CO
Nieuwe en Ouwe Sunderklaas
op
Texel
1500 Texelaars weten min of meer
wat rheumatiek is
Grote actie
op komst!
Op reis
In die goeie ouwe tijd
De Grote Speurder
Nederland heeft in de wereld een goede naam wat betreft de zorg voor de
volksgezondheid. Het „samenspel" op dit gebied tussen overheid en particu
lier initiatief heeft tot successen geleid, waarvoor men in het buitenland grote
bewondering heeft. In één opzicht heeft ons land echter een achterstand in
te halen, vergeleken met andere landen, nl.: op het terrein van de bestrijding
van rheumatische ziekten. Wel bestaat er reeds langer dan een kwart eeuw
een Nederlandse vereniging tot Rheumatiekbestrijding en zijn er over het ge
hele land verspreid 55 bureaux werkzaam, die ieder jaar 20.000 nieuwe pa
tiënten helpen naast 55.000 „oude'' patiënten, maar toch kan men zeggen, dat
eigenlijk pas nu de belangstelling voor de rheumabestrijding in ons volk aan
het ontwaken is.
Want al lijken de aantallen van
20.000 en 55 000 groot, toch vormen ze
nog maar een bescheiden percentage
van de grote massa Nederlanders, die
lijden aan een van de vele soorten
ziekten, die men pleegt samen te vatten
als „rheumatiek". Qp elke 100 Neder
landers zijn er zeker 15, die aan een
of andere vorm van rheuma in meer of
minder ernstige mate lijden. Behalve
het persoonlijk lijden veroorzaakt deze
volksziekte een groter verlies aan ar-
RHEUMATIEKBESTRIJDING IN NEDERLAND
Go,
A RHtuHAKLINI CK
CONSUL TATl CO ut*C AU
O NCO VCR TOT RHCUAIATlCK 8fS TRIJOINC
te maar spoedig genoeg ontdekt wordt.
Maar er kén in ons land nog te weinig
aan gedaan worden. Voor rheuma-pa-
tienten zijn op het ogenblik 350 bedden
beschikbaar, terwijl het er 2.000 zou
den moeten zijn. Er moet nog veel we
tenschappelijk onderzoek worden ver
richt en daarvoor ontbreken de geld
middelen. Bovendien is het dringend
noodzakelijk, dat iedereen weet wat hij
doen en laten moet om te voorkomen
dat hij door rheumatische aandoenin-
LEEF7IJDSOPEOUW
r»r 310c- W53
moet worden. Vandaar, dat, zoals dezer
dagen in Den Haag bekend gemaakt
werd, een „Nationaal Rheumafonds"
gesticht is, dat zich ten doel stelt de
mogelijkheden van de rheumabestrij
ding te verbeteren. Dat dit fonds in
derdaad „nationaal" mag heten, blijkt
uit de samenstelling van bestuur, ere-
comité en comité van aanbeveling,
waarin alle groeperingen van ons volk
vertegenwoordigd zijn.
Het Nationaal Rheumafonds heeft
het plan opgevat binnenkort een
grootscheepse achtie te gaan voeren in
de vorm van een loterij, waarbij de
middenstand volledig zal worden inge
schakeld. Nadere mededelingen daar
over zullen nog volgen. Maar reeds
thans mag de verwachting worden uit
gesproken, dat het Nederlandse volk
spontaan zal medewerken aan het wel
slagen van deze actie. Want de volks
gezondheid is een zaak - dat heeft het
verleden bewezen - die ons allen zeer
ter harte gaat.
VROUWCN
Nt»\_v
beidsdagen dan wélke andere ziekte
ook. Per jaar kost de rheuma ons volk
- aan sociale uitkeringen en aan ver
pleging - ruim 80 millioen gulden,
dat is plm. f 220.000,per dag!
Genezing is mogelijk
Nog al te vaak hoort men beweren,
dat van rheumatiek-aandoeningen
„toch geen genezing mogelijk is". Dat
is pertinent onjuist. Aan rheuma is wel
degelijk iets te doen, wanneer de ziek-
NUTSSPAARBANK TE TEXEL
Verslag over de maand November
Ingelegd f78.132,93; Terugbetaald
f 25.985,65; Meer ingelegd f52.237,28.
