Cjroen '/warL-Jexels in het harL..
t?
Arsenicum en oude kant
De opstand
der Georgiërs
een ongewoon spel
Op
reis
dan Uw spoorkaartje
haald bij de V.V. V.„Texel'
De Texelse Boys ontmoetten hun rivalen
Drukbezochte Ouderavond School met de Bijhei
WOENSDAG 24 NOVEMBER 1954
TEXELSE
69e JAARGANG No. 6890
COURANT
Uitgave N.V. v.h. Langev^ld <S de Rooij
Boekhandel Drukkerij Bibliotheek
Den Burg - Texel - Postbus 11 -Tel. 11
Verschijnt Woensdags en Zaterdags.
Bank: R'damse Bank, Coöp. Boerenl.
Bank. Postgiro 652. - Abonn. pr. f 1,95 p.
kwart. 4- 20 ct. incasso. Adv. 8 c. p.mm.
„Een ongewoon spel in drie bedrijven
door Joseph Kesselring". Dat was Ar
senicum en.... oude kant". „Onge
woon''. De schare van U.D.I.-donateurs
was er tijdig van op de hoogte gebracht,
dat zij Zaterdagavond in „De Oranje
boom" iets „ongewoons" te aanschou
wen zou krijgen, want zulks vermeldde
het programma, dat het Bestuur haar
supporters bij de entree pleegt aan te
bieden.
Toen wij dan eindelijk allemaal za
ten en de hoofdingang stevig was afge
grendeld en nadat de heer A. van der
Meulen de avond had mogen openen,
konden wij ons gaan confronteren met
het ongewone, dat ons beloofd was.
Twee dingen bleven ons in de eerste
plaats bij: de Udianen hebben stuk voor
stuk goed gespeeld, met diverse „kop-
nummers'', maar de inhoud van het
stuk heeft slechts een klein percentage
leden kunnen bevredigen. Velen zeiden
dat ronduit. „Dat ze zoiets nou mooi
kunnen vinden!" hoorden wij opmer
ken, terwijl een bewoonster uit De
Waal toen al nieuwsgierig bleek te zijn,
naar hetgeen haar lijfblad ervan zegden
zou.... Ja, de meningen waren zeer
verdeeld: een bekende figuur uit het
Parkstraatse amusementsleven zei spon
taan: „Man, een pracht stuk, dit is nou
echt iets, wat mij ligt!" Ook over deze
smaak valt dus moeilijk te twisten.
Ongetwijfeld zullen velen zich afge
vraagd hebben wat het stuk nu feitelijk
inhield. Wellicht hebben velen er iets
heel anders van verwacht, gehoopt to
neelspel te zien, waar werkelijk iets
van uit zou gaan, een stuk met „in
houd". In zoverre moet men wel erg
teleurgesteld zijn. Het was een merk
waardig stuk, geen blijspel, geen dra
ma, ofschoon er toch legio slachtoffers
in voorkwamen. Mogelijk is Kesselring
familie van die Duitse generaal Kessel-
ring, die ook niet op een paar soldaten
meer of minder keek. De dramaturg
Kesselring liet, als was het de normaal
ste gang van zaken, twee merkwaardige
dametjes-op-leeftijd (de dames J. van
der Vlies-Koopman en T. Mulder-
Graus) oude, alleen staande heertjes
aan de lopende band van het tijdelijke
in het eeuwige leven stappen. Twee gif
mengsters van professie dus en toch
ook weer geen vreselijke monsters, die
de mens wel haten moét: deze dame
tjes waren in vele opzichten in staat
zich voor U in te nemen, innemend, ja
liefderijk en zorgvol! Raar maar waar
en omdat zij zo intiem met de dood om
gingen werden zij aanvankelijk door
iedereen voor gek versleten. Nu bleken
zij niet de enige gekken in de familie
te zijn: Abby en Martha (zo heetten ze)
hadden ook nog een oomzegger Teddy
(de heer C de Wit), die in zijn reper
toire nog weer een aantal graden ver
der was dan zijn tantes. Hij verbeeldde
zich president van de V.S. te zijn en
keer op keer maakte hij gebruik van
zijn schier onbeperkte invloed.
