9 toen /-wa in het harL, Opvarenden TX 24 aan dood ontsnapt Schip Hoor snelvareud oorlogsschip geramd Gemeenteraad kwam bijeen ZATERDAG 1 JUNI 1957 71e JAARGANG No, 7151 TEXELSE™COURANT Uitgave N.V. y.h- Langeveld de Rooij Boekhandel -- Drukkerij Bibliotheek Den Burg - Texel - Postbus 11 - Tel. 11 Verschijnt woensdags en zaterdags Bank: R'damse Bank, Coöp. Boerenl. Bank- Postgiro 652. - Abonn- pr- 2,25 p. kwart. 20 ct incasso. Adv 10 ct p. mm De Texelse kotter TX 24, schipper C. Vonk, is woensdagmiddag omstreeks half twee ter hoogte van IJmuiden op ruim 15 km uit de kust door de onderzeeboot jager ..Groningen", die uit Den Helder kwam en op weg was naar Nieuw Gui nea, zo ernstig aangevaren, dat het enige tijd later zonk. De opvarenden, de Texe laars C. en A. Vonk, Oosterend, C. de Wolf, De Waal, P. van der Slikke, Den Burg en C. de Boer, Volendam, konden worden gered. Om half twaalf was de TX 24. die in .1949 is gebouwd, uit IJmuiden vertrok ken met bestemming de visgronden, be kend als Tea Kettel Hole. De TX 24 voer noordwest ten noorden met een snelheid van acht mijl. Uit de richting Den Helder naderde op dat ogenblik de onderzee bootjager, die 23-26 mijl liep en bezig was de snelheid op te voeren tot dertig mijn, wat dus neerkomt op rond 50 kilo meter per uur. De roerganger van de onderzeeboot jager had de Texelse schuit al op grote afstand in het vizier, maar ondanks zijn waarschuwing kreeg hij geen opdracht de koers of de snelheid te wijzigen. Tegenover een A.N.P.-corres- pondent had de marine-man verklaard, dat hij gezegd had „Dat gaat nooit goed!" Het zou inderdaad tot een zeer ernstige aanvaring komen, want de stuurman van de kotter had de onder zeebootjager niet in de gaten. Anders zou de kotter natuurlijk zijn uitgeweken. De aanvaring kwam dan ook totaal onver wachts: toen de „Groningen" vijf, zes meter van de TX 24 af was, bemerkte de stuurman van de kotter pas dit grote schip met zijn vermogen van 60.000 pk. Een aanvaring was toen uiteraard onver mijdelijk. De kotter werd midscheeps aan stuurboord getroffen en zeer zwaar beschadigd. De stuurhut, waarin zich A. Vonk bevond, werd weggescheurd, even als de achtermast. Vonk kwam in zee terecht, maar wist daar tijdig een red dingsboei van de TX 24 te bemachtigen. De andere opvarenden verkeerden toen in een zeer gevaarlijke positie, want zij bevonden zich als ratten in de val, c.q. de kajuit. De kotter was door de botsing opzij geworpen en was allengs op zijn rug komen te liggen. Kees de Boer liep op het moment van de botsing de trap naar de stuurhut op. Hij werd in de ka juit geslingerd. De andere drie opvaren den lagen te kooi. Piet van der Slikke, die evenals C. Vonk en C. de Wolf te kooi lag, vertelde ons: „Ik hoorde een vage klap en kroop meteen uit m'n kooi, maar op hetzelfde ogenblik golfde het water binnen. Ik dacht, dat wij op een mijn waren gelo pen. Aan een botsing dacht ik niet, te meer niet omdat Arie aan het roer stond en een secuurder stuurman heb ik nooit meegemaakt. Ik kreeg de heen en weer slingerende tafel van de kajuit bovenop me. Ik dacht „Nou, dat is met ons ge beurd". Ik krabbelde overeind, terwijl het schip - het ging allemaal in fracties van seconden - op z'n rug kwam te liggen. Cor Vonk en Kees de Boer probeerden of ze door het trapgat naar buiten kon oen komen. Ze doken echter vergeefs, want de kracht van het wild binnengol- vende water sloeg hen meteen terug. Toch ontstond er geen paniek en Cor Vonk merkte