Cjrotn ^wartsjexels in het harL,
C
Texelaars ontmoeten elkaar in
donker Afrika
De Zuicl-Eierianders gaven
twee goed verzorgde uitvoeringen
WOENSDAG 23 MAART 1955
JAARGANG No. 6924
Uitgave N.V. v.h. Langeva'd de Rooij
Boekhandel Drukkerij Bibliotheek
Den Burg - Texel - Postbus 11 -Tel. 11
Verschijnt Woensdags en Zaterdags.
Bank: R'damse Bank, Coöp. Boerenl.
Bank. Postgiro 652.-Abonn. pr. f 1,95 p.
kwart. -|- 20 ct. incasso. Adv. 8 c, p.ram.
Pietermaritzburg, Zuid-Afrika
Heel wat mijlen hebben wij zo in
Noord-Rhodesia afgelegd. Het is wel
aan te zien dat de economische ontwik
keling van dit grote land afhankelijk is
van de transportmogelijkheden en als je
dan ziet dat er eigenlijk maar één spoor
lijn is, die het land in het N.W. binnen
komt, dan is het duidelijk waarom de
ontwikkeling zo langzaam is. Want aan
alles kun je ontdekken dat dit land nog
maar korte tijd „open" is. De meeste
mensen (en dieren) wonen in het Noord
westelijke gedeelte en ook daar hebben
ze nog meer dan de ruimte. Ik geloof
niet dat een boer het zou ontdekken als
er een stukje grond ter grootte van de
Eendrachtpolder plotseling verdwenen
zou zijn.
Zo rond toerend komt dikwijls de ge
dachte bij ons op, „Wat is er toch nog
verschrikkelijk veel ruimte en wat valt
er nog veel wat de wereldbevolking be
door
Siem de Waal
treft te verdelen op het wereldje. Dit
N.W. deel van Rhodesia is echt Afrika.
Te droog voor bos, zoals het grootste
deel van dit werelddeel. Maar gras, na
de regen, des te meer. Ruiter en paard
kunnen er in schuil gaan, terwijl het oli
fantengras tot 5 meter hoog gaat. Staat
er echter hier en daar een boom, dan is
het een beste. Stam-doorsnede van me
ters, met een belachelijk klein kruintje.
In het avonduur doen ze een beetje grie
zelig aan.
Met een grote bocht rijden we door
dit „wilde" land naar het Oosten, nade
ren we Zuid-Rhodesia weer. Het land
schap verandert absoluut plotseling. Ko
per- en goudmijntjes verdwijnen, het
landschap wordt ruiger en woester, de
deining, gaat over in bergland. We ko
men nu in een uitloper van het regen
woud, dat zich in het z.o. van Afrika
bevindt. En over deze heuvels en berg
toppen ligt een ongeschonden tapijt van
groen. Mijlen rijden we hier door, don
ders wat een pracht stukje natuur. Na-
tuhr alléén.
Hier verwacht je niets anders; en dan?
Dan beleven we weer een van die gekke
dingen, een van de wonderen van
Afrika. Na honderden mijlen door een
ruige, onbeschaafde wereld en ongerepte
natuur te hebben getuft, waar het al
leen zijn met de natuur soms bijna be
klemmend gaat werken, staan we plot
seling weer voor de Sambesie, die hier
weer honderden voeten breed is. En het
wonder? Wel, uit deze groene wildernis
rijst plotseling voor ons een brug om
hoog, een hangbrug berekend voor een
flink verkeer zoals ik ze alleen maar
over de Rijn gezien heb. Een brug, reeds
vele jaren geleden aangebracht, mees
terstukje van bruggenbouw, hoog boven
de rivier, de sleutel van dit enorme nog
onontwikkelde land.
Na de'brug is het weer hetzelfde
Afrika, maar de vlakten zijn nu voor
goed verdwenen, de heuvels bergen ge
worden. EN ER WOONT GEEN KOP!
