Cjroen 'ZwartsJexels in het harL,
fexelse vogelwereld onderging in
twart eeuw belangrijke wijziging
Jhzcon
)ver enkele maanden verschijnt het nieuwe
ogelboek „Texel" door de heer J. Drijver
Voor de mooiste keuze in
fOENSDAG 30 APRIL 1958
72e JAARGANG No. 7244
TEXELSEWCOURANT
itgave N.V. v.h. Langeveld de Rooij
oekhandel Drukkerij Bibliotheek
Burg - Texel - Postbus 11 - Tel. 11
Verschijnt woensdags en zaterdags
Bank: R'damse Bank, Coöp. Boerenl.
Bank. Postgiro 652. - Abonn.pr. ƒ2,25 p.
kwart. 20 ct incasso. Adv. 10 ct p. mm
heer J. Drijveroud-secretaris van Natuurmonumentenen Voqelbe-
cheiming" is hier bezig met het corrigeren van drukproeven, in verband met
te! binnenkort uit te geven boek .Texel, vogeleiland".
OP TEXEL BROEDEN 108 vogelsoorten, een kwart eeuw geleden kwam men
iet hoger dan 98 soorten. Over het algemeen is de vogelstand op Texel echter
inds 1933 achteruitgegaan, dus wat het aantal vogels betreft. Dit is het voor de
tand liggende gevolg van de intensivering van de cultuurgrond op het eiland.
Deze gegevens hebben wij een dezer
agen opgetekend in het gezellige en
ustig gelegen woonhuis „De Marei" van
heer J. Drijver, oud-secretaris van de
ederlandse Vereniging tot Behoud van
latuurmonumenten en oud-secretaris
ran de Nederlandse Vereniging tot Bc-
cherming van Vogels.
De heer Drijver had juist de laatste
land gelegd aan de correctie van de
nkproef voor het boek „Texel, het
'ogeleiland", dat binnenkort door L. J.
'een's Uitgeversmaatschappij N.V., Am-
terdam, op de pers zal worden gelegd,
t wordt een interessant werk van
link formaat (19x26 cm.) met ca. 250
lagina's. Het zal worden verlucht met
van fraaie foto's, vervaardigd door de
w zal het omslag van het nieuwe boek
'ver de vogels van Texel er uit zien
'omende zomer zal dit boek door L. J.
'een's Uitgeversmaatschappij worden
titgegeven. Op de achtergrond Den
ürg. De kluut is enige tijd geleden op
Schorren vereeuwigd; het panorama
f°n Den Burg is gemaakt vanat de
"ogeherg.
'eren J. p. Strijbos en J. de Waal. (De
do-combinatie op de voorzijde van het
inslag opnamen van de heer De
'aal vormt een knap staaltje van
'•ustratie-techniek).
in 1934 verscheen eveneens een boek
■ver de Texelse vogelwereld van de hand
an de heer Drijver Het werd toen uit
geven door Uitgeversmaatschappij „De
'Pieghel", Amsterdam-Antwerpen. Zo-
bekend is dat bedrijf opgeheven, de
'chten zijn overgedragen aan L. J.
een' Uitgeversmij, die reeds vrij kort na
oorlog contact opnam met de heer
Drijver ten einde wederom een boek over
de vogels van Texel het licht tc doen
zien.
„Sinds 1934 hebben zich over alle linies
wijzigingen voltrokken", aldus de heer
Drijver en hierdoor was het niet mogelijk
of verantwoord een copy van de 25 jaar
geleden verschenen uitgave op stapel te
zetten. Het is een gloednieuw werk ge
worden, in ieder opzicht. „De heer Veen
meende, dat hij tot een herdruk kon
overgaan, maar geen pagina kon onge
wijzigd blijven, wilde ik de schrijver zijn
van een up-to-date werk".
Ja, er zijn jammer genoeg beslist min
der vogels op het eiland, zoals gezegd
voornamelijk door de intensivering van
de cultuurgrond. Scholeksters die U
alom op het eiland kunt aantreffen, pas
sen zich gemakkelijk aan, maar de kemp
hanen niet, de grutto's niet, de tureluurs
niet en de visdiefjes niet. Daartegenover
is het aantal grote sterns toegenomen,
maar. die broeden dan ook buiten de
dijk op De Schorren ten zuidoosten van
De Cocksdorp, terwijl sinds 1934 ook de
lepelaarsstand belangrijk is uitgebreid.
