9-
rocn
in het harL,
Drie-Eilanden-Trip
Terschelling Florissant clank zij het
toerisme
een overstapje
op zee is bij kalm
weer een prettige
onderbreking
WRIGLEY
----
WOENSDAG 6 JULI 1955
Ö9e JAARGANG No. 6954
T
Uitgave N.V. v.h. Langeveld de Rooij
Boekhandel Drukkerij Bibliotheek
Den Burg - Texel - Postbus 11 -Tel. 11
Verschijnt Woensdags en Zaterdags.
Bank: R'damse Bank, Coöp. Boerenl.
Bank. Postgiro 652. - Abonn. pr. f 1,95 p.
kwart, -f- 20 ct. incasso. Adv. 8 c, p.mm.
De kaartverkoop is op Vlieland an- door tot aan Oosterend v.v. Een bejaarde
ders geregeld dan op Texel, d.w.z. voor chauffeur zegt, dat wij dan in zijn bus
de bootreizigers: je dient je kaartje te moeten stappen. Geen luxe bus, maar
kopen aan het loket van het VW-ver- toch beslist niet zo oud als een der pas-
keershuisje aan het begin van de lange sagiers het wilde hebben....
steiger, welke even voorbij „Het Groene West-Terschelling bleek op diverse
Weeshuis" is gebouwd. „Kaartjes gereed heuvels gebouwd. Een uitvoerig dorp
houden" lezen wij, wandelend over die
steiger, in de richting van het dorp.
Het was er eenzaam. Maar de WV-ad
ministrateur verklapte, dat hij op de
drukste dagen wel voor drieduizend gul
den omzette. De geleidehekken zouden
dan dus goed van pas komen.
Het bootje, dat ons naar Terschelling
gaat voeren heet de „Stortemelk". Het is
eigendom van de rederij Doeksen. „Opa
Doeksen", de stichter, die enige jaren
geleden ontslapen is, ventte eens met
steenkool door de straten van West
met steedse allures. Rond 2000 inwoners,
de overige 1620 Terschellingers wonen
over de andere dorpen, veelal slechts
gehuchten, verspreid of op de boerderij
en, zeer groot in getal.
Nauw zijn sommige straten in het
centrum wel en diverse malen zagen wij
een bewijs van verstandig beleid: een
stopbord.
De chauffeur heette Cupido en hij on
derhoudt de dienst al 45 jaar, eerst met
paard en wagen, 35 jaar geleden kwam
de eerste bus. Hij is de baas van dit be-
Terschelling. Hij verkocht het zwarte drijf, dat zes autobussen rijk is. „Ik was
goud per emmer. Met zijn kleine tjalk i eerst matroos bij de loodwdienst, zegt
voerde hij het product aan. Hij boerde hij, maar werd afgekeurd voor mijn
intussen goed en kon op eenmaal de 1 ogen."
bootdienst van Bosman overnemen. Het De bus loopt voller en voller. Het
..weer heel-huids op het Gouden Boltje gearriveerd.
toerisme kwam op. Dat gaf wind in de
zeilen en nog beter ging het bedrijf flo
reren, toen Doeksen zich ook over de
gestrande -of in nood verkerende sche
pen ging ontfermen.
De „Stortemelk" is een van de vele
vaartuigen, die eigendom zijn van Re
derij Doeksen.
Het liep tegen driëen. Precies op tijd
stapten wij aan boord, maar de beman
ning zat in de kleine combuis nog gezel
lig koffie te drinken. „Ja, u kunt nog
wel een plaatje vanaf de dijk maken, als
het tenminste geen tien minuten duurt"
En zo vertrokken wij om drie uur van
Vlieland. Drie korte, krachtige stoten
liet de fluit ontglippen en daar kwam de
dekknecht al aangebeend om de laatste
verbinding met de wal weg te nemen.
Er waren welgeteld acht passagiers.
Ondanks het mooie, maar hijige weer.
Wij zouden 16 kilometer moeten varen
om het derde eiland te kunnen bereiken.
Met èen gangetje van 18 km. liep het
vaartuig er prachtig door. De 600 pk mo
tor had weinig moeite, eerder de boot,
die eenmaal lichtelijk aan de grond liep.
De kapitein vertelde, dat hij op Ter
schelling woonde. Op Texel was hij nog
nooit geweest.
Onze notities blijken, nu wij dit schrij
ven, een uurtje te zijn gestaakt. Geen
wonder als men een eiland gaat verken
nen dat men nog nimmer aanschouwde.
