De school van De Cocksdorp
werd Voetbalkampioen 1955
Hoe Den Burg groeide
WOENSDAG 22 JUNI 1955
TEXELSE^COURANT
Uitgave N.V. v.h. Langevsld de Rooij 7 LT^R^TbS Söp'Ter^
Boekhandel Drukkerij Bibüotheek f -.sfftpyi 4 /TT - /^V^/ P 1 tl Ll 01 fl 1*T Bank. Postgiro 652.-Abonn. pr. f 1,95 p.
Den Burg - Texel - Postbus 11 -Tel. 11 jj 4/ i/// 14/vd^ r' *3 lil' ri/Vl' ris i kwart. 20 ct. incasso. Adv. 8 c. p.mm.
.De Stenenplaats met rechts de door burgemeester Pieter Keijser omstreeks 1830
geplante kastanjeboom
worden. Er wordt thans de laatste hand
gelegd aan de wijdste ring, die Emma-
laan, Wilhelminalaan, Witte Kruislaan,
Secretaris Jonkerstraat en Beatrixlaan
omvat. Aan deze wegen en straten
staan al heel wat huizen. Wij geloven j
rond-
vuurtoren geweest. Met de bakwagen
haalden ze ons terug. Wij bezochten de
Franse School, maar een schoolreisje
naar Parijs was er toch nooit bij, ach, je
kwam niet eens tot Den Helder!
Toch. kon je als jongen de over-
niet, dat men dit in een half uur rond- tocht met de Ada van Holland best be
loopt! 1 talen. Je verdiende immers volop met..
Uitbreiding, maar.niet wat be- het strikken van lijsters. De lijsters
treft het aantal bomen: bij overlevering broedden toen nog niet op Texel, maar
.slechts weten wij van een Groeneplaats, ze streken hier neer om te pauzeren op
■die door het zware geboomte overkoe- hun eindeloos lange reis van Rusland
;peld werd. En hoeveel bomen stonden er naar het warmere zuiden. Ze voedselden
toen niet in de Weverstraat, Hogerstraat,
,aan de Binnenburg, de Gasthuisstraat,
Molenstraat, Warmoesstraat. Nu en dan
viel er een als slachtoffer van de iepen
ziekte of eiste straatverbreding een
boom.
Wij bladeren door het album waar
mede onze Oudheidskamer in de Koger
straat verrijkt is en vinden er de inte
ressantste plaatjes in. Oudere Texelaars
halen alle dames en heren, jongens en
meisjes er zó uit. De koppen waren in
derdaad veel karakteristieker dan nu:
men viel te herkennen aan snor en kne
vel. Ook aan de 'kledij.
Daar staat voor het Raadhuis b.v. Arie
Pongers; die in de i(gesloopte) winkel
huizen - met resp. zwarte en witte top
gevel - kousen voor de petroleumlamp
verkocht. Daar staat Jan Monté, de bode
van het stadhuis. De man heeft best tijd
voor een praatje: hij dreef er ook nog
een manufacturenwinkel bij op de plaats
waar thans Verberne's etalages prijken.
Petroleumlantaarns verlichtten het dorp
als de avond viel.
In 1907 werd op de 29ste April door
•een-zoontje van dokter A. Wagemaker
de eerste steen voor een gasfabriek ge
legd. Velen lieten hun woning aanslui
ten. Dat was nog eens een verlichting!
In de eerste wereldoorlog werd de fa
briek stopgezet en opgeheven: men had
geen grondstoffen meer en bovendien
zagen de aandeelhouders toen een kans
in de bosjes waarin een overvloed aan
lijsterbessen te vinden was. Handigerds
maakten strikken van paardenhaar (niet
Dat was Den Burg in „die goeie ouwe
tijd". Wat de woningen betreft kunnen
wij geen enthousiasme opbrengen voor
die tijd. De woningen waren absoluut te
klein en de straten te smal. (Wat voor
vele straten uiteraard nog steeds geldt).