Kapitaal inleggers f 568.452,67. Nieuwe
boekjes 12; Naar elders 4 boekjes over
geschreven; In omloop 436 boekjes.
Aantal posten van inleg 124. Terugbe-
talingsposten 58
WANNEER IS HET POSTKANTOOR TE
DEN BURG OPEN?
Dagelijks van 8.30-12.30, van 2-4 en
van 5-7 uur.
Zaterdags van 8.30-1. Voor telegraaf en
telefoon Zaterdags bovendien van 2-4
en van 5-7 uur.
Zondags. Alleen voor telegraaf en tele
foon van 8-9 uur.
gen wordt aangetast en ook deze pro
paganda en voorlichting kost veel geld,
dat nog niet in voldoende mate be
schikbaar is.
Nationaal fonds gesticht
Het gevolg daarvan is, dat vele pa
tiënten, die op het ogenblik aan rheu
ma lijden, gedoemd zullen zijn als in
validen hun verdere levensdagen te
slijten. Dat is een toestand, waarin zo Laalri Dijde V.v V.„ I excl
spoedig mogelijk verbetering gebracht
dan Uw spoorkaartje ge-
CopyrtfM P I
BIM EN BAM
Het is vandaag zulk mooi
weer, dat meneer Nijlpaard
eens lekker gaat vissen.
Maar de zon is zo warm en
hij heeft nog niets gevangen
en hij wordt zo slaperig van
de hitte, dat hij heerlijk in
dommelt met de hengel in z'n
hand. Dat hebben Bim en
Bam natuurlijk gezien. Ze
sluipen heel voorzichtig naar
hem toe en maken een enor
me oude laars aan de vis
haak van meneer Nijlpaard
vast. Als dat gebeurd is, roe
pen ze heel hard: „Meneer
Nijlpaard, meneer Nijlpaard,
word eens wakker, een reuze
vis aan de hengel!" Meneer
Nijlpaard schrikt wakker en
trekt met zo'n ontzettende
kracht de zogenaamde vis uit
het water, dat de laars over
zijn hoofd vliegt en met een
flinke klap op Bim en Bam
terecht komt. Dat gebeurt er
nu als je de gek steekt met
een hengelaar.
Agent voor Texel:
C. K00IJMAN, Oen Burg, Tel. 3.
TEXELSE MARKT
Aangevoerd 6 December 1954:
6 koeien 500700; 17 pinken 325400;
16 graskalveren 175275; 37 biggen
4055; 18 nuchtere kalveren 37,5050.
BRIDGECLUB „GROOT SLEM"
Uitslag competitie 1 December
A.-lijn Maximum aantal punten 84.
1. Echtpaar Beemsterboer 52 pnt
2. Mantje-Veenema 51% pnt
3. Bakker-Brücher 46 pnt
4. Echtpaar Jouwersma 40% pnt
5. Bruin-Wessels 39% pnt
6. Echtpaar Bakker 38 pnt
7. Kramer-Vennik 36 pnt
8. Van Lenten-Van Santen 32% pnt
B.-lijn Maximum aantal punten 104.
1. Van Sambeek-van Sambeek 66% pnt
2. Mevr. De Graaf-Kwak 62% pnt
3. Hin-Van Dam 60 pnt
4. Echtpaar Bravenboer 56pnt
5. Dob-Bos 54 pnt
6. Echtpaar Boersma 51 pnt
7. Roeper-Van der Werf 50 pnt
8. Mevr. Kooyman-Boeder 48% ^nt
9. Bakker-Broekman 48 pnt
10. Keijser-Michels 43 pnt
Volgende drive 15 December.
CONSULTATIEBUREAU VOOR
ZUIGELINGEN
Heden, Woensdag Consultaticureau
Van 2-3 uur voor de taxi's en van
3-4 uur voor moeders van Den Burg.
HIJ MOCHT MEERIJDEN....
De jongeman, die op de hoek Gra-
straat-Hogerstraat 'bij een botsing tus
sen een bromfiets en een militaire auto
gewond werd, was, zo vernemen wij,
niet de bestuurder van de bromfiets,
doch reed op de bagagedrager mee.
DIENSTPLICHT
Uitspraken inzake vrijstelling
De Burgemeester van Texel brengt
ter algemene kermis, dat de Minister van
oorlog omtrent vrijstelling van dienst als
gewoon dienstplichtige de volgende uit
spraken heeft gedaan:
Harrie Hendrikus van de Wetering,
lichting 1954.
