9
roen /wa
in het harL,
Texel verscheepte voor ruim
?én millioen gulden aan bollen
WRIGLEY
Onze Eerste Magistraat op de tentoonstelling
Een Gouden Huwelijksfeest in de Kogerstraat
Wrijf Kou en Pijn
erd
t Loop" 9estne
;ATERDAG 28 AUGUSTUS 1954
TEXELSE
68e JAARGANG No. 6865
COU RAN
Uitgave N.V. v.h. Langev»ld de Rooij
Boekhandel Drukkerij Bibliotheek
Den Burg - Texel - Postbus 11 -Tel. 11
Verschijnt Woensdags en Zaterdags.
Bank: R'damse Bank, Coöp. Boerenl.
Bank. Postgiro 652. - Abonn. pr. f 1,95 p.
kwart, -f- 20 ct. incasso. Adv. 8 c. p.mm.
Half Augustus had het bollenvervoer zijn hoogtepunt. Hierboven een kijkje
aan de Oudeschilder haven, waar men bezig is met het lossen van kisten met
kostbare bollen. Een vrachtauto die vijf ton Dubbele von Sion vervoert, heeft
een schat van f 10.000,aan boord, is zo'n auto met crocusbollen geladen, dan
ertcgenwoordigt de vracht een waarde van f 35.000,
hebben gereserveerd!
Texel, land van wolvee èn bloembol
len! Zo is het juister, óók t.a.v. het resp.
fokken en kweken: de gele crocussen
heeft men maar het liefste van Texel,
die kan nergens anders zo goed worden
gekweekt en in één adem willen wij nog
een ander zeer opmerkelijk feit consta
teren: de Dubbele von Sion, die prach
tig gebouwde narcis, die niet te vervan
gen blijkt, kan alleen maar goed op
Texel worden gekweekt! Deze bol ver
langt nl. een enigszins zure grond en die
is alleen op ons eiland te vinden, voor
namelijk langs de duinkant.
Van de 80 bunder bollen, op ons ei
land gekweekt, waren er dit jaar 50 be
zet met narcissen en 30 bunder daarvan
was ingeruimd voor de Dubbele von
Sion, die dus voor de Texelse kwekers
een hoogst belangrijke bol vormt! Er is
veel vraag naar deze bol en hij brengt
dan ook meer dan honderd gulden per
hl- op!
De week van 7-15 Augustus is de
drukste afvoerweek geweest. Het ver
voer zou „rustiger" verlopen zijn als de
weergoden wat milder stemming hadden
getoond. Nu werd de verscheping door
Texel heeft zijn bloembollen
weer verscheept. Talloze kisten
van dit tegenwoordig zo gewilde
en kostbare product, zijn naar de
grote exportbedrijven gezonden
om vandaar naar vele landen, in
en buiten ons continent, te wor
den gedistribueerd.
In bijgaand artikel treft U eni
ge bijzonderheden aan over de
teelt op ons eiland- De voorzitter
van de afdeling Texel van de
Vereniging voor Bloembollen
cultuur, de heer H. Bruijn, was
gaarne bereid ons de gegevens te
verstrekken voor dit artikel, dat
een zeer belangrijke bron van
inkomsten voor vele eilandgeno
ten tot onderwerp heeft.
DE TEXELSE BLOEMBOLLENKWE
KERS hebben de grote eindsprint 1954
weer achter de - bezwete - rug: nu wij
dit schrijven zijn nagenoeg alle bloem
bollen weer naar de exportbedrijven
aan het Vasteland verscheept.
i" "7
Het bollenbedrijf geeft vele handen werk- Hierboven het sorteren en schiften
van bloembollen op een terrein in Everstekoog, waar wij de heer J. Kikkert
van het Waalenburgcrhuis met zijn uitgebreide staf, waaronder enige studenten,
aantroffen. „Ze zijn wel eens zwaarder geweest, maar over het algemeen zijn
de bollen goed gegroeid", aldus de heer Kikkert, die ons ook nog even in dit
vak inwijdde. Wij hoorden spreken over dubbelncuzen, die geschikt zijn voor
export en over spanen en ronden, welke in het eerstvolgende stadium nog tot
plantgoed worden verklaard.
