Eens bezat de Fonteinsnol
werkelijk een bron
Velen hebben hun hart aan Texel verpand
WRICLEY
Grote belangstelling voor
de Schapenfokdag
5 Dagen naar Parijs
Texels wolvee uaar het
buitenland
„DE FONTEINSNOL" was een
wonder, een hoog duin, dat uit
de grote duinenreeks bij wijze
van schiereiland in de vlakte
vooruitsprong. Een eindje tegen
de helling op, aan de noordoost
zijde, ontsprong een bron, een
echte bron, een holte in het wit
te zand, waaruit het klare water
opwelde en dat stroomde om
laag, zich telkens vertakkend
door kussens van veenmos en
kwam eindelijk terecht in de
vlakte van de Mient, die uit
andere duinen nog meer water
kreeg en zo een allermerkwaar
digst landschap was, half heide,
half moeras en vol van de mooi
ste bloemen en de aardigste vo
gels. Maar het allermooist en
rijkst was toch de bron aan de
Fonteinsnol en zijn onmiddellij
ke omgeving- Daar groeiden
grote blauwe Klokjesgentianen
in alle schakeringen van wit of
bijna wit tot het diepste don
kerblauw. Daar stonden dicht
opeen de geurige witte Nacht
orchissen, het rondbladig Win
tergroen, Parnassia en Duizend-
guldenkruid en lagen aan de
beek de ongelooflijk mooie
bloempjes van de tengere Bastaards
muur Anagallis Tenella. En als je dan
om die Nol heen ging of er over heen en
weer omlaag, dan kwam je in die val
leien en daar groeiden al die planten
weer, met de mooie Jeneverbesstruiken,
fakkels noemden de Texelaars ze, en op
de moerassige plaatsen het hoge steke
lige Galigaan. Daar broedden de wulpen
en de duinpiepers en daar had ook de
grote asgrauwe kiekendief zijn nest-
Vroeger is het daar nog veel rijker ge
weest, maar reeds na 1893 door het gra
ven van de Moksloot zijn die valleien
ontwaterd, zodat de roerdompen en de
rode reigers en lepelaars, die er broed
den, moesten verdwijnen"
Dit vertelt ons wijlen dr Jac. P. Thijs-
se in zijn prachtig album, dat in 1927
werd uitgegeven door de Verkade's Fa
brieken te Zaandam.
Wij hebben er even in gebladerd naar
aanleiding van het feit, dat de Moksloot
75 jaar geleden gegraven werd. „Natuur
en Landschap" plaatste een interessant
artikel over het gebied van de Mok
sloot en t-z.t. hopen wij het in de Texe
laar op te nemen, maar eerst laten wij
dr Thijsse nog even aan het woord:
„Ook ben ik helaas een der laatsten ge
weest", zo schreef hij omstreeks 1927,
„die genoten hebben van de heerlijkheid
van de Fonteinsnol en de Mient, want
reeds in 1895 of nog eerder, zijn bron en
beek vergraven en vergreppeld, als eer
ste maatregel voor de bebossingen op
Texel. Nu groeien daar zwarte dennen
en witte elzen en dat is allemaal in som
mige opzichten heel goed en nuttig,
maar er is een landschap verdwenen, zo
mooi en leerzaam als er geen tweede in
ons land te vinden was. Ongelukkig was
in dien tijd Texel maar bitter weinig
bekend en de plantenkenners dachten
meer aan de afzonderlijke plantjes dan
aan het samenstel van een merkwaardig
geheel. Tegenwoordig (1927) zou men
stellig zo iets moois op alle mogelijke
manieren trachten te behouden. Ja, zo
De entree tot de uitkijktoren
besloot hij het hoofdstuk, er is veel ver
anderd sedert ik voor het eerst voet aan
wal zette te Oudeschild. Behalve de
Fonteinsnol zijn er nog een paar merk
waardige plaatsen verdwenen. Maar wat
er overblijft behoort nog tot het beste,
wat er in Nederland te zien is!"
