierland-Oude- schild betreft, wij kunnen verwachten, dat er een intens vervoer naar Oude schild blijft bestaan, want de haven al daar blijft nodig. Er is hier getwijfeld aan de mogelijkheid tot het onderhou den van een uurdienst, maar men kan overal aan twijfelen, deskundigen be twisten en wantrouwen. Vlissingen- Breskens heeft een boot met een capa citeit van 80 auto's en die onderhoudt toch ook een uurdienst! Het vervoer van losse goederen zou volgens de heer Hin vervallen, maar die losse goederen bren gen er juist de duurte aan. TESO naar Den Helder? Waarom? Het kantoor is thans toch ook aan Den Burg, waarom zou dit te Den Helder moeten worden gevestigd, als de boten daar zouden ko men te liggen? En waarom zou de be manning niet dagelijks uit en thuis ge bracht kunnen worden?" De voorzitter deelt tussen de bedrij ven door mede, dat er een brief is bin nengekomen van het Actie-Comité 'te Oudeschild - deze brief is door ons reeds in zijn geheel geplaatst - red. Kost ons geen cent Volgende spreker is wethouder De Waard. De investering van de nieuwe boot, aldus spreker, zal binnen 15 jaar aan rente en kapitaal afgesloten dienen te zijn en dat zal een extra last voor de gemeenschap betekenen. Het staat vast. dat uiteindelijk de vervoerskosten over het Horntje lager zullen zijn dan over Oudeschild- Men heeft zich immers niet gerealiseerd, dat het Rijk een haven wil maken, welke ons geen cent kost! Bij verbetering van de Oudeschilder haven zullen Provincie en Gemeente moeten bijdragen, want met oude situaties houdt de financiële regeling Rijk-Ge meente geen rekening! De nieuwe situa tie (het Horntje - red-) zal het Rijk meer dan een millioen gulden kosten, terwijl het Rijk door verbetering van de Oude schilder haven voor f350.000 klaar zou zijn. De financiële verhouding zegt het duidelijk: wanneer er een nieuwe situa tie ontstaat in een gemeente kan zij een beroep doen op het gemeentefonds. Ook financiëel gezien kan plan 't Horntje dus enkel voordelen opleveren en het moment is thans zo gunstig als het maar kan. Ook de Ruilverkaveling kan ons helpen bij de wegverbetering. Thans gaat al 70 pCt van alle vervoer over de weg. Besturen is vooruitzien en een snellere verbinding biedt gunstiger per spectieven. Economisch is Oudeschild met het behoud of opheffing als veer haven toch niet te redden! Zich tot me vrouw Vrijdag richtend stelde spreker de vraag of zij één waddeneiland kent, dat zo dicht bij het vasteland ligt als Texel. Het agrarisch leven, zo ging de heer De Waard verder, zal zich moeten intensiveren In Zeeland legt men dam men om hoogwaardige gewassen vlug ger te kunnen afschepen- 40 Jaar terug had niemand zich voorgesteld, dat hier zoveel bloembollen geteeld zouden wor den. Men moet de verkeersschakel open leggen. Wat het Horntje als woonoord betreft, prof. W. Bruin heeft gezegd, dat als daar een verbinding komt, hij daar ook een bouwplan zal ontwerpen. Ik kan mij volledig met het gehele rapport van de meerderheid aansluiten. Snelle oplossing gewenst De heer S. Keijser achtte verbinding via het Horntje voor de toekomst wel mogelijk, maar, zo betoogde hij, wij moeten een snelle oplossing hebben. Via het Horntje zouden wij tot 1958-1959 moeten wachten! Op het Horntje zullen er ook momenten komen, dat de verbin ding niet steeds volgens rooster kan worden uitgevoerd en dat Oudeschild als vluchthaven zal moeten dienen- Als het Horntje niet bevalt, zitten wij daar toch voor goed aan vast- De N.V. TESO verwacht 'n jaarlijks tekort van f150.000 terwijl van andere zijde een sluitende rekening wordt voorgesteld. De Com missie neemt aan, dat de ene partij een te gunstige voorstelling geeft en de an dere een te ongunstige. Zo komen wij nu op een tekort van f 75.000 en ik vraag wie dat tekort