LEKKER ETEN
WACHTEN
duurt altijd lang
ONZE OUDSTE INGEZETENE
De oudste ingezetene van ons eiland is
mevrouw de wed. List-Boerhorst, Schil
derend, Den Burg, die op 12 april haar
95ste verjaardag hoopt te vieren. Mevr.
List geniet nog een goede gezondheid.
OUDSTE KOGENAAR JARIG
Mevr. de wed. T. de Ridder-Dob, De
Koog, de oudste ingezetene van onze
badplaats, heeft maandag 20 januari haar
92ste verjaardag gevierd. Zij is nog zeer
kras, want toen wij zaterdagochtend in
De Koog waren zagen wij haar parman
tig langs stappen: ze had blijkbaar bood
schappen gedaan. Toen haar man in ok
tober 1951 overleed ging met hem de
oudste man van Texel heen. Hij was toen
bijna 92 jaar.
WEER STEIGERS IN HERVORMDE
KERK DEN BURG
In de Hervormde kerk van Den Burg,
die oktober 1953 na een grondige restau
ratie weer in gebruik kon worden geno
men, zullen dezer dagen weer steigers
moeten worden geplaatst om het pleister
werk te vernieuwen. Door een of andere
oorzaak is het pleisterwerk niet duur
zaam gebleken, zodat wij aannemen, dat
het hier garantiewerk betreft.
Het is nog niet zeker of de diensten in
de kerk kunnen worden gehouden zo
lang genoemd karwei wordt uitgevoerd.
Dit werk zal zeker enige maanden in
beslag nemen.
TESO OFFICIEEL 50 JAAR
Op 18 juni werd het 50-jarig bestaan
van de N.V. TESO gevierd, want op die
datum werd in het jaar 1907 besloten alle
relaties met rederij Bosman te verbreken
en een eigen stoombootdienst in het
leven te roepen. Op 22 januari 1908 werd
ten overstaan van notaris G. J. O. D.
Dikkers de acte van stichting gepas
seerd. Vandaag bestaat TESO dus offi
ciéél 50 jaar.
POSTZEGELNIEUWS
De eerstvolgende ruilbeurs zal worden
gehouden op 27 januari a.s. om 8 uur
in Hotel „De Graaf". Hierna volgen nog
een clubavond op 10 maart en één op 21
april, waarmede het seizoen '57/'58 weer
wordt besloten. Waarschijnlijk door het
slechte weer was het aantal bezoekers
aan de vorige ruilavond aanmerkelijk
lager dan we gewend zijn.
We hopen dat de komende beurs weer
een druk bezoek ten deel zal vallen.
Tevens zal dan een zegel van de Ne
derlandse Antillen verkrijgbaar zijn,
welke is uitgegeven ter gelegenheid van
het geophysische jaar. Voor degenen, die
verhinderd zijn de ruilavond te bezoeken
bestaat de gelegenheid de zegels af te ha
len bij de heer Witte, Julianastraat 7.
„FRYSL&N OEREIN"
De Fryske Krite organiseert op don
derdag 23 januari a.s., dus morgen, in
„De Oranjeboom" een toneelavond met
Tetman en Jarich, die hun nieuwste
stuk „Fryslan Oerein" ten tonele zullen
voeren. De leden hebben vrij entree, niet-
leden kunnen dit prachtige stuk gaan
zien 1,75 p.p.
Op de uitnodiging lezen wij nog het
volgende:
Wolle de froulju om de forlotting tinke?
Hwa't mei in taxi wol efkes berjocht
oan: Easterein: P. Bosma, tel. 265; De
Cocksdoarp: Fr. A. Boon-Dootjes, tel.
230; De Koog: D. Bonne, tel. 252; Eierlan:
P. de Wolf, tel. 216; Aldeschild: P. de
Vries.