En zo stond daar anno 1954 dan we
derom een natuurvriend en vriend van
Texel aan de voet van het tegenwoordi
ge duin, dat nog altoos de bekoorlijke
naam van Fonteinsnol draagt. Dit duin
geniet ook nu nog een zeer grote po
pulariteit, waar het een uitkijktoren
j kreeg en het panorama doet hier weinig
i onder voor dat vanaf het Loodsmans-
duin, dat veel hoger ligt, de Hoge Berg,
I de duingordel bij De Koog of het beeld,
I dat ons door de Stuifdijk bij De Slufter
wordt geboden! De laatste dagen heeft
men bovendien een keurig pad naar de
I top van de Fonteinsnol aangelegd: ge
wolmaniseerde palen vormen een soort
trap, weliswaar liggen de treden te ver
van elkaar voor de stap van een nor
maal mens, doch in ieder geval wordt
de bosbodem door dat kunstmatig pad
beter vastgehouden, wat toch ook zijn
voordeel heeft.
Toen wijlen dr Thijsse voor het eerst
de Fonteinsnol beklom, waren wijlen
de heren Boon, du Porto, Bakker, Huis
man en hoe ze verder geheten hebben,
nog druk bezig met de aanplant van de
dennenboompjes- In de loop der jaren
j werden die boompjes indrukwekkende
knapen, die rond de Fonteinsnol het uit-
I zicht gingen belemmeren, waarom men
de grootsten heeft gerooid. Nog altijd is
i het beklimmen van de Fonteinsnol een
grote attractie. Men geniet er van het
schone Texelse landschap met veel bos,
groene weiden, duin, dat ondanks de
grote afslag en afbrokkeling nog altijd
geweldig breed gebleven is. Hier ook
kan men de heuvels in het oude eiland
goed gadeslaan en levert het gezicht op
de Hogeberg met daarterzijde een glimp
van de Oudeschilder Korenmolen niet
een sprookjesachtige aanblik op?!
De Fonteinsnol is al eeuwen oud en
behoort stellig tot het oudste duin van
Texel. Men hoort er bij het gezang der
vogels tal van talen spreken, want ons
internationaal toerisme zal het eilande-
lijke bezoek niet allround kunnen noe
men, zonder die Fonteinsnol te hebben
beklommen! Waar eens de lepelaars
neerstreken cn het parelend nat van 'n
beekje gouden gloed toverde in het late
zonlicht van een schone zomerdag
ZON, MAAN EN HOOG WATER
De zon komt 21 Aug. op om 5-34 uur
en gaat onder om 7,50 uur.
Maan: 21 Aug. L-K28 Aug. N.M.
Hoog water ter rede van Texel:
21 Aug. 1.43 en 2.27; 22 Aug. 2 36 en 3-25
23 Aug. 3.44 en 4-44; 24 Aug. 5.13 en 6 14
25 Aug. 6 56 en 7.31; 26 Aug. 8.08 en 8-23
27 Aug. 8.55 en 9 05.
Schoon en uitge
strekt zijn Texels
duincomplexen.
Of U nu in Den Hoorn, De Koog, De
Cocksdorp of in Oosterend bent neer
gestreken, vergeet toch vooral niet om
Maandagsmorgens naar de attractieve
markt in Den Burg te gaan, ook.... al
bent U niet voornemens om een schaap
te kopen of behoeft U geen formalitei
ten op het gemeentehuis te vervullen.
Let U dan vooral eens op die mystieke
schapenblik enop de glibberige
presentjes op de straat!