De oorzaak is, dat de beruchte slaap
ziekte dit deel van Afrika nog in zijn
greep heeft. De tjetsje vlieg is hier nog
lang niet uitgeroeid, alles om ons heen
is angstig leeg. Na een paar honderd
mijl worden we op de weg gestopt en
rijden „hutje en mutje" in een enorme
kooi binnen, waar de wagen van onder
en boven en binnen .bespoten wordt om
te voorkomen dat we slaapziekte-vliegen
meenemen verder in het land. Na nog
een dagje van Zwitsers natuurschoon
bereiken we de hoofdstad van Zuid-
Rhodesia Salisbury.
Een ding moet ik nog van Noord-Rho
desia vertellen. Dat zijn de geweldige
mierenhopen, die zich hier in het land
bevinden. In het betrekkelijk vlakke
land liggen de heuvels op korte afstand
van elkaar. In omvang en vorm lijken ze
precies op de Terp, zoals oude Texelse
prenten ons laten zien. De bewoners zijn
echter allang verdwenen. Reeds groeien
de bomen weer op hun vroegere wonin
gen. Waar de weg zo'n hoop ontmoet,
heeft men hem er gewoon doorgegraven,
de rest blijft loodrecht staan.
Nu rijden we Salisbury binnen. De
hoofdstad van het land met 45.000 in
woners en zeker de naam van city
waard. Bruisend van leven en volop
werk. Een stad die zich snel uitbreidt en
alle comfort heeft die men in een mo
derne stad aantreft. We hebben er een
dagje van genomen en zakten toen weer
naar het Zuiden af. Het weer was prach
tig, de weg droog en daarom besloten
we om maar een draait je langs Gwelo
te maken, waar ook nog een paar Texe
laars huisden. Gwelo is een dorp met
ongeveer tweemaal zoveel inwoners als
Den Burg, maar het is modern en ruim
aangelegd en zeker tienmaal zo uitge
strekt. Maar waar nu de Texelaars te
vinden? Eerst even bij de spoorweg-ad
ministratie vragen, want we vermoedden
dat Tinus Langeveld M.S.zoon daar zat.
Maar zeer tot onze spijt hoorden we dat
hij in Bulawayo op een cementfabriek
als machinist werkte. „Het spijt ons dat
hij weg ging", zei zijn vroegere baas,
„He was a vry fine fellow". Maar dat is
het goeie emigrantenbloed. Trekken als
je beter kunt worden. Maar Schot, Go-
mes en Bakker waren hier ook geland,
evenals Cupido, met wie we negen suc-
cesloze maanden bij de oude heer Groe-
newold op de ULO hadden gezeten.
Buis, die hier aannemer moest zijn,
konden we ook in het telefoonboek niet
vinden. Er stond alleen maar een Buiss
met dubbel s in. Toch maar proberen,
maar we kregen geen gehoor. Wat bleef
over? We zochten de pastoor op die on
der zijn zielen Reier Gomes en Ria van
Heerwaarden telde. Na een kopje thee
bij de hoogst gezellige, uit Zwitserland
afkomstige geestelijke, hadden we ze
gauw te pakken. Bij dit- stukje Texel
brachten we de oudejaarsavond door.
Er is in Gwelo echter heel weinig te
doen, de lonen gevolgelijk niet hoog,
maar huizen volop, wat maar een slecht
teken is. Bakker ging naar Salisbury,
Cupido en Schot naar Fort Victoria, ge
legen op onze terugweg naar de Unie.
We namen afscheid. De kaart wees 'n
kortere weg aan, dus dat probeerden we.
Het „pakte skeef uut" zou buurman
Zijm gezegd hebben: Na 80 km door een
machtig berglandschap kwamen we
voor een brug, waar het water 17 voet
over de leuning stroomde. Daar viel niet
op te wachten zodat we een andere
route kozen en later op de dag in Fort
Victoria aankwamen, een klein plaatsje
met een groot hotel, waar we een plek
vonden. De families Cupido en Schot
waren gauw gevonden en met de hele
„klis" bezochten we onder leiding van
de vroegere Hoornder de Zimbabwe ruï
nes. Deze Ruïnes, opgebouwd van keien
:onder enig bindmiddel en metershoog,
zijn al even mysterieus als de mieren
hopen. Men heeft geen idee hoe oud ze
zijn en welke beschaving ze hier ge
bracht heeft. Het is een burcht uit verre
jaren, maar zoals gezegd van losse ste
nen opgestapeld, keurig netjes. Onder
zoekers hebben er al menig uurtje door
gebracht en alles een keurige naam ge
geven. Dit v/as de tempel, hier hield
men de slaven gevangen en dat is de
schatkamer. De ouderdom die de heren
er aan geven varieert echter tussen een
paar honderd en een paar duizend jaar!