Jonge lepelaars aan het spit
De heer Drijver leest ons voor uit zijn
eerste boek, waaruit blijkt, dat de lepe
laars toen nog tot de zeer zeldzame ver
schijningen op Texel behoorden: slechts
enkele paren waagden een broedpoging
(in de Muy). Bovendien begonnen de
lepelaars toen later te broeden dan hun
soortgenoten aan het vasteland. Mogelijk
had men met jongere dieren te doen.
Tijdens de oorlog werd het verschillende
vogelsoorten verre van gemakkelijk ge
maakt:
Op Texel vertoevende Brits-Indische
krijgsgevangenen kwamen op zekere
noodlottige dag tot de ontdekking, dat
het boutje van een door hen bemachtigde
jonge lepelaar de tong streelde als men
het op vakkundige wijze aan het spit
roosterde.... Verscheidene jonge lepe
laars kwamen toen ontijdig aan hun
einde.
De Duitsers hebben in de oorlog veel
onheil gesticht in de kolonie van de
grote sterns: zij raapten de eieren bij
duizenden met als gevolg, dat deze vogels
op de vlucht sloegen en elders hun ge
luk gingen beproeven. Toen de heer
Drijver in juni 1945 een kijkje nam op de
eens om hun enorme vogelrijkdom ver
maarde Schorren, kon hij niet meer dan
15 nesten vinden. De grote stern begon
na de aftocht van de Duitsers echter
meteen met de wederopbouw van de ko
lonie en in augustus zwalkten daar al
weer honderden jongen tussen lamsoor
en slenk. Dit jaar zal de grote stern er
met zo'n 6000-7900 paren vertegenwoor
digd zijn.
Bosvogelstand verbeterd
Door een der geopende ramen komt het
geluid tot ons van een lustig kwinkele
rende tjiftjaf, een der nieuwe vogel
soorten, die het eiland tot broedplaats
hebben uitverkoren. „Dank zij de uitbrei
ding van het naald- en loofhout neemt 't
aantal bosvogels toe. U kunt in de Wes-
termient, waar zestig jaar geleden de
eerste denneboompjes werden geplant,
thans de ransuil ontmoeten, maar ook de
houtsnip, de fitis, de grauwe vliegenvan
ger, het roodborstje, de kool- en pimpel
mees. Al deze vogels behoren sinds jaar
en dag tot de trouwe gevederde l.ave van
Texel.
„Een goede zanger, die tjiftjaf, meneer
Drijver!"
„Ja, hij kan het en wij prijzen ons dan
ook gelukkig, dat hij ons regelmatig met
een bezoek komt vereren. Na 1934 beho
ren ook de sperwer en de Vlaamse gaai
tot de Texelse broedvogels. Een van de
laatste aanwinsten is de Turkse tortel,
die sinds 1956 op dit eiland zijn jongen
groot brengt. Voorts mochten als nieuwe
broedvogels de eidereend, de kuifeend,
de havik en de zwarte mees de enige
exclusieve dennenbosvogel begroet
worden.
Het gesprek komt automatisch op de
wettelijke bescherming van de vogels.
Voorheen werden alleen die soorten be
schermd, die nuttig geacht werden voor
de land-, tuin- of bosbouw. De fraaie
kluut onzes inziens de mooist gebouw
de vogel van Texel was vroeger vogel
vrij. En U herinnert zich waarschijnlijk
nog de verhalen over de winstgevende
lijstervangst? In kleine bosjes werden z.g.
iijsterboogjes bij tientallen opgehangen,
vlak voor een tros lijsterbessen. Rekte 'n
vogel de hals om van de bessen te gaan
smullen dan werd hij ogenblikkelijk door
de strik gewurgdHonderden lijsters
werden van deze systematisch uitgevoer
de slachting de dupe.
De ruilverkaveling
Uiteraard komt ook de op handen zijn
de ruilverkaveling ter sprake. Teneinde
de oppervlakte cultuurgrond te kunnen
uitbreiden en efficiënter te kunnen wer
ken zijn al talloze sloten vergraven, ge
dempt of rechtgetrokken, terreinen, die
overlast van water hadden zijn opge
hoogd enz. Het waren vooral de laagge
legen terreinen, die grote aantrekkings
kracht op de vogels uitoefenden. Zij von
den een gebied zoals de zee het eens, ja
ren her had prijsgegeven. Ook hierdoor
is het aantal vogels achteruitgelopen. Bo
vendien wordt er tegenwoordig vroeger
gemaaid dan voorheen: het gras groeit
sneller door aanwending van kunstmest.
