9
roen /tva
in het harL.
Vijftig jaar
.Het Witte Kruis
Knap óp die kale schuur met C E T A B E E R
Inwerkingtreding zomer-, kamp- en
tenthuisjesverordening Texel
en
Kz
h
Ne8m dadelijk Kruschen
Vereniging
Veilig Verkeer
Texel"
5?
Zal de geschiedenis
zich herhalen?
„Dat 1888 Texel een
liaven schenke, waarop het
eiland trots zal kunnen
zijn
WOENSDAG 4 APRIL 1956
~^WOENS
Uitgave N.V. v.h. Langeveld de Rooij
Boekhandel Drukkerij Bibliotheek
Den Burg - Texel - Postbus 11 - Tel- 11
70e JAARGANG No. 7032
TEXELSE»COURANT
Verschijnt woensdags en zaterdags.
Bank: R'damse Bank, Coöp. Boerenl-
Bank- Postgiro 652- - Abonn. pr. f 1,95 p
kwart. 4- 20 ct incasso. Adv- 8 ct p- mm.
Nu de „Zomer-, kamp- en tenthuisjes-
jerordening Texel" door Gedeputeerde
staten van Noordholland is goedgekeurd
>n dus op 1 april 1956 in werking zal
reden is het ongetwijfeld nuttig de
itrekking en het doel van deze verorde-
ïing nog eens nader toe te lichten.
Wat is het doel van de verordening?
De laatste jaren komt een steeds toe-
lemende stroom van vakantiegangers
ïaar Texel en het is de verwachting van
iet gemeentebestuur dat deze stroom in
le naaste toekomst nog belangrijk gro-
er zal worden.
Om deze steeds groeiende stroom va-
antiegangers een redelijk onderkomen
e kunnen bieden zal echter ook een uit
leiding van de bestaande vakantie-
kkomodatie nodig zijn. De tot dusverre
iestaande uitbreidingsmogelijkheden
jaren in dit verband betrekkelijk ge-
ng, daar de bouweisen van de „Bouw
erordening der gemeente Texel" spe-
ïaal voor de goedkopere en eenvoudige
akantiegelegenheden veelal te zwaar
(jaren.
Daarom beoogt de thans vastgestelde
erordening regelen te geven, die ener-
jds reële uitbreidingsmogelijkheden
oor de verschillende vormen van va-
antiebesteding zullen scheppen, doch er
nderzijds ook voor zullen waken, dat de
antrekkelijkheid van Texel op de toerist
aist door deze uitbreidingen niet zal
erminderen.
Nu de voorbereidingen van het uit-
reidingsplan-in-hoofdzaken, hetwelk de
rondslagen voor alle toekomstige uit-
reidingsmogelijkheden in de bouwsector
il moeten leggen, een eindstadium na-
;ren heeft het gemeentebestuur de tijd
jp geacht afzonderlijke bouwvoor-
ihriften vast te stellen voor zomer-
lisjes, kamphuisjes en tenthuisjes.
Wat zijn zomerhuisjes, kamphuisjes
en tenthuisjes?
Over de verschillende soorten huisjes
fcstaat nogal eens wat misverstand.
Kamphuisjes en tenthuisjes zullen alleen
ojp aangewezen kampeerterreinen ge-
>uwd kunnen worden, kamphuisjes zijn
in de permanente bouwsels, tenthuisjes
iarentegen tijdelijke bouwsels, die na
k zomerseizoen weer van de terreinen
rwijderd zullen moeten worden.
De terreinen, waarop deze kamp- en
nthuisjes gebouwd zullen kunnen wor-
n, zullen binnenkort bij het uitbrei-
ngsplan-in-hoofdzaken worden aange-
?zen. Als regel zullen kamp- en tent-
isjes wel gebouwd en geexploiteerd
>rden door de betreffende kampeer-
ploitanten. Van de medewerking van
kampeerexploitanten zal het afhangen
en in hoeverre ook anderen in de ge
enheid zullen worden gesteld op hun
reinen kamphuisjes te bouwen of
.thuisjes te plaatsen.
ierhuisjes zijn eveneens perma-
ite bouwsels, die echter niet op een
ipeerterrein gebouwd kunnen wor-
De bouw van zomerhuisjes zal
•rshands uitsluitend toegestaan zijn in
zomerhuisjescomplex ten zuiden van
dorp De Koog. Gegadigden voor de
rw van dergelijke huisjes kunnen van
gemeente Texel de hiervoor beno
ude grond in erfpacht krijgen.
