Cjroen 'ZwartsJexels in het L, Tragedie op Texel Knap óp die kale schutting met CETA BE^ER 9? ooggetuigenverslag van de opstand der Georgiers in april 1945 Een nieuw geluid Blijf niet doorlopen met die Rheumatische Pijnen. Vereniging Veilig Verkeer „Texel" ■oENSDAG 18 APRIL 1956 70e JAARGANG No. 7036 iTEXELSEWCOURANT toave N.V v.h. Lanqeveld <S de Rooij iekhandel Drukkerij Bibliotheek Burq - Texel - Postbus 11 - Tel 11 Verschijnt woensdags en zaterdags. Bank: R'damse Bank, Coöp. Boeren! Bank. Postgiro 652 - Abonn. pr. f 1,95 p kwart. 20 ct incasso. Adv- 8 ct p. mm. !Zo is dan de vijfde, „aanzienlijk uit breide en verbeterde druk" van het ek „Tragedie op Texel" door J. A. n der Vlis van de pers gekomen: een ggetuigenverslag van de opstand der ■orgiërs, die op 6 april 1945 uitbrak en et alleen honderden Georgiers en inderden Duitsers, maar ook vele tien- Hen Texelaars het leven heeft gekost, :\vijl de materiële schade naar schat- ig tien miljoen gulden heeft bedragen. Het laatste exemplaar van de vorige uk was reeds jaren geleden verkocht: bestond ook buiten Texel grote be- igstelling voor dit verslag, dat met ige belangrijke foto's is verlucht. Dat •t verschijnen van een vijfde druk ge- ume tijd op zich heeft laten wachten Det worden toegeschreven aan het feit, it de schrijver ook kennis heeft willen men van het in Georgië uitgegeven iek over deze strijd en voorts kon de ier Van der Vlis in deze tijd weer »uw materiaal bijeenbrengen, ten iste van veel moeite en rusteloos speu- n, een volharding, die óók aan zijn ek „Texel" ten grondslag ligt. Hier- - or is de schrijver erin geslaagd ons 'n fll langrijke stap nader te brengen tot 'n st inzicht in wat er op ons eiland in rampspoedige, laatste oorlogsweken voorgevallen, tijdens de meest drama- iche gebeurtenissen, die Texel ooii ieft meegemaakt. ij waren dezer dagen toevallig ge- ige van een levendig debat inzake de lussenoorlog". A. zei: „De Georgiërs dden nooit in opstand moeten komen, t was hier alles pais en vreê en het ;ultaat is enkel rampspoed geweest", antwoordde, dat de Georgiërs wel iésten: Een deel van hen - ongeveer a 400 man, dus ongeveer de lft - zou immers op 6 april ar het front bij Amersfoort worden transporteerd teneinde de strijd aan te iden tegen de geallieerde troepen. Dat t in feite gelijk zou staan met zelf- fcord was duidelijk, gezien de over- iar huizen door de Duitse artillerie puin waren qeschoten werden de rcelen van een stenen omheining orzien- icht aan materiaal waarover de te- ïstanders beschikten. Bovendien zijn Georgiërs nooit van zins geweest om Führer en zijn trawanten te dienen, ar de schijn op de hand van de Duit- in het hart deze vijandig gezind, bben de Georgiërs na de ontberingen krijgsgevangenen in Polen en elders hoofd slechts gebogen met het doel gelegenheid te baat te nemen om aak te oefenen. Laten wij daarbij niet rgeten, dat zij de Duitse uniform pas bben aangetrokken toen hun de hon- ■sdood voor ogen stond" van de 'jgsgevangen Russen zijn er honderd- benden in de Duitse kampen omge- men! ^at de „Russenoorlog" ook zovele xelaars het leven heeft gekost is te ilen aan de enorme tegenslag, die de orgiërs gehad hebben: de Georgiër atsjiaswili vertelt in zijn boekje wel ke oorzaken er toe hebben geleid, dat de opstand mislukte: in de eerste plaats de mislukte poging de Noordelijke en de Zuidelijke Batterij te bezetten. „De eer ste dag van de opstand had de Zuide lijke Batterij onverwacht ingenomen dienen te worden. Naderhand was dit niet meer mogelijk omdat de vijand ge waarschuwd was. Waren deze batterijen wél genomen, zo zouden wij de Duitsers hebben belet nieuwe versterkingen aan te voeren. Immers de kanonnen van deze batterijen bestreken de gehele