Waddenzeevisserij in een
moeilijke situatie
ftet besty uit (k iHryïnm 6o$s{t
Na de afsluiting van de Zuiderzee:
De Grote Speurder
Door Blinden vervaardigd
sta &p
ST€RL/NG!r
tlfïÖïJgCf
ftfi- pwe 6 igaxtüex
De Waddenzee veranderde door het leggen van de Afsluitdijk (1932) sterk van
fauna en flora. De Waddenzeevissers moesten onvoorbereid de nieuwe situatie
tegemoet treden. Voor de vissers van Oosterend, die de jaren door reeds regel
matig op de Noordzee gevist hadden, speelde de afsluiting van de Zuiderzee een
aanzienlijk minder ingrijpende rol. De afsluiting bespoedigde voor hen de totale
overgang op de Noordzeevisserij. De Oudeschilders konden niet anders doen
dan zo goed en zo kwaad als dat ging voortgaan met de visserij op de Wadden
zee. Aldus de heer drs S. Schreur van de Economisch-Technologische Dienst in
zijn rapport over „De Ontwikkeling van de Visserij van Texel".
In 't betreffende hoofdstuk („Samen
vatting en conclusies*') lezen wij o.a.:
De visserij- autoriteiten hadden ge
waarschuwd dat na de afsluiting de
Waddenzee niet de functie van de Zui
derzee (als broedplaats) zou overnemen,
doch dat de visstand in de Waddenzee
zo ten slechte zou veranderen als na
1932 het geval bleek te zijn, werd niet
voorzien De vissers van Texel en van
andere Waddenzee-plaatsen werden dan
ook geruime tijd buiten de werking van
de Zuiderzeesteunwet gehouden. Eerst
na hevige strijd en op aandrang van de
Staten Generaal besloot de regering
ook de vissers van Texel onder de Zui
derzeesteunwet te doen vallen.
De daarop volgende Tweede Wereld
oorlog leverde goede verdiensten op,
waardoor de maatregelen van de Zui
derzeesteunwet minder nodig waren.
Dat de visserij van Texel als geheel
bezien na 1932 niet nog verder is terug
gelopen, is te danken aan de Noordzee
visserij van Oosterend, die zich mede
onder invloed van de gunstige omstan
digheden in, doch vooral direct na de
oorlog (1940-1945) verder kon ont
plooien en daardoor als het ware een
deel van de achteruitgang compen
seerde.
Dc situatie waarin de Visserij van
Texel thans verkeert is deze, dat de
Noordzeevisserij aan de daarin werk
zame personen een zeer goed bestaan
oplevert en de mogelijkheden in zich
bergt tot verdere uitbreiding. Dc leef
tijdsopbouw en het relatief groot aantal
„eigen" personeelsleden is voor deze
uitbouw alleszins bevorderlijk.
Het feit dat er nog arbeidskrachten
van buiten Texel aangetrokken moeten
worden wijst op een momenteel plaat
selijk tekort, dat wellicht, nu ook enke
le jongeren afkomstig uit niet-vissers
gezinnen hun intrede in deze tak van
visserij blijken te doen, op den duur op
geheven zal worden. De overgang van
jongeren uit de Waddenzeevisserij zal
hiertoe evenzeer kunnen bijdragen.
De Waddenzcevisserij verkeert in een
moeilijke situatie. De kommenvisserij
lijkt hier tot uitsterven gedoemd. Het
viertal bedrijven dat nog overgebleven
is, levert een moeilijk bestaan op. Een
deel van de betrokkenen tracht dan ook
uit andere bronnen in zijn onderhoud te
voorzien. Het laatste geldt eveneens
voor een 6-tal Waddenzee-bedrijven
die om die redenen niet aan een nader
onderzoek zijn onderworpen.
FEUILLETON
Of te wel „De wonderlijke beleve
nissen van Pieter Bakker.
10. HOOFDSTUK IV
Pieter Bakker ontmoet het avontuur.
