Cjroen 7wartsjexels in het harL
I
m3s*5Ë
in de bloembollen
r
P. H. Polder ziet een gloednieuw
gemaal verrijzen
Weer wat meer perspectief
SATERDAG 26 OKTOBER 1957
TEXELSE
72e JAARGANG No. 7192
COURANT
Uitgce N.V. »-h- Langeveld de Rooij
Boekhandel -- Drukkerij Bibliotheek
Den Buig - Texel - Postbus 11 - Tel. 11
Verschijnt woensdags en xaterdags
Bank: R'damse Bank, Coöp. Boerenl.
Bank Postgiro 652. - Abonn- pr- ƒ2,25 p.
kwart. 20 ct incasso. Adv- 10 ct p. mm
9MI1
In de loop van januaii zal de Prins Hendrikpolder een nieuw gemaal in
gebruik gaan nemen. Bovenstaande foto toont ons nog een wir-waï van plan-
ken, balken en buizen, maar de werkzaamheden liggen dan ook voornamelijk
beneden N.A.P. en dat is noodzakelijk ook, want een gemaal heeft een hechte
fundering nodig, vooral waar ter plaatse de grond verre van rotsvast blijkt te
zijn. Hierdoor moest de stromingsvloer b.v. door een paalconstructie worden
gestut. *J
Links en rechts van de kaarsrechte
wegen, die het vlakke land van de Prins
Hendrikpolder doorsnijden, liggen de
velden onder de stille herfstlucht met de
laatste oogst in het verschiet. Het leek
ons de eenzaamste polder van Texel.
Maar drie minuten later bracht het
treklustige motortje ons aan de rand
van een wereldje, waarin het tempo
tempo geblazen was. Daar sjokten ar-
bieders achter kruiwagentjes beladen
met grint, daar lawaaide een betonmo
len boven een gat, dat veel weg had van
een krater. Dat grote gat bleek de
bouwput te zijn, waarin vaklieden een
omvangrijk betonwerk uitvoerden. Voor
dat de betonmolen kon gaan draaien
moest een gat van 1600 kubieke meter
worden gegraven, precies in de hoek
van de voormalige molenkolk en aan de
rand van het lange kanaal, waarin het
water, het overtollige vocht van de
Prins zijn weg naar zee placht te vinden.
„Kom je een plaatje maken?" vroegen
de arbeiders, die het wel gewichtig von
den, dat hier, in de eenzaamste uithoek
van Texel, ook eens een deputatie uit
de bewoonde wereld terecht kwam. Wel,
we hebben er de camera laten klikken,
de eerste keer wachtten ze allemaal
trouw op het schot, ze stonden zo waar
keurig in het gelid, maar zo krijgt ge
geen echt beeld van zo'n werk, niet waar
en even later hebben we dat nog eens
heimelijk overgedaan.
Op 2 mei van dit jaar vond de aanbe
steding plaats voor de bouw van een
nieuw gemaal. Deze aanbesteding ge
schiedde in het kader van de uitvoering
van de ruilverkaveling en het werk
wordt gesubsidieerd door de Cultuur
Technische Dienst. Twaalf man, onder
wie vaste werklieden uit Culemborg,
zijn sinds 25 mei bezig met de werk
zaamheden, die in de loop van januari
hun beslag zullen krijgen. Dan zal daar
een modern gemaal verrezen zijn, een
machtig object, waarin twee vertikale
schroefpompen, die tezamen iedere mi-
nuut ruim tachtig kubieke meter water
naar buiten kunnen slaan, de wijde
Waddenzee in. Deze pompen worden
geleverd door de machinefabriek Hu-
bert, Sneek, terwijl h,et gebouw zelf
door Hussen's Aannemersbedrijf te Cu
lemborg wordt gebouwd. Als dat klaar
is zult U misschien zeggen: „Nou, zo
geweldig is het niet, het valt eigenlijk
een beetje tegen, helemaal niet groot".
