OP
,to
De Noordzeevisserij
Het beste uit de Virginia-oogst:
5 Dagen naar Parijs
Van de 12 kotters die de Noordzeevloot van Texel thans telt zijn er 11 waar
van de schipper (eigenaar) te Oosterend woonachtig is. Een is woonachtig te
Oudeschild, doch is van origine afkomstig uit Oosterend-
Van de in totaal 52 overige leden van de bemanning zijn er 31 woonachtig te
Oosterend, 8 te Oost, 5 te Oudeschild, 3 te Den Burg en 1 te De Koog. Buiten
het eiland hebben 4 personen hun domicilie: 3 te Den Helder en 1 te Volendam.
Aldus het door Drs Scheur van de Eco nomisch-Technologische Dienst voor
Noordholland uitgebrachte rapport over „De Ontwikkeling van de Visserij van
Texel''.
Uit het hoofdstuk „De Noordzeevisse-
rij'#' stippen wij het volgende aan:
Aantal vaartuigen:
Bouwjaar Vermogen: 150 pk 200 pk
1930-1939 5 1
1946-1952 5 1
Totaal 10 2
De helft van de vloot werd dus na
de laatste oorlog gebouwd, terwijl de
vloot van Oudeschild grotendeels van
voor 1918 dateert.
Zo heterogeen als de Waddenzeevloot
is, zowel naar de sterkte van de motor
(overwegend beneden 25 pk) als naar
constructie (15 van de 20 vaartuigen zijn
van hout), zo homogeen is de Noordzee
vloot in deze opzichten. Geen houten
vaartuigen en allen hebben een motor
van tenminste 150 pk.
Visserij en visgronden
De Noordzeevisserij van Texel behoort
tot de klein trawlvisserij of de z.g. kust
visserij die tot op 50 mijl uit de kust
mag worden uitgeoefend-
In het algemeen wordt de visserij uit
geoefend ten Westen, Noordwesten en
Noorden van Den Helder en Texel. De
visserij betreft vnl. platvis (tong, schol).
In April en Mei begeven zich jaar
lijks enige vaartuigen tot onder de
Deense kust voor de visserij op tong.
Deze reizen zijn uitzonderingen. De
kosten, verbonden aan de grote afstand
die afgelegd moet worden, worden n.l.
niet altijd door orotere vangsten goed
gemaakt. Alleen bij deze reizen wordt
afgeweken van de regel dat de vissers
's Maandags Texel verlaten om tegen
het einde van de week, Vrijdag of Za
terdag, terug te keren- Bij de tochten
naar de Deense kust blijft men de Zon
dag in een van de Deense havens over.
Het is een hoge uitzondering dat bij
deze gelegenheden ook op Zondag ge
vist wordt.
Op haring wordt door enkelen nog
incidenteel gevist. De eerste jaren na de
laatste oorlog werd de haringvisserij, zij
het dan slechts gedurende korte tijd,
meer beoefend. Er werd dan bij Bres-
kens gevist, wanneer de haring zich op
houdt in het Zuidelijke deel van de
Noordzee.
Besommingen,
De aanvoer van vis vindt uitsluitend
in Nederlandse havens plaats. Evenals
voor 1940, wordt ook sedert 1951 weer
hoofdzakelijk te IJmuiden aangevoerd.
Een enkele maal wordt te Den Helder
of te Scheveningen vis aangevoerd- Door
de Noordzeekotters werden in 1952 in
totaal f 1.218.000 besomd, waarvan 99,3
°/o te IJmuiden, 0,5% te Den Helder en
0,2% te Oudeschild.
FEUILLETON
door T. LODEWIJK
31. Ik ben het niet, zei Carla over
tuigd en toen schoot ze nerveus in de
lach. Ze had het zo gretig gezegd- De
barre commissaris, die haar aandachtig
had gadegeslagen, fluisterde Stollenga
iets in het oor. De Hollandse recher
cheur fluisterde terug.
Op dat ogenblik kwam er een politie
man binnen met 'n telegram. De Frans
man las het aandachtig.
Gevlogen! zei Stollenga, toen
ook hij het telegram gelezen had. Ja,
geloof maar, dat die lui er meer dan één
paspoort op na houden. Kijk, juffrouw
Mertens, die meneer en mevrouw Per-
land zijn nergens meer te vinden, weet
u.
