Cjroen 2rwarL-Jexels in het hart-, Een wandeling rond de haven van Oudeschild. Ir wordt nog steeds vis aangevoerd maar de hoeveelheid zeebanket kan op één handkar worden vervoerd WOENSDAG 30 JULI 1958 72e JAARGANG No. 7270 TEXELSE®COURANT litgave N.V. v.h. Langeveld de Rooij oekhandel Drukkerij Bibliotheek len Burg - Texel - Postbus 11 - Tel. 11 Verschijnt woensdags en zaterdags Bank: R'damse Bank, Coöp. Boerenl. Bank. Postgiro 652. - Abonn.pr. ƒ2,25 p. kwart. 20 ct incasso. Adv. 10 ct p. mm „Met de visserij is het zo oed als bekeken, we krij- en nu het tijdvak van de leziervaartuigen", aldus de epensioneerde Oudeschil- er visser, die wij moeder- iel alleen op het havenplein antroffen. Tenminste, bij 'isafslag was hij de enige evende figuur. Doorgaans ref je daar altijd wel een roepje druk pratende men- ;n aan, oudere dorpsgeno- en, die 's morgens komen ijken hoe veel (lees hoe reinig) vis er wordt aange- oerd en die verder het in- n uitlopen van de Texelse >assagiersboot in de gaten ouden. Wéér die oudere eneratie die ochtend zat res ons niet duidelijk. In :der geval niet in het toombootkoffiehuis: daar aten aan de grote rond- aarttafel slechts twee hauffeurs, die hun boter- ammetje opaten, terwijl an de Vries c.s. vóór het 'ESO-gebouw allerhande oog opgestapelde goederen angschikten. Goederen oor De Koog, Den Hoorn, )e Cocksdorp, Oosterend, )e Waal en Den Burg. De oude generatie zat ook iet op de dijk: daar lag nkel maar een (hei-blond) ;ind te bruinen. Zaten ze soms in de Soos"? Nee", zei Backer, die druk bezig was et het schoonspuiten van vismanden in e Afslag, „nee, de soos begint pas van- iddag. 'k Zal voortmaken, dan kan ik er tijd wezen. Ja, die wordt trouw be- icht, alleen de zieken ontbreken er." Eerst waren we even langs de dijk ge pen. De Waddenzee droeg nauwelijks en schepen: allemaal erg ver. De boot m pleziervaarder Jan Boom, de boot an pleziervaarder Henkes, twee bootjes, ie ieder een bak met stenen trokken, vee marinevaartuigen en in de buurt m Den Helder „TESO's vlaggeschip", ast met weinig passagiers, want het ging chting Vasteland en tegenwoordig over- eft de aanvoer de afvoer nog glansrijk. We waren naar Oudeschild gegaan om zien of er vanuit Texel's haven nog ;vist wordt. Ja, natuurlijk is ons be- ind, dat ergens een indrukwekkende en der jaar zich uitbreidende kottervloot ïbberde, dat die in feite in Oudeschild uis horen en daar prompt ieder week- nde binnenvallen, maar die komen niet eer met vis terug: de vangst wordt de atste jaren immers in IJmuiden gelost, ee, het ging om de vraag of er zo dage- |ks vanuit Oudeschild nog gevist wordt zo ja, door welke vaartuigen en hoe- ;el er binnenkomt. De oude visser, die wij naar deze stand in zaken vroegen, had het drukker met n pruim dan met z'n tong. Het leek wel sof-ie er zich voor schaamde om over :t heden te praten. Het verledenja it was glorierijk, de haven lag iedere ig vol schepen. Hij wilde ons wel ver- llen over de noodzaak om in 1891 de iven te vergroten (de binnenhaven wam toen n.l. tot stand), maar over het iden. Nee, dan ben je immers veel te luw uitgepraat, want wie varen er nu >g? Voor ons lag de kleine kotter TX 28. ie was die morgen om acht uur met een irtijtje vis van de Noordzee terugge- ierd. Een matige vangst, de vorige dag idden ze betere trekken gedaan, maar en moet bij zo'n bedrijf nu eenmaal het middelde nemen het is nu eenmaal isselvallig. De gebroeders Ab en Lam- ■Ti van der Schans gaan in de namiddag et de TX 28 de haven uit, 's nachts ordt gepoogd om tong, schol en schar te irschalken. De enige schuit nog? Nee, Albert de uizelaar heeft ook een kottertje, waar- ee hij de Noordzee optrekt. Dat is de X 81. Albert heeft een eenmanbedrijf. an ligt er nog de botter TX 25 van