9
rrrr
rocn wa
in het harL.
Drie-Eilanden-Trip
Ook Vlieland een goed Vacantieland
8fe'
SSM
aan boord ee
lekker bakkie
troost
De Oudheidkamer heeft nog vele wensen
Maar een bezoek is zeker de moeite waard
ZATERDAG 2 JULI 1955
69e JAARGANG No. 6953
TEXELSE® COURANT
Uitgave N.V. v.h. LangeveAd de Rooij
Boekhandel Drukkerij Bibliotheek
Den Burg - Texel - Postbus 11 -Tel. 11
Verschijnt Woensdags en Zaterdags.
Bank: R'damse Bank, Coöp. Boerenl.
Bank. Postgiro 652. -Abonn. pr. f 1,95 p.
kwart. -f- 20 ct. incasso. Adv. 8 c, p.mm.
met de jeep in volle
l( Vervolg)
TEXEL EN VLIELAND liggen, ge
scheiden door het Eierlandse Gat, he
melsbreed slecht weinig kilometers van
elkander, verwijderd. Vanaf de steiger
bij de Vuurtoren tot die aan de rand van
de Vliehors bedraagt de afstand onge
veer 11 kilometer, maar „De Zeemeeuw"
moet minstens 20 kilometer afleggen om
zijn doel te kunnen bereiken. Dit is te
wijten aan de'vele zandbanken. Geen
bezwaar, zeggen de toeristen, wat is voor
wie van de zee en haar bewoners houdt,
prettiger (vrije-) tijdspassering dan het
dobberen tussen twee stukken land?
'Vooral op zo'n knus bootje als dat van
de N.V. TESO, bestuurd door mensen,
die weten wat een toerist toekomt en
.gaarne de schroef een extra slag laten
doen om U nog iets dichterbij de robben
te brengen. Ook als is het geen officiële
robbentocht.
In 1947 is TESO deze dienst begonnen.
Bij winterdag wordt hier geen officiële
dienst onderhouden. Wellicht is een of
andere Cocksdorper visser dan bereid je
over te zetten. Er wordt meer dan eens
de vraag gesteld of je zo'n tocht niet te
voet kunt doen, dus door het Eierlandse
Gat waden, maar dit zou een hele toer
zijn. „Het is misschien te doen, maar
toch zeker niet in één dag, want je moet
dan profiteren van het lage water. Je
zoudt helemaal over - de Vlakte van
Kerken moeten tippelen. Misschien zou
je een dikke dertig km moeten afleggen"
"f-'::."-
vaart «ver He hors
de strandkiosk. De chauffeur is ziek.
Tijdens het voorseizoen geven we vier
maal per week balmuziek, tijdens het
hoogseizoen iedere avond. De andere
drie avonden amusementsmuziek".
En verder, is hier verder „amusement"
voor de gasten?
„Zeker, iedere avond draait er in het
(enige) dorp een film. Maandagavonds
hebben we in het strandhotel tafelten
niswedstrijden. De exploitant looft de
prijzen uit. De deelname is gratis.
De pianist is een Groninger, de saxo
phonist komt ook uit Apeldoorn".
Wij rekenden af en wandelden het
strand op. Het zeldzame mooie weer had
stellig alle strandgasten naar de Noord-
zeerand gelokt, want er waren al betrek
kelijk veel mensen.
Ja, ook Vlieland is een vacantie-eiland
bij uitstek geworden. Het behoort dan
ook tot de z.g. „Vriendschapseilanden",
de verzamelnaam van de gezamenlijke
Waddenpr opaganda.
In het „Duinkersoord", gesticht door
onze vroegere eilandgenoot, wijlen de
heer N. W. Duinker, staan over de hon
derd zomerhuisjes. Fantastisch mooie
gebouwtjes zijn er bij. Een Harlinger
bezit er 20. Voorlopig is hij uitgevuurd.
Er zijn er voorts, die drie huisjes bezit
ten en velen één. De bouwkosten vari
eerden van de f 10.000 tot de f 12.000,
maar er staan er ook van over de
f 35.000, De heer Duinker dacht aan de
toekomst toen hij dit terrein, uniek ge
legen, tussen strand en bos, van de Staat
En zo stonden wij dan na een uurtje
.op het eiland onzer Noorderburen. Die
vreemden voor ons zijn, want wanneer
gaat een Texelaar nu naar Vlie? En
wanneer komt een Vlielander nou een
buurpraatje maken op Texel? Een heel
enkele keer komt de Vlielandse Toneel
club hier een uitvoering geven en er is
ook al een tegenbezoek afgelegd, maar
frequent is dat toch niet!
