Prof. Keesomgeleerde van wereldformaatop 79-jarige leeftijd overleden al Uw en voor DRUKWERK Drukkerij Texelse CouranPr T Onze vroegere eilandgenoot prof. dr. Willem Hendrikus Keesom is in de nacht van zaterdag op zondag in zijn woon plaats Leiden aan een hartaanval over leden. Prof. Keesom bereikte de leeftijd van 79 jaar. „Professor Keesom, geleerde van we reldformaat", aldus „De Volkskrant", die vervolgde: „Met prof. Keesom is een man heengegaan, die gedurende enige decenniën een eervolle plaats heeft inge nomen in de reeks van grote Nederland se natuurkundigen, die zich een wereld naam hebben verworven". Zijn levenswerk, het bereiken (in 1932) van het toenmalige koude-record van 0,71 graad Keivin boven het absolute nulpunt en het onder druk in vaste toe stand brengen van helium (in 1926) ver richtte hij in het naar zijn leermeester en voorganger in het professoraat ge noemde Kamerlingh-Onnes-laboratorium Prof. Keesom werd op 21 juni 1876 op Texel geboren. Hij volgde middelbaar onderwijs te Alkmaar en kreeg zijn aca demische vorming aan de Gemeentelijke Universiteit van Amsterdam, waar hij in 1900 doctoraal examen deel en in 1904 cum laude promoveerde. Na zijn docto raal werd hij tot assistent van prof. Ka- merlingh Onnes te Leiden benoemd bij het Leidse natuurkundige laboratorium. Daar werkte hij onder meer aan het vloeibaar maken van helium in 1908. In 1917-1918 was prof. Keesom leraar in de natuurkunde en natuurkundige schei kunde aan de Rijksveeartsenijkundige School te Utrecht en nadien tot 1923 hoogleraar aan de daaruit geboren Vee- artsenijkundige Hogeschool. Toen volgde zijn benoeming tot hoogleraar te Leiden als opvolger van zijn leermeester prof. Kamerlingh Onnes. Prof. Keesom heeft zijn Leidse leer stoel bekleed tot 1945, doch had zich enige jaren tevoren reeds wegens ge zondheidsredenen moeten terugtrekken. De overledene was officier in het Franse Legioen van Eer. Zijn voorganger prof. Kamerlingh Onnes had te Leiden het eerste cryogeen- laboratorium van de wereld gesticht. Hij werd beroemd door zijn onderzoek over het gedrag van de stoffen, wanneer zij tot de laagst mogelijke temperaturen worden afgekoeld. Dit onderzoek moet grote aantrek kingskracht hebben uitgeoefend op de jonge Keesom. Na zijn doctoraal exa men in 1900 te Amsterdam werd hij as sistent te Leiden. Met Kamerlingh On nes werkte hij onder andere in 1908 aan het vloeibaar maken van helium; het laatste gas, dat nog niet was geconden seerd. Na een hoogleraarschap te. Utrecht (lussen 1918 en 1923) werd hij benoemd tot hoogleraar te Leiden, waar hij sa men met prof. W. de Haas het werk van Kamerlingh Onnes voortzette. In zijn inaugurele rede omschreef prof. Kee som dit werk zelf als „een tocht naar het absolute nulpunt" van de tempe ratuur. Op deze tocht werden gewichtige ontdekkingen gedaan. We noemen slechts de volgende belangrijkste feiten: het onder druk in vaste toestand brengen van helium (1926); de ontdekking van de tweede fase van vloeibaar helium (samen met. Wolfhe, 1927); de ontdekking van de sprong in de soortgelijke warmte van super-ge leidenden metalen (samen met Kok, 1927); de warmte-supergeleiding van heli um II (samen met zijn dochter Annie, 1936). Gedurende ongeveer twintig jaren heeft prof. Keesom vele jonge fysici op geleid in de beoefening van de experi mentele natuurkunde. Zij bewaren een dankbare herinnering aan hem, omdat hij zorg en aandacht had voor hen en voor hun werk. Hij gaf steeds de grote lijn aan van het onderzoek, dat ter hand