Cfroen ^warts Jexels in het hartL
In polder Waalenburg - open en vlak - houdt het ijs spoediger dan elders op Texel
Voor het dier
Ned. Katholieke
Vrouwen Beweging
Het beste
uit de Virginia oogst
Eilandgenote maak
e reis door Amerika
WOENSDAG 23 FEBRUARI 1955
69e JAARGANG No. 891'6
TEXELSE ^COURANT
Uitgave N.V. v.h. Langeveld de Rooij
Boekhandel Drukkerij Bibliotheek
Den Burg - Texel - Postbus 11 -Tel. 11
Verschijnt Woensdags en Zaterdags.
Bank: R'damse Bank, Coöp. Boerenl.
Bank. Postgiro 652.-Abonn. pr. f 1,95 p.
kwart, -f 20 ct. incasso. Adv. 8 c. p.mm.
Wij stapten, gewapend met de came
ra, zo ver achteruit tot een brede, diepe
sloot, recht als een lineaal, ons een halt
toeriep. Het bleek een gloednieuw
maaksel, behorend tot het nieuwe-ei-
land-na-de ruilverkaveling. Vandaar
stelden wij in op „oneindig" en konden
zo het gehele gebied tussen de dorpen
De Waal en Den Burg bestrijken. Wij
waren even naar Waalenburg gereden
om te zien of het ijs daar soms al hield,
maar wij waren te vroeg, 't Weer was
trouwens volstrekt niet van een winter
se barheid, zoals wij het toch wel ken
nen, als de winden over het eiland gie
ren.
In de dorpen zelf kreeg je zelfs idee,
dat het volop dooide. Maar in Waalen
burg houdt het gauw èn lang.
Ineens schoof er een donkere wolk
voor de zon, het begon te sneeuwen, 'n
miniatuur sneeuwstormpje werd het en
de schaatsers plegen daar dadelijk te
schuilen in de luwte van de leuke mo
lentje, die averechts werken als ze wer
ken, want natuurlijk hadden ze met dit
weer vorstverlet.
Deze molentjes zijn daar door
Natuurmonumenten geplaatst met het
doel de landen van het natuurreservaat
drassig te houden, want toen Waalen
burg haar (olie-) gemaal kreeg kon het
overtollige water via het Noorden in de
Waddenzee worden geloodst. Als nu in
het voorjaar de vogels er neerstrijken,
vinden zij er een dorado, d.w.z., die vo
gels, die dit soort terrein prefereren.
Waalenburg vinden wij helemaal geen
bijzonder goed. gekozen naam, want
Den Burg ligt in het ver verschiet, ter
wijl het dorp De Waal aan de polder
grenst, althans in de onmiddellijke na
bijheid ervan ligt.
Waar deze polder eindigt kim je nog
goed zien, want de zuidelijke dijk is nog
niet helemaal geslecht. Bij het meertje
Weegerswaal vind je zelfs nog een flink
stuk van de vroegere dijk terug. Die
dijk kan vijf eeuwen oud zijn, want in
1436 werd Waalenburg voor het eerst
ingedijkt. In 1532 - dus nog geen eeuw-
later - is deze polder echter overstroomd
en pas in 1612 werd - volgens het boek
„Texel" - opnieuw lot bedijking beslo
ten. In 1617 werd daartoe overgegaan.
Tegenspoeden maakten, dat de her
nieuwde bedijking, welke op f 28.000,
was begroot, f 130.000,vorderde, wat
voor die dagen een enorme som was.
Wij trokken over de bomendijk naar
De Waal. Dijk, voordat Waalënburg in
1436 werd ingepolderd, was dit inder
daad een zeewering, welke tevens dien
de als verbindingsweg tussen Tienhoven
en De Waal. De Bomendijk was een
dam (vandaar de naam Waal dam der
boerderij aldaar), die het water belette
door het overigens ondiepe zeegat on
middellijk ten noorden van De Koog
langs De Waal in zuidoostelijke richting
naar de Waddenzee te stromen.