Na een hartelijke dag met de Texe
laars (Hoe kan het anders) verdwenen
we weer in de richting Zuid-Afrika,
over de grote weg die N en Z met elkaar
verbindt. De rivieren stonden echter nog
steeds boven de bruggen en de inboor
lingen maakten goede zaken met het
doordrukken van auto's, want als het
water boven de knalpot staat of de ver-
koelervin door het water slaat," stopt de
motor.
Alles wat handen aan het lijf had,
hielp duwen. De betaling geschiedt nl.
per hoofd en als je alleen maar zegt
„Duwen"wel ik heb auto's gezien,
die te klein waren om het aantal handen
te kunnen bevatten- van de negers die
hielpen duwen, struikelend over eikaars
benen om de auto toch maar even te
kunnen aanrakenhele volksstam
men huppelden er achter!
Zonder pech kwamen we aan de grens
en even later reden we over prachtige
asphaltwegen Zuid-Afrika weer binnen.
Na zo'n reis valt het je weer dubbel op
hoe Europees (Amerikaans??) Zuid-
Afrika reeds geworden is.
Na nog 700 kilometertjes bereikten we
weer het dal, waar Pietermaritzburg in
ligt, evenals ons thuis „Texel", Flat no.
39.
Agent voor Texel:
0. KOOIJMAN, Den Burg, Tel. 3.
HOOG WATER
Hoog water ter rede van Oudeschild:
23 Maart 8,20 en 20,10; 24 Maart 9,00 en
20,50; 25 Maart 9,35 en 21,35; 26 Maart
10,10 en 22,15.
CULTURELE RAAD
Woensdag 23 Maart
Oudeschild, Eigen Gebouw, Openbare
vergadering P. v.d. A., afd. Oudeschild,
sDreker Evert Vermeer.
Zaterdag 26 Maart
De Koog, Schooltoiïeeluitvoering ten
bate van het schoolreisje.
KRIJGT DE KOOG T.Z.T. EEN
HERVORMDE PASTORIE?
Op de onlangs gehouden gemeente
avond van de Hervormde Gemeente
van De Koog kwamen twee zeer be
langrijke kwesties voor Hervormd De
Koog aan de orde. De eerste was die van
de kerkelijke belasting. Het is nl. een
uitzondering in Nederland, dat we in De
Waal en De Koog geen kerkbelasting
hadden, maar een sympathieker manier
van vrijwillige bijdrage.
Jammer genoeg was het resultaat van
dit systeem slecht en zo zal De Waal en
misschien binnenkort ook De Koog over
gaan tot de meer gangbare manier van
zaken en 1 pet gaan heffen van het zui
vere inkomen. Reeds sedert 1810 hebben
De Waal en De Koog één predikant,
waardoor er tussen beide dorpen een fi
nanciële samenhang is. Om een combina
tie te vormen zullen de zaken in De
Koog en De Waal gelijk getrokken moe
ten worden en als het belang dit eist zal
de 1 pet regeling doorgang moeten vin
den in De Waal. Over De Kóog moet nog
beslist worden in deze kwestie, daar de
financiële toestand in De Koog wel iets
gezonder is. Op korte termijn zal de
kerkvoogdij in De Koog een beslissing
hierover moeten nemen. Pas als de za
ken „rond" zijn, kan worden overgegaan
tot het beroepen van een nieuwe pre
dikant. Met de meeste nadruk zal hier
op gewezen worden en elk gemeentelid
zal bij een eventuele aanslag een ver
helderend schrijven vinden aangaande
deze belangrijke zaak. Een ander punt
vormde .de pastorie van de eventuele
nieuwe predikant. De oude pastorie
is zonder enige overdrijving een aan
fluiting voor het beroep! We waanden
ons in de catacomben van de eerste
Christenen toen we er laatst een kijkje
mochten nemen! De nieuwe pastorie dan
zal haar plaats .krijgen' in De Koog en de
kerkeraad zal zo actief- mogelijk zijn in
deze.