Kijk siste Karei Bierbank, in
de wandeling genaamd: Lange Charrel.
Daar heb je 'm. Druk je 'n beetje, Ma
rian, anders ziet-ie je.
't Lijkt me nogal een slome
klonk de stem van Henri, die precies 't
oog had op de entree van het restaurant
waar Pieter Bakker zojuist was binnen
getreden.
Maar hij bulkt van het geld ver
zekerde Charrel Veel te veel voor
zo'n dooje visjesvreter. Dat kunnen wij
beter gebruiken. Een kleine aderlating
zal 'em geen kwaad doen.
Het meisje, dat als Marian werd aan
gesproken, zei niets, maar sloeg belang
stellend de figuur van Pieter gade, die
nu een tafeltje gekozen had en wat
schutterig zat te bladeren in het menu,
dat een haastig toegeschoten kellner
hem had aangeboden. Pieter had het
zich tot 'n gewoonte gemaakt "n avond
per week te gaan eten in dit restaurant
wel in 't centrum, maar toch niet druk.
Het was er gezellig, een beetje intiem,
een zacht strijkje ergens achter palmen.
Het eten was er goed - en onder de on
merkbare leiding van een deskundige
ober begon Pieter zo langzamerhand de
geneugten van een goed glas wijn te
waarderen. De ober, die minachtend
Van de opgenomen Waddenzeebedrij-
ven zijn er een aantal die een lonende
exploitatie, zij het op een zeer beschei
den wijze, te zien geven. De achterstand
die deze bedrijven in de loop der jaren
hebben gekregen in vergelijking met
hun collega's uit Oosterend betekent
echter dat de verdere ontwikkeling van
hun bedrijven in ieder geval een zeer
langzame zal zijn. Het geringe aantal
jongeren waardoor de groep van de
Waddenzeevissers wordt gekenmerkt,
maakt de situatie voor hen des te moei
lijker. Een omschakeling op de Noord-
zeevisserij zal moeilijk zijn, daar deze
geheel andere eisen stelt en een in
stelling van de betrokkenen vergt, die,
op enige uitzonderingen na, ontbreekt.
Van de 14 bedrijven zijn er 2 die reeds
voor een met gering deel op de Noord-
zeevisserij zijn georiënteerd. Daarnaast
zullen er wellicht 2 a 3 voor omschake
ling op de Noordzeevisserij in aanmer
king komen. De overige zullen zonder
steun van buiten evenwel op de Wad
denzeevisserij aangewezen blijven.
De Waddenzeevisserij van de Harlin-
ger en Wieringer vissers geeft aanzien
lijk betere resultaten te zien dan die
van de Texelse vissers. Doch eerstge-
noemden oefenen niet uitsluitend de
dagvisserij uit. Al naar gelang de om
standigheden vissen zij bij Terschelling,
Ameland, Vlieland en Wieringen. De
Texelse vissers blijven dichter bij huis.
Behalve dat zij iedere avond weer thuis
willen zijn, is de uitrusting van de
Texelse vaartuigen voor de visserij bij
de Noordelijke eilanden minder geschikt
Alvorens overwogen kan worden een
bijdrage te verlenen voor een betere
uitrusting, zullen echter de betrokkenen
moeten tonen de visserij verder van
huis te willen beoefenen. De moeilijke
voorziemng met „eigen" personeel
speelt hier ook een rol. Naar de inzich
ten van de deskundigen zullen bij een
uitoefening van de visserij op grotere
afstand ongetwijfeld betere resultaten
te boeken zijn, dan thans het geval is.
De Waddenzeevisserij van Texel be
hoeft dus, ondanks de minder gunstige
financiële toestand waarin zij verkeert
en het dreigende tekort aan jongeren,
niet tot uitsterven gedoemd te zijn, zo
als helaas bij een aantal buitenstaan
ders de opvatting blijkt te zijn.