„Texel? Dat is het schapeneiland!"
weten velen, eilandgenoten en toeristen,
ons te vertellen. Echter, evenzeer is
Texel een bloembollenland van beteke
nis! De schapenteelt is wellicht meer
spectaculair: onze toeristen stromen 's
Maandags naar de Groeneplaats om de
daar bijeen gedreven adspirant-woldra-
gers te bekijken, maar de bollenbedrij-
ven, waar de laatste hand aan de ver
zending der producten wordt gelegd,
vormen helemaal geen attractieve be
zienswaardigheid. Op de hoogtijdagen
van de schapenteelt zijn de toeristen
J hier in groten getale bijeen, maar als de
I bollenvelden met het geel, wit, rose,
blauw van de duizenden bloemen pron
ken moet het toerisme hier nog op gang
komen, niet waar?!
Niemand zal willen tegenwerpen, dat
Texel gèèn schapenland bij uitstek is.
Hier toch ligt de bakermat van het echte
Texelse ras. Hoe graag heeft men het
Texelse lam! En vorige week nog publi
ceerden wij een prachtig bericht over
uitvoer van een groot koppel Texelaars-
Zo'n twintigduizend lammeren worden
jaarlijks op de Texelse markt verhan
deld en bij een gemiddelde prijs van f55
brachten die dit jaar dus ruim één mil
lioen gulden op! Kunt U ons geloven,
geachte lezers, als wij U vertellen, dat
in de eerste drie weken van Augustus
eveneens voor ruim één millioen gulden
aan bloembollen naar de Overkant ver
kocht is?! Minder spectaculair dan de
wolveewereld. Ach, het bollenvak is een
hoogst intensief bedrijf: op Texel is
..slechts" 80 bunder met bollen beplant,
terwijl de schapenbedrijven in totaal
toch zeker 2500 bunder voor het schaap
de vochtige periode vertraagd. Bij nor
maal weer begint men begin Augustus
af te schepen: het eerste schip met bol
len vertrekt steeds op of omstreeks 5
Augustus naar Amerika, dat op Enge
land na onze grootste afnemer is. De
levertijd sluit steeds half Augustus,
maar dit jaar konden de kwekers hun
product wegens het natte weer niet tij
dig afleveren: zij kwamen daardoor ze
ker een week achterop! Toen dan ein
delijk een periode van beter weer aan
brak wilde iedereen zijn bollen zo vlug
mogelijk verzenden. De expediteurs
kwamen handen en materiaal tekort. De
Verenigde Texelse Beurtdiensten kon 't
vervoer daardoor lang niet aan, zodat
verschillende andere vrachtdiensten er
aan te pas moesten komen en de sche
pen van TESO ook verscheidene auto's
met bollen te vervoeren kregen. Er
moest op een gegeven moment zelfs een
extra avondboot worden ingelegd! Im
mers, er stonden grote financiële belan
gen op het spel! U weet, dat de prijs der
crocussen een geringe daling vertoonde-
Wei, die crocussen, die verkocht waren
op levertijd half Augustus en die op de
15de niet waren gearriveerd, werden
prompt geweigerd en geretourneerd! Er
zou voor dit product derhalve een nieuw
contract moeten worden afgesloten. In
middels behoefde de betreffende kwe
kers niet ongerust te zijn: de crocus is
duur: vandaag de dag brengt hij nl. nog
altijd f 6,tot f 8,per kg op. De prijs
is uiteraard afhankelijk van de maat.
Dit jaar bracht zelfs een recordprijs voor
de gele crocus. In Juli was dit product
het duurst: ongeraapt werd er f 8,50 per
kg voor betaald, wat dus neerkomt op
MARKT
Burgemeester en Wethouders van
Texel brengen ter kennis van belang
hebbenden, dat in verband met de te
houden fokveedag op 6 September a.s.
geen veemarkt zal worden gehouden.
Texel, 28 Augustus 1954.
Burgemeester en Wethouders voornoemd
De Burgemeester, C. de Koning
De Secretaris, P. Beemsterboer
ZON, MAAN EN HOOG WATER
De zon komt 28 Augustus op om 5.46
en gaat onder om 7.35 uur.
Maan: 28 Aug. N.M.; 5 Sept. EK.
Hoog water ter rede van Texel:
28 Aug. 9.37 en 9.44; 29 Aug- 10.20 en
10 19; 30 Aug. 10.54 en 10.51; 31 Aug-
11.28 en 11.22; 1 Sept. 11-55 en 11.46; 2
Sept. en 0.25; 3 Sept. 0-29 en 0.55.
