Raakt Texel zijn
vuurtoren kwijt?
Er sloeg 37 meter duin weg....
fes, yrv k
De Gemeentebegroting moest
grondig worden herzien
Op reis
jA \l
v.; V
- X. '".••••- - - ii-v r;,,
V •-/ \4
f)//
DEftkKSÖOBP Jm.
De Grote Speurder
„Nou, die torenwachter mag bij een
nieuwe storm ook wel uitkijken". Aldus
een bewoner van De Cocksdorp, die,
als zovelen, Tweede Kerstdag even de
kerstboom de kerstboom liet en eens
poolshoogte ging nemen bij de Vuurto
ren. Ja, het begint nu toch wel beden
kelijk te worden: sinds Woensdagoch
tend is daar van de 87 meter duin,
welke de toren nog van het strand
scheidde, 37 meter verloren gegaan, zo
dat er nu nog maar 50 meter duin ach
ter de toren ligt. De toren, die bijna 35
meter hoog is, werd in 1948 opnieuw
in gebruik genomen. In 1945 was hij tij
dens de Russenoorlog zeer zwaar be
schadigd. Er waren er toen die met ze
kerheid aannamen, dat men de toren
wel een flink stuk landinwaarts zou
herbouwen, maar blijkbaar hebben de
betrokken instanties verwacht, dat het
zo'n vaart niet zou lopen. De practijk
leert echter anders
Drie jaar geleden lag er nog een 125
meter duin tussen toren en strand, een
kwart eeuw geleden nog honderden me
ters. Je kon er uitgebreide wandelingen
maken
Nee, als wij vuurtorenwachter waren
en er kwam weer een hevige storm op
zetten, kregen ze ons voor geen geld
naar boven.
Dat „men" deze geweldige duinafna-
me absoluut niet had verwacht, blijkt
uit een zeer recent feit: enkele maanden
geleden heeft men ten Noorden van de
toren een observatiepost gebouwd, toen
op flinke afstand van de duinrand,
thans.... staat dit gloednieuwe ge
bouwtje onmiddellijk aan de rand van
het zeer steile duin. De mast, waaraan
nog steeds de stormbal wordt gehesen,
is ook al erg dicht aan de duinrand ge
komen. Als de torenwachter in zijn ca
bine staat, kan hij aan de zeezijde geen
spoor meer van de duinen ontdekken:
hij kijkt regelrecht op het strand zelf,
dat tijdens de laatste stormen wel twee
meter is gezakt. Weliswaar kan men
„winst" noteren naar het Oosten, doch
het grootste gevaar dreigt nu onmiddel
lijk van het westen uit. Velen hebben
het kleine bunkertje tegen de helling
van het* duin zien liggen, dat is nog
maar kort geleden, nu is het niet ver
meer van de laag waterlijn verwijderd.
De duinen ten noorden van het red
dingbootstation hebben er ook geducht
van langs gekregen en aan de westzijde
van de toren heeft de zee ook ver
schrikkelijk huis gehoudert Na het
doorbreken van een zwakke gordel, die
door het plaatsen van een rietscherm
was gekweekt, kon het water bezit ne
men van een groot terrein, dat met lage
duintjes was begroeid. De vernielingen
zijn ei groot. Daarachter rijst een hoge
duinformatie op, maar erg solide achten
wij haar toch ook niet. Het zou ons niet
verbazen als van daaruit de Eierlandse
GRONDAANKOOP
Het betreft hier maar een kleine op
pervlakte van totaal 138 m2, eigendom
van de heren B. Lap Szn, S. Lap Bzn, S.
P. Troost en J. Lap Kzn. en van de heer
C. Bruin Jzn, te koop f 1,per m2.
De transactie houdt verband met de
bouw van een automatische telefoon
centrale te Den Hoorn en de wenselijk
heid tot het verkrijgen van een toe
komstig overpad van de Hoornder
Dorpsstraat naar de Hoge Achterweg.
Voorts stellen B W de Raad voor
aan te kopen 946 m2 grond 5 f 0,70 per
m2 van de heer K. Kikkert; deze grond
is bestemd voor woningbouw in uit
breidingsplan Zuid-Eierland.
dan Uw spoorkaartje ge-
polder nog eens door de zee wordt
verrast.