Voorwaarde zal zijn dat de groep als
geheel tot nieuwe activiteit komt, een
activiteit die zich niet in de eerste
plaats op andere takken van visserij be-
neerzag op de lieden die Coca-Cola
dronken of haastig een borrel achter
over sloegen, en alleen respect had voor
kenners van een goed glas wijn, zag z'n
kans schoon om van Pieter een eerbie
dig discipel van de vrucht des wijnstoks
te maken. En Pieter Bakker, die zo lang
het goede der wereld had moeten ont
beren, beleefde ogenblikken van stille
voldoening wanneer hij het licht zijn
flitsen zag zenden door de donkerrode,
diepglanzende vloeistof in het sierlijk
gevormde glas, en zijn neus het bouquet
opsnoof, voor hij er respectvol de lippen
aanzette.
Het meisje, dat hem gadesloeg ver
diende echter minstens zozeer de aan
dacht als het glas, dat nu voor Pieter
was neergezet. Ze had haast donker
blauwe ogen en ravenzwart haar. Haar
teint was matbleek, het gelaat kreeg 'n
enigszins Slavisch type door de hoge
jukbeenderen en de iets scheefstaande
ogen, waardoor het echter aan aantrek
kelijkheid won.
Ze was niet bijzonder groot, maar
leek langer door haar perfect gebouwde
gestalte en de wijze waarop ze stond en
liep. Een eenvoudige donkerblauwe
japon, die haar echter kleedde als was
ze een prinses, had als garnering 'n me
daillon aan een fluwelen lint. Verder
was haar enig sieraad een exotisch uit
ziende armband van zwaar zilver met
blauwfonkelende stenen bezetde
kleur van haar ogen.
Als je 't handig aankleedt, sleep je
d'r gauw twee meier uit overlegde
Charrel en dat ding hij wees op
hoeft te richten, doch veeleer in het be
drijf zoals het thans door de betrokke
nen wordt uitgeoefend, ontplooid moet
worden. Het zal niet eenvoudig zijn de
groep een nieuw gedragspatroon te doen
volgen, daar de nieuwe activiteit ver
onderstelt dat zij verder weg zullen
trekken, waarbij 's avonds thuiskomen
niet altijd mogelijk zal zijn. Voor de
plaatselijke leiders en niet in het minst
voor het bestuur van de Vissers Vereni
ging van Oudeschild is hier dus een be
langrijke taak weggelegd, die veel over
redingskracht en tact zal vergen. Het
gaat hier immers om niets minder dan
het doorbreken van een instelling die
jaren heeft bestaan, en tot 1932 ook niet
ten onrechte, doch die sedertdien niet
meer in overeenstemming is met de ei
sen die de werkelijkheid stelt.
Financiële steun
Het verlenen van financiële steun
voor de verbetering van de uitrusting
der vaartuigen zonder dat er aanwijzin
gen zijn, dat deze inderdaad tot het be
oogde doel zal leiden, moet ontraden
worden, daar deze dan een averechtse
uitwerking kan hebben.
In dit verband kan tevens gewezen
worden op de plaatselijke visafslag. De
ongunstige ligging van deze afslag in
't vrije marktverkeer (excentrisch t.o.v.
de centra van handel en afzet, mede
BIM EN BAM
Oef, wat is het warm. Bim
en Bam gaan maar een poos
je zwemmen om een beetje af
te koelen en hun kleren
leggen ze netjes op een klein
palmboompje. Terwijl ze
heerlijk aan het zwemmen
zijn, begint het te stortrege
nen en het palmboompje
staat daar zo hiaar te genie
ten, want palmboompjes vin
den regen iets heerlijks.
Maar Bim en Bam vinden het
niet zo prtettig, als ze uit
het water komen, is het
boompje een reuze boom ge
worden en hoe moeten ze nu
hun kleren er uit krijgen.
Dan loten ze er maar om wie
in de top moet klimmen.
de kostbaar uitziende armband daar
krijg je nooit meer dan een geeltje voor.
Dus da's gauw verdiend. Nou meid, ge
luk d'r mee, we laten 't verder aan jou
over.