Maar ik liég toch niet, barstte Car
la uit, en u hebt ze toch zelf óók gezien?
Dat is uw geluk, antwoordde Stol
lenga- Dat is uw geluk, juffrouw
Mertens, dat dat lastige, nieuwsgierige
en vervelende mannetje hij zag haar
kleuren en genoot zichbaar méé op
reis was gegaan, toen het hem te binnen
schoot, dat die argeloze reizen van ple
zierige vacantiegangers sommige men
sen wel eens in de verleiding konden
brengen daarvan gebruik te maken. Al
lemaal doodgewone mensen, oppervlak
kige douane-controle ter bevordering
van het toeristenverkeer, want ze ne
men hoogstens clandestien een lapje
stof of een jurkje of een flesje drinken
prima materiaal
Uit het E.-T. rapport blijkt, dat de
resultaten van de Texelse (en Wienn-
ger) kottervissers over 1950 en 1951 vrij
gunstig zijn.
Leeftijdsopbouw
De leeftijdsopbouw van de bemanning
van de 12 „Oosterender'' kotters was op
31 December 1952 de volgende:
Leeftijdsgroepen, resp. schippers, niet-
schippers en totaal:
15-19 jr. 12, 12; 20-24 jr. 9, 9;
25-29 jr- 1, 5, 6, 30-34 jr. 4, 4; 35-39
jr. 2, 4, 6; 40-44 jr. 1, 7, 8; 45-49 jr. 2, 6,
8; 50-54 jr- 4, 3, 7; 55-59 jr. 2, 2, 4; 60-
64 jr.
Totaal 12, 52, 64.
Voor de categorie schippers is de leef-
tijdsopbouw vrij normaal. De bezetting
van de leeftijdsgroepen van 15 t.m. 24
jaar voor de niet-schippers is zeer gun- j
stig. Immers het aantal in deze leeftijds- j
groepen wijst er op in welke mate de
voorziening met jongere krachten - men
begint in deze tak van visserij als hulp
voor allerlei lichte werkzaamheden -
plaats vindt-
Bij de schippers in het regel dat de
zoons in het ouderlijk bedrijf komen.
Deze beroepscontinuiteit (de 12 zoons
van 15 jaar en ouder op 31 December
1952 waren allen in het ouderlijk bedrijf
werkzaam) en het relatief grote kinder
tal heeft niet in de laatste plaats tot de
gunstige ontwikkeling van de Oosteren- I
der Noordzeevisserij bijgedragen. Deze
gunstige ontwikkeling droeg er op haar j
beurt weer toe bij de beroepscontinui- j
teit in stand te houden. j
Bij de niet-schippers is de beroeps- j
continuiteit minder groot en door het
grotere aandeel van de jongeren onder
mee over de grens en daar gaat het
land niet kapot aan...., waarom zou
je dan niet eens proberen, iets van méér
waarde er doorheen te slepen?
Maar ik.zei Carla onthutst.
U bent volgens uw verkaring, het
slachtoffer van uw eigen goed vertrou
wen Nu is het maar de vraag of die
verklaring klopt.
De agent was met het invullen van
zijn papier klaar.
Het spijt me voor u, zei Stollenga
met een vreemde uitdrukking in zijn
blik, maar u zult zich aan de routine
moeten onderwerpen, en even uw vin
gerafdrukken laten nemen.
Carla kleurde donkerrood. Vingeraf
drukken! Ze was toch geen misdadigster
Moét dat? vroeg ze trillend-
Absoluut, zei Stollenga. Zijn ge
zicht was gespannen.
Carla zette met een berustend gebaar
haar vinger op een zwarte inktpad en
drukte ze toen op het papier. De jonge
agent veegde de zwarte massa met on
nodig veel zorg weer van haar blanke
vingers af. Courage, mademoiselle!
fluisterde hij en lachte haar vriendelijk
toe. Carla schonk hem een dankbare
blik. Als ze al een nacht in het cachot
van dit bureau moest vertoeven, was er
tenminste één wetshandhaver, die wel
zou toezien, dat ze het niet te ellendig
hadEén vriend in St. Quentin- Nee,
Frans was er ook. Ze keek om naar de
plaats waar Frans zat, die met duistere
blik de hele vernederende affaire had
gadegeslagen. Ze zag hoe betrokken en
HET RAPPORT VAN DE
RAADSCOMMISSIE
Nog eens: De verbinding
6- T.a.v. de tarieven bestaat het een
parige oordeel dat getracht moet wor
den, ongeacht de keuze inzake de ver
binding, het gratis vervoer van school
kinderen en zieken onverkort te hand
haven.