Toen wij de dames Zaterdag voor het
eerst ontmoetten, waren ze juist bezig
met het verdonkeremanen van hun
twaalfde slachtoffer.
Maar daar ging het toch minder vlot
mee door de komst van neef Mortimer
:(de heer A. Nieboer), die de schrik van
zijn leven kreeg, toen hij in een ven
sterbank een lijk ontdekte. Als enige
De heer Van der Vlis schrijft ons:
Met genoegen kan ik berichten, dat
de oproep in Uw blad om inlichtingen
over de opstand van de Georgiërs re
sultaten opgeleverd heeft. Weliswaar
ontving ik weinig documenten, zoals
rapporten van de Duitse bezetting over
de Georgiërs e.d., maar er was zeer
zeker bruikbaar materiaal bij het ont-
vangene. Het allerbelangrijkste om tot
een zo juist mogelijke reconstructie
van de opstand, zijn ontstaan, verloop
en afloop te komen blijft tot nu toe het
boekje, dat in het jaar 1948 te Tiflis,
de hoofdstad van Georgië, verschenen
is. De schrijver is Miron Khotsjisjwili
en de uitgever de Georgische Academie
van Wetenschappen. In veertien hoofd
stukken behandelt dit boekje het ont
staan van het eerste Georgische ba-
taillon uit krijgsgevangenen, de illegale
werkzaamheden van dit bataillon te
Zandvoort, het contact met de commu
nistische afdelingen van het Nederland
se verzet, de overtocht naar Texel, de
strijd op het eiland, het leven van het
bataillon na de capitulatie, het lot van
de naar Engeland gezonden delegatie
(met de Joan Hodshon), het vertrek van
Texel en de terugkeer naar Rusland. In
een drietal aanhangsels volgt dan do
cumentatiemateriaal met o.m. de rede
door Evgeni Artemidse op de vergade
ring van de Partijorganisaties in Tiflis
gehouden
Met opzet geef ik vorenstaand een
vrij uitvoerig overzicht om de Texelse
sterveling, die daar over een normaal
stel hersens beschikte, was zijn eerste
opwelling de politie in de arm te ne
men, doch de tantes maakten hem met
kalm gebaar duidelijk, dat dat lijk hun
privé-eigendom was.
Het is niet mogelijk in weinig woor
den de inhoud van dit stuk volledig
weer te geven. Vermelden wij slechts,
dat Mortimer hier de rol van een groot
speurder kreeg toebedeeld (Piet Bak
ker van onze feuilleton zou gewater
tand hebben - red.) Mortimer beleeft er
de ene sensatie na de andere. Hijzelf
komt ook in groot gevaar als twee boe
ven, de neef Jonathan (de heer A Poel)
en diens adviseur, dokter Einstein (de
heer Th. Witte) binnenvallen en de
weerbarstige jongeman eventjes op
vakkundige wijze uit de weg zullen rui
men. Natuurlijk bleef hij in leven al
was het alleen maar om de grote liefde
van Elaine (mej. E. Remmers) te kun
nen beantwoorden.
Zo was in grove trekken dit verhaal.
En dan hebben wij nog met geen woord
gesproken over die kelder, waarin alle
slachtoffers een waardig graf vonden,
noch over de actieve agent van politie
''de heer A. de Wilt) of over het optre
den van Ds Jackson en de Rusthuis-in
specteur, beiden door de heer C. Sel-
denrust vertolkt, zomin over het tijdig
ingrijpen door inspecteur Rooney (de
heer M. Mantje) en de schrik, welke het
oude heertje Wilson (de heer H. Room)
beleefde.
Maar goed, belangrijker dan de in
houd van dit buitenzinnige, maar toch
ook door niet weinigen gewaardeerde
verhaal, is het, iets te zeggen van het
spel. Aan het slot heeft de voorzitter,
de heer A. de Wilt, verklaard, dat het
een zeer moeilijke studie was geweest,
waarbij zij de steun van mevr. B. van
Lonkhuizen, beroepsregisseuze, niet
hadden kunnen ontberen. Inderdaad, de
eisen waren hoog, wat vooral gold voor
de tantes, Mortimer, Einstein, Jona
than en Teddy.
Vervolg pagina 2.
MOEDERS OPGELET!
