3."
Shlikan
CEBES)
Batter's UzerMal
JEUK
letten
voor elke harioi
Landbouwend Texel beluisterde causerie over de
verhouding
Boer-Arbeider
Hoe een Texels bedrijf
door abortus werd
overvallen
Het Resultaat van het
Bevolkingsonderzoek
Ontwikkeling Oosterend
N.V. Goederenhandel PH. VLESSING
DAMES
Camp corsetten
/Ccus&t
zt/'a üt adde jeeite/t
en maten. MAtyjdaab
De kous
die
elke dame
vraagt
en
draagt!
P. S. Kuiper
Zoon
F
Het
Peltkan
Luxe
étui
Het ideale
geschenk bij
elke gelegenheid!
heeft in voorraad een
Boekhandel „Parkstraat
De Grote Speurder
Op de jongste praatavond vande
Vereniging van Oud-leerlingen der
Lagere Landbouwschool heeft de heer
H. de Veer uit Schagen gesproken over
het onderwerp: „Verhouding boer tot
arbeider".
Spreker noemde zijn onderwerp zeer
actueel. Wanneer wij de historie van
deze verhouding eens nagaan, zijn er
wel grote veranderingen in waar te
nemen. In de 18de eeuw was de ver
houding veel gemoedelijker. De arbei
der stelde vertrouwen in de boer en
voelde zich van hem afhankelijk.
In de 19de eeuw kwam er een grote
verandering. Men zag meer losse arbei
ders dan vast personeel. De oorzaak
daarvan viel voor een groot deel toe te
schrijven aan de runderpest, welke op
verschillende bedrijven 2-3 keer terug
kwam. Deze bedrijven gingen meer en
meer over tot akkerbouw. In het sei
zoen was er een arbeidstekort en wer
den hoge lonen verdiend, in de winter
daarentegen zag men werkloosheid
optreden, wat vaak slechte toestanden
in de arbeidsgezinnen tot gevolg had
In de 2de helft van de 19de eeuw
ontstond de grote landarbeidersstaking,
welke de stichting van landarbeiders-
organisaties met zich bracht.
De landbouwers zochten onderwijl
ook naar een oplossing van het arbei
dersvraagstuk. In 1929 kregen de land
bouwers de steun van de regering om
te komen tot een vast loon voor hun
arbeiders. Later gingen de georgani
seerde landbouwers en arbeiders sa
menwerken (Stichting van de Land
bouw). Als voltooiing hiervan noemde
spreker de P.B.O.
Op het ogenblik ziet men weinig
jongeren bij de landarbeiders <gemidd.
leeftijd plm. 40 jaar) Als oorzaak daar
van werden genoemd het feit, dat de
kansen voor een ander beroep op het
platteland groter zijn dan vroeger; dat
de industrie een behoorlijk aantal plat
telanders aantrekt; door de mogelijk-
In het jaarverslag van de provinciale
gezondheidsdienst voor dieren in
Noordholland lezen wij:
Op Texel ging men door met de ge
organiseerde abortusbestnjding. Even
als vcrig jaar onderzocht ook nu colle
ga Noordijk om de 3 maanden alle bus-
mcnsters melk met de A.B.R.
Het bloedonderzoek van de bedrijven
waar de A.B.R. tenminste 3 achtereen
volgende kwartalen negatief was, werd
op het laboratorium van de Gezond
heidsdienst verricht.
Van Texel werden 1729 bloedmon
sters onderzocht, waarvan er 63 een
titer hadden van 1:25 of hoger. Van
waar die plotselinge uitbreiding van
het aantal positieve bloedmonsters, zult
U vragen!
De le Februari 1953 sloeg de water
wolf zijn klauwen ook in het eiland
Texel en de Eendraohtspolder werd
dientengevolge overstroomd. Een vee
houder die daar een groot gemengd be
drijf expoiteert, moest zijn rundvee
elders onderbrengen. Gedurende de
staltijd gelukte dit op het eiland, maar
weiland was er in het voorjaar niet
beschikbaar. In arren moede werden
teen 23 vaarzen van dit reeds lang er
kend abortus vrije bedrijf uitgeschaard
naar de vaste wal.
Deze vaarzen kwamen tegen de stal
tijd 1953-1954 weer terug, waren heen
en terug goed geïsoleerd vervoerd, had
den de gehele zomer apart geweid en
brachten de abortus Bang mee op het
bedrijf, want aldra verwierp de eerste
en bleken er bij een ijlings ingesteld
bloedonderzoek 10 positief te reageren.