Maar het is als bij een flink geladen
schip: het belangrijkste deel komt onder
„water" te leggen: de palen, waarop de
zware, betonnen fundering rust, staan
met hun punten plm. negen meter onder
N.A.P. De instromingsvloer ligt 3,5 me-
1 ter beneden N.A.P., terwijl de nok 5,5
meter bóven N.A.P. zal komen te lig
gen. Er verdwijnt dus een enorm stuk
werk onder de grond en daarom moest
die grote 4,5 meter diepe bouwput ge
graven worden.
De vloer was gereed gekomen en men
was juist bezig met het vullen van het
geraamte, dat een onderdeel van de ver
ticaal staande betonnen wanden gaat
vormen. Men heeft daar nog veel werk
voor de boeg. Men heeft ook al veel
werk achter de rug. Bijvoorbeeld de
bouw van de schuivenschacht, ook al
van gewapend beton, die bijna zes me
ter diep (of hoog) is. Die staat in het hart
van de dijk, even ten zuiden van de be
kende huisjes, waarin de familie Dogger
jarenlang gewoond heeft. Vanaf het ge
maal zal een 36 meter lange gietijzeren
persbuis van een meter diameter inwen
dig naar de dijk lopen. Die buis zal in
feite de drie, reeds gedeeltelijk wegge
broken kokers vervangen. Die kokers
waren opgebouwd uit metselsteen en
hadden een toogvormige kap. Dat moet
een heel karwei gev/eest zijn. Een klep
in de dijk zorgt automatisch voor de af
voer van het overtollige water, dat na
melijk bij voldoende aandrang die klep
opendrukt.
Aan de andere kant van het toekom
stige gemaal vinden wij een brede, lange
toevoersloot, die door de Grontmij. ge
graven is. In die buurt kronkelde een
smal pad, dat de verbinding vormde
van de sluiswachterswoning met de be
woonde wereld, maar straks en eigenlijk
nu al, ku,n je linea-recta op de hoofdweg
van de polder af.
De als 't ware afgekapte watermolen
domineert hier nog met een roestbruin
aak. Hij zal overbodig worden. Een
gloednieuw gemaal in moderne stijl zal
z'n taak overnemen. Die oude molen aan
de rand van een met wilgenhout om
zoomd slootje vormde een idyllisch
plekje, maar de moderne tijd kan zich
daar niet mee ophouden. Die kan uiter
aard ook geen rekening houden met het
absolute feit, dat talloze vogels een groot
deel van het jaar op de molenkolk neer
streken om er voedsel op te duiken. Zo
als van de week die vlucht strandple-
viertjes, die zo mak als lammetjes ble
ken te zijn en de camera rustig tot
vijftien meter lieten naderen. Die mo
lenkolk gaat ook van de baan, wellicht
komt er vruchtbare cultuurgrond voor
in de plaats.
Het werk, dat daar thans met man,
macht en ambitie wordt uitgevoerd, staat
onder directie van het Technische Bu-
ïeau van de Unie van Waterschapsbon
den.
Texelse Boys-nieuws
Boys 1 was zondag op bezoek bij
Duinranders en moesten met 52 de
eer aan laatstgenoemde laten. Het is 'n
spannende strijd geworden en het was
jammer, dat de scheidsrechter 2 buiten-
speldoelpunten van Duinranders goed
keurde.
Boys 3 speelde thuis tegen Watervo
gels 3 en in een aantrekkelijke wedstrijd
werden de punten broederlijk gedeeld:
2—2.
De adsp. a wonnen met 70 van
Oosterend b, terwijl Boys b in Oosterend
a met 120 hun meerdere erkenden.
Zondag a.s.: Tex. Boys 1-Zeemacht 1,
aanvang 1,30 uur; Oosterend 1-Tex.
Boys 2, aanvang 2,30 uur; Watervogels 4
Tex. Boys 3, aanvang 2.00 uur, vertrek
om 11.00 uur vanaf Postkantoor.