Wij hopen de secretaris bereid te vin
den tot het schrijven van een mooie
toneelrecensie, waar wijzelf het Fries
maar slecht kunnen volgen en altijd
weer „Niks boven Tessel" roepen als wij
weer, komend uit het Heitelan, halver
wege de Afsluitdijk zitten.
BIJ HET SCHEIDEN VAN DE MARKT
Maandagavond omstreeks half negen
moest een motorrijder op de nogal gladde
Schilderweg uitwijken voor een naast
zijn fiets laverende man, die blijkbaar
rijkelijk aan Bacchus geofferd had. Hij
liep, tegen de regels in, aan de rechter
kant van de weg. Toen de motorrijder
hem tot heel dichtbij was genaderd be
gon hij heftig met de armen te zwaaien.
Gelukkig voor hem, dat het royale mo-
torlicht hem reeds eerder had opge
spoord, zodat een aanrijding kon worden
voorkomen. Of deze man wat verlaat van
de markt was teruggekeerd weten wij
uiteraard niet, maar wél weten wij, dat
er na zo'n feestelijke middag beter een
taxi ingeschakeld kan worden. Het kost
nog geen riks en je kunt een ernstig on
geluk voorkomen.
Natuurlijk is het nóg verstandiger om
niet te diep in het glaasje te kijken, maar
tegenwoordig doet de slagzin opgeld:
„Ik kan het niet laten.
S.V. Texel
Er zijn nog twee uitslagen:
VIOS-JVC 3—1; VZV-Succes 0—1.
De stand in de vierde klasse is:
DTS 13 7 6 0 20 34—15
Succes 14 9 1 4 19 36—23
BKC 14 6 6 2 18 32—19
VIOS 15 7 2 6 16 38—34
Helder 14 6 3 5 15 30—28
Limmen 12 6 2 4 14 1922
RKAFC 14 4 4 6 12 23—26
Texel 14 5 2 7 12 25—35
VZV 15 5 2 8 12 22—41
JVC 14 3 4 7 10 25—33
Hollandia T. 13 3 3 7 9 19—27
WGW 12 3 1 8 7 16—29
Ook nu weer een zo goed als verloren
voetbalzondag, maar we hopen op beter.
Zoals het zondag was, kon er volgens
onze opvattingen maar heel moeilijk ge
speeld worden.
Ons nu dan maar op a.s. zondag ge
concentreerd. Dan komt de leider van
onze afdeling op bezoek, nl. DTS. We
vertrouwen dat Texel zich met uiterste
inspanning te weer zal stellen en dan.
het is voetbal en je kunt nooit weten.
Voor de verandering is Texel 2 weer
eens vrij, omdat de zondag aan de Gou
den- en Zilverenkruiswedstrijden wordt
besteed.
WATERGEMAAL P.H. POLDER
Het nieuwe watergemaal voor de P.H.
Polder is bijna voltooid en kan dus bin
nenkort in gebruik worden genomen.
TOPGEVELTJE MOEST HET
ONTGELDEN
Omdat ze tóch aan het slopen waren,
deden ze het meteen maar grondig ook:
een zware tak, door geen zes man in
bedwang te houden, kwam in aanraking
met de zwakke gevel van een perceel
aan de Parkstraat, waarin de firma Ze
gel, Groeneplaats-Oudeschild t.z.t. een
nieuwe zaak hoopt te vestigen. Een hele
reeks stenen plofte samen met de boom
tak op straat, maar er deden zich geen
persoonlijke ongelukken voor. Het ging
hier om het verwijderen van enige tak
ken van de beruchte sta-in-de-weg-boom
bij het postkantoor. Deze boom zal bin
nenkort helemaal verdwijnen.
VLIELANDERS SPEELDEN BRIDGE
OP TEXEL
Het tegenbezoek van de Vlielandse
bridgers aan Texel zaterdag j.l. is
in alle opzichten zeer geslaagd. Ondanks
het verre van gunstige weer werd de
tocht over de Waddenzee ondernomen.