icob Eelman uit Oost, maar die blijft 'genoeg de gehele zomer voor anker. Maar Klaas en Wim Vlas dan?? ..Die hebben het momenteel veel te "uk met hun bloembollen. Hun schip, ït kottertje TX 15, sluimert in de bin- shaven. Daar lag ook nog een botter, s zeldzaam exemplaar. Ze zeggen, dat in Zwan net te laat was; die wilde 'm iknappen en aan het museum cadeau ten ter gelegenheid van zijn afscheid in de raad, maar „een vreemdeling" as 'm net voor en Arie Vonk kan Jan wan dat genoegen dus niet meer doen. at de nieuwe eigenaar ermee van plan i aan Oudeschild konden ze het ons _tet vertellen. Of-ie soms ook badgasten il gaan vervoeren? Zo'n middag in de week kan ieder hip zijn kaderuimte wel toebedeeld "ijgen: een vrachtschip komt regelrecht aar een wal gevaren. Met 100 ton pa ss fv J Op 12 december 1951 kon de Texelaar nog deze recente foto publiceren zeven jaar geleden lagen er nog geregeld twaalf schuiten in Oudeschild (in de buitenhaven lagen er ook nog drie). In 1891 telde de Texelse vissersvloot nog 140 schuiten, in 1916 was de vloot reeds tot 65 vaartuigen geslonken. tentkali aan boord. In Rotterdam over genomen van een Duitse rijnaak. „Als het een beetje meezit los je 'm in drie uur", meent hijskraanmachinist Ellen, die de wildvreemde schipper het kantoor wijst, waar deze zich dient te vervoegen. In het koele gebouw van de Visafslag is de bijna 78-jarige heer T. Backer bezig met het vastbinden van deksels op ge vlochten manden. Er zitten gezouten kokkels in. Dat zijn schelpdieren met mooie witte schelpen, die vooral te vin den zijn bij De Cocksdorp, dus op de af en toe drooggevallen gronden. De schel pen worden aan boord gekookt, de scha len laten de vlezige inhoud los. Het zijn precies mossels. Ze smaken ook als mos sels. Daarvan hebben wij ons niet kunnen overtuigen, omdat er enkel gezouten kokkels voorhanden waren, wachtend op verzending naar Engeland. Er stond ook een partij koperen bussen. Ze wogen be hoorlijk, maar bevatten nog geen kokkels- enkel het zuur, waarin ze geconserveerd worden. „Ja, best eten en lekker", zegt de heer Backer. „In Holland lusten ze ze niet, maar in Oudeschild wél. onlangs heeft iemand een bus weggepikt en daarom doen we, als we naar huis gaan, de deur maar op slot. De heer Backer assisteert de handelaar Jan Blom, die in alle soorten vis doet. Piet Kaan en Kees Blom houden het meer op de garnalen aan. Maar het heeft alle maal niet veel meer om het lijf. En af slager Hoogerheide behoeft heus geen rauwe keel te vrezen. Die kokkels worden door twee schepen aangevoerd: door de schuit van Piet Slik, die iedere donderdag zijn vangst in Ou deschild lost (hij mag 40 manden leveren) en door een Wieringer schipper, die met z'n drieën aan boord zijn en 100 manden aanvoeren. Bij winterdag, als er grotere vraag naar dit produkt is, mag er meer worden aangevoerd, maar dan is het juist de kunst om meer te vangen, want ook deze vorm van visserij is sterk af hankelijk van de grillen van het Hol landse klimaat. Garnalen? Ach nee, die visserij gaat ieder jaar achteruit. Het schijnt dat er om de Oost, bij Ameland en Schiermon nikoog, nog wel wat gevangen wordt, maar hier is het helemaal mis. Daarom is die garnaal zo duur: op Texel krijgen ze er 5,per kg voor en om de Oost nog wel meer omdat de transportkosten daar aanmerkelijk lager liggen: rechtstreeks van Harlingen naar Zeeland, waar ze in grotere vervoersmiddelen worden over geladen om uiteindelijk in Parijs te be landen. Hier hebben we eerst het trans port met de boot en vervolgens met de trein. In Engeland kunnen ze ook wel garnalen gebruiken, maar daar gaan ze pas heen als de prijs wat gunstiger ligt. Een deel van de op Texel aangevoerde vis wordt aangekocht door de handelaars Mosk, Dijker en