Charrel en Henri stonden op en ver
dwenen naar de zijdeur, de laatste niet
zonder een bezorgde blik naar zijn zus
ter. Die lachte hem bemoedigend, maar
toch niet bijster vrolijk toe.
Je kijkt of je naar de tandarts
moet en, je goed wilt houden fluis
terde Henri glimlachend.
'k Ging liever naar de tandarts
zei 't meisje zacht terug maar 't is de
nood, Han.
Ja, 't is de nood herhaalde hij
wat onzeker. Nou, we horen wel van
je.
Pieter had de fles wat terzijde laten
zetten, hij was net begonnen aan een be
scheiden harinkje op ijs met toast als
„grondje*' voor het maal dat zou volgen.
Zijn gedachten zwierven zonder vast
doel, hij wist alleen maar dat het hier
warm en prettig en behaaglijk was.
Maar jammer dat je hier altijd zo alleen
zat. Iemand om mee te praten, dat zou
gezelliger zijn....
Hij werd er zich, in 't luchtledig sta
ren, van bewust dat een vrouwengestal
te naderde. Maar verlegen en schutterig
als hij was, waagde hij het niet zijn blik
in die richting te zenden, en keek hard
nekkig op z'n bord. Vrijwel op hetzelfde
moment zweefde ze hem voorbij, iets in
donkerblauw. Maar tegelijk ook klonk
een zachte kreet, een bons, schervenge-
rinkel. Pieter keek verschrikt op en
door de slechte verbinding met de vaste
wal) hebben de omzet aan de afslag
weer doen dalen tot het niveau van voor
de oorlog. Het is duidelijk dat alleen de
aanwezigheid van de afslag in hun
woonplaats aanleiding is aldaar te
markten. Op de visafslagen te Den Oe
ver op Wieringen en te Den Helder
worden hogere besommingen gemaakt
voor de aangevoerde vis. De aanvoer
van de Texelse Waddenzeevissers al
daar is tot op heden nog betrekkelijk
gering. Samenwerking bij de aanvoer
van vis op genoemde afslagen ter on
dervanging van het tijdsverlies zou er
toe kunnen bijdragen tot betere besom
mingen te komen. Hier zal dus iets
doorbroken moeten worden en men zal
moeten gaan naar een aanpassing aan
de al geruime tijd gewijzigde omstan
digheden. Verhoging van de aantrekke
lijkheid van de aanvoer te Oudeschild
is gebleken niet mogelijk te zijn.
Machinaal pellen van garnalen
Een ander middel om de Waddenzee
visserij van Texel nieuw leven in te
blazen zou zijn het machinaal pellen
van garnalen ter plaatse mogelijk te
maken. De vissers kunnen dan met meer
succes aanvoeren dan tot dusverre, om
dat de gepelde garnalen beter houdbaar
zijn. Dit schijnt niet bij voorbaat uitge-
sloten. Het is bekend dat een garnalen-
„Nee hoor, ik heb het al weer in de
krant gelezen, dat het niks met blinden-
werk te maken heeft!" Aldus moest de
volijverige heer Ooms uit Den Helder
horen, toen hij dezer dagen een beste
borstel aan de man trachtte te brengen.
„Kunt U nou niet ers schrijven, dat ik
te goeder naam en faam bekend sta en
de bewijzen ervan op zak heb?" Aldus
de gedupeerde heer Ooms, die het stuk
in de dagbladen ook wel gelezen had,
maar machteloos scheen te staan. „Man,
ze kennen U toch over hèèl Texel!"
moedigden wij hem spontaan aan. „De
fietsende verkoper is toch al ingebur
gerd! En wie zegt, dat hij het zaakje
niet vertrouwt, die beweert dat enkel,
omdat hij niet van U wil kopen! Dat is
een gezocht motief!"
De heer Ooms bleek door deze Woor
den aangemoedigd en dus zult U hem
wel zien verschijnen met zijn keur van
door blinden gemaakte artikelen.
staarde in 'n paar ogen van het diepste
blauw, die hem geschrokken aanzagen.