Is het wonder, dat de bekende Jan P-
Strijbos zijn hart aan Texel heeft ver
pand? Welk een prachtige vogelstand
bezit dit eiland! Als U de proef eens op
deze som wilt nemen, moet U de vogel-
broedplaats, de Muy, eens bezoeken- Te
gen betaling van een paar kwartjes kan
men hier enige uren, onder prettige en
deskundige voorlichting, genieten van
een prachtig stuk natuur, waarin de
fauna en de flora elkaar in schoonheid
trachten te overtreffen. Hier bevindt
zich één van de in Europa zeldzaam
voorkomende broedplaatsen van de Le
pelaar, de vogel met de op een lepel
gelijkende snavel.
Evenals mijn tochtgenoten, ben ik, op
aanwijzing van de vogelwachter voor
zichtig achter een duinhellinkje wegge
doken. Toen wij even later door het
helmgras erover heen gluurden, aan
schouwden wij een schilderachtig meer
tje, omzoomd door een kleurrijke bloe
menpracht, en in het water dartele lepe
laars. Het leek toen alsof een sprookje
werkelijkheid werd en wij konden dan
ook geen woorden vinden om aan onze
bewondering uiting te geven: het werd
KATHOLIEKE KERKLIJST
Den Burg met de bijkerken van Den
Hoorn en Oosterend.
Zondag 22 Aug. Het feest van het On
bevlekte Hart van Maria en de dag van
de Nationale Mariahulde met aanslui
ting van de parochie door de toewijding
aan het Onbevlekte Hart van Maria in
het Lof ter ere van Maria. Om 7 uur
het Lof ter ere van het Feest met rozen
hoedje en toewijding.
Missen in Den Burg 7.30, 8.45 en 10 uur,
in Den Hoorn 7-30 en 10 uur en in Oos
terend alleen om 10 uur. Biechtgelegen
heid in Den Burg voor de Mis van 7.30
uur en in de bijkerken voor en even
tueel na de Missen. Communie uitreiken
om 7 uur en na de Mis van 8.45 uur en
verder onder al de Missen.
Dinsdag 24 Aug. Geen Mis om 7 uur,
alleen Comm. uitr- Om 7.45 uur een
gezongen H. Mis door de schoolkinderen
bij gelegenheid van de opening van het
nieuwe schooljaar. Onder de Mis een
korte toespraak Mogen de kinderen
hierbij aanwezig zijn. Ouders, stuurt dus
tijdig die dag de kinderen naar de kerk.
Woensdag 25 Aug Om 7-30 u. Josephlof.
Geen Mis om 7 u. alleen Comm. uitr.
Donderdag 26 Aug. Geen Mis om 7 uur,
alleen Comm. uitr.
Zaterdag 28 Aug- Biechtgel. van 5 tot 9
uur op hele uren, 7.30 uur Marialof met
roz. en Pauselijk Mariagebed.
TWEE EN EEN KWART EEUW OUD
De Koog. Men behoeft niet alleen
op het strand naar schatten te graven.
Dit ondervond de heer W. Dalmeijer,
die in zijn tuin een oude Friese munt
vond, geslagen in 1702.
een stil genieten, een, als het ware, ver
zinken in de natuur!
Toen de gids eindelijk het teken gaf
om te vertrekken, was het alsof we uit
een mooie droom ontwaakten en het
kostte ons werkelijk moeite om dit won
derschone plekje de rug toe te keren.
Ook verderop bleef de tocht interes
sant! We troffen vele nestea met jonge
vogels aan, o.a. van de grauwe kieken
dief, de kneu, de torenvalk, aanschouw
den het trotse resultaat van het, door
een kip, nauwgezet uitbroeden van....
fazanteneieren en geraakten in een stuk
duinterrein, waar het krioelde van de
wilde konijnen.
Eén ding is verbazend jammer, nl- dat
er in dit prachtig natuurreservaat, op
hoger gezag, niet gefotografeerd mag
worden- Dat zulk een verbod geldt voor
militaire objecten, is een ieder zonder
meer duidelijk, maar waarom 't Staats
bosbeheer dit verbod hier hanteert,
komt ons minder begrijpelijk voor.
