9
roen
in het harL..
Gemeenteraad Texel
Buurtschap Zuid-Haffel
°P
reis
Wim de Boer en Leo Gar ritsen
veroverden hun wisselbeker definitief
De
Hervormde Kerk van Den Hoorn
in de steigers
WOENSDAG 14 SEPTEMBER 1955
69e JAARGANG No. 6974
T E X E LS E «COURANT
Uitgave N.V. v.h. Langevród de Rooij
Boekhandel Drukkerij Bibliotheek
Den Burg - Texel - Postbus 11 -Tel. 11
Verschijnt Woensdags en Zaterdags.
Bank: R'damse Bank, Coöp. Boerenl.
Bank. Postgiro 652.-Abonn. pr. f 1,95 p.
kwart, -f- 20 ct. incasso. Adv. 8 c, pjnm.
Vergadering van de Raad der ge
meente Texel op Dinsdag 20 September
1955, des namiddags 2.30 uur ten Raad-
huize.
Texel, 10 September 1955.
Burgemeester van Texel.
DE KONING,
1. Notulen.
2. Ingekomen stukken en mededelingen.
3. Verlening van een vaste aanstelling
als maatschappelijk werkster bij de So
ciale Dienst aan mej. R. Dijkstra.
4. Verlening van eervol ontslag aan de
heer T. A. van der Laan als hoofd dei-
openbare school in Midden-Eierland.
5. Benoeming van leden van de advies
commissie als bedoeld in artikel8, le lid,
der woonruimtewet 1947.
Aanbevolen worden, wegens perio
dieke aftreding, de heren:
1. A. Dros Bzn, 2. C. H. Roeper; 1. Jn
Daalder, 2. S. v.d. Vis; 1. B. Oostra, 2.
C. P. Karsman; 1. J. Buisman, 2. C.
Merkx; 1. M. W. Koorn, 2. J. J. Vonk.
6. Vaststelling van een verordening op
de huurcommissie, als bedoeld in arti
kel 8, 3e lid, van de Huurwet.
7. Benoeming voorzitter, vice-voorzitter
en leden van de huurcommissie, als be
doeld in artikel 8, 3e lid, van de Huur
wet. Aanbevolen worden, als voorzitter,
de heren:
1. A. Dros Bzn., 2. C. H. Roeper;
als vice-voorzitter, de heren:
1. Jn Daalder, 2. S. v.d. Vis;
als leden, de heren:
1. B. Oostra, 2. C. P. Karsman 1. J.
Buijsman, 2. C. Mer.kx; 1. M. W. Koorn,
2. J. J. Vonk.
8. Beslissing op een beroepschrift van
de heer P. Dros Bzn. tegen een hem
verleende voorwaardelijke bouwvergun
ning.
9. Beslissing op een verzoekschrift van
de heer P. Boersen op een tegemoetko
ming als bedoeld in artikel 13 der La-
ger-onderwijswet 1920.
10. Verlening van een bijdrage aan de
heer M. van de Wetering in de kosten
van de opleiding van zijn dochter Anto-
nia Adriana tot onderwijzeres.
11. Wijziging besluit inzake vestiging
van een erfdienstbaarheid in verband
met de aanleg van een vloeiweide te De
Koog.
12. Aankoop van de panden Zwaan
straat 2 en 4 te Den Burg van de heer
Joh. Witte te 's-Gravenhage.
13. Aankoop van een perceeltje grond te
Den Burg van mevr. G. Roeper-Eelman
te Gramsbergen.
14. Hernieuwde vaststelling van de zo
merwoningen-verordening.
15. Voorstel inzake de bouw van 10 wo
ningwet-woningen.
16. Uitbreiding van de verwerkingsin
richting tot een destructor.
17. Vaststelling van de begroting van de
dienst van gemeentewerken voor de
dienst 1956.
18. Goedkeuring van de begroting van
de Sociale Dienst in de gemeente Texel
voor het jaar 1956.
19. Vaststelling van de gemeentebegro
ting voor de dienst 1956, alsmede ver
zoek om verhoging der algemene uitke
ring uit het gemeentefonds.