betaalt! De heer De Waard zegt: „De exploi tatie zal dit opheffen, maar naar mijn mening komen dan de tarieven hoger te liggen dan de tegenwoordige". De busdienst De heer Merkx: ,,Als de busdienst, welke al meer verliezen oolevert en wat thans gecompenseerd wordt door het bootbednjf, dat op het Horntje geen sluitende exploitatie zou kunnen vinden, dan niet meer zou bestaan, zouden grote delen van Texel ernstig gedupeerd wor den. Ik denk hierbij aan De Cocksdorp, Oosterend, Eierland enz. En m-i. zal geen particuliere onderneming een nieuwe busdienst openen! Met punt 15 van de Commissie ben ik het volkomen eens. (Dus dat men de kosten via het Horntje wil drukken en de inkomsten wil verhogen, maar in een der rappor ten staat, dat de verbinding via Oude schild twee fietspaden vereist, terwijl via het Horntje met één fietspad kan worden volstaan. M.i. zullen er echter ook langs de weg naar het Horntje twee fietspaden moeten worden aangelegd". De heer De Waard merkt op, dat men langs de Schilderweg geen ruimte heeft voor verbreding van het fietspad, ter wijl dit langs de nieuw te projecteren weg wel het geval zal zijn. Prettige toon De heer W- Wassenaar verklaarde, dat de zaken in de Commissie op zeer pret tige toon behandeld zijn. Het is niet zo, dat alles voor het Horntje spreekt en niets voor Oudeschild of omgekeerd. ,,Wij stellen ons op het standpunt, dat wij ons beijveren in het belang van Texel en daarom zoeken wij naar de beste oplossing- Bijzonder diep heeft ons de uitlating van mevr. Koning-Bruin getroffen van ,,die klap moet Oudeschild nog maar op de koop toe nemen''. Niets is minder waar: Oudeschild zal een en ander slechts noodwendig moeten aan vaarden". De voorzitter stelde de Raad vervol gens in de gelegenheid in tweede instan tie het woord te voeren. De heer C. H. Roeper: „Er wordt wel eens gezegd: het kan dan wel 1957, ja wel ,58 of '59 wor den eer plan het Horntje uitgevoerd is. Maar dat geloof ik niet- Oudeschild kan ook nog wel even duren! De heer De Waard besprak nog even de kosten van het totale vervoer over het Horntje of Oudeschild. Als men via Oudeschild een sluitende exploitatie kan maken, dan wordt dat door de ge meenschap betaald. Niet met elkaar eens De heer Hin: „De heer Roeper zegt: Ik houd mij aan de deskundigen vast, maar de deskundigen zijn het lang niet met elkaar eens! Wat het toeristenver keer aangaat, de VVV legt de meeste nadruk op de gast en niet op de dagjes mensen- Destijds, in 1910 werden de voorstanders van een tram vooruitstre vend genoemd, de tegenstanders werden als conservatief afgeschilderd, maar stel eens, dat de voorstanders hun zin had den gekregen! Zo zou het ook wel eens met de verbinding over het Horntje kunnen gaan! Het schip, dat men op het Homtje wil laten varen kost meer en de exploitatiekosten zullen eveneens hoger zijn dan via Oudeschild. Wat ik gemist heb in de betogen der voorstanders is de financiële consequentie. Wat de factor tijd aangaat: straks hebben wij een boot, die het vervoer voor lange tijd aan kan. Daarom zou ik het op prijs stellen, dat van de Raad een actie uitging om de Rijkswaterstaat te verzoeken tot een op lossing via de bestaande route op Oude schild. Dat zou een daad van wijs beleid zijn". De heer Keijser: ,,Wie zal het exploi tatie-tekort dekken?!" De heer De Waard: „Een batig saldo is in beide gevallen mogelijk: men be hoeft de tarieven maar hoger te schat ten!" Dan nu al aan de grond De heer S. van der Vis: ,,De nering doenden zijn meer gebaat bij dagjes mensen dan bij pensiongasten. Als voor stander van het Horntje-plan zijn wij in de Commissie voor een betere ver- binding geweest, hoe de uitslag ook mag wezen- Nu heeft TESO een boot besteld, maar heeft zij de garantie van het Rijk, dat de haven te Oudeschild