Klein waren de weinige ramen, laag de
zolderingen; je sliep onder de hitte ver
spreidende pannen. Vader en moeder in
de warme, maar onfrisse bedstee. Ze
hadden een bedsteekoord nodig om zich
op te hijsen als de porder op de deur had
geroffeld: wellicht moest dat koord half
bedwelmde lieden tot nieuwe activiteit
helpen brengen.
Tegenwoordig is de bouwstijl „gezon
der". Meer licht en meer ruimte. Dat
geldt ook voor de afstand der woningen
onderling. Een goed voorbeeld daarvan
geeft de hierbij gaande foto, welke ons
een kijkje geeft in de Ada van Holland
straat, Plan-Zuid, Den Burg, waar een
hele nieuwe buurt uit de grond is ge
stampt.
Er valt op Texel nog veel te verbete
ren. Wij zouden immers zonder enige
moeite honderd of meer woningen kun
nen aanwijzen, waarin het werkelijk
geen „goed wonen" is. Maar men moet
Het einde van de Weverstraat en
van de merries, weet U!) en zo werden
heel wat vogels gevangen of juister mee
dogenloos vermoord. Er waren (volwas
sen) Texelaars, die deze „tak van nijver
heid" als broodwinning beoefenden. Ze
hadden een goed daggeld, want Plaats
man betaalde een dubbeltje voor een
dode lijster; die mocht trouwens ook
best levend wezen: de krachtige vingers
wisten altijd wel een zwak plekje te vin
den in de dunne hersenpan van de ge
grepen zanger.
„Met Oostenwind kwamen de lijsters
naar Texel. Als een heerlijk hapje wer-
(toentertijd) van Den Burg
dit vooralsnog voor lief nemen, nu
meer woningzoekenden zijn dan beschik
bare woningen. Stellig geldt dit nog
voor alle dorpen op ons eiland, wat uit
de bewoning aldaar duidelijk blijkt.
Ergens in Den Burg troffen wij dezer
dagen een perceel aan, dat lang niet
i(meer) aan de eisen des tijds beant
woordt. Het stond leeg. „Kijk", zeiden
wij, „wij zijn aan de winnende hand,
men neemt dit niet meer, het hoeft niet
meer!" De volgende dag was het pand
echter weer bewoond en.er bleken
vele gegadigden voor geweest te zijn.
DIENSTREGELING VEERDIENST
De Kamer van Koophandel te Alk
maar, die heden vergadert, richtte op 21
Maart jl. het volgende schrijven aan de
N.V. TESO:
Onder verwijzing naar ons vorig
schrijven dato 2 September 1954 brengt
de Kamer nogmaals onder Uw aandacht
dat de opheffing - gedurende het tijdvak
3 October-27 October en na 28 Februari
- van de bootdienst, die te 10.30 uur uit
Helder vertrekt voor de zakenlieden uit
het zuiden, die een dagbezoek aan Texel
willen brengen, ernstig ongerief mede
brengt.
Volgens de thans in die perioden gel
dende regeling arriveren deze reizigers
bij vertrek om 11.40 uur uit Den Helder
eerst te 12.30 uur op Texel en dienen
met de laatste verbinding om 18.00 uur
te vertrekken. In totaal kan men dus
0V2 uur op het eiland vertoeven.
Daarbij dient nog opgemerkt te wor
den, dat de trein, die aansluiting geeft
op de bootdienst van 11.40 uur, te 10.56
uur in Den Helder arriveert en de trein,
aansluitend op een bootdienst, vertrek
10.30 uur uit Den Helder, te 9.56 uur
aankomt, hetwelk d.us verblijftijden in
Den Helder van resp. 44 en 34 minuten
impliceert. Het laat zich aanzien, dat
ook in dit verband een bootdienst met
als vertrektijd 10.30 uur de voorkeur
verdient..
