9 roen /wa in het harL.. JEUK D.D.D KEj m Droogmaking Waddenzee nog niet actueel Maar de komende geslachten zullen zich er toch zeker serieus mee bezig houden Plannen tot drooglegging Kerkconcert Wij gaan vooruit Kindje verkouden JK M 1 zJL-S Digestii Kennies - Om zuurbrand te blnssen; óók om zuurbrand te voorkomen ZATERDAG 13 NOVEMBER 1954 TEXELSE 69e JAARGANG No. 6887 COURANT Uitgave N.V. v.h. Langevald de Rooij Boekhandel Drukkerij Bibliotheek Den Burg - Texel - Postbus 11 -Tel. 11 Verschijnt Woensdags en Zaterdags. Bank: R'damse Bank, Coöp. Boerenl. Bank. Postgiro 652.-Abonn. pr. f 1,95 p. kwart. 20 ct. incasso. Adv. 8 c. p.mm. {Duitsland) ROTTUMEROOG 35000 h ECTAR E LAN OW INST FRIESE WADDEN SCHIERMONNIKOOG AMELAND NOORD POLDERZIJL TERSCHELLING 25000 HECT L ANOWINST ROSTEN 385 MILL RiETERBUREN ZOUTKAMP 23 500 HECTARE LANDWINST O/JKlf/V RONDOM AANSLIBBINGEN LA NOS DE KOST KOSTEN P£C/ HECTARE I3000 GULDEN OUR RONDOM AANSLIBBING IANGS DE RUST LA UWERSZ.EE 7000 HECTARE HOSTEN ÖO NUL GRIFND VLIELAND 5 7000 NECTAR E ZOE T WATER EER ROTTUMEROOG LEEUWARDEN SCHIERMONNIKOOG HARL INGEN TEXEL -<•? eoo HECTARE BINrtENHEER NOOHDPÜLOEkZIJL PIETER8UREN DEN HELDE UITGEWERKT PLA VOOR GRONINGER WAD INPOLDER l NGSGEBiED LANGS DE KUST ZOETWATER BINNENMEREN ZEEDIJKEN STLMFDUINE.N ZOUT- AMP 0OOO - ONTWORPEN DIJKEN BIJ EB DROOGVALLENDE grond HECTARE LANOWINST BALG2AND LAUWE RSZ EE J. VILA In het raam der Waddenconferentie op Ameland hield ir H. Zandvoort, hoofdingenieur bij de Prov. Waterstaat te Leeuwarden een interessant betoog over de wenselijkheid en mogelijkheid van een toekomstige inpoldering van de Waddenzee. Twee omstandigheden zullen op de duur de inpoldering wenselijk maken, namelijk de voortdurende groei van Neerlands bevolking enerzijds en het steeds toenemende verlies aan cultuur grond in Nederland anderzijds. De bevolking van Nederland be draagt momenteel 10 millioen, zal ech- 1 ter over 10 jaar 11 millioen en over 20 I jaar wellicht 12 millioen, bedragen. I Daar staat tegenover dat er jaarlijks ongeveer 2500 ha cultuurgrond verloren gaat door aanleg van wegen, sportpar ken, vliegvelden e.d. en door uitbrei ding van woningbouw. Toch moet er voor de bevolking werk en voedsel blijven. Natuurlijk kan men dat zoeken in een vergroting van het industrieel potentieel, doch vele facto ren als bijv. uitvoermogelijkheden, grondstoffeninvoer, economische de pressies en dergelijke maken het ris kant alles op deze ene kaart te zetten. Eigen fabricage van landbouwproduc ten moet daarnaast een grote plaats blijven innemen, terwijl het maatschap pelijk belang van een blijvende kern van een rustige agrarische bevolking ook niet onderschat mag worden. Toeneming der bevolking en verlies aan cultuurgrond tracht men ook te compenseren door bevordering van de emigratie, maar, afgezien nog van het feit, dat de mogelijkheden daartoe be perkt blijven, speelt ook hierbij de kos tenfactor een groot belang. In de oplei ding van iedere arbeidskracht wordt door Nederland een stuk kapitaal ver disconteerd, dat bij vertrek uit het land geheel verloren gaat. Kan men deze op- leidingskosten dus in eigen land nuttig maken, dan verdient dat aanbeveling boven emigratie. De mogelijkheden om nieuw land te verwerven dienen dus steeds te blijven bevorderd. Het kost wel veel geld, maar er komt ook iets voor terug, in de eer ste plaats in de vorm van nieuwe, waardevolle grond en in de tweede plaats door de arbeidsmogelijkheden zelf. Nederland heeft steeds 'n over schot aan ongeschoolde arbeiders en wanneer deze nuttig werk krijgen, ver dienen ze, wat anders aan steungelden of aan arbeidsloon voor onrendabele doeleinden zou moeten worden uitge geven. Landaanwinning is steeds een arbeid geweest waaraan Nederland grote aan dacht schonk. Momenteel wordt