9
rocn /wa
in het hart-.
„De DageraacT liep vlot
van stapel
r:iS-i
SKjJKl S5 E -
Teso's vlaggeschip nadert voltooiing
Mevrouw De Lugt verrichtte de
doopplechtigheid
j
WOENSDAG 31 AUGUSTUS 1955
TEXELSE® COURANT
69e JAARGANG No. 6970
Uitgave N.V. v.h. LangeveAd de Rooij
Boekhandel Drukkerij Bibliotheek
Den Burg - Texel - Postbus 11 -Tel. 11
Verschijnt Woensdags en Zaterdags.
Bank: R'damse Bank, Coöp. Boerenl.
Bank. Postgiro 652. - Abonn. pr. f 1,95 p.
kwart. 20 ct. incasso. Adv. 8 c, p.mm.
Mevr. C. E. de Lugt-de Vries verricht de doopplechtigheid: 'n ferme tik met het
sierlijke, zilveren bijltje - met inscriptie - en daar sloeg de fles champagne
stuk tegen de boeg, terwijl tegelijkertijd de naam van de boot onthuld werd.
„IK DOOP „DE DAGERAAD" EN WENS U EEN BEHOU
DEN VAART TOE". Wij bevinden ons in Arnhem, op de werf
van de Arnhemse Scheepsbouw Maatschappij en beleven een
groots, historisch moment: de te water lating van het nieuwe
vlaggeschip voor de N.V. Texels Eigen Stoomboot Onderneming.
Het nieuwe vlaggeschip, dat een eind zal kunnen maken aan
de huidige moeilijkheden waarmee het eiland Texel de laatste
jaren te kampen heeft.
Mevrouw C. E. de Lugt-de Vries,
echtgenote van de President-Commis
saris der N.V. Teso, is zojuist in tegen
woordigheid van de Raad van Commis
sarissen en Directie der N.V. TESO
en hun dames, burgemeester C. de
Koning en echtgenote, de heer G. J. B.
Mulder, oud-pres.-comm., en echtge
note, kapitein List en echtgenote, de
heer M. C. de Gorter, administrateur
en echtgenote, de hoofdmachinist, de
heer C. P. Karsman en echtgenote, de
heer G. Kaczor, hoofd-conducteur, en
echtgenote en de heer J. Boekei, chef-
monteur, en echtgenote, door de Directie
van de A.S.M., de heren O. E. en J. J.
Prins en andere leidinggevende figuren
van de scheepswerf naar een Ere-tri-
bune geleid om het nieuwe schip te
dopen.
De fles met champagne is present
alsmede „het doek", waarachter de
naam van de nieuwe boot thans nog
schuil gaat. Mevr. de Lugt wordt een
sierlijk, zilveren hamertje aangeboden.
Horloges worden geraadpleegd en dan
horen wij: „Mevrouw, het is half
twee Een moment later slaat de fles
met champagne aan stukken tegen de
boeg van het nieuwe schip en tegelijker
tijd wordt de naam onthuld: „De Dage
raad". Een nieuw schip, vernoemd naar
een vaartuig, dat op 4 Augustus van het
jaar 1908 als Teso's nieuwe schip te
Oudeschild binnenliep. Tot 1935 deed
het dienst.
Terwijl het gezelschap met gespan
nen aandacht het nieuwe schip volgde
op zijn weg naar zijn element, werden
door de Texelse Courant op alle dorpen
bulletins aangeplakt, waarop de naam
van de nieuwe boot vermeld stond.
Tientallen oplossingen waren ingezon
den voor de prijsvraag: „Hoe zal de
nieuwe boot heten?" Niet één van de
deelnemers heeft dit geraden. Ach, wij
vergeten gauwWie denkt nog terug
aan de tijd, waarin „De Dageraad" be
schreven werd als een prachtig schip
met een aan de eisen des tijds aange
paste accomodatie? Niemand? Ja, toch
nog menigeen, vooral de ouderen onder
ons, die de historie, de aanleiding tot
de stichting van TESO meegemaakt
en krachtens eigen ervaring recht tot
spreken hebben! De „Dageraad" was
immers de eerste eigen boot, een schip
dat zo populair was, dat de concurrent
er spoedig de brui aan gaf: TESO, de
solidariteit der eilanders, die zich on
rechtvaardig bejegend hadden gevoeld,
zegevierde.
En aan die glorievolle tijd heeft men
weer eens willen herinneren, tevens ook
aan de verdiensten van de voormalige
„De Dageraad".