'erhuur van een zomerhuisje aan an-
en is mogelijk, al gaat de regeling
an uit, dat eigen gebruik voorop moet
tan. Burgemeester en wethouders zul-
de mogelijkheid hebben tegen mis-
den bij een eventuele exploitatie
h zomerhuisjes op te treden,
iet verblijf in zomerhuisjes wordt niet
.kamperen" beschouwd; hierdoor zul-
de bouweisen voor zomerhuisjes ook
J aarder zijn dan die voor de andere
sjes.
Welke bouweisen gelden voor de
verschillende huisjes.
oor de bouw van zomer- en kamp
jes gelden ook de bepalingen van de
ivwerordening, voor zover daarvan
de ieuwe verordening niet is afge
ven. De afwijkingen van de bouwver-
ening maken een lichtere constructie
gelijk en laten ook de toepassing van
lere dan de traditionele materialen
de bouw toe. (bijv. hout, steenachtige
andere materialen voor muren en
nden en bijv. riet of rubberoid als
tbedekking). Op vele punten gelden
>r de bouw van kamphuisjes weer
here eisen dan voor de bouw van
Terhuis jes. Uit het volgende overzicht
ken de verschillen en de voornaamste
•alingen van de verordening.
m.b.t., resp. zomerhuisjes, kamp-
ij es:
cimum oppervlakte 45 m2, 45 m2;
"mum oppervlakte 30 m2, 20 m2;
opp. woonvertrek 14 of 16 m2; 10
2 m2; aantal slaapvertrekken min-
2 van 5 m2, minstens 1 van 4 m2;
en of spoelhok, minstens 4 m2, min-
gjfv 3 m2; stookplaat, verplicht, niet
IpP cht; toilet: eigen toilet, van bin-
nenuit bereikbaar, eigen toilet, evt. van
buitenaf bereikbaar of gezamenlijke
toiletten; goot- en boeiinghoogte: max.
3 m., max. 2,50 m aanlegbreedte muren:
conform bouwverordening, iets lichtere
eisen; watervoorziening: conform bouw
verordening dus verplichte aansluiting,
centrale watervoorziening mogelijk op
max. 100 m; lozing vuil water: conform
bouwverordening dus waar mogelijk
verplichte aansluiting op riolering, idem;
lozing faecaliën: idem, toilet eventueel
voorzien van waterdoorspoeling, idem,
waterdoorspoeling op toilet zal als regel
niet nodig zijn; licht- en luchttoetreding:
conform bouwverordening, iets lichtere
eisen; tijdvak, waarin bewoning moge
lijk: zomerseizoen plus 2 weken buiten
zomerseizoen, idem.
De bouwverordening is niet van toe
passing met betrekking tot tenthuisjes.
Hierom is in de verordening een nieuw
vergunningssysteem opgenomen, hetwelk
inhoudt, dat ieder, die een tenthuisje op
een kampeerterrein wil plaatsen daar
voor een vergunning nodig heeft van
burgemeester en wethouders. Een der
gelijke vergunning kan voor meerdere
zomerseizoenen gelden.
De eisen, die aan tenthuisjes gesteld
worden, zijn zeer licht gehouden. Zij be
perken zich tot bepalingen i.z. de opper
vlakte en de hoogte, de te gebruiken
materialen i(als dakbedekking is slechts
linnen toegestaan!), de licht- en lucht
toetreding in het huisje, alsmede wel-
standseisen. Tenthuisjes mogen alleen in
het zomerseizoen worden bewoond. Na
het zomerseizoen moeten zij van het ter
rein zijn verwijderd.
Overgangsbepalingen
De overgangsbepalingen voor kamp
en tenthuisjes zijn zo soepel mogelijk
gehouden. Onderscheid is gemaakt tus
sen kamp- en tenthuisjes, die staan op
kampeerterreinen, die t.z.t. voor bebou
wing zullen worden aangewezen en de
kamp- en tenthuisjes, die op andere ter
reinen staan.