20. Vaststelling van de le wijziging_ van
de gemeentebegroting voor de dienst
1956.
21. Vaststelling van de 32e, 33e en 34e
wijzigingen van de gemeentebegroting
voor de dienst 1955.
Zo het weer was op 7 September, lokt
het reizen zeker wel aan. Niet te warm
en toch heerlijk zomerweer. Met de eer
ste boot vertrok de buurtschap van
Zuidhaffel, die ieder jaar een trip orga
niseert, naar Den Helder om vandaar
met een touringcar van de N.V. TESO,
bestuurd door de onvolprezen en rusti
ge chauffeur Koegelberg, een reis te ma
ken door Friesland en speciaal naar
Giethoorn. In Franeker werd eerst het
Planetarium van Eise Eisinga (1744-
1828) bezichtigd. Men ziet er de sterren
hemel afgebeeld, zoals die zich vertoont
op het ogenblik der aanschouwing bo
ven de kimmen. Links en rechts geven
twee wijzers het tijdstip aan van de op
en ondergang der zon, terwijl de andere
de op- en ondergang van de maan aan
wijzen. De zoldering vertoont de plane
ten Mercurius, Venus, Mars, Jupiter,
Saturnus, de aarde en de maan in haar
bewegingen om de zon. Men moet zeker
bewondering hebben voor deze eenvou
dige man, een gewone wolkammer, die
zulk een vernuftig uurwerk wist samen
te stellen.
Vandaar naar de grote Frico melkfa
brieken te Leeuwarden. Onder leiding
van de heer Kastelein werd een excur
sie door de fabriek gemaakt. Deze fa
briek, die een tapcentrale is van de
melkfabrieken, heeft een jaaromzet van
153 millioen gulden en per minüut
wordt er voor f 800,aan producten
afgeleverd. Na de bezichtiging werd de
bezoekers een verfrissing aangeboden.
Toen naar Giethoorn. In hotel ,,De
Lindehoeve" aangekomen werd eerst de
inwendige mens verstrekt en een wan
deling gemaakt door een gedeelte van
dit typische dorpje. We zagen het ver
voer van vele landbouwproducten, alles
per „punter". Toch was er ook een mo
derner bedrijf. Daar was een hooiblazer
in werking, iets wat we hier zeker niet
hadden verwacht. De „'grote Piet" zou
ook even een handje helpen, doch aan
gezien het niet zulk kurkdroog hooi
was, nam hij zijn „prikken" te groot,
zodat de blazer verstopt raakte en er 'n
klein meisje in moest kruipen om de
machine weer bedrijfsklaar te maken.
Zo zie je: lands wijs, lands eer, en over
al is een andere manier van werken.
Voor punteren kwamen we jammerge-
noeg tijd te kort. Iets waarvan „Kleine
Piet", die nogal eens over pijn in de rug
klaagde, omdat hij, naar hij zei, z'n
B.H.'tje verkeerd om had, zich zoveel
had voorgesteld. Kees, die voor moeder
een stuurrad kocht voor op de schoor
steen, geeft hiermee lelijk het roer uit
handen, menen wij.
Langs de vele grote meren gingen we
naar Emmeloord in de N.O.-polder,
waar we versteld stonden van wat in 'n
zo korte tijd tot stand kan worden ge
bracht. Waar nog voor enige jaren de
zee .spoelde, vindt men nu kapitale boer
derijen en flinke dorpen. Prachtige auto
wegen doorsnijden de polder. Emmel
oord, het middelpunt van deze polder, is
groots van opzet. Brede straten en grote
pleinen laten zien, dat er ook op snel-
verkeerd is gerekend.