Gielis. Er worden haast geen garnalen meer gevangen. De prijs ligt buitengewoon hoog. Wordt de garnaal overbevist? Is er sprake van een abnormaol hoge natuur lijke sterfte? Of is de garnaal gaan „emi greren" naar voor haar veiliger gebieden? De garnalenvisser is nog geneigd het laatste te veronderstellen. Maar ook in wetenschappelijke kringen oordeelt men de garnalenvisserij kwantitatief zorgelijk. Het Rijksinstituut voor Visserij onderzoek te IJmuiden heeft daarom een uitgebreid onderzoek in voorbereiding. Hiervoor zal een aparte bioloog worden aangetrokken, die zich uitsluitend met deze materie bezig zal kunnen houden. Het onderzoek zal zich uitstrekken voor de hele Nederlandse kust, van Cadzand tot Delfzijl. Wetenschappelijk is van de garnaal weinig bekend. Zo weet men niet of er een relatie bestaat tussen de garnalen van de Waddenzee en die van „De Zuid". Mocht dat het geval zijn, dan kan de invloed van visserij op „nest" in de Wad denzee, jonge garnaal, die voor de indus trie gevangen wordt, een ongunstige in vloed hebben op de ontwikkeling van de garnalenstand elders voor de Nederland se kust. Backer gaat weer door met z'n werk. Hij had ons nog best veel meer willen vertellen, maar hij wil een paar uur in lopen, om tijdig op de soos te zijn. Daar zou je hem dus rustig kunnen laten ver halen over zijn carrière ter zee Vanaf z'n elfde jaar heeft-ie gevaren. 25 jaar lang bij Klaas Duinker, die sinds kort niet meer in het land der levenden is. Die was zeilemaker, maar dat niet alleen: hij had vijf schepen in de vaart, de TX 9, de TX 60, de TX 15, de TX 95 en de TX 123. We liepen daarna nog even in de zon, die miljarden twinkelende lichtjes op het wateroppervlak toverde. Het water sloeg klotsend tegen de kade toen „De Dage raad" met veel toeristen naar de wal drong, waar havenmeester Heiligenberg zijn zoveelste aantekening maakte. Nieuws, eigenlijk niet: sinds 1784 lopen er schepen in en uit. Groot nieuws is daar in ieder geval nooit te beleven. Geen schokkende gebeurtenissen in elk geval. Regelmatig komen de taxi's tot actie, regelmatig rijden de TESO-tractors de brieven met het laatste nieuws de boot op of af. Regelmatig wordt koel bier ge dronken in dekoffiehuizen en re gelmatig duiken er jongens van de hoge palen in de havenmond. Alleen worden we daar even opge schrikt als er een auto te water duikt of een paard het zilte nat opzoekt of als een dronken zeeman in het duister over een lijn struikelt en even later tussen de scholletjes ligt te roeien. Maar dat zijn de grote uitzonderingen in de gezapig voortschrijdende geschiedenis van Texel's havenbedrijf. 55 JAAR OP DE MARKT De bekende veehandelaar Jan de Waard gaat jubileren, want maandag a.s. zal hij 55 jaar lang de Texelse markt heb ben bezocht. Die dag viert hij tevens zijn 78ste verjaardag. TEXELSE MARKT Aanvoer maandag 28 juli 1958: 145 lammeren 25,ƒ48,9 pinken 400,- 450,18 schapen 65, f 80,4 nuchtere kalveren f 60,- ƒ80,—; 34 biggen ƒ45,60,—; 1 paard 850,—; 1 koe 700,—. EEN TEXELAAR TREKT DOOR SKANDINAVIË (IV) André Hin vervolgt zijn relaas: Ofschoon de Finse toendra's meer be groeid waren dan ik had verwacht, bood het landschap toch een specifiek aspect: lage bossen, veel moerassen met veen achtige gronden. Zo af en toe een pad banend door een kudde rendieren, berg- koeien en toendrapaarden, zetté de reis zich voort tot vlak langs het ijzeren gordijn om dan later links aan te houden, richting Noordkaap. Omdat hier zo weinig wegen zijn door het bergachtige terrein moet men al ver in een fjord op de boot stappen naar het eiland Magaroya, waarop de kaap ligt. Ook is het mogelijk via Hammerfest er te komen. Een grillig gevormde steen massa doemt op uit de zee en draagt dan het uiterst Noordelijke punt van