De huisjes van de eerste categorie
zullen t.z.t. geheel of ten dele aan de
nieuwe bepalingen moeten worden aan
gepast. De huisjes van de tweede cate
gorie zullen t.z.t. buiten gebruik moeten
komen, dan wel naar wel aangewezen
terreinen moeten worden overgebracht.
De onderhavige verordening is voor
de bestaande kampeerexploitanten van
groot belang. Deze verordening immers
verschaft hun de basis voor een toe
komstige sanering van hun bedrijven.
Een exemplaar van de verordening is
ten gemeentehuize verkrijgbaar tegen
betaling der verschuldigde legeskosten
ad f 1,
(Publikatie van het gemeentebestuur)
HANDIGER SCHOONMAKEN
Voor dames, die genoeg van hun echt
genoot houden om ook zijn auto van
tijd tot tijd eens een goede beurt te ge
ven - of zijn scooter of brommer - is het
prettig te weten, dat er een soort hand
schoen bestaat van soepele „perlon"-
namaakbont.
Die zuigt net zoveel water op als een
grote spons en laat 't vuil direkt weer
los, als hij in de emmer water wordt
ondergedompeld of uitgespoeld onder de
kraan, 't Is materiaal dat weinig slijt en
niet kan vergaan, als 't nat wordt weg
geborgen. Mogelijk zal er ook weieens
voor andere doeleinden gebruik van
worden gemaakt!
Ach, u weet ook wel, hoe dat gaat, als
zoiets maar eenmaal in huis is.en 'n
goede reputatie geniet.
DE TONEELAVOND VOOR DE MOK
Met veel succes is het gezelschap
T.A.T. (Toneel, amusement, toerisme)
woensdagavond in „De Oranjeboom"
voor DeMok en zijn relaties opgetreden
met het blijspel in drie bedrijven „Blijf
zitten waar je zit". Onder de aanwezigen
merkten wij ook tal van leden van UDI
op: deze toneelvereniging heeft hetzelfde
stuk nl. enige tijd geleden ook voor het
voetlicht gebracht.
Wel, de amateurs uit Den Haag hebben
getoond ook talent te bezitten, vooral de
heer Gerard van Jeveren, die de hoofd
rol vertolkte en ons een bijzonder gees
tige Henry Latour schetste. In feite was
hij de ster van de avond, zonder de ove
rige tonelisten ook maar iets te kort te
willen doen, want het geheel werd zeer
goed gebracht en de zaal bleek dan ook
zeer te genieten. De medewerkenden wa
ren verder Henk van Helden, Henny
Gerritsen, mevr. A. Dekkers, mevr. W.
van Aggelen, mevr. C. van Helden, mevr.
O. Geers en Joop v.d. Weele, terwijl
Henk van Aggelen als souffleur zijn taak
uitstekend verrichtte.
In de pauze werd voor het Marine
Sanatorium Fonds een verloting gehou
den met - wij zouden haast zeggen - de
traditionele taarten van de chef-kok, de
heer Kuilman, Oost.
HET BADHUIS AANGESLOTEN OP DE
WATERLEIDING
Het badhuis van het Witte Kruis werd
op 28 maart aangesloten op de water
leiding. Dit betekent in de eerste plaats
een belangrijke verbetering in de kwali-
liteit van het door onze inrichting tot
nog toe gebruikte water.
De voor het Witte Kruis hieraan ver
bonden financiële gevolgen, heeft het
Bestuur genoodzaakt de tarieven van 't
badhuis met ingang van 5 april 1956 te
verhogen met vijf cent, zowel voor vol
wassenen als kinderen. Vanaf 5 april
zien de tarieven er dus als volgt uit!
Donderdag douches voor volwassenen
f 0,30; vrijdag en zaterdag douches voor
volwassenen f 0,35.
Donderdag, vrijdag en zaterdag (tot 12
uur) douches voor kinderen t.m. 14 jaar
f 0,20. Zaterdagmiddag eveneens f 0,35.