op, dat er kans bestond, dat het schip weer recht zou komen. Na een hele tijd - althans voor ons gevoel - ging de TX 24 inderdaad enigszins hel len, maar spoedig bleef hij zo liggen. Het water kwam hoger en hoger, maar op een gegeven ogenblik kwam voor ons de redding: het schip kwam weer „recht" te liggen. Wij wisten er uit te kruipen. Het water stond toen tot boven mijn middel. Cor Vonk kwam het laatst aan dek. Tot onze ontzetting zagen wij, dat de stuurhut finaal was weggeslagen. Waar was Arie Vonk? Hij had geluk ge had: hij was in zee terecht gekomen en had zich drijvende weten te houden op twee van onze reddingsboeien. De zee dreef hem naar ons schip en wij slaagden erin hem aan boord te trekken. Toen maakten wij ons reddingsvlot los, maar dat hadden wij niet nodig, omdat ze van de „Groningen" een sloep naar ons toe stuurden. Intussen wilde schipper Vonk proberen of hij nog enige belangrijke papieren en het aan boord zijnde geld kon bemachtigen. Het leek ons een ge vaarlijke onderneming, maar hij dacht een goede kans te hebben. Jammergenoeg was de poging vergeefs, doordat de sleu tel van de kast, waarin de papieren etc. zich bevonden, was afgebroken. Bij een onderzoek in zijn kooi vond de schipper zijn kunstgebit en kwam zodoende toch nog niet helemaal onverrichterzake terug. Veel langer hadden wij trouwens niet aan boord kunnen blijven, want kort na- AGENDA VAN DE CULTURELE RAAD Zaterdag 1 juni Den Burg. 2 uur Schoolvoetbaltoernooi. Midden-Eierland, o.l school, bonte avond t.b.v. bejaardencomité. Dinsdag 4 juni Zuid-Eierland, o.l. school, ouderavond. Lezing door de heer Giliamse over het b.l.o.-onderwijs (met filmvertoning). dat wij aan boord van de „Groningen" stonden zonk de kotter in de diepte. Het was toen tegen tweeën. De ondc-rzeeboot- jager kwam een 500-600 meter verderop tot stilstand. Het schip had een groot gat aan de boeg. „De Groningen" zou mis schien dwars over ons heen gevaren zijn als een ankerketting hem niet tijdig had afgeleid". TEXELAARS MAAKTEN EXCURSIE Met een variant op een bepaald ge zegde „service is macht" heeft Dros' Smederij, Eierland, in samenwerking met de Koninklijke handelsmaatschappij v.h. Boeke en Huidekoper N.V. voor haar klanten en kennissenkring een uitstekend geslaagde excursie gehouden. Met een veertigtal personen werd een trip gemaakt. Men startte op 22 mei met als doel een bezoek aan de „Shell Instal laties en fabrieken te Pernis". Bij aan komst aldaar werden wij op voortreffe lijke wijze ontvangen, tevens werd een korte uiteenzetting gegeven van het be drijf, waarbij gebruik gemaakt werd van films. Al spoedig bleek dat wij geconfron teerd werden met een machtig bedrijf. De bedrijfsoppervlakte met haar tanks, kraakinstallaties, hoog-vacuum distilla tie, distilleerinstallatie, propaan- en bu- taanafdeling, chemische industrie enz. bedraagt 450 ha. Het aantal fabrieken op dit terrein bedraagt 62 en het aantal eindprodukten is ruim 500. Het wegen net 70 km. Er zijn 4600 personen in dienst van de maatschappij, terwijl 's nachts gewerkt wordt met 400 perso neelsleden. Uit de Nederlandse bodem wordt jaar lijks onttrokken IV2 milj. ton ruwe olie, terwijl er 14 milj. ton verwerkt wordt. Het verschil I2V2 milj. ton wordt over zee aangevoerd vanuit het Midden-Oos ten, o.a. Koewait a.d. Perzische Golf. Eveneens uit Zd. Amerika, terwijl mo menteel 1000 m. en meer onder de aard oppervlakte niet alleen uit Schoonebeek, maar ook in Zuidholland olie gewonnen