9
rocn
in het
f
S.O.O.S.
Terug in de ellende
Vereniging
Veilig Verkeer
„Texel"
m y*
Jeugd van Oudeschild vierde Palmpasen
Speelgoed voor Rheine
Schoolvereniging
Oosterender
Openbare School
4TERDAG 31 MAART 1956
EXELSE
70e JAARGANG No. 7031
COURANT
tgave N.V. v.h. Lanqeveld de Rooij
jekhandel Drukkerij Bibliotheek
;n Burg - Texel - Postbus 11 - Tel- 11
Verschijnt woensdags en zaterdags.
Bank: R'damse Bank, Coöp. Boeren!-
Bank Postgiro 652- - Abonn. pr. f 1,95 p
- kwart. 20 ct incasso. Adv 8 ct p- mm.
Enkele commissieleden hebben hun
drukken te boek gesteld van het be
ek aan het kamp Rheine, een der
le vluchtelingenkampen, waar duizen-
>n mensen, van baby's tot volwassenen,
jeengebracht zijn in afwachting van
n bestaan, dat menswaardig genoemd
m worden.
Het gros van de vluchtelingenkinde-
n, die hier een paar maanden hebben
rtoefd, bevindt zich thans weer in
ïeine, in het troosteloze kamp. Het is
ar veel erger dan wij ons voorgesteld
idden, wat óók al zijn oorzaak vindt
het feit, dat een kind niet graag met
in ellende te koop loopt en liever
>cht dan klaagt.
Toen men de kinderen ging ophalen,
eft men het kamp niet gezien: de
nderen arriveerden met een trein aan
grens bij Oldenzaal.
Nu, bij de terugtocht, was de commis-
in de gelegenheid het kamp in ogen-
houw te nemen. Hoe erg het daar wel
welk een ontberingen daar geleden
orden en hoe zeer de mens daar op de
oef wordt gesteld, blijkt ons uit het
laas van de commissieleden, die - dat
iat voor ons vast - de situatie precies
schreven hebben zoals zij is: ellendig.
Aanvankelijk lag het in de bedoeling
i aan de hand van hetgeen de commis-
leden ieder voor zich geschreven
bben door de redaktie van dit blad zelf
n artikel te doen samenstellen, maar
j achten het van groter waarde de
nmissie een voor een zelf aan het
>ord te laten.
Hierbij plaatsen wij het eerste artikel:
Voor een grote groep van de vluchte-
igenkinderen sloeg dinsdag 13 maart
kwart voor acht het uur van af
leid. Het bovendek van de Dageraad
is weer de uitverkoren plaats. Ook bij
t vertrek uit de haven waren tal van
eegouders aanwezig.
De meeste kinderen zal het gespeten
bben, dat de vakantie op Texel voor-
was. Een van de jongsten stribbelde
»en bij het verlaten van de boot in
in Helder: hij wilde weer terug naar
jxel. Ook in de bussen was af en toe
merken, hoe het de kinderen aan het
rt ging de rug te hebben moeten toe
ren aan het gastvrije Texel, waar zij
fderijk waren opgenomen, waar ze
■dden kunnen spelen, op tijd konden
Jpen, waar ze een huiselijke sfeer had
leren kennen. De Nederlandse taal
ijkt niet moeilijk te leren; Peter Neh-
ig drukte zijn waardering over het
stvrije Holland uit door luid te ver-
ndigen: Duitsland is waardeloos; ge-
nenlijk stemden de anderen hiermee
door dit ook zingende van Rheine te
:uigen. Er zijn verschillende banden
egd: Rudolf Schulz vertelde een
leis je" op Texel te hebben; de kleine
aus Kutzner betuigde nadrukkelijk in
zomer terug te komen en dan met
ikel te gaan zwemmen.
een voorspoedige reis, zonder noe-
aswaard oponthoud aan de grens, be-
ikte men te drie uur het kamp in
ïeine. Ouders, bekenden en andere be-
igstellenden drommen tezamen wan
de bussen geopend worden. Hui-
de moeders omhelzen de kinderen,
Iken uitroepen, dat haar zoon of doch-
zo gegroeid is en allen er zo goed
;zien. Nog even een gedrang bij het
'laden van de koffers en spoedig zijn
jen verdwenen in blok zoveel of zoveel,
.ezers op Texel of daarbuiten, stelt U
van zo'n kamp (Rheine is lang niet
enige) helemaal niets voor, dan is
nog 200 te veel! Men zou ook hier
t het volste recht boven de ingang
nen schrijven: „Wie hier naar binnen
iedt, laat alle hope varen". Voorop is
stellen dat men dit zelf moet zien om
te kunnen geloven.