CONSULTATIEBUREAU VOOR
ZUIGELINGEN
lieden, Woensdag Consultatieureau
Taxi's niet voor 3 uur komen; Moe
ders van Den Burg van 4-5 uur.
BRIDGECLUB „GROOT SLEM"
Uitslag competitie 17 November.
A.-lijn Maximum 48 punten:
1. Mantje-Veenema 29Vs pnt
2. Echtpaar Jouwersma 26J/s pnt
3. Bruin-Wessels 24 pnt
4. Kramer-Vennik 23 pnt
5. Bakker-Roeper 22V2 pnt
6. Mevr Wilkes-Van Lenten 22 pnt
7 Echtpaar Beemsterboer 2OV2 pnt
B -lijn Maximum 63 punten:
1 Mevr. Kooyman-Boeder 41 pnt
2. Roeper-Kwak 35V2 pnt
3 Mevr. De Graaf-Boersma 33V2 pnt
4 Dob- Bos 33 pnt
5V2. Dam-Hin 30 pnt
5j/2. Echtpaar Bravenboer 30 pnt
7 Backer-Broekman 251./2 pnt
8. Keijser-Michels 231A pnt
Volgende drive 1 December.
lezers een indruk te geven van de aard,
die het boekje heeft. Er zijn vrij wat
illustraties in opgenomen, die voor het
grootste gedeelte zijn overgenomen
zonder mijn voorkennis overigens - uit
het boekje „Tragedie op Texel".
Daar het aantal kenners van de Geor
gische taal in ons land zeer gering is,
was het niet eenvoudig een vertaler te
vinden. Hoe ik daar tenslotte in slaagde
is een verhaal op zichzelf, dat ik op
Texel misschien nog wel eens een keer
kom vertellen. Het was mij een waar
genoegen dit Georgische boekje met
behulp van de vertaler te lezen. Afge
zien van vrij veel fouten in Texelse
en Nederlandse plaatsnamen, maakt het
werkje echter bij eerste lezing een ern
stige indruk, zoals men trouwens uit de
rangschikking van de stof in hoofd
stukken reeds op kan maken. Slechts
enkele Texelaars worden met name
genoemd, o a. de heer Kelder en de heer
Jac. Keizer. Een andere naam heb ik,
vermoedelijk door verkeerde spelling,
niet. thuis kunnen brengen Opgenomen
zijn voorts reproducties van een En
gels en enkele Russische documenten,
benevens enige afdrukken van artike
len uit „De Waarheid". De laatste zijn
niet bepaald onjuist, maar soms opper
vlakkig. In een der Russische documen
ten leest men dat de overtocht met de
Joan Hodshon plaats vond over het
Nauw van Calais.
Daar ik mij tot taak heb gesteld de
achtergronden van de opstand en de
gevolgen daarvan voor de overlevende
Georgiërs zo nauwkeurig en objectief
mogelijk na te vorsen en te boek te
stellen, doe ik nogmaals een dringend
beroep op de Texelse bevolking mij met
gegevens ter wille te zijn.
Zelf heb ik destijds rapporten van de
Duitse legerleiding gezien, die in de
Weverstraat waren gevonden en had ik
DOCTORAAL EXAMEN
GENEESKUNDE
Aan de Rijksuniversiteit te Gronin
gen slaagde voor het doctoraalexamen
geneeskunde de heer C. Stoepker, alhier
N H GEMEENTE OOSTEREND
Hedenavond om 8 uur Samenkomst
in Het Noorden ten huize van de fam.
Vlaming, „Utopia".
Donderdagavond '(morgen) 9 uur
Doopzitting aan de pastorie.
HERV. GEMEENTE DEN BURG
Vrijdagavond 8 uur in Eben Haëzer
Gemeente-zendingsavond met film
strook over Bali.
VOOR AL UW TEGELWERK
Iedere Texelaar zal aanvullen
naar Lutterman!" Natuurlijk, dat is im
mers de expert! Ook bij de verbouwing
van het pand, waarin de heer Timmer
zijn nieuwe zaak vestigde moest de fa.
Lutterman er natuurlijk aan te pas
komen. Vreemd, dat wij dus in de lijst
van uitvoerders de naam van deze fir
ma over het hoofd hebben gezien. In
ieder geval niét zijn werk, dat van
goed vakmanschap getuigt!
