Cjroen 'fwarL-Jexels in het harL,
Jft£eorv.
Waddeneilanden straks enige rustige plek
in West-Europa
Succes voor „Het Masker"
,Op hoop van zegen'' dwong ieders
bewondering af
Kapitein C. List koninklijk onderscheiden
VOENSDAG 6 NOVEMBER 1957
72e JAARGANG No. 7195
TEXELSE®COURANT
Jitgc-e N.V. ».h- Langeveld de Rooij
Joekhandel -- Drukkerij Bibliotheek
Jen Burg - Texel - Postbus 11 - Tel. 11
Verschijnt woensdags en zaterdags
Bank: R'damse Bank, Coöp. Boeren!
Bank Postgiro 652. - Abonn- pr f 2,25 p.
kwart. 20 ct incasso. Adv- 10 ct p. mm
Causerie van Ir. R. v. d. Waal
De Waddeneilanden zullen binnen niet al te lange tijd waarschijnlijk het enige
„rustige" recreatiegebied in West-Europa zijn; de laatste plaats, waar de rust-
zoekenden uit W.-Europa hun toevlucht zullen kunnen zoeken. Dat was de voor
naamste conclusie, waartoe ir. R. van de Waal, hoofd van het bureau Recreatie
en Natuurbescherming van de Rijksdienst voor het Nationale Plan, onlangs
kwam in zijn rede voor de twaalfde Waddenconferentie op Vlieland, een rede,
waarin hij een prognose ontwikkelde voor het toerisme op de Waddeneilanden.
De recreatieruimtet wordt internationaal bezit; op het strand tussen IJmuiden
en Hoek van Holland toeven nu soms op één dag al een miljoen mensen (op
de Waddeneilanden, die een even lange kuststrook hebben, 25.000!), de Noord
hollandse kust (Velser tunnel) en de eilanden in het zuidwesten (Deltaplan)
zullen hun rust snel verliezen en in het hele kustgebied van Italië tot de Noorse
fjorden zullen straks alleen de Waddeneilanden door hun isolement nog -niet
overbevolkt zijn.
Deze unieke plaats, die de Wadden
eilanden zullen gaan innemen, stellen
dit recreatiegebied in verband met de
gehele demografische ontwikkeling van
West-Europa voor een uiterst belang
rijke taak, aldus ir. Van de Waal. Men
zal in de eerste plaats moeten zorgen,
dat bij elke verbetering van de accomo-
datie goed in het oog wordt gehouden,
dat het meestal aantrekkelijke, 't natuur
schoon en de rust, behouden blijft. Nieu
we uitbreidingen zullen dus met zorg
gekozen moeten worden. Geen uitver
koop van grond voor particuliere bouw
van zomerhuisjes, maar enige goede be
drijven voor de moderne vormen van
toerisme l(bungalowbedrijven, vakantie
kampen e.d.).
De Waddeneilanden zullen deze drie
V's goed in het oog moeten houden: Ver
blijf (voldoende en naar de behoeften
gedifferentieerd), Vertier, (idem, voor
uiteenlopende weersomstandigheden en
zowel voor overdag als 's avonds) en
Vervoer. Ten aanzien van dit laatste
merkte ir. Van de Waal op, dat de af
standen tot de grote bevolkingscentra
betekenen, dat er practisch geen dagre
creatie mogelijk is en dat het seizoen
kort blijft, waardoor grote investeringen
dus niet zullen kunnen renderen en de
ontwikkeling tot ,,luxe badplaats" uit
gesloten is.
Kan, zo vroeg hij zich af, het gebrek
aan vertier, de niet bevredigde behoefte
aan ontspanning, ook oorzaak zijn van
de misdragingen van sommige jonge gas
ten? Ir. Van de Waal stelde deze vraag
naar aanleiding van een opmerking van
de heer Quint, dat de eilandgemeenten
zullen moeten oppassen, dat ze de sluizen
niet al te ver opengooien vo.or het so
ciaal toerisme, omdat men daardoor de
„kwaliteit" van de badgast niet verbe
tert en misschien de op rust gestelde
badgasten verjaagt.
Kurtax?
Ir. Van de Waal betoogde tenslotte,
dat naar zijn persoonlijke mening in een
verandering van de uitkeringsregeling
voor het Gemeentefonds, waarbij niet al
leen rekening wordt gehouden met de
vaste, maar ook met de „vlottende" be
volking, de oplossing moet worden ge
zocht voor de bijzondere druk op de ei
landgemeenten. Hij zag daarin meer heil
dan in een logeerbelasting, waarvan de
heer J. C. Quint (V.V.V. Texel) had ge
zegd niet afkerig te zijn.