Ik vrees zei een lage, zachte
stem dat 't helemaal mij schuld wsa.
Pieter keek eerst naar de grond, waar
de scherven van de Bourgognefles door
een haastig toegeschoten kellner al wer
den weggeruimd, naar de donkere,
natte plek op de loper, naar een elegant
schoentje dat eveneens donkere plekken
vertoonde, en van daar aarzelend om
hoog naar de spreekster.
Ik liep zó in gedachten zei het
meisje en zag hem met een ontwapende
glimlach aan dat ik helemaal niet
oplette dat ik met mijn tas de fles van
de tafel stootte. Ik moet u wél mijn ex
cuses aanbieden.en mag ik u alstu
blieft 'n nieuwe fles laten aanbrengen?
Het was heus mijn schuld.
In Pieter rees een nieuw mens om
hoog. Dit plotseling contact met zulk 'n
aantrekkelijk lid van de schone sekse
zou hem onder alle andere omstandig
heden geheel uit 't lood geslagen heb
ben, maar de situatie van het ogenblik
gaf hem 'n wonderlijke vrijmoedigheid,
waarover hij zich zelf straks het meest
verwonderen zou.
Geen sprake van! protesteerde
hij De fles heeft natuurlijk te veel
op het randje gestaan. En kijk eens, er
zitten ook vlekken op uw schoentjes.
Gaan die er uit?
Dat zal wel loslopen meende het
meisj~e luchtig en ik vind het vrese
lijk aardig van u dat u 't zo opneemt.
Maar heus, ik voel me wel erg schuldig.
Een gedachte kwam op in Pieters
pelmachine is ontworpen die bij verdere
ontwikkeling zeer goede mogelijkheden
in zich kan bergen. Nagegaan dient dus
te worden op welke wijze de verdere
ontwikkeling van de machine aan de
verwachtingen beantwoordt en aan de
gamalenvissers ten goede kan komen.
Hiermede zou niet alleen de visserij van
Oudeschild geholpen worden, doch
evenzeer die van Den Helder en Den
Oever.
Thans minder geschikt
In het algemeen zijn de vaartuigen
van de Texelaars wat betreft de uitrus
ting niet geschikt voor het vissen op
mosselen, terwijl de aanvoer van deze
visserij, die niet uitsluitend als dag
visserij beoefend kan worden, nagenoeg
geheel buiten de Waddenzeeplaatsen
omgaat. Hier liggen dus nog tal van
moeilijkheden. Op de omstandigheid,
dat de mossel visserij sedert 1938 geheel
beheerst wordt door het behoefte-ele
ment en men door het beperken van het
aantal vergunningen overvoering van
de markt - die beperkt is - tegengaat,
stuitte tot dusverre de pogingen van de
Texelaars af".
KRAAMZORGCENTRIJM DEN
HELDER EN OMSTREKEN
Het bovengenoemd Kraamcentrum
houdt Donderdag 7 October spreekuur
van 3-4 uur.
(In verband met de winterdienst van de
TESO zijn deze andere uren vastgesteld)
S.V. Texel
Uitslagen van Zondag:
VVW-Schagen en Watervogels-VZV af
gelast; ZAP-Texel 4—1; Succes-BKC
2—2; Zouaven-WGW 4—2; DTS-Andijk
5—3; Texel 2-SRC 2 1—3; HCSC a-
Texel a 24; Texel b-De Cocksdorp
33; Oosterend a- Texel c 140.
Handbal: Texel-ZDH 9—2.
Texel 1 heeft ons allen wel heel erg
teleurgesteld. Het liep bij Texel stroef,
het tempo bleef te laag en de juiste
tactiek in de aanval ontbrak.