Een lid meent dat de te verwachten
tarieven zo weinig verschillen met de
huidige, vooral als men daarbij de gro
tere afstand tot de haven bij 't Horntje
in acht neemt, dat een ander, door voor
standers van die verbinding steeds in
uitzicht gesteld, voordeel eveneens prac-
tisch vervalt, behoudens dan voor auto's
7- De meerderheid van de commissie
meent dat 'n verbinding via Oudeschild
slechts een tijdelijke verbetering kan
bieden. Bij de Rijkswaterstaat en de
Provincie bestaat hierover geen verschil
van inzicht. Men acht de verbetering
niet langer voldoende dan voor 10-15
jaar. Dit is een groot nadeel van een
verbinding over Oudeschild, want het
Horntje biedt ongetwijfeld de mogelijk
heid van een definitieve voorziening. Als
Oudeschild gekozen wordt moet dus na
een aantal jaren evengoed nog een ver
hen ook moeilijker waarneembaar. Het
aantal ongehuwden is hier vrij groot (22
van de 48).
Het aantal zoons van schippers en
niet-schippers woonachtig op Texel, dat
leeftijd (15 jaar) zal bereiken, bedraagt:
resp. Zoons van schippers en Zoons van
in de komende jaren de beroepsmatige
niet-schippers: 1953-1957 5, 1; 1958-1962
2, 12; 1963-1967 6, 8; Totaal: 13, 21.
De behoefte aan personeel in de jaren
1953-1957 zal wellicht niet geheel gedekt
kunnen worden door het aantal zoons
dat alsdan de leeftijd van 15 jr. bereikt-
Het aantrekken van enkele arbeids
krachten van „Oudeschild" en plaatsen
buiten Texel, zoals thans reeds plaats
vindt, zal dan ook wel blijven voorko
men Daar staat echter tegenover dat tot
de Noordzeevisserij niet enkel zoons van
vissers worden aangetrokken. Opge
merkt werd reeds dat het ook voorkomt
dat zoons van niet-schippers worden
aangetrokken Van de niet-schippers
waren er 4 wier vader een beroep buiten
de visserij uitoefende.
weinig werk aan de winkel
Oef, wat is het warm. Bim en
Bam gaan heerlijk zwemmen.
Maar dat „heerlijk'' kunnen
ze wel uit hun hoofdjes zet
ten, want daar komt 'n grote
walvis aangezwommen en
hap.. allebei de beertjes
verdwijnen in z'n grote bek.
O, o, wat ontzettend, daar
zitten zij in de maag van de
walvis en hoe moeten ze daar
nu uitkomen? En het is er zo
ontzettend donker en vrese
lijk benauwd; wat moeten ze
doen? Eindelijk hebben ze 'n
oplossing. Ze gaan haasje
over spelen. Floep, bons, al
maar over elkaar springen ze
en steeds komen ze met een
plof aan de binnenkant van
de buik van de walvis terecht
Die begrijpt niet wat er in
z'n buik gaande is, het doet
erg pijn al dat gehos en hij
wordt er zo draaierig van, dat
hij Bim en Bam uitspuwt en
precies op het droge, zachte
strand. Hebben de beertjes
even geluk gehad!!
verdrietig zijn gezicht was, en opeens
zond ze hem een stralende glimlach toe,
alsof niet zij, maar hij bemoediging no
dig had. Verwonderd zag hij haar aan,
toen kregen zijn ogen een andere uit
drukking en glimlachte hij terug....
zoals vroeger.
Stollenga liep meteen met het papier
met de vingerafdrukken naar een ande
re kamer De politiecommissaris drong
bij Carla aan, weer te gaan zitten. Er
hing spanning in de lucht-
Vijf minuten later was Stollenga te
rug, zijn gezicht straalde. Naast het vel
met de vingerafdrukken legde hij een
foto neer, een wonderlijke, onbegrijpe
lijke foto. De beide mannen bogen zich
er over.
Juffrouw Mertens, begon Stellen-
ga, na een drukke fluister-discussie met
de commissaris hebt u wel eens ge
hoord van stomme getuigen?