De heer G. van der Weyde (kamperen
A.N.W.B.) kantte zich fel tegen een der
gelijke belasting; het moet zó zijn, dat
evenals de gemeenten in de ontwikke
lingsgebieden steun krijgen voor de in
dustrialisatie en zich vestigende indu
strieën een tegemoetkoming ontvangen,
de eilanden 'n subsidie krijgen voor hun
(toeristen)industrie.
LEZING OVER SCHAPENZIEKTEN
De lezing over schapenziekten door de
heer Wensvoort voor de Ver. van Oud-
leerlingen van de landbouwschool zal
niet plaats vinden op dinsdag 19 novem
ber 1957 maar een week later, dus op
dinsdag 26 november 1957. Houdt deze
avond vrij.
S.V. Texel
Het was maar goed gezien om reeds
I zondagmorgen het terrein af te keuren.
I Alle voor zondag vastgestelde wedstrij
den voor onze vereniging gingen niet
door. Andere uitslagen zijn ons niet be
kend.
Zaterdagmiddag speelde Texel b weer
met 8 man tegen De Koog in stromende
regen. Wij moeten dit ten sterkste af
keuren en menen dat de scheidsrechter
hier zijn verantwoordelijkheid niet heeft
begrepen. Ook het Bondsbestuur zal dit
stellig afkeuren.
In De Cocksdorp tussen Cocksdorp a
en Texel c werd de strijd gestaakt.
Het loopt bij de adsp. b en c niet te
best, telkens zijn er spelers te kort, of ze
geven afbericht en worden dan door de
leider niet aangevuld of blijven zomaar
weg. Dat kan natuurlijk niet zo door
gaan en de wegblijvers zullen niet meer
opgesteld worden.
A.s. zondag: VZV-Texel; RKAFC-BKC;
DTS-Limmen; Vios-WGW; Succes-Hol-
landia T.; JVC-Helder.
Texel 2-VZV 2; adsp. Texel 2-Texel c;
Texel a is vrij.
Denken we om de training?
TEXELSE PREDIKANT VOOR DE
RADIO
Naar wij vernemen hoopt ds. F. J.
Scholten, predikant bij de Gereformeerde
Kerk te Oosterend, op donderdag 21 no
vember voor de N.C.R.V. de rubriek „Uit
de Bijbel" te verzorgen. De uitzending
duurt van 4.00 tot 4.30 uur.
AGENDA VAN DE
CULTURELE RAAD
Woensdag 6 november
Den Burg, „Texel", Dr. v.d. Meulen, oud
gezant, spreekt over Saoedië-Arabië en
Jemen voor „Het Nut".
Vrijdag 8 november
De Waal, diploma-uitreiking Ver. voor
Veilig Verkeer.
Zaterdag 9 november
Den Burg, „Oranjeboom",
Kath. Arbeidersbeweging.
Feestavond
Voor een uitverkocht Oranjeboom
ja, men kwam zeker nog honderd plaat
sen te kort! heeft de toneelgroep „Het
Masker" onder regie van de heer G.
Witvliet een opvoering gegeven van
Heijermans „Op Hoop van Zegen". Toen
dit stuk in studie werd genomen zal
menig lid wel gezegd hebben (met een
ernstig gezicht) „Nou, op hoop van ze
gen, mensen!", want U weet, dat dit
een zwaar stuk is. Het eist de gehele
persoon.
Wel, „Het Masker" is erin geslaagd
om dit spel van de zee in vier bedrijven
op bijzonder goede wijze naar voren te
brengen. Het is erin geslaagd het pu
bliek van A tot Z te boeien. Dit lange
stuk, dat eerst tegen half één ten einde
liep. Op dat moment slofte Kniertje
(mevr. Eijk) als een gebroken mensje op
haar holklinkende klompen uit het kan
toor weg van reder Bos (de heer P.
Haaker) en op dat moment was er ook
werkelijk niets anders te beluisteren dan
het geluid, dat de klompen op de vloer
maakten.
De avond werd geopend door mevr.
R. Breet-.Fiddelaar (de voorzitter, cle
heer M. Moojen, kon toch moeilijk als
diakenhuismannetje vermomd voor de
coulissen komen). Zij verheugde zich zeer
over de grote belangstelling voor „Op
hoop van zegen" en richtte een speciaal
woord van welkom tot de heer P. Stech-
wey, die ditmaal na zijn ongeluk voor
het eerst weer een uitvoering kon bij
wonen, maar.nog niet de functie van
regisseur zou kunnen vervullen. „Wij
hopen hem volgende keer echter weer
aan deze kant van het doek te zien!"