Zondagmiddag: Cocksdorp a-Tex.
Boys b, aanvang 3.30 uur, zie vertrek in
het kastje.
Terreindienst: Jac. van Heer waar den
en Jn. Boogaard.
BURGERLIJKE STAND VAN TEXEL
van 18 tot en met 24 oktober 1957
Geboren: Jolanda Cornelia Maria, dv
Johannes Smit en Maria D. J. Rutten;
Johannes Wilhelmus, zv Willem Gieles
en Hetty de Ruijter; Georgius, zv Fran-
ciscus Barhorst en Veronica R. Halsema;
Maarten, zv Gerrit P. Plaatsman en
Janny R. Boon; Theodorus Martinus, zv
Theodorus Ineke en Catharina M. v.d.
Stoop.
Getrouwd: Johannes C. de Ridder en
Louise C. Vermeulen; Hendrik W. de
Jong en Petronella Breman; Dirk Keijser
en Nelly Lap; Daniël D. Quartel en
Cornelia C. de Ridder; Teunis Huisman
en Maria E. Bakker.
Overleden: Catharina E. Botman wed.
van Kauw, 69 jaar.
AGENDA VAN DE
CULTURELE RAAD
Zaterdag 26 oktober
Den Burg, Oranjeboom, Toneelgroep
„Het jonge Masker" uit Zwolle voert op
het stuk „Het Chinese Landhuis" voor
de A.N.A.B.
Oudeschild, Eigen Gebouw, Muziekuit
voering door „De Havenkanters".
Maandag 28 oktober
Den Burg, Jaarvergadering Alg. Texelse
Middenstandsvereniging.
Woensdag 30 oktober
Den Burg, Landbouwschool, praatavond
Ver. Oudleerlingen. Inleiding van de
heer B. v.d. Beek, gevolgd door discussie
groepen.
Donderdag 31 oktober
Den Burg, „Texel", de heer J. P. Strijbos
spreekt en filmt voor „Bureton Wever
straat e.a.".
Zaterdag 2 november
Den Burg, Oranjeboom, Toneelver. „Het
Masker" voert op „Op hoop van zegen"
door H. Heijermans.
BLOEMBOLLEN DE WERELD IN
Momenteel wordt ook op Texel druk
gewerkt op de maagdelijke bollenakkers,
waaraan het nieuwe gewas wordt toe
vertrouwd. Het geoogste produkt vaart
momenteel naar alle windstreken. Ame
rika nam dit seizoen voor ruim 40
miljoen af, West-Duitsland voor 32
miljoen, Engeland voor 30 miljoen, en
het dun bevolkte Zweden voorruim
20 miljoen. Voor dit laatste land dus
opmerkelijk veel. Geen wonder overi
gens, waar men na de langere winter
stellig nog meer belangstelling voor de
bloemen heeft dan elders.
UITVOERING DOOR
„DE DUINKANTERS"
Op 29 en 30 november a.s. hopen de
Duinkanters te De Koog een opvoering
te geven van een toneelstuk getiteld: „En
de bossen zingen hun lied". Men verzoekt
ons er op te wijzen, dat er door de over
volle zaal, die een opvoering van De
Duinkanters steeds weer trekt, ditmaal
op twee achtereenvolgende avonden zal
worden gespeeld. Kaarten vanaf heden
in voorverkoop verkrijgbaar, waarvoor
men zich gelieve te wenden tot mevr.
Schoorl-Eelman.
RODE HAAN KREEG GEEN KANS
Dinsdagavond omstreeks 8 uur ontdek
te de fam. Boogaard een vuurgloed in de
smederij van de heer C. Bruin. Daar het
geen smidsvuur bleek te zijn poogde
men direct met emmers water uit de
nabij gelegen kolk deze brand te blus
sen. Daartoe moest een ruit worden in
geslagen. Inmiddels waarschuwde men
de heer C. Bruin, waarna men langs de
normale weg dit brandje kon bedwingen.