Wij zullen trachten U aan de hand
de volgende beschrijving een indruk
jeven:
p een groot terrein, stukgetreden
leis, modderig, staan een aantal oude
inen kazernes, vijf of zes verdiepingen
hoog, met zwart verweerde of berookte
muren; behoudens een enkel venster met
een gordijntje gapen de ramen als holle
ogen in de muren; uit vrijwel elk raam
steekt een rokende kachelpijp. Via de
hoofdingang van zo'n gebouw komt men
in een trappenhuis; een bleek, pafferig
meisje van een jaar of 4, morsig, mei
armoedige kleertjes, zit op een uitgesle
ten traptree. Trappen en gangen zijn
schemerdonker; alles is hol en grauw;
zonder ventilatie; de geur van de haché
van vandaag hangt er, vermengd met
andere van onbestemde herkomst, totdat
die van een of andere „Suppe" van mor
gen deze weer verdrijft; hoe kan hier 'n
mens nog gezond blijven? Een deur
wordt geopend: achter een bunkerdikke
muur ligt een zaal, of beter, een hok van
misschien 5x6 meter; het middenge
deelte hiervan is gemeenschappelijk ter
rein; er staat een kale houten tafel met
twee stoelen; in de hoek een oude kachel.
Met board is tot op een hoogte van plm.
1,80 m., evenwijdig aan beide zijmuren
een afschutting gemaakt. Daarachter zijn
zodoende twee kamertjes ontstaan, de
deur van de kamertjes bestaat uit een
1 molton deken; de afscheiding tussen de
twee kamertjes is ook een deken. Zo'n
afgescheiden hokje is een kamer, waarin
een heel gezin leeft; er staan stapelbed
den; een tafeltje met twee stoelen, nog
een sinaasappelkist en U hebt het hele
huisraad aanschouwd. Er hangen wat
kleren aan de muur; ruimte voor een
enkel plaatje is en bijna niet meer. Dit
hok bestaat dus uit vier van zulke ka
mertjes. Gelukkig is de bewoner, die het
kamertje aan de buitenmuur heeft: daar
is een raam; de anderen in de ruimte
daarachter moeten ook zelfs de blik op
de wolkenhemel missen; daar ontvangt
men slechts schemerig daglicht. In zo'n
hokje moet zich het gehele gezinsleven
afspelen; elk woord wordt door de bu
ren gehoord. Een vrouwenstem achter 'n
schot neemt zo af en toe aan het gesprek
deel: een steelse blik leert, dat die stem
afkomstig is van een jonge vrouw, die
gekleed en wel op bed ligt.
Men vraagt zich met schrik af, waar
dit uiteindelijk heen moet leiden. Een
deel van de kampbewoners heeft werk,
de anderen brengen de dag in de be
nauwde ruimte in ledigheid door. Het is
te verwonderen, dat mensen zich hier
kunnen handhaven op een zeker peil,
dat ze niet allen wegzakken tot paupe
risme. De kinderen hyrken tezamen op
de vloer; speelgoed is er nergens te be
kennen. Voor zover de kinderen na
schooltijd niet in de woonverblijven of
in de gangen of op de trappen omhan
gen, spelen ze buiten op de sintelvlakte.
Arme kinderen; wat komen ze een slaap
tekort: op z'n vroegst om tien uur 's
avonds kunnen ze in de stapelbedden in
slaap komen; luide stemmen van de vol
wassenen en lawaai van de radio houden
hen wakker. Is het een wonder, dat bijna
alle kinderen in-bleek zien? Tot 6 jaar
krijgen de kinderen lU liter melk per
dag; de anderen moeten het zonder doen!
Een moeder, die overgeplaatst was
naar een z.g. ontslagkamp, maar nu te
ruggekomen was om haar zoontje af te
halen, vertelt, dat het kamp in Rheine j
nog heilig is vergeleken bij haar nieuwe
woonplaats: daar heeft ze een slaapzaal,
waarop 65 mensen en kinderen slapen,
een zuigeling van 2 weken houdt de
anderen wakker. Men vraagt zich af of
het wel erger kan; is het mogelijk, nog
erger dan hier?
