9
Énr^*H
IK"
iiriw
rocn
in het harL,
mm
MllMl
De Doopsgezinde Kerk van De Koog
werd Zondag onder grote belangstelling
in gebruik genomen
De strijd tegen de veeziekten
Advends-avond
*x-
WOENSDAG 21 DECEMBER 1955
70e JAARGANG No. 7002
TEXELSEWCOURANT
Uitgave N.V. v.h. Langeveld de Rooij
Boekhandel Drukkerij Bibliotheek
Den Burg - Texel - Postbus 11 - Tel- 11
Verschijnt Woensdags en Zaterdags.
Bank: R damse Bank, Coöp. Boerenl-
Bank- Postgiro 652- - Abonn. pr. f 1,95 p
kwart. 20 ct incasso. Adv- 8 ct p. mm.
illlil
Een kijkje in het eenvoudige, maar smaakvol ingerichte Doopsgezinde Kerk
je van De Koog, dat Zondag onder zeer grote belangstelling in gebruik is ge
nomen.
Toen op 1 Augustus de heer A. Daal- 4-
der, De Koog, de eer te beurt viel de
eerste steen te mogen leggen voor het
gebouw der Doopsgezinde Gemeente te
De Koog, constateerden wjj, dat hij daar
helemaal geen moeite mee had. Geen
wonder overigens, want hoe dikwijls zal
hij niet aan „die eerste steen" gedacht
hebben Als eerst de eerste steen maar
ligt, dan volgen de anderen vanzelf, zal
de heer Daalder zich zo nu en dan wel
eens ter aanmoediging toegefluisterd
hebben. Wel, het is zo gegaan, maar wat
een toer is het geweest om het zover te
krijgen.
Bouwen is tegenwoordig een kostbare
geschiedenis en als je dan weet, dat er
in je gemeente nog zoveel op het lijstje
van urgente aangelegenheden staat, zal
de twijfel je wel eens op de hielen willen
zitten. Echter, de heer Daalder zette on
versaagd door: De Koog had recht op 'n
gebouw, waarin je allereerst de kerk
diensten zou kunnen houden en daar
naast het verenigingsleven zou kunnen
doen ontplooien. Altijd bij een ander
over de vloer mag dan een teken zijn
van goede vriendsohap, eigen haard is
toch maar je ware. Iedere gelegenheid
nam de heer Daalder dan ook te baat
om de heren (en dames) even aan het
ontbreken, van een Doopsgezind gebouw
te De "Koog te herinneren en ging er
wel een vergadering voorbij zonder dat
de heer Daalder naar de stand van za
ken vroeg of zelf met zijn suggesties
aan kwam?
Thans, Zondag 18 December kon dan
de kroon op het werk worden gezet: het
gebouw kon worden ingewijd. De voor
zitter van de Kerkeraad, de heer J. C.
Rab, heeft Zondag spontaan gezegd, dat
als Daalder er niet was geweest hij het
ten sterkste had betwijfeld of het ge
bouw thans reeds in gebruik genomen
had kunnen worden. U ziet het weer
eens bewezen: waar een wil is, is een
weg en een plan werd werkelijkheid.
De hoofdaannemer, de fa. J. Koorn
Mzn., Den Burg, had als laagste in-
schrijfster - misschien wel door een veer
te laten schieten, aldus complimenteerde
de heer Rab de fa. ongeveer - de op
dracht tot de bouw gekregen. Als U de
Kaapweg inslaat ziet U het frank en
vrij in het veld en Zondag wapperde er
de driekleur hoog aan de mast.