Een gelukkige omstandigheid is het, dat
„Natuurmonumenten" haar bezittingen
ook op Texel allengs heeft kunnen uit
breiden Wij denken hierbij in de eerste
plaats aan de vogelrijke terreinen in
Dijkmanshuizen, waar de vochtigheids
graad van de landerijen nog bevorderd
wordt door actieve molentjes, die mede
bijdragen tot verhoging van het land-
schapsschoon. „Ten gerieve van de vogels
èn ten gerit ve van het vreemdelingen
verkeer" zegt de heer Drijver, die tussen
haakjes gaarne vaststelde, dat 't toeris
me de vogelwereld stellig geen kwaad
doet. Dit is mede te danken aan het feit,
dat „Natuurmonumenten" alsmede het
Staatsbosbeheer hun terreinen dag en
nacht laten bewaken, terwijl hat legale
bezoek aan de vogelterreinen beperkt
blijft tot excursies, waaraan een gering
aantal belangstellenden kan deelnemen.
Tijdens het interview bleek ons duide
lijk, dat de heer Drijver evenals zijn
echtgenote zijn hart aan de vogelwe
reld verpand heeft. Reeds als schooljon
gen koesterde hij diep respect voor alles
wat leeft en bloeit. „Als schooljongen heb
ik dr. Thijsse reeds leren kennen". Wij
weten allemaal wat dr. Thijsse voor de
vogelwereld betekend heeft. Maar er
worden meer namen van ornithologen
genoemd, o.a. wijlen de heer Burdet en
als wij een foto willen maken van de
heer Drijver, terwijl hij de laatste pagi
na's van de drukproeven doorneemt,
vraagt hij ons nadrukkelijk of de foto
van wijlen Jhr. Van Tienhoven ook op de
opname te zien is. Rechts op het tafeltje
ligt een prismakijker „Die hebben wij
hier altijd bij de hand" en even later
stapt de heer Drijver naar een raam, dat
een onbelemmerd panorama biedt op de
lage landen van De Westen. Wij menen
er een lepelaar aan de slootkant te ont
dekken, maar we worden al gauw des
kundig op de plaats gezet.
Ook komt de conventie van Londen ter
sprake, waarop besloten is om geen afge
werkte olie meer in zee te storten, dat
wil zeggen niet meer op plaatsen, waar
zulks schadelijk kan zijn voor de vogels.
De Nederlandse regering heeft reeds aan
de rederijen verzocht het storten van
olie in zee te doen verbieden. Het is heel
goed mogelijk om streng toe te zien op
de naleving van deze bepaling.
RHEUMATIEKBESTRIJDING
Het consultatiebureau voor Rheuma-
tiekbestrijding zal deze maand niet op de
2de vrijdag gehouden worden, doch de
lste vrijdag, 2 mei.
TEXELSE MARKT
2 koeien 900975; 20 biggen 4045; 55
nuchtere kalveren 4065.
TWAALF EN HALF JAAR ARTS
Morgen, 1 mei, hoopt de heer H.
Schalkwijk zijn 12Vz-jarig jubileum als
arts te vieren. Wij wensen de familie
Schalkwijk een plezierige dag en nog vele
goede jaren op ons eiland toe.
BEVRIJDINGSFEEST OUDESCHILD
Het feestcomité heeft gemeend, dat 5
mei niet onopgemerkt voorbij moet gaan.
In verband met de slechte toestand van
de financiën was het niet mogelijk een
gezelschap van de vaste wal te laten op
treden. Daarom is besloten de avond
meer in de trant van een groot familie
feest te houden.
Er is muziek van de Havenkanters,
voordrachten en enkele toneelstukjes van
leden van Inter Nos en Klein Toneel. De
toegang is vrij
VOOR RECREATIECENTRUM
In „Elsevier's Weekblad" lazen wij de
volgende advertentie, waarvoor ook ze
ker belangstelling zal bestaan van de
zijde der Texelaars:
Buitengewone aanbieding! Te koop 5
hectare grond (eventueel in gedeelten),
uniek gelegen aan bosrand nabij de
Texelse badplaats „De Koog". Zeer ge
schikt voor Recreatiecentrum of Bunga-
lowbouw. De beperkte ruimte vrijgege
ven voor bebouwing, maakt deze aan
bieding zo bijzonder.