Na de rust werd de linkshalf vervan
gen en kwam Leen op de rechtsbuiten
plaats. Door een misverstand tussen
Henk en Bertus kwam Z. goedkoop aan
de leiding. Z. scoorde nog eenmaal, ter
wijl Herman een strafschop benutte
21. Wel weerde T. zich wat beter,
maar door te veel op de aanval te spe
len wist Z. door een algemeen opdrin
gen nog 2 maal te scoren 42.
Texel 2 verloor eigenlijk onnodig van
SRC 2. Voor de rust T. voortdurend in
de aanval maar geen doelpunten. Door
snelle doorbraken wist S. Cees 2 maal
te passeren en enige keren redde Cees
op het nippertje. Na de rust waren de
gasten compleet (voordien speelden ze
met 10 man) en toen ging het bepaald
beter. Hadden we toen spelers met meer
logisch inzicht gehad, dan nog was er
alle kans geweest. Spoedig maakt S. er
30 van, maar als Grootes van rechts
voorzet, duikt de keeper over de bal
heen, die via een S.-achterspeler in het
doel springt 31.
Toch moet het mogelijk zijn tot be
tere resultaten te komen. Cees heeft z'n
doel uitstekend verdedigd.
Texel a maakte niet weer de fout
van de tegenpartij te onderschatten:
rnet 42 werd in Den Helder in een
prima partij voetbal van HCSC a ge-
i wonnen.
Texel b was niet gelukkig doordat
vlak voor de wedstrijd een paar jongens
verstek lieten gaan en Piet Schuijl
eveneens was thuis gebleven.
Met 8 man werd begonnen en spoedig
had De Cocksdorp met 20 de leiding.
Toen ging T. beter aanpakken en binnen
enkele minuten was het weer gelijk
22. Menig aanval werd afgeslagen.
Leo in het doel deed het best. Na de
rust kwam Gerrit in de ploeg en Texel
kreeg een overwicht, maar te ver op
dringen, gaf SVC menige kans, waar
van er een werd benut 23. Met moei
te wist T. gelijk te maken 33.
Ook bij De Cocksdorp zagen we pitti
ge spelertjes met een goede belofte voor
de toekomst.
Texel c (de Benjamins) moesten met
een 140 nederlaag naar huis terug.
Verschil in grootte en dan hoog schie
ten, dat was Jan te machtig. Maar we
gaan door, over een paar jaar hebben
jullie weer de beste papieren.
Doordat het te vroeg donker wordt
zullen we op Zaterdagmiddag moeten
trainen. Dit kan deze week echter niet,
daar T. a en b thuis moeten spelen.
brein. De oude Pieter Bakker van vroe
ger was er als de kippen bij om die ge
dachte haastig terug te duwen, ver
schrikt over zoveel stoutmoedigheid,
maar de nieuwe Pieter Bakker, in dit
ogenblik geboren ten aanschouwe van
twee betoverende blauwe ogen, won het»
Als u dan met alle geweld iets
goed wilt maken antwoordde Pieter
en zijn stem beefde bijna van spanning
doe me dan het plezier en drinkt u
een glas van deze prima Bourgogne
voor de schrik. Ze hebben er gelukkig
nog wel een paar flessen van, en hij is
heus goed.
Daarom is het juist zo jammer,
glimlachte het meisje, en ze bleef staan,
alsof ze aarzelde om van het aanbod
gebruik te maken.
Toe drong Pieter aan doet
u me dat plezier, dan ga ik werkelijk
geloven dat scherven geluk brengen.
Hij was verbaasd over zijn eigen slag
vaardigheid en zag gespannen toe hoe
het meisje met een lichte neiging van 't
hoofd zich gracieus neerzette op de stoel
tegenover hem.
U was juist met uw diner begon
nen merkte ze toen op. Nee, ik stoor
u. Ik moest maar liever heengaan.
Het lijkt erg vrijpostig antwoord
de Pieter, die nu ook kordaat al z'n
schepen achter zich verbrandde maar
ik zou zeggen, waarom zouden we niet
samen dineren? U ziet, ik ben eigenlijk
nog niet eerls begonnen.
Wordt vervolgd.
