Cjrocn 'ZwartsJïxels in het harL,
Met muziek door het leven
r
i aüj'Je Verwacnung
Spionerende Russen bezochten herhaalde
malen Texel
Ook Spierpijn
Handen en Lippen
r uw
het gezonde gebaar:
voor
mond- eri
85-
ATERDAG 1 FEBRUARI 1958
TEXELSE
72e JAARGANG No. 7219
COURANT
itgc- e N.V. h. Langevald <S de Rooi)
Delchandel -- Drukkerij Bibliotheek
eljen Burg - Texel - Postbu» 11 - TeL 11
Verschijnt woensdags en xaterdags
Bank: R'damse Bank, Coöp. Boeren!
Bank Postgiro 652. - Abonn- pr- 2,25 p.
kwart. 20 ct incasso. Ad*. 10 ct p. ma
Vorig jaar nog op Texel, thans uitgewezen wegens spionage
Drie leden van de Russische ambassade
n Den Haag worden er door de Neder-
ndse regering van verdacht voor de
ivjet-Unie te hebben gespioneerd,
aarom heeft de regering besloten hen
't te wijzen. Zij hebben getracht met
AGENDA VAN DE
CULTURELE RAAD
Zaterdag 1 februari
en Burg, „Oranjeboom", Opvoering to-
jelstuk „Het verdronken land" door
ïr. oudleerlingen Landbouwschool,
e Koog, „De Toekomst", Opvoering
neelstuk „Drie is teveel" door SVC.
Maandag 3 februari
en Burg, „De Graaf", Federatie-leden-
rgadering P. v.d. A.
Dinsdag 4 februari
iid-Eierland, Ned. Herv. kapel, op-
ering toneelstuk „Het meisje en het
ïuwenjong".
Woensdag 5 februari
ïn Burg, „Oranjeboom", Texels jeugd
usiceert o.l.v. Jan Visser.
>sterend, „Wapen van Amsterdam", be-
reking i.z. oprichting dorpscommissie.
Donderdag 6 februari
Cocksdorp, Ned. Herv. kerk, Ds.
ickaay spreekt over Indonesië en Nw.
ïinea.
Vrijdag 7 februari
n Burg, „Oranjeboom", Uitvoering
>n. Texels Fanfarekorps,
in Burg, J. P. Thijsseschool, Ouder-
ond m.m.v. prof. Van Houte.
:n Burg, „Lakeman", Drs. Peschar
reekt voor middenstanders,
n Hoorn, „Loodsmans Welvaren", uit-
ring Fanfarekorps D.E.K.
Zaterdag 8 februari
Cocksdorp. feestavond Sociëteit „De
[iendenkring".
i Hoorn, „Loodsmans Welvaren", uit-
Ting Fanfarekorps D.E.K.
heel hel Dolt leesboek mei élle raad voor
der en Baby Gratis bi| de Babyderm
-Babyset, waarin poeder - /all - olie
shampoo, 5.90 Weten is gerust zijn.
FILMKRING TEXEL
■nige eilandgenoten hebben het initia-
ef genomen tot de oprichting van een
mkring Texel.
Jet bestuur bestaat uit: de heer A. C.
etoom, voorzitter; mevr. J. M. C. ten
jol plv. voorzitter; de heer J. Hennep
en mevr. C. M. C. de Boer secreta-
at; de heer T. van den Heerik, pen-
igmeester.
^an de circulaire ontlenen wij:
De kring beoogt elk filmseizoen 6 7
nemende films in diverse genres te
vertonen. Aan het einde van elk
zoen zullen de leden via een vragen-
t hun oordeel hierover kunnen uit-
eken.
}m het gestelde doel te verwezenlijken
de steun nodig van allen, die belang-
lling hebben voor werkelijk goede
ns
Voorlopig worden drie filmavonden
[even, n.l. op de dinsdagen 18 februari,
maart en 22 april, steeds des avonds
20.15 uur in de bioscoop te Den Burg.
avonden zijn slechts toegankelijk
r de leden (niet beneden 21 jaar).
Jen wordt lid door storting van
50 bij de Coöp. Boerenleenbank, ten
oeve van de Filmkring Texel (giro
k is 87548), of door contante betaling
een der bestuursleden.
ZON. MAAN EN HOOG WATER
zon komt 3 februari op om 8.19 uur
legaat onder om 5.30 uur.