Men was uiteraard wel blij weer voet
aan wal te kunnen zetten!
Tegenover de onhebbelijkheid van de
weergoden stond de grote gastvrijheid
der Texelse overburen, die het de gasten
zeer naar de zin gemaakt hebben. De
sfeer was in ieder opzicht bijzonder har
telijk. De leden van sociëteit „De Har
monie" traden als gastheer op, terwijl het
technische gedeelte door de Texelse
bridgeclub „Groot Slem" verzorgd werd.
Dit betrof dus de wedstrijd zelf,
waaraan in totaal 50 personen deelna
men, waarvan 14 bewoners van Vlieland.
De avond werd in „De Lindeboom-
Texel" gehouden, waar de heer De Lugt
als voorzitter van „Harmonie" een be
groetingswoord sprak.
De uitslagen in de drie groepen waren
als volgt:
A.: 1. Bos-Gieze; 2. Echtpaar Jouwersma-
Koetzier; 3. Echtpaar Cupido (Vlieland)
B.: 1. Dam-Dros; 2. Backer-Raven; 3.
Mantje Veenema.
C.: 1. mevr. Kooiman-Wessels, 2. T.
Bakker-De Boer (Vlieland); 3. Echtpaar
De Lugt-De Vries.
ONTWIKKELINGSAVOND
IN OOSTEREND
Vrijdagavond is door ontwikkeling
Oosterend via een genoeglijke en leer
zame avond, gehouden in de o.l school,
kennis bijgebracht omtrent gebruiken en
gewoonten van Volkeren, die volgens
biologen en geologen omstreeks 15 a
20.000 jaar geleden geleefd moeten heb
ben. Voor deze boeiende causerie was de
directeur van de r.h.b.s., de heer C. v.d
Eijk uitgenodigd.
Spreker bracht de aanwezigen over
Parijs naar Toulouse en vandaar naar de
grotten van Lascaux. De eeuwen zijn aan
deze grotten geruisloos voorbijgegaan.
Vele voorwerpen, die hoofdzakelijk uit
werktuigen bestaan, moeten 100.000 jaar
oud zijn. Deze grotten zijn bij de plaat
selijke bevolking al eeuwen bekend ais
schuilplaatsen etc., maar eerst de vorige
eeuw ontdekte men de tekeningen en
inkervingen, waaraan men grote waarde
hecht. In vele gevallen is de kleur zo
bijzonder fris gebleven als was het werk
van recente datum. Ook de andere vond
sten spelen een rol, waardoor de biologen
geassisteerd door geologen enige juist
heid verkrijgen, stellingen, waarmee de
historici het eens zijn. Hierdoor kan vrij
nauwkeurig een en ander omtrent deze
mensen en hun gebruiken geconcludeerd
worden. Men heeft zich wel afgevraagd,
waarom deze tekeningen er feitelijk zijn.
Stellig niet met het oog op de huiselijk
heid, zodat men hierin een uiting ziet
van de magie. Vele afbeeldingen wijzen
op een ritueel dat aan de jacht vooraf
ging Deze schilderingen zijn, ofschoon
sommige ons wel zeer wonderlijk aan
doen, ware kunststukken, vandaar dat
men dan ook alle voorzorgen treft om
deze wandschilderingen te behouden.
Na een pauze, waarin een ieder werd
voorzien van thee vertoonde de heer V.d
Eijk een serie mooie en leerrijke kleu
renfoto's. Ieder beeld was op zich zelf
een verhaal, terwijl men dikwijls aan de
tekening de hand van de maker kan her
kennen. De heer V.d. Eijk vond zijn
causerie in feite een reisverhaal, aan de
hand waarvan iets bekend werd van de
praehistorie en haar kunstuitingen. In
veel moet men raden en gissen, want niet
alles geeft een volledig verhaal, maar als
U iets moois wilt zien, dan zijn deze
grotten in het zuiden van Frankrijk be
slist de moeite waard om bezocht te
worden.