De duinen ten Oosten van de toren
zim zo goed als verdwenen, zodat het
water zonder noemenswaardige be
lemmering kon doordringen tot voorbij
kamphuis „De Robbenjager'', dat al
lengs als een eilanje in het water stond.
Wij zijn benieuwd hoe men 't „vuur-
torenvraagstuk" oplost. Wil men de to
ren behouden? Of zal men haar prijs
geven en meer landinwaarts een nieuwe
bouwen?
Wij horen wel eens spreken over
verbinding van Texel met Vlieland,
maar of dit het behoud van de duinen
ten westen van de vuurtoren kan bete
kenen geloven wij niet, want langs de
gehele Texelse kust is veel duin ver
loren gegaan: bij het Westerslag b.v.
sloeg ook ca twintig meter duin weg.
Men kan dit eenvoudig controleren door
na te gaan, hoever daar een bepaalde
bunker, die Dinsdag nog contact met
het duin had, thans van de duinrand
verwijderd is.
S.V. Texel
Voor de wedstrijd Alkmaar-EBOH op
Zondag 2 Januari a.s. zijn nog kaarten
beschikbaar. Totale kosten f 5,(boot,
bus en zitplaats f 2,inbegrepen).
Men kan zich opgeven in Hotel „De
Graaf', waarbij men het verschuldigde
bedrag gelijktijdig gelieve te voldoen.
Voor Zondag a.s. is de handbalwed
strijd Texel-Petten vastgesteld. Laten
we hopen, dat er nu eindelijk weer eens
gespeeld kan worden.
Programma Zondag 2 Januari 1955:
Texel 1, Texel 2, Texel b en c geen
wedstrijd. HRC c-Texel a, 10 uur.
Zo hebben we weer een jaar afgeslo
ten. Of het een goed jaar geweest is
voor onze club? We zouden zeggen, het
kon beter.
We moeten hard aanpakken om ons
staande te houden. Daarbij hebben we
de steun van alle leden nodig. Of er,
vooral bij de jongere leden, voldoende
begrip aanwezig is? Laten we afspre
ken, dat we het nieuwe jaar met frisse
moed en vol goede voornemens zullen
beginnen, daarbij door houding en ge
drag een gezonde eenheid te bewerken
tussen bestuur, elftalcommissie en le
den, dan zal 1955 ons stellig vooruit
gang brengen.
Aan allen onze beste wensen èn voor
u zelf èn voor de club.
D. Dapper, voorz.
FIFKLANDZCH.Q^r
".v ,J\ XVVm
E/LRlANBiMÏ HUIS
7/ St KOQCr
\\7>OL~
f'Vxr/a.
NAXDi:.^
WO
Doiys 2i'cjt tTO LOER
A,VP PL A
RAI VIT
A -
POLDER
o< k rot.
haald bij de V.V.V. „Texel'
y Pt e t e rs h o v e
Dit kaartje toont ons de situatie aan
Texels Noordoostpunt, zoals deze was
vóór 1926, want in dat jaar ging het
poldertje Volharding verloren. De ga
ten, welke thans in de Eendrachtdijk
werden geslagen, vindt u op het kaartje
ter hoogte van het woord „NAAR"
(Naar de Schorren). De lijnen en kron
kelingen buiten de zeedijk stellen het
toenmalige Schorrengebied voor, maar
ten Noorden van hoeve Zeehurg komen
al sinds veie jaren geen Schorren meer
voorDe vuurtoren heeft nog flink
wat duin om zich heen, althans op deze
kaart: op het ogenblik is de toestand
daar minder rooskleurig geworden
VRIJWILLIG VERZEKERDEN
Wij ontvingen een uitvoerig artikel
naar aanleiding van het besluit tot ver
hoging van de premie der vrijwillige
verzekering (Ziekenfonds „Texel" en
ANOZ). Daar dit een landelijke rege
ling betreft en dagbladen er reeds aan
dacht aan schonken, hebben wij het bij
de inzage gelaten - red. Zie verder de
adv.