genomen werd, kende daarbij echter te vens alle details en wist de moeilijkhe den, de tegenslagen en het succes naar waarde te schatten. Zijn gevoel voor ver houdingen in het werk behoedde hem er voor een onmogelijk zware taak op te jonge schouders te leggen. Hij maakte zijn medewerkers zelfstandig door hun hun eigen verantwoordelijkheid te laten behouden, doch zijn raad was altijd waardevol. Hij bezat zeker niet de gave van het woord in de gebruikelijke zin, maar hij wist, als het nodig was, het juiste woord te plaatsen. Naast een van zijn dochters heeft ook een van zijn zoons zijn voetsporen in de natuurkunde gedrukt. Deze is nu hoog leraar in de Verenigde Staten. De resultaten van de wetenschappe lijke arbeid van prof. Keesom zijn neer gelegd in een zeer groot aantal weten schappelijke artikelen, die hij samen met vele grotendeels door hem opgeleide me dewerkers heeft gepubliceerd. Veel hier van is samengebracht in het standaard werk „Helium", dat in 1942 is versche nen. Kort daarna heeft hij zich wegens gezondheidsredenen uit zijn arbeid moe ten terugtrekken. Het werk van prof. Keesom vond te recht internationale erkenning, onder andere: door zijn verkiezing tot voor zitter van de wetenschappelijke sectie van het Institut International du Froid en door zijn benoeming tot lid van de Pauselijke Academie van Wetenschappen Prof. dr. J. A. A. Ketelaar schreef in „Het Parool": Als onderzoeker muntte Keesom uit door de ingenieuze wijze waarop hij zijn toestellen ontwierp om daarmede de zo uiterst moeilijke experimenten bij ex treem lage temperaturen te verrichten. De meest spectaculaire prestatie van Drol. Keesom was het in vaste toestand brengen van het helium, wat hem in 1926 gelukte- Uij ging daarbij voor geen enkele moei lijkheid opzij en met grote vasthoudend heid wist hij uiteindelijk toch te slagen. Hij stelde hoge eisen aan de nauwkeurig heid van de metingen en hij slaagde er ook in de nauwkeurigheid van de tem- peratuurmeting sterk te verbeteren. In internationaal verband wist hij een vruchtbare samenwerking tot stand te brengen, zowel op wetenschappelijk als op technisch terrein met betrekking tot het gebied van de lage temperaturen. Als mens werd een ieder getroffen door de grote rust, waarmede hij zijn steeds zorgvuldig overwogen woorden uitsprak. Hij sprak niet veel, niet meer dan juist voldoende was om zijn denk beelden of kritiek duidelijk te formu leren. Zijn humor brak door op onver wachte momenten. Zo zei hij eens, met een lichte zelfspot om zijn grote li chaamsomvang, dat hem de lust in het schaatsenrijden was vergaan, sedert hij zijn schaatsen niet meer kon zien. DE VOGELS KEREN TERUG Maandagmiddag heeft een eilandge noot aan de Genteweg bij Oosterend een lepelaar gezien. Deze trekvogel - hij moet zojuist uit het gebied van de Nijl zijn teruggekeerd - zag er goed uit. Don derdag heeft iemand in Dijkmanshuizen een kievit gezien en vier grutto's, zater dag nam men boven Waalenburg zelfs een koppel van 14 kieviten waar. FORUMAVOND OPVOEDING De uitgestelde forumavond over op voeding zal thans worden gehouden op zaterdag 17 maart in „Ons Huis" te Den Hoorn. Sprekers prof. Van Houte en H. A. Elias, arts. MEEUW WAS IN 1928 GERINGD Tot een der vele slachtoffers van de winter behoorde ook een 28 jaar oude meeuw, vermoedelijk een mantelmeeuw. De vogel werd versuft aan een sloot in Eierland gevonden. Vogelvrienden heb ben getracht hem in leven te houden, maar al spoedig gaf de meeuw de strijd op. Blijkens de ring was deze vogel in 1928 op Helgoland geringd. De heer P. de Wolf vertelde ons, dat deze vogel groter was dan een zilvermeeuw. De heer T. Brouwer, Oost, heeft de ring naar het Vogeltrekstation te Leiden ge zonden. ZDII-nieuws Zondagmiddag spelen wij uit tegen ZAP H; zaterdagmiddag gaan onze ad- spiranten naar Texel b, aanvang 4 uur. Donderdagavond allen present op onze jaarvergadering. SVC-Nieuws Door de slechte terrein-omstandighe den werden de wedstrijden van afgelo pen zondag weer afgelast. De adsp.