Aanvraag om vrijstelling van dienst
als gewoon dienstplichtige afgewezen,
bij beschikking van d.d. 25 November
1854, no. 481600.
Cornelis Zutphen, lichting 1954.
Aanvraag om vrijstelling van dienst
als gewoon dienstplichtige wegens per
soonlijke onmisbaarheid afgewezen, bij
beschikking van 26 November 1954,
no. 482530
Tegen elke omtrent vrijstelling
gedane uitspraak kan iedere belang
hebbende uiterlijk de tiende dag na
de dag waarop de uitspraak ter
algemene kennis is gebracht, in be
roep komen. Indien de ingeschrevene,
wie de uitspraak geldt, buiten Neder
land verblijft, kan, voor zover het door
deze in te stellen beroep betreft, mei
overschrijding van de termijn van tien
dagen genoegen worden genomen. Zo
lang omtrent zodanige overschrijding
geen beslissing is genomen, wordt de
uitspraak na het verloop van de termijn
van tien dagen als onherroepelijk be
schouwd.
Het tot Hare Majesteit de Koningin te
-ichten beroepsohrift moet met redenen
omkleed zijn en worden ingeleverd op
I afd militaire zaken van de secretarie de
zer Gemeente
Texel, 1 December 1954.
De Burgemeester voornoemd,
C. DE KONING
Vroeger vormde een belangrijk on
derdeel van de Sunderklaasviering het
bezorgen van pakjes bij de misdeelden.
Zo lezen wij in de Texelaar van 8
December 1395 over het feest van de
5de: „Sommigen, die m groote haast
hier en daar geheimzinnige pakjes be
zorgden, waren gewisselijk de ijverige
dienaressen van den Sint om naar zij
nen geest blijdschap te verwekken".
In die dagen - maar het ene jaar
scheelde ook nogal wat met het andere,
hoor - kon je op 5 December 's avonds
in de dorpsstraten van Den Burg dik
wijls heel wat nieuwe Sunderklazen
ontmoeten. „Des middags zoowel als
des avonds bewogen zich velen gemas
kerd langs de straten; wij zouden haast
zeggen, meerderen dan gewoonlijk. Bij
zondere vertooningen merkten wij
evenwel niet op: des middags een op
tocht met een ezelwagentje, waarvan
de personen hier en daar eenige ge
schenkjes uitdeelden en des avonds de
struisvogel, was vrijwel het eenigst
merkwaardige; overigens was het een
raden wat vele gemaskerden wilden
voorstellen".
En de 5de December van 1893 bracht
zelf een „buitengewoon groot" aantal
sunderklazen op de been. „Ofschoon
des avonds om 11 uur bijna alle ge-
maskerden zich van hunne vermom
ming hadden ontdaan, duurde de fees
telijkheid nog door tot vrij laat in den
nacht, ofschoon niet geheel zonder
eenige stoornis moet toch het feest
zonder ernstige ongeregeldheden zijn
afgeloopen".
En de Ouwe?
Wij hebben ook eens gesnuffeld naar
hetgeen Texel (i.e. Den Burg) op de
12de December te bieden had. Wel, in
1896 vertoonde zich een groot aantal
gemaskerden. De redactie zelf vond het
een verrassing, want ze schrijft: „Ging
de dag van de 12 Dec. tot voor een eni
ge jaren bijna ongemerkt voorbij en
kenmerkte hij zich alleen hier door,
dat een kleiner of grooter troepje jon
gens langs de straten liep te zingen of
liever te schreeuwen: „Ouwe Sunder
klaas gaat nooit verloren", terwijl dan
soms een enkele zich verstoutte met 'n
jas of iets van dien aard over het hoofd
te loopen, Zaterdag bleek het maar
weer al te duidelijk dat die bewering
nog niet geheel ongegrond is. Een groot
aantal gemaskerden bewoog zich nl.
weder langs de straten, veel meer dan
er in de laatste jaren zich dien dag
Vertoonden Het schijnt wel of ook 12
Dec. weder zal worden wat hij vóór
ruim 50 jaren was''.