Een oase is het „Haus für allen", een
soort dorpshuisje, waar twee kleine
maar nette zaaltjes een zitje bieden,
waar gedamd of gekaart kan worden, en
een klein bibliotheekje aanwezig is;
daarnaast een kleine vergaderruimte,
plaats biedend aan een 75 personen; een
aantal ouders was hier samen gekomen
om de leden van het Comité te danken
en - voor zover de kinderen nog op
Texel zijn achtergebleven - om inlichtin
gen te vragen. De moeder van Elli No-
reika is blij, dat haar dochtertje het zo
goed heeft: die van Lutz Wagner heeft
met dankbaarheid gehoord, dat haar
jongen in de zomer nog eens terug mag
komen; Ursel Neumann wekte grote
verbazing, daar ze zo gegroeid was; de
moeder van Vera Wolter is verrukt, dat
haar dochtertje deze week „Hochzeit'
meemaakt. Bij het afscheid danken allen
persoonlijk, dat de kinderen, door het
verblijf op Texel, acht weken uit deze
ellende zijn weggeweest en een indruk
hebben gekregen van een normaal gezin
De kleine Klaus Kutzner zwaait, al om
kijkend, zolang hij z'n pleegvader ziet.
Dit dorpshuisje is eigenlijk een drup
pel op een gloeiende plaat, want het kan
hoogstens aan een 100 mensen ruimte
bieden, terwijl het kamp 2000 vluchte
lingen kan herbergen.
Getoond werd nog de kerkzaal, met
geringe middelen gemaakt van een vroe
gere paardenstal, en verder ook het
noodziekenhuis; dit is niet te missen,
want hoe zouden vooral zieke ouden van
dagen het moeten uithouden in de woon
verblijven? De kantine maakt al geen
uitzondering op de andere gebouwen:
grauw en somber de gang, waardoor
men de zaal bereikt; voor weinig geld is
hier niet veel te krijgen. Toch komen
hier 's. avonds mensen, die door drinken
de narigheid trachten te vergeten, of die
hier speculeren op de lagere gevoelens
van anderen.
Wanneer het Texelse gezelschap in de
vallende schemer vertrekt, zijn buiten
nog enkele vluchtelingenkinderen te
bekennen. Manfred Romer loopt, de
handen in de zakken, aan enkele vrien
den te vertellen van zijn belevenissen
Klaus Scherbaum zit eenzaam op een
balustrade te peinzen, Brigitte Kremp
en Peter Treuer staan bij de bussen; de
est is opgeslokt door de grauwe trooste
loosheid van de gebouwen.
Zover mogelijk nagewuifd door Peter
Treuer verlaat men dit eiland van men
selijk leed en wanhoop, vervuld van
deernis over zoveel narigheid, overtuigd
van het feit, dat dit niet met woorden
weer te geven is.
Als U dit gelezen hebt, kijkt U dan
eens om U heen, vergelijkt U eens dit
oord van vertwijfeling met Uw eigen
huis!
DIENSTREGELING T.E.S.O.
Op werkdagen:
Van Texel: 5.20 7.45 10 30 12.55
15.25 18.00
Van Den Helder: 6.30 9.25 11.40 14.10
16.45 19.35
Op Zon- en alg. erk. Chr. feestdagen:
Van Den Helder: 10,35; 13,00; 17,20; 19,35
Van Texel: 7,45; 11,35; 16,00; 18,20
A
PW
Vraag:
Hoe wordt de bebouwde kom ener ge
meente aangeduid?
Antwoord:
De aanduiding geschiedt op de toe
gangswegen met een verhardingsbreedte
van 4V2 meter door rechthoekige blauwe
borden, waarop in witte letters de naam
der bebouwde kom en daaronder de
naam der gemeente.
Bijvoorbeeld: DE WAAL
gem. Texel
Opmerking: Het kan van belang zijn
voor de weggebruiker, te weten waar de
bebouwde kom zich bevindt.
Bijvoorbeeld is het bij nacht toege
staan een voertuig geheel zonder ver
lichting te plaatsen in de onmiddellijke
nabijheid van een ontstoken lichtpunt
van de openbare straat verlichting, ech
ter slechts binnen bebouwde kommen.