Vandaar huistoe. Op Kornwerderzand
werd nog even halt gehouden en werd
„tante Trijn" nog even geknipt door
Kneel", die meerdere malen met haar
Leo Garritsen en Wim de Boer hebben
hun zin: de wisselbeker, welke zij vorig
jaar in de Ronde van Eierland verover
den, kan nu definitief door hen bewon
derd blijven. Ook hu zaten zij allebei in
een „eigen" klasse nl. resp. zonder en
met versnelling. Wij vermoeden, dat de
jongens „met versnelling" Zaterdag op
de vrijwel boomloze wegen van de wijde
polder prettig geprofiteerd hebben van
de behoorlijke wind. Wie géén beker
veroverden waren misschien niet eens
diep teleurgesteld, want Garritsen en De
Boer waren nu eenmaal de favorieten,
terwijl Garritsen de tengere Adrie Dij
ker van Den Hoorn op zijn beurt ge
ducht in de gaten diende te houden, wat
uit de uitslag blijkt: Adrie werd van de
afdeling gewone fietsen nummer twee.
Wim de Boer's rivaal was Adrie de
Wolf uit De Waal. De voorsprong bij de
finish was evenwel zodanig, dat De
Boer geen ogenblik vrees gekoesterd zal
hebben te worden geslagen. Trouwens,
hij maakte meteen deel uit van het
clubje, dat vanaf café Hooijberg in ra
zende snelheid op de eindstreep afging.
Wachtmeester Schuurman verzekerde
ons, dat ze een vaart hadden van dicht
bij de zestig kilometer per uur. Hoe je
het daarbij op een gewone fiets wil en
kan bolwerken is ons een raadsel!!
Omdat wij al tweemaal verscheidene
kolommen aan 't wielerevenement 1955
hebben gewijd (Ronde van Cocksdorp en
Texel) moeten wij wegens plaatsgebrek
thans met een beknopt verslag volstaan,
helaas, want deze tak van sport geniet
momenteel op Texel een ongekende po
pulariteit: wij vernamen reeds, dat ze
in De Waal voor a.s. weekend ook al een
ronde op touw willen zetten (zie elders
in dit blad) en bij geruchte zijn ze op
andere dorpen ook al zoiets van plan!!
De commissie, die de Ronde van Eier
land weer verzorgde, kan op een ge
slaagd, en goed georganiseerd festijn te
rugzien. Alles klopte als een bus. Mees
ter Zwart was weer op zijn post ais
„Verbindingsofficier" en kweet zich als
zodanig zoals wij van hem gewend zijn.
Wat was er een volk op de been, vooral,
toen de wedstrijd op zijn hoogtepunt
kwam: aan weerszijden van de touwen
puilde het van het publiek. Een span
nend moment, die finish, die eindsprint.
Zoals gemeld, werd W. de Boer, Oude-
schild, in de klasse met versnelling nr. 1,
2de werd Adrie de Wolf, derde Jan
Beerling, De Cocksdorp.
De Boer deed over de 48 km 1 uur, 20
minuten en 24 seconden. De eerste ronde
deed men in 24 minuten 26 sec., 2de in
27 min., 49 sec, 3de in 28 min. en 9 sec.
De eerste ronde was de stand: 1. J.
Zuidewind, ruim een lengte voor; 2. J.
Beerling, 3. Theo Reij, allen met ver-
snellingsfiets; 2de ronde: 1. De Neeve, 2.
A. de Wolf, 3. J. Zuidewind, allen met
versnellingsfiets. Ze zaten dicht op el
kaar; 3de ronde: 1. W. de Boer, meters
voor, 2. A. de Wolf, onmiddellijk gevolgd
door nr. 3 leo Garritsen, die een fiets
zonder versnelling bereed.
Er startte 26 deelnemers, waarvan 16
met versnellingsfiets. Gemiddeld reden
ze 40 km, soms belangrijk minder, maar
in de sprints, die in Eierland en Dorp
lagen, belangrijk méér.
De sprints werden gewonnen door:
Jan Beerling, De Neeve, Den Helder,
Kees Tollenaar, Henk van Sijp, A. de
toestel in actie kwam Met de Wage-
maker", die deze keer slechts een kwar
tier te laat vertrok, gingen we weer
naar Texel.
Met een woord van dank aan het be-
stuur, dat voor alles hid gezorgd, willen
we dit relaas besluiten. Tot volgend f
jaar!
CULTURELE RAAD
Donderdag 15 September
Den Hoorn, half vier, eerste-steenleg- i
ging o.l.s. Den Hoorn.