HOOG WATER
29 Dec. 10,45 en 22,35; 30 Dec. 11,20 en
23,05; 31 Dec. 12,00 en 23,50.
Aan het strand is het ongeveer een uur
eerder hoog water-
Ontleend aan „De getijtafels voor Ne
derland 1954'' bewerkt bij de Directie
Algemene Dienst van de Rijkswater
staat.
TEXELSE MARKT
Aangevoerd 27 December 1954:
5 koeien 500700; 4 schapen 85100;
30 biggen 4555; 6 nuchtere kalveren
35—50.
AANVULLENDE AGENDA
Aanvullende agenda voor de vergade
ring van de raad der gemeente Texel,
te houden op 29 December 1954.
Texel, 22 December 1954.
De Burgemeester van Texel,
C. DE KONING.
17. Benoeming van een echtpaar voor
de leiding in huize „Irene''.
18. Vaststelling van de le wijziging van
de „Verordening bezoldiging Vakleer
krachten".
19. Benoeming van een vakonderwijzer-
in de lichamelijke oefening.
20. Stemming over een voorstel tot uit
breiding van het opwekvermogen van
de electrische centrale met 2 dieselmo
toren van ieder 150 KW.
De meeste Texelaars zullen zich wel
eens even achter het oor hebben ge
krabbeld, toen zij in hun lijfblad van 22
September lazen, dat de gemeentebe
groting voor 1955 een tekort vertoonde
van meer dan zes ton. Velen zullen ge
zegd hebben: als de Raad tóch zijn zin
krijgt zitten wij op fluweel, wat een
mogelijkheden openen zich. Maar. op
17 November jl. klommen Gedeputeerde
Staten hoog in de pen en in de voor
laatste alinea van hun brief deden zij
het verzoek de begroting zodanig te her
zien, dat deze.... sluitend is.
Het college van B en W moet dit wel
zeer aan het hart zijn- gegaan, want
hoe gaarne zouden zij een grote achter
stand willen inlopen. „De stijging der
uitgaven, zo schreven B en W onlangs,
dient in hoofdzaak te worden toege
schreven aan de voortschrijdende ont
wikkeling van onze gemeente", m.a.w.
bij het kiezen van een andere weg, zou
de gemeente in een klem worden ge
legd.
De heer rijksinspecteur voor de ge-
meent efinancien heeft het basisbedrag
van de algemene uitkering uit het ge
meentefonds voor 1955 tot f40,56 ver
hoogd en mede door de herziening van
de uitkeringspercentages van de alge
mene en belastinguitkering kon het be
grotingstekort slinken tót f 386.638,
dus tot een goeie drie ton. Gedep. Sta
ten willen haar evenwelsluitend
gemaakt zien.
Dat B en W voor nieuwe moeilijk
heden staan blijkt zonneklaar uit hun
schrijven aan de raad dd 21 dezer:
„Wij hebben ernstig getracht U een
voorstel te doen toekomen, waarin aan
de wens van G.S. wordt voldaan. Post
voor post, zowel van de gewone, als
van de kapitaaldienst hebben wij uiterst
critisch bekeken en daarbij de mogelijk
heid van vermindering of afvoering van
de begroting onderzocht. Op deze wijze
zijn wij op een vermindering der uit
gaven van de gewone dienst gekomen
van f 88.336,Het investeringspro
gramma van de kapitaaldienst ad
f 2078.000,zou als gevolg van ons on
derzoek met f 1152.250,kunnen wor-
verlaagd. Dit betekent op de gewone
dienst een besparing aan afschrijvingen
van f76 685,Bovendien is een ver
mindering van de rentelast vast te stel
len van f 30650,In totaal is op deze
wijze een besparing verkregen van
f 195.671,zodat er nog een tekort
resteert van f 190.967,
Wij menen met vorenstaande bezuini
gingen de uiterste grens te hebben be
reikt. Een verdere besnoeiing van de be
groting zou ernstige schade kunnen ver
oorzaken aan de verschillende onderde
len van de gemeentelijke huishouding.