'aan: 4 febr. V.M.; 11 febr. L.K.
oog water ter rede van Oudeschild:
•ebr. 5.02 en 17.42; 2 febr. 6.27 en
1; 3 febr. 7.40 en 20.05; 4 febr. 8.43
B 21.00; 5 febr. 9.38 en 21.51; 6 febr.
f3 en 22.32; 7 febr. 11.06 en 23.09; 8
#r. 11.41 en 23.43.
&an het strand ongeveer een uur eer-
sr hoog water.
behulp van Nederlandse militairen
door hen begeerde inlichtingen te komen.
Deze drie Russen zijn geruime tijd na
gegaan. Het zijn twee militaire attaché
en een tolk. Dit trio heeft verscheidene
malen een bezoek aan ons eiland ge
bracht om hier de gevallen Georgiërs te
herdenken. Zij reisden steeds over Den
Helder, dat wil zeggen tot het voorlaat
ste jaar: in 1957 werd het gezelschap
netjes over Wieringen naar het eiland
gebracht. Blijkbaar waren er toen reeds
ernstige verdenkingen tegen de bezoe
kers gerezen
BURGERLIJKE STAND VAN TEXEL
van 24 tot en met 30 januari 1958
Geboren: Jacob, zv Klaas van Strien en
Jarfnetje Kreeft; Johannes Paulus Corne
lls, zv Cornells J. Reij en Agatha M. Duin
Getrouwd: Cornells Eijerman en Griet
je Grisnich; Marinus C. Schot en Johan
na M. Slabbaert.
Overleden: Sara M. Vos, ev Daalder,
oud 47 jaar.
VERTROKKEN PERSONEN
Cornelis van Kooten, van Lijnbaan 27
naar Franekeradeel, Tzum 264; Gustaaf
A. Buijs, van De Koog 133 naar Hilver
sum, Loosdrechtseweg 140; Catharina
Barhorst ev Strating, van De Waal 58
naar Wieringen, Westerlanderlaan 9.
HINDERWET
Burgemeester en wethouders van
Texel brengen ter openbare kennis, dat
zij bij hun beschikking van 22 januari
1958, ingevolge de hinderwet vergunning
hebben verleend aan Technisch Bureau
van de Unie van Waterschapsbonden,
Mauritsstraat 1 te Haarlem tot het op
richten van een bemalingsinstallatie t.b.v.
de ontwatering van de Prins Hendrik-
polder, waarbij gebezigd zullen worden
2 electromotoren met een gezamenlijk
\ermogen van 95 p.k., op het perceel,
plaatselijk gemerkt Zeedijk van de Prins
Hendrikpolder kadastraal bekend, ge
meente Texel, sectie F nr. 877.
Texel, 22 januari 1958.
Burgemeester en wethouders voornoemd,
De burgemeester, C. de Koning.
De secretaris, P. Beemsterboer.
SPRINKHAAN ALS HUISGENOOT
De familie M. S. Langeveld verheugt
zich over het unieke bezit van een
sprinkhaan, die (zonder rekbare poten)
acht cm. lang is. Je wordt bang als je 'm
ziet. „Nee, geen souvenir van mijn vrouw
uit Zuid-Afrika, het dier zat op een
bloem, die uit Italië naar Holland geïm
porteerd werd. Dat is nu al weer een
maand geleden. De sprinkhaan voelt zich
in de behaaglijk verwarmde kamer best
op zijn gemak en laat zich gaarne aller
lei verse bladgroente toestoppen.
De heer Langeveld wilde eens tonen
hoever zo'n sprinkhaan wel kan springen,
maar het dier hield, toen wij hem be
keken, blijkbaar pauze, want ook de hef
tigste aandrang door zijn baas vermocht
hem niet van besluit te doen veranderen:
hij bleef verknocht aan het verleidelijke
blad van een vroeggerijpte slaplant.
Er gaan soms dagen voorbij waarin
men geen spoor van de sprinkhaan kan
ontdekken, maar telkens weer is-ie op
nieuw van de partij.
en rbeumatlscbe pQnen
wrijft U weg met
FILMNIEUWS:
Nederlands nieuws
O.a.: 17e eeuws scheepswrak in de
Noord-Oostpolder blootgelegd; Aardap
pelwasmachine te Barendrecht in ge
bruik genomen; Jeugdige mode-ontwer
pers tonen hun creaties te Amsterdam;
Slipjacht achter de meute in Sleen
(Drente); Breitner, de schilder van Am
sterdam, herdenkingstentoonstelling in
de hoofdstad; Internationaal Tafeltennis
toernooi te Deventer.