om trek". In „Tragedie op Texel" wordt ons me degedeeld, dat zes groepen van ieder ongeveer honderd man zouden trachten de verschillende versterkingen op het eiland te nemen. Dit waren de noord- batterij, de stellingen bij De Koog en daarop die te Oudeschild, de zware batterij bij het Loodsmansduin, welke niet alleen het Marsdiep, maar geheel Texel beheerste, het westelijk gedeelte van het vliegveld Eierland met de aan grenzende duinterreinen, het oostelijk gedeelte van het vliegveld, de Komman- dantur te Den Burg en de nabij liggende versterkingen en door een kleinere groep het bunkercomplex op Ongeren. Dat de Georgiers, die de Noord- en Zuidbatterij moesten veroveren voor een onuitvoerbare taak kwamen te staan werd veroorzaakt door het feit, dat een Duitser kans heeft gezien om deze bat terijen via de telefooncentrale in de Kommandantur, gevestigd in Hotel Texel, te alarmeren. De aanvallen op deze batterijen waren ook daardoor bij- voorbaat tot mislukking gedoemd: ze waren omgeven door uitgebreide prik keldraadversperringen en mijnenvelden. Bovendien konden zij slechts langs een smalle weg, die gemakkelijk te verdedi gen was, benaderd worden. Allen bekend is de vermaarde tocht met de reddingboot Joan Hodshon naar Engeland. Men hoopte aan de overzijde van de Noodzee hulp in te roepen, maar dit is een vergeefse reis geworden: de mannen werden in Engeland keer op keer verhoord en pas na acht dagen konden zij gaan en staan waar zij wil den. Maar. op hun verzoek om toch vooral de batterijen op Texel te bombar deren scheen maar weinig acht te wor sen geslagen. Hoewel nog enkele ver kenningsvliegtuigen boven Texel de stand van zaken opgenomen hebben, is het niet tot een feitelijke hulpverlening gekomen en wij kunnen ons dan ook goed voorstellen, dat de Georgiërs daar zeer verbolgen over geweest zijn. De Georgiër schrijft in zijn boekje: „De ge allieerden waren harteloos, zij arresteer den onze delegatie, die naar Engeland kwam. Engelse vliegtuigen zijn menig maal over Texel gevlogen, maar geen enkele keer hebben zij de Duitse stellin gen gebombardeerd. Na de capitulatie hebben zij de Duitsers niet ontwapend, maar hun nog volop de gelegenheid ge boden om Georgiërs te doden". „Tragedie op Texel", een ooggetuigen verslag. „Aan de hand van onze eigen ervaringen en met behulp van inlichtin gen, ons door tientallen ooggetuigen ver schaft, bovendien na raadpleging van hetgeen serieus over de opstand is ge schreven, trachten wij de waarheid te benaderen zonder de feiten op te smuk ken. De uitgever, die ons manuscript weigerde „omdat het niet romantisch genoeg was", laten wij met deze uit spraak maar voor zichzelf getuigen. Wij hadden slechts ten doel om voor het na geslacht de geschiedenis van de opstand vast te leggen en om vooral de bevol king van Texel hiermede een durende herinnering te geven aan de tragedie, die zich op het eiland heeft afgespeeld". Aldus de schrijver in zijn inleiding en hij laat daarop volgen: „Hoe was het reddingboot van De Cocksdorp, de Joan Hodshon, voer naar Engeland om |lp in te roepen, maar het werd een vergeefse reis- Uit bovenstaande foto jjlct, dat de mannen van de reddingboot bij nacht en ontij en óók in oorloqs- paraat zijn. In Amerika zullen de soldaten pa pieren ondergoed gaan dragen- Hoera, dat is een nieuw geluid, De wereld gaat steeds meer vooruit En daarom span ik nu mijn lier, Op 't onderbroekje van papier, Dat, als de proef zal slagen, De Yankeeszullen dragen- Geen turf dus in de ransels meer Maar onderkleding, op mijn eer. Tot nu toe vond de mens zijn lol, In baai, katoen, képer of wol, Of hoe die dingen heten, Waarin men zit te zweten. Doch in deez' rijd van „best is 't bier", Gaat men 't nu zoeken in