Let wel. Op smalle wegen behoeft deze
aanduiding van de kom niet voor te
komen.
Het was deze maand
vijftig jaar geleden, dat
de heer J. Henkes lid
werd van de socialis
tische bewegingHier
naast ziet U de heer
Henkes, derde van
links, vereeuwigd tij
dens de viering van het
tien-jarig bestaan van
de Partij van de Arbeid.
Links de heer Jak.
Bruin, 45 jaar lid. Voorts
zien wij mevr. Bruin-
Hemelrijk, die ook haar
sporen op het terrein
van het politieke leven
verdiend heeft en rechts
mevr. de wed. Smidt-
Henkes, die haar vader
reeds vele jaren uitste
kend verzorgt.
Allen nog vele jaren
toegewenst!
Op ons eiland, dat de Folklore een ruime plaats biedt (Meierblis, Luilak,
Schoonmaak, de 12 december-maskerade, Bosjesdag etc.) is ook het Palm
pasen aan het inburgeren. Evenals vorig jaar heeft een groot aantal Oude
schilder kinderen aan dit fleurige gebruik deelgenomen. Hierboven ziet U de
jeugd - leerlingen van de Bewaarschool en van de laagste klassen der o.L
school - door de Dorpsstraat defileren. Het geheel stond onder leiding van de
dames Krijnen-Eelman en Zoete-Blom. Het werd een complete feestmiddag,
want eerst had kapelaan Stam in het gebouw van de r—kVolksbond de jeugd
een poppenkast- en buikspreekprogramma geboden, dat klonk als een klok.
KAARTVERKOOP VOOR HET
CONCERT DOOR HET NEDERLANDS
KAMERKOOR
De voorverkoop van kaarten voor het
concert door „Het Nederlands Kamer
koor" o.l.v. de heer Felix de Nobel loopt
zeer vlot. Dit concert zal worden gege
ven op dinsdagavond 10 april, n.m. 8 uur
in de Nederlands Hervormde Kerk te
Den Burg.
Reeds werd meer dan de helft van het
aantal beschikbare kaarten geplaatst via
de plaatselijke zangverenigingen.
Vanaf heden zijn de kaarten legen be
taling van f 1,25 bovendien verkrijgbaar
aan de navolgende adressen:
Den Burg: W. Vlas, Parkstraat 1; mej.
E. Dijt, Warmoesstraat 20;
Oudeschild: J. Beumkes, Nieuweweg S 19
Oosterend: C. Bremer, Kerkstraat 18
De Koog: mevr. E. H. Luberti-van Ber
gen, huize „Janneke".
De Cocksdorp: W. R. H. Ran, De Cocks-
aorp 32a.
Den Hoorn: mevr. A. Lap-Terpstra, Den
Hoorn 89a.
Uiteraard blijven de kaarten ook ver
krijgbaar via de plaatselijke zangver
enigingen.
(Publikatie van de Culturele Raad)
BEKENDMAKING AAN
LANDBOUWERS
De Sociale Districtscommissie van het
Landbouwschap vestigt, gezien het zeer
geringe aantal formulieren hetwelk tot
dusverre bij het arbeidsbureau werd in
geleverd, nogmaals de aandacht van de
landbouwers aan wie een enquêteformu
lier werd toegezonden doch hierop in het
geheel niet gereageerd hebben, op het
feit, dat slechts aan die landbouwers
t.z.t. een aanvraagformulier voor de la
tere periodes zal worden toegezonden,
welke aan het in het formulier gestelde
verzoek hebben voldaan en dus in ieder
geval hun bouwplan (ook al zijn er voor
de le periode geen arbeidskrachten be
nodigd) hebben ingeleverd
Bij wijze van uitzondering worden de
nalatige landbouwers alsnog in de gele
genheid gesteld hun opgaven op dinsdag
morgen, 3 april a.s., op het arbeids
bureau in te leveren.
KINDERHUIS „PRINSES BEATRIX"
De jaarlijkse collecte ten bate van het
kinderhuis „Prinses Beatrix" zal worden
gehouden in de* week van 3 tot en met
7 april.