De oorzaak ligt vermoedelijk "'in weg
spattende vonken in afvalpapier, welke
geruime tijd gesmeuld moeten hebben.
Door het tijdige ontdekken en het reso
lute optreden, kon de Oosterender brand
spuit thuisblijven.
DE VERKOOPDAG IN OOSTEREND
De Verkoopdag van de Herv. Vrou
wenvereniging te Oosterend is een groot
succes geworden. De voorzitster, mevr.
Ellen, bleek zeer enthousiast over de
verkoop die 's middags reeds overwel
digend bleek te zijn. Ook voor de jeugd
was er een kleine attractie, zodat ook zij
hun steentje konden bijdragen voor him
jeugdhuis.
Over de ontvangsten bleek moeilijk
iets te zeggen, omdat ook de opbrengst
van de grote loterij in dezelfde kas was
beland. Het ligt in de bedoeling de trek
kingsavond yan deze loterij zeer aan
trekkelijk te maken. Misschien zal op
die avond dan ook bekend gemaakt wor
den hoe groot het beginkapitaal voor het
Herv. Jeugdhuis is.
VEILIG VERKEER
Diploma-uitreking bromfietscursus
De uitreiking van diploma's aan de
geslaagden van de bromfietscursus van
De Waal zal thans plaats hebben op
vrijdagavond 1 november a.s. des avonds
8 uur in het Dorpshuis te De Waal.
Ook niet-leden van Veilig Verkeer zijn
van harte welkom.
De geslaagden worden verzocht een
pasfoto van zich zelf mee te nemen.
Ook zullen nog enkele interessante
filmpjes worden vertoond.
Vereniging voor Veilig Verkeer,
afdeling Texel.
Als wij vaststellen, dat de bloembol
een gevoelig produkt is, zullen er wel
licht zijn, die menen, dat wij hierbij op
de weersinvloed doelen. „Goed onder-
dekken, dan hou je de vorst wel buiten".
Was dit maar de enige zorg, waarmede
onze bollenkwekerswereld te kampen
heeft, we gingen misschien wel allemaal
meteen „in de bollen". Veel grotere zorg
dan de felste vorstperiode is de vraag,
hoe maken wij bevredigende prijzen
voor onze produkten en die vraag wordt
altijd benauwend, wanneer er aan de
politieke hemel donkere wolken opdoe
men, wanneer de politieke hemel slecht
weer voorspelt. Dat hebben wij het laat
ste jaar ook weer kunnen ervaren. Het j
begon al in het najaar als gevolg van de
gebeurtenissen in het naar vrijheid snak
kende Hongaarse volk. Zou een derde
wereldbrand het uiteindelijke gevolg
zijn? Groot was de spanning en onder- j
wijl moest een belangrijke categorie zich
koel-zakelijk afvragen, hoe hij in zijn
bepaalde branche moest handelen. Wij
bedoelen de exporteurs, die nu eenmaal
al heel vroeg nieuwe aankopen tot
stand plegen te brengen. Maar.... zo
lang er onrust in de wereld heerste, oor
logsgevaar volstrekt niet denkbeeldig
was, moest de exporteur de grootst mo
gelijke voorzichtigheid in acht nemen,
wilde hij zichzelf niet bij voorbaat de
das om doen. De enige verantwoordelijke
handeling was in die dagen géén hande- I
ling, doch rustig het verloop van de ge- j
beurtenissen af te wachten. Intussen
plantten de kwekers de bedden weer
netjes vol dat werk moest gewoon
doorgaan, oorlogsdreiging of geen oor
logsdreiging; dat is het risico van het
gevoelige bloembollenvak. Nauwelijks
was de grootste spanning rond Honga
rije voorbij of een nieuw, nog groter ge
vaar dreigde: Nasser ging gevaarlijk spel
spelen door nationalisatie van het Suez-
kanaal. Inmiddels stond de bloembollen-
handel finaal stil. Maar ook de figuur
van de zotte Nasser vervaagde, echter
nieuwe moeilijkheden bleven de bollen-
handel bedreigen, want plotseling ont
stonden weer strubbelingen rond het
Engelse pond, dat aan devaluatie niet
scheen te kunnen ontkomen.