Dit doet overigens niets af aan het
feit, dat Texel als een „vrij" land mag
worden aangemerkt. Ik geloof niet, dat
er ergens in Nederland zo WEINIG van
die bordjes met 't opschrift: „Verboden
Toegang, Artikel 461, wetboek van
strafrecht" voorkomen.
Er zijn daarginds heerlijke tochten te
maken, tijdens welke men met volle
teugen kan genieten van unieke pano-
Het aantal inschrijvingen voor de op
Maandag 6 September te houden Scha-
penfokveedag is groot. De voorlopige
opgave aan het Texels Schapenstamboek
in Noordholland omvat 245 nummers.
Hieronder noemen wij de rubrieken
met de daarvoor ingeschreven exem
plaren:
Rammen, 1-j., 2-j. en ouder, resp. 24,
14 en 21 inzendingen.
Schapen met 1 ramlam, verdeeld in 4
groepen en wel geboren éénlingen in 2
leeftijden, resp 16 en 17 inzendingen en
geboren twee- of drielingen in 2 leeftij
den, resp. 19 en 22 inzendingen.
Schapen met 1 ooi- en 1 ramlam in 3
leeftijden, resp 17, 21 en 17 inzendingen.
Schapen met 2 ramlammeren in 2 leef
tijden, resp. 11 en 13 inzendingen.
Schapen met 2 ooilammeren 10 inzen
dingen.
Viertallen ooilammeren, eenj. ooien en
oudere schapen, resp. 9, 10 en 3 inzen
dingen-
Verkooprubriek 1 inzending.
FEUILLETON
door T. LODEWI.TK
34. En ik was ook onredelijk en ik
wilde je niet begrijpen, ik heb me ge-
ergerd.
We zitten allebei op de zondaars-
bank, ontdekte hij, en als we onszelf ge
noeg beschuldigd hebben, zouden we
dan niet.zijn handen grepen naar
de hare, hij trok haar naar zich toe, en
ze weerstreefde niet. Carla, zei hij
zacht, lieveling, ik heb je zo verschrik
kelijk gemist-
Een Franse treinconducteur liep langs
het compartiment, aarzelde bij de deur
Deze lui waren in St. Ouentin ingestapt,
hij moest de kaartjes controleren. Toen
haalde hij de schouders op en verwij
derde zich zacht.
l'Amour.... prevelde hij glim
lachend toujours l'amour!
De zon begon al te dalen, toen de
trein de eerste huizen van Haarlem
voorbijreed. Ik stap in Haarlem uit,
besliste Frans, ik breng je naar huis en
ik ga pas met de laatste trein weer naar
Amsterdam.
Ik kan me er niet tegen verzetten,
zei Carla, je bent je eigen baas.
Niet meer, glimlachte hij, en tilde
de koffer uit het rek.
Ze hingen allebei uit het coupéraam,
toen de trein het Haarlemse station bin
nenschoof. Plotseling slaakte Carla een
kreet. Daar Els!
Voor de deur dook het lachende ge
zicht op van een jongmens, dat prompt
Carla's koffer overnam Hannes!
riep ze uit, wat doe jij hier, ik dacht,
dat je in Delft zat! -
Dat zul je wel horen, zei Hannes
geheimzinnig. Zo, reisleider, heb je
je vrachtje netjes thuisgebracht? Wat
eh.kom jij er ook uit? Moet je niet
door naar Amsterdam?
Schiet op, maande Frans met duis
tere blik, en verpraat je tijd niet, ka
meraad Averkamp. Die trein wacht niet.
Zó. Met één sprong stond hij op z'ri
lange benen op het perron.
Meneer Noordeloos! kreet ook
Els. U hier? Levert u Carla franco
thuis af?
Inderdaad, glimlachte Frans en
greep stevig haar hand. Dag Els, zal
ik maar zeggen, ik kom nu toch in de
familie.