Toen was het woord aan de tonelisten,
de uitstekend op dreef waren. Wij kun
nen ervan overtuigd zijn, dat alles op
alles is gezet om het toneelseizoen zo
goed mogelijk te kunnen openen. Het is
zó goed geworden, dat wij iemand en
thousiast hoorden opmerken ,Ze moesten
ermee naar alle dorpen".
Wij mogen aannemen, dat wij inzake
de inhoud van dit stuk beknopt kunnen
zijn. Bovendien is het niet voor het eerst
op Texel gegeven: tijdens een kermisfeest
is mevrouw Ester de Boer-van Rijk zélf
als Kniertje naar ons eiland overgesto
ken. Zij en haar ensemble wisten, zo
hoorden wij zaterdagavond, de mensen
zó te boeien en onder de indruk te bren
gen, dat er na de uitvoering op de Groe-
neplaats absoluut niet meer van een ker-
misstemming gesproken kon worden!!
Heijermans neemt ons mee naar een vis
sersdorp in Zuid-Holland. Wij maken
kennis met een redersfamilie en met ge
zinsleden van vissers, die de haring
vangst op de trawlers beoefenen. Als de
storm aanwakkert houdt iedereen zijn
hart vast, want de historie heeft bewe
zen dat het levensgevaarlijk kan zijn
op een kokende zee. Is Kniertje niet
reeds lange tijd weduwe? Hebben niet
reeds verschillende vrouwen hun man
verloren als prooi van de golven? Nu
wordt de spanning weer ondragelijk,
want het schip waarop twee zoons van
Kniertje varen, zou totaal onzeewaardig
zijn. Dat had Simon (de heer Koos van
Splunter) de scheepsmakersknecht, ont
dekt.
Het schip vergaat inderdaad met man
en muis. Heftig en ontroerend zijn de
tonelen, die zich op het kantoor van de
keiharde reder afspelen. Er blijkt tevens
uit, dat Heijermans heeft willen wijzen
op de erbarmelijke (mis-)toestanden die
toendertijd heersten. Er bestond geen
pensioenfonds voor weduwen en wezen,
men was op de liefdadigheid aangewezen.
Kniertje moet blij zijn, dat hij haar heeft
aangeboden bij hem te komen werken
In dit stuk komen niet minder dan ze
ventien personen voor. Hierdoor was
men genoodzaakt diverse dubbelrollen
te laten vertolken. Koos van Splunter,
die als gast acteerde en zijn rollen in
korte tijd had moeten instuderen wegens
ziekte van de heer J. Schotanus; Koos
zagen wij uitstekend op dreef als Simon
en als Barend, zoon van Kniertje, ,,'t
Amateurtje" van De Waal heeft aan hem
maar een bijzonder goede kracht. Mevr.
Eijk had ongetwijfeld de zwaarste rol
als Kniertje. Zij moest een vissersvrouw
op leeftijd voorstellen. Wel, zij heeft een
prima prestatie weten te leveren. Angst
vallig wist zij te waken voor overdrij
ving, wat de grootste handicap zou be
tekenen. De heer G. Witvliet verdient
eveneens een woord van bijzondere lof,
want ook hij gaf subliem spel als de
ruwe, maar innerlijk gevoelige jongeman,
die het onrecht met bruut geweld en
spontaan te lijf wil. Mej. Elly Verstegen
hebben wij ook zelden zo goed zien
spelen. Ook ongekunsteld, vlot spel. De
heer B. Heerschap was ook echt een ver
sleten kereltje, dat nochtans een helder
woord kon produceren. De heer M.
Moojen was haast nog weer beter dan
zijn bejaarde dorpsgenoot. Er is nu en
dan smakelijk om hem gelachen. De heer
P. Haaker had een goede opvatting van
zijn taak als reder. Ook hij had een
zeer zware ro! De grimeur had hem wel
bijzonder goed omgebouwd. Mevr. Van
der Struys hebben wij eveneens als een
goede kracht kunnen noteren. Ook uit
haar doen en laten bleek, hoe weinig zij
zich van de ramp aantrok. Zij meende
zelfs een vrouw te zijn met het hart op
ae goede plaats, wantzou zij er niet
voor zorgen, dat heel het land opgeroe
pen werd om de nagelaten betrekkingen
te steunen? Mevr. J. Beumkes-Breen
bracht haar rol ook goed tot zijn recht.
Grappig was zij ook als Jelle, de be
delaar, die lustig op zijn viool kraste.