SCHOORSTEENBRANDJE
Toen zaterdagmiddag om ongeveer
twee uur mevr. J. Verijzer-Koopman te
De Waal de kachel aanmaakte, vatte zo
wel de brandstof in de kachel als het vele
roet in de schoorsteen vlam. De vlammen
sloegen uit de schoorsteen op het dak.
De brandweer werd gealarmeerd en ver
scheen spoedig ter plaatse. Onder toe
zicht van vele Waalder bewoners werd
de schoorsteen, welke door de hitte vol
scheuren was komen te zitten, gesloopt.
Vervolgens werd het schoorsteenka
naal schoongemaakt door de brandweer,
voorzover dit niet reeds door het vuur
was geschied.
Moge dit nog eens een waarschuwing
zijn voor diegenen, die hun schoorsteen
niet geregeld laten vegen.
GOED GESLAAGDE TULPENRIT
Zondag hebben 24 leden van onze club
deelgenomen aan de Tulpenrit, uitge
schreven door de Auto- en Motorclub
A.P.O. te Anna Paulowna. Onze burge
meester en echtgenote reden ook mee,
hetgeen door ons zeer gewaardeerd
werd. Het weer was 's morgens niet al te
best maar toch gingen we er opgewekt
op af. Vanaf Den Helder in colonne on
der bekwame leiding van A. van Liere,
die als voorrijder ons keurig onder de
Duinkant naar Alkmaar bracht. Daar
haalden we een stempel op het Politie
bureau en gingen vervolgens een kopje
koffie drinken. Daar werd overlegd hoe
we verder zouden rijden. Daar het weer
er niet beter op was geworden, besloten
we om via de Langedijk over Schagen
en Middenmeer te rijden, op Den Oever
aan waar de verplichte controle was.
Daar hebben we heerlijk een uurtje
rust gehouden. Vanaf Den Oever was de
rit verder aangegeven door gele pijlen,
die ons voerden door de Bollenvelden
van Breezand en Anna Paulowna. Door
het koude weer waren de tulpen nog
niet in bloei, hetgeen wel jammer was,
maar de hyacinthenvelden waren prach
tig. Het eindpunt was Hotel Veerburg.
Daar leverden we onze kaart in en kreeg
iedere deelnemer een vaantje en een bos
bloemen. Het was daar echt gezellig. Een
bandje zorgde voor een goed stukje mu
ziek. Daar wij met een aardig aantal wa
ren, hadden we nog kans op een extra
prijs voor de club met het grootste aantal
deelnemers. Maar die ging onze neus net
voorbij, want een club uit Amsterdam
had 27 deelnemers en ging met de beker
schoot. Daarom, Texelse leden, als we
weer eens een sterrit rijden, dan hopen
wij dat er meer leden meedoen
Het was een mooie dag en de rijders,
die mee gedaan hebben vonden het een
pracht en hebben volop genoten.
12 BOERDERIJBRANDEN
De hoofdinspecteur voor het Brand
weerwezen van het ministerie van Bin
nenlandse Zaken deelt mede, dat in fe
bruari 12 boerderijbranden zijn voorge
komen, waarbij de boerderij vernield of
zwaar beschadigd werd.
Eén van deze branden kwam voor in
Friesland; één in Zeeland; negen in
Noordbrabant en één in Limburg.
De directe schade door deze branden
aangericht wordt geraamd op ƒ373.300,
Eén van deze branden werd veroor
zaakt door ontploffing butagasfles; twee
door het spelen met vuur; één door over
verhitting pijp wasfornuis; één door kort
sluiting en in zeven gevallen bleef de
oorzaak onbekend.
Bij deze branden kwamen negen en
twintig koeien; één paard; één en vijftig
varkens en driehonderd stuks pluimvee
NATIONALE HERDENKING THANS
OP ZATERDAG 3 MEI A.S.
Dit jaar zal de Nationale Dodenher
denking plaats vinden op zaterdag 3 mei
a.s. De traditie-getrouw zal men dan
weer in geheel Nederland en daar
buiten, overal waar Nederlanders wonen
in gedachten stil staan bij het leed,
dat de oorlogsjaren land en volk hebben
gebracht.
Ook op Texel heeft deze jaarlijkse her
denking van hen, die vielen in de strijd
om de vrijheid, een vaste plaats ver
kregen.
Dit jaar zullen de afzonderlijke plech
tigheden het navolgende verloop hebben:
Den Burg: Klokgelui vanaf 19.35 uur.