Badkuip voor volwassenen, alle boven
genoemde dagen f 0,80; badkuip voor
kinderen f 0,55.
GIFTEN WITTE KRUIS
over de maand maart 1956:
Mevr. E. 2,50; H. K. 2,50; J. K. 2,50;
fam. v. O. 2,50, D. B. 2,50; fam. B. 2,50;
W. E. 2,50; fam. B. 2,50; mej. M. K. 25,—;
H. W. K. 5,50; mevr. Br. B. 2,50; B. St.
2,50; P. de B. 2,50; fam. v. B. 2,50; K. te
Ooste. 2,50; M. B. 1,—; N.N. 2,50; J. C.
H. F. 10,—; M. VI. 1,—; wed. R. T. 2,50;
W. R. 2,50, N.N. 2,50.
bij de eerste aanwijzing
van Rheumatische Pijn.
Waarom eerst een lange lijdensweg - 'n
lijdensweg bergèf? Roep die sluipende
pijnen vandaag nog een „Halt" toe.
Neem Kruschen. Kruschen is een volko
men natuurlijk middel; de zes minerale
zouten die het bevat, sporen de bloed
zuiverende organen aan tot krachtiger
werking. Die voeren dan weer de on
zuiverheden af, die nu het bloed veront
reinigen en oorzaak zijn van Uw lijden
en pijn. Daarom - wacht niet langer; be-
gin er vandaag mee.
Ook hedenavond houdt de commissie
weer zitting in de pastorie om een ieder
gelegenheid te geven een bijdrage be
schikbaar te stellen voor de restauratie
van de Ned. Herv. kerk van Oudeschild.
Er is thans voor een bedrag van f 2880,
ingetekend. Stel ook deze avond de com
missie niet teleur!
HOOG WATER
Hoog water ter rede van Oudeschild:
4 april 1,40 en 13,50; 5 april 2,55 en
15,10; 6 april 4,25 en 16,25; 7 april 5,35
en 17,40.
Aan het strand ongeveer een uur eer
der hoog water.
A
JJ
Vraag:
Wanneer mag iemand zonder rijbewijs
een motorrijtuig onder toezicht
besturen?
Antwoord:
le. De toezichthouder dient in het bezit
te zijn van een geldig rijbewijs, geldend
voor het besturen van motorrijtuigen
van de soort, waarin gereden wordt;
2e. Indien gereden wordt met een mo
torrijtuig, voor het besturen waarvan 'n
rijbewijs C-E (zware vrachtauto's) of
D-E (autobussen) vereist is, dient dege
nen die onder toezicht bestuurt in het
bezit te zijn van een rijbewijs B-E (per
sonenauto's en liohte vrachtauto's);
3e. De toezichthouder moet een zodanige
plaats ten opzichte van de bestuurder
innemen, dat hij ten alle tijde kan in
grijpen;
4e. Degene die onder toezicht bestuurt
mag de bevoegdheid tot het besturen van
motorrijtuigen niet zijn ontzegd;
5e. Degene die onder toezicht bestuurt
moet de leeftijd van achttien jaren heb
ben bereikt.
Opmerking: De toezichthouder is aan-*
sprakelijk voor overtreding der ver
keersvoorschriften.
Ten opzichte van tweewielige motor
rijtuigen, al of niet met zijspan, is on
der toezicht besturen niet mogelijk.
Dit voorjaar bestaat de afdeling Texel
van „Het Witte Kruis" vijftig jaar.
In mei 1906 werd een definitief be
stuur benoemd, bestaande uit de vol
gende personen: de heer A. Wagemaker,
voorzitter, de heer R. S. Kuperus, vice-
voorzitter, de heer H. Over, penning
meester, de heer L.J. Kikkert, secretaris,
de heer A. C. Keijser, 2de secretaris.
Als bestuurslid voor De Cocksdorp
werd benoemd de heer D. C. Dros, voor
Oosterend de heer J. Daalder Dzn., voor
Oudeschild de heer Zoetmulder, voor
Den Hoorn de heer Q. Huijser, voor De
Waal de heer J. de Jongh en voor De
Koog, de heer C. C. Kuip. De eerste
Magazijnmeester was de heer D. Mentz.