Vooral niet, als men weet een entree te
zullen beleven, zoals geen enkel ander
waddeneiland zou bieden. En inderdaad
is de entree van Terschelling meesterlijk
mooi. De hoge, stoere brandaris, vermoe
delijk reeds in 1484 gebouwd, domineert
Een groene waas over een heuvel met
huizen gestoffeerd. Een haven, waarop
menige zeeplaats diep jaloers zou zijn.
Enorm lang en breed. Er liggen diverse
schepen, zoals de Noord-Nederland, de
Terscheilingerland, de machtige sleep
boot Holland, de snelste van zijn klasse
voor geheel Europa. 3000 pk sterk.
Sleepboot de Zuiderzee. Klein ligt er
de „Brandaris, de reddingboot.
Wij meren en staan even later op het
zeer ruime havenplein. Autobussen met
wordt druk op het havenplein als er een
grotere boot uit Harlingen binnenloopt.
Hetzelfde beeld als op de haven van Ou-
deschild, peinsden wij: de Terschel
lingers zien even benieuwd wie er mee
komt. Een groepje stuurlieden ter koop
vaardij in opleiding toont ook belang
stelling voor de aankomst. Er zijn
evenals op Texels havenplein - gieche
lende meisjes en zeer oude mannetjes
met een grijs verleden,
Maar er zijn heel weinig bewijzen
meer van de klederdracht. In de bus
treffen wij maar één dame aan een
die dichter bij de negentig scheen te zijn
dan bij de tachtig die de oude Ter
schellinger klederdracht nog in
hield.
De jongste Terschellinger vrouw, die
nog de klederdracht voert, is in de ze
ventig. Het loopt daarmee op een eind.
zei iemand welwillend. De bus passeert
de Brandaris, die tussen groen geboom
te oprijst, de Zeevaartschool, genoemd
naar de grote Willem Barendsz. Een in
ternaat voor leerlingen dezer school. Wij
komen ogen tekort. Er moet ergens ook
nog een lagere landbouwschool zijn, een
primaire landbouwhuishoudschool, een
ULO. Links de bossen en de brede dui
nen met hier en daar een glimp van een
half verscholen zomerwoning. Rechts de
weiden. Aan weerszijden van de (enige)
hoofdweg boerderijen. Het bekende Ter
schellinger type met laaghangend dak,
bedekt met de oud-Hollandse pan. Nu
en dan zien we de tengere figuur van 'n
oude boerin over het onderdeurtje ge
bogen. Verschillende boerderijen worden
gerestaureerd. Stellig ten behoeve van
de badgasten.
Er zijn wel een paar honderd boerde
rijen op Terschelling. Het land is ver
kaveld. Wij passeren een aardige zuivel
fabriek en bereiken weldra het verst ge
legen dorp, Oosterend, waar de bus met
een sierlijke zwaai de beroemde Bos
plaat de rug toekeert.
Nee, Terschelling houdt daar niet op
daar eerst begint het mooiste, indruk
wekkendste deel, waar de vrijheid der
vlakten imponeert. Maar wij hebben in
te
diverse bestemmingen staan gereed. j ons leven al duin- en zandvlakten
Wij willen het eiland eens in zijn ge- over aanschouwd, niet waar.
heel gaan bekijken. Alle acht dorpen De bus, die zo prettig leeg geëbt was.
loopt successievelijk toch weer tjokvol
en niemand is bereid een raamje te ope
nen. De Terschellingers zijn blijkbaar
bang voor „de trek".
Op eenmaal geeft de motor er de brui
aan. Hij had zijn kuren reeds getoond
door een heftig schokken, maar ten
lange leste schieten ook de 45 jaren van
de heer Cupido als chauffeur tekort.
Een telefoon naar de garage, een nieuwe
bus wordt ingelegd.
Als wij West-Terscheilling weer in
draaien begeven de eerste reizigers, voor
Harlingen of Vleiland zich weer op weg
naar de haven. Op de z.g. „Leugenbank"
bij het „Wakend Oog" zitten de oude va
rensgasten nog steeds te bomen. Mis
sehen bespreken ze de kansen, die de
Renate Leonardt biedt en wellicht zul
len zij die kansen nihil achten. Zij weten
van goudschepenbergen alles af. Strand
de eens voor de Terschellinger kust niet
de Lutine dat Engelse freegat, dat in Oc
tober 1793 met gouden en zilveren sta
ven en munten ter waarde van bijna
een millioen Engelse ponden. Gedeelte
lijk soldij voor het Engelse garnisoen op
Texel, doch in hoofdzaak bestemd voor
Hamburgse bankiers. Wat een pracht
kans hebben hun voorvaderen niet ge
had enstellig benut ook. Georgani
seerde bergingspogingen, min of meer
officieel dus, brachten in de jaren 1800-
1908 nog een kleine honderd staven bo
ven water.