HARINGVANGSTEN IN DE
NOORDZEE VERMINDEREN
Nu de rekening wordt opgemaakt blijkt
het visserijseizoen 1957 in IJmuiden een
uitzonderlijk goede uitkomst te hebben
opgeleverd. De directie van de Staats
vissershaven IJmuiden heeft de enige
niet-gemeentelijke havenaccommodatie
in Nederland deelde mede dat er voor
39 miljoen gulden aan vis is omgezet,
hetgeen ruim anderhalf miljoen meer is
dan in het voorafgaande jaar. De aanvoer
in kilogrammen bedroeg 79 miljoen.
Het gaat hier om schier onvoorstelbare
hoeveelheden vis. Wanneer men bedenkt
dat het gemiddelde gewicht der grotere
walvissen 90.000 kg bedraagt dan kan
men zich voorstellen dat er heel wat van
deze beestjes ongeveer 800 exempla
ren op de kade in IJmuiden bijeen
zouden moeten liggen voordat men het
equivalent van die 79 miljoen kilo vis
aan walvissen had opgestapeld. (Wij zijn
er trouwens niet geheel zeker van dat
walvissen opgestapeld worden). Dit
vangstcijfer is samengesteld uit 22 mil
joen kilo haring ter waarde van 6Vï mil
joen gulden, 12 miljoen kilo makreel ter
waarde van 3,2 miljoen gulden, 10 mil
joen kilo schelvis voor 4.2 miljoen gul
den,, 4 miljoen kilo kabeljauw voor 4.1
miljoen gulden, 3.9 miljoen kilo wijting
ad 1.2 miljoen gulden, 9.5 miljoen kilo
schol ter waarde van 5 miljoen gulden
en ten slotte 3,5 miljoen kilo tong voor
de somma van 10 miljoen gulden.
Men kan zich een voorstelling van de
rijkdom der natuur maken, wanneer men
bedenkt dat deze monsterbedragen alle
maal uit diezelfde goede oude moeder
Noordzee zijn opgehaald. Het is per slot
van rekening maar een klein zeetje op
de wereldkaart en daarbij moeten wij
dan nog bedenken, dat dit alles nog al
leen maar Nederland betreft. Toch is zo
een zee niet geheel onuitputtelijk.
Met name voor de haringvangst gaat
men zich zorgen maken. Niet alleen hier
in Nederland, maar in alle landen rond
om dit visgebied. Er wordt dan ook een
internationale research bedreven om er
achter te komen, waarom de vangstcijfers
van de haring beginnen terug te lopen.
Er kunnen daarbij verschillende factoren
in 't spel zijn, aldus Elseviers Weekblad.
In de eerste plaats verdenkt men de
zogenaamde „industrievisserij" ervan
aan deze haringafname debet te zijn. Met
name de Duitsers bedrijven een intensie
ve industrie-visserij het vissen op vis-
zonder-meer in elke maat voor de vis-
meelindustrie. Daarbij komt dat in tegen
stelling tot verschillende andere vis
soorten er voor de haring geen maat-
norm voor de vangst gesteld is. Zolang
het de drijfnet-visserij betrof, waren de
maaswijdten voor het haringwant ge
bonden aan deze speciale vis in zijn vol
wassen afmetingen. Sedert men echter
op de trawlvisserij is overgegaan is deze
automatische selectie vaa aan-de-maatse
haring niet meer mogelijk, rijp en groen
komen in het gesleepte trawlnet terecht
en het is niet uitgesloten dat dit aan de
jeugdige haring ernstige verliescijfers
toebrengt.
Over de afgelopen drie jaar is de ha
ringvangst voortdurend aan het terug
lopen. Er zijn evenwel nog een aantal
mogelijke factoren, die hieraan schuld
kunnen dragen. Het kan ook zijn, dat de
haring doodeenvoudig aan het wegtrek
ken is. Vroeger werd er bijvoorbeeld veel
haring in de Oostze gevangen; om vol
komen onopgeloste redenen is die daar
de laatste honderd jaar geheel verdwenen.