Den Burg, 20 uur, Laidbouwhuishoud- I
school. Eerste avond Plattelandsvrou
wen. Spr. Dr. v. Leuserx, arts te Velsen.
Vrijdag 16 September
Den Burg, 20 uur. Aanvang competitie
klaverjasclub Den Burj.
Zondag 18 September
Den Burg, Rij tour bejaarden, georgani
seerd door Ver. voor Volksfeesten en
Texelse Folklore.
Oudesohild, 13,30 uur. Start rijtour be
jaarden.
TEXELSE MARKT
Aangevoerd 12 September 1955
3 koeien 700900; 12 graskalveren 200
280; 120 lammeren 6090; 40 schapen
95120; 74 biggen 4565; 20 rammen
100180; 3 nuchtere kalveren 4555.
CONSULTATIEBUREAU VOOR
ZUIGELINGEN
Heden, Woensdag Consultatieureau
ALLEEN voor de zuigelingen van Den
Burg. De moeders worden verwacht van
34.30 uur.
De moeders van de Buitendorpen wor
den op 21 September verwacht.
S.V. Texel
Texel-Watervogels 61; Watervogels
2-Texel 2 4—3.
Texel behaalde een verdiende over
winning op een wel zeer zwak Watervo
gels. Texel speelde voor de rust met de
harde wind in de rug en al spoedig na
de aftrap scoorde Ruud. Alhoewel Texel
veel sterker was, bleven doelpunten uit;
alleen G. Kuiper doelpuntte, doordat de
W.-vogels, keeper, die overigens een pri
ma partij speelde, voor zijn doel stond
en de bal over hem heen in het net
vloog. Rust 20 in het, voordeel van T.
Na de rust, toen tegen de wind in ge
speeld moest worden, was T. toch nog
overwegend sterker en door doelpunten
van Bob, Ruud en Harry (2), werd de
stand opgevoerd tot 60. Vlak voor het
einde werd de eer gered door de W.-vo
gels linksbinnen en de eindstand op 61
gebracht. Zoals T: deze wedstrijd speel
de zit er winst in, alleen het tempo ligt
tegen goede tegenstanders nog te laag.
Texel 2 met enige invallers, heeft het
er best afgebracht tegen Watervogels 2.
In de laatste minuut scoorde W. vogels
2 het winnende doelpunt.
Opstaan - Pijn
Gaan zitten - Pijn!
Buigen of bukken - Pijn - Pijn!
Reken toch af met die rheumatische
pijnen. Neem Kruschen
Denk niet dat Uw geval hopeloos is.
Duizenden vóór U hebben zich even el
lendig gevoeld. Totdat zij Kruschen gin
gen gebruiken. Iedere morgen de be
roemde dagelijkse dosis. En er, zoals
velen vóór hen, baat bij vonden. De zes
minerale zouten van Kruschen wekken
Uw bloedzuiverende organen op tot her
nieuwde, krachtige functie. Onzuiver
heden krijgen geen kans meer zich op te
hopen. Het bloed wordt gezuiverd, de
bloedsomloop gestimuleerd-. Begin ook
die weldadige Kruschen-kuur! Hoe eer
der hoe beter.
Wolf en J. Zuidewind, die ook de klas
sementspremie veroverde.
De premies waren uitgeloofd door: B.
Dros, C. Visman, de Ver. voor Volks
feesten en Texelse Folklore, De Smul-
pot, Ran en Visser, Bekers door Beuke
ring en Zuidema, B. Dros en de Peer-
less-fabrieken.
Valpartijen deden zich weinig voor,
maar toch vielen er enkele slachtoffers:
De Neeve, die prachtig reed, maar bij 't
vliegveld een lekke band kreeg, B. Wal-
dus, die voor de finish tegen Peter de
Broek opreed, toen deze onverhoeds de
straat overstak. Beiden moesten zich me
dische hulp laten verlenen. Niet te ver
geten de handicap van Jan Bakker, De
Waal, die in de eerste de beste bocht al
kwam te vallen maar later tóch weer
in het zadel sprong, Bravo. Martien de
Wolf werd ook het slachtoffer van een
lekke band.