papier. Dus komt de vijand op bezoek. Geen angst meer voor een vuile broek, Men smijt hem weg met 't grootst gemak En haalt een nieuwe uit de zak, Zo ben je in één keertje Meteen al weer het heertje- V/ie weef waf in een ver verschiet, Dit nog voor perspectieven biedt, En ziet men ons alleen voortaan, Nog in papieren kleding gaan. Vooral tegen verkiezingstijd Geeft dat beslist gezelligheid, Omdat men, beste vrienden dan, Je broek of jas verhuren kan Voor allerhande leuzen In onbeperkte keuze- Ook kan dit straks, dat is geen gijn, Een overhemdenuitkomst zijn, Wijl men die met zes lagen Over elkaar kan dragen. Is soms het bovenvel besmet Door soep of vuil of spatten vet, Scheur af het vel waar vuil op zit En 't hempie is weer hagelwit. Ge ziet, 't vernuft dat staat niet stil, Waarmee ik dan maar zeggen wil. Dat men weer naar de tijd gaat, dat De mens weer draagt een vijgenblad Huib de Rijmelaar. (INGEZONDEN) „DAAR WIL IK WONEN!" In het algemeen zouden wij het geen ingezonden stuk waard achten, als het gaat om het rechtzetten van een adres, indien zulks finaal bijkomstig is geble ken, maar in onderstaand geval ligt dat toch wel even anders, want de heer Hooyberg Sr. is op en top Texelaar ge worden en wil gaarne de onjuistheid van onze veronderstelling onder aller aandacht brengen. Hier is hij dus: Aan de redactie van de Tex. Courant, Toen ik dezer dagen te Amsterdam bij de familie Langbroek op bezoek was, een echtpaar wegens hun verknochtheid aan Texel, ook abonnee op de Texelse Courant, werd mij lachend het laatste nummer van het blad onder de neus gedrukt. In het artikel over de kunst schilder E. Hooijberg, mijn zoon, stond te lezen dat vader Hooijberg weer in Amsterdam woonde. Dit is beslist on juist, al ga ik meer naar die stad, we gens meer vrije tijd dan voorheen, mnn woonadres is nog steeds „Theehuis voor heen „De Molen", nabij De Cocksdorp, Texel. Om misverstand te voorkomen, ver zoek ik beleefd hierom, dit even in het blad op te nemen. J. Hooijberg Sr. Voorts vernemen wij nog, dat de functie van kaasmaker in de Eierlandse kaasfabriek werd uitgeoefend door de heer Kalf, familie van de heer Hooij berg. - red. mogelijk, dat een beschaafd volk als het Duitse, dat een niet minder beschaafd volk als het Georgische zijn vertegen woordigers en masse liet vechten, zoals wilde dieren vechten? Gebeurde dit al leen maar omdat men achter bepaalde vlaggen aanliep, omdat men bepaalde leuzen volgde? De portretten die wij opraapten en de brieven van het slagveld, die wij gelezen hebben, leerden ons, dat èn de Geor giërs èn de Duitsers gewone mensen wa ren, die hielden van vrouw en kinderen, die temidden van de strijd terugver langden naar het vertrouwde huis. Wij hebben geleerd, dat iedere oorlog een misdaad is, dat de heiligste waarden on zer beschaving door iedere oorlog ver treden worden en dat een volgende oor log zo mogelijk neg groter waanzin is dan iedere vorige. En toch Vele schrijvers hebben in boekwerken ge tuigd van de gesel, die de oorlog is. Onvergelijkelijk is het epos, dat Tolstoi wijdde aan de Krimoorlog, Remarque schreef tien jaar na de eerste wereld oorlog „lm Westen nicht-s Neues", dat in haast ontelbare exemplaren werd ver kocht. Eerder had Barbusse van de strijd in de Franse loopgraven getuigd, maar de tweede wereldoorlog is deson danks gekomen. Moge dit kleine boek, dit nuchtere verslag, meeklinken in het koor van hen, die hun stem tegen de waanzin van de oorlog verheven hebben. Ja.opdat wij niet vergeten zullen". AVOND VOOR SPORTVISSERS Vorige week dinsdag was een hon derdtal sportvissers in Hotel „Texel" bijeen om alvast in de sfeer te komen. Want het duurt niet lang meer of het nylon flitst weer aan de Texelse dijken. Bij de