Zoals bekend wordt deze collecte mede
gehouden voor de andere 9 tehuizen van
de Ned. Centrale voor Practische Hulp
aan alleenstaanden van iedere leeftijd en
gezindte te Groesbeek. (Centrale P. H.).
Onder het motto: Helpt het kinderhuis
Prinses Beatrix" wordt dus een beroep
gedaan op Uw goedgeefsheid voor 10 te
huizen tegelijk. Bovendien zijn sinds
korte tijd de 6 gezinspaviljoens van de
voormalige stichting „Morgenrood" te
Groesbeek aan de zorgen van de Centra
le P. H. toevertrouwd, zodat Uw bijdrage
thans ten goede zal komen aan 10 te
huizen en 6 gezinspaviljoens, waar al
leenstaanden van alle leeftijden worden
verzorgd.
Voor hen die de term „alleenstaan
den" onduidelijk mocht zijn, zij vermeld,
dat het hier kinderen betreft die de
ouderzorg missen en volwassenen die
door geestelijke of lichamelijke mis
deeldheid leiding en de beschutting van
een tehuis nodig hebben.
Gaarne doen wij een beroep op Uw
goedwillendheid, deze belangrijke collec
te te steunen zoveel als in Uw vermogen
ligt.
De vluchtelingenkinderen moeten in de
kampen veel ontberen, speelgoed zie je
er helemaal niet en daarom hoopt men
donderdag 5 april, als de tweede groep
kinderen naar Rheine terugkeert speel
goed mee te nemen teneinde dit aan
kinderen in het kamp te distribueren.
Het speelgoed kan men bezorgen bij
mevr. A. de Koning-van Ramshorst,
Weverstraat 101, Den Burg.
S.V.O.-nieuws
2de Paasdag spelen de adsp. thuis te
gen de Boys-adsp. waarschijnlijk 2,30 u.
Toont allen wat belangstelling voor de
jongens.
Het 1ste gaat met de boot van 11,35 u.
naar Dirkshorn, vertrek Oosterend 10,45
uur. Zorg op tijd te zijn.
Tijdens de oprichtingsvergadering van
de Schoolvereniging Oosterender Open
bare School op dinsdag 27 maart jl. kon
de voorzitter van het voorlopig werk
comité, de heer J. Visman, 29 personen
welkom heten. Spreker zei gaarne wat
meer belangstellenden te hebben gezien,
doch hij veronderstelde, dat de tijd van
het jaar daar mede de oorzaak van was.
Mevr. Rappard las de notulen van de
vorige informatieve vergadering, waarin
nog eens duidelijk doel en streven van de
Schoolvereniging werd uiteengezet. De
bedoeling van de Schoolvereniging is bij
de bewoners van Oosterend en omgeving
meer belangstelling te wekken voor de
openbare school van Oosterend. Tot nu
toe was het zo, dat men alleen van aller
lei schoolzaken en activiteiten op de
hoogte kon blijven zolang men kinderen
op de school had. Nu de Schoolvereni
ging Oosterender Openbare School, kort
weg genoemd S.O.O.S. is opgericht, kun
nen ook zij, die niet via hun kinderen in
verbinding staan met de school, hun be
langstelling en medeleven tonen. Men
hoopt door onderlinge samenwerking
veel voor de school te kunnen doen en
verwacht dat deze samenwerking voor
de gemeenschap Oosterend ook van veel
nut zal zijn. Ieder, die zijn of haar be
langstelling wil tonen, kan zich opgeven
bij een van de leden van het bestuur, dat
als volgt is samengesteld: Jac. Visman,
voorzitter, mevr. Ellen-Verbrugge, secre
taresse, Cor Timmer, penningmeester,
W. Witte en C. Bruin, leden Het hoofd
der school, mevr. Rappard, is adviserend
lid, terwijl als vertegenwoordigster van
de Oudercommissie mevr. Witte-Kager
zitting heeft.
Om lid te kunnen worden, moet men
de leeftijd van 18 jaar bereikt hebben.
De nieuwe vereniging heeft haar naam
te danken aan dokter Renout.
Met woorden van dank voor de be
toonde belangstelling en met de hoop uit
te spreken, dat de vereniging in woord
en daad een steun zal worden voor de
openbare school, sloot de heer Visman
om half twaalf de eerste vergadering
van de Schoolvereniging Oosterender
Openbare School