ieder jaar nog 1500 k 2000 ha aan het water onttrokken en deze aantallen waren in vroegere jaren veel groter. Helaas weegt de aanwinst de laatste jaren lang niet op tegen het verlies. Een eenvoudig rekensommetje toont reeds aan, dat de 2500 ha. cultuurgrond die men door inpoldering van de Wie- ringermeer heeft gewonnen reeds bin nen 8 jaren tijds geheel verloren is ge gaan aan woningbouw, wegenaanleg e.d. Het ligt alzo voor de hand, dat de overheid naar nieuwe inpolderinglsmo- gelijkheden gaat uitkijken en daar ko ken de Zeeuwse eilanden en het Wad dengebied voor in aanmerking. Dat daaraan veel studie en veel rekenen vooraf gaat laat zich indenken. Als men weet, dat iedere ha. winst de overheid op f 15.000,— k f20.000,— komt te staan, begrijpt ieder, dat alleen reeds het financieringsprobleem al zeer grote moeilijkheden oplevert. Daarna pas de Wadden Na de watersnoodramp van 1 Febru ari 1953 is sterk de aandacht gevestigd op de Zuidhollandse en Zeeuwse eilan den en het staat wel vast dat dit gebied nu eerst voor inpoldering in aanmer king komt. Eerst' daarna zullen de Wadden in aanmerking komen, zodat men rustig kan aannemen, dat ons ge slacht en dat, wat ons zal volgen hier zijn hoofd nog niet over behoeft te breken. Maar eenmaal zal het toch ernst worden en begrijpelijk is, dat de des kundigen daarom nu al de voelhorens uitsteken op welke wijze deze inpolde ring dan zal moeten verlopen. In discussie is momenteel 'n ontwerp als op hierbij afgedrukt kaartje aange geven. Het is geen plan en geen voor stel, alleen nog maar een mogelijkheid, een gedachte van een der deskundigen van Waterstaat, waarover hij met an dere deskundigen thans delibereert. Hoe de werkelijke uitvoering t.z.t. zal worden kan nog niemand zeggen, maar het staat misschien wel voor 99% vast, dat het in elk geval anders zal worden, dan op dit kaartje staat aangegeven. Alleen voor het gebied van de Lau- werszee geldt dat niet. De plannen voor indijking van deze zee hebben reeds vastere vorm aangenomen en zullen daarom wel binnen afzienbare tijd wor den uitgevoerd ongeveer in de vorm als hier aangegeven. Spr. gaf vervolgens een algemene be schouwing over de problemen, verbon den aan de inpoldering. Aanvankelijk was men van mening, dat inpoldering slechts zeer trapsgewijs zou moeten ge- r- chieden, daarbij er steeds voor zorgend dat door slikaanslibbing de grond stuk voor stuk tot waardevolle bouwgrond zou worden gevormd. Op deze wijze wordt thans nog steeds aan de noord kust van Nederland gewerkt, waar men buitendijks, door het leggen van dam men steeds nieuwe stroken zandgrond laat aanslibbben tot kleigrond. De ervaringen met reeds gereed ge komen polders hebben evenwel aange toond dat indijking van veel grotere gebieden, die daarna worden droogge malen, ook vele voordelen biedt, min der kostbaar is en veel sneller tot stand kcmt. Wel krijgt men daarbij grote stukken zandgrond, maar de ervaringen daarmee toonden aan, dat deze grond zeker niet waardeloos mag worden ge noemd en in de praktijk van bebou wing voor 100% meeviel. De opbrengst mag dan minder groot zijn als op de kleigronden, daar tegenover staat, dat deze grond veel lichter is te bewerken en daardoor veel minder arbeidsinten sief en dus op andere wijze weer gro ter rendament geeft. Aan de hand van de kaart gaf Ir Zandvoort vervolgens nog een uiteen zetting van de motieven die tot dit plan hebben geleid. Technisch is het niet mogelijk of in elk geval veel moeilijker en duurder om de dijken aan te leggen van uiterste punt tot uiterste punt Men kan veel goedkoper en sneller lan gere en bochtiger dijken aanleggen via ondergronden die minder diep zijn en steviger bodem hebben. Vandaar de grillige vorm van de toekomstige kust lijn. Een factor waarmee rekening moet worden gehouden