1955. Er is een tijd geweest, dat de
Doopsgezinden belet werd „om aan de.
weg te timmeren": toen ze eindelijk
toestemming kregen kerken te gaan
bouwen werd hun een plaatsje ergens
achteraf toegewezen: in schuilkerkjes
kwamen zij bijeen. Dat is allang niet
meer zo, maar de plaats van de oude
kerkjes herinnert ons nog aan die om
standigheden, waaronder de Doopsge
zinden hun godsdienst moesten uitoefe
nen. In Den Burg, Den Hoorn, Oosterend,
De Waal, overal staan hun kerken ach
teraf. Wij vinden dat vreemd. Gelukkig,
want ook dit is een bewijs, dat wij een
stuk beter tegenover elkaar zijn komen
te staan. E'n die kant toch moet het ook
heen. Dit is tijdens de plechtigheid van
Zondag meer dan eens als vurige wens
Uitgesproken. Samenwerking, eensge
zindheid, met inachtneming van eikaars
inzichten.
Toen wij om half drie het gebouw, de
Doopsgezinde Kerk van De Koog, betra
den, waren alle plaatsen nagenoeg reeds
bezet. Dat was te voorzien, want bijzon
dere plechtigheden genieten nu eenmaal
bijzondere belangstelling. „Blus de geest
niet uit". Dominee Vis heeft eens het
redacteurschap bekleed van het Doops
gezind maandblad, dat als titel draagt
„De lampen brandend, maar heus, zo
af en toe schijnt het de lampen toch wel
eens aan de zo hoognodige brandstof te
mankeren en dan komt het vlammetje
niet hoog. Dat geldt heus niet alleen
voor de Doopsgezinde Gemeente.
Maar soms ook branden die lampen
weer op volle sterkte, een teken, dat de
geest inderdaad niet uitgeblust is. Hier
ligt dus een grootse taak voor hen, die
de mens gaarne ten volle willen laten
profiteren van het Licht, dat in de we
reld kwam, maar niet altijd en niet
overal door die wereld met verlangen of
vreugde begroet werd. Dit heeft Ds Van
Sluijs tijdens zijn toespraak niet onver
meld gelaten.
De Koog een Doopsgezinde Kerk. Een
voudig van stijl, maar smaakvol en in
tiem. Het architectenbureau Boogaard
en Tiessen heeft in samenwerking met
de fa. J. Koorn Mzn., metsel- en timmer
werk, KL Smit en Zonen, schilderwerk,
C. Dros, electra en Verstegen en Boeijen,
loodgieterswerk, met meubilering en
stoffering door de fa. P. Moerbeek en
fa. F. Zegel goed werd verricht.
De heer Rab verwelkomde in hét bij
zonder burgemeester De Koning en de
andere genodigden.
„Als ik terugblik op de laatste jaren
in onze Doopsgezinde Gemeente op
Texel, dan constateer ik, dat er veel ge
beurtenissen op velerlei gebied in onze
broederschap op Texel hebben plaats
gevonden.
Onze predikant, Ds Van Veen ging
naar Leeuwarden, en na veel verre om
zwervingen in ons predikantencorps
werd tenslotte Ds Van Sluijs, dicht in
onze nabijheid, beroepen.
De plannen voor het bouwen van een
nieuwe Pastorie werden hierdoor steeds
urgenter en na verkoop van onze oude
pastorie Parkstraat, en het gebouw v.h.
café „Den Burg" op de Groeneplaats,
stond het voor de kerkeraad vast, dat
zij in staat zou zijn de nieuwe pastorie
te financieren.
Doch aan het maken van verdere
plannen scheen geen einde te komen. Er
moest een tweede predikant komen, en
hiervoor was nodig de aankoop van een
perceel te Oosterend, en toen Ds V.d.
Zwaag haar intrede deed, kon zij vrij
spoedig haar pastorie betreden.
De financiering voor deze pastorie
werd gedeeltelijk mogelijk gemaakt door
de verkoop van ons gebouw in de Waal-
derstraat. Er waren nog meer plannen,
n.l. een verenigingsgebouw aan Den
Burg en aan De Koog.
Door de stuwkracht van onze boek
houder, Broeder A. Daalder, werd ten
slotte door de kerkeraad besloten om
eerst een gebouw aan De Koog te plaat
sen.
Tevens werd er bij de boerderij Drie
huizen nog een schuur gebouwd en ook
werd er aan onze gebouwen veel onder
houdswerk verricht.