De heer Zwart bedankte alle mede
werkers met name de politie, de heer J.
Daalder, de fam. Beukering, de E.H.B.O.
de schenkers der prijzen, bakker Buis
voor het beschikbaar stellen van de mi
crofoon, F. Kikkert, voor het rijden van
de Rode Kruis-mensen.
Tot slot riep hij allen een tot weer
ziens toe bij de Ronde van Zuidema, die
volgend jaar het wielersportseizoen zal
openen. „Dan gaat Leo Garritsen op een
racefiets met versnelling rijden", zo ver
telde ons een enthousiaste „Durper".
Wel, dat kan de spanning alleen maar
vergroten en de wielersport dus des te
aantrekkelijker maken!
Het Hervormde Kerkje van Den Hoorn,
Dat de Hervormde Kerk van Den
Hoorn veel ouder is dan de muurankers
met het jaartal 1646 doen vermoeden is
voor de deskundigen een uitgemaakte
zaak en dat de kerk vroeger, vóór 1646,
groter geweest is, staat eveneens vast:
bij het graven van twee sleuven, waar
onder men funderingen verwachtte aan
te treffen, stuitte men inderdaad op een
hechte, zware fundering. Deze was aan
weerszijden plm. vijf en zes meter lang.
Het verkleinen van een kerk kan wijzen
op achteruitgang, resp. verval van een
dorp en meermalen hebben wij reeds
beschreven, dat Den Hoorn vele huizen
zag afbreken, toen het loodswezen we
gens het graven van het Noordhollandse
Kanaal zijn betekenis verloor.
Hoe de oorspronkelijke kerk er pre
cies- heeft uitgezien weet niemand. Ze
ker is, dat de toren eerst opgetrokken is.
Wellicht als uitkijktoren. Zeker is ook,
dat de kerk voorheen mooier is geweest
of nóg mooier zo ge wilt, want eens
prijkte ze met glas-in-lood ramen en wij
hopen, dat zulks eens wederom het ge
val zal kunnen zijn!!
De fa. gebr. De Graaf en A. Boon's
Bouwbedrijven, Enkhuizen, bekende uit
voerders van restauratiewerken, zouden,
als het glas-in-lood inderdaad wordt
verwezenlijkt, daarmee stellig de kroon
op hun werk gezet zien, want eerst dan
zal dit kerkje weer „als van ouds" een
pronkjuweel zijn. Overigens zullen wij
ook reeds zónder dat verheugd mogen
zijn, want er valt wel meer op te knap
pen dan het veranderen en uitbreken
van dichtgemetselde ramen alleen
En. de restauratie, waarmede op
8 Mei jl. kon worden begonnen, werd de
hoogste tijd. Om dat te kunnen vast
stellen, behoeft men werkelijk geen des
kundige te zijn: wij streken onze hand
langs een der moerbalken en groeven
pardoes door wolkend molm. Ook zagen
wij er verroeste muurankers, uitgevre
ten en scheef getrokken muren, provi
sorische herstellingen.
Uit bijgaande foto blijkt, dat de res
tauratie een gigantisch karwei gaat wor
den. Inderdaad. En tevens een kostbaar
karwei, maar gelukkig is het grootste
deel van de benodigde som binnen
Een verslag voor de Texelaar? Wel,
de heer E. Wolbers, uitvoerder, is dade
lijk bereid om ons de gewenste inlich
tingen te verstrekken. Het weiland ten
Westen van het kerkgebouw is bezaaid
met allerlei keten en opslagruimten,
nieuw materiaal en uit de kerk gesloop
te onderdelen.
De kerk staat stevig in het steiger
hout en het heeft er alle schijn van, dat
die steigers het verzwakte schip eniger
mate moeten stutten. Nu, het is eigen
lijk een wonder, dat er nooit een onge
luk is gebeurd en dat alle kerkgangers
en kerkgangsters telkens weer heelhuids
zijn thuisgekomen. Men moet b.v. maar
eens de ligging bekijken van de binnen
muurplaten in de Noord-gevel: ze zijn
hevig verzakt en verkanteld.