„Over het steigertje maar!" Aldus het
advies van een der gebr. Boon, „dan
houdt U droge benen!" Het steigertje is
zeer smal, maar betrouwbaar. Een
chauffeur van Hofstra's Transportbedrijf
heeft een grote jeep tegen de steiger ge
reden. De steiger, stellig het enige bouw
sel in deze „Sahara van het Noor
den". Nee, niet 't enige: in de verte rijst
een soort paalwoning op: het schipbreu
kelingenhuisje.
Mooi is de dag begonnen en groot is 't
aantal reizigers. Hetautootje raakt
propvol. Twee passagiers staan aan een
denkbeeldige lus. Mul is het zand en ver
de eerste duinenrij, maar de jeep levert
't 'm knap. Recht door zee achtte de
chauffeur de kortste weg en zo liepen
wij met gang op een bevloeide zandplaat
toe. Het water spatte weldra hoog rond
het vehikel, dat toen nóg stoutmoediger
scheen te snorren. Natuurlijk moesten
wij dit unieke feit even vereeuwigen en
wij niet alleen: nog nooit hebben we een
Zwitser zó hard zien rennen om de auto
te kieken. Glunderend als had hij een
gemzen vijf ling op de plaat vastgelegd,
besteeg hij het voertuig even later weer.
„Dit is het mooiste eiland!" zei de
chauffeur tegen zijn publiek.
„Ik ben eigenlijk geen chauffeur van
beroep, ik ben de zanger van de band,
die iedere avond in het Strandhotel op
treedt", zo verklaarde de chauffeur ons
later, tijdens een (meer) vertrouwelijk
gesprek, waarbij wij ons doel van de
drie eilanden-trip uiteengezet hadden.
Mijn ntfam is Bob Scholte. Ik woon in
Apeldoorn. Mijn maat werkt overdag in
pachtte. De eerste jaren viel er geen
winst te bespeuren, maar.wij spre
ken nu ook al van een grijs verleden:
plm. .35 jaar terug was dat. Opeens ech
ter nam het bouwen van zomerhuisjes
een hoge vlucht.
De heer Duinker bouwde er ook een
strandpaviljoen. De heer Beekman, de
tegenwoordige exploitant, breidde het
uit met een hotel. Prachtig gelegen, nl.
op de duinrand. Zijn hotel trok dan ook
als geen ander. Helaas trok het niet al
leen toeristen: het oefende ook onweer
staanbare aantrekkingskracht uit op de
golven, door storm en geweld opge
zweept. Het werd finaal weggeslagen,
maar de eigenaar zat niet bij de i(zware)
pakken neer: tegenwoordig ziet U er al
weer- een ander gebouw, zij het van hout.
En weer is hij voor vele weken compleet
bezet en moet hij vele aanvragen zelfs
afschrijven. „Nee, niet afbellen, liever
niet: het telefoneren pp Vlieland is geen
attractie. Dat gaat over Leeuwarden"
Wij hebben getracht om 's avonds Texel
te bellen. Het duurde bijzonder lang. In
die tijd konden wij rustig op ons gemak
de tekening bekijken welke de heer
Beekman van de toekomstige vleugel
van zijn hotel heeft laten maken. Ze
willen de situatie eerst even bekijken
aan de hand van de plannen, welke de
zee met Vlieland's Noordzeekust heeft.
Vanaf de Pinksterdagen bleek dit
Strandhotel tjokvol te zitten. „Wij sla-
CONSULTATIEBUREAU VOOR
ZUIGELINGEN
Woensdag 6 Juli Consultatiebureau
De taxi's en moeders van buiten Den
Burg worden verwacht van 34 uur.
Moeders van Den Burg van 45 uur.
ZONDAGSDIENST DEN BURG
DOKTER ELLAS
fJngaande Zaterdagavond 6 uur)
Vlieland's Dorpsstraat
pen zelf in de huiskamer". Het hotel
biedt plaats aan 50 gasten.