In Uw schi'ijven van 24 September
1954 stelde U. dat het niet mogelijk was
bij de frequentie van 6 diensten een
boot om 10.30 uur uit Den Helder te
laten vertrekken. Wij willen U echter
de invoering van de navolgende ont-
werpdienstregeling - eveneens gebaseerd
op een frequentie van 6 diensten - in
overweging geven:
Vertrek Texel: 5.30 7.45 11.45 14.15
16.25 18.50
Aankomst Den Helder: 6.20 8.35 12.35
15.05 17.15 19.40
Vertrek Den Helder: 6.30 10.30 13.10
15.20 17.45 20.00
Aankomst Texel: 7.20 11.20 14.00
16.10 18.35 20.50
Volgens deze regeling is een verblijf
van 7Va uur bij een dagbezoek mogelijk
en een bootdienst te 10.30 uur vertrek
kend van Den Helder gewaarborgd, het
geen een aanmerkelijke verbetering mag
heten.
Wij hopen, dat U deze wijziging in de
dienstregeling in verband met de be
langen van het bedrijfsleven met ingang
van de winterdienstregeling 1955-1956
ernstig in overweging wilt nemen.
De Kamer van Koophandel en
Fabrieken in Hollands
Noorderkwartier, Alkmaar
De N.V. TESO antwoordde het volgende:
Texel, 24 Maart 1955.
Kamer van Koophandel en Fabrieken
voor Hollands Noorderkwartier,
Varnebroek 1, Alkmaar.
Mijne Heren,
Hiermede berichten wij U de goede
ontvangst van Uw schrijven.
Ten aanzien van het gestelde in
de derde alinea van Uw schrij
ven moeten wij allereerst opmer
ken, dat ook bij de door U opgestelde
dienstregeling grote wachttijden te Den
Helder voorkomen. Zo zal trein 15.15
(boot 14.15 van Texel) in vele gevallen
niet worden gehaald en men dus eerst
kunnen vertrekken met trein 16.15.
De trein die aansluiting geeft op de
boot 20.00 uur van Den Helder arriveert
te 19.10 te Den Helder en geeft derhalve
een verblijftijd van 50 minuten.
Laten wij het tijdvak 28 November-
28 Februari buiten beschouwing, dan is
het toch zo, dat het aantal vaarten ge
lijkelijk over de morgen- en middag
uren moet zijn verdeeld.
Doet men dit niet, dan ontstaat een
ongunstige verhouding tussen de aan
voer- en afvoerdiensten met alle gevol
gen van dien.
Twee aanvoerdiensten in de morgen
uren en vier aanvoerdiensten in de raid-
daguren in de door U opgestelde dienst
regeling moet dus als zeer ongunstig
worden aangemerkt, waarbij nog komt,
dat twee diensten in de morgenuren ab
soluut onvoldoende zijn.
De statistiek wijs uit dat de dienst 9.20
verreweg de drukste dienst is, zodat wij
mogen aannemen, dat deze dienst voor
een groot gedeelte van het publiek
gunstig ligt.
Gaarne geven wij toe, dat in bepaalde
gevallen de dienst 10.30 beter is, doch
uit bovenstaande moge U duidelijk zijn,
dat een te kleine spreiding in de mor
genuren ongewenst is.
Bovendien liggen de vertrektijden 6.30
en 10.30 te ver uit elkaar wat moge
blijken uit de vele verzoeken die binnen
kwamen om hier tussen nog een boot te
laten afvaren.
Zeer zwaar weegt verder het feit, dat
een groot aantal kinderen (plm. 120)
elke dag ruim 1 Yz uur zouden moeten
wachten alvorens uit Den Helder te
kunnen vertrekken.
Wij zijn er van overtuigd dat dit bui
ten de onnoemelijk veel protesten tot
gevolg zou hebben dat vele kinderen de
school te Den Helder niet meer zouden
kunnen bezoeken. Alle kinderen moeten
namelijk 's avonds de warme maaltijd
gebruiken en laten we kinderen uit Den
Burg buiten beschouwing, dan zullen de
overige kinderen uit de andere delen
van het eiland eerst na 8 uur hun wo
ning bereiken. Van enige studie zou in
dit geval niet veel meer kunnen komen.