Tot slot dankte de heer W. Renout,
voorzitter, namens de aanwezigen de heer
v.d. Eijk voor deze zeer geslaagde avond.
Teleurstellend was het vrij geringe
aantal bezoekers. Heeft de ontwikkeling
met de traditie gebroken door deze avond
in de o.l. school te organiseren? Het is
een ieder bekend, dat deze mooie avon
den immer gegeven worden bij Jn. Dijt,
die deze ontwikkeling een warm hart
toedraagt.
Ook het bestuur is schijnbaar steeds
zoek. De vorige ontwikkelingsavond was
één bestuurslid aanwezig, nl de heer Jb.
Visman; nu zegge en schrijve twee, üe
voorzitter met voornoemde heer Visman.
Nu is het wel bekend dat de heer Visman
bij de ontwikkeling de man is, die het
meeste werk verzet en alle functies ver
vult, die in de regel, door drie of vier
bestuursleden vervuld worden. Maar dat
neemt niet weg, dat een ieder toch graag
de andere bestuursleden ook wel wil
zien, trouwens, wie zijn het allemaal?
Wij mogen toch ook veronderstellen,
dat het voltallige bestuur deze avonden
propageert en dat kunnen zij niet beter
doen dan door zelf voltallig aanwezig
te zijn op deze ontwikkelingsavonden. Dit
zal en moet de bezoeker bij het aanwezig
zien van een voltallig bestuur, bij iedere
avond, animeren om ook de volgende
avonden te bezoeken. En dan natuurlijk
weer bij Jn. Dijt, want voor zover wij
ons kunnen herinneren zijn daar alle ge
geven avonden goed geslaagd geweest.
OOK HIER WINTERGRIEP
Verscheidene Texelaars zijn door win-
tergriep uit de circulatie geraakt. Bar
stende hoofdpijn is een van de voor
naamste symptomen van deze akelige
kwaal.
260 WERKLOZEN
Gisteren stonden bij het Arbeidsbureau
260 arbeiders als werkzoekende geboekt.
25 hunners behoorden tot het korps
bouwvaklieden. 8 van deze werknemers
waren bij de dienst voor Aanvullende
werken aan de slag gekomen. In die
dienst, bekend als de A.W., werken mo
menteel 63 personen. Bij de gemeente
lijke sociale werkvoorzieningsobjecten
17 man.
VERVELEND GERUCHT
Geruchten, al zijn ze van A tot Z uit
de lucht gegrepen, kunnen vervelend
zijn. Zo werden wij gisterochtend door
een collega-kranteman uit Den Helder
opgebeld met de vraag wat er waar is
van de geruchten, volgens welke op
Texel de zomerhuizen en zomerhuisjes
zouden zijn gevorderd ten behoeve van
gerepatriëerden, zodat dit een enorme
strop zou zijn voor het toeristenverkeer.
Ofschoon wij hem dadelijk naar eigen
mening gerust konden stellen, hebben
wij ook nog even de officiële Texelse in
stanties gepolst en mochten (natuurlijk)
horen, dat er volstrekt geen sprake is of
geweest is van het vorderen van zomer
huizen of zomerhuisjes ten behoeve van
uit Indonesië teruggekeerde Nederlan
ders. Het is alleen zo en dat is door de
burgemeester ook gepubliceerd dat 'n
aantal aanbiedingen is gedaan ten be
hoeve van de gerepatriëerden.
SUCCESRIJKE TONEELUITVOERING
VAN „HET AMATEURTJE"
Zaterdagavond j.l. beleefde „De Tante
van Charley" haar première in De Waal.
Het dorpshuis „De Wielewaal" was ge
heel gevuld. Niemand zal het betreurd
hebben deze avond te hebben vrij ge
houden voor dit gezellige stuk.