Europa op 71.10.20 gr. Noorderbreedte. Hoewel de temperaturen hier 's win ters niet laag zijn en de zee niet dicht vriest door de warme golfstroom uit de Atlantische Oceaan, is het normaal, dat de sneeuw in juli nog lang niet ontdooid is. Doordat het nogal miezerig en dampig was, dacht ik het slecht te treffen. Maar nee, dit was hier normaal. Iemand was hier al 16 dagen en had in die tijd twee maal de zon gezien, maar dan is het er ook fantastisch mooi. Om nu bij die Kaap te komen, moeten eerst 35 km over land afgelegd worden. Nu rijdt daarvoor een bus, dus is dat niet zo moeilijk. Maar zoiets gaat in een flits en aan de prijs is meteen te merken, dat er geen concurrentie bestaat. Zodoende leek het me beter een fiets te huren, maar die mogelijkheid bleek niet aanwe zig te zijn. „Verdorie, woonde Slaman hier nu maar" Om lopende te gaan, dat is ook wat. Eindelijk vond ik iemand, die me zijn fiets wel wilde lenen. Als die na gebruik weer in het boetje achter het huis werd gezet. Zo werd de reis aan vaard. Over een even slechte weg als overal in het Noorden. Steile hellingen op en af, door bergpassen, tussen hier en daar nog meters dikke hopen sneeuw, kale rotsen en nog wat armzalige plan tengroei. Hoe of hier nog een kudde ren dieren en een aantal koeien in leven kun nen blijven is me nog een raadsel. Ein delijk rees op een top een massief gebouw op uit de mist met nog een gedenksteen voor degene, die de Kaap in 1873 voor het eerst besteeg. Dit was dan het punt, waar vele toeristen naar toe trekken, om na een uur wat rond gewandeld te heb ben, kaarten te hebben verzonden en een souvenirtje te hebben gekocht wel weer weg te willen. Behalve natuurlijk als de zon toevallig schijnt. De bootdiensten zijn zo uitgezet, dat men daar ongeveer te middernacht is om de zon pal Noord te kunnen zien, die daar van 14 mei tot 30 juli boven de horizon staat. De 3000 zielen tellende bevolking leeft voor het overgrote deel van de visvangst, die het gehele jaar doorgaat en een goed bestaan geeft. Er staat een visconserven- fabriek, maar veel vis (vooral kabeljauw) wordt op grote rekken in de openlucht gedroogd. De vis is op grote afstand te ruiken. Met elkaar een Smereburg idee. Na deze interessonte tocht verliet ik dus niet met weemoed dit eiland, doch met de gedachte „Texel is toch mooier". VAKSCHOOL VOOR MEISJES DEN HELDER Het getuigschrift van de 1-jarige Vor mingsklasse werd behaald door M. Beum- kes, C. C. Roeper en H. J. Vermeulen. Het diploma costuumnaaister werd be haald door M. T. Pranger. Het diploma van de 1-jarige opleiding Assistente in de huishouding verwierf A. C. Visser. Verhoogd van le naar 2e jaar van de opleiding Assistente in de huishouding B. van Lenten. NIEUWSTE POSTVERZENDING OVER ZEE Voorheen verzond iemand wel eens een brief per fles. De afzender was doorgaans een olijke zeeman, die de woelige baren spontaan een briefje aan zijn beminde liet bestellen. Zulke briefjes komen jam- mergenoeg haast nooit op de plaats van bestemming aan. In het algemeen luidt de opdracht dan ook anders: dan wordt in zo'n briefje al leen maar uit nieuwsgierigheid gevraagd waar-ie tenslotte aanspoelde. De normale manier om zo'n briefje weg te sturen was het deponeren in een fles. Maar Marjan Zegel en Nel Butterman vonden zondag middag bij het paviljoen van de heer G. Coevert een plastic buisje waarin een Deens meisje een briefje had gestopt. Het buisje was aan weerszijden dichtgelast. De vindsters vertelden ons, dat zij de vondst omgaand zullen berichten. P.S. Het verzenden per plastic buis verdient aanbeveling boven de verzen ding per fles, want een fles op het strand blijft nooit lang heel: altijd zijn er kin deren grote mensen zijn verstandiger? die zo'n fles stuk slaan. Hoe gevaar lijk