Dat Natuurmonumenten de terreinen
zo „natuurlijk" mogelijk houdt is voor
velen van belang, want de vogelvrien
den plaatsen altijd een bezoek aan Waal
enburg als vast agendapunt op hun pro
gramma. In het boek „Texel" lezen wij,
dat de Haagse kunstschilder Pieter van
Cuyck, die omstreeks 1750 veel op Texel
ronddoolde, in Waalenburg op één dag
eens honderd baarzen van 34 pond
per stuk ving. Wellicht heeft hij de
hengel uitgelegd in het meertje Wee
gerswaal, dat precies aan de andere
kant van de Waalenburger dijk ligt.
IJsbaan Waalenburg. Vroeger reden
wij vanaf Den Burg naar Waalenburg en
vandaar over het Kil naar het cafeetje
van Kors List. Zo'n tocht moest echter
sLeeds worden onderbroken, want om
de haverklap belandde je bij een dam in
de sloot, tenminste, tussen Den Burg en
De Waal. Nu kun je de schaatsen beter
bij De Strooppot onderbinden, want
daar kruist de nieuwe ruilverkavelings-
sloot de Kogerweg. Je kunt dan zonder
veel overstapjes op het Kil terecht ko
men. Vandaar is het maar een spronge
tje naar het Eierlandse Kanaal. In zo
verre zullen de schaatsliefhebbers de
ruilverkaveling geen kwaad woord wil
len toevoegen!
Dit is Waalenburg. Het terrein waarop
geschaatst wordt is bezit van Natuur
monumenten, dat er een drietal molen
tjes neelt geplaatst, die het terrein er
drassig houden, zodat bij winterdag de
schaatssport er altijd hoogtij viert.
I is het Dorp De Waal; II Ongeren en
III Den Burg.
HANDELSBELANGEN
In „Handelsbelangen" lezen wij onder
„wijzigingen":
N.V. Strandhotel Prinses Juliana, P.
Kikkert en Zonen, Texel, De Koog,
Strandweg. Hotelbedrijf. Ben. dir.: D.
Flapper.
Vrijdag gaf de afdeling Texel van de
Ned. Katholieke Vrouwen Beweging 'n
feestavond voor haar leden en echtge
noten in de met bloemen versierde zaal
van Hotel „De Zwaan".
Ondanks de sneeuw kon de waarne
mend voorzitster, mevr. A. Witte-Kuip,
een geheel gevulde zaal van harte wel
kom heten. Om plm kwart over acht
werd de bijeenkomst geopend met de
Chr. groet en werd begonnen met het
gezamenlijk zingen van het bondslied.
Hierna volgde een vlot samengesteld
programma: een viertal leuke toneel
stukjes en een vlot schetsje, door eigen
krachten bijzonder goéd naar voren ge
bracht. Alle medewerkers, met en zon
der toneelervaring, mochten een dank
baar applaus in ontvangst nemen.
De pianiste, mej. Reij, bracht ter af
wisseling leuke liedjes ten gehore, wel
ke door de aanwezigen werden meege
zongen.
De pauze werd benut met het ge
bruikelijke kopje thee en koekje.
Ook de Geestelijke adviseur Kapelaan
Stam, was aanwezig.
Om elf uur werd de bijeenkomst na
een dankwoord aan alle medewerkenden
met de Chr. groet besloten.
Al met al een goed geslaagde avond,
welke naast de vele culturele avonden,
welke de K.A.V. geeft, een leuke af
wisseling vormde.
SNEEUWFEEST
Vorige week zagen wij een familiè uit
Amsterdam de Dokter Wagemaker af
rijden. Bespreken voor het a.s. seizoen?
Nee, want zij bezitten zélf een zomer
huis. Ongetwijfeld hadden zij in de
oren geknoopt, dat de weergoden ons op
een flinke portie sneeuw wilden verras
sen en zo was bij hen het idee opgeko
men een weekeinde op Texel door te
brengen met het doel in de duinen de
sneeuwpret, de wintersport te gaan be
oefenen.
En uit dezelfde richting zagen wij
„meester" met zijn jeugd naar de zand
kuil bij het Sandershuis trekken.
Ook al met het doel de sneeuwsport te
gaan vieren. Ten behoeve van de ver
sterking der Waddenzeedijk - in ver
band met de afsluiting van de Zuider
zee - werd grond onttrokken aan de
Noordelijke uitloper van de Hogeberg.
Daardoor ontstond een enorme uithol
ling en langs de hellingen willen de
sleetjes best omlaag.