Broeders en Zusters, U kunt begrijpen
dat onze financiële middelen hierdoor in
het gedrang kwamen, doch door goed
beheer van onze kerkeraad en de acti
viteit van onze boekhouder hopen wij
dat tenslotte alles goed zal lopen.
Ik geloof, dat de plannen welke door
onze kerkeraad zijn gemaakt en uitge
voerd, werden gedragen door een groot
vertrouwen in Hem die alle dingen be
stuurt.
Broeders en Zusters, er staat op het
moment op de afsluitdijk een spreuk, nl.
„Een volk dat werkt, bouwt aan zijn
toekomst". Ik geloof, dat dit ook voor
onze Doopsgezinde Gemeente op Texel
van kracht is. Onze kerkeraad, gesteund
door de financiële offers van haar leden,
heeft gewerkt, en daarmede gebouwd
aan haar toekomst.
Wanneer straks ons werk in handen
van onze jongere leden wordt gelegd,
dan kunnen zij vol moed de toekomst
tegemoet gaan.
Tenslotte heeft ons gebouw aan De
Koog de naam gekregen van „De Kleine
Vermaning", ik hoop dat onze broeders
en zusters aan De Koog dit gebouw veel
zullen bezoeken om te worden vermaand
tot aller heil en geluk".
Hierna gaf de heer Rab het woord aan
Ds Van Sluijs: „Onlangs werd in de
Texelse Courant gesproken van een ver
enigingslokaal, maar wij hebben hierme
de in de eerste plaats een kerk willen
bouwen, „De Kleine Vermaning", die
tevens voor allerlei verenigingswerk zou
kunnen dienen.
Ik wil voorop stellen, dat wij hier van
daag een kerk openen. Ik wens U van
harte geluk met hetgfeen tot stand is
komen. Wij moeten ver in de geschiede
nis teruggaan om te ontdekken, wanneer
wij Doopsgezinde kerken op het eiland
bouwden. Dat moet in de jaren 1770-1775
geweest zijn. Thans voelden wij de be
hoefte in deze groeiende badplaats dit
gebouw te stichten. Moge ik als een per
soonlijke geschenk van Ds Van der
Zwaag en mij de kanselbijbel overhan
digen.
De heer Rab legde de bijbel op de kan
sel neer. „Nu is het,ee:n kerk!" De heer
Rab las Koningen 8 27-30, waarin Ko
ning Salomo een dankgebed uitspreekt
ter gelegenheid van de inwijding van de
tempel te Jerusalem.
De heer Rab verklaarde hierna „de
kleine vermaning" voor geopend. Hij ver
zocht de aanwezigen om God te loven
met het zingen van lied 1, vers 1, 2 en 3.
Vervolgens nam Ds Van Sluijs plaats op
de kansel. Hij las Romeinen 12 vers 9-21
en hield vervolgens een toespraak n.a.v.
Romeinen 12 vers 16.
De dank van Kerkeraad en Gemeente
richtte hij allereerst aan broeder en zus
ter Bakker, die de gemeente zo lange
tijd in „Lyda" de grootste gastvrijheid
hebben verleend. Dank ook aan de gast
vrijheid van de Hervormde Gemeente
van De Koog, die ook steeds haar kerk
gebouw ter beschikking stelde.
Intussen mag al het voorafgaande
niet worden beschouwd als iets voorlo
pigs - in de betekenis, die wij daar aan
plegen te geven - waarbij wij nu als
aan een nieuw begin zouden staan. Im
mers blijft ons werk mensenwerk met al
zijn falen en feilen en in zoverre zal ons
werk altijd maar voorlopig werk blijven,
wat je ook doet en hoe groots en in
drukwekkend het ook zou toeschijnen.