Het zou mogelijk zijn, dat zich op het
ogenblik een eender verschuiving aan het
voltrekken is. Laten wij hopen van niet;
hopelijk zijn de redenen corrigeerbaar.
Enkele jaren geleden heeft men ge
poogd zich in Nederland op de „verre
visserij" te gaan toeleggen. Dit was het
vissen van (hoofdzakelijk) kabeljauw op
de banken van New Foundland, in de
Witte Zee, rond IJsland en bij Nova
Zembla. Het bleek evenwel niet rendabel
en de verre visserij is hier weer geheel
verdwenen. De Engelsen daarentegen
vissen behalve voor haring in het
geheel niet op de Noordzee doch bedrij
ven uitsluitend verre visserij. Zij, even
als de Russen, zijn aan het experimen
teren met het bedrijven van deze visserij
in grote schepen, die langer kunnen uit
blijven en de vis aan boord conserveren,
vergelijkbaar dus met de drijvende
traanfabrieken van de walvisvaart.
Het gaat daarbij om vissersschepen
van minstens 2000 ton. Beide landen
laten 'zich over de resultaten echter niet
uit en in Nederland maakt men nog geen
aanstalten in deze speculatie geld te
steken.
Een andere kwestie is het allengs ver
dwijnen van de zogenaamde drijfnet
visserij, ook wel passieve visserij ge
noemd. Dit is de haringvangst volgens de
bekende methode met een omstreeks
duizend meter lange drijvende vleet,
waaraan door lood naar benedèn gehou
den een muur van netten recht naar be
neden hangt. Des nachts raakt de opstij
gende haring met de kieuwen in de ma
zen gevangen en tegen de morgen begint
men de vleet aan boord te halen en de
netten leeg te slaan. Vleet en viswant
kosten ongeveer dertigduizend gulden.
Afgezien hiervan behoeft een haring
rederij 'n zeer kostbaar personeel aan de
wal voor het boeten en tanen van het
want. Een trawlnet kost niet meer dan
Woensdagavond zal de grote zaal van
„De Oranjeboom" weer gevuld worden
met allerlei prettige melodietjes, ge
creëerd door „Texel's Jeugd" onder lei
ding van de heer J. Visser. Woensdag
hebben wij al uitvoerig over het aan te
bieden programma geschreven. Behalve
de muziek, zal er ook genoten kunnen
worden van een leuk toneelstukje, waar
in een beeldschone prinses de centrale
figuur zal zijn. Uiteraard blijft het muzi
kale gedeelte de hoofdschotel. Niet min
der dan tachtig accordeons zullen in
De Oranjeboom" in werking worden
gesteld. Wij vrezen, dat het toneel veel
en veel en veel te klein zal zijn. Geen
bezwaar, want er zijn in feite drie ver
schillende klassen!
Hierboven een plaatje uit het herinne
ringsalbum: het hele gezelschap kon
maar voor een klein deel op de kiek.
Enfin, U komt toch zélf en dan kunt U
het complete overzicht met eigen ogen
aanschouwen. Links op de foto ziet U nog
juist een glimp van de dirigent, de heer
Visser, die deze avond terecht als hèt
festival van het jaar beschouwt. De op
name is gemaakt door de heer Broer,
directeur Huize „Irene".
P.S. Met een eenvoudig boxje. Een sti
mulans voor degenen, die zich nog moch
ten afvragen of flitsen werkelijk tot
zulke denderende resultaten kan leiden.
TER OVERDENKING.
omstreeks vierduizend gulden. Weliswaar
heeft een trawler een zwaardere motor
nodig, doch ook dit doet aan het gunstig
verschil van de trawler boven de met de
vleet werkende logger weinig af. Het
grote voordeel van het trawlen dus
het slepen van een kuilnet door een (te
genwoordig met het echovislood) gevon
den school haring is gelegen in het
feit, dat men daarvoor de nacht niet be
hoeft af te wachten.
Op tong na die door zijn gewichts-
prijs de kostbaarste vis is die de Noord
zee oplevert is de haring nog altijd de
„grote" vis voor de Nederlandse vissers
havens Wanneer men de grafiek hiervan
bestudeert, is het opvallend welke scher
pe ups en downs deze vis door de laatste
halve eeuw heeft meegemaakt. Een piek
in de vangst werd bereikt in 1916, toen
alle belligerente landen als vissers van
de Noordzee verdwenen waren, doch
Nederland zich nog onbekommerd naar
buiten kon wagen. De curve maakte on
verwacht een reuzenklap in het jaar 1917,
toen de duikbootoorlog inzette. Er kwam
opnieuw, schoon een lagere en gematig
der piek in 1922, toen de buitenlandse
visvloten nog niet op peil waren. In de
laatste wereldoorlog hebben wij uiter
aard geen pieken bereikt, alleen maar
depressiebodems. Wel bereikte de vis-
prijs in de aanvang van de oorlog een
piek en liep het vangcijfer te boven.