Nee, Ouwe Sunderklaas ging niet
verloren. In 1901 schreef de krant:
..Sedert de laatste jaren treedt ook
het feest van „Ouwe Sunderklaas''
'weer meer op den voorgrond en wordt
het aantal gemaskerden op dien dag
ook grooter. In de verschillende loka
len was geen gelegenheid voor den
dans, zoodat het feest voornamelijk op
straat werd gespeeld, terwijl van ver
storing der orde door ons niets werd
vernomen, hetgeen zeker ook niet te
verwonderen valt, daar het gebruik
van spiritualiën zeer gering was.
Onder de gemaskerden waren een
3-tal dames, die het aangename aan
het nuttige willende paren, gelden
verzamelden langs de huizen ten be
hoeve van de vrouwen en kinderen in
de concentratiekampen in Zuid-Afrika.
De opbrengst was echter jammer ge
noeg niet hoog en bedroeg slechts
f 12,22".
FEUILLETON
Of te wel „De wonderlijke beleve
nissen van Pieter Bakker.
24. Bewaar 'em goed, we komen hem
gauw halen adviseerde de commis
saris. Dat ziet er leuk uit, Dandy.
Je weet dat wij met allerlei ïpiddeltjes
kunnen nagaan, of jouw Persoons Be
wijs ook inderdaad jouw hoed was. En
als het waar is wat meneer vertelt,
over jouw weggaan bij Willy, dan wil
ik toch nog wel eens even met je bab
belen over die inbraak in het Huyde-
coperveem, waar jij niet bij was, omdat
je bij Willy zat, niet
De Dandy keerde 'n gezicht vol haat
naar Pieter.
D'r zijn getuigen, die me woorden
kenne bevestigen zei hij en liet zijn
beschaafde uitspraak thans geheel va
ren en die idioot kan vertelle wat ie
wil.
We zullen zien sprak de com
missaris betekenisvol.
Een kwartier verliep. De Dandy zat
zwijgend in een hoek op zijn nagels te
bijten. Pieter greep een krant die hij
niet las, de commissaris en Maliepaard
praatten met elkaar in fluisterende zin
nen. Toen werd er geklopt en de re
chercheur die zoeven verdwenen was,
stak zijn hoofd om de hoek.
Gezelschap gearriveerd, meneer!
sprak hij.
De commissaris veerde op.
Meneer sprak hij tot Pieter,
heeft u er bezwaar tegen even deze
hoed hij wees op het Persoons Be
wijs op te zetten?
Pieter had er niet veel zin in, had de
hoed liever vooraf laten stomen.
Nou ja - stemde hij toe als 't moet.
Zo zat hij, zich nogal belachelijk voe
lend, met zijn hoed op aan tafel, toen
de deur openging Zijn ogen gingen
eveneens open, van verbazing toen
daar de gevulde gestalte van Blonde
Willy in de deuropening stond, gehuld
in een bontjas die bedenkelijk heen
wees naar een langorige diersoort. Ze
deed haar mond open en was blijk
baar van plan in een uitgezochte tirade
critiek te leveren op de dringende uit
nodiging ten burele te verschijnen,
toen haar oog op Pieter viel. Ze sloot
haar mond weer met een klap.
Vlak achter haar kwam het blonde
meisje binnen, dat Pieter zich herin
nerde als Greetje, die zo vriendelijk
naar de stuurman had gelonkt. Ook
haar ogen werden schoteltjes toen ze
Pieter ontwaarde. Jée zei ze
daar heb je hummes ook!
Hou je bek! sneed de stem van
Willy, maar 't kwaad was geschied. De
Dandy sprong op alsof hij haar wilde
wurgen, het meisje hield geschrokken
haar hand voot haar mond. De kat was
uit de zak.
Deze meneer hier vroeg de
commissaris aan Willy herkende je
die?
Ze zweeg.
Jij, lieve kind? vroeg Malie- i
paard aan Greetje. Ook die zweeg en j
staarde met geschrokken ogen van Pie
ter naar haar ondervrager.
Kijk es sprak de commissaris
de beide dames gemoedelijk toe je
zit al knap fout met die verklaringen,
waarvoor je je hand zou willen opste
ken, twee vingers dan, wel te verstaan.