verbeterd zal worden? Zo niet, dan zit zij reeds nu met een pas bestelde boot aan de grond" De heer Hin: „Dat moet ik bestrijden: men kan met de nu bestelde boot in de tegenwoordige haven manoeuvreren, maar de boot zal pas tot volle exploita tie gebracht kunnen worden bij een ver beterde haven". Mevr- Vrijdag: Durven de tegenstan ders werkelijk op zich te nemen het be sluit van de N.V. TESO een nieuwe boot .te bestellen zodanig tegen te werken, dat er volgend jaar geen verbeterde ha ven is om het verkeer Oudeschild-Den Helder te kunnen ontplooien?!" Voorzitter: „De Commissie heeft het probleem op de juiste wijze aangevat. Zij kon onder deze omstandigheden geen rekening houden met het besluit van de N.V. TESO". •Mevr- Vrijdag: ,,Ik neem aan, dat Texels grootste landbouwer, Texels grootste handelsman en een deskundige op nautisch gebied meer verstand van deze aangelegenheid hebben dan de meeste onzer!" Wij waren zeer verwonderd De heer Wassenaar: „Toen wij ver namen, dat TESO een nieuwe boot had besteld, waren wij zeer verwonderd, want TESO wist toch, dat de commissie een rapport zou uitbrengen?! Als TESO de nieuwe boot juist voor het seizoen had kunnen krijgen, dan zouden wij haar gelijk gegeven hebben, maar nu zal zij vlak na het seizoen in de vaart ko men. Men had dus best een maandje kunnen wachten met het bestellen daar om besloten wij die zaak bij onze be sprekingen buiten beschouwing te laten. Hoe kan mevr Vrijdag overigens bewe ren, dat wij TESO tegengewerkt hebben? Mevr. Vrijdag: „Ik heb steeds ge merkt, dat de gemeente wegens de vin ger, die zij in de pap wil hebben, niet meewerkt orn bij het Rijk aan te drin gen op verbetering van de haven te Ou deschild"- Voorzitter: ,,Er is nooit sprake ge weest van tegenwerking onzerzijds". Mevr. Vrijdag: ,,Van traineren dan!" Voorzitter: Ook tegen die interpreta tie heb ik bezwaar!" De heer Wassenaar: „TESO is al van af 1945 aan het zoeken geweest- Als zij bij de gemeente was gekomen om finan ciële garantie zou ze, geloof ik, eerder klaar gekomen zijn dan met de provin cie! TESO geeft zelf toe, dat haar statu ten een rem zijn geweest." Voorzitter: „Ik meen, dat de discussies ieders standpunt thans voldoende dui delijk naar voren hebben gebracht, zo dat er m.i. geen bezwaar bestaat om door stemming het standpunt van de Raad t.o.v- de conclusie der commissie ken baar te maken". I De heer Wassenaar wilde nog bestrij- den. dat Oudeschild in ieder geval vlug ger gereed zou zijn dan het Horntje. „Ook het omgekeerde kan het geval zijn! En wanneer het gaat om iets, waarbij de gehele Texelse bevolking betrokken is, j dan moeten wij niet terugschrikken voor financiële consequenties. Met een defini- tieve oplossing zijn wij voor goed uit de j narigheid vandaan". Hierna volgde de stemming met de reeds genoemde uitslag: 9 voor plan 't Horntje, 6 voor Oudeschild. GIFTEN WITTE KRUIS I Oosterend: C. T. 4,—; W. v.d- V- 2,50; S. B. 2,50; G. T. 2,50; R. E- 2,50; Wed- T. 2,50; P. v.d. B. 2,50; F- K- 2,50; J. W. 7,50; P. IC. 5,—; A. v.d. V- 2,90; N- W 2,50, A. W. 1B. V. 2,50- Zo is dan het stationsgebouw van ons vliegveld officiëel in gebruik genomen: Woens dagmiddag reikte burgemees ter C. de Koning de sleutel van het nieuwe gebouw aan mevrouw J. H- Dekker-Offe reins, echtgenote van de heer A. P. Dekker, plaatsvervan gend directeur-generaal van de Rijksluchtvaartdienst, die bereid was gevonden de offi ciële openingsplechtigheid te vervullen. Dit grote moment werd bij gewoond door de heer Dek ker, de heer C. Kolff, voor zitter van de Kon. Ned. Ver- eniging voor Luchtvaart, te- vens directeur van de Raad van Beheer van de Nationale Luchtvaartschool, drs A. J- van Raalte, die de regering vertegenwoordigde, de heer Sitter van de Rijkslucht vaartdienst, de heer Hendriks