- training is weer begonnen en wel don derdagavonds van 7 tot 8 uur. Zijn we allemaal present? S.V. Texel Zoals te verwachten viel, werden de competitiewedstrijden amateurvoetbal af gelast. Door de elftalcommissie werd een oefenpartij tussen oud en jong Texel gespeeld, met als resultaat dat de oude ploeg met 10 won. Voor de rust moest oud-Texel tegen de wind optornen en zich dikwijls met hand en tand verdedigen, maar ze slaagde er toch in tot de rust de score blank te 'houden. De 2de helft bracht oud-T. meer aan vallen en ze zetten door, terwijl Henk, Gerrit en Wim weinig moeite hadden met de „jonge" garde. Zelfs kwamen de Rood jakken (oud-Tsteeds meer ten aanval en moest André maar ook Bertus meermalen moeilijke situaties redden en inderdaad moest Bertus eenmaal de bal uit het net halen na een scherp schot van Dick Huizinga, dat via de verste paal doel trof. Bij oud-T. stond B Beumkes in het doel en deed het prima. Ook de afd. Handbal speelde een oefenwedstrijd. We zagen Anneke weer in de gelederen. Hartelijk welkom na tuurlijk. Het programma voor zondag is nog niet bekend. OPDOOI VAN WEGEN De Burgemeester van Texel betuigt, namens de gezamenlijke wegbeheerders, zijn erkentelijkheid voor de wijze, waar op de weggebruikers gevolg hebben ge geven aan het verzoek om medewerking te verlenen aan de bij het invallen van de dooi te nemen maatregelen. Dank zij hun loyale medewerking is de beschadiging van de wegen tot een minimum beperkt gebleven en zullen de herstelkosten slechts een gering bedrag vergen. Texel, 6 maart 1956. De Burgemeester van Texel, C. DE KONING OPDOOI De Burgemeester van Texel maakt be kend, dat de maatregelen met betrek king tot het beperkte verkeer als gevolg van de opdooi heden zijn opgeheven, met uitzondering van de wegen die zijn afgesloten. Texel, 7 maart 1956. De burgemeester voornoemd, C. DE KONING. MOEDERS OPGELET! CONSULTATIEBUREAU VOOR ZUIGELINGEN Woensdag 7 maart consultatiebureau In verband met het te gewachten drukke bezoek worden de moeders op de volgende tijden verwacht. 12,45 uur particuliere auto's; Cocksdorp om 1,30 uur; Oosterend om 2,30 uur; Oudeschild om 3 uur; De Koog om 3,30 uur; Den Hoorn om 4 uur; Den Burg om 4,30 uur. KLEUTERBUREAU Willen de moeders goed op de datum letten, waarop ze terug moeten komen9 De kleuters, die wegens de vorst niet het bureau konden bezoeken, moeten wachten tot ze een oproep ontvangen. KRAAMZORG CENTRUM IN DEN HELDER EN OMSTREKEN Door de slechte weersomstandigheden kon 't spreekuur in maart niet doorgaan. Het eerstvolgende spreekuur wordt nu gehouden op de eerste donderdag van april van 3 tot 4 uur in het Consultatie bureau te Den Burg. V.V.V.