wordt. De Koninklijke Shell met haar instal laties en fabrieken te „Pernis" is een sprekend voorbeeld van een bloeiende Nederlandse industrie. In deze doolhof van distilleerinrichtingen, thermische en katalytische kraakinstallaties, zuiverings- en veredelingsfabrieken wordt per maand rond een miljoen ton produkten toege voegd aan de groeiende stroom aardolie- derivaten. Bijna 1500 tankers per jaar lopen de Nieuwe Waterweg binnen om de Shell installaties en fabrieken de ruwe olie te brengen en een gedeelte van de produk- tie weer af te voeren. Van de totale produktie van de Shell installaties en fabrieken „Pernis" wordt jaarlijks meer dan 70% geëxporteerd, niet alleen naar geheel West-Europa, maar ook voor wat betreft speciale pro dukten, naar andere werelddelen Met de in bedrijfstelling van de kata lytische kraakinstallatie - de eerste in haar soort in Europa - was een nieuwe mijlpaal bereikt. Alle fabrieksgebouwen en installaties ondergaan steeds vernieu wing en uitbreiding. Momenteel werken er 5600 personeelsleden van aannemers maatschappijen e.d. Als voornaamste onderdeel van de nieuwbouw is wel de nieuwe aardolie- distillatie-inrichting, welke in de zomer van 1953 in bedrijf werd gesteld. De ver werkingscapaciteit van deze distillatie eenheid, een der grootste ter wereld, be draagt ruim vier miljoen ton aardolie per jaar. Voorts is een zuiveringsinstal latie voor „kerosine" aanwezig, een as- faltblaasinstallatie, een propaan- en butaan-polymerisatiefabriek en 'n nieuw bedrijfskantoorgebouw (grootste in zijn soort) van 10 lagen, waarvan 9 kantoor verdiepingen, welke laatste in kort door minister Algera in gebruik is gesteld. Ook de chemische industrie, gebaseerd op aardolie had ieders bewondering, o.a. „Epikote"-harsen. Verder een complex fabrieken voor de vervaardiging van een aantal organische oplosmiddelen, waar voor het propaan weer als grondstof dient. Tevens een installatie die gebezigd wordt voor de bereiding van wasmidde len. Tenslotte twee installaties voor de be reiding van insekticiden, de voor ons be kende middelen „Aldrin", „Dieldrin" en „Endrin". Deze excursie over het terrein van de Shell installaties en fabrieken te Pernis was reeds de moeite waard. Nadat wij afscheid genomen hadden koersten wij over Breda, Tilburg naar Eindhoven, waar IV2 uur vrije uitloop gegeven werd. Hier maakten velen van gebruik voor de bezichtiging van het nieuwe stationsgebouw. Eindhoven heeft de naam van lichtstad en dit is volledig geslaagd doorgevoerd in haar nieuwe stationsgebouw. Om 7 uur vertrokken wij met bestemming Heythuysen om aldaar de nacht in hotel het „Anker" voor anker te gaan. De volgende dag 's morgens 7 uur koersten wij op de grens af om via Roer mond, Venlo richting I.H. fabrieken te Neuss de grens te passeren. (Wordt vervolgd). BURGERLIJKE STAND VAN TEXEL van 24 tot en met 30 mei 1957 Geboren: Jochum, zv Romke W. Kooi- s}ra en Aaltje van der Veen; Gea Annie, dv. Jacob P. Schoorl en Antje Bakker; Alida, dv Willem Huizinga en Cornelia Koopman; Hendrik Hart, zv Marinus Mosk en Tjitske de Zwart; Jan, zv Cor nells Boon en Geesje G. Harms. Ondertrouwd. Ide Moerbeek en Kla- zina C. Koning. Getrouwd: Eduard van Beek en Geer trui Verberg; Johannes P. Lablans en Annie G. van der Berg; Anton C. M. de Neeve en Hendrika M. Rijk. Overleden: Antje Schellinger, oud 89 jaar; Gerbregdina H. P. Brans, wv Dijt, oud 83 jaar: VERTROKKEN PERSONEN Aaltje van der Bij, ev Drijver, van*Den Hoorn 43 