MEDICIJNEN GEDROPT OP
VLIELAND
Geneesmiddelen voor een ernstige
zieke op Vlieland moesten dezer da
gen door een vliegtuig worden gedropt,
omdat een landing op het eiland niet
mogelijk was door de slechte weersom
standigheden.
Van het eiland af was een specialist
per telefoon geconsulteerd. Deze arts
adviseerde de medicijnen per vliegtuig
te laten brengen.
heid, dat de lonen in crisistijd niet ge
handhaafd blijven.
Hierna legde de spreker vooral de
nadruk op het belang van een vaste
kern van arbeiders op een bedrijf. Deze
v'aste kern moet vakbekwaam zijn,
verantwoordelijkheidsgevoel hebben
en voldoende geschoold zijn.
De heer De Veer achtte de verhou
ding een voorname factor voor de kwa
liteit van de arbeid. Wij moeten ons
meer met de arbeiders bemoeien en
hun werk weten te waarderen, en zij
zullen dan meer verantwoording voe
len voor hun werk. Waarbij zowel boer
als arbeider gebaat is.
Nadat spreker nog enkele vragen had
beantwoord, sloot de voorzitter deze
leerzame avond. J. R.
De secretaris van de afdeling Texel
van 't Witte Kruis verstrekte ons on
derstaand rapport over het Bevolkings
onderzoek op de mogelijke aanwezig
heid van longtuberculose op Texel,
door middel van schermbeeldfotografie,
gehouden van 22 Maart t.m. 15 April
en op 11 Mei 1954.
Onderzocht werden 7873 personen
(3950 mannelijke en 3923 vrouwelijke)
dit is een percentage van 86,6 van het
totale aantal voor onderzoek in aan
merking komende personen.
Uit de resultaten van dit onderzoek
is voor de tweede keer vast komen te
staan - het eerste bevolkingsonderzoek
vond plaats in 1950 - 7250 personen on
derzocht - 90°/o van het aantal voor
onderzoek in aanmerking komende
personen - hoe gebiedend noodzakelijk
het is dat toch iedereen, zonder uitzon
dering, zich laat onderzoeken, indien
men daartoe door het Witte Kruis in
samenwerking met het Gemeentebe
stuur van Texel op de meest eenvou
dige en gemakkelijke manier voor in
de gelegenheid wordt gesteld
Op grond van het mislukken van
hun foto moesten 124 personen nog
eens ter plaatse terugkomen bij de arts,
die het bevolkingsonderzoek verrichtte
voor verder onderzoek (doorlichting).
Tenslotte werden 30 personen (17
mannelijke en 13 vrouwelijke) voor
nader onderzoek naar het Consultatie
bureau te Den Helder verwezen.
Daar werd geconstateerd:
bij 1 persoon i(vrouwelijk) een open
actief caverneu t.b.c.-proces. Zij moet
kuren in een sanatorium;
bij 4 personen (3 mannelijke en 1 vrou
welijke) een gesloten actief t.b.c. proces
De mannelijke personen moeten in een
sanatorium kuren, de vrouwelijke per
soon moet thuis kuren met* controle
door het consultatiebureau;
bij 6 personen (2 mannelijke en 4 vrou
welijke) een genezen t.b.c.-proces. Zij
kunnen volstaan met controle door het
consultatiebureau. 1 Mannelijke per
soon heeft bovendien een hartafwijking
en heeft daarvoor behandeling nodig.
1 Vrouwelijke persoon heeft behalve
een genezen t.b.c.-proces een niet-spe-
cifieke longafwijking, waarvoor echter
g:-en behandeling nodig is.
bij 1 persoon (mannelijk) een dubieus-
specifieke longafwijking. Hij kan vol
staan met controle door het consulta
tiebureau;
bj 6 personen (3 mannelijke en 3 vrou
welijke) een niet-specifieke longafwij
king, 5 van hen <3 mannelijke en 2
vrouwelijke) hebben slechts controle
op het consultatiebureau nodig, de
zesde persoon (vrouwelijk) heeft naast
dc niet specifieke longafwijking een
hartafwijking, zij heeft geen behande
ling of controle nodig;
bij 1 persoon (mannelijk) een longtu
mor. Hij kan volstaan met controle
door het Consultatiebureau;
bij 2 personen (vrouwelijke) een varis-
afwijking n.l. resp, hartafwijking en
hypertensie. Eerstgenoemde mag door
ken met behandeling thuis, laatstge
noemde eveneens, maar zij heeft te
vens controle op het Consultatiebureau
nodig;
bij 5 personen (4 mannelijke en 1 vrou
welijke) geen afwijking van betekenis.