Voegen wij hierbij tenslotte de lange
verblijftijd voor de laatste boot van Den
Helder, dan moeten wij geloven, dat de
thans geldende dienstregeling de meest
gunstige compromis zal blijken te zijn.
Vertrouwende U onze zienswijze vol
doende duidelijk te hebben toegelicht,
tekenen wij,
hoogachtend, N.V. Texels Eigen
Stoomboot Onderneming, Directeur
TEXELS DAMESKOOR BEHAALT
PRIJS
Het Dameskoor o.l.v. de heer J. Vis
ser heeft als deelnemer aan het Zondag
te Grootebroek gehouden zangconcours,
uitgeschreven door de Bond van Zang
koren in Noodholland, in de derde afde
ling een tweede prijs behaald met 299
punten.
DE NA-OORLOGSE ZESDE
LAMMERENMARKTEN
Jaar Aanvoer Prijs
1946 1200 17—25,—
1947 1060 1926,
1948 900 24—32,—
1949 850 28—38,—
1950 850 37—44,—
1951 700 55—70,—
1952 750 60—76,—
1953 700 43—53,—
1954 900 48—59,—
1955 1100 67—83,—
MOOI FOTOBOEKJE VAN TEXEL
„Dit is ons mooie eiland Texel". Zo
noemde de heer J. Nauta, zijn uitgave,
een handig en door van Gorcum Cie
te Assen uitstekend gedrukt boekje met
een groot aantal foto's van ons eiland.
De heer Nauta heeft met zorg de mooi
ste plekjes van Texel op de gevoelige
plaat vastgelegd.
De Texelse hotel- en pensionhouders
zullen deze nieuwe uitgave zeker graag
op hun leestafel leggen, terwijl vele gas
ten het graag als een mooie herinnering
aan hun bezoek mee naar huis zullen
willen nemen.
Het boekje is zijn prijs (f4,10) stellig
waard.
Hierboven het kranige elftal (met de reserves) van De Cocksdorp, dat het
Schoolvoetbalkampioenschap veroverde: voorste rij, van links naar rechts: Ton-
ny Beerling, Jaap Voorthuizen, aanvoerder, Jan Saai, Aris Eelman en Wim
Vocrthuizen; achterste rij: Mijp de Waard (res.), Martie Boon, Nico Bakker, Tom
van Boven (res.), Meindert Nota (res.), Piet Saai, Jan Bakker, Nico Boon en Arie
Veen. .(Zie verder tweede pagina).
Van Saksische burcht tot „open stadje"
De Ada van Hollandstraat in Plan-Zuid.
Den Burg is de laatste halve eeuw
flink gegroeid. Het laatste huis aan het
Schilderend stond ter hoogte van het
tegenwoordige Groentje. Daar tegenover
lag de vrije natuur. Waar thans het
hoofd onzer gemeente woont stond eerst
het huis van Notaris Dikkers. Dat was
het laatste huis van de Weverstraat.
Veel verder kreeg je de woning van de
heer Hein de Wijn - waarin thans de
familie Kager woont. De Molenstraat
werd eens afgesloten door een fraaie
molen. De eerste uitbreiding begon wel
aan de Kogerstraat en het Schilderend:
in 1908 was het woonhuis van de heer C.
Keijser Hzn., dus op de hoek van de Ko
gerstraat en de Wittekruislaan, het laat
ste perceel van de Kogerstraat. De Ju-
lianastraat is nog maar Piepjong: deze
is getrokken door het voormalige land
van notaris Dikkers, die tevens wethou
der was en wellicht is het niet helemaal
verrassend, de vermelding, dat de hui
den van de „Serbia", die op 14 Januari
1906 in de Zuiderhaaksgronden strandde,
enige tijd aan het hek langs de nieuwe
Julianastraat te drogen hebben gehan
gen. In die dagen was de Warmoes-
straat nog lang niet volgebouwd: men
vond er lange hekken en een houtstek:
een rooster van latwerk. De Waalder-
straa.t eindigde met de woning van de
familie W. Rijk.