jeugdige beginrier „kinkt" dat elastische materiaal van een soms zelf in elkaar geknutseld molentje, en is zijn hengel niet anders dan een stok. Fijn proevers werken met andere materialen. Des te meer fijnproevers er op Texel komen, des te breder wordt de grijns op het gezicht van de heer R. Daalder te De Koog, de organisator van deze sport vissersavond. Want de heer Daalder is dealer voor Texel van de bij kenners beroemde Mitchell werpmolens. Merken als Cap, Ru-mer en Centaure komen van dezelfde (Franse) fabriek. Het zijn pre- cisie-instrumenten, deze werpmolens. Het Gebruikte materiaal, vooral dat van de „stoerdere" zeemolens, is op een spe ciale manier geprepareerd, opdat het zeewater er geen of weinig vat op heeft. Onderhoud van de molen blijft natuur lijk altijd noodzakelijk; geen nood: er is Mitchell-werpmolenvet voor in de han del. Begeeft een onderdeeltje van de molen het: ieder onderdeel is los ver krijgbaar en wordt gratis door de im porteur gemonteerd. Uitsluitend de kos ten van het onderdeel zélf moeten wor den betaald. Er werden dinsdag enkele 8 mm- smalfilms op het gebied van de sport visser ij getoond. De projectie liet enigs zins te wensen; de nu en dan optredende onduidelijkheid was voor een deel te wijten aan de rooklust van de toeschou wers. Rook absorbeert veel licht. Een amateurfilm over de visserij op de Am sterdamse Bosbaan, een interessante film over de tonijnenvisserij aan Floridaas kust, en een film over de onderwater- visserij, ziedaar de verschillende film onderwerpen. Aan een molen alleen heeft de mo derne sportvisser niet genoeg: ook de vele soorten werphengels vragen z'n aandacht. Er zijn goedkope, er zijn (héél) dure. De duurste soorten zijn te vinden onder de „echte" splitcane-hen- gels. De geleerden zijn het er niet over eens welk soort voor het zware zeewerk nu het beste is. Het is ook een kwestie van smaak. Uw verslaggever, zelf harts tochtelijk werphengelaar, gebruikt een als glasfiber aangeboden hengel van halfdoorzichtig groen materiaal, zéér sterk, zéér elastisch. Dat neemt met weg dat ook een sterke, niet te lange bamboe- hengel heel goed dienst kan doen. Die is veel goedkoper, maar gaat meestal ook minder lang mee. We hebben weer gezien dat er oók op Texel op het gebied van deze prachtige liefhebberij heel wat te koop is. Wij hebben het idee dat de gehouden pro- paganda-'avond de heer Daalder geen windeieren zal leggen. Roel ze uit met wortel en tak. Neem Kruschen Salts. De zes minerale zouten, die Kruschen be vat, wekken lever, nieren en ingewanden weer tot nieuwe energie. Het bloed wordt weer gezuiverd en zuiver gehouden en zo is er dan geen oorzaak meer voor stram heid, scheuten, steken en pijn Koop vandaag Kruschen bij Uw apothe ker of drogist en begin morgenochtend die heilzame kuur. HOOG WATER Hoog water ter rede van Oudeschild 18 april 1.25 en 13.30; 19 april 2,35 en 14.55; 20 april 4,10 en 16,25; 21 april 5,35 en 17,30. Aan het strand ongeveer een uur eer der hoog water. A Vraag: Hoe wordt het einde van een voor- rangsweg aangeduid? Antwoord: Het einde van een voorrangsweg wordt aangeduid: le. binnen bebouwde kommen, door het voorrangsbord, bestaande in een oranje vierkant met witte rand, op de punt waardoor een dwarse zwarte balk; 2e buiten bebouwde kommen door het zelfde bord als hiervoor bedoeld, doch op bepaalde afstand daarvoor kan een voorwaarschuwingsbord gebruikt wor den van gelijk model, doch met een wit onderbord, waarop de afstand tot het einde van de voorrangsweg is vermeld. I(bijv. 150 meter). GESLAAGDE OEFENTRIAL VAN DE M.C. „TEXEL" Zondag hield de M.C. Texel een oefen- trial in de duinen achter „Californië". Ondanks het koude voorjaarsweer was er veel publiek van alle