-VERGADERING UITGESTELD Blijkens een in dit nummer voorko mende advertentie is de algemene verga dering der V.V.V. Texel, welke donder dag 8 maart zou worden gehouden, tot nader order uitgesteld. DE FOTOWEDSTRIJD Het leger van fotografen, dat tijdens de ringsteekwedstrijd voor arresleden zulk een gigantische activiteit ontplooide - de ene rolfilm na de andere werd sol daat gemaakt - heeft de wedstrijdleiding enigermate teleurgesteld. Wij bedoelen de fotowedstrijd. De Texelse Courant had nl. prijzen uitgeloofd voor de beste foto's. Tot dusverre hebben wij nog wei nig inzendingen mogen ontvangen. Hier om èn omdat enkele personen, die graag mee willen doen met deze wedstrijd hun werk nog niet gereed hadden, hebben wij besloten onze fotograferende eiland genoten in de gelegenheid te stellen hun plaatjes tot en met zaterdag a.s. in te sturen. Daarna gaat de jury aan het werk. Wellicht heeft menigeen bij het zien van het fotoresultaat gedacht: „Ik heb wel eens beter werk gemaakt" of zo, maar wij attenderen er gaarne op, dat ook foto's, die stellig met aan alle (stren ge) eisen voldoen een kans hebben en over de technische volmaaktheid behoeft U zich heus geen al te grote zorgen te maken. Wij willen adviseren: Zend U eens in, omgaand, wat U gemaakt heeft. Soms ziet U immers bij landelijke fotowed strijden prijswinnend werk afgedrukt, waarvan U zegt: „Nou, als dat nu de mooiste is. Dus nogmaals, stuur Uw foto's in en ding mee naar een van de volgende prijzen: 1ste prijs een waardebon van f 25,2de prijs een waardebon van f 15,en 3de prijs een waardebon van f 5,U kunt deze overal op Texel en in alle zaken besteden; voorts worden eni ge troostprijzen uitgeloofd. FILMAVONDEN BIJBELGENOOTSCHAP Zowel te Den Burg (donderdagavond) als te Den Hoorn i(vrijdagavond) zal door het Ned. Bijbelgenootschap een film avond worden verzorgd. Te Den Hoorn vindt deze avond in de Doopsgezinde kerk plaats met medewer king van het kerkkoor, aanvang 8 uur. Te Den Burg wordt deze avond in de Gereformeerde kerk gehouden. BUSDIENSTEN WEER NORMAAL Naar men ons meedeelt kan ook de TESO-busdienst weer normaal worden uitgevoerd BOUWVERGUNNINGEN Prof. H. J. M. Weve, Utrechtseweg 26, Zeist, herbouw landbouwschuur „Rotter dam", Eierland; de heer C. Bakker Bzn., De Koog 1, plaatsen van een dakkapel; de heer M. J. Roeper, W 48, bouw van een loods aan de Oosterender weg, de heer C. Zutphen, De Koog 50 a, bouw van bloembollenschuur aan de Pelikaan- weg. DE TEXELSE SPORTFOKKERS Hier volgt goed nieuws voor een ieder die zich bezighoudt met de pluimvee- en konijnensport: Op de laatst gehouden ledenvergade ring van „De Sportfokkers" is besloten tot het zelfstandig beoefenen van de sport voor konijnen, pluimvee en duiven in Raad van Beheer-verband en de Ned Bond van Konijnenverenigingen, verkort N.B.K.V. Nu kan een ieder, die voor bovenge noemde sport interesse heeft zich bij 'n eigen Texelse vereniging aansluiten. Want dit is nu geen zelfstandige ver eniging meer. Hier komt nog bij, dat door nauwe samenwerking met de vaste wal, ook exposeren in de kop van Noord-Hol land mogelijk is en voor de kleine beurs dus te bereiken. Het secretariaat is gevestigd te Hal- lerweg 2, Den Burg. Het Bestuur. EEN TEXELAAR IN AMERIKA De heer Th. Reuvers vertelt verder: Dezelfde avond zijn we met de snel trein naar Chicago vertrokken, weer een lange Poelman met 3 zware locomotie ven. Toen we goed en wel buiten de stad waren zijn we in de dinercar gaan eten. Nou, dat smaakte best na zo'n drukke dag. We zaten voor een groot ïaam in deze gekoelde wagen en konden dus evengoed het passerende landschap, steden en dorpen bekijken en zag ik hoe ver de villawijken nog buiten Washing ton waren gebouwd. Voor het eerst zag ik nu ook eens runderen en een enkel paard in het land en wat bouwland bezaaid met maïs, gerst, haver, tarwe, bieten enz. en ook reeds maaivelden met