Het is hijig, maar toch kunnen wij het
Vlie overzien en Terschelling duidelijk
waarnemen. De heer Beekman loopt
even weg om de weerberichten op te
vangen. Hij is gewoon niet alleen de
Bildt, maar ook Radio-Hamburg te be
luisteren, „Aan de weerberichten van
Hamburg hebben wij meer dan aan die
van de Bildt", zegt hij.
De strandweg, die het eiland in de
breedte snijdt, begint bij het enige dorp,
dat wel wat op De Cockdorp lijkt, maar
aan twee kanten van de straat bebouwd
is. Het is behoorlijk lang, zoiets als Ou-
deschild, vermoedelijk. Het is een zeer
rustig dorp. Een auto is er nog altijd een
opvallende verschijning. Bromfietsen
zijn er talrijker en wij zagen zelfs een
scooter. „Dat is de dokter!"
Talloos zijn de huizen, welke de be
woners gaarne als gemeubileerd aan
bieden. „Het toerisme is momenteel ver
reweg de belangrijkste bron van bestaan
voor de eilanders". Zo verklaarde de
burgemeester van Vlieland ons toe. Deze
bron kon Vlieland best gebruiken nadat
in 1920 of daaromtrent de Zeevaart
school werd opgeheven en het loodswe
zen zich op Terschelling concentreerde.
Alles en allen die daarbij betrokken wa
ren, verhuisden naar elders. Het aantal
Vlielanders daalde daardoor tot beneden
de 500. Het toerisme was reeds voor de
oorlog van betekenis. De bevolking be
staat uit middenstanders en werklieden,
in dienst van de diverse aannemers,
welke de kustverdediging onderhouden.
Het aantal veehouders is zeer gering en
er moet dan ook melk worden ingevoerd.
Buiten het seizoen vsouit Terschelling,
tijdens het seizoen komt Terschelling
ook melk tekort en dan springt de Vas-
tewal (Friese) bij. Vlieland is maar en
kele tientallen runderen rijk, meest
jongvee, dat door boer Cupido wordt
opgefokt. Het aantal geiten is nog steeds
dalende. Ten tijde van gebrekkiger ver
binding waren die de voornaamste melk-
leveranciers.
Alleen voor patiënten
Voor f 40,word je als patiënt per
vliegtuig naar de Vastewal gebracht.
D.w.z. tot aan Leeuwarden. Verderop
kost het f 1,per vliegminuut. Diverse
malen is daar al gebruik van gemaakt.
De gemeente heeft een regeling met de
vliegdienst te Leeuwarden en wel in
samenwerking met enige andere Wad
deneilanden. Het vliegtuig hebben wij
die dag gelukkig niet in actie gezien.
Evenmin hebben wij die dag geünifor
meerde burgers ontdekt. Nu, de politie
mannen zijn er dun gezaaid. Twee man
rijkspolitie, bij zomerdag versterkt.
De Burgemeester zeide al 1V2 jaar op
Vlieland te wonen. Wij vinden hem nog
al geïsoleerd zitten, stellig slechter dan
onze (eigen) burgemeester: „Voor ver
schillende dienstzaken kan ik nooit op
één en dezelfde dag heen en weer. Sinds
1942 is Vlieland voorlopig en sinds 1951
definitief bij Friesland getrokken. Dat
geldt ook voor Terschelling. Dat deze
eilanden meer op Friesland dan op
Noordholland zijn afgestemd merk je
dadelijk aan de taal, ook aan de taal der
toeristen, 's Zomers kunnen zij tweemaal
de Waddenzee naar Vlieland oversteken
en bovendien kan men thans recht
streeks naar Terschelling oversteken. In
het hoogseizoen gaat de boot driemaal
daags naar Harlingen, 's winters slechts
éénmaal.
De reis naar Harlingen duurt rond
twee uur. Dit deed ons uiteraard de
vraag stellen, hoe het met de studiege
legenheid bestaat.
Nu, de jongens, die na de lagere
school willen verder leren zijn niet te
benijden of. de ouders niet, want zij
moeten aan de overkant in de kost.
Vlieland bezit nl. enkel 'n lagere school.