Zo zou de geschiedensi zich ten op
zichte van de naam herhalen. Na 47
jaar! Na een zee van tijd, waarin enorm
veel veranderd is, op èn buiten Texel.
Er passeerden twee wereldoorlogen, er
passeerde een hevige crisis. Maar
TESO hield stand. Allerlei problemen
kreeg zij op te lossen. Was het in 1908
al een gebeuren om door de gehele
Nederlandse pers besproken te worden,
het in de vaart brengen van een schip
als de nieuwe „Dageraad" is nog weer
heel wat anders: de voormalige Dage
raad kostte 74.000, de nieuwe één
millioen, drie honderdduizend gulden!
De tegenwoordige verhoudingen zijn er
evenwel óók naar: in 1912 vervoerde de
„Dageraad" nog geen 54.000 passa
giers, de nieuwe „Dageraad" zal voor
volgend jaar zeker op 340.000 passa
giers moeten rekenen. Daarenboven
een 30.000 auto's.
Nu, de auto's kunnen komen: „De
Dageraad" heeft een enorm dek en kan
er zo'n 25-30 auto's op bergen.
Een nieuw schip. Geen alledaags ge
beuren. Een feestelijk feit. Op de
kranen van de Arnhemse Scheepsbouw
Mij wapperden vlaggen en op de Ere
tribune de TESO-vlag met het groen
zwart naast de ASM-vlag. Voor het
hoofdkantoor vormde een peloton zee-
kadetten van het opleidingsschip „Wil
lem Ruysch" een erehaag om de doop
plechtigheid reliëf te geven.
De doop, het Wilhelmus, een ont
roerend moment. Er komt beweging in
de tien wagentjes, waarop het schip
staat. Langzaam glijdt „De Dageraad"
haar element tegemoet. Eén voor één
vallen de stutten vervolgens weg en
dan ligt het schip prachtig vrij.
Wij begeven ons op een punt aan de
kade pal voor de boeg en mogen con
stateren, dat zich hier gelukkig géén
andere (pijnlijke) geschiedenis her
haalt: „De Dageraad" ligt zo vlak als
men maar wensen kan! Mooi van lijn.
mooi van kleuren: het wit domineert,
dan crème en groen en rood tot onder
Het grote moment is daar „De Dageraad" Ligt voor het eerst in haar element. Smaakvol gepa-
voiseerdblinkend in de volle zomerzon, was dat een machtig schouwspel. „Een plaatje
is duizend ivoor den waard", feitelijk is verdere beschrijving van het fraaie schip overbodig, maar
wie zich ervoor interesseren vinden hieronder een uitvoerig verslag van deze voor Teso en Texel
zo belangrijke dag.
de waterlijn.
„Een mooi schip!" zegt burgemeester
De Koning, „Ik zou er best eens een
pleziertochtje mee willen maken." Ka
pitein List, die nog op de voormalige
„Dageraad" heeft gevaren, blijkt ook
onder de .bekoring van het nieuwe
vlaggeschip te zijn. Hij gaat het meteen
bekijken. „Prachtig van bouw, het
model van de boeg is zo mooi".
Wij gaan er allemaal heen. Om het
ruime autodek te bewonderen. „Daar
kan wat op!" hoor je prijzen. Het dek
is gedeeltelijk overkapt en daar kan een
flinke serie auto's staan. Op het niet
overdekte gedeelte kunnen verschei
dene vrachtauto's met-hoge lading een
plaatsje vinden. Ongeladen vracht
auto's, zonder permanente hoge op
bouw, kunnen ook van het hogere over
dekte gedeelte gebruik maken.
Algemeen blijkt de indruk dan ook,
dat de keuze uitstekend is. Zo kan men
weer goed vooruit. Ook de inrijpoorten
zijn aanmerkelijk breder dan van de
„Dokter Wagemaker" en de chauffeurs
zullen hun auto's dan ook vlotter op
en af kunnen dirigeren. Als eenmaal
ook de getijstoepen van de ruime haven
ingang en a.s. ligplaats gereed zijn zal
ook in dat opzicht tijdwinst geboekt
kunnen worden.
Dit schip is 57 meter lang, vijf meter
langer dan de „Dokter Wagemaker".
Het dek is tien meter breed efi dus bijna
twee meter breder dan dat van de
„Dokter Wagemaker". De insiders
weten, wat dat voor het manoeuvreren
van auto's betekent!!