Bij De Koog organiseerde men (De
Oranjevereniging?) dezer dagen weer 'n
wedstrijd Ringsteken met de bobslee.
Nu moet U dat woord bobslee maar erg
ruim nemenIedere slee werd toe
gelaten. en jong en minder jong nam
met groot enthousiasme deel, behalve
dan slager Ipenburg, die zo lelijk met
zijn bromfiets was komen te vallen, dat
hij een enkel brak.
Hier volgen de uitslagen:
Voor groten: 1. Gerie Eelman en Kees
Kooiman; 2. Jenneke Vennik en Irene
Eelman; 3. Tjeerd Douma en Arie Eel
man.
Voor kinderen: 1. Tineke Wuis en Henk
Kiewiet; 2. Hans Eelman en Leendert
Daalder; 3. Ineke Drevel en Gerda
Wuis; 4. Idie Kramer en Peter Kramer.
KRAAMCENTRUM ONTVANGT VELE
AANVRAGEN TE LAAT
Dezer dagen kregen wij bezoek van
een der leidsters van het Kraamzorgcen
trum Den Helder en Omstreken. Nee,
ze zat niet om een bakerpraatje verle
ggen, het interview diende een belang
rijke zaak: velen vragen veel te laat
aan. Er is tegenwoordig echter meer
vraag om kraamverzorging dan er gebo
den kan worden, tenminste, het verle
nen van tijdige hulp is moeilijk, maar
wie op tijd aanvragen kunnen er zeker
van zijn, dat hun bijzondere zorgen be
spaard blijven.
Ook hier geldt: wie het eerst komt,
het eerst maalt. Men dient zijn aanvra
ge tijdens de tweede maand van de
zwangerschap in zee te sturen.
Iedere eerste Donderdag van de
maand houdt het Centrum zitting in het
Consultatiebureau te Den Burg en wel
van 34 uur, maar men kan ook schrif
telijk contact opnemen. „Ja, maar als ik
te vroeg aanvraag, en het blijkten
fin, dan ben ik m'n gestorte f 7,50
kwijt!" Niks hoor, U krijgt in ieder ge
val f 5,terug. Uitstel van aanvrage is
dus ongemotiveerd. Voor de maand Juni
waarin ook weer een reeks nieuwe
Texelse Burgers verwacht mag worden,
heeft het centrum al twintig aanvragen
moeten afwijzen, omdat de krachten be
zet zijn. Dit Centrum heeft dan ook niet
over gebrek aan belangstelling te kla
gen: het bestaat nog geen zes jaar en
heeft al rond 3000 kramen verzorgd.
Alle verdere inlichtingen zijn ver
krijgbaar aan het Bureau Pasteurstraat
135, Den Helder.
BEROEPEN TE DOETINCHEM
Ds C. J. J. Janse, predikant bij de
Hervormde Gemeente De Waal en De
Koog, is beroepen bij de Hervormde
Gemeente te Doetinchem, Gelderland.
TEXELSE MARKT
Aangevoerd 21 Februari 1955:
12 koeien 600750; 4 schapen 80105;
36 biggen 4560: 28 nuchtere kalveren
35—45.
RING VAN STORMMEEUW
Op Oost werd een door ziekte ge
storven stormmeeuw gevonden. De vo
gel bleek op Helgoland te zijn geringd.
Op verzoek van de vogelwachter, de
heer T. Brouwer hebben wij de ring,
die van een nummer voorzien was, door
gezonden aan het Vogelringstation te
Leiden.
Zo komt straks de dierenwet dan,
In de Kamer aan de beurt,
En wij mogen wel verwachten,
Dat zij ook wordt goed-gekeurd,
Want wat wordt er vele dieren,
Vaak een leed nog aangedaan.
Ge behoeft daarvoor de kranten,
Elke dag maar op te slaan.
Kwellingen en martelingen,
Doen zich voor schier elke dag,
Door de „mens", die men in deze,
Wel een beestmens noemen mag.
'k Weet, dat men op 4 October,
Dierendag houdt, ieder jaar,
Maar met deze dag allenig,
Zijn wij werkelijk niet klaar.
Elke dag, die ons opnieuw weer.
Met het dier brengt in contact,
Mag de liefde tot de dieren,
Zelfs geen ogenblik verzwakt.