De stoet stelt zich tegen 19.30 uur op de
Groeneplaats op en vertrekt om 19.35 uur
naar het voorlopige monument. Na de
rondgang over het oorlogskerkhof en de
algemene begraafplaats houdt het klok
gelui op en zullen twee minuten stilte
worden betracht. Hierna speelt het Ko
ninklijk Texels Fanfarekorps een lied,
waarna krans- en bloemlegging volgt.
De plechtigheid bij het monument wordt
besloten met het spelen van een lied.
Deelnemers aan de tocht worden ver
zocht opnieuw een stoet te vormen en
hierin naar de Stenenplaats te gaan.
Na de stille tocht zal in het kerkge
bouw van de Nederlands Hervormde
Kerk te Den Burg een interkerkelijke
herdenkingssamenkomst voor iedereen
worden gehouden, waaraan o.m. het da
meskoor o.l.v. de heer J. Visser zal mede
werken. Vóór de stille tocht wordt in de
R.K. Kerk nog een speciale herdenkings
dienst voor rooms-katholieken gehouden.
De Cocksdorp: Klokgelui van 19.15-
19.30 uur. Van 19.30 - 20.15 uur een ge
zamenlijke herdenkingsbijeenkomst voor
allen in de Ned. Herv. kerk.
Den Hoorn: Klokgelui vanaf 19.40 uur.
Van beide einden vertrekt de stille stoet
naar de begraafplaats, waar na het zwij
gen van de klok twee minuten stilte
worden betracht. Het Fanfarekorps DEK
zal met een lied besluiten.
Oudeschild: Klokgelui van 19.45-20.00
uur. In de R.K. Kerk wordt om 19.30 uur
een kerkdienst gehouden met gebeden
voor de gevallenen.
De Koog: Om 19.15 uur vindt een inter
kerkelijke herdenkingsbijeenkomst plaats
in de Ned. Herv. kerk. Voor gaat Ds.
Waardenburg.
De Waal: Voor het eerst weer na de
10-jaarlijkse herdenking in 1955 zal ook
in De Waal weer een interkerkelijke
herdenkingsbijeenkomst plaats vinden in
ae Ned. Herv. kerk. Voorgaan Da. T. v.d.
Zwaag en Kapelaan Koopman.
Oosterend: Klokgelui om 19.45 uur. Op
stelling op 19.45 uur in de Julianastraat
Met het Fanfarekorps „Excelsior" begeeft
men zich naar het plantsoen, waar een
gezamenlijk herdenkingswoord zal wor
den gesproken door Ds. P. C. Klijnsma.
Het beroep om deel te nemen aan de
stille tochten of bijzondere herdenkings
bijeenkomsten geldt ook nu weer een
ieder, die hiertoe in staat is. In het bij
zonder wordt ook op de jeugd een beroep
gedaan deze bijeenkomsten bij te wonen.
Mogen velen zich gedrongen gevoelen
een bloemenhulde te brengen.
Op hen, die niet aan de stille tocht
deelnemen, wordt een beroep gedaan zich
niet op straat of voor de woningen op te
stellen.
Aan particulieren en instellingen wordt
verzocht vanaf 18 uur tot zonsondergang
de vlag half stok uit te steken.
De horecabedrijven zullen van 18.00 tot
21.00 uur gesloten zijn.
Moge ook dit jaar de Nationale herden
king op Texel weer stijlvol en indruk
wekkend zijn, opdat wij niet vergeten.
SLUITING KANTOREN
GEMEENTE TEXEL
Woensdag 30 april (vandaag) zullen de
kantoren der gemeente Texel de gehele
dag voor het publiek gesloten zijn.
VERKIEZING GEMEENTERAAD
Ter inzage-legging genummerde lijsten
van kandidaten
De burgemeester van Texel brengt ter
openbare kennis, dat door de voorzitter
van het centraal stembureau de geldige
lijsten van kandidaten voor de aanstaan
de verkiezing van de leden van de ge
meenteraad, met vermelding van de
daaraan toegekende nummers en in
voorkomend geval de namen of de
aanduidingen der politieke groeperingen,
zijn openbaar gemaakt door deze lijsten
ter gemeente-secretarie voor een ieder
ter inzage neder te leggen.
Texel, 29 april 1958.
De burgemeester voornoemd,
C. DE KONING.
mantels naa
spoorstraat hoek koningstraat