Els keek sprakeloos van de een naar
de ander-
Zeg Carla
Ja, Elsekind. Carla lachte ge
lukkig en Hannes zag haar bewonderend
aan. Wat was ze zo toch knap! Hij keek
naar Frans, zijn blik vragend. De lange
reisleider knipoogde. Meer behoefde
Hannes niet te weten. Zeg ouwe jon
gen, als jij mij feliciteren wilt, zal ik
het jou ook doen, grinnikte hij, hebben
wij even de leukste meisjes van het hele
gezelschap aan de haak geslagen?
Het was een opgewonden pratend
troepje, dat in de taxi stapte en Carla's
hospita sloeg de handen in elkaar, toen
het drukke viertal arriveerde, beladen
met gebakjes en andere heerlijkheden.
Maar toen ze Frans zag, kregen haar
ogen een wetende uitdrukking. Dag
menéér, zei ze nadrukkelijk, u óók weer
es hier? Ze was er geagiteerd van. Het
was weer in orde met meneer Frans en
haar juffrouw! Nu, dat was wel een
feest waard!
Een half uurtje later zaten ze, een
beetje opgeknapt, een beetje uitgerust,
in makkelijke stoelen- Er werd op de
deur geklopt. De moederlijke hospita
kwam binnen, een blad met glazen en
een stoffige fles wijn in de handen.
Juffrouw Carla, zei ze, mag ik ook
wat bijdragen voor het feest? Want het
is toch feest, nietwaar?
Dubbel feest, bevestigde Carla la
chend, dat ziet u zeker wel! Want
niet alleen zat ze zelf dicht naast Frans
op de bank, maar ook de stoelen van
Hannes en Els stonden veel dichter bij
elkaar dan bij een gewone visite.
Jongens, zei Els, toen ze getoast
hadden op eikaars geluk, wat zijn wij
toch een boffers! Het kan niet op! Haar
ogen straalden, de ondergaande zon zet
te haar rossige haardos in vlam, en Han
nes keek aanbiddend naar haar op.
Wat kan een mens allemaal meemaken.
Vijf dagen in Parijs!, lachte Carla.
En voor je hele leven geborgen,
bevestigde Hannes plechtig.
Jullie, ja! protesteerde Els.
Carla zweeg- Ze staarde in gedachten
voor zich uit.
Waar denk jij aan? vroeg Frans
zacht.
Dat wij zulke gekke mensen zijn,
fluisterde ze terug, dat we in een kibbel-
partijtje van elkaar af kunnen raken,
en dat we helemaal naar Parijs moeten
reizen om elkaar terug te vinden.
Ik laat je nooit meer gaan, ant
woordde hij, luister eens Carla, ik kan
een hele beste baan krijgen, als direc
teur ergens, maar ik moet getrouwd zijn
zou dat nog kunnen, dit jaar?
Daar zal ik nog eens rijpelijk over
denken, plaagde ze, maar haar ogen wa
ren zacht, zou het niet kunnen wachten
tot volgend voorjaar?
Zeker, als 't moet, kan dat, gaf hij
toe. Waarom?
Omdat ik zo graag een huwelijks
reis wou maken in de lente.
Waar wou je dan heen?
Wat dacht je?
Ze keken elkaar aan.
Ze lachten allebei.
Naar Parijs! zeiden ze toen tegelijk.
Wat hebben jullie? wou Els weten-
Dat gaat jou nu eens lekker niks
aan, zei Frans.
rama's, van het brede, heldere strand,
van de hoge duinen en rijk-begroeide
duinpannen, van mooie vergezichten,
van.de Slufter!
Wat is die Slufter? Wel, een klein
beekje in de zomer en een brede stroom
in de winter, welke in een vallei te
midden van het duinlandschap tussen
De Koog en De Cocksdorp wordt aange
troffen. Dirk Hofvijver-
Begin Augustus zijn van Texel 192
schapen, lammeren en rammen geëxpor
teerd naar Frankrijk en België (5 stuks).