De hoofdrol werd op voortreffelijke
wijze vertolkt door de heer Koos Splun-
ter. Hij zag er, vermomd als Donna
Lucia, charmant uit. Geen wonder dat de
advocaat (de heer J. Lok) en de kolonel
(de heer W. Sweere) verliefd op hem
werden. De bediende (de heer J. Verijzer)
had de zaal op zijn hand met zijn ko
mische spel.
De beide studenten (de heren T. Reij
en A. Kager), hun vriendinnen (de dames
R. du Porto-Kieft en J. Reij-Schoenma-
ker), alsmede de echte Donna Lucia
(mevr. A. Keijser-Zegel) en haar nicht
(mej. R: Eelman) vertolkten hun rollen
op aardige wijze.
Laten we echter nu niet verder in
gaan op het verhaal. Aanstaande zater
dagavond wordt het wederom opgevoerd.
Laten degenen, die voor de eerste avond,
wegens de beperkte ruimte geen toe
gangsbewijs konden verkrijgen en dus
teleurgesteld moesten worden, trachten
alsnog voor de tweede avond een kaart
te bemachtigen. Moge het Dorpshuis dan
weer geheel gevuld zijn en wederom
menig lachsalvo uit de zaal weerklinken.
Ook a.s. zaterdagavond zal na afloop
van het stuk weer gelegenheid zijn tot
dansen.
EEN ZEER OUDE STENEN PIJP
Een Texelaar vond op een weiland ten
Noordwesten van Den Burg de gave kop
van een stenen pijp met de beeltenis van
Koning Willem III en Koning Willem I.
Onder de beeltenissen stonden resp. de
jaartallen 1865 en 1813.
ONGEWENSTE PUBLIKATIE
Een eilandgenoot, gesnapt bij het
illegaal verschalken van een fazant, ver
zocht ons daar geen publiciteit aan te
geven. De jachtopziener, zo verklaarde
hij, had hem op heterdaad betrapt. „Dus"
zei hij en verdween glimlachend van het
toneel. Wij konden de brave, jacht-
lustige eilandgenoot derhalve niet een
met redenen omklede bewijsvoering
voorleggen, waaruit zou mogen blijken,
dat aan zijn verzoek, hoe vriendelijk ook
gesteld, moeilijk kan worden voldaan.
Want „Meneer, de redacteur", horen wij
ze al in queue zeggen, „ik heb vannacht
gejut en ben door de strandvonder aan
gehouden, dus" meneer de redacteur,
ik heb kievitseieren gezocht (maar niet
gevonden) op verboden terrein en de
politie heeft me aangehouden, dus...."
„Meneer, de redacteur, ik heb Piet, die
je het bloed onder de nagels vandaan
zuigt, in een ondoordacht moment naar
de E.H B.O.-post geschopt en die heeft er
werk van gemaakt, dus
Nee, aan al die verzoeken, kunnen wij
niet voldoen, jammer, maar aanvaardt U
nou toch óók deze consequentie: het komt
wellicht in de krnat als U d'r in loopt.
Weest U ook in dit opzicht sportief en
weest U er daarbij tevens van overtuigd,
dat Uw (eigen) lijfsblad U er niet en nooit
op uit is, U in het zonnetje te zetten.
Zij noteert het simpele feit zonder meer,
waartegen bijzondere gevallen daar
gelaten toch heus geen bezwaar kan
bestaan.
Wij hopen, om goed te starten, dat ook
de man, die na het vette fazantje een
(milde?) kantonrechter voor zich zal krij
gen, na deze uiteenzetting het volle be
grip voor de moeilijke positie van de
nieuwsbladman zal weten op te brengen.
Het voorlichtingsbureau voor de voe
ding verstrekt ons wekelijks tips ter
publikatie. Maar zelden worden deze
door ons geplaatst, omdat er veelal over
vloed aan plaatselijke copy te bemach
tigen is. Ditmaal besloten wij het artikel
op te nemen. Het gaat over „de feest
maaltijd in Nederland in de loop der
tijden".