In de gehele geschiedenis van de laat
ste vijftig jaar visserij is echter nog nooit
een aanvoercijfer bereikt, dat met het
huidige vergelijkbaar is.
AANVULLEND WERK
Vrijdag is bij de „Oude Kamp" door de
N.V. Grontmij. begonnen met het oprui
men van schotwal en ander grondwerk.
40 personen zijn er door aan de slag ge
komen.
HERV. GEMEENTEN WAAL EN KOOG
De volgende Jonge Mensen-avond is
voor De Waal op woensdagavond a.s. 8.15
uur t.h.v. fam. Schouten.
Voor De Koog moet de afspraak voor
februari vervallen t.b.v de Zendings
avond in De Cocksdorp. Het wordt nu
dus 13 februari.
TRADITIE
In de eilandgemeenschap waarin wij
leven, bestaan vele oude tradities.
Van vroeger overgeleverde gebruiken,
die elders reeds lang zijn uitgestorven
zijn bij ons nog ongerept in zwang.
Het gehele patroon der samenleving op
ons eiland is nog doortrokken van zulke
karakteristieke trekjes, die duidelijk naar
een ver verleden terugwijzen.
Toch brengt de tijd ook op Texel ver
anderingen in dit opzicht teweeg. Som
mige tradities leven nog slechts kunst
matig.
In deze overdenking wil ik eens uw
aandacht vestigen op een uit Godsdien
stig oogpunt belangrijke kant van het be
grip „traditie". Letterlijk betekent tra
ditie „overdracht".
Binnen het geheel der samenleving is
de kleine kern van 't „gezin" de eeuwen
door bij uitstek plaats en middel geweest
van de bedoelde overdracht.
Generatie na generatie erft aldus het
overgedragen cultuurgoed, het tradi
tionele.
Dit gold met name ook de overdracht
van Godsdienstige denkbeelden. Dank zij
de in het gezin vroeger alom heersende
gezagsverhouding tussen ouders en kin
aeren, bleef aldus het geloof als belang
rijk element in de samenleving behouden.
Maar de tijden veranderen, ook op
Texel.
De bedoelde vroegere gezagsverhou
ding, waaraan ongetwijfeld ook bezwaren
verbonden waren, moet nu wijken voor
nieuwe vormen, die nog niet gestabili
seerd schijnen.
Men spreekt hier wel van de „breuk
tussen de generaties".
Dat kinderen automatisch het geloof
der vaderen omhelzen, houdt het gevaar
van ondoordachte overname in.
Maar het wegvallen van deze vorm
van traditie vraagt onze ernstige aan
dacht. Men stelt wel, dat de huidige jeugd
geen gebaande of platgetreden paden wil
gaan, doch zelf wil kiezen in eigen, be
wuste verantwoordelijkheid.
Me dunkt, dat het wegvallen van
Godsdienstige traditie in de zin als hier
bedoeld, de oudere generatie de zedelijke
plicht oplegt, de jeugd de weg te wijzen,
ook door het voorbeeld van een verant
woordelijke levenshouding, om tot het
doen van zulk een keuze te geraken.
Vermeden dient te worden, dat oude
ren trachten hun schijngeloof onder
dwang aan kinderen op te dringen. De
moderne jeugd doorziet lege vormen en
holle frazen en zoekt juist naar inhoud
en betekenis.
Waar de traditie bezig is te verdwij
nen, behoort het devies der ouders daar
om te zijn „Let op Uw saeck", terwijl ik
de jongeren wil wijzen op de merkwaar
dige ervaring, dat de keuze van een
Godsdienstige levenshouding steeds met
zich meebrengt het gevoel van zelf „door
God gekozen" te zijn.
J. J. J. v. S.
ZONDAGSDIENST DEN BURG
DOKTER SCHALKWIJK
(ingaande zaterdagmiddag 12 uur)
ROTIR