Maar je hebt ze nog niet opgestoken
voor de groene tafel. Het is nog geen
meineed, Willy. Maar die heb je voor
je vrind de Dandy toch zeker wel over?
Maar ik niet schrilde de stem
van Greetje denk je dat ik voor dat
stuk ongeluk de kast wil indraaie?
Nou dan vaderde de commissa
ris nou vraag ik jullie nog es wat
hier de chef jullie ook al heeft ge
vraagd: ging onze vriend hier hij
wees op de Dandy tegen zessen weg,
of ehom tien over drie?
Hij ging tegen zessen weg ver
klaarde Willy.
Voor de eerste of voor de tweede
maal? informeerde Maliepaard.
Er heerste een groot stilzwijgen.
Als je 't niet weet, blijf je hier
maar zolang, tot je geheugen wat opge
frist is baste hij toen grof.
Hij kwam om half zes binnen door
de achterdeur en is tegen zessen de
voordeur uitgegaan flapte Greetje er
uit met een schichtige blik naar de
Dandy, die zijn tanden liet zien. Ja,
grijns maar voegde ze er scherp aan
toe je denkt toch zeker niet, dat ik
voor jou de lik in ga, niet? Je zit er tot
je nek an toe in, dat heb ik al gesnapt,
en ik hou je géén gezelschap, versta je?
Klopt dat, Willy? informeerde
de commissaris.
Ik zeg geen ja en ik zeg geen nee
verklaarde de waardige dame met
een strijdlustige blik en je kan me
niet dwingen.
O nee bevestigde de commissa
ris dat kunnen we niet. Nietwaar,
Maliepaard? 't Blijft ons precies het
zelfde Maar jou misschien niet, Willy.
Bedenk je nog maar es .Afijn, 't kan me
ook niet schelen. Ga jullie maar, da
mes, je hoort er nog wel van. Maar
wees verstandig, Willy denk om eh
je zaék! En met dat laatste pijlschot
deed hij Willy even wankelen, want ze
begreep heel goed op hoe zwak funda
ment „De Haven van Rotterdam" stond
wanneer zij betrokken werd bij de
duistere zaakjes van de Dandy. Ze zat
er toch al méér in dan goed voor haar
was. Nog voor ze de deur uit was, had
Willy de conclusie al getrokken, dat
ieder mens zichzelf het naast is en dat
wie z'n achterste brandt, zelf maar op
de blaren moet gaan zitten; en zulks
werd door de blonde Greetje opgelucht
beaamd.
Nou Dandy zei de commissaris
vaderlijk ik zou maar opspuiten,
jongen.
De man bleef verbitterd zwijgen.
Breng hem maar weg de com
missaris knikte in de richting van de
andere rechercheur dan kan hij tot
betere gedachten komen. En dan zullen
we straks nog eens haarfijn die kwestie
van het Huydecoperveem met elkaar
bepraten, want ik ben erg benieuwd
wat jij van tien over drie tot half zes
hebt uitgevoerd. Voor een jongen van
jouw slag was dat tijd zat, Dandy.
Nou, vader, kom mee zei de
rechercheur en greep de bezoeker in de
rug van zijn jas. En geen gijntjes,
versta je.
De Dandy wierp Pieter een blik toe,
die hem tot as had moeten verpulveren.
Jou.luis siste hij hem toe.
Op dat ogenblik vond Pieter zijn
spraak terug.
Daar zal ik nou m'n hoed maar es
op laten nakijken! kaatste hij terug,
en bekeek dit kledingstuk met de blik
van een oude juffrouw die een verloren
gewaand katje druipnat voor de deur
ziet staan.
Vertel me nou es eerlijk, meneer
Bakker zei de commissaris op ont
wapende toon en hield Pieter 'n ge
opende sigarenkoker voor was dat
nou maar een smoesje van die hoed, of
had u werkelijk 'n oogje op die vrijer?
Meneer de commissaris ver
klaarde Pieter hoog vergeef me als
ik daérover liever zwijg. U hébt uw
mannetje, niet?
Dat ziet er wél naar uit be
vestigde Maliepaard en daar hebt u
krachtig aan meegewerkt.
Nou dan zei Pieter laten we
dan nergens meer over praten. U bent
capabel genoeg om zonder mij de zaak
verder uit te zoeken. Ik lees het straks
wel in de krant.
Wordt vervolgd.