De moerbalken heeft men destijds om-
timmerd: het oog wilde ook wat hebben,
maar de kwaal, de steeds dieper tot de
kern door tastende tand des tijds, genas
men daarmee niet. Ge vindt er twee
zware stukken hout, misschien aange
spoeld, die de middelste moerbalken te
gen lekkage moesten vrijwaren.
De Noordelijke torensteunbeer is der
mate gescheurd, dat men zich afvraagt
zoals U het welhcht nog niet kende
„hoe die zaak zo lang is blijven staan
vooral bij hevige stormen als er een niet
voorstelbaar krachtige druk op uitge
oefend wordt. Bij het wringen werd de
kerkmuur meegenomen en ook daarin
vertonen zich ernstige scheuren. Het
klimop, oorspronkelijk als versiersel be
doeld, groeide er allengs brutaal door
naar binnen. Overigens is het onver
standig geweest, de muren door klimop
te laten overwoekeren, want het water
kreeg geen gelegenheid om weg te
vloeien en tastte de stenen in ernstige
mate aan. Het barsten van de muren
werd nog bevorderd door het oxyderen
van de muurankers.
Door het verwijderen van de moer
balken - een ligt al buiten de kerk -
komt het dak vrij te hangen. Het stutten
ervan was een secuur werkje. Nieuwe
moerbalken zijn reeds aangevoerd. Ze
wegen anderhalve ton. Een timmerman
was bezig ze met een dissel te bewer
ken, opdat ze authentiek worden aan de
vrucht van het vroegere handwerk.
Weer een andere vakman was bezig met
het aanbrengen van figuurtjes op de zg.
sleutelstukken, die de verbinding vor
men tussen moerbalk en muur. Men
toonde ons de fraai bewerkte muurpla
ten, wat er op wijst, dat de kerk ge
bouwd werd door een groep gelovigen,
die verre van armlastig waren.
De nieuwe moerbalken komen uit
Franse bossen, de oorspronkelijke uit in-
landsbos, het z.g. oerbos, dat niet meer
bestaat.
De moerbalken worden aangebracht
en verwijderd door middel van 'n richt-
mast, berekend op een last van twee
ton. Een lier kan het mechanisme in alle
gewenste standen laten manoeuvreren.
Het dak zal voor 3Ai moeten worden
verwijderd. Het zal opknappen, want de
vurenhouten enlichtgrijs geschil
derde beschieting zal worden vervangen
door het stemmiger eikenhout. De Oost
gevel, opgetrokken uit gele steentjes,
moet ook onder handen worden geno
men, ofschoon die veel en veel jonger is
dan de genoemde kerkmuren. De voegen
moeten stuk voor stuk opengehakt wor
den,. een tijdrovend werk dus. De daar
langs lopende schoorsteen is weggebro
ken. In die gevel moeten ook vele stenen
worden weggehakt. Maar het ergste is
de 74 cm dikke oude muur, die meer
van een ruïne weg heeft dan van een
kerkmuur, nu de metselaar er met ha
mer en beitel aan 't slopen is geraakt. n
Twee ramen zijn in de loop der jaren
dichtgemetseld, anderen halverwege ge
dicht. Ze zullen weer in hun oorspron
kelijke staat gebracht worden. De spon
ningen van het voormalige glas in lood
zijn nog duidelijk zichtbaar. Jammer,
dat destijds de bogen verhakt zijn ter
wille van de houten ramen.
De kerk is gebouwd van de rodehand
vorm steen, die moeilijk te krijgen is:
groter dan de normale baksteen en klei
ner dan de z.g. kloostermoppen. De
„nieuwe" stenen moeten van de over
kant worden betrokken. De fa. kocht bv.
twee boerderijen voor de sloop (te
Schellinkhout), plus 15.000 stenen van
een sloperij te Nijmegen.
We passeren stapels blauwe dakpan
nen. Die zullen niet opnieuw aange
bracht worden, maar worden vervangen
door leien. Tussen een schot en een balk
aan de Oostgevel vond men een stuk
(Vervolg pagina 2)