Wij hebben hier in De Koog een een
voudige kerk gebouwd 'en dat lijkt ons
ook wel passend, want het karakter van
de sobere eenvoud en het vooropgezet
plan het niet in de uiterlijke dingen te
zoeken, is ons door de eeuwen heen bij
gebleven. Dat spreekt voor Texel wel in
het bijzonder, waar wij deel uitmaken
van een gemeente, welker geschiedenis
niet zo nauwkeurig te boek is gesteld,
maar waarvan de oorsprong toch tot in
het verre verleden teruggaat: in de tijd,
dat de martelaren van het protestantisme
in de Lage Landen bij de zee vielen,
waren er ook reeds Doopsgezinden op
Texel. Aanvankelijk kwamen zij in het
geheim samen, maar allengs werden hun
vergaderingen oogluikend toegelaten, zij
het voorshands niet in kerken, maar bij
broeders of zusters thuis.
Als tenslotte de tolerantie zover gaat,
dat ook wij onze eigen kerken mogen
stichten is het omstreeks 1620. In Den
Burg bestonden toen twee kerken, De
Waal had één kerk, Den Hoorn twee en
Oosterend één. Twee kerken te Den Burg
en Den Hoorn? Helaas ja, want dit was
te wijten aan een scheuring onder de
Doopsgezinden. In die tijd had de ver
maning dus wel eens mogen klinken van
„Weest onderling eensgezind".
Tussen 1770 en 1775 kwam de een
heid weer tot stand. Automatisch had
men minder kerken nodig en zodoende
werd de tweede kerk verkocht, gesloopt
of voor andere doeleinden gebruikt.
Ditmaal bouwden de Doopsgezinden
een kerk met een naam „De Kleine Ver
maning". Dit wil intussen niet zeggen,
dat De Koog maar een kleine vermaning
behoeft: zij zijn stellig niet beter of
minder goed dan de mensen elders. Onze
prediking is er altijd een geweest van
vermanend karakter, met een enigermate
moraliserende trek.
„Weest onderling eensgezind". Ik zou
Nieuwe geluiden vielen op de verga
dering van de Vereniging „Texel" tot
bestrijding van t.b.c. onder het rundvee
en van andere veeziekten niet te horen.
Wij weten allen hoe" de stand is: Texel is
sinds geruime tijd vrij van de runder-
t.b.c. en met kracht wordt gestreden te
gen een niet minder gevaarlijke vijand,
het abortus Bang, dat zich nog niet hele
maal gewonnen heeft gegeven.
De vergadering, welke in „De Linde-
boom-Texel" werd gehouden, werd door
een dertigtal leden bezocht. De leiding
berustte bij de voorzitter, de heer E.
Noordijk, die opmerkte, dat de situatie
ten opzichte van de runder-t.b.c. zeer
gunstig is. Het is dus zaak deze toestand
te consolideren, én in het belang van de-
boeren zelf én in het belang van de
volksgezondheid. Ten aanzien van het
abortus doet zich nog wel eens een te
leurstelling voor, maar dit is in wezen 'n
normaal verschijnsel.
Nadat de heer Jac. Roeper Johzn. als
secretaris de notulen had gelezen, bracht
hij zijn jaarverslag Uit, waaruit bleek,
Donderdag 22 Dec.
in de Ned. Herv. Kerk Den
Burg. Aanvang 8 uur
-X-
Kerstcantate
gezongen door het Kerk
en kinderkoor
Kerstspel
„De dwaze schaapherder"
KOMT ALLEN
willen zeggen „Blijft onderling eensge
zind", want de samenwerking is voor
beeldig en wij mogen heden weer op
nieuw ervaren, wat dank zij de eens
gezindheid tot stand gebracht kan wor
den.. Ook tot de andersdenkenden zou ik
willen zeggen: laten wij eensgezind zijn.
Want het gaat daarbij om grote dingen,
waarbij alle door mensen getrokken
grenzen dienen te vervagen en te ver
bleken. Eerst dan zal God in Christus
zijn voortdurende aanwezigheid des te
duidelijker aan de dag leggen.