Carla schudde het hoofd, maar Frans,
in zijn hoek, veerde op en kwam nader
bij.
Leken denken altijd, doceerde Stol
lenga, dat de beste getuige is de oogge
tuige. Wij politiemensen weten, dat de
ooggetuige de meest onbetrouwbare ge
tuige is. Wanneer ik afga op wat mijn
ogen en die van anderen gezien hebben,
juffrouw Mertens, dan heeft u gepro
beerd illegaal een waardevolle partij
diamanten over de grens te smokkelen.
Ze zaten in uw koffer en u hebt ver
klaard ze er zelf te hebben ingestopt-
Dat u niet wist wat er in zat, moeten
we maar geloven. Carla begon lang-
binding via 't Horntje gemaakt worden.
Niet alleen zijn de aan Oudeschild be
stede kosten (waarbij de gemeente als
gevolg van de wet van 1925 ook finan-
ciëel betrokken kan raken) dan groten
deels weggegooid; bovendien zal dan
weer een jarenlange strijd voor een
betere verbinding gevoerd moeten wor
den. Men wordt hier eerst rijp voor als
de toestand hopeloos geworden is; daar
omtrent bestaat voldoende ervaring.
Thans echter is het moment voor een
definitieve verbetering uitermate gun
stig, want het Rijk is bereid er het no
dige geld aan te besteden- Ook kan ge
profiteerd worden van de ruilverkave
ling, enwellicht van de financiële
verhouding.
Een lid erkent weliswaar de mogelijk
heid dat over een aantal jaren misschien
toch via 't Horntje moet worden geva
ren, doch acht dit lang niet zeker- De
verbinding over Oudeschild is snel te
verwezenlijken en kan het vervoer
voorlopig heel goed verwerken. In de
loop van 10-15 jaar kan de ontwikke
ling van 't verkeer worden bestudeerd,
zodat dan duidelijk zal zijn wat Texel te
doen staat. Thans bevindt men zich,
door de ongewisse factor van de ver-
keersontwikkeling, te veel in de mist.
In het ongunstigste geval is voor de
gemeente het aandeel dat haar ingevolge
de wet van 1925 zal worden toegewezen
grotendeels verloren. Blijk 't Horntje
echter niet de juiste oplossing te bieden,
dan zit Texel daar voorgoed aan vast.
8. T.a-v. de vraag koplading of zij
lading is de commissie eenstemmig van
mening dat aan een schip met kop
lading de voorkeur dient te worden ge
geven- De meerderheid meent dat om
vaar-technische redenen een schip met
koplading niet in aanmerking komt bij
een verbinding via Oudeschild.
Een lid betreurt het dat de Rijkswa
terstaat geen plannen heeft ontworpen
voor een koppontverbinding over Oude
schild. Nu moeten telkens ongelijkma
tige grootheden worden vergeleken, nl.
een koppont via 't Horntje en een schip
met zijlading via Oudeschild. Het mo
tief, dat de voor een koppont vereiste
havenuitbreiding te Oudeschild te duur
zou zijn i.v.m- de grondprijzen acht be-
zaam te beven, ze begreep dat het er nu
om ging. Ze preste haar knieën tegen
elkaar, om niet te laten merken, hoe ze
trilde.
We hebben zoeven uw vingeraf
drukken genomen, ging Stollenga voort,
en dat was géén kwestie van routine.
Ziet u eens: er waren vingerafdrukken
op de fles, waarin de diamanten zaten,
of liever.... er was er maar één. Men
was heel voorzichtig geweest, maar nog
niet voorzichtig genoeg. En er waren
ook vingerafdrukken op het papier. Dat
mag wel een wonder heten, maar u hebt
toen zeker 'n beetje vettige vingers ge
had, crème of zo.
De vingerafdruk op het papier is on
duidelijk, maar toch wel overeenstem
mend met de uwe- De vingerafdruk op
de fles is niet van u. Die is van een an
der. Die stemt overeen met die van een
Marthe Rochard, ook wel bekend als
Celestine d'Anguignon, ook wel bekend
als Rachel Leetown, ook wel bekend
als Maria Magdalena den Dekker....
die laatste is waarschijnlijk de juiste
naam. Het was ons niet bekend, dat
deze dame inmiddels zich ook mevrouw
Perland is gaan noemen. In ieder geval
niet omdat ze getrouwd is met meneer
Perland. Want meneer Perland heet
Jacques Meulebroek, geboren te Ant
werpen, en eveneens in het bezit van 'n
dozijn namen en waarschijnlijk niet
minder paspoorten.