CHR. BOUWVAKARBEIDERS BIJEEN
Vrijdag hielden.de afdelingen Ooster-
e'nd en Den Burg van de Chr. Bouwvak-
arbeidersbond haar jaarvergadering in
café J. Dijt. De voorzitter, de heer J.
Trap Dzn verwelkomde in het bijzonder
de districtsbestuurders, de heren De
Kleuver en Kas.
Nadat de secretaris en de penning
meester hun plicht hadden gedaan (Het
kassaldo bedroeg f 91,36"* konden de he
ren W. Trap en S. Bremer verklaren,
dat de boeken enz. in orde waren be
vonden.
Bestuur. De heren C. A. Beijert en B.
Kooger werden herkozen.
De heer Kleuver sprak vervolgens
over de fusie met de houtbewerkers. De
uitleg was zeer duidelijk en de verga
dering ging gaarne met de fusie ac-
ooord. De Bouwvakbond telt ruim
27.000 leden, de houtbewerkersbond
3.800.
In verband met de aanhoudende win
ter werd uitvoerig gesproken over het
risicofonds en het wachtgeldfonds; het
eerste is nu finaal leeggeput. Als, zo
werd opgemerkt, in de zomermaanden
eens 52 inplaats van 48 uur werd ge
werkt, waarvan de 4 overuren te be
stemmen voor het risicofonds? Dit bleek
echter nog niet in kannen en kruiken.
Deze bijeenkomst, die geopend was
met het lezen van een gedeelte uit Jaco
bus 3, werd door de heer Kleuver met
gebed gesloten.
EN DE WERELD
Twee „mesjogge" Canadezen,
- Als ge voelt wat wordt bedoeld -
Hebben drie-en-zeventig uren,
Aan één stuk geschommelstoeld.
Nu zijn 't wereldkampioenen.
Een prestatie om te zoenen!
Doet U dat maar even na.
Eén hoera voor Canada!
I c i I." -
Ruim drie etmalen aan 't deinen,
In een oude schommelstoel.
Daarvan zou het je gaan malen,
'k Krijg nü reeds een raar gevoel.
Maar je moet toch IETS presteren,
Om te willen promoveren,
Want als je geen held kan zijn,
Voel je je zo heel erg klein.
'k Heb mij zelf af zitten vragen,
Wat de mensheid toch bezielt,
Dat zij voor zulk een prestatie,
In vervoering nederknielt.
Want het zijn toch twee malloten,
Of volslagen idioten,
En wie zich daaraan vergaapt,
Is zélf óók niet goed beraapt.
Nu zijn het twee stoelenwippers,
Straks haalt iemand 't in zijn bol,
'n V/eek lang over bed te wippen.
"Want niets is thans meer te dol.
Het zal mij benieuwen, vrinden,
Welk record ze straks uitvinden,
Want ze zijn reeds bezig, hoor!
En de wereld draait maar door
Huib de Rijmelaar.
STICHTING 1940-'45
Ter gelegenheid van de herdenking
van Nederlands bevrijding zet de „Stich
ting 1940-'45" een grote landelijke actie
op touw.
Het plaatselijk bestuur heeft bereids
de eerste stappen gedaan en t.z.t. hopen
wij U door middel van enkele publicaties
nauwkeurig in te lichten over onze ac
ties.
Wij kunnen nu reeds mededelen, dat
er een collecte georganiseerd wordt,
voor welke de diverse vrouwenvereni
gingen haar medewerking hebben toe-
Door bemiddeling van mevr. De Ko
ning krijgen wij de beschikking over een
collectie poppen uit het particuliere be
zit van H.M. de Koningin. Deze poppen
worden op alle dorpen tentoongesteld
en zijn tegen een geringe prijs te be
zichtigen.
Verder is besloten de verkoop ter
hand te nemen van speciaal voor de her
denking vervaardigde bekers. De op
brengst komt geheel ten goede aan de
stichting.