is, dat er voldoende zoet water moet blijven voor bevloeiing van de bouw- en weidegronden. Van daar, dat in de Waddenpolders, tussen Harlingen en Terschelling een zoet- watermeer werd geprojecteerd. Dit zal tevens moeten dienen als reservoir voor 't Rijnwater, dat men dan niet meer in zee behoeft te laten afvloeien. Dat dit zoetwatermeer hier werd ontworpen vindt zijn oorzaak in hét feit, dat hier de minst waardevolle gronden van het Waddengebied liggen. De inham, die men tussen Texel en Den Helder wil laten voortbestaan beeft ten doel het stroomgebied door het Marsdiep in stand te laten om daar door verzanden van de marinehaven van Den Helder te voorkomen. Van het gebied tussen Ameland en de Friese kust weet men nog maar heel weinig. De grondonderzoekingen hier moeten zelfs nog beginnen Zoals gezegd, het onderwerp is inte ressant, maar men weet er nog veel te weinig van om reeds conclusies te trek ken en hypothese op te stellen. Slechts in zoverre werpen de plannen reeds hun schaduwen vooruit, dat men er niet aan denkt om nu al te dure voor zieningen te treffen voor ophoging der Friese zeedijken, omdat deze later toch tot binnendijken zullen worden. En daarmee neemt men noodgedwon gen enige risico, omdat het feit blijft bestaan, dat langzaam maar zeker de vloed aan Nederlands kust hoger wordt, een proces van eeuwen over enige cen timeters, maar een proces, dat inder daad voortgang vindt. Met de mogelijk heid van stormvloeden als in 1953, die maar eenmaal in de zoveel eeuwen voorkomen, maar waarvan niemand kan zeggen of dat in de komende eeuw nog een keer het geval zal zijn of niet. GENEESMIDDEL TEGEN HUIDAANDOENINGEN VLOEISTOF Niet krabben. De helder vloei bare D.D.D. kalmeert de jeuk In enkele seconden, doodt de ziektekiemen, zuivert en ge neest tot diep in de huidporiën. Hedenavond wordt zoals bekend - in de Ned. Herv. Kerk te Den Burg een kerkconcert gegeven. Er worden o.a. uitgevoerd twee trio's voor viool, cello en orgel van resp. G. F. Handel en Ch. W. Gluck. Bovendien speelt de violiste een sarabande van J. S. Bach. Wel zeer bekend is „The Holy City'' van Adams, uit te voeren door orgel en twee bugels. Het dameskoor zingt o.m. het „Largo" uit „Xerxes" van G. F. Handel en „Der Lindenbaum" van Fr. Schubert. Het gemengd koor brengt o.a. ten gehore: „Wohl mir, dasz ich Jesum habe" (ook zeer bekend on der de titel: „Jesu, joy of man's desi ring") en het Halleluja-koor uit het ora torium „The Messiah" van G. F Han del. De organist speelt o.m. „Praelu- dium en Fuga in g moll" van J. S. Bach een van Bach's belangrijkste jeugd werken, en „Sonate II in c moll" van Mendelssohn. DE FINANCIËLE BRANDING De financiële branding wordt steeds zwaarder en alleen indien er nog zéér vele „redders aan de wal" bij komen, zullen wij de paraatheid van onze or ganisatie kunnen handhaven. Wilt U ons helpen met het geven van bekend heid aan het werk der Kon. N.Z.H.R.M. en met het werven van nieuwe „red ders aan de wal" (minimum contribu tie f 3,per jaar)? Wij zouden U daarvoor bijzonder er kentelijk zijn! Aldus schrijft ons de heer De Booy, directeur der Kon. Noord- en Zuid-Hollandsche Redding- Mij. Texelaars, sluit U aan bij het leger van 25000 redders-aan-de-wal! De chef van het nieuwe Sterovita- laboratorium te Breukelen, ir. E. A. Vos, heeft verklaard, dat het voor een zindelijke melkwinning van groot be lang zou zijn, indien de uiers zich niet bij de achterpoten van de koe, maar bij de voorpoten bevonden. In Amerika worden reeds proeven genomen, waar bij het verplaatsen van de uiers ook tot die experimenten behoort. Welaan, gij veehouders op Texel, Dat is maar weer een blij bericht, Er wordt met onze koeienstapel, Straks werkelijk iets groots verricht. Men gaat de melksalons verplaatsen, - Zoiets is straks maar kinderspel - Terwille van de hygiëne, En de gezondheid, voelt U wel. Nu ben ik maar een leek in deze, lk ben geen Keijser en geen Lap, Maar toch lijkt deze koe-ombouwing, Mij werkelijk bijzonder knap. 