namens de ANW, de heer M. Niele, burgemeester van Eg- mond, plaatsvervangend voorzitter van de Federatie van VVV's in Noordholland, de heer J- C. Quint, directeur der VW „Texel", de bijna voltallige vroedschap met hun dames, de architect, de heer Riphagen, de uitvoerders en een aantal vliegeniers. Burgemeester De Koning verwelkom de allereerst de gasten en richtte zich vervolgens met een woord van dank tot de Raad: ,,Ik ben verheugd, dat de Raad zo ver vooruit heeft gezien en het oog op de toekomst heeft gericht". Dit gebouw is tot stand gekomen naar ontwerp van de heer E- A. Riphagen. Hij heeft al verschillende complimenten ontvangen wegens de goede opzet en de fraaie stijl, maar hier wil ik dat in het openbaar gaarne nog eens herhalen! De aannemers, Bot, Oele, Toolens, M. Bak ker en Schoo en de N.V. Goederenhandel Ph. Vlessing, stoffering, hebben uitste kend werk geleverd- Ook hun mijn har telijke dank! Hierna bood burgemeester De Koning mevrouw Dekker een miniatuur lam metje aan, vervaardigd van zuivere Texelse schapenwol en getooid met groen-zwarte linten, de Texelse kleuren. Als volgende spreker voerde de heer A. P. Dekker het woord. Hij noemde het een voorrecht als een der eersten Texel geluk te mogen wensen met de opening van het station. Zoals de eisen, welke de luchtvaart heden ten dage stelt en door de ervaring, opgedaan bij het vroegere vliegveld, het nieuwe luchtvaartterrein een andere vorm en uitbreiding hebben gegeven, zo hebben deze factoren ook de vorm en de lay-out van dit nieuwe sta tionsgebouw beïnvloed- Naast de prij zenswaardige voortvarendheid bij de wederopbouw van het luchtvaartterrein hebben de Texelse Bestuurderen m.i. 'n wijs beleid gevoerd bij de oprichting van dit gebouw: le Men kan met vrij grote zekerheid voorspellen, dat het luchtverkeer ook op Texel zal groeien. Dat blijkt nu reeds uit het feit, dat in de eerste helft van 1954 al 500 vlieg tuigbewegingen hebben plaats gehad, terwijl dit over de eerste helft van 1953 350 bedroeg. In 1938 was het grootste aantal 870- Op alle vliegvelden is trou wens een stijgende lijn t.a.v- de fre quentie der vliegbewegingen waar te ne men. 2de Men weet dat alles wat tot nu toe gebouwd is op vliegvelden, steeds te klein is gebleken. Met deze wetenschap voor ogen zou het volkomen gerecht vaardigd zijn geweest, indien Texel met veel grootsere plannen voor de dag zou zijn gekomen. Niet aldus het Bestuur van Texe1. Wèloverwogen heeft het de eisen, waaraan dit station zou moeten voldoen, weten te beperken- Niet alleen de technische eisen zijn gewikt en gewo gen, maar ook het economisch gebruik van hetgeen moest worden opgebouwd is mede in beschouwing genomen. Om dit sluitstuk voor de exploitatie van het terrein te kunnen realiseren zijn de in vesteringen binnen zeer redelijke gren zen gehouden. Onder deze omstandig heden was 't niet moeilijk 's Rijks volle medewerking te verkrijgen! Als ik Uw geste, mijn vrouw de symbolische han deling van de opening te laten verrich ten, mag zien als een uiting uwerzijds van waardering van die samenwerking met mij en mijn medewerkers, dan is dat niet een verdienste van deze Rijks ambtenaren, maar van het Bestuur van Texel. De door ons verleende medewer king is ook niet ontstaan uit pure liefde voor Uw bestuur of uit bewondering voor Uw mooie eiland, doch omdat de exploitatie van dit burgerluchtvaartter rein niet alleen een streekbelang is, maar ook een algemeen belang dient- In 1952 is een en ander voldoende belicht! Dat deze factoren na 1946, het jaar waarop de onderhandelingen voor de herrijzenis van het veld begonnen, niet zijn verzwakt, moge U afleiden uit het feit, dat voor de oorlog 13 luchtvaart- (Slot op pagina 2)

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1954 | | pagina 1