Z j hebben geen behandeling of con-
tröle nodig;
4 personen (3 mannelijke en 1 vrouwe-
Hjke) zijn niet voor nader onderzoek op
het Consultatiebureau verschenen.
Bij de personen die niet voor nader
onderzoek naar het Consultatiebureau
behoefden te gaan werd tijdens het be
volkingsonderzoek geconstateerd:
bij 7 personen (3 mannelijke en 4 vrou
welijke) een dubieus-actief t.b.c.-proces
Zij waren reeds onder controle van het
De heer dr W. R. Roelofs heeft
Vrijdagavond in „Het Wapen van Am
sterdam" op uitnodiging van de Oos-
terender Ontwikkelingsclub een cause
rie gehouden over het onderwerp „Het
geld, een der meest fundamentele,
menselijke scheppingen''. De belang
stelling voor dit onderwerp was groot,
waarover de voorzitter, de heer W.
Renout, zijn voldoemng uitsprak,
vooral waar het weer niet tot uitgaan
lokte.
Dr Roelofs had een enorm, de gehele
achterwand van de zaal beslaand ta
bleaux meegenomen en eerst zette hij
de betekenis van de daarop aange-
braohte tekens uiteen.
Het geld, aldus spreker, is een schep
ping van het menselijk genie, zonder
analogie in de natuur, en de taal zijn
voorwaarde voor de arbeidsdeling, en
daardoor voor de vergroting van de
arbeidsproductiviteit en voor de ont
plooiing van de cultuur. Indien het
geld schaars wordt, indien de prijzen
dientengevolge dalen en het deflatie is,
dan wil het niet met de handel, de
mensen hebben dan te kampen met
werkloosheid en armoede en de cultuur
verkwijnt en gaat eventueel onder,
omdat er geen geld is. Toelichting: De
functie van het geld is zoveel mo
gelijk de economische transactie ver
gemakkelijken. Welvaart is slechts dan
mogelijk als het geld deze functie
naar behoren vervult. Slechts bij uit
zondering lijden we gebrek, doordat de
reële mogelijkheden ons te voorzien
met wat we behoeven, ontbreken of
ontoereikend zijn. Gewoonlijk zit de
oorzaak van onze economische misère
daarin, dat de koopkrachtige vraag on
voldoende is, wat dan leidt tot toene
ming van onverkochte voorraden en
daling van de prijzen, en ontslag van
werknemers, wat de inkomsten van 't
volk doet afnemen, en zo de koopkrach
tige vraag nog meer reduceert enz.
Het probleem van de vraag is klaar
blijkelijk een geldvraagstuk. Om het te
analyseren hebben we een rente theo
rie nodig, en wel twee ascepten. Het
ene is liquidatie-premie voor geld, de
premie verbonden met geldbezit, het
geen onmiddellijk in betaling wordt
aangenomen. Het andere aspect betreft
de reële rentevoet, een marktverschijn
sel, het is een maat voor onze rela
tieve waardering voor huidige en toe
komstige goederen. Zij die geld lenen
doen dat, omdat ze behoefte hebben
aan huidige goederen. Zij die geld uit
lenen kopen daarmede toekomstig
geld ,(b.v. 105 guldens van over een
jaar, waarvoor ze 100 gulden van nu
betalen. In dat geval is de geld-rente-
vcet 5°/o per jaar. In een tijd van in
flatie betekent dit niets, in ieder geval
geen 5°/o, maar misschien 1%, dus ei
genlijk niets. Het meest aan te beve
len is, waar men 5°/o of meer krijgt,
is wel grondeigendommen in de eerste
plaats, als 2e het beleggen in wapens.
Deze hebben nl. de vriendelijke eigen
schap, dat ze aan grote slijtage onder
hevig zijn, en men heeft een groot aan
tal mensen nodig om deze te bedienen.
Volgens mij is de beste oplossing be
lasting op geld. Hierdoor krijgt men
geen inflatie. Dit is de oplossing, die de
laatste jaren in Europa loopt. Het is
jammer, dat dit de scholen niet
geleerd wordt.