naar Den Helder, A. Y. Kuiper straat 7; Jan Mussche, van Weverstraat 69, Den Burg, naar Staphorst D 77; Klaas Felkers, van De Koog 41 naar Baardera- c'eel, Mantgum 20. HU KREEG „ABRAHAM" TE ZIEN J.l. maandag werd Felix de Nobel, di rigent van het Nederlands Kamerkoor, 50 jaar. Ter ere van dit feit werd hem j 1. dinsdag na afloop van het op Texel gegeven concert een gebakken „Abra ham" overhandigd door burgemeester De Koning. De heer De Nobel bleek deze geste zo- danig op prijs te stellen, dat hij „Abra ham" toch met wilde „vermoorden" voordat hij met zijn geschenk vereeuwigd was. De overhandiging vond plaats in 1 Hotel „Texel", waar deze folkloristische uiting in de kerk minder op zijn plaats werd geacht. SVC heeft maandaq wel zesduizend oliehollen qebakken en verkocht. De damesqeassisteeid door (vakman) bakker Buis, hebben van vroeq tot laat achter de hete oliepannen qestaan. Het was een inspannend werkje. Op een qeqeven moment kreqen ze het zó warm, dat een deel van de tent werd open geklapt om wat lucht te krijqen. Wel, deze arbeid is dubbel en dwars beloond, want leqio Texelaars hebben maandag oliebollen qeqeten. Er is qesmuld, want de kwaliteit was voortreffelijk. Jonq en oud nam een actief aandeel in de consumerinq zoals uit bovenstaand plaatje blijkt: links ziet U Ome Kees de Graaf, die wij bij een verhandelbare koe hadden weqqelokt en rechts op de foto staat de bejaarde heer Stolk, die echt in z'n baard lachte, toen hem zo'n lekkere oliebol werd aanqeboden. De dreumessen in het centrum wisten er ook best weq mee: jonq qeleerd, oud qedaan. Onze gemeenteraad heeft kans gezien om de 15 punten tellende agenda in drie kwartier door te nemen. De heer W. Re- nout werd met algemene stemmen her benoemd tot gemeentegeneesheer te Oosterend, mej. T. Winder met algemene stemmen tot onderwijzeres aan de open bare lagere school te De Cocksdorp. Het bestuur van de Stichting Algemeen Christelijke Kleuteronderwijs te Ooster end kreeg de gevraagde medewerking tot de bouw van een nieuwe school en wat daar allemaal bij komt, vlot toegewezen. Punt 10 bracht de tongen echter los en enige tijd in beweging, wat wel te voor zien was ook. Het ging immers over de principe-uitspraak over de uitvoering van werkzaamheden aan wegen in het belang van de ruilverkaveling door en met voor financiering van de Cultuurtechnische Dienst. Mevr. G. Vrijdag-Keijser (VDD) bracht het bezoek van de Commissaris der Ko ningin in herinnering. Deze zou, toen de hoekverbetering van wegen ter sprake gebracht werd, opgemerkt hebben, dat uitvoering van dat object toch wel veel geld vergde. Toen was de investerings beperking nog niet van kracht. Mevr. Vrijdag somde een reeks van grote wer ken op o.a. de tunnelplannen voor Am sterdam, die wegens die bestedingsbeper king geen doorgang kunnen vinden, al thans voorlopig niet. Overigens geloofde zij, dat er wel urgenter zaken bestaan. Zij meende weinig hoop te mogen hebben op de financieringsmogehjkheden en de aanleg van de snelweg naar het Horntje kwam haar voorlopig ook nog als toe komstmuziek voor. De voorzitter antwoordde, dat wat het financiële gedeelte betreft, dit groten deels voor rekening van het wegenfonds komt. Voor de gemeente is de uitvoering ervan overigens niet het belangrijkste, maar wel voor de landbouw. Daarom moet van deze gelegenheid geprofiteerd worden. „Als wij het nu niet accepteren komt de ruilverkaveling niet ten volle tot zijn recht". De afweging van de be langen