Mej. R. ten Cate, De Koog, had verschei
dene jaren niet meer gespeeld, maar dat
kon haar succes niet verhinderen. Mis
schien had zij overigens het dialect van
de streek even meer kunnen bezigen. De
heer A. Brans voldeed zeer als Marietje's
aanstaande, de heer H. C. Prins zette 'n
uit het goede hout gesneden boekhouder
op de Bühne, mevr. Breet had weinig
moeite met een pakkende creatie van
haar (dankbare) rol als Truus, die best
nog eens wilde trouwen, mevr. N. Bak-
ker-Vermeulen, de andere visserswedu
we, gaf door haar verhaal nog krachtiger
reliëf aan dit drama.
Tenslotte een pluim voor de kloeke
veldwachter, welke rol door de heer Jp.
Veldkamp vertolkt werd.
Besloten werd met een zeer geani
meerd ba!
HALVE EEUW GELEDEN
De Cocksdorp, 24 oktober 1907
Gistermorgen strandde in de buitengron
den van Eierland het Noorse stoomschip
„Cygnus" van Christiania, komende uit
een Spaanse haven, met bestemming
naar Hamburg en geladen met stukgoe
deren, waaronder kopererts, wijn, drui
ven en vijgen.
Enige schuiten van De Cocksdorp ver
trokken zodra er bericht van de vuurto
ren was gekomen, ter assistentie, doch de
kapitein weigerde hulp, daar het weer
uiterst mooi was en de zee zeer kalm.
Toen de boot met het avondgetijde niet
vlot raakte, werd tot lossing overgegaan.
Negen vissersschuiten vier van De
Cocksdorp, drie van Oost en twee van
Terschelling kregen lading in, waarna
het hedenmorgen aan de sleepboten
Atlas, Neptunes, Assistent en Terschel
ling gelukte het schip vlot te brengen.
Later werd de Cygnus" benevens de
geborgen lading naar Nieuwediep ge
bracht.
PRAATAVOND MET
DISCUSSIEGROEPEN
Dit was het grote momentwaarop burgemeester C. de Koning de ere-medaille
in goudverbonden aan de Orde van Oranje-Nassau, kapitein C. List op de
borst spelde. Hierdoor hebben thans reeds drie TESOdunctionarissen een ko
ninklijke onderscheiding verworven.
VERGADERING VAN DE RAAD
Vergadering van de Raad der gemeen
te Texel op dinsdag 12 november 1957,
n.m. 2,30 uur ten gemeentchuize.
Texel, 2 november 1957.
De burgemeester van Texel,
C. DE KONING
Notulen.
2. Ingekomen stukken en mededelingen.
3. Onderzoek geloofsbrieven en toelating
van de heer J. K. P. Zwan, tot lid van
de raad.
4. Beëdiging van de heer J. K. P. Zwan
als lid van de raad.
5. Verkiezingv van een wethouder.
6 Benoeming van een onderwijzer aan
de openbare school voor uitgebreid lager
onderwijs. Voorgedragen wordt de heer
J. Wieten te Den Burg.
7. Vaststelling van de Herzieningsveror
dening 1957.
8. Vaststelling van de achtste wijziging
van de Instructie voor de Directeur van
de Vétérinair Hygiënische Dienst der
gemeente Texel.
9. Vaststelling van de negende wijziging
van de Instructie voor de gemeente-ge
neesheren te Texel.
10. Benaming van straten te De Koog
11. Benaming van straten te Oudeschild.
12. Vaststelling van het maximale totaal
bedrag, waarvoor in 1958 kasgeldlenin
gen kunnen worden gesloten en waartoe
debet-saldi in rekening-courant kunnen
worden toegelaten.
13. Bepaling van het maximaal toelaat
bare krediet voor 1958 op grond van de
met de Bank voor Nederlandse Gemeen
ten te 's-Gravenhage aangegane reke
ning-courant-overeenkomst.
14. Aangaan van een rekening-courant
overeenkomst met het kantoor Den Burg
van de Rotterdamse Bank N.V. voor het
jaar 1958.
15. Aangaan van een rekening-courant
overeenkomst met de Coöperatieve Boe
renleenbank te Den Burg voor het jaar
1958.
16. Stemming over de vaststelling van
het maximale krediet voor 1958 van de
N.V. Texelse Electriciteits Maatschappij
bij de N.V. Bank voor Nederlandse Ge
meenten te 's-Gravenhage.
17. Goedkeuring van de rekening van de
afdeling Texel van „Het Witte Kruis"
over 1956.
18. Overname in onderhoud en beheer
van enkele wegen van het Waterschap
de Gemeenschappelijke Polders op Texel
en van de polder Waal en Burg.