Een halve eeuw later, toen men de
verouderde haken en beugels had leren
vervangen door „moderner" bergings
werktuigen en men beschikte over dui
kers, vond men opnieuw een honderd
staven. Aldus is er officieel van de la
ding ruim een millioen gulden aan
waarde gevonden. Men schat echter dat
er inderdaad wel voor een bedrag tus
sen de tien en twintig millioen is ge
vonden. Van jutterij gesproken.
Geen wonder, dat deze mensen het
boerenbedrijf niet bijzonder waarderen.
De boeren verhuren hun opstallen liever
aan de toeristen en verkopen af en toe
een koe of zelfs een akker. Ach, het aan
tal koeien neemt er nog steeds af. Zo
wordt over de Terschellinger geschre
ven. Evenwel: het eiland floreert. Dank
zij het toerisme.
En dat ze daar ook van wederopbouw
weten toont ons de hoofdstad zelf. West-
Terschelling toch is tijdens de 2de En
gelse Oorlog op de kerk, het stadhuis en
de brandaris na tezamen met de koop
vaardijvloot verbrand, maar het mag er
toch weer zijn. En een boot als de Hol
land was er in de 17de eeuw toch stellig
niet bij
V/ij zagen er ook behoorlijke midden
standszaken.
„De „Noord-Nederland" vertrekt om
zes uur naar Harlingen, maar u kunt op
zee overstappen". Aldus deelde een
(snel gemaakte) vriend ons mee. Het was
wat vlug: in twee uur kan men noch
Texel, noch Vlieland noch Terschelling
doen. Maar de volgende ochtend zou
het weer minder gunstig zijn enons
geen overstapje bezorgen. Dat wilden
wij toch nog meemaken en in het voor-
FILMNIEUWS
A C ALS WAAGHALZEN
Daar zijn ze weer, de onafscheidelij
ke Bud Abbott en Lou Costello. In welke
gedaante deze 'keer? Eigenlijk is dat
minder belangrijk. Zij komen bij de film,
worden filmstudio-eigenaar, landloper,
stuntman, inbreker en politie-agent. De
film is één grote reeks dwaasheden. U
wilt wel van ons geloven dat ten slotte
alles keurig op z'n pootjes terecht komt.
Een lachfilm van het zuiverste water.
VIER MEISJES VAN BROADWAY
Een aardige film uit de amusements
wereld. De leugenachtige manager Lew
Conway is er oorzaak van dat de talent
rijker zanger Dan Carter (Tony Martin)
maar steeds niet aan de slag kan ko
men. Hij wil tenslotte teleurgesteld
weer naar huis vertrekken, maar ont
moet een carrière-zoekend zangeresje,
Nancy Peterson, die aanvankelijk ook
door Conway „geholpen" zou worden.
Nog drie andere meisjes waren door die
zonderlinge sinjeur van de wal in de
sloot geholpen.
Tijdig ontdekken onze vrienden hoe
de vork in de steel zit. Zij komen terecht
bij de echte manager, krijgen een zo vu
rig begeerde kans tot optreden en boe
ken direct groot succes.
De hoofdrollen werden gespeeld door
Tony Martin, Janet Leigh en Gloria De-
haven.
Wereldnieuws
Een 50-jarig bioscoop theater. Adenau
er in New York aangekomen. Engeland
bouwt trailers. De luchtvaart demon
stratie bij Parijs. Het tennistournooi
Wimbledon begonnen. Een duikboot voor
de Britse kust verdronken.
Nederlands nieuws
Zandvoort. Internationale autorace om
de grote prijs van Nederland. Enschedé.
Jubileumtentoonstelling van de Twent
se Kynologenvereniging. Delfzijl. Over
dracht van de drijvende Jeugdherberg
„Pieter A. Koerts". Leiden. Rede van
H.M. Koningin Juliana. Amsterdam.
Olympische dag in het stadion.
seizoen zou ook Vlieland ons nog wel
een vrij bed kunnen bieden, veronder
stelden wij.