Het gevolg van een en ander was, dat
vorig jaar gedurende de herfst geen bol
verkocht werd.
In februari-maart vertoonde de expor
teur ook nog steeds geen neiging tot
aankoop doordat.het er met de oogst
zo best voorstond. Dat was immers een
reden om aan te nemen, dat er wel vol
doende bloembollen zouden worden aan
geboden. Intussen bestond er wel steeds
VOLKSDANSGROEP „TEXEL"
Dinsdagavond is er weer gedanst. Be
halve de oude leden waren ook enkele
nieuwe gezichten. Maar er kunnen nog
meer nieuwe leden bij. Jongelui, die
graag willen dansen, dinsdagavonds 8
uur in de Jeugdherberg.
DINER IN DE
LANDBOU WHUISHOU DSCHOOL
101 adspirant huisvrouwen en adspi-
rant landbouwers hebben woensdag
middag in de landbouwhuishoudschool
gedineerd. En hoe! Alle gerechten wer
den als tongstrelend ondergaan en het
leger van serveersters had het (smoor-)
druk. Ook in de keuken was het een en
al bedrijvigheid. Zoals bekend is hier
sprake van een traditie, want de jonge
ren kwamen nu al voor de vijfde maal
bijeen om de culinaire bekwaamheden
van de Hallerweg aan de practijk te
toetsen.
Zo maar? Helemaal niet: de jongens
waren uitgenodigd uit dank voor hun
medewerking bij de te vergaren kennis
omtrent het belangrijke produkt aard
appel. Ieder seizoen worden aan de
Westerweg namelijk aardappels geteeld
en de Hallerweggers gaan die keuren.
Op kruim, ziekte en smaak. Welke
aardappels er tijdens hel diner soldaat
gemaakt werden is ons niet bekend, wél,
dat het menu zeer in de smaak is geval
len, want dit was afwisselend en rijk
aan vitaminen. Naar gelang de maaltijd
vorderde werd de stemming ongedwon-
gener en tenslotte zelfs feestelijk-vlot,
want besloten werd met een bont pro
gramma, uitgevoerd door eigen krachten.
Meester Laan dankte namens zijn jon
gens voor de uitnodiging en sprak de
hoop uit, dat nog vele samenkomsten op
dit hoge niveau zouden volgen.
P.S. Ditmaal kon niet met één tafel
worden volstaan: had men vorig jaar nog
aan eigen stoelen en eigen bestek vol
doende, ditmaal moest van diverse ho
tels materiaal worden geléend. Het aan
tal leerlingen neemt gestkag toe. Vorig
jaar zaten zestig jongeren aan, thans
waren er honderd-en-één. Wat de ver
houding jongens-meisjes aangaat: er
bleef een mannelijk overschot van drie
reservisten.
De heer H. Bruyn, voorzitter
van de afdeling Texel van de
Vereniging voor Bloembollencul
tuur, was ook nu weer bereid
ons enige gegevens te verstrek
ken inzake de bloembollenhandel
gedurende het afgelopen seizoen
en omtrent de verwachtingen, die
er t.o.v. het komende seizoen ge
koesterd mogen worden. Hier
naast treft U het resultaat van
ons interview aan.
aanbod en dat de prijzen daardoor als
maar zakten laat zich begrijpen. Werd
er toch voor (te), lage prijzen verkocht?