NARCISSEN OP TEXEL
Hier volgt ter kennisname de met
narcissen beplante oppervlakte (in R.R.)
met daarachter die van 1954:
Gele Trompetten:
Covent-Garden 23, Dawson-City
10; Emperor 11, 7; Flower-Carpet 113,
202; Golden Harvest 1697, 1320; Golden
Spur 1301, 1647; King Alfred 5697, 5626;
Magnificence 28, 35; Rembrandt 3585,
2623; The First 53, 20; Un surpassable
246, 251; Andere variëteiten 15, 47;
Totaal 12.769, 11.788.
Bicolop Trompetten:
's Wereld's Favorite 7,Magnet 150,
140; Music-Hail 58, 70; Oliver Cromwell
29, 22; Spring Glory 59, 53; Queen of
Bicolors 7, 20; Victoria 74, 52; Andere
variëteiten 4; Totaal 384, 361.
Witte Trompetten:
Imperator 18, 13; Mrs E. H. Krelage
760, 1127; Mount Hood 42, 35; Totaal
820, 1175.
Gr. Kronige:
R.O. Backhouse 33, 19; Carlton 2907,
2508; Clamor 100, 176; Daisy-Schaffer 3,
9; Flower-Record 10, 63; Fortune 879,
1293; Helios 936, 1216; John-Evelijn 57,
135; Deane Durbin 28; Marion Cran
8, 11; Scarlet Elegance 255, 259; Sempre
Avanti 4, Mercato 15, Queen of
the North 28; Andere variëteiten
27, 27; Totaal 5234, 5772.
KL Kronige:
Firetail 36, 9; Lady Moore 19; Verger
23, 45; Andere variëteiten 20; Totaal
59, 93.
Dubbele variëteiten:
Aibus plenus odoratus 28, 18; Daphne 14,
5; Pride of Texel 165, 155; Von Sion
17.010, 17.233; Texas 441, 323; Twink 51,
52; Marv Copeland 2, 26; Andere varië
teiten 7,' 14; Totaal 17.718, 17826.
Campernellen diversen: 3.
Triandus-variëteiten: 11, 8.
Poëtaz-variëteiten
St. Agnes 6, 5; Cheerfulness 257, 201;
Cragford 57, 71; Early-Perfection 204,
317; Geranium 111, 497; Halvose 5,
Laurens Koster 67, 118; L'Innocence 127,
84; Andere variëteiten 2, 4; Totaal 836,
1297.
Poëticus:
Actea 77, 97; Ornatus maximus 32, 68;
Recurvus 11, 11; Andere variëteiten 10,
41; Totaal 130, 217.
Totaal met narcissen beplante opper
vlakte 37.950 R. R.; in 1954 38.529.
Handbalnieuws G.D.S.
Dames, komt vooral Vrijdagavond a.s.
allemaal naar het trainen, daar we na
afloop nog een belangrijke bespreking
hebben te voeren.
RANG op het beschermend
Let op de n
BRIDGECLUB „GROOT SLEM"
A-lijn, max. 84 punten
Mantje-Veenema 59 Vz pt
Dam-Briicher 45 pt
L Echtpaar Bakker 44 pt
Bruin-Wessels 43 pt
Van Lenten-Van Santen 36% pt
Echtpaar Beemsterboer 36 pt
i%. Echtpaar Jouwersma 36 pt
Kramer-Vennik 35% pt
B-lijn, max. 63 punten
Gebr. Van Sambeek 43 pt
Roeper-Van der Werf 38 pt
Backer-Broekman 35 pt
Mevr. Kooiman-Boeder 33 pt
i. Dob-Bos 32 pt
i. Keijser-Michels 26 pt
Echtpaar Boersma 24 pt
l. Van Dam-Hin 21 pt
Volgende drive 30 Maart.
De toneelgroep Zuid-Eierland heeft:
zich een nieuw toneel plus kleedkamers,
verlichting, décors enz. enz. aangeschaft,
alles onder de deskundige leiding van
meester Boersma. Wat is er door deze
groep getimmerd en wat was de ver
gunning er vlug van de gemeente (in
twee dagen). De Eierlanders verzorgden
een waarlijk grandiose entrée. De prach
tige, verlichte gordijnen ontlokten de
bezoekers menige uitroep van bewonde
ring.
In deze verzorgde omgeving werd j.l.