'k Zie Wim van Hendrik straks al zitten Onder het hoofdeind van de koe, Waar 't melken dan veel meer „spatvrij" is, Want ja, die plakken af en toe. Wie weet, of men de koe dan voortaan, Van achteren ook voeren moet. En blijft zijn kop om te herkauwen, Zodat die toch nog óók iets doet. Alleen vraag ik mij af, m'n lezer, V/aar of het einde wel zal zijn, Wanneer men eenmaal een begin maakt Op dit nog onbekend terrein. Ik meende steeds, dat onze Schepper, lt Heelal volmaakt geschapen heeft, Met al de mensen en de dieren, En wat er meer op aarde leeft. Maar ja, techniek weet van geen stilstand, Straks weet de een of and're knaap, De MENS te metamorfoseren, En wordt ie 'n eigenwijze aap....! HU IB DE RIJMELAAR HEER CAREL SCHMIDT maakte het weer. Model Kleermakerij Boomkampstr. 8 b/'d Westerweg, Alkmaar INGEZONDEN Gaarne, Redacteur een plaatsje voor onderstaande regels, bij voorbaat mijn dank. Als oud speuler, was het voor mij 'n teleurstelling, dat de Burgemeester de Texelaars vraagt het oude Sunder- klaas-feest op Zaterdag te vieren. Volgens mijn inlichtingen adviseerde de Culturele Raad Z. Ed. Achtb. dit op Zaterdag te doen plaats vinden, onder motief, dat dan ook de kotterschippers aanwezig kunnen zijn. De vereniging van Folklore, die meestal de leiding heeft bij de feesten, raadde aan het op Maandag te doen plaats vinden, omdat volgens de oude Texelaars dit volgens traditie is en vol gens oud Texels gebruik. Zoals in 1948 was het volgens hun niet juist. Om practische redenen is hier ook alles voor te zeggen. Speulen wij op Zaterdag dan hebben wij allen en in het bijzonder de huismoeders Zondagsmorgens de rommel op te rui men en welke huisvrouw is daar op gesteld Eveneens kunnen dan honder den uit principiële overwegingen na 12 uur niet meer deelnemen. En met dit vooruitzicht kunnen ze ook niet spon taan feestvieren, als ze weten dat ze om 12 uur op moeten houden. Dit zijn toch ook Texelaars waar re kening mee moet worden gehouden. Nu nog uit het oogpunt van V.V.V. iets: Ik hoorde dat diverse Hotels vol geboekt zijn voor de Maandag. Wordt het Zaterdag dan komen deze mensen niet, daar ze met het weekend thuis willen zijn Dit scheelt een 100 bezoe kers, waaronder veel meespelenden en in ieder geval geldt in het laad je bren gende feestvierders. Maar vergeet ook niet dat dit op de vaste wal de beste propagandisten voor Texel zijn, die zeer teleurgesteld zullen wezen als er niet op de traditionele Maandag feest wordt gevierd. Ik geloof dat als de Kotterschippers dit lezen, zij zullen zeggen, vort dan maar, als geheel Texel op Maandag feest kan vieren, speulen wij ook lie- ver op Maandagavond. Daarom Ed.Achtb. zoudt U niet lie ver adviseren om verdeeldheid te voor komen: Texelaars viert Uw Oude Sunderklaasfeest op de traditionele Maandag. Uit naam van vele speulers, Een speuler. P.S. En Texelaars: niet kijken, maar mee speulen! Dan rug. keel en borstje -a inwrijven met VISAFSLAG OUDESCHILD Aangevoerd van 1 tot 6 November: 5 kg tong; 539 kg schar; 129 kg bot; 2803 kg garnalen; 235 kg krukels; 1290 kg wulken. PRAATAVOND Op Vrijdagavond 19 November houdt de Vereniging van Oudleerlingen een praatavond in de Landbouwschool. Hierbij zal het woord gevoerd wor den door H de Veer uit Schagen, die het zal hebben over de verhouding van boer en landarbeider. Na de pauze zal Dirk Roeper een inleiding houden over zijn verblijf in Denemarken deze zo mer. Het belooft een mooie avond te worden. Iedereen is welkom. S.V.O-nieuws Bij gunstig weer hebben we Zater dag en Zondag een volledig programma Zaterdag gaan de adspiranten en wel pen