Door dokter A. Wagemaker werd in de
Texelse Courant van 14 januari 1906 per
advertentie opgewekt tot de oprichtings
vergadering. Deze trok meer dan hon
derd belangstellenden. De uitkomst der
lijsten die middelerwijl waren rondge
gaan - zo lezen wij - overtrof de stoutste
verwachtingen: niet minder dan 97 leden
(f 1,per jaar), 8 donateurs (min. f 5,
en 2 stichters {minstens f 50,ineens)
hadden zich erop aangegeven. „Door een
der aanwezigen werd hierop een ere
saluut gebracht aan dokter Wagemaker,
die het initiatief voor deze vergadering
had genomen".
Dokter Wagemaker hield op deze bij
eenkomst een causerie over het onder
werp „Het Witte Kruis". Tal van zaken
liggen op de weg van deze vereniging;
in de eerste plaats, die ter voorkoming
van ziekten, als zorg voor reinheid, voor
frisse lucht, goed voedsel, doelmatige
kleding, goede middelen ter voorkoming
van besmetting bij besmettelijke ziekten.
„Ons volk", aldus spreker, „is bekend
om zijn reinheid, maar deze bestaat he
laas bij velen slechts voor het uiterlijke.
Badhuizen vindt men veel te weinig en
bovendien worden die nog zelden ge
bruikt. Ook op frisse lucht is men even
min kieskeurig. Kleine slaapkamers,
waar men ternauwernood frisse lucht
kan of ook wil toelaten zijn er velen,
slapen in woonkamers is nog vrij alge
meen. Doelmatige kleding is bij velen
nog ver te zoeken, zo ook doelmatige
voeding.
Het Witte Kruis nu tracht in al die
zaken verbetering te brengen. De ver
eniging heeft te Alkmaar een provinciale
Ontsmettingsoven, waarin besmette
goederen kunnen worden ontsmet en
waaraan tevens een wasserij is verbon
den voor de verdere reiniging."
Uit de rede stippen wij verder aan:
„Het Witte Kruis wijdt voortdurend
haar aandacht aan de verbetering van
afvoer van faëcaliën, opruiming van
mestvaalten uit de kom der dorpen, ver
spreidt korte geschriften over gezond
heidsleer. Waar behoefte is aan goed
drinkwater wordt zo mogelijk gezorgd
voor grote regenbakken; terwijl ook het
onderzoek van melk en voedingsmidde
len op haar weg ligt, zo ook verbetering
van woningtoestanden, schoollokalen
enz."
Ook de wijkverpleging behoort bij
haar thuis. Deze heeft in de eerste plaats
op het oog de verpleging van ernstige
zieken, waarvoor de huisgenoten dik-
werg geen tijd of kennis hebben. Verder
moet de verpleegster de huisgenoten in
lichtingen geven omtrent de behandeling
van de patiënt, terwijl zij verder de ge
neesheer helpt bij de operaties enz. en
deze mededelingen doet over verschillen
de bijzonderheden welke zij bij de ziekte
opmerkt.
Na deze inleiding werd er gelegenheid
gegeven tot het stellen van vragen. Door
iemand werd het bezwaar geopperd „van
te veel geld. Ook dit is vrijwel onmoge
lijk, omdat er zo tal van zaken zijn aan
te schaffen".
Op 27 januari 1906 werd in „Het
PUBLIKATIE VAN DE
CULTURELE RAAD
Woensdag 4 april
Den Burg, „De Zwaan", Calvé-demon-
stratie voor R.K. vrouwenver. afd. Gilde.
Donderdag 5 april
Den Burg, „De Zwaan", jaarvergadering
R.K. Ontwikkelingsclub.
Vrijdag 6 april
Den Burg, „Lakeman", jaarvergadering
Texelse Bestuurdersbond.
Zaterdag 7 april
Den Burg, „Oranjeboom", Toneelver.
„Het Masker" voert op „Haar andere
man".
Oudeschild, „Eigen Gebouw", slotavond
„Instuif".
Oosterend, „Wapen van Amsterdam",
Uitvoering Fanfarekorps „V.I.O S."