Donderdag 17 Maart het toneelstuk
„Morgenrood" van A. Boere ten tonele
gebracht en met succes. Er werd behoor
lijk gespeeld en de tekstkennis was
goed, hoewel de zenuwen de medewer
kers nog weleens parten speelden. Er
waren maar liefst drie debutanten.
Goed zo! De club heeft behoefte aan
jonge leden.
Ds Soesan opende de avond met een
hartelijk woord.
En nu het spel. De oude, nijdige boer
Christiaan Verstegen werd door B. La-
gerveld heel overtuigend gespeeld.
Hulde! Zijn kinderen Stien i(Mevrouw
Van Lenten), en Pleun (J. van Benne-
kom), Antje (Hanny de Ridder), Gijsbert
(H. Flens), Clara (Annie de Jong) en
Aart i(Piet Druif) waren werkelijk een
kakelend, ruziemakende troep, waarin
vooral Antje uitblonk. Alleen niet
lachen Antje! Dan was er nog 'n vriend,
die de vrede in het gezin deed terug
keren. Goed gespeeld door K. Mechiel-
sen en een dienstbode, die door Alie
Barhorst prima gebracht werd. Souf
fleur Paul Kikkert.
Het publiek leefde intens mee. Er
werd gelachen en gehuild, ook wel eens
op het onjuiste rrtoment, hetgeen nadelig
is voor de sfeer in de zaal en daardoor
hinderlijk voor de spelers.
Het kapwerk werd verzorgd door de
heer en mevrouw Boersma. Wat is er ge
noten van de prima koppen! De regis
seuse, mevrouw Boersma, kan tevreden
zijn met deze verantwoorde opvoering.
Tot slot een welgemeende raad: Eier
landers, laat de uiteindelijke keuze van
het- te spelen stuk over aan Uw regis
seuse, dan is het in vertrouwde handen
en U dient er het amateurtoneel mee.
Ds Soesan dankte de medewerkers
voor de goede avond en liet de aanwe
zigen Gezang 280 zingen.
GOUDEN ECHTPAAR IN DE
MOLENSTRAAT
Niet in het Gerritsland zullen op 31
Maart de vlaggen wapperen, maar in de
Molenstraat, want het echtpaar P. Kok
en B. Kok-Stark is aan Den Burg komen
wonen, waarmede wij dus een rectifica
tie aan ons vorige bericht geven.
TEXELSE MARKT
Aangevoerd 21 Maart 1955
5 pinken 225350; 32 biggen 4055; 71
nuchtere kalveren 27,5045.
FEEST MET „EXCELSIOR"
De Chr. muziekver. „Excelsior", Oos
terend, hoopt op Vrijdag en Zaterdag in
het Gebouw voor Chr. Belangen een
uitvoering te geven, afgewisseld door 'n
klucht, getiteld „Lucy".
VISSERIJFILMS
De Visserij-voorlichtingsavond, Zater
dag in „Het Wapen van Amsterdam" te
Oosterend, viel een zeer druk bezoek ten
deel. De heer Drost, verzocht bij de ope
ning een minuut stilte ter nagedachtenis
van hen, die op zee het leven lieten.
„Maar de tijd schrijdt voort en de ont
wikkeling gaat eveneens steeds verder",
hetgeen spreker ter illustratie toelichtte.
Vervolgens werd het. woord gevoerd
door de heer ii Balham, die de functie
van het echo-lood en de Scotchlite uit
eenzette.
De heer Roessing vertelde bijzonder
heden in verband met de te vertonen
film. O.a. is men in staat de slijtage van
de schroef te beoordelen. De onderdruk,
die bij de werking van de schroef ont
staat veroorzaakt de grote slijtage: het
water voor de schroef wordt warmer,
ja, gaat zelfs koken, waardoor de gaatjes
in het schroefblad ontstaan.
Nadat de aanwezigen tot een excursie
naar Delft en Wageningen waren uitge
nodigd, een film gaf reeds een voor
proefje, sprak de heer Reuter namens
het Ned. Visserij Proefstation en Labo
ratorium voor Materiaal Onderzoek,
waarna nog enige andere interessante
films werden gedraaid.
Aan het slot dankte de heer A. Ellen
de sprekers en medewerkers voor het
leerzame, dat geboden was.