zijn de scherven, want bijna iedereen beweegt zich barrevoets over het strand. De doktoren en eerste hulpers hebben al talloze flesschervenslachtoffers moeten verbinden. Negeer de flessen, laat ze héél!! SPREEKUUR BURGEMEESTER In verband met afwezigheid van de burgemeester, wordt door de loco-burge meester spreekuur gehouden op woens dag en zaterdag van 10.30 tot 12 uur. GESLAAGD De heer D. M. A. van der Giessen, leerkracht aan de landbouwschool te Texel slaagde dezer dagen voor de hoofd akte te Haarlem. KINDERVERZORGING Te Hoogkarspel (NH.) deed mej. A. M. Timmer, Wilhelminalaan 45, Den Burg, met gunstig gevolg examen voor kinder verzorgster. HET WAS WEER DRUK Ook het afgelopen weekend zijn weer zeer vele badgasten naar het eiland ge stroomd. De TFSO had het weer druk en moest enige extra tochten maken. MORGEN STRANDFEEST TE DEN HOORN Op het strand achter Den Hoorn zal morgenmiddag om half twee een strand feest worden gevierd Of mogen wij rus tig zeggen hét strandfeest? Omdat hier toch onderhand van een traditie kan wor den gesproken! Behalve de wedstrijd in het maken van zandfiguren zal er een schatgraverij aan te pas komen. Vorig jaar was daar een papa gesignaleerd, die goed had uitge keken waar de schat begraven werd. Ge lukkig dat de feestcommissie met de heer Slegh aan het hoofd die sportieve figuur tijdig door had! Het is misschien verstan dig om de schat 's nachts reeds ter plaat se in het zand te verstoppen? Wij wensen de badgasten van Den Ho.orn en hun niet alleen!, een prettig feest toe. DUIK IN DE VIJVER Het drie-jarig zoontje van de familie J. H. Brügemann-Graaf, wandelde trouw aan het handje van zijn oudere zusje, maar toen het de vijver van plan-Zuid ontwaarde nam het kereltje de benen. Het liep pardoes het water in en ver dween meteen kopje onder. De heer G. Bakker, die daar met echtgenote van het schone zomerweer liep te genieten, holde het knaapje achterna en wist de drenke ling tijdig op het droge te brengen. De pantalon van de redder zal op kosten van de fa. Briigemann door „Palthe" weer in de plooi worden gebracht. VOGELEILAND GRIEND WIL WEG WANDELEN Alle Waddeneilanden hebben een nei ging tot wandelen. Wanneer de zee er aan de ene kant stukken afhapt groeien er even hard aan de andere kant stukken bij en zo verplaatst zo'n eiland zich lang zaam maar zeker. Tenzij de mens er paal en perk aan stelt en de kustlijn zodanig versterkt, dat de zee er geen stukken meer af kan brokkelen. Het eiland Griend, dat als vogelreservaat een inter nationale bekendheid geniet en dat met haar kaap als baken voor marine en luchtmacht ook een belangrijke rol ver vult, zal nu ook door rijkswaterstaat in zijn wandelneigingen worden beknot. Aannemersbedrijf Zeelen heeft de op dracht gekregen een stevige zeewering aan te brengen, waartoe van twintig tot dertigduizend m3 zand moet worden op gespoten. Nadat de nieuwe duinrand door buldozers zal zijn geprofileerd komen Terschellinger deskundigen ze met helm beplanten. De eerste fase van het werk zal drie maanden tijd in beslag nemen. De rest wordt volgend jaar afgemaakt Schipper Toxopeus van Zoutkamp is met een schelpenzuiger reeds begonnen met het opspuiten van het benodigde zand. ONDER DE POMP We krigge maar gien seumer hè! Ik beklaag de skepe, die ze altied omstreeks juni uut de wol hale. Wat selle die beeste het koud hèwe, vooral 's nachts! Niet allegaar hoor: an de Hore is een skepeboer, die de wol fandaag op 't skeep gaat levere. Ik denk dót 't een neuw voorskrift is fan de Wolfederatie. O, maar ik denk, dót die boer in de war is met de tied: eerder wiere de skepe nooit fóór kermis skore en die man wacht netuurlijk op de komst van de draaimole.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1958 | | pagina 1