Het onderhoud van de gemeente-eigen
dommen zou niet meer tot zijn recht ko
men, terwijl het lang met denkbeeldig
is, dat gevaar zou ontstaan voor de
volksgezondheid in de ruimste zin van
het woord. Een verdergaand voorstel
achten wij dan ook niet verantwoord.
Hoewel wij met het vorenstaande met
voldoen aan de letter van de brief van
G.S., zijn wij van mening, dat ons voor
stel naar de geest wel conform de be
doeling van dat College is. Dit moge
blijken uit zijn brief d.d'. 13 October
1954, toen nl. G.S. schreven, dat zij
zich, althans voorlopig, niet kunnen
verenigen met de door de Rijksinspec
teur voor de Gemeentefinanciën voor
het jaar 1955 voorgestelde verhoging
van het basisbedrag der algemene uit
kering en dat zij voor het jaar 1954 een
verdere verhoging van het basisbedrag
met f 10.72 noodzakelijk achten. De ra
mingen op de dienst 1954 zijn op deze
mededeling gebaseerd. Aangezien ons
tot op heden geen enkel bericht heeft
bereikt, waaruit zou kunnen blijken dat
G.S. hun standpunt ten aanzien van dit
punt hebben gewijzigd, mag worden
aangenomen, dat dit College ons de no
dige steun bij onze pogingen tot het
doen verhogen van het basisbedrag der
algemene uitkering met het eerder ge
noemde bedrag ad f 10,72, niet zal ont
houden. Indien het basisbedrag boven
het bedrag ad f 3,50, waarvan G.S. in
hun brief van 17 November 1954 uit
gaan, verder zal worden verhoogd met
een bedrag ad f 10,72, dan zou het nog
bestaande begrotingstekort ad f 190.967
rekening houdende met een bedrag aan
besparing voor de gewone dienst ad on
geveer f 48000.-', hetwelk de instelling
van een dienst van Gemeentewerken tzt
zal opleveren, nagenoeg zijn opgeheven.
Resumerende kan derhalve worden
gesteld, dat het bestuurlijk inzicht van
G.S. en ons College ten aanzien van de
behoeften van de Gemeente Texel vol
komen parallel lopen.
In verband hiermede koesteren wij het
vertrouwen, dat indien aan de geest
van het verzoek .van G.S. wordt vol
daan, de nog op de begroting 1955 ge
handhaafde ramingen geen bezwaren
zullen ontmoeten." Aldus B en W.
Voorgesteld wordt overeenkomstig het
hierboven omschrevene de begroting
1955 te wijzigen en daartoe de derde
ontwerp suppletoire begroting vast te
stellen.
Afgevoerd
Uit de memorie van toelichting blijkt,
dat voor 1955 afgevoerd zullen worden:
bouw kleuterscholen te De Cocksdorp,
Oudeschild en Oosterend; aanleg 2de
sportveld, inrichting kampeercentrum
Loodsmansduin; verlengen Witteweg
naar Hoornderstrand; uitbreidingsplan
Grocneplaats; verbetering Groeneplaats;
vrachtauto; restauratie toren Oosterend,
uitbreiding huize „Irene"; aantal te
vernieuwen en te herleggen vierkante
meters straat is gehalveerd; werkzaam
heden inzake de voorbereiding der
krotopruiming zullen voortaan door
ambtenaar van Gemeentewerken zelf
worden uitgevoerd; straat naar o.l.s. in
Den Hoorn komt in „meer sobere" op
lossing. Ook de bouw van een kleed
ruimte en tribune op het gemeentelijk
sportveld te Den Burg wordt afgevoerd;
de kosten voor de inrichting van dorps
huizen worden van f-15.000 op f6000
gebracht, kosten verbetering sportacco-
modatie in de gemeente wordt van 10
op 5 duizend gulden gebracht. Ook zul
len vervallen de post ad f 25,500 voor
doorbraak van Plan Zuid naar het
Schilderend, kosten uitbreiding en ver
nieuwing riolering te Den Burg en Ou
deschild zullen worden gehalveerd.
Aldus de o.i voornaamste bezuini
gingen.
FEUILLETON
Of te wel „De wonderlijke beleve
nissen van Pieter Bakker.