Ontwerp en constructie waren van
Architectenbureau J. Tiessen W. J. L.
Boogaard.
PUBLICATIE
VAN DE CULTURELE RAAD
Woensdag 24 November
Den Burg, Oranjeboom, sportraad, bin
nensport-avond.
Den Burg, Texel, filmavond met licht
beelden en expositie over „Pluimvee".
Donderdag 25 November
Den Burg, Oranjeboom, optreden gezel
schap „Olga Lowina".
Den Burg, Casino, feestavond L.T.B.
De Koog, 't Vogelhuis, gemeente-avond
en zendingsavond over Bali, N.H. Gem.
Zuid-Eierland, Ned. Herv. Wijkgebouw,
Optreden toneelver. Zd. Eierland met
„Mijn Pa is Prof" ten bate van de ver
betering van het gebouw.
Vrijdag 26 November
Den Burg, Oranjeboom, 2 uur kinder
middag verzorgd door „Stichting Jeugd
en Muziek".
Den Burg, Eben Haëzei, gemeenteavond
en zendingsavond over Bali.
Den Burg, Landbouwhuishoudschool,
Ver. van oud-leerl. landbouwhuishoud
school. Sint Nicolaas-avond.
Den Burg, Casino, 8 uur de Texelse
film van het Kon. Tex. Fanfarecorps.
Zaterdag 27 November
Den Burg, Intocht Sint Nicolaas
Den Burg, 2 en 4 uur Middenstandsver.
kindermiddag in het kader van de
Sint-actie.
enige tijd drukwerken en boekjes in
handen door de Duitse „Wehrmacht",
zowel in het Duits als Georgisch uitge
geven. Dit soort lectuur moet nog op
Texel aanwezig zijn, ik stel het op hoge
prijs er nogmaals inzage van te mogen
nemen en garandeer onvoorwaardelijke
terugzending.
In dit verband herinner ik er aan,
dat mij een brief van Texel werd ge
zonden omtrent een verslag over de ge
beurtenissen in de Eierlandse polder.
De schrj ver was min of meer verbaasd,
dat ik dit verslag kende; hij meende
dat het wellicht op onrechtmatige wijze
uit handen gegeven zou zijn. Uitdruk
kelijk wil ik hier verklaren, dat dit
soort verslagen op het Instituut voor
Oorlogs Documentatie voor iedere be
langstellende ter inzage ligt en dat een
schrijver van een verslag over gebeur
tenissen van openbaar belang daarop
nimmer auteursrechten kan doen gel
den. Hce zou ik, indien dit wel het ge
val was, verontwaardigd moeten zijn
b.v. over het jongensboek, dat enige
jaren geleden over de Georgische op
stand verscheen en dat zeker voor een
belangrijk deel gebaseerd was op mijn
arbeid. Een kwart eeuw geleden stelde
ik de geschiedenis, liever het fabeltje,
over de Strooppot te boek. Sedertdien
is het talloze malen na-geschreven,
soms zelfs met mijn woorden Het was
in beide gevallen niet fatsoenlijk dat
dit geschiedde zonder bronvermelding.
Een recht als auteur op het fabeltje, dat
iedereen kende, kon ik echter niet laten
gelden. Evenzeer gold dit voor het jon-
gen.sboek, want talloze Texelaars had
den immers dezelfde gebeurtenissen als
schrijver dezes medegemaakt?
Ik acht het principieel onjuist indien
Texelaars mij geen documenten ter be
schikking stellen, omdat zij van mening
zijn, dat hun eigendomsrecht op die
documenten daardoor aangetast zou
kunnen worden Mpn bewijst daarmede
het onpartijdig onderzoek en dus de
Texelse bevolking een slechte dienst.
Nogmaals: met documentatie-mate-
riaal over de opstand zal men mij ver
plichten. Ik zie dan ook verdere zen
dingen gaarne tegemoet aan mijn adres
Rotondeweg 9 te Blaricum of aan de
boekhandel in de Parkstraat.
■>T
Publiek en fotograaf hadden het Zon
slist minder prettig dan de spelers van
liet vuur van de strijd niet aan koudkl
leiding in hun afdeling en U begrijpt d
De Boys verloren eervol met 41. Het
werd precies over geschoten en diverse
bovenstaande, waarbij de uitgelopen ke
achterhoede-speler.