Aan het strand is het ongeveer een uur
eerder hoog water-
f 595,per mud! Is het een wonder, dat
de bollenteelt ieder jaar toeneemt?
Vooral voor de teelt van de gele cro
cussen wordt de laatste twee jaar grote
belangstelling aan de dag gelegd. Daar
is behoorlijk aan te verdienen, totdat.,
er een te veel van dit product komt wat
absoluut een dalende markt tot gevolg
zal hebben!
Momenteel telt Texel ongeveer twee
honderd kwekers, groten en kleinen. De
helft van hen hebben arbeidskrachten
in dienst, gemiddeld ongeveer drie per
bedrijf, zodat honderden personen door
de bollen aan de kost komen- Hoe het
staat met de kwekerii? Of men zo maar
met bollen mag beginnen? Ja, dat kan,
behalve dan voor de tulpen en narcissen,
die aan een teeltbeperking onderhevig
zijn. De andere soorten - en dat zijn er
nogal wat! - zijn vrij te telen!
Dat er niet nog meer (dan 80) bunder
aan bollenland is ingeruimd, zal de bui
tenstaander wellicht verwonderd opmer
ken, doch wie de geschiedenis van het
bollenvak kent, weet, dat het niet altijd
„goud" is, wat men uit de grond haalt.
Het kweken van bollen is wel eens een
zeer armetierige bezigheid geweest en
de oudsten onder ons herinneren zich
ongetwijfeld de sanering in het bollen
bedrijf. Het overschot ging toen naar
een grote kuil bij hoeve „Ceres" in de
Prins
De bollenteelt, die op Texel ongeveer
een halve eeuw geleden begon, was best
geweest tot 1931, toen de crisis in Ame
rika losbrak. In 1932 was 't zo fout, dat
in 1933 met de sanering moest worden
begonnen. Tot 1940 bleven de prijzen
zeer matig en in de eerste twee oorlogs
jaren ging het de kwekers zelfs zeer
slecht, daar de uitvoer finaal stop stond.
Later kon Duitsland wat bollen plaat
sen. Velen ruimden in de oorlog hun
bollenbedrijf op. Ook werd van Hoger
hand overgegaan tot invoering van
teeltbeperking t.a-v. de teeltbewijzen.
Het eerste na-oorlogse jaar was slecht
voor de kwekers wegens het uitblijven
van uitvoermogelijkheden, maar daarna
gingen de zaken weer floreren en ieder
jaar breidt de export zich uit.
Onze bollen gaan naar alle richtingen,
behalve naar de landen, gelegen achter
het IJzeren Gordijn. (In Rusland werkt
men zeer veel met kunstbloemen!). En
geland is de beste afnemer, daarna vol
gen Amerika en Duitsland. Per hoofd
neemt Zweden de meeste bollen af.
Trouwens, in landen, waar men meer
met het zonlicht moet woekeren dan in
het zonnige Zuiden, heeft men grotere
waardering voor bloemen!
Niet alleen op Texel, ook de Vaste-
wal - de duinstreek - heeft de bollen
teelt grote drukte gegeven, vooral aan
de exporthuizen, waar dag en nacht ge
zwoegd werd om de producten tijdig te
kunnen wegwerken. De Bollenstreek
telt niet minder dan 400 exporteurs!
In Januari vertrekken zij al weer naar
het buitenland om de bollen van de a.s.
oogst aan de man te brengen en in Janu
ari worden de meeste bollen, die in Au
gustus moeten worden geleverd, al aan
gekocht! De meeste kwekers verkopen
nl. reeds 's winters een deel van de te
verwachten oogst! Deze voorverkoop
maakt plm. 75 pet uit van de totale
kweek! De betaling heeft tegenwoordig
op 1 November plaats, voorheen moest
de kweker wachten tot 1 Mei!