30. Ik zie dat u er meer van ge
hoord hebt stelde hij rustig vast en
gaf Düsselhoff niet de tijd het te ont
kennen kijk es, het zit zó: die cliënt
van mij is een beetje getikt.
Hij zag hoe Düsselhoff zijns ondanks
tevreden knikte.
Hij heeft zich in het hoofd gezet,
dat er met die aandelen iets te begin
nen is. U en ik, meneer Düsselhoff, we
ten, dat ze uitstekend geschikt zijn
voor gebruik op zekere plaatsnee,
hou u niet van de domme, want zo dom
bent u niet. Maar mijn cliënt is van an
dere mening. Die mening is hem blijk
baar ingeblazen door een zekere me
neer, die uit de Congo teruggekomen
zou zijn en hem zijn aandelen te koop
heeft aangeboden. Mijn cliënt heeft van
zulke dingen geen verstand. Waarom hij
er dan mee begint, zult u vragen? Och,
meneer, daar heb ik ook niet naar ge
vraagd, want waarom zou ik een rijk
mens advies geven? Hij zegt: koop die
aandelen. Ik zeg: accoord. Alleen....
ik denk, misschien zit er voor mij een
extraatje aan. Ik kan natuurlijk naar
die meneer toegaan en zeggen: meneer,
doe het niet, het is zwendel
U durft veel te zeggen
We zijn toch onder vier ogen?
Dan durf ik nog wel veel meer te zeg
gen. Toe, meneer Düsselhoff, laten we
geen spelletje spelen. We zijn toch jon
gens van de gestampte pot niet?
Wat wilt u dan?
Ik wil van u alle aandelen kopen.
-Maar ik heb de helft, meer niet
De andere helft heeft een meneer
Mollendijk, een meneer die u wel kent
nietwaar?
Nooit van gehoord ontkende
Düsselhoff.
Nou zuchtend stond Dikmans
op dan ga ik maar. Er is met u geen
zaken te doen. Ik zal naar meneer Bak
ker gaan en hem vertellen, dat hij ze
maar via een andere makelaar moet
kopen.
Nee! riep Düsselhoff wat bent
u toch haastig gebakerd! Ga toch zitten,
meneer Dikmans. Natuurlijk kunnen we
zaken doen!
Gelukkig zei Dikmans en zette
zich weer mijn keel wordt droog van
al dat nodeloos gepraat ging hij voort
met een duidelijke blik op een rij fles
sen die op het buffet terzijde waren op
gesteld. Düsselhoff begreep de wenk.
Toen ze getoast hadden op de goede
afloop, ging hij verder.
Luisteruw man, Mollendijk,
nee, ik weet wel dat het uw man niet
is, ik zeg het maar bij wijze van spre
ken, uw man dan, vroeg tien mille voor
de helft. Dit is twintig mille voor het
hele katje. Ik wil alle aandelen in één
klap van u kopen voor tien mille, me
neer Düsselhoff, dat is dan fifty-fifty,
niet? Want ze zijn geen tien centen
waard.
Het duurde vijf minuten voor Düssel
hoff van zijn verwilderde ^verbazing
bekomen was. Dikmans dronk rustig
zijn glas leeg en schonk zichzelf weer
in. U ook? informeerde hij gastvrij
en Düsselhoff knikte in onmachtige
woede.
Düsselhoff bleek een taaie, maar
Dikmans was aan hem gewaagd. Ten
slotte werden ze het eens over dertien
mille. Maar u levert de aandelen, al
le duizend zei Dikmans, en ik wou
dat graag op papier, want die meneer
is wel een beetje gek, maar niet hele
maal, en geeft mij op mijn eerlijke ge
zicht dat geld niet. Ik krijg uw verkoop
briefje voor twintig mille, natuurlijk,
ik vang het geld, breng het aan u en
neem de aandelen mee. Accoord?
Maar ik heb er toch maar vijfhon
derd steunde Düsselhoff in een al
lerlaatst verweer.