De secretaris van de Texelse Boys
schrijft over deze match:
Zo vond Zondagmiddag de belang
rijke strijd plaats om de leiding in afd.
2 C. Al spoedig bleek dat Foresters een
vlugge en goed op elkaar ingespeelde
pleeg bezat. Het tempo was vlug en
zodoende golfde het spel snel heen en
weer, met Foresters iets in de meer
derheid. Door prima combinerend spel
ondernam Foresters enige aanvallen,
doch de Bpys achterhoede wist deze
aanvallen te weerstaan, en hun voor
hoede aan het werk te zetten, maar ook
deze strandde op de achterhoede van
Foresters. Na ruim een half uur plaat
ste de 1 buiten van F. naar de r.buiten,
die onze keeper kansloos passeerde 01
Ook de Boys probeerde de Foresters
verdediging te doorbreken en vlak voor
rust kwam onze r.binnen in de gelegen
heid te scoren, doch zwaar gehinderd
ging zijn schot juist naast.
In de tweede helft hetzelfde spel. Na
een kwartier werd er tegen de Boys-
m.dvoor een overtreding begaan in het
strafschopgebied. De toegewezen pe
nalty werd juist overgeschoten. Meteen
daarop een Foresters-aanval, welke in
en mooi doelpunt werd omgezet 02.
Hierna kwamen de Boys iets in de
meerderheid en menig aanval werd op
het Foresters-doel ondernomen, doch
alles zonder succes, want de Foresters-
verdediging was in topvorm. Een ogen
schijnlijk ongevaarlijke aanval van Fo
resters leverde opnieuw een doelpunt
op 03. Boys probeerde opnieuw door
te breken, maar ook nu kwam het niet
tot een tegenpunt. De aanvallen van
Foresters bleven gevaarlijk, wat ook
wel bleek, want hun r.binnen kwam in
vrije schietpositie en hij joeg de bal ver
buiten bereik van de Boys-keeper in het
net 04. Nog gaven de Boys zich niet
gewonnen. Een voorzet van rechts werd
doer midvoor A Boogaard keurig inge
kopt 14. Kort hierop floot de goed
lagmiddag aan de Driehuizerweg be
de Foresters en de Texelse Boys, die in
cumen zijn toegekomen. Het ging om de
us wel, dat alles op alles werd gezet!
zat hun ook niet erg mee: een penalty
aanvallen werden afgeslagen. Zoals
eper zijn doel bewaakt weet door een
leidende scheidsrechter Witjouw voor
de laatste maal. Boys, we hebben deze
wedstrijd verdiend verloren, niet dat
er door ons zo slecht is gespeeld, inte
gendeel, maar omdat de tegenstanders
in hun veldspel sterker waren. Afijn,
onze kansen zijn nog niet verkeken, dus
laten we in ieder geval volhouden.
Boys 2 moest uit naar De Cocksdorp
en kon met een 31 overwinning huis
waarts keren.
De adsp. moesten ook naar De Cocks
dorp Met 6 invallers bonden zij de
strijd aan tegen de adsp. van SVC en
verloren eervol met 50 Waarom werd
er door jullie geen afbericht gegeven?
Jongens, dat oast een goed lid niet.
Zondag a.s. Geel-Zwart 1-Tex Boys 1
Tex. Bo}'s 2- SVC 2. Adspiranten zijn
vrij.
TEXELSE MARKT
Aangevoerd 22 November 1954:
11 koeien 550700, 30 graskalveren
Z00325; 36 biggen 4055; 4 schapen
8095; 18 nuchtere kalveren 4560.
DE MOSSELVISSERU
„Kan de Minister nadere mededelin
gen doen met betrekking tot het be
leid inzake de mosselvisserij met naihe
omtrent de mogelijkheden, die aan de
Waddenzeevissers (onder andere die
van Texel) in deze tak van bedrijf
kunnen worden geboden? In hoeverre
is er sprake van een zekere spanning
tussen de belangen van de Zeeuwse
Mosselvissers en de Waddenzeevissers?"