Mej. Ds Tr. v.d. Zwaag was de eerste
spreekster in het nieuwe gebouw. Zij
sprak namens de gehele gemeente van
Texel haar gelukwensen uit. Wij zijn
dankbaar en blij, want het is eigenlijk
een wonder, dat in de wereld van van
daag nog kei'ken gebouwd worden. Wij
zijn de kerkeraad dankbaar, dat hij de
moed gehad heeft om tot de bouw te
besluiten. Dit is niet alleen een teken van
Gods genade, maar ook een symbool: het"
eeuwige verlangen van de mens om zijn
Schepper te blijven zoeken en eren. Gaat
U door met het te willen wagen in Gods
Naam.
Het kerkje is eenvoudig van stijl, het
domineert niet, maar toch kan zij het
middelpunt zijn van ons leven, ja de
kerk kan in ons leven een heel bijzon
dere rol gaan spelen en als je moeder
en vader en je voorouders er ook ge
doopt zijn, krijgt zo'n kerk een bijzon
dere betekenis voor je. Zij gaat dan een
rol in je leven spelen en als God het
wil een hoofdrol. Ik hoop, dat hetgeen
hier gebracht wordt diep in de harten
zal doordringen en de onontbeerlijke
ontroering teweeg zal brengen, opdat
eenmaal de stenen het nageslacht ervan
zullen aanspreken.
Vervolgens werd het woord gevoerd
door burgemeester C. de Koning, die
allereerst dankte voor de uitnodiging tot
bijwoning van ingebruikname van het
gebouw. Spreker wenste de Doopsge
zinde Gemeente van harte geluk en sprak
de hoop uit, dat dit gebouw inderdaad
een stuitje mag zijn van de toekomstige
eenheid en dat deze inderdaad bereikt
zal mogen worden.
Het Gemeentebestuur is geporteerd in
de stichting van meerdere goede vereni
gingsgebouwen, omdat daarin een stuk
van de toekomst zal worden opgebouwd.
Spreker achtte het een bijzondere geluk
wens waard, dat men dit bescheiden ge
bouw zo smaakvol heeft weten te ver
zorgen.
De heer Rab las hierna een schrijven
voor van de Algemene Doopsgezinde
Sociëteit, die haar gevoelens van vreug
de en bewondering voor het initiatief
vertolkte. „Met dit gebouw heeft de
outillage van onze Texelse gemeente 'n
belangrijke uitbreiding ondergaan.
Ds Van Sluijs feliciteerde namens de
Ring van Doopsgezinde Gemeenten in
Noordholland.
De heer C. Mant je sprak namens de
Gemeente van Den Helder. „De uitnodi
ging tot bijwoning heb ik gaarne aan
vaard, want Texel is mijn geboortegrond
en hier ben ik aangenomen en gedoopt.
Toen ik anderhalf jaar geleden naar Den
(Zie vervolg pagina 4)
dat bij het onderzoek 1954-1955 geen en
kele reageerder is gevonden, een ver
blijdend teken dus. Bij het abortus-on
derzoek, dat dit najaar is gehouden, ble
ken twee bedrijven echter ernstig te zijn
aangetast.
Vervolgens werd de contributie op
nieuw vastgesteld. Zij bedroeg tot dus
verre f 1,60 per dier, maar dit bedrag
moest wegens hogere exploitatie-kosten
van de Provinciale Gezondheidsdienst
voor Dieren worden verhoogd tot f 2,
Hiervan wordt f 1,90 afgedragen aan
„Alkmaar", terwijl het restant de vere
niging zelf ten goede komt.
Hierna werden de heren J. Stammes
en P. Dros Bzn. tot rekeningnazieners
benoemd.
Het bestuur onderging eveneens een
wijziging doordat de heren A. Dros Pzn.
en Th. Rutten niet herkiesbaar waren,
in hun plaats werden respectievelijk be
noemd de heren A. Saai en C. de Wit,
die hun benoeming aanvaardden.
Hierna werd het woord gevoerd door
de heer Rempt, Directeur van de Prov.
Gezondheidsdienst voor Dieren in Noord
holland. Het was jammer, dat niet meer
leden zulk een interessante avond be
zoeken, maar misschien hadden sommi
gen het ouwe sunderklaasfeest nog wat
in de benen!
Besloten werd met de vertoning van
enige films, waarvan vooral die over de
melk en haar betekenis de aanwezigen
van A tot Z heeft geboeid.