U weet waar u de andere vijfhon
derd halen moet? sprak Dikmans
minachtend. Ik zei al, meneer Mol
lendijk, die u niet kent. U krijgt vast
een ingeving, als u hem ziet, gaat naar
hem toe, zegt: ben jij niet ene Mollen
dijk? En zullen we honderd gulden
verwedden, dat 'et em is?
Düsselhoff moest nu toch lachen.
Meneer Dikmans zei hij u
bent een taaie rakker, maar u bent een
man van zaken. Wij verstaan mekaar.
Ik schrijf u de nota en we doen het zo
als afgesproken.
Goed stemde Dikmans toe
en geen smoesjes, denk daarom!
Op dat zelfde ogenblik zat de zwaar
getroffen jongeman kuchend bij Pieter
Bakker. Op de tafel tussen hen lagen
vijf honderd prachtig uitgevoerde aan
delen Katanga Copper. Pieter schreef
met veel ijver een cheque voor tien mil
le, hij deed niet anders dan cheques
schrijven voor duistere zaakjes, bedacht
hij met een glimlach.
De jonge man stond op, bevend van
agitatie.
Meneer zei hij met verstikte
stem ik weet niet hoe ik u danken
moet. U bent mijn levensredder. U
bent een.
Goed, goed suste Pieter en ga
nou maar gauw naar het zonnige Zui
den om te genieten van het klimaat,
niet? Veel geluk!
De jongeman stond buiten, speurde
naar een taxi. Daar kwam er een aan,
vlaggetje omhoog. Hij wenkte met zijn
ar\m.
Vijf minuten later stapte hij binnen
in het boudoirkantoor van de heer Düs
selhoff. Dat wil zeggenhij viel bin
nen als een wervelwind.
Alsjeblieft! riep hij triomfante
lijk. Hier is een cheque voor tien
mille! Vijf honderd aandelen Katanga
Copper! Nou, hoe is ie? Hij hapte als
een snoek, man! Nou.... zeg je niks?..
Want de heer Düsselhoff zat daar als
een spekstenen Boeddha, alle kleur uit
zijn gelaat geweken.
Hoe zit dat? Vertel het nog es, en
een beetje rustig, alsjeblieft. Ik hoop
niet dit dreigend dat je een stom
me streek hebt uitgehaald
Een stomme streek? de ander
lachte verachtelijk. Net wat je me
gezegd hebt: vijf honderd aandelen Ka-
tanga Copper heb ik verkocht voor tien
mille, geen dubbeltje er af. Hier is de
cheque.
En hij legde'het papiertje even op ta
fel, greep het dan weer terug.
En de aandelen? steunde Düsselhoff.
Die heeft hij, natuurlijk lachte
Mpllendijk daar kan hij papieren
mutsen van vouwen. Kostbare liefheb
berij voor tienduizend pop, maar dat
moet hij weten!
Jou ezel! siste Düsselhoff.
Wat ezel? Wie ezel? vroeg de
uit de koets gevallen acteur, die voelde
dat er iets mis zat.
Jij! brulde Düsselhoff Ga je
daar vijf honderd aandelen aan die vent
verkopen, terwijl ik ze alle duizend ver
kocht heb! Die vent heeft nog duizend
aandelen in koop van mij, waarvoor ik
sta, en ik heb er nu maar vijf honderd.
Waar haal ik de rest vandaan? Denk je
dat ik zin heb om straks te horen dat
ik iemand aandelen verkocht heb die er
niet zijn? Om een oplichter te heten?
De kast in te gaan? En dan over de
grens?
Wie van ons beiden vroeg Mol
lendijk met gevaarlijke kalmte is nu
de ezel? Jij of ik? Heb je me niet op
gedragen die vent vijf honderd aande
len aan te smeren? Heeft hij niet ge
hapt? Heb ik je instructies tot de letter
uitgevoerd of niet? Maar ik snap jou
wel, jou gemene bloedzuiger, je wilt
met een smoesje mij m'n aandeel ont
futselen! Zal ik jou es wat vertellen?
Hier heb ik een cheque voor tien mille,
en zie maar dat ie die uit m'n vingers
krijgt: Niet vóór ik die vijftienhonderd
Wordt vervolgd.