Na de pauze werden nog enkelen tot
tevredenheid beantwoord.
De voorzitter dankte de spreker voor
zijn uiteenzetting.
Consultatiebureau en kunnen daarme
de volstaan;
bij 813 personen (457 mannelijke en
336 vrouwelijke) een genezen t.b.c.-
proces. In het algemeen kunnen per
sonen met een genezen ttb.cv-proces
zonder enige beperking hun werkzaam
heden voortzetten. Genezen t.b.c.-pro-
cessen hebben slechts medisch-statisti
sche waarde,
bij 1 persoon (mannelijk) een dubieus
specifieke longafwijking. Hij was reeds
onder controle van het C.B.;
bij 9 personen (6 mannelijke en 3 vrou
welijke) een niet specifieke longafwij
king, er behoefden bij hen geen maat
regelen genomen te worden;
bij 353 personen >(178 mannelijke en
175 vrouwelijke) een varia afwijking.
Ook bij deze personen behoefden geen
maatregelen te worden genomen.
Onder varis-afwijkingen worden
verschillende niet-specifieke longafwij
kingen en niet pulmonale afwijkingen
samen gevat.
De overige onderzochte personen
vertoonden geen longafwijkingen van
tuberculeuse aard.
weggespoeld met eon slok thee
en U hebt 't ontbijt weer gehad.
't Drukt echter een stempel van
gejaagdheid op de komende uren.
A
•t Ontbijt mag gerust eenvoudig zijn,
maar neem er iets meer tijd voor,
dan wordt het een gezonde en gezel
lige start voor de nieuwe dagtaak.
En daartoe werkt ook mee zo'n AMERIKAANS ONTBIJTLAKEN
in fleurig ruitdessin. Uitgevoerd in een solide
fantasieweefscl Kleurecht, wasecht.En
deze week, maar dan ook alleen op bon 3 van
Uw Inconé KETTING-ACTIE bewijs voor de prijs
van. f
Den Burg - Texel Telefoon 20
Denk om Uw figuar.
Draagt uitsluitend
Het ideale corset
voor iedere vrouw
Laag m del en steun
gevend Het enige c irset
onder medisch toezicht
vervaardigd
Grote collectie B H.'s,
witte stepins.
Gedipl. corscttiérc
Alleenverkoop voor Texel
Op verzoek ook bij U
thuis passen
J.G. Dekker, Tel 146
De TOMADO
Sky-line SNACK-
TOASTER brengt
het U in een wip
op tafel. Hartig
of zoet, zacht of
croquant, pre
cies, zoals U het
lekker vindt.
ENKEL 4.95
DUBBEL 7.95
Oosterenü
Telefoon 3
Den Burg
Telefoon 190
-•ti
fmiELCN m
Complete
Woninginrichting
P. MOERBEEK
Komt U onze grote collectie vulpennen eens bekijken.
U vindt bij ons dc tuiste pen, volkomen passend bij
Uw handschrift en persoonlijkheid.
Voor Texel;
FEUILLETON
Of te wel „De wonderlijke beleve
nissen van Pieter Bakker.
23. Bakker Bakker? zei hij
Wacht es effe hebben wij niet
bent u niet die man van die auto eh.
Ja, die ben ik antwoordde Pie
ter, verheugd blozend over de herken
ning.
Moment zei de commissaris tot
Pieter, toen de ander hem aan de mouw
trok en hem wat in 't oor fluisterde. De
blik van de commissaris richtte zich
met verhoogde interesse op de bezoe
ker, maar zijn glimlach was toch een
beetje ironisch.
Nou ja zei hij daar zullen we
maar niet dieper op ingaan. U zat er
dus, naar ik aanneem, te wachten op de
dingen die komen zouden.
Zo zegt u het precies zoals het is
knikte Pieter instemmend.
Weet u iets van die inbraak in het
Huydecoperveem?
Alles antwoordde Pieter rustig,
en de drie mannen wipten op hun stoe
len omhoog. Pieter wist inderdaad alles
van die inbraak af, te weten alles wat
in de kranten had gestaan.
Hm, zo.., waarom bent u dan
niet naar de politie gegaan?
Dat vond ik nog niet nodig, ant
woordde Pieter. Wie liep er nu om een
hoed direct naar de politie?
Dus u hebt deze meneer daar in
dat café gezien. Hoe lang is hij daar ge
weest?