Na de rondvraag, die geen belangrijke
punten naar voren bracht, werd de ver
gadering door de voorzitter met een
woord van dank voor de belangstelling
gesloten.
ZAKENNIEUWS
LUNTER OPENDE
WINKEL-SHOWROOM
Op het perceel Warmoesstraat 12, Den
Burg, heeft de fa. Lunter, Bolsward, een
gloednieuw woon- en winkelhuis laten
bouwen. Zaterdagochtend vond de offi
ciële opening plaats, waarbij o.a. tegen
woordig waren pastoor Persoon, kape
laan Stam, de heer Lunter, de fam. Sj.
Visser, de heer M. Bakker, namens de
R.K. Middenstandsvereniging en de he
ren aannemers: de fa. gebr. Schoenma
ker, timmerwerk, waarbij het metsel
werk door de heer G. Witte was uitge
voerd, electra, de heer M. Bakker, schil
derwerk de fa. Z. Graaf, sanitair de heer
J. G. Oele.
De heer Lunter zei, dat de firma Lun
ter zich vandaag in 't zonnetje koestert
van de heer Sj. Visser, die sinds de
schoolbanken deze firma heeft helpen
opbouwen. „45 Jaar geleden kocht mijn
vader een klantenkring op Texel en Jan
Fransen was onze eerste vertegenwoor
diger hier. In 1914 volgde de jonge
Sjoerd Visser hem op, want Fransen
moest toen onder de wapenen. Mijn va
der had een groot vertrouwen in zijn
jongste bediende, Sjoerd Visser en deze
stelde niet teleur, integendeel: geduren
de de afgelopen 40 jaar heeft hij hier 'n
klantenkring opgebouwd die uniek is in
het zakenleven. Wij zijn hem daarvoor
zeer erkentelijk en koesteren daarnaast
de hoogste bewondering voor zijn pres
taties. Deze groei besloot ons te doen
uitzien naar een nieuw pand, maar om
je te kunnen vestigen heb je vergunnin
gen nodig en zo moest Sj. Visser weer in
de schoolbanken kruipen. Als een. oude
rat sloeg hij zich er kloek doorheen".
Hierna werd nog het woord gevoerd
door de heer Schoenmaker, namens de
uitvoerders en door de heer M. Bakker
namens de R.K. Middenstandsvereniging.
Wij hebben toen gelegenheid gekre
gen tot bezichtiging van het pand.
Het is ongeveer 14 meter lang en 5Vz
m. breed. Vakkundig waren etalage en
showroom ingericht met een keur van
artikelen, waarbij vooral die op het ge
bied van de woninginrichting domineren.
Maar daarnaast voert de firma Lunter-
nog vele andere artikelen: werkmans-
kleding, wol, tricot, herenkleding,
truien enz. enz.
De heer Sj. Visser vertelde ons nog,
dat de fa. Lunter in 1869 werd opgericht.
Hijzelf is bijna 48 jaar bij de firma in
dienst en hij komt al 41 jaar lang op
Texel. Hij was 18 jaar toen hij voor het
eerst de Texelse cliëntèle bezocht. „Wij
hadden toen een engros plus een detail
zaak, deze zijn nu gesplitst, maar nog
steeds in één hand. Lunter heeft ook 'n
confectiefabriek, waar wij onze eigen
werkmanskleding vervaardigen. In de
oorlog zijn wij onze vaste klanten zo
veel mogelijk blijven voorzien tegen
normale prijzen. Die service is je beste
reclame, niet waar! Ja, ik kreeg uiter-
aard automatisch ook niet-klanten en
hen hebben wij ook steeds voor zover dat
in ons vermogen lag geholpen. Ik ver
wierf zodoende zulk een grote kring, dat
ik hier het gehele jaar door volop werk
kreeg en de opening van dit pand is de
kroon op dit werk."
Wij feliciteren deze succesvolle zaken
man met zijn prachtig resultaat en wen
sen hem gaarne een plezierige Texelse
toekomst toe.