Dus op de Noord-Nederland zuid-oost-
waarts. Een mooi schip, dat goed onder
houden en grondig geboend en gewreven
was. Veel passagiers, maar het zou wel
drukker worden naarmate het hoogsei
zoen naderde. Dan vaart Zaterdags en
Zondags ook de sleepboot Holland voor
de toeristen. De hele dag varen de bo
ten dan vice versa over de Waddenzee.
Toeristen halen, toeristen afvoeren. Bij
winterdag moeten de Terschellingers te
vreden zijn met één enkele dienst vv: ze
kunnen dan om kwart voor acht van het
eiland en om half twee uit Harlingen te
rug.
„Volgend jaar Mei krijgen wij ook een
nieuwe boot" zo vertelde ons een dek
knecht alsof hij zeggen wilde: ook
Terschelling gaat met zijn tijd mee, ver
beelden jullie je daar op het Gouden
Boltje maar niks.
Het overstappen is bij kalme zee een
koud kunstje. De boten voeren langzaam
op elkaar af, schuurden langs en tegen
elkaar en in een wip lagen de overstap-
planken gereed. Fietsen, motorfietsen,
alles ging vlot over en weer. In minder
dan geen tijd zaten wij op de Vlielandse
boot „Vlieland". Ook daar was de koffie
best. De koffie op de schepen is altijd
best, ondervonden wij en nergens slaapt
men beter dan op de Waddeneilanden.
Wij troffen een ruime kamer met uit
zicht op de zee en de boot, die mee de
nacht inging. Maar eerder (dan wij) ont
waakte en met drie felle fluitsignalen
acte de présence gaf. Maar die boot kon
ons gestolen worden: wij wilden weer
Zuidwaarts. Bij het stevige ontbijt kwa
men wij in gesprek met een handelsrei
ziger, die zijn autootje maar rustig in
Harlingen op de kade had laten staan.
De overtocht naar Terschelling zou me
f 30.kosten. Ja ik moet ook naar
Texel, maar daar ben je lang niet zo
veel geld kwijt, daar is het best te doen.
Ik heb eens een verhuiswagen zien over
zetten van Holland naar Ameland. Dat
kostte 75 pop."
Vijf-en-zeventig pop behoeft zelfs een
Drie-Eilanden-Trip niet te kosten, tenzij
je vreselijk pech hebt. Zoals dat
gezin uit Diedam, dat de bus miste. Geen
wonder, meneer, als je acht minuten
voor tijd vertrekt. Het heeft toen nog
even gerookt bij dat gesprek tussen de
bedrogen toerist-hoofd-des gezins en de
directeur van de autobus-onderneming
Vlieland. Ten leste heeft de godsdienst
onderwijzer gezegd: „Kom mee, vrien
den, j ullie kunt bij mij logeren. Wees
welkom". Dat alles vertelde de heer uit
Diedam ons de volgende morgen aan
boord van de Zeemeeuw. „Ik had, toen
ik de bus miste, zelfs geen geld bij me
voor een hotel, bekende hij openlijk. En
fin, wij zijn weer een ervaring rijker
geworden."
Toen de man even later op het Eier-
landse Gat dobberde en de kijker op de
zeehonden richtte, scheen het incident
van Vlie echter al weer tot het verre
verleden te behoren.
CONSULTATIEBUREAU VOOR
ZUIGELINGEN
Heden, Woensdag Consultatieureau
De taxi's en moeders van buiten Den
Burg worden verwacht van 34 uur.
Moeders van Den Burg van 45 uur.
Z AKENNIEU WS
„JAWA-JUBILEUM" OP TEXEL
De firma M. en A. J. Vonk, Koger-
straat-Hogerstraat, Den Burg, verkocht
dezer dagen haar vijftigste „Jawa"-mo-
torrijwiel, het bekende product „waar
Beers' Service achter staat". D.w.z. dit
was het vijftigste Jawa-product, dat
door genoemde firmanten na de oorlog
werd afgeleverd. „Voor zowel het eerste
als het laatste Jawa-motorrijwiel blijven
de nodige onderdelen verkrijgbaar", al
dus de motorhandelaren, die ons er
voorts op wezen, dat het niet alleen een
genoegen is om motor te rijden, maar
dat zulks met nóg groter plezier gedaan
wordt als men weet, dat men kan blijven
rijden en dank zij de voorraad onderde
len vlug geholpen kan worden. (Zie ook
de adv.).