Laten wij dit nooit vergeten:
't Dier is ook een schepping Gods,
En 't beschermen van de dieren,
Moet steeds wezen onze trots.
Dat wil helemaal niet zeggen,
Dat ge nu uw kat of hond,
Tot een rolmops moet gaan maken,
Want dat is óók ongezond.
Maar wanneer ge in de winter,
Even om de vogels denkt,
En aan zwervers langs de straten,
Ook Uw aandacht even schenkt,
Dan is er al veel gewonnen,
O- dit uitgebreid terrein,
Ook al zijn die liefdedaden,
In Uw eigen oog licht klein.
Huib de Rijmelaar.
VERFRAAID „AVIFAUNA" OPENT
19 MAART
Van 19 Maart af tot 1 October 1955
zal Nederland's wereldvermaarde vo
gelpark „Avifauna" te Alphen aan de
Rijn, reeds door vele Texelaars bezocht,
wederom voor het publiek toegankelijk
zijn.
Er is de laatste maanden hard ge
werkt aan verbetering en vernieuwin
gen. Zo werd het park, behalve een gro
te collectie nieuwe, zeldzame vogels,
ook een kanovijver voor de kinderen en
een zelfbedieningsrestaurant in moderne
stijl voor de ouderen rijker. Bij al deze
aanwinsten zal te zijner tijd ook nog 'n
zwembad komen, met de aanleg waar
van men thans druk bezig is.
NIEUWE
TELEFOON-AANSLUITINGEN
Den Burg: no. 399, A. H. Kikkert, vee
houder, „Arcadia" S 28, Oudeschild;
Nr. 390, K. du Porto, landbouwer-vee
houder, De Waal 72.
Eierland: Nr. 58 l(oud), 215 (nieuw), W.
H. Rijkers, landbouwer, Postweg E 84.
„Het Wapen van Amsterdam" was
Zaterdagavond tot in alle hoeken ge
vuld, toen mej. Fr. Rab J. C.d. daar op
uitnodiging van de Oostérender Ont
wikkelingsclub een causerie hield over
haar reis door 12 van de 48 Amerikaan
se. Staten.
De voorzitter, de heer Jb. Visman,
herinnerde er in zijn openingswoord
aan, dat mej. Rab enige jaren onder
wijzeres aan de o.l. school te Oosterend
•is geweest en dus voor niemand een
onbekende. Het verheugde spreker zeer,
dat er zoveel dames aanwezig waren,
want het initiatief om ook eens een
spreekster uit te nodigen, was gekomen
van de zijde der vrouwelijke leden.
Mej. Rab, het woord krijgend, vertel
de, dat ze gedurende een jaar in Ameri
ka was geweest en wel in het kader
van een door de Doopsgezinden georga
niseerd uitwisselingssysteem. Een half
jaar was zij werkzaam geweest in een
Kindertehuis en een halfjaar in gezins
verband.
In het Kindertehuis droeg men ge
bedskapjes, het getooid zijn met ver
sierselen was verboden, waartoe ook het
dragen van een met knoopjes gegar
neerde japon behoorde(!), terwijl lippen
stift natuurlijk helemaal taboe was.
De kinderen, welke aan de zorgen van
dit tehuis waren toevertrouwd, bleken
afkomstig te zijn van uit elkaar geval
len huwelijken. De leiding doet haar
werk kosteloos en staat dan ook zeer
hoog aangeschreven, wat blijkt uit de
prettige manier, waarop men tegemoet
wordt getreden. Het was een interes
sante en mooie periode, want het kli
maat was fantastisch en de natuur - een
heuvelachtig landschap - enig mooi.
Op een ochtend - ik was nog maar
amper uit de veren - kwam men mij
vertellen, „dat Nederland overstroomd
was". U begrijpt dat. ik dadelijk aan
overdrijving geloofde, maar mij toch be
hoorlijk ongerust maakte, vooral toen
ook de naam van Texel genoemd werd.
De Amerikaanse kranten hebben zich
feitelijk allemaal aan overdrijving
schuldig gemaakt. Een verslaggever
belde me op voor een interview. Dat
stond ik natuurlijk toe, maar naar aan
leiding daarvan werd de sensatie nog
krachtiger gevoed geloof ik. Zo ver
scheen ik als Hollandse met foto en al
in de krant.