Gelukkig krijgen de ouders, tot een be
paald inkomen kostgeldvergoeding. Dit
is een gemeentelijke en provinciale sub
sidie. Er studeren plm. 25 leerlingen aan
de Vastewal. Zij, die in Harlingen stu
deren komen ieder weekend thuis. Dat
is dan het merendeel.
Na ons afscheid van de burgemeester
wandelden wij nog even door het dorp.
Een prachtig beschilderde Jan Plezier
kwam juist afgeladen vol binnen. Ergens
hing een affiche, waarop de toneelver
eniging haar uitvoering-voor-gasten an
nonceerde. Voor f 1,inclusief belasting
kon je op Donderdag 23 Juni de opvoe
ring van „Het verliefde trio" bijwonen.
In Bruin's Bios. Voorts lazen wij aan
een particulier raam, dat het kantoor
van de gemeente-ontvanger met ingang
van 26 Maart 1955 naar het Raadhuis
wordt verplaatst. Dat Raadhuis is ir
1598 gebouwd, maar op 1855 ver
nieuwd. l(Wordt vervolgd),
U kent het toch ook,
het prachtig gerestau
reerde huis aan Koger-
straat nummer 1 in Den
Burg? Volgens een me
dedeling in de deurkalf
stamt het uit het jaar
1599, een muuranker
draagt het jaartal 1591.
Het juiste jaar willen
wij in het midden laten,
maar dat het oud, zeer
oud, is, daarover bestaat
niet de geringste twij
fel.
De meesten van onze
lezers kennen het fraaie
huisje alleen van buiten.
Maar opent U eens de
onderdeur en stap bin
nen. De heer Stechwey,
sinds dit voorjaar mede
conservator, zal U vrien
delijk ontvangen en
uitnodigen Uw naam te
zetten in een pas aange
legd gastenboek, dat ligt
op een zware koperen
(en natuurlijk oude) le
zenaar.
Het begin is er
Er is al heel wat te
zien in onze Oudheids
kamer. Maar vanzelf is
het er niet gekomen!
Lang niet. In September
1954 maakte de heer G.
de Haan, directeur van
ons Texels Museum, 'n
begin met de inrichting.
Veel geld kon helaas
niet beschikbaar worden
gesteld, hoe graag de
Gemeente het ook zou
hebben gewild.. Maar
veel enthousiasme was
er wel! Oproepen in de
Texelse Courant brach
ten voorlopig niet het
verwachte resultaat.
En dus ging de heer De Haan de
boer op, later bijgestaan door de niet
minder enthousiaste heer Stechwey. En
de inboedel begon te komen.
Beddekwasten: Moeilijk artikel
Al gauw was er een petroleumlamp
voor de „mooie kamér". Maar met de
beddekwasten wilde het eerst niet vlot
ten. Zeker, een oude dame had er wel
een. Maar die wilde ze voor geen geld
missen, want ze zou er echt niet buiten
kunnen. En waarachtig, bij een textiel
handelaar in Den Burg kwamen een
paar prachtige exemplaren tevoorschijn:
ze hangen nu te pronk. Vervolgens kre
gen de „oudheidsjagers" een juweel van
een staartklok in bruikleen. Gaat U zit
ten in een van de (alweer: oude!) stoelen
en luister. Waardig tikt de klok, en de
conservator heeft intussen de „luister
rijke" speeldoos in werking gesteld. U
waant zich in vroeger tijden, waarin
haast een onbekend begrip was.
Wensen, vele wensen
Wij willen het nu eens met U hebben
over de dingen die er nog NIET te be
wonderen zijn. Want daar gaat het hier
eigenlijk om. Misschien staat er bij U op
zolder in een stoffige hoek een oud stuk
je, dat de oudheidskamer verder zou
kunnen opluisteren.
Er ontbreekt, om een voorbeeld te
Ook achter deze gevel is veel moois te bewonderen.
In bijgaand artikel vertellen wij U daar iets over.
LERAAR HELMVLECHTEN
De conservator van het Texels
Museum is van vele markten
thuis. Maar vraag hem niet van
helm een mooi matje te vlechten.
Hij kan het niet. Maar hij zou er
erg graag het fijne van weten.
Is er onder onze lezers iemand,
die de kunst van het helmvlech-
ten nog verstaat? De heer De
Haan wil graag met hem in con
tact komen.
kleed dus. De 16-eeuwse baby vraagt
nog meer, nl. een luiermandje.