Waar die bollen uiteindelijk terecht
komen? Wel, wij kennen de winkelved-
koop aan de „verbruikers", die de bol
len zelf in kamer of tuin tot de mooie
bloemen opkweken en wij kennen speci
ale snijbloemenkwekers, waar wij de
fraaie bouquetten kunnen kopen, hetzij
vanuit een winkel hetzij op de markt,
zoals in de grote steden, waar zelfs spe
ciale bloemenmarkten worden gehouden-
Welk een voorname plaats neemt de
bloem in ons leven in! Is het een won
der, dat de Amerikanen zonder beden
king 30 ct. voor een bloem betalen? Het
bollenvak mag dan ook als een floris
sant bedrijf worden beschouwd, zolang
de wereld normaal draait. Waart het
spook der crises rond, dan blijken de
eerste klappen voor het bollenbedrijf
bestemd te zijn, zoals wij destijds ook op
Texel bemerkt hebben. Moge dan de we
reld ook ten gunste van onze bollenkwe-
kers tot in lengte van jaren, vrede en
welvaart beschoren zijn!
Hier nog een beeld van
de „Kotex" Konijnen-
tentoonstelling- Burge
meester De Koning, Ere
voorzitter, was weder
om bereid de tentoon
stelling te openen. Wij
zien onze Eerste Burger
hier tijdens een rond
wandeling met verder
van links naar rechts de
bestuursleden H. Snoek,
B- van Elk en H. A.
Witte
Vandaag herdenkt het echtpaar M.
Kikkert en D- Kikkert-Bramer, Koger
straat 41, Den Burg, het feit, dat zij vóór
vijftig jaar in het huwelijk traden. Zo
wel de heer als mevrouw Kikkert ge
nieten nog een vrij goede gezondheid.
In hun woning aan de Kogerstraat,
waar zij al weer 20 jaar wonen, hebben
wij een praatje met hen gemaakt. De
heer Kikkert is op Texel geboren, me
vrouw in Berkhout. Zij zijn nu resp. 84
en 80 jaar.
Als cursist van de Texelse Rijks Nor
maalschool, waarvan, toentertijd meester
Trol, later meester De Braai, het hoofd
was, behaalde de heer Kikkert het on
derwijzersdiploma. In tegenstelling tot
tegenwoordig was er in die jaren een
overschot aan onderwijskrachten en een
groot aantal sollicitanten voor een be
trekking was dan ook geen bijzonder
feit! Van 30 Mei 1889 tot 1 Juli 1890 was
de heer Kikkert tijdelijk als onderwijzer
verbonden aan de o-l. school te Den
Burg (de vacature was ontstaan door
dat de betrokken onderwijzer in dienst
moest). Het salaris bedroeg in die dagen
acht gulden per week! Per 1 Octo
ber 1890 werd de heer Kikkert uit een
groot aantal gegadigden benoemd tot on"
derwij zer te Kudelstaart, Wijk 4, Aals
meer op een salaris van f 450,per jaar
Hij bleef daar tot 31 December 1897 om
op 1 Januari 1898 te Abcoude het onder
wijs te gaan dienen als onderwijzer met
verplichte hoofdacte.
Op 1 April 1901 werd hij benoemd
tot Hoofd der school te Midden-Eierland
Dat hij echter reeds 7 maanden later
aan de gemeenteraad het verzoek deed
tot overplaatsing naar Oosterend had
zijn bijzondere oorzaak: het Hoofd al
daar, wijlen de heer J P. Bouma, was
plotseling overleden. In Oosterend bleef
hij het onderwijs trouw tot 31 December
1933, toen hij met pensioen ging.
„Zo was ik dus toch nog 33 jaar en 3
maanden op Texel werkzaam!" Aldus de
heer Kikkert, die ons vervolgens op ons
verzoek gaarne nog enige andere bijzon
derheden uit zijn Texelse periode toe
vertrouwde. In Oosterend gaf hij van 1
October 1902 tot en met 30 September
1913 Herhalingslessen- In 1901 - dus nog
kersvers te Oosterend! - werd hij geko
zen tot commissaris van het J. P. Bou
ma Begrafenisfonds en al spoedig volg
de hij de heer W. K. Bakker als Direc
teur ervan op. Deze functie bekleedde
hij tot zijn afscheid van Oosterend in
1933 toe!