Welk een prachtige boot ook voor de
passagiers. Er was Zaterdag nog wel
geen enkele stoel of bank aanwezig,
maar met een weinig fantasie zaagt ge
toch reeds de complete inrichting. Door
een aparte passagiersingang bereikt
men een ruime hall, waarop diverse
trappen uitkomen: naar het tussendek,
waar zowel een salon eerste als tweede
klasse ligt, naar het promenadedek de
salon voor de le klasse, toegerust met
een moderne bar, die via een lift met
de beneden liggende pantry (het buf
fet) in verbinding staat. Daar, op het
hoofddek, is ook een salon voor 2de
klasse en de hut voor de conducteur.
Alle hutten worden voorzien van
centrale verwarming en mechanische
ventilatie. Achter de stuurhut ligt de
ventilatorenkamer.
Het brugdek is een hoofdstuk apart.
Een machtig gezicht en een machtig uit
zicht voor de kapitein. Wij vermoeden,
dat kapitein List met nóg meer tegen
zin de pensioengerechtigde leeftijd tege
moet ziet
Helemaal aan de andere kant van het
autodek liggen de verblijven van de be
manning. Daar bevindt zich tevens de
posthut.
Een modern schip, waarop menig
zeeman jaloers zal zijn. Gebouwd onder
toezicht en volgens klasse Bureau Veri
tas voor de kleine kustvaart met ijsver -
sterking en volgens voorschrift van de
Nederlandse Scheepvaart Inspectie.
Wij twijfelen niet aan de voortreffelijk
heid ervan. „De kleine kustvaart". Zou
het schip zich ergens ter wereld en op
welke Oceaan ook, niet in haar element
voelen? „Met ijsversterking". Wij den
ken aan de moeizame tochten van de
„Wagemaker". Dan bleek de „Mars
diep" het nieuwere schip verre de baas.
Nu, de „Dageraad" zal, zo verwacht
men, de ijsbarrières even goed aan
kunnen als de „Marsdiep".
Maar niet alleen in dat opzicht is
van verbetering sprake: er komt een
radar-installatie aan boord, een mobilo
foon-installatie, een loudhail-installatie,
echolood, electrische stuurmachine,
waardoor het bekende scheepsrad over
bodig is geworden en de kapitein zich
geconfronteerd ziet met een stuurinrich
ting, welke onmiddellijk aan die van een
vliegtuig doet denken. Voorts is er een
hydraulische hand-stuurmachine voor
bediening van het voorroer, een elec
trische ankerlier en een electrische
kaapstand.
Een nieuw schip en tevens een schip,
dat wat mans is: het zal door een 600 pk
8 cylinder „Industrie" dieselmotor met
een verstelbare schroef 12.5 mijl lopen.
Geen seintjes „Vooruit", „Vlug
„Langzaam", „Achter" meer naar de
machinekamer, maar straks alles direct
in handen van de kapitein, die de motor
onafgebroken op gelijke snelheid kan
laten draaien en de vaart en het voor
uit- of achteruit varen eigenhandig op
de eenvoudigste wijze kan uitvoeren.
En dan nog weer allerlei andere instal
laties, zoals twee hulpaggregaten met
25 KW dynamo, 110 volt gelijkstroom,
voor de aandrijving van pompen, com
pressoren enz.
„Wij lazen het om één uur in de
Zie vervolg op pagina 4
Dit is een opname van de komst van de voormalige „Dageraad", die op de
werf „Hubertina" van Jacobs en Bunge, Haarlem, werd gebouwd en op 4
Augustus 1908 voor de eerste keer de haven van Texel binnenvoer.
„Geen besje bleef bij het spinnewiel", heel Texel liep, naar het scheen uit,
om getuige te zijn van dat historisch moment.
Deze foto - van wijlen de heer L. Bakker, uit Oosterend - geeft wel een dui
delijk beeld van de drukte aan de haven van Oudeschild.
De Baron Rengers voer he^nieuwe schip tegemoet. Aan boord van de Dage
raad bevond zich het Texels Fanfarecorps. Bij de haven kwam de Texelstroom
van schipper Mets het nieuwe schip verwelkomen. De ontvangst te Oudeschild
droeg een geestdriftig karakter. Een concert op de Groencplaats en een feest
maaltijd in "de Lindeboom besloten deze voor Texel zo betekenisvolle en ge
wichtige dag.
26 Jaar lang voer zij op de Waddenzee en werd op 3 December aan sloper
Van Praag, Den Helder verkocht voor de indrukwekkende som van f500,—