Jeugd toont belangstelling
De heer Stechwey, die permanent zijn
spulletjes nóg glanzender oppoetst, ver
telt ons intussen dat er veel meer jeug
digen in de oudheidskamer komen kij
ken dan men had verwacht. Over het
algemeen zijn de jonge bezoekers opge
togen over wat ze te zien krijgen, hoe
wel ze zich nog al eens afvragen of de
mensen vroeger nu wérkelijk wel zo
woonden. Een pasgetrouwd stelletje zou
er dolgraag intrekken. Zij: paardestaart
en spijkerbroek. Hij: Amerikaanse „bor-
stelkop", nauwe broekspijpen en crêpe
noemen, nog veel wandversiering. Oude zolen van een halve decimeter dik. Of
tinnen en blauwe borden: ze zouden
zeer welkom zijn!
De keukenschouw wacht nog op een
„schaar", d.i. de haak met beugel, waar
in de ketel kan worden gehangen. De
Ketel? Neen, ook die is er nog niet. En
dan is er allerlei „beddenboel", of beter
deze jonge mensen zouden passen in een
„oudheidskamer" is een kwestie van
smaak. Het is nu eenmaal zo dat de ui
tersten elkaar zoeken.
„Wenslijst", vervolg en slot
Gevraagd: oude houten emmers en
gezegd, het is er niet. Daar gaan we: 2 I "tobben, een houten kuip, koperen «to
rtel bedsteegordijnen, een sprei, enkele een driehoekskastje en een
groflinnen handgeweven lakens, een
schudbed, en dan nog een „verwar
mingselement": de beddepan. Het zijn
zaken, waarnaar tot nu toe vergeefs ge-»
speurd werd. Onze verre voorouders
pleegden het onderin liggende losse stro
op te schudden met een beddevorkje: is
er ook nog niet. Dan, jawel, een nacht
spiegel. De mensen van vroeger kenden
deze elegante uitdrukking niet, men had
voor dit gebruiksartikel een beduidend
steviger benaming, niet voor tweeërlei
klaptafel, emmers met koperen randen.
Zeevarenden gebruikten in vroeger da
gen een „Jacobsstaf" of graadboog.
Heeft U er een? Aan de visserij-collectie
mankeert een „schaarelliger", terwijl de
de bijna niet te verzadigen museum-
heren nog op zoek zijn naar een „2-per-
soons-wierzeis" en een houten school
tas.
Hoe deftiger het huis, hoe deftiger de
geur. Hoe komt er nu een typische „ou
de geur" in een huis? Dat hangt, zegt de
uitleg vatbaar. Heeft U zo'n oud geval? heer Stechwey, onder andere af van het
Gevraagd: 20 roeispanen aantal gordijnen dat m een huis opge-
Zag U ooit zo'n advertentie? Deze hangen werd U voelt het alweer: het
zonderlinge wens uitte de heer De Haan. om gordijnen, en dan speciaal om
Die spanen mogen zijn van roei- en red- ..valgordijnen
dingsboten, heel of kapot. Waarvoor? De
heer De Haan hult zich in geheimzinnig
zwijgen. Maar hij weet wel zeker dat er
verscheidene jutters zijn, die hem zou
den kunnen helpen. Opdat zij zich mel
den.
O, neen, wij zijn er nog lang niet.
Heeft U wel eens zo'n oeroude ijzeren
vuurmand gezien? Die is er nu eens wél.
Maar er mankeert toch wat aan: het
kleed. Dit diende om de warmte in de examen voor de 1ste klasse: Harry Eel-
mand te houden; een spleet in het kleed man, Nico van Heeringen, Reinoud Kool-
zorgde voor „gerichte warmte" voor ba- haas, Wiebe Laan en Frits Plantinga,
by, die dan zonder gevaar voor kouvat- allen te Den Burg, Adriana de Wolf te
ten geholpen kon worden. Welaan, een De Waal en Koos Zoete te Oudeschild.
U heeft misschien niets? U bent er
stellig niet minder welkom om! Wij ver
zekeren het U: het is écht de moeite
waard te zien hoe onze voorouders zich
het leven binnenskamers gezellig tracht
ten te maken!
GESLAAGD
Aan het Gemeentelijke Lyceum te Den
Helder zijn geslaagd voor het toelatings-