naar bepaalde maatstaven ge schiedt overigens centraal en ook hier gaat het om gelden uit het overheids- potje. Wethouder Hin (KVP) gaf toe, dat diverse objecten niet urgent zijn, maar eenmaal moeten ze toch uitgevoerd wor den en dan zal dat met hogere kosten gepaard gaan, terwijl ook de onteige- ningskwestie dan mogelijk in het geding komt. Wat dit laatste betreft meende mevr. Vr'jdag, dat men dit alvast aan de hand van de kaart zou kunnen regelen. Wethouder De Waard merkte op, dat het initiatief van de zijde van de Ruilverka velingscommissie is gekomen. De heer De Grave (KVP), betoogde, dat ook de Cultuur-technische Dienst aan de bestedingsbeperking onderworpen is, maar zij heeft de uitvoering van deze ob jecten blijkbaar zo urgent geacht, dat ons dit aanbod bereikte. De heer W. Wassenaar, P. v.d. A.: „Wij moeten niet kijken naar hetgeen moet blijven liggen, maar verheugd zijn over de geboden mogelijkheden en deze met beide handen aangrijpen". De heer De Grave: „Nu kan het ook nog goedkoper dan over enige jaren on der gewijzigde omstandigheden het ge val zal zijn". De voorzitter meende, dat Texel een en ander zonder de ruilverkavelings werkzaamheden uiteraard in een lang zamer tempo zou doen. Hij achtte het overigens niet onmogelijk, dat er nog diverse beperkingen zouden worden toe gepast. De heer J. Vlaming, A.R vroeg of de eventuele grondkosten al getaxeerd wa ren. „Worden die eveneens uit het we genfonds betaald". Wethouder De Waard kon dit bevestigen. De heer P. Smit, KVP, zou uitvoering van het object eveneens zeer toejuichen. De heer J. Daalder, A.R., zei respect te hebben voor de wijze, waarop de ruil verkavelingswerkzaamheden worden aangepakt en uitgevoerd, maar had toch nog enige bezwaren o.a. ten opzichte van de bochtafsnijdingen. Hij nam als voor beeld de weg naar Nieuweschild, waar hem de uitgevoerde wegaf.snij ding beslist niet noodzakelijk voorkwam. Daar ligt een prima weg die door het verkeer wei nig wordt bereden sinds de nieuwe weg werd aangelegd. Jammer dus, dat men hier een bochtafsnijding door een perceel land heeft aangebracht. De heer Daalder noemde dit geldverspilling, temeer waar de bestaande weg volgens hem in prima conditie verkeerde. „Aan de andere kant zijn er zeer vele goede dingen op te sommen". Voorzitter: „Dit is zuiver een ruilver kavelingsaangelegenheid en daarom moet ik het antwoord schuldig blijven. Ik ver moed intussen toch wel, dat niemand onzer, althans de niet-landbouwers on der ons, kunnen beoordelen of het juist is zoals men gehandeld heeft of niet. De deskundigen zullen deze aangelegenheid toch wel behoorlijk bestudeerd hebben Bij de stemming bleken alle raadsleden met uitzondering van mevr. Vrijdag- Keijser met het voorstel in principe ak koord te gaan. Hierna volgde de aanvaarding van de schenking van een strookje grond aan de Witte Kruisweg te Den Burg van de heer R. Beuving, alsmede de verkoop van een stukje grond te De Koog aan de heer R. M. van Westrhenen, Bilthoven. Na wijziging van de gemeentebegro tingen 1956 en 1957 volgde toevoeging van een 15de punt: het aangaan van een vaste geldlening met de N.V. Bank voor Nederlandse Gemeenten te Den Haag Het bedrag is groot 224.900,welke som in zeven termijnen kan worden ver kregen. De gelden zijn nodig voor de consolidatie van de vlottende schuld en ter financiering van de in uitvoering zijnde woningbouw. De voorzitter noem de het een zeer bescheiden aanbieding, hetgeen verband houdt met hét