Onlangs mochten wij getuige zijn van
de feestelijke bijeenkomst van oud
leerlingen der landbouwschool en land-
bouwhuishoudschool. Het ensemble
mocht de tong aan diverse welverzorgde
gangen strelen. Ongetwijfeld gold dit
een uitgebreid menu. Misschien, ja ook al
weer ongetwijfeld, zullen de knapen dat
niet iedere dag op de boerderij voorge
schoteld krijgen, moeder heeft nu een
maal niet dagelijks tijd om er extra werk
van te maken, wat mede te wijten is aan
het dienstbodenvraagstuk. „Ze gaan te
genwoordig allemaal naar de huishoud
school, vroeger ging je op je twaalfde
jaar al in betrekking en je mevrouw
ving de keuring aan met knie-onderzoek:
had je wel kruipknieën?" Aldus heeft ons
eens een Texelse ingezetene verteld
(een van onze vele welgestelde
tantes).
Maar laten wij niet van de hors-
d'oeuvre afdwalen: de feestmaaltijden
getuigen nog steeds van de culinaire be
kwaamheden van onze tegenwoordige
huisvrouwen, die doorgaans over een
keur van hulpmiddelen beschikken. Op
een onlangs gehouden kookdemonstratie
werd ons eigenlijk al minder duidelijk,
waarom je tegenwoordig nog naar de
huishoudschool toe moet.... Je hebt
pannen, waarin de gerechten niet meer
kunnen aanbranden, je hebt de moderne
fluitketels ook voor melk etc., je hebt
je uitgebreide receptenboeken. Vroeger
stond men wat dat betreft een heel stuk
zwakker, maar dat ze er toen ook kwa
men bewijst ons het nieuws, dat de ge
noemde voorlichtingsdienst ons ver
strekte.
Allereerst wordt daarin opgemerkt,
dat de gegevens betreffende de voeding
in Nederland in vroeger tijden betrekke
lijk schaars zijn en dat omtrent de eet
gewoonten van de „gewone man" zeer
weinig bekend is; over die der aanzien
lijken hebben rekeningen en beschrijvin
gen ons enigszins ingelicht. Een continu
beeld ontbreekt en uit de bronnen die
ons ten dienste staan, mogen wij geen
beeld vormen dat voor het gehele land
zou gelden. Wij zullen ons beperken tot
de feestmaaltijden der aanzienlijken.
De maaltijden van de ridders en ge
goede burgerij in de middeleeuwen ken
merken zich niet alleen door een grote
hoeveelheid, maar ook door een grote
verscheidenheid van bepaalde soorten
voedsel. Vooral van vlees, vis, wild en
gevogelte vinden wij bij de beschrijvin
gen van maaltijden vele soorten ge
noemd, ook van verschillende vogels, die
wij nu niet op onze menu's zouden
zetten: lijsters, spreeuwen, reigers en
pauwen (de laatste voornamelijk bij de
aanzienlijken, de kleine zangvogels ook
bij de minder welgestelden). Onder de
vleessoorten worden naast varkens,
koeien, kalveren en schapen, walvissen,
zeehonden en bruinvissen genoemd. Dat
de wildstand in het nog bosrijke West-
Europa overvloedig was, toont het ruime
gebruik van herten, zwijnen, beren,
reeën en kleiner wild. In later tijden,
toen een herte- en reeëbout al niet meer
als fijn gerecht werd beschouwd,, waar
deerde men als bijzondere lekkernij de
gestoofde hertehoren.
Vis werd vaker op tafel gebracht dan
tegenwoordig, hetgeen grotendeels een
gevolg was van het feit dat de vasten
strenger waren en strenger toegepast
werden. De vette vissoorten vonden veel
waardering. Kikkerbilletjes waren toen
tertijd ook hier een bekend gerecht.