Pieter keek even naar de Dandy, en
de uitdrukking van diens gezicht <*af
hem te verstaan waar de Dandy hem
wenste en waarheen hij hem op dit mo
ment graag zou helpen, had hij de ge
legenheid slechts gehad.
Dat was precies tien over drie,
commissaris, antwoordde hij toen die
meneer wegging en de verkeerde hoed
meenam.
En hoe weet u dat zo precies?
er klonk een grote spanning in de stem
van Maliepaard.
Omdat ik net op m'n polshorloge
had gekeken. Ik was van plan zelf weg
te gaan, maar er zat iemand die een
rondje weggaf en toen moest ik voor
m'n fatsoen nog even blijven zitten.
Hoe zag die meneer er uit, die dat
rondje weggaf?
Het was een zeeman en hij heette
Goof. En z n maat heette Piet her
innerde zich Pieter.
Hoe zag die zeeman er uit. .4.een
beetje ehchinees?
Nee, die zat naast me zei Pieter
niet erg duidelijk. t
Onze vriend Antonio knikte
Maliepaard naar de commissaris en
vervolgde: dus er zaten er laog meer,
behalve U en die meneer en juffrouw
eh.... Willy en dat meisjeen deze
meneer dan.
Ja, dat zei ik toch al antwoord
de Pieter geïrriteerd omdat •alles toch
zo duidelijk was.
Daar heeft Willy ons niets van
verteld zei de andere rechercheur
gedempt, en Maliepaard knikte voldaan
j Hij fluisterde wat met zijn collega, die
snel opstond en verdween.
Dus u zegt dat deze meneer om
tien over drie het café verliet con
stateerde de commissaris dan bent u
in de war, of uw klokje liep achter
want wij weten dat meneer er de hele
m'iddag gezeten heeft en pas tegen zes
sen is wegggegaan.
Dan weet u meer dan ik zei
Pieter rustig dan heeft ie zeker een
dubbelganger. Als ie tegen zessen is
weggegaan, dan is ie teruggekomen na
dat ik weg was. Maar ik heb 'm om tien
over drie zien weggaan, zo waar als 'k
hier zit, en hij nam mijn hoed mee.
Opeens stond hij op en greep met 'n
forse zwaai het betwiste hoofddeksel
van de gepommadeerde haren van de
Dandy, die niet de moeite genomen
had, binnen de muren van het politie
bureau dit hoofddeksel af te zetten.
Alsjeblieft toonde hij triomfantelijk
P. BPieter Bakker't staat
er binnen in. Da's mijn hoed!
Nou Dandy? informeerde de
commissaris zakelijk-nieuwsgierig.
Onzin zei de Dandy nerveus
ik heb die hoed al jaren.
Maar jij heet toch eh.'s effe
denken, Johannes Bartholomeus van de
Graft, niet? Waarom laat je dan P. B.
in je hoed zetten?
Dat was zei de J. B. van de
Graft met een glimlach die ontwapenen
GENEESMIDDEL TEGEN
HUIDAANDOENINGEN
Niet krabben. De helder vloei
bare D.D.D. kalmeert de leuk
in enkele seconden, doodt de
ziektekiemen, zuivert en rp-
neest tot diep in de huidporiën.
VLOEISTOF
BALSEM
Finaucieringskanloor „Hofgeest'"
Hoofdkantoor: Mcervhetstraat 36a tc Velsen.
Telefoon K 2550 nummer ^210.
Heeft gelden beschikbaar voor:
Landbouwmachines, Tractoren, Vrachtauto's,
Luxe Auto's, Motoren, Bromfietsen enz.
Geheimhouding verzekerd.
moest maar een grapje, commissaris.
Dat betekent Persoons Bewijs. Daar
hebben we al heel wat lolletjes over ge
maakt.
Dat kan ik me zo voorstellen
constateerde de commissaris droog
gezien jouw onuitputtelijk gevoel voor
humor. En wendde hij zich tot Pie
ter waar is meneers eigen hoed ge
bleven?
Bij mij thuis antwoordde deze
prompt ik had geen zin om 'm op
te zetten. Ik dacht, ik kom die ehme
neer misschien wel es tegen en dan
ruilen we wel.
Zo zo zei de commissaris met
verhoogde interesse nu, daar zullen
onze dactyloscopen wel blij mee zijn. U
hebt die hoed zelf niet opgehad?
Ik niet zei Pieter met een vies
gezicht.