Ja, inderdaad, uit arremoede. Uit vrees
ook. Men zond alles naar de veiling,
doordat afzet uit de hand niet mogelijk
bleek. Eind juli is het enige malen ge
beurd, dat de veilingen overvoerd raak
ten. Zoals U zich herinnert heeft een
bepaald dagblad, dat nogal veel met de
sensatie op heeft, aan deze impasse bij
zondere aandacht geschonken, maar....
op een wijze, die de bloembollenkwekers
schade heeft berokkend, want het nieuws
uit grote dagbladen wordt niet bij de
grens tegengehouden.Daar zorgen
de buitenlandse reporters wel voor....
Omstreeks half augustus waren de prij
zen lager dan ooit. Allengs werd het
weer wat rustiger in de wereld, er kwam
weer meer vraag, de verkoop in het
buitenland viel weer mee en het gevolg
daarvan is, dat vandaag de dag weinig
of geen bloembollen meer overgebleven
zijn. Dat is dus een gunstig teken. Blij
kens de ons uit officiële bron verstrekte
cijfers heeft Nederland het afgelopen
seizoen (van januari tot en met septem
ber) voor vijf miljoen gulden méér aan
bollen geëxporteerd, n.l. voor
159.000.000,— tegen 154.000.000,—
in hetzelfde tijdvak van 1956. Daarbij is
het aantal uitgevoerde kilo's bollen pre
cies gelijk gebleven. Gelet op de prijzen,
die aan de kwekers zijn uitgekeerd, heeft
de export toch nog goede zaken kunnen
doen en dat is uiteraard belangrijk
voor de komende handel.
De prijzen
De Sion, nog steeds een Texels mono-
polie-produkt, waarvan 30 ha. geteeld
werd, kon men van de winter ook wel
kwijt en wel voor 1,per kg. Lang
zamerhand zakte de prijs tot 75 ct.
Voor de overige narcissensoorten be
stond in voorkoop geen belangstelling,
in de loop van het voorjaar kon men tot
zaken komen, zij het, dat de prijs laag
lag.
Met de gele crocus zat het nog minder
goed. Nederland moest de oogst van
140 ha. of te wel duizend ton geeltjes
aan de man trachten te brengen. Dit is
géén monopolie-artikel, want aan het
vasteland staat een 75 ha.
Ofschoon er jaarlijks miljoenen aan
gele crocussen worden uitgevoerd, is er
veel te veel van dit artikel en hierdoor
is er vooral aan het vasteland veel on
verkocht gebleven. Aanvankelijk kon
de gele crocus een markt halen van
J 1,tot 75 cent per kg, maar gedurende
de zomermaanden zakte de prijs tot 50
ct., terwijl de kostprijs van dit produkt
75 ct. bedraagt.
Strengere eisen.
U heeft wel gehoord, dat er nogal
eens een partij wegens ziekte terugge
zonden werd. Soms werd dit wel eens
toegeschreven aan de slechte vooruit
zichten ten aanzien van de handel....,
maar de werkelijke oorzaak moet worden
geweten aan het feit, dat de Amerikaan
se plantenziektekundige Dienst steeds
strenger eisen gaat stellen. Er werd b.v.
gelet op een gloednieuwe ziekte in dit
gewas. Hierdoor kwamen van de zomer
verscheidene zendingen terug. Afge
keurd.
Doordat aan de Vastewal grote hoe
veelheden zijn afgekeurd en de opbrengst
beneden 75 ct. geen lonende teelt meer
garandeert mogen wij verwachten, dat
aan de overkant minder gele crocussen
opgeplant zullen worden.
De heer Bfuyn bleek ten opzichte van
de naaste toekomst beslist niet pessimis
tisch gestemd „Ik geloof wel, dat de
bloembollenkweker de slechtste tijd
achter de rug heeft. Er wordt al weer
enige handel gedaan voor het nieuwe
seizoen. De Sions noteren 1,per kg,
levering volgend jaar, de geeltjes even
eens ƒ1,per kg. De prijzen van de
andere narcissen liggen eveneens iets
hoger dan gedurende het afgelopen sei
zoen.