Vraagt Uw leverancier:
Ilandbalnieuws GDS
't Programma voor deze week is:
Woensdag 6 Juli (heden) GDS 1—Texel
om 7.30 uur. De adspiranten spelen
Zaterdag 9 Juli als volgt: GDS b - Texel
a om 2.30 uur. GDS a - Texel b om 3.15
uur op het Boysveld. En vanmiddag in-
plaats van trainen om 4 uur GDS b GDS
En allemaal komen hoor!!
OPBRENGST COLLECTEN
De opbrengst van de collecte voor de
gezamenlijke militaire fondsen is:
Den Burg f 117,10; De Cocksdorp 13,82;
Midden-Eierland 17,35; Zuid-Eierland
11,51; Den Hoorn 19,40; De Koog 21,59;
Oosterend 40,84; Oudeschild 30,96 en De
Waal 18,28. Dit maakt een totaal bedrag
van f 290,85.
KRAAMZORGCENTRUM DEN
HELDER EN OMSTREKEN
Bovengenoemd bureau houdt zitting
op Donderdag 7 Juli a.s. van 3-4 uur in
het consultatiebureau-gebouw. De aan
vragen voor kraamhulp kunnen ook
schriftelijk worden gedaan aan het
Kraamcentrum, Pasteurstraat 135, Den
Helder, Telefoon 3596.
BENOEMING
De heer T. Bosker, medisch student te
Groningen, werd per 1 Juli tot badmees
ter te De Koog benoemd.
TEXELSE MARKT
Den Burg. Aangevoerd op 4 Juli 1955:
;0 lammeren 70—82; 3 koeien 750—950;
42 biggen 5060; 9 n. kalveren 4565.
SCHOOLREISJE DE WAAL
Dit jaar ging de Waalder schooljeugd
vier dagen op reis. Nadat de jeugd enige
tijd geboeid was door het luchtverkeer
op Schiphol ging de tocht langs de Vecht
via Loosdrechtse plassen naar Utrecht
In het Spoorwegmuseum was veel te
zien en vooral ook te doen. Menige jon
gen beklom de reus van een locomotief,
terwijl vier kinderen een complete sein
installatie moesten bedienen.
Na nog even de prachtige Sint-Jan in
Den Bosch bezichtigd te hebben werd
het einddoel van de eerste dag, Vught,
bereikt. Op de tweede dag werd het die
renpark bij Eindhoven bezocht. Vervol
gens heeft de jeugd aan de ingang van
de mijn Maurits gezien hoeveel duizen
den mijnwerkers aan het werk gingen.
Spoedig bereikten we het Limburgse
heuvellandschap en de oude stad Maas
tricht. Wandelend langs de St Pieters
berg en de Enci werd de Belgische grens
bereikt. Wat zouden ze graag een kijkje
genomen hebben achter de slagboom.
Nu, dat mocht. De douane liet ons door
en via het dorpje Lanaye, waar iedereen
Frans sprak, werd een kijkje genomen
bij de beruchte stop van Lanaye. Bij de
grens stond de bus, die ons snel naar
het grote Amerikaanse kerkhof Margra
ten bracht. We werden allen stil bij die
duizenden witte kruisen.
Over het mooiste en hoogste deel van
Nederland, vol haarspeldbochten en ook
prachtige vergezichten, bracht de chauf
feur ons veilig naar Vaals.
's Avonds wandelden we weer naar de
grens, waar nu de Nederlandse en Duit
se douane de wacht hielden. Ook hier
werd de Waalder jeugd doorgelaten, zo
dat we wandelden tot aan de rand van
Aken. Niet verder, want het drielanden
punt en de Vaalserberg wilden we ook
nog graag bekijken.
De derde dag werd begonnen met een
bezoek aan de grotten van Valkenburg
en een afdaling in de mijnen, 's Middags
friste ieder lekker op in het natuurbad
de Piasmolen bij Nijmegen. Het berg
spoor naar Berg en Dal werd natuurlijk
niet vergeten.
De laatste dag werd, ook nuttig be
steed. Na een bezoek aan het Valkhof
ging de reis via de Betuwe naar de So-
la-fabrieken in Zeist, waar de jeugd be
halve een zeer leerzame rondleiding ook
een tractatie en een mooi souvenir ont
ving.
Via Amsterdam, Volendam en Wierin-
germeerpolder ging het huis toe na een
mooie en prettige reis.
KAuW
heerlijk - verfrissend
zuivert de adem verhoogt
uw energie en levenslust
SS^een
gezonde