De heer Kikkert was in die dagen ook
'n belangrijke figuur in de Texelse zan
gerswereld. Hij is van diverse zangver
enigingen nl. directeur geweest- Op 9
Maart 1903 gaf hij met de zangvereni
ging „Harmonie" te Oosterend de eerste
uitvoering. Dan was de heer Kikkert
directeur van de Oudeschilder zangver
eniging „Eigen Oefening" en wel van
1912 tot 1924. Tien jaren achtereen tra
den zij ook te Den Burg op en wel in
Hotel Texel. Die vereniging deed voor
al van zich spreken door de operettes,
welke zij bracht, zoals Nelly, Ada van
Holland, die zich afspeelde op Texel
zelf, Oom Samuel, Carmosinella en
Duinroosje. Voorts werkte hij als direc
teur van het Oudeschilder zangkoor
beide keren mee aan een meeting in het
Doolhof, georganiseerd door de vrijzin
nig godsdienstigen, welke meer dan dui
zend luisteraars trokken.
Omstreeks 1915 werd te Oosterend de
zangvereniging „Nieuw Leven" opge
richt. Tot Maart 1934 was de heer Kik
kert met de leiding belast- Vermeldens
waard is het feit, dat het koor van de
heer Kikkert i(Nieuw Leven uit Ooster
end), in October 1933 de eerste uitvoe
ring gaf in de nieuwe schouwburgzaal
van de familie Pen!
Dit zijn zo enige notities uit het ge
sprek, dat wij met de heer en mevrouw
Kikkert mochten hebben.
Gaarne besluiten wij met de wens,
dan hun nog vele jaren in goede ge
zondheid geschonken mogen worden.
Zuiver en ontsmet uw huid
met do helder vloeibare
D.D.D De Jeuk bedaart,
de ziektekiemen worden
gedood cn de huid geneest.
GENEESMIDDEL TEGEN
HUIDAANDOENINGEN M W. B W. B P-
VLOEISTOF BALSEM - ZEEP
FILMNIEUWS
VADER IS VRIJGEZEL
De vrijgezel, Bing Crosby, is een Ame
rikaanse journalist, die uit Parijs twee
oorlogswezen meebrengt, maar die ei
genlijk het land niet in mogen, omdat zij
geen vader hebben. Edoch, wanneer de
man binnen vijf dagen trouwt, mag hij
de kinderen, van wie hij zielsveel houdt,
adopteren en in Amerika houden. Nu
wil het noodlot, dat het meisje, dat hij
als „moeder" had toegedacht, met een
ander dreigt te trouwen. Die ander
neemt het sportief op en biedt onze on
getrouwde vader alle kansen, die hij ten
slotte ook weet te benutten. De kinder
tjes krijgen hun moeder en daarmee is
dit onwaarschijnlijke, doch vlotte ver
haaltje dan uit. Bing Crosby brengt aar
dige liedjes en show, sentimentele mo
menten en veel vrolijkheid.
STALAG 17.
Deze film, spelend gedurende de laat
ste oorlogsjaren (doch in ieder geval
geen oorlogsfilm) in een Duits krijgsge
vangenenkamp onder Amerikaanse sol
daten, bezit de kwaliteiten van de beste
door Wilder vervaardigde films- On
danks alle spanning en sensatie blijft de
film menselijk; psychologische achter
grond en sfeer worden niet opgeofferd
weg met QAMPO
aan „sensatie" en „thriller". Op soms
brillante wijze worden licht en schaduw,
geluid en stilte, de mogelijkheden van
verbluffende en oorspronkelijke monta
ge gehanteerd.
Aangezien (van origine Oostenrijkse)
Wilder zijn pappenheimers kent, werden
„zijn" Duitsers, de kampcommandant,
de Feldwebel en de spion onmiskenbaar
Duits; hun acties en reacties zijn tot in
de kleine bijzonderheden scherp gete
kend. Wilder is Amerikaan geworden en
kent „zijn" Amerikanen niet minder
goed; hiervan getuigen de episoden die
zich onder de krijgsgevangenen afspelen.
Buitenlands nieuws
O.a.: Onlusten in Marokko; Ex-pre
mier Attlee naar China-
Nederlands nieuws
O.a.: Speedboat-races op de grachten
van Zwolle; Wedstrijd voor antieke
auto's in Alkmaar, Engels zeeschip op
Noorderpier van Hoek van Holland; Het
huwelijk van Wout Wagtmans in Sint
Willebrord; Het bezoek van Koning
Haakon van Noorwegen.
w houdt U IrU en monter.
9' "Jnnoeldhe,d tut van Uw adem
90Sd V0°r fooden