Tegenover deze voedzame spijzen
stonden niet veel frisse gerechten: vruch
ten werden wel gegeten, groenten bij
voorkeur niet of weinig. Groenten gaven
immers niet veel voedsel en hadden vele
kwade eigenschappen. Zij brachten
„melancolycken oft quaden humoren"
voort. Wie gezond wilde blijven moest
vooral niet veel fruit en „warmoes"
eten. Sla en rapen behoorden tot de
minst nadelige groenten.
Werden groenten niet als zelfstandige
spijs opgediend, bij de spijsbereiding
werden zij veelvuldig gebruikt, voorna
melijk uien, prei en knoflook. Men krijgt
de indruk dat in het algemeen sterk ge
kruid werd, niet alleen met inheemse,
maar ook met geïmporteerde kruiden en
specerijen, zoals lijsterbessen, salie, na
gelen, gember, peper, foelie, kaneel en
saffraan. Aan de bereiding van ge
kruide sausen werd veel aandacht be
sleed. Men wenste gerechten met sterk
uitkomende smaak èn hoopte door het
gebruik van de specerijen de kwade wer
king van de vruchten tegen te gaan. Het
wijnvat werd bij de maaltijden geducht
aangesproken. Soms werd ter vergroting
van de dorst de wijn gezouten.
Talrijk waren de waarschuwingen van
doktoren tegen de weelderige maaltijden,
ook in later tijden. In de zestiende en
zeventiende eeuw werden zelfs door de
overheid maatregelen getroffen om al te
grote overdaad tegen te gaan. Niet altijd
waren de maaltijden der rijken buiten-
sporig. Men vergenoegde zich wel met
VEILIG VERKEER
Al heeft U nog zo'n haast,
gun ieder, als het hem toe
komt, zijn voorrang. Verkeer
rechtdoor gaat voor op de^
zelfde weg. De automobilist
moet hier dus de fietser op het
rijwielpad laten voorgaan.
Maar dat is toch niet op de
zelfde weg? Jawel, een fiets
pad zoals dit, naast een weg,
wordt als een deel daarvan
beschouwd.
Copyright Verbond voor Veilig Verkeer
één of twee vis- of vleesschotels, soe
erwten of bonen, vruchten en rijstebi
of zoet of hartig gebak als toespijs. I
meest gegeten vleessoorten zijn in
zestiende eeuw al varkens- en rundvlet
de zeedieren worden niet meer op de r
keningen vermeld. Was er geen vlees da
vond men het niet bezwaarlijk om tw
visgangen te serveren. In de keukens d
rijken wordt nu boter bij de spijsbere
ding gebruikt.
In de zeventiende eeuw schijnen
bezwaren tegen groenten ietwat geluvi
te zijn. Salades van diverse groenten: s!
witte en rode kool, snijbonen, andijv
e.a. worden aan de feestmaaltijd gepr
senteerd. Bloemblaadjes van roze
goudsbloemen of bernagie gaven de
salades ongetwijfeld een fleurig aanzie
Gebruikelijke garnituren bij vlees-
wildschotels waren gestoofde vruchte
appelen en vooral ook pruimen.
Pas op het laatst van de achttiem
eeuw wordt de aardappel een plaats
de keuken der rijken waardig gekeur
bij de armen was hij al eerder bekeni
kost. Kool en rapen verdwijnen uit i
feestmaaltijd om plaats te maken vo
fijnere groenten: fijne worteltjes, bone
Natuurlijk blijven de vlees-, wild-
gevogelteschotels het belangrijkst. I
populariteit van visgerechten begint
tanen. Zalm was zo algemeen verkriji
baar, dat zij zeker niet als feesteten g
geven kon worden. Zelfs de armen lus
ten geen zalm.
Van zoetigheid heeft de Nederland
nooit afkeer gehad. Het gebruik van pu
ding is echter pas laat, door Engelse ii
vloed ingeburgerd. Meer geliefd wan
de diverse koek en gebak, zoals rijsttaa
en -koeken en vruchtengebak.