Hierbij waren 15 rammen, waarvan 3
lammeren en 146 anderhalf jarige ooien.
Evenals vorig jaar was er weer een
Franse aankoopcommissie, welke deze
schapen in Juli j.l. heeft gekocht- Een
deel va nde toekomstige eigenaars in
Frankrijk toonde blijken van belang
stelling tijdens de aankoop.
Op het vasteland van Noordholland
zijn er plm. 160 schapen aangekocht en
plm. 50 stuks uit Friesland en Zuid-
Holland samen.
De aankoopprijzen lagen tussen f 150
en f175 voor 1 Ms-jarige ooien, ooilam
meren f 110 tot f150, ramlammerenl
f 160 tot f 250, 1-jarige en oudere ram
men f 275 tot f 600.
Dank zij de persoonlijke connecties,
van de Directeur van de Ned. Wol-Fe
deratie en de oude relaties van het
Texels Schapenstamboek kwam deze
export tot stand, nadat er in 1953 ook
een belangrijke export tot stand kwam.
Hieruit mag tevens blijken dat er in
Frankrijk meerdere belangstelling voor
het Texelse schaap bestaat en de fok-
resultaten aan de verwachtingen vol
doen-
„TEXEL" IN AMSTERDAM
In het tuinhuisjescomplex „Nut en
Genoegen", Spaarndammerdijk, Amster
dam, dat niet minder dan 600 huisjes
omvat, is een der huisjes naar ons eiland
genoemd. Dit is een mooie reclame te
vens voor Texel, 'want het staat op een
punt, waar zich de cantine en enige win
kels bevinden. Talrijke stadsgenoten ko
men daar Zondags genieten van 't mooi
aangelegde complex.
Namens onze VVV deze stille mede
werker hartelijk dank!
AUTO'S VERHUREN EEN RISKANTE
ZAAK
Het gebeurt op Texel nogal eens, dat
een huurauto niet tijdig terugkeert: de
garagehouder krijgt dan het bericht, dat
de auto in een sloot is geraakt of tegen
een boom is gereden. Autoverhuren is
een riskant bedrijf. Is het een wonder,
dat een verhuurder alhier eerst een con
tract laat tekenen, alvorens zijn cliënt
het contactsleuteltje te overhandigen?!
Zo raakte dezer dagen aan de Achter
weg bij De Cocksdorp een personen
auto, bestuurd door een Texelse toerist,
wonende te Den Burg, in de sloot. Te
oordelen naar het autospoor had de
bocht hem totaal verrast en was het
voertuig nagenoeg regelrecht in het \\'a-
ter beland. De auto, een mooie Opel
Olympia, liep een zwaar beschadigde
kap op.
Je kijkt of je een lot uit de loterij
getrokken hebt, vond Hannes critisch.
Niet alleen een lot, maar de hoofd
prijs heb ik getrokken! lachte Frans.
Hoe komt hij aan dat lot? in
formeerde Hannes bij Carla.
Gevonden, antwoordde die.
.in Parijs!
EINDE.
DUIKERS ONDERZOEKEN DE BODEM
De duikers, die thans bezig zijn de
ligging der zinkstukken vast te stellen,
zullen binnenkort ook in actie komen
aan de kop van de Stuifdijk. De Rijks
waterstaat wil zich nl. met behulp van
duikerswaarnemingen een beeld ver
schaffen van de aard der bodem ter
hoogte van de kop der Stuifdijk. Uiter
aard zijn de diepten aldaar door peilin
gen bekend, maar door peilingen kan
men, zoals voor de hand ligt, de grond
soort niet onderkennen.
2,et Uw xorgen
W zui yv-"
kikken U helemaal op.
H«rh,k verir<J,eod
V eo"goed mood
d V°W t/w
w 'oodea.
de echte
kauwgom