hooi op hoopjes, heel anders dan in Holland. Het land wat ik zag vond ik niet al te best; overal grote stenen, welke maar wat heen en weer worden geploegd en daar zaait men ook maar overheen. Greppels en sloten zijn er niet, zodat het water maar moet wegzakken, nu zag ik in lage gedeelten het graan nog maar 'n klein stukje boven het water uitsteken. Reeds vlug waren we weer uit het vlakke land en reden in een bergachtig gebied met uitgestrekte bossen en naast de trein een snelstromende rivier, welke door de bergen kronkelde; de trein kronkelende lustig mee, een prachtig gezicht, want van de trein zag ik soms naast ons de staart wagons aankomen en later weer de kop met de locomotie ven een grote bocht maken, want soms maakten we bijna een cirkel, omdat de trein bij de bergen op moest. Na het diner zijn we in de wagon gaan zitten van mijn nicht Mrs. Moran. We konden dan nog wat praten en door de grote ramen naar buiten kijken naar het afwisselende landschap. Ik kon daar maar nooit genoeg van krijgen en zat dan ook meestal voor één der ramen en toen het begon te schemeren en de lich ten in de trein aangingen, kon ik buiten niet zo goed meer zien. We zouden alle maal echter vroeg gaan slapen na al de vermoeiende dagen en gingen dus al gauw terug naar onze slaapwagen en toen ik eenmaal in bed lag met lichten uit en het schuifgordijn voor het raam omhoog, kon ik vanaf mijn bed nog weer alles zien, want donker was het nog lang niet en helemaal donker werd het de gehele nacht niet, zodat ik alle steden, dorpen en stations toch zag en ook nog een massa prachtige natuurstukken in de bergen en bossen. De mooi gekleurde avond- en nachthemel was op zich zelf reeds de moeite waard. Heel diep in een dal zag ik dorpen met verlichte ramen en villa's hoog tegen de bergen opge bouwd. De bergen zijn tot de top be groeid met loofhout en ook veel naald hout, sparren, grove dennen, lariksen, ceders en ook massa's wilde heesters vol bloemen. Een snelstromende rivier bleven wij steeds met de trein volgen, soms stroom de deze vlak naast ons, maar ook ge beurde het vaak, dat wij gingen klim men en door tunnels reden en de rivier nergens meer was te zien, maar dat duurde nooit lang, want de rivier heeft zijn loop door de bergen gezocht en bij het aanleggen van de spoorwegen is daarvan geprofiteerd, maar af en toe was de ruimte zo smal, dat de rails tot slechts een paar voet van de afgrond af lagen. Alles is echter rots, dus wel be trouwbaar. Af en toe dommelde ik wel eens in, s maar door het gefluit van de trein ik toch weer gauw wakker. De oi gen zijn niet bewaakt, zoals in en de locomotief geeft telkens als een dorp of stad in zicht is pracht gehoor; het lijkt soms wel orkest als het door de bergen woi ruggekaatst. Voor ons uit in het Westen zag lucht plotseling steeds lichter w< alsof het begon te dagen, maar dt komt niet in het Westen op, dus da een grote brand, misschien bosbrai De wolken waren helemaal verli< ik zag het hele landschap zo dui< dat ik maar niet kon begrijpen w; daar vóór ons mocht wezen, maar seling toen wij om een bocht in df gen gingen, zag ik dat we over een brug over de rivier reden en in dei een grote stad zichtbaar werd meti me verlichting en hoog in de luchtj vlammen Ik dacht toen nog steei knoert van een brand", maar het hoogovens nabij de stad Pittsbui wat een complex, verbazend zo giJ (Wordt vervolgd) INGEZONDEN Geachte Redactie, Zeer gaarne zou ik gebruik van enige plaatsruimte voor het staande. Bij voorbaat mijn dank. Nu de winter