Ik kreeg intussen heel wat telefoon
tjes van mensen, die iets voor Nederland
wilden doen. Ik werd ineens van alle
kanten in de textiel gestouwd, maar
toen ik vernam, dat het Rode Kruis aan
kleding geen behoefte had, maar wel
aan geld, heb ik het maar op dollars
aangehouden.
De belangstelling voor ons land in het
algemeen groeide ook geweldig. In de
eerste plaats wilde men weten, hoe het
kwam, dat Nederland zo laag ligt en hoe
men zich inpoldering moest voorstellen.
Amerika, helemaal aan de andere
kant van de Atlantische Oceaan, leeft
en denkt wel even anders dan wij Texe
laars. Mej. Rab vond het familieleven er
lang niet zo gezellig als hier. Het ge
zellige thee- of koffieuurtje is er daar
niet bij. Dat geeft de Amerikaanse huis
vrouw te veel rompslomp. De vrouw
brengt haar man met de auto naar zijn
werk en de kinderen met de car naar
school. Ook het winkelen doet ze per
auto. Een fiets is daar een opvallende
verschijning. De Ford bleek de goed
koopste wagen te zijn: de Ford 1952 b.v.
kostte maar 500 dollar. De huizen zijn
hoogst eenvoudig ingericht: alles in één
kleur geschilderd, geen behang, de stoe
len en tafel langs de kant. In de keuken
is alles echter even mooi. Ijskasten
waarin men het fruit enz. bewaart, de
afwas gaat helemaal automatisch, men
komt er niet met de handen aan. Iedere
Amerikaan bezit televisie.
De jeugd van Amerika maakte op
onze eilandgenote een prettige indruk.
Op school heeft iedere klas een muziek
band. In de kerken staan een piano, een
orgel en een vleugel. Men zingt daar
vierstemmig, wat gemakkelijk kan om
dat de boekjes ook van vierstemmige
muziek zijn voorzien. Het kerkbezoek is
zeer goed. De hoofdelijke omslag be
draagt daar tien pet van het loon, het
geen ons toch wel beschamen moet.
Toneel ziet men daar niet, wel veel
bioscopen. Volgens spreekster bemoeit
de man zich weinig met de politiek, de
vrouw schijnt beter op dat terrein ge
oriënteerd te zijn. Zij heeft dan ook
veel invloed op de stemmingen. De soci
ale voorzieningen hebben t.a.v. Neder
land nog een grote achterstand, maar
men loopt al in.
Ook trof spreekster er de rassenschei
ding. In schrille tegenstelling dus met
de wijze waarop de gasten er worden
ontvangen, vooral de Nederlanders
staan er goed op. Zo werd ik uitgeno
digd tot een tweedaagse autotocht. Het
kostte me geen cent, ik mocht werkelijk
nergens aan betalen en werd tenslotte
nog met een fototoestel als souvenir
verrast.
Het verenigingsleven bloeit er wel,
maar loopt toch anders dan hier. Men
heeft er clubs voor vaders, voor moe
ders, etc. Bij iedere bijeenkomst worden
de bestuursfuncties opnieuw verdeeld.
De lokaliteiten ziet men dikwijls opge
smukt met bloemen, de Hollandse tulp
is er een algemene verschijning.
Na de pauze werden drie geluidsfilms
vertoond. „De wijde horizon", „Dit is
New York" en „De sardinevangst",
vooral interessant voor de vissers.
De heer Visman dankte spreekster
hartelijk voor het gebodene. „Mocht U
nog eens een dergelijke reis maken, dan
zullen wij weer gaarne een beroep op U
doen!" De heer Laan werd dank ge
bracht voor het draaien van de films.
Oosterend kan op een zeer geslaagde
avond terug zien.
TEXELSE MEISJES TURNDEN TE
MIDDENMEER
Bij de turnwedstrijden te Midden-
meer, uitgeschreven door de Turnkring
N.H. Noorderkwartier, behaalde een
meisjesploeg van Texel een 2de prijs
met 142 punten.
HOOG WATER
Hoog water ter rede van Oudeschild:
23 Febr. 9,20 en 21,10; 24 Febr. 10,00 en
21,45; 25 Febr. 10,35 en 22,25; 26 Febr.
11,05 en 23,05.
Aan het strand is het ongeveer een uur
eerder hoog water-