feit, dat in onze gemeente over de jaren 1954 en 1955 maar weinig activiteit kon worden betoond. Rondvraag. De heer S. Keijser, VVD. wees op de slechte toestand waarin het marktplein nog steeds verkeert, terwijl de verhoogde marktgelden van 1953 dateren. De verlangde voorzieningen la ten wel bijzonder lang op zich wachten. Spreker zou cfaarom graag zien, dat de uitvoering ervan nu eens aangepakt werd. Voorzitter herinnerde aan de brief van gedeputeerden, waarin diverse voorgeno men werken als niet urgent genoemd werden. Ook de verbetering van de Groeneplaats als marktterrein viel daar helaas onder. Dit kan B. en W. echter niet weerhouden voortdurend attent te blijven en spreker achtte het geenszins onmogelijk, dat de terreinverbetering nog voor het einde van het seizoen aangepakt wordt. Wethouder De Waard verklaarde, dat uitvoering is uitgesteld omdat men niet meer voor het seizoen klaar zou kun nen komen. Wethouder Hin bevestigde dit en zei, dat het werk zeker drie maan den in beslag zal nemen. „Met de toe stemming op zak zouden wij het werk toch moeten laten rusten. De marktgel den zijn inderdaad 3-4 jaar geleden verhoogd en maandag jl. heb ik zelf ook moeten ondervinden, dat het gesta tioneerd zijn op een ongunstige plaats je geld kost. Het scheelt veel waar je met je lammeren staat. De heer P Smit zei, dat volgens de Texelaar het plan bestond tot het creë ren van voorrangswegen. „Acht U het wel raadzaam om ook de weg Oudeschild- Den Burg tot voorrangsweg te bevorde ren? Deze weg bezit diverse oversteek plaatsen voor rijwielen en op een voor rangsweg pleegt het snelverkeer nog sneller te gaan." Voorzitter: „Het zal toch wel noodza kelijk zijn en wij moeten ons nu eenmaal aan de ontwikkeling aanpassen. Men eigent zich reeds het recht van voor rangsweg toe en dan heb ik toch liever, dat je weet dat je een voorrangsweg voor je hebt dan dan dat je in het onze kere verkeert omtrent de bedoelingen van de andere weggebruikers. Neem b.v. dat gevaarlijke punt aan de voet van de Hogeberg. Als je weet, daar een voorrangsweg te ontmoeten ben je ge waarschuwd." Wethouder De Waard was van mening, dat er weinig zal veranderen: het publiek wordt in feite voor het dreigende gevaar gewaarschuwd. De verkeersveiligheid zal erdoor worden verhoogd. De heer S. van der Vis, CHU, dankte namens de Hervormde gemeente van De Koog het gemeentebestuur voor het aan brengen aan een bel in de toren van De Koog. Voorts vroeg hij of het juist was, dat de aanstaande bewoners van de bungalows in De Koog-Zuid verplicht zijn electrisch te koken. De voorzitter antwoordde, dat dit inderdaad het geval is en dat de raad zich daarmede destijds akkoord verklaard heeft. De heer Van der Vis informeerde ver der naar de stand van de in aanbouw zijnde houtrijke woningen. Hij meende, dat de bouw stagneert. Wethouder De Waard antwoordde, dat het inderdaad moeilijk wordt om het voorgenomen schema te handhaven wegens vertraging in <Je levering van het benodigde mate riaal, wat ook al vergroot wordt door het uitvallen van „De Dageraad". Het is zelfs gebeurd, dat een auto weer naar de fabriek terug moest omdat men die nodig had. Wethouder Hin zei, dat wel meer objecten met vertraagde oplevering kam pen o.a. het in aanbouw zijnde r.-k. rust- buis aan de Molenstraat, dat drie maan den na de oorspronkelijk vastgestelde termijn gereed zal komen. Om vier uur volgde sluiting.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1957 | | pagina 1