Een tweetal voorbeelden van fees
menu's uit de negentiende eeuw tooi
dat men er toen ook nog wel weg m
wist. Volgens de schrijver uit het va
blad De Banketbakkerij, waaraan hi
eerste menu is ontleend, duurde de
maaltijd van 2 tot 10 uur.
TREK PARTIJ VAN GOEDE
VERLICHTING
door Ben van der Mee
Heeft U in Uw kamer niet meer di
één lamp branden - en dan gewoonlii
nog precies in het midden er van - d;
is het bijna zeker dat het vertrek o
derbelicht is. We gebruiken deze fot
grafische term hier met opzet. U ku
nog zo'n mooie instelling zoeken met U
camera, nog zo Uw best doen om het
fotograferen onderwerp te plaatsen
een mooie compositie, als U te wein
heeft belicht gaat op de foto het gehe
effect verloren. Het onderwerp zal w
wazig zijn en de omgeving zo donke
dat er geen bijzonderheden meer in
ontdekken zijn.
Met de verlichting van Uw woning
het net eender. De duurste vloerbedeJ
king, de beste stoffering en de moois
meubelen mogen in Uw huis staan,
zullen, wanneer het daglicht eenmaal
verdwenen, vervagen tot sombere dingi
als er onvoldoende kunstlicht is om all
tot zijn recht te laten komen. Van vi
lampjes van 50 Watt zult U, bij wijze v<
spreken, meer plezier beleven dan v:
één ter sterkte van 200 Watt. Het ve
bruik is hetzelfde, maar de doelmatighe
aanmerkelijk groter
Het gebruik van kunstlicht, althans
mate waarin en de wijze waarop, is ie
zeer persoonlijks. Het hangt nauw sam(
met smaak en behoefte. Toch zijn i
algemene richtlijnen welke een waard
vol uitgangspunt vormen bij een crit
sche beoordeling van de verlichting
Uw woning. Voorop staat natuurlijk
noodzaak van voldoende licht te hebbe
Voldoende wil zeggen dat er genoeg vi
moet zijn om een onnodige inspannii
van de ogen te voorkomen. Daarl
moogt U wel bedenken dat naarmate
mens ouder wordt, zijn ogen meer lie
behoeven. Deskundigen hebben dat ee
uitgerekend aan de hand van vele w
tenschappelijke onderzoeken. Oude
van middelbare leeftijd blijken twee mal
meer licht nodig te hebben dan hun k:
deren en nog oudere mensen hebben til
maal zoveel licht van node dan kindere
Met andere woorden wanneer een kii
van een jaar of acht bij een lamp v
40 Watt heel goed kan lezen, dan i
zijn vader dat pas kunnen doen met e
lichtsterkte van 80 Watt, doch zijn grot
vader eerst bij niet minder dan 400 Wa
Dat zijn grote verschillen en ze ton
duidelijk aan dat de mensen terwille v
de gezondheid van hun ogen meer lie
moeten gebruiken dan ze over het alg
meen veronderstellen. Overigens
deskundigen, die dit alles hebben uitg
knobbeld waren geen directeuren of i
genieurs van electriciteitsbedrijven, ma
medici.
Van belang is voorts dat U bij
keuze en plaatsing van de verlicht!
rekening houdt met de soort van wer
zaamheden, welke in de verschillen
vertrekken worden verricht. Het is di
delijk dat bijvoorbeeld de gang niet
licht behoeft te baden. Hij moet natuu
lijk niet in een geheimzinnig schemel
licht gehuld zijn, maar een centraal licl
punt is altijd voldoende. Even voor
hand liggend is de noodzaak de keuk
flink in het (kunst)zonnetje te zett
met een sterk plafondlicht, een „potte
kijker" boven het fornuis en liefst o
nog een pitje halverwege de aanrecht.
(in een rij voor het loket) Tl fl
Haalt daarom uw plaatsbewijz®
voor boot en trein in voorverkoop
bij de V.V.V.