Midden-Eierland, „Garage Dros", gym-
nastiekuitvoering S.V.C.
Wapen van Amsterdam" te Oosterend
vergaderd. Er waren 21 bezoekers, die
allen als lid toetraden, terwijl een hun
ner zich als donateur liet inschrijven.
Te Den Hoorn, „Loodsmanswelvaren",
werd op 5 februari vergaderd: 60 be
langstellenden, o.w. 12 dames. 32 perso
nen meldden zich als lid, terwijl 1 als
donateur geboekt werd.
Op 7 februari werd te De Waal „bij A.
Eelman" vergaderd. Er waren 50 perso
nen, o.w. 14 dames. Er werden 39 leden
geworven en 1 donateur. Op 9 februari
werd te De Koog een propaganda-avond
gehouden in het café van de heer R. J.
i Daalder. Ondanks het ongunstige weer
was toch een bevredigend aantal perso^
nen aanwezig, maar „slechts 13 personen
traden als lid toe".
Hiermede was het totaal aantal leden
tot 293 gestegen.
Straks, bij de herdenking van de
stichting, komen wij op het werk van de
afdeling Texel van Het "Witte Kruia
uiteraard uitvoeriger terug.
Dat de haven van Oudeschild veel te
klein is en de situatie er na de verbre
ding van de havenmond - ten gerieve
van TESO - er niet op vooruitgegaan ls,
weten wij allemaal wel, maar toch is het
niet voor het eerst, dat de Texelaars
klagen over gebrek aan ruimte in him
haven. In de Texelaar van donderdag 19
januari 188 lezen wij nl.:
„Het wordt bedenkelijk, zong de cou
pletzanger en de schipperij zou, zo zij al
lust tot zingen had, dat refrein met hem
aanheffen als zij ziet hoe bedenkelijk
het er thans uitziet met onze haven. Nu
ook het ijs als belemmering de vaartuig
jes nog meer insluit, behoeft men niet te
zeggen: „het wordt", maar „het is" be
denkelijk.
Reeds hoorden wij door een schipper
de opmerking maken, dat men niet eens
de gelegenheid meer had om in de haven
over boord te vallen. De haven is te
klein. Ten einde raad hebben de schip
pers een request bij het gemeentebe
stuur gedaan, uit welks midden bereids
een commissie een onderzoek in loco
heeft ingesteld.
Ofschoon onze tijd (1888) steeds op
comfort bedacht is, en het gebruik van
draadnagels boven gewone spijkers stelt,
is het toch te hopen, dat de raadsleden
van Texel nu eens spijkers met koppen
zullen slaan. Een moeilijke, maar dank
bare taak wacht de vroede mannen
dezer gemeente.
De vergroting van de haven kan even
min langer uitstel velen als de verbete
ring van de toegang, door het uitleggen
van de beide of van een der havenhoof
den.
Wie thans een blik over de haven laat
gaan, huivert bij de gedachte, dat in een
der schuitjes brand mocht ontstaan. De
gehele vissersvloot van Texel met een
aantal tjalkschepen zou onherroepelijk
verloren zijn. Aan vluchten viel niet te
denken, omdat niemand zou kunnen
wegkomen, ook al liet de stand des wa
ters dit toe.
Wanneer nog slechts een paar schuitea
in de haven komen, kan de stoomboot
„Ada van Holland" er niet meer in. Be
halve het ongerief daardoor aan het rei
zend publiek veroorzaakt, zal het tevens
ieder, die van de reisgelegenheid ge
bruik maakt tot buitengewone uitgaven
nopen om van - of aan boord der stoom
boot te komen.
Van de onderneming, wier schuld het
waarlijk niet is, dat de haven te klein
geworden is, kan bezwaarlijk geëist wor
den dat zij zich die extra uitgaven ge
troost. Bij al de wensen aan het begin
des jaars geuit, voegen wij nog de wens,
dat 1888 Texel een haven schenke,
waarop 't eiland trots zal kunnen zijn".
Aldus de redactie van de Texelaar,
anno 1888. Uw tegenwoordige redactie
sluit zich gaarne bij de vorige schrijver
aan
IN 11 FLEURIGE
TINTER HAT
EN GLANZEN»