Aldus het voorlopig verslag van de
Tweede Kamer.
De voor de Texelse vissers op het spel
staande belangen worden dus goed on
der het oog gezien. Mogen er gunstige
resultaten voor onze vissers kunnen
worden bereikt!
Een groot aantal personen was aan
wezig, toen de voorzitter van de School
met de Bijbel te Oosterend, de heer Jn
Kuiper, de Ouderavond opende door te
laten zingen Psalm 103:1. Nadat de
voorzitter dit Psalm onberijmd had
voorgelezen ging hij voor in gebed. Ver
volgens richtte hij zich in hartelijke be
woordingen tot de aanwezigen, wier
opkomst getuigde van de grote belang
stelling voor en het medeleven met de
school. Nadat de secretaris, de heer T.
Eelman, de goed verzorgde notulen had
gelezen van de vorige Ouderavond, ge
houden in November 1953, werd het
woord verleend aan mej. Griffioen, on
derwijzeres, die zou spreken over het
onderwerp „Onze waarnemingen inzake
het kind". Spreekster betoogde, dat het
de taak der ouders en van de onderwij
zer (es) is om het kind te helpen leiden
naar een harmonische ontwikkeling.
Wat mag en moet ons opvoedingsideaal
zijn? De enige, die ons een beeld heeft
gegeven van een opvoedingsideaal,
waarvoor wij allen bestemd zijn, is
Jezus Christus. Ons leven had als het
Zijne moeten zijn. Dit ideaal is onbe
reikbaar en een ander eenheidsideaal
bestaat er niet. Wij kunnen nu alleen
nog maar wensen, dat ons kind een zo
goed en zo gaaf leven mag leiden als
voor zijn karakter mogelijk is. Om dat
karakter te leren kennen, dus de inner
lijke structuur, is onze nauwkeurige
waarneming nodig. Pas als wij ons kind
door en door kennen, kunnen wij we
ten wat er te bereiken valt, dus welk
ideaal wij voor dat speciale kind mogen
koesteren, willen wij forcering vermij
den of mogelijkheden onbenut laten. Er
zijn kinderen met mooie cijfers, waar
over wij ons meer zouden moeten ver
ontrusten en er zijn er met slechte cij
fers, waarover wij ons minder moesten
verontrusten. Deze fout zit heel diep
ingeworteld bij het onderwijzend per
soneel. Dat brengt ons vak met zich en
iedere dag weer moeten wij daartegen
vechten, aldus mej. Griffioen, die ver
volgens stilstond bij diverse facetten:
het initiatief van het kind, zijn geheu
genprestaties, zijn intelligentie, wils
kracht, concentratie, tempo, artistieke
aanleg en tenslotte zijn karakter. Nauw
contact tussen ouders en onderwijzers
is nodig om het grootste succes voor 't
kind te kunnen bereiken.
Mej. Griffioen werd hartelijk bedankt
voor haar mooie lezing. Nadat nog een
aantal vragen tot ieders tevredenheid
was beantwoord, werd gepauzeerd met
thee en gebak en een collecte voor het
Sinterklaasfeest, welke f99,66 opbracht,
terwijl nog enige bijdragen werden toe
gezegd
In de Rondvraag werd naar voren
gebracht, dat inderdaad nauwer contact
tussen ouders en onderwijzers wense
lijk is. Ook het personeel en het Be
stuur achtte dit zeer wenselijk. Vervol
gens werden twee films vertoond, ge
titeld „Tussen de wielen" en „Rotter
dam als havenstad" Twee z.g. school-
films, maar toch ook voor de ouders
zelf zeer interessant.
De voorzitter sprak de hoop uit, dat
de ledenvergadering eveneens zulk een
grote belangstelling ten deel zou mogen
vallen Ook dames zijn dan weer van
harte welkom. Het hoofd der school, de
heer Bolt, liet hierna zingen de Avond
zang en ging daarna voor in gebed
Tenslotte werd het werk van de kin
deren bezichtigd. Hiertoe was in de
school zelf een expositie ingericht,
waarvoor grote belangstelling bestond.
Velen maakten tevens van de gelegen
heid gebruik om met de onderwijzers
te spreken over de vorderingen van hun
kind, wat vanzelfsprekend van grote
betekenis is.