Zo is Den Burg dus veel groter ge-
Moderne woningen aan ruime straat.
om „eruit te springen": de kabels wer
den opgegraven en voor een behoorlijke
cent verkocht.
Wij wandelen (in gedachten) de hoek
van de Binnenburg om en zien de Vis-
marl t omringd door zware bomen. Wij
zien er het rechthuis, althans het ge
bouw, waarin voordien de Schout re
geerde en aan de Kantoorstraat de „Kar-
seboom", waarin toentertijd Koos Lips
de kleintjes koffie etc. serveerde.
Wij wandelen verder, want de fiets is
nog niet bekend, trouwens, wat zou dat
een gehobbel geven over die zwerfste
nen! Wij worden getroffen door de snelle
groei van de kastanjeboom op de Ste
nenplaats. Geplant door Pieter Keijser,
de overgrootvader van de heer C. Keij
ser Czn. Pieter Keijser werd geboren op
21 Mei 1798 en op 16 October 1864 stierf
hij. Omstreeks 1830 heeft hij, als burge
meester van Texel, deze fraaie boom
geplant.
Het is 1908. Laten wij eens een bezoek
aan de grote Landbouwtentoonstelling
brengen. Het is avond. „Texel wil"
staat er met grote verlichte letters op
de toegangspoort. Wat wil Texel eigen -
'ijk? Vooruit, maar, ja, de capaciteit van
de gasfabriek laat de voltooiing van het
opschrift niet toe.
Het is zomer. Wat doen we? Wat zul
len we? Vorige week zijn wij nog met
meester Groenewold lopend naar de
Tex. Boys-nieuws
Zondag speelde Boys 2 thuis tegen
BKC 3 voor het Zilveren Kruis. Dit is
een aardige wedstrijd geworden. In de
eerste helft wisten de Boys een voor
sprong te veroveren. Tijdens de tweede
helft was BKC overwegend sterker en
zeer gevaarlijk in de aanval. Doch de
paal en de lat brachten voor de Boys en
kele malen redding. Overigens was de
achterhoede goed op dreef. Zodoende
was de eindstand 31 voor de Boys.
Zondag a.s. Helder 4-Tex. Boys 2.
Vertrek om 10.00 uur van de Groene
plaats. De wedstrijd begint om 2,30 uur.
Zaterdag 25 Juni a.s. organiseert S.V.
Oosterend, vanwege haar 20-jarig be
staan een adspiranten- en welpendag.
Hieraan nemen ook de Boys-adspiranten
en -welpen deel. Over aanvang en ver
trek horen jullie nog nader, jongens.
den ze naar Parijs verkocht. Er waren
-vangers, die honderden z.g. boogjes rijk
waren en er meer dan honderd op één
dag naar de handelaar brachten. Geluk
kig, dat de vogelwet ingreep".
Toch behoefde het vangen van lijsters
niet als de enige afleiding voor de jon
gens te gelden: halverwege Den Burg en
De Koog lag een „theetuin". „Dirkje en
Kors" waren de eigenaars. In deze
speeltuin kon je je best amuseren. Nee,
aan het strand kwam je niet vaak, dat
wat te ver weg. Fietsen? Och, de wegen
Nu en dan wordt e 7 krot opgeruimd
waren te slecht. Zestig jaar geleden was
ik, aldus onze oudere eilandgenoot, de
zesde, die een fiets bezat. Hij kon ons
zo uit het hoofd nog de namen opgeven
van de andere „velocinedisten": Koele-
mij, die alleenvertegenwoordiger van de
Amerikaanse fiets was, C. Room, Brüge-
mann, Koes Boon Pzn en P. Dros.
„Voor ieder paard moest je afstappen,
wilde je een verkeersongeluk vermijden.
Je zette je fiets in de berm van de weg
en ging er voor staan. De voerman nam
zijn paard bij het bit en leidde het dier
zo langs jouw vreemdsoortig vervoer
middel".
69e JAARGANG No. 6950