delen van Texel om deze zo mooie motorsport te zien. Bewonderenswaardig hoe sommige rij ders hun motor in bedwang weten te houden bij de moeilijke en lastige non stops. Er waren er 9 voor de junioren en 7 voor nieuwelingen met standaardmo toren; ze waren door de heer C. Mets uitgezet. Het parcours was uitgezet door de Orion-OUefabrieken te Zaandam. Onder de rijders merkten we op de heren H. Vink en Schoots uit Maasland (geen onbekenden hier). De heer Vink wist dan ook de eerste prijs te behalen. Een beste prestatie daar het parcours 3 x gereden moest worden. Het was wer kelijk een pracht om hem te zien rijden zo rustig en beheerst nam hij de non stops en dan te weten dat de heer Vink pas 18 jaar is. En dan had U de jongens moeten zien op hun brommers, nl. C. Dros Bzn. en C. Ran Nzn. Dat worden de echte trial- mensen met de tijd. Er namen 24 rijders aan deel waarvan 9 van de vaste wal. Om plm. half vijf was de strijd beslist en ging men naar het clubhuis, waar om half zes de voorzitter, de heer C. P. Moojen, de prijswinnaars bekend maak te, na eerst de controleurs, de politie, de Orion, kortom een ieder, die zijn medewerking aan deze trial had gege ven, dank te hebben gebracht voor deze mooie sportmiddag. Junioren: 1. H. Vink, Maasland, 1 str.pnt.; 2. W. Koopman, Oosterend, 34 str.pnt.; 3. P. Heerschap, Den Burg, 46 str.pnt; 4. C. Zegel, Den Burg, 48 str.pnt Nieuwelingen: 1. O. J. Agter, Den Burg, 20 str.pnt; 2. A. van Liere, Oost, 44 str.pnt; 3. G. Bakker, Atlas, f>5 str. pnt; 4. H. de Winter, Zaandam, 71 str.pnt; 5. A. Brans, O'end, 90 str.pnt. NIEUWE TELEFOONAANSLUITINGEN Den Burg: no. 17, Jb. Bas, Hoornder- weg B 89; no. 450, G. C. Wolse, boek houder, Kogerweg 32. Eierland: no. 205, A. Lagerveld, contr. bij de keuringsdienst van de Ver. „De Narcis", Postweg E 60c; no. 212, K. Roe per, veehouder C 41. Den Hoorn: no. 274, Coöp. Aankoop- ver. Texel G.A., pakhuis. De Koog no. 352, mevr. J. M. C. Ko- burg-Schumaker, Brink 27c; no. 338, M. Spigt, bloembollenkweker, Kogerveld K 9, no. 334, J. C. Witte, landbouwer, „Voorzorg", W 65. Oosterend: no. 335, J Visman, veeh. en bloembollenkw., Peperstraat 39. PUBLIKATIE VAN DE CULTURELE RAAD Woensdag 18 april Den Burg, Oranjeboom, ulo-uitvoering. Den Hoorn, tweede b.jeenkomst Doops gezinde zusterkring. Donderdag 19 april Den Burg, De Zwaan, Onderlinge avond Kath. Arbeidersvrouwenver Den Burg, Oranjeboom, cabaretavond O.S. O. Vrijdag 20 april Den Burg, Oranjeboom, ulo-uitvoering. Zaterdag 21 april Den Burg, Hotel Texel, 2,30-6 uur, re ceptie t.g.v. hel 50-jarig bestaan van „Het Witte Kruis". Den Burg, Hotel Texel, 8 uur, feest avond motorclub Texel. Den Burg, Oranjeboom, uitvoering Fan farekorps V.I.O.S. GESLAAGD Wim Keijser, Bakkeweg, De Westen, deed met gunstig gevolg eindexamen aan de Rijkslandbouwwinterschool te Schagen. DAMCLUB TEXEL Ook de A-afdeling heeft nu haar kam pioen. Jas Vinke, die een goede partij speelde, maakte tenslotte toch een fout, waarna C Dijker direct gewonnen stond, C. Dijker werd dus kampioen en be houdt met een score van 81,8 °/o ook de beker voor de beste afd. kampioen Dit scheelde overigens zeer weinig, want de kampioen van C P. Keijser Dzn. be haalde 80,3 °/o. Tenslotte delen we mede, dat de slot- avond één week wordt uitgesteld en plaats vindt 27 april a.s. KOOKWEDSTRIJD Naar men ons mededeelt, kan nog tot 20 april a s. aangifte worden gedaan voor de grote Kookwedstrijd op maan dag 23 april a.s. uitgeschreven voor oud leerlingen van onze Landbouwhuishoud- school. Er zijn nog enkele kandidaten nodig om twee voltallige groepen te vormen. Men kan zich nog opgeven aan het bekende adres of op de school zelf.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1956 | | pagina 1