19. Voorlopige vaststelling van het be
drag, als bedoeld in artikel 55 der Lager-
onderwijswet 1920 voor de openbare
scholen in deze gemeente, over het jaar
1956.
20. Wijziging van onteigeningsplannen.
S.V.C.-nieuws
Door het zeer slechte weer wer
den alle wedstrijden afgelast, alleen de
adsp. zijn in het veld geweest tegen
Texel c. Tot de rust, toen werd de strijd
gestaakt vanwege het slechte weer, was
de stand 91 in het voordeel van SVC.
Het programma voor a.s. zondag is
maar heel klein; alleen het tweede speelt
thuis weer tegen Watervogels, aanvang
1,30 uur.
Voetbaltoto: De voetbaltotoformulie-
ren moeten in het vervolg donderdags
avonds ingeleverd worden en dus niet
meer op vrijdagsmorgens, zoals enkelen
deden. Vergeet het niet, anders gaat Uw
poolformulier niet mee en mist u een
kans op een mooie prijs. Nieuwe leden
kunnen zich opgeven bij W. Ran, bij wie
U ook de formulieren kunt krijgen.
Woensdag 30 oktober hield de heer
v.d. Beek voor de Ver. van Oudleer-
lingen een korte inleiding over het on
derwerp: Hoe staan wij landbouw jonge
ren tegenover de problemen in de land
bouw? Daarna werd het gezelschap ge
splitst in vijf groepen van zes personen,
die ieder dezelfde 3 vragen bespraken en
hierover rapport opmaakten. Daarvoor
werd anderhalf uur tijd gegeven. Slechts
één groep, de ouderen, was in de ge
stelde tijd klaar, de andere vier moesten
om 10 uur staken in de derde vraag.
De rapporteurs brachten nu hun ver
slag uit wat tot half elf duurde.
Hierna trok de inleider de algemene
conclusie. Het bleek toen dat de jonge
ren voor vestigingseisen in de landbouw
waren, de ouderen tegen Als minimum
eis van ontwikkeling meende men dat de
lagere landbouwschool gesteld moest
worden. Slechts één van de vijf groepen
wilde ook financiële eisen stellen. De
uitvoering van de vestigingseisen dien
den in handen van de standsorganisaties
gelegd te worden. Als nadeel van de
vestigingseisen zag men dat de kleine
man de kans ontnomen werd om zich
door noeste vlijt op te werken.
De tweede vraag handelde over het
wegtrekken van arbeidskrachten uit de
landbouw. De groepen vulden elkaar
hierbij aan in de beantwoording. Men
noemde betere sociale lasten, verdien
sten, betere omstandigheden, enz. in de
stad. De inleider geloofde niet in de
loonkwestie. Hij zocht het bij psycholo
gische oorzaken. De arbeider verkeert
na zijn arbeid graag in ander gezelschap
De boer is een ondernemer, hij is de
gehele dag in touw voor zijn bedrijf; als
er niet met het lichaam voor gewerkt
wordt, gaat de geest er nog mee door.
Voor de arbeider is dit niet zo
Als middelen om de trek naar de stad
tegen te gaan, zag men betere verhou
ding baas - knecht, winstdeling (als er
wat te verdelen is), betere woningen.
De derde vraag ging over de mini
mumgrootte van het bedrijf. Als uit
spraak kwam men hier tot bedrijven van
10 - 15 ha, allemaal eenmansbedrijven
De inleider zag liever grotere bedrijven
en kwam tot 35 ha. voor een zuiver ak
kerbouwbedrijf en 20 - 25 ha. voor ge
mengde bedrijven en zuivere weidebe-
drijven.
Tenslotte volgde nog een openbare dis
cussie waar druk gebruik van werd ge
maakt.
De voorzitter sloot om ruim elf uur de
vergadering doch het was reeds half
twaalf voor de laatsten de landbouw
school verlaten hadden, nog steeds in ge
sprek over het onderwerp van deze
avond. Wel een bewijs, dat het een goede
gedachte van het bestuur was om het
discussiegroepen te werken.
BOOTDIENSTREGELING N.V. T.E.S.O.
geldig tot 23 november 1957
Werkdagen:
Van Texel: 5.20 7.40 10.30 12.50
15.20 18.10
Van Den Helder: 6.30 9.20 11.40 14.00
16.45 19.35
Zon- en alg. erk. chr. feestdagen:
Van Texel: 7.40 11 30 16.00 18.20
Van Den Helder: 10.30 12.45 17.10 19.35
Voor de mooiste keuze in
mantels naar
SPOORSTRAAT HOEK KONINGSTRAAT