Het duizelde Carla. Maar langzaam
begon er iets in haar te dagen. De knoop
werd ontward-
trokkene niet steekhoudend, hetgeet
trouwens door de andere commissiele
den wordt onderschreven.
9. De factor tijd wordt door allen zeer
belangrijk geacht- Ondanks die omstan
digheid meent de meerderheid dat he:
beter is in 1957 te kunnen beschikker,
over een definitieve verbinding over 't
Horntje, dan in 1956 met een nieu\t
schip met zijlading over Oudeschild U
kunnen varen, vooral nu in Delft reedi
onderzoekingen omtrent de haven bij 't
Horntje gedaan worden. Zij vindt eer
schip met zijlading geen goede oplossing
doch een lapmiddel.
Een lid acht de tijd zo doorslaggevenc
dat Oudeschild geprefereerd wordt. Hi
is overtuigd dat de verbinding over het
Horntje niet in 1957 gevaren kan wor
den. Hij wijst daarbij tevens op de ho
peloos slechte haveninstallatie te Den
Helder.
10. Eenparig is men van oordeel dat
de N-V. TESO, ook in geval van eer:
verbinding over 't Horntje in de gele
genheid moet worden gesteld de dienst
Texel-Den Helder te blijven onderhou
den. Algemeen acht men het van belang
dat het personeel op Texel kan blijven
wonen. Daartoe zal de mogelijkheid die
nen te worden geschapen om nabij het
Horntje de vereiste dienstwoningen tt
stichten- De commissie nam kennis van
de vertrouwelijke mededeling van wet
houder De Waard, dat de ontwerpei
van het uitbreidingsplan, Prof- Wiegei
Bruin, te kennen heeft gegeven dat tei
plaatse beperkte bebouwingsmogelijk
heid gecreëerd zou moeten worden in
dien de verbinding ten gunste van het
Horntje zou worden beslist.
11. De commissie vindt unaniem dat
bij een verbinding via 't Horntje de Pro.
vincie de weg naar Den Burg voor haai
rekening zou behoren te nemen. Vooral
nu de kans groot is dat de ruilverkave
ling in belangrijke mate in een baan-
breedte van 9 m. en een verharding van
3 m zal willen subsidiëren. Algemeen
men van mening dat in ieder geval ge
bruik moet worden gemaakt van de mo
gelijkheid om door middel van de ruil
verkaveling de vereiste grond voor dt
weg te reserveren-
Wordt vervolgd.
Misschien is het bewijs wel wat
zwak, ging Stollenga voort, maar daai
komt bij, dat ik u heb gadegeslagen z(
goed als die mevrouw Perland, dat ik
over u inmiddels inlichtingen heb inge
wonnen, die kloppen met wat u zelf
hebt verteld en dat u de schijnin
uw voordeel hebtIk ben geneigd
aan te nemen, juffrouw Mertens, ei
meneer de commissaris hier eveneens
dat u inderdaad onwetend behulpzaam
bent geweest bij een grootscheepse dia
mantensmokkel. Alleen één ding.wal
zoudt u met het pakje gedaan hebben
als u het over de grens had gebracht?
Ik zou het zei Carla en trok eei
paoiertjes uit haar tasje gestuur»
hebben aan Madame Perland, Post»
Restante, Hoofdpostkantoor, Amsterdam
En aan dat adres zou ik ook het gel<
overgemaakt hebben, dat ik haar schul
dig was.... dat ze me geleend heef
voor die jurk.
Mooi, zei Stollenga en kauwde vol
daan op zijn sigaar, nu, dat moet u dai
maar doen. Wij zullen het pakje wee
netjes inpakken, zonder de diamante!
natuurlijk. U verzendt het, mét de post
wissel, aan het opgegeven adres. Da!
bent u nu maar weer eens, en dan nie
per ongeluk, medeplichtige, maar dit
maal van de politie. Maak u daarove;
geen gewetensbezwaren, juffrouw Mer
tens. Want mevrouw Perland heeft op
zettelijk uw gezelschap gezocht, ze heef
expres verplichtingen geschapen, opda
u te minder zoudt kunnen weigeren aan
haar verzoek te voldoen-
Wordt vervolgd.