definitief afscheid ons heeft genomen met ijs- en sna sport, wil ik gaarne langs deze w< grote waardering uitspreken voor wel zeer actieve bestuur van Ijl .Oost". Ik verwacht dat ik dit dotI volledige instemming van de ruiml leden der vereniging. Bestuur en I makers hebben de gehele winter dc steeds voor weten te zorgen, dat ei dag een prima sneeuwvrije gladde aanwezig was, ook onder de mo omstandigheden, wanneer het bijn peloos scheen om nog verder tege elementen te vechten. Ondanks li sneeuwval en zeer strenge koude, ben bestuur en baanvegers niet geven en steeds overwonnen. En het weer het toeliet om buiten te konden leden en met-leden er var zekerd zijn, dat de banen van „Oost' 'in orde waren dank zij de en goede samenwerking van bestut us baanvegers. Hiervoor dus namens die hiervan geprofiteerd en ge hebben een woord van dank. Oo heer Van der Pijl hartelijk dank voo altijd sportieve medewerking bij sneeuwruimen enz., alsook zij die den voor consumptie. Zonder het het niet volledig. We hebben eens te meer onder?! 7. wat door goede samenwerking tot is te brengen. Dus nogmaals mijn erkentelijkheid namens allen, die aan hebben medegewerkt. H. STEIGSTRA, Ere-voorzitter „IJsclub ÓJ HOOG WATER Hoog water ter rede van Oudes 7 mrt. 3,50 en 16,10; 8 mrt. 5,05 enl 9 mrt. 6,25 en 18,35; 10 mrt. 7,25 ecj Aan het strand ongeveer een u\| der hoog water. Ae ter 'ar Ve IIERV. GEMEENTE OOSTERE! Vanavond om 8 uur Samenkoirijgp het Noorden t.h.v. de fam. Jac. r<$; daal. HERV. GEMEENTE DEN HOOi Donderdagavond 8,30 uur Praat| in „Ons Huis". TEXELAARTJES Bij vooruitbetaling tot 3 regels f0,60; elke regel méér f 0,20. Ónder adres te bevr. (niet eerder dan 11 u. in Boekh.) en onder nr f 0,20 meer. Radio herstellen? VONK opbellen! Telefoon 78 en 273 Te k. gevr. houten schuurtje plm 3x4 m. Adres C. v. Ham De Koog K3c Voor de kippen winterwortels (vorst- vrij) Tuinderij Buisman Wie vond bruine suède hand schoenen van dokter Elias Beschikbaar beste dekram vlaamse reus raskonijn H. Th. Koorn, De Dennen Gevr. breiwerk voor de machine B. v. d. Hoek, Eierland E 124 Te k. zwarte bessen- struiken en aardbeiplanten P v. d. Slikke, Westerweg Gcboien Jennyfer Jane dochter van Jan M. Ellen en Rie A. Ellen-de Best Odd Fellow Temple S'skatnon, Canada 1 maart 1956 Voor Fatnilie-drukwerk Drukkerij Texelse Courant Met grote blijdschap geven wij kennis van de geboorte van onze dochter en zusje Janneke Suzanna N. Zegers-Bakker C J Zegers Mary en Koos Zuid-Eierland E 120d Texel, 5 maart 1956 Voor de zeer vele blij ken van belangstelling en medeleven ondervonden bij het overlijden en de ter aardebestelling van onze lieve, zorgzame moeder, behuwd-, groot- en over grootmoeder Mevr. TRIJNTJE DROS geb. Eelman wed. van B. Dros Pz betuigen wij allen onze hartelijke dank Speciaal aan directrice en zuster de Jong van de Oollardstich- ting Os. v. Sluijs, kleed- oplegsters en dragers Namens de familie P. Dros Bz. Eierland, Texel Uit Amerika de dr| tijding ontvangen, 19 febr. is overlel mijn broer, onze zwal en oom Klaas Dogger 1 echtgen vanl Petronella Vlf in de ouderdom jaar Uit aller i D Schagen-Dol en familie 1 Oudeschild, maart Algemene kennisge Op 3 maart is o leden in de St stichting onze lievi der, behuwd- en gr vader, zwager en Pieter Bakelc wedn. van Marina E in de ouderdom ruim 90 jaar Uit aller na2 A. Bakelaar Den Burg, Texel De teraardebestej'oi heeft dinsdag 6 op plaatsgehad op Ai begraafplaats te schild

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1956 | | pagina 2