naar Texelse Boys. Welpen aan vang 3 uur, adspiranten 4 uur. Jongens, zorgen jullie voor een overwinning? Oosterend 2 gaat ook naar Texelse Boys en speelt daar tegen het tweede elftal van de Boys, aanvang 2 uur. Oosterend 1 gaat naar Vada. Vertrek van Oosterend 11 uur Het wordt nu toch eens tijd, dat èn het eerste èn het tweede eens gaan winnen: het eerste heeft 2 punten uit 7 wedstrijden en het tweede 0 punten uit 5 wedstrijden, dus jullie begrijpt wel dat beide elftallen stevig onderaan staan. Komt daar nog verandering in? U hoeft niet meer tegen Uw maaltijden op te zien uit vrees voor zuurbranden op de maag. Met één of twee Rennies bij de hand blijft U iedere brand de baas en blust U de pijn bij voorbaat. Vraag Rennies bij Uw apotheker of drogist. INGEZONDEN TEXEL EN HET VREEMDELINGENBEZOEK Nu het vreemdelingenbezoek weer is afgelopen en Texel zich opmaakt voor het winterseizoen, is het prettig te mo gen constateren, dat de afgelopen „zo mer" het aantal toeristen toch nog groot is geweest. Meer dan op de vaste wal is het weer voor de gasten op Texel een zeer belangrijke factor. Immers, het grote probleem is hoe juist dan de vreemdelingen moeten worden bezigge houden. Vooral de kampeerders hebben hebben het de afgelopen zomer niet bepaald ideaal getroffen. Het is waar lijk geen genoegen om bijna de gehele dag in een tent te moeten vertoeven. De vraag doet zich dan ook voor of het geen aanbeveling verdient plannen te beramen die er ook op zijn gericht de toeristen bij minder goed weer be zig te houden. Dit zal vanzelfsprekend in sommige gevallen in een lokaliteit moeten gebeuren en het voordeel is dat deze juist in de vacantie beschikbaar is. Het oog is hier gevallen op het niet meer in gebruik zijnde schoolgebouw aan De Koog en de Dorpshuizen te Den Burg en Den Hoorn, om nog te zwijgen van de prachtige gelegenheid die de Huishoudschool en de Landbouwschool voor samenkomsten bieden. U zult zich afvragen wat wel het doel moet zijn om de vacantiegangers daar samen te brengen. Texel heeft be halve zijn natuurschoon nog tal van andere beziens- en wetenswaardighe den, die lang niet voldoende bekend heid genieten. Men moet niet vergeten dat het grootste deel van de toeristen de stad ontvlucht om buiten van de vrije na tuur te profiteren. Dit behoeft niet uit sluitend te bestaan uit de gehele dag luieren. Hoevelen zoeken in hun vacan tie naast het vermaak dat Texel in ruime mate biedt, naar enige ontspan ning. Dit is nu precies wat het platte land de stedeling biedt en wel voor lichting op velerlei terrein. Aan de vo gelwereld wordt reeds aandacht be steed. Maar hoeveel vreemdelingen hebben op Texel nu eens kennis kun nen maken met alles wat er op een boerderij te doen is. Wat weten ze van de dagtaak van een landbouwer, wat van de dieren of van de gewassen. U zult wellicht de opmerking maken, dat het in de zomer veel te druk is op de boerderij. Een regenachtige dag biedt echter een goede gelegenheid om eens wat te laten zien en te vertellen over 't werk op het land. Verder wordt ge dacht aan bezoeken <met een inleidende causerie) aan de melkfabriek, een graanmaalderij, de visserij, het staats bosbeheer, het reddingswezen om slechts enkele te noemen. Er bestaat misschien twijfel of hier voor belangstelling zal bestaan. Maar, hebt U wel eens rondgewandeld op de Maandagse markt in Den Burg en vooral in de lammerentijd. Dan zult U bemerkt hebben hoe prettig men het vindt nu eens de lammeren te kunnen betasten en de handel van dichtbij mee te maken. Nu het weer tijd geworden is om plannen te beramen voor het volgende seizoen kan het bovenstaande er moge lijk toe bijdragen ook eens aandacht te schenken aan dit onderdeel van het programma. A. J. G.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1954 | | pagina 1