Cjrocn 'ZwartsJexels in het harL,
Polder Het Noorden wordt
machinaal gedraineerd
Narming Kikkert gaat wrak
Hoydal opruimen
yi
Buizennet groeit 150 ureter per uur
Restant van schoener, in 1928 gestrand.
WOENSDAG 7 JANUARI 185»
TEXELSE
71. JAARGANG N». Kli
COURANT
Uitgave N.V v.h. Langeveld de Rooij
Boekhandel Drukkerij Bibliotheek
Den Burg - Texel - Postbus 1) - Tel. 11
Verschijnt woensdags en laterdags
Bank: B'damse Bank, Coöp. Boerenl
Bank. Postgiro 652. - Abonn.pi. ƒ2,25 p.
kwart. 20 ct incasso. Adv. 10 ct p. u
BH30
Dit is dan de installatie, waarmede di
gaat volmaakt en men doet 150 meter pt
den op een diepte van 1 -1,50 meter, D
van de bodemgesteldheid.
„Zakdoekje leggen, niemand zeggen!"
Het lijkt wel alsof dat oude spelletje, be
stemd voor kinderen, op het ogenblik in
polder Het Noorden door volwassenen
wordt beoefend, zij het, dat ze geen zak
doekjes gebruiken, maar draineerbuizen.
Het lijkt ook inderdaad kinderspel, een
kind kan de was doen, maar net als met
het ei van Columbus, we moeten maar op
het snuggere idee weten te komen! Dat
leggen van draineerbuizen geschiedt nl.
machinaal.
Als straks op de landerijen van „Gro
ningen", „Willemshoeve", ,,De Vier
sprong" en noemt U ze maar op, het ge
was zo uitstekend gedijt en de gouden
aren in de zon wiegelen, is dat weer eens
mede te danken aan de heren technici,
want die buizen, welke die landerijen
zaairijp maken, worden gelegd zonder dat
ook maar iemand ze behoeft aan te raken,
draineerbuizen worden gelegd. Dat
r uur, waarbij de buizen geplaatst wor-
diepte hangt uiteraard geheel en al at
leggen is nu werkelijk een van de weinige
machinale dingen die voor de volle hon
derd procent kunnen bevredigen".
Op een van de donkerste dagen van het
jaar trokken we dus de polder Het Noor
den in. Een jonge polder, want in de ja
ren 1876 en 1877 werd het land aan de
zee ontrukt. U zult zeggen: toen hebben
ze meteen de kans gehad om góed te ver
kavelen. Blijkbaar kon het nog weer beter
en in ieder geval heeft men zich weer
aan te passen aan de eisen, welke de
moderne landbouwmethoden stellen. Dat
zijn de hoogste eisen, omdat ook die boe
ren van het verre Noorden hun produkten
op de ene grote wereldmarkt moeten aan
voeren. En daar zeggen ze nu eenmaal
niet „Hoeveel werk heb je eraan gehad?"
Maar „Wat moet het kosten?"
Er dient dus het volle profijt van de
grond te worden getrokken, hoe meer je
Door de technische ontwikkeling is het paard meer en meer op het tweede
plan geraakt, maar toch zijn ook op Texel nog heel wat paarden actief en reeds
daarom alleen is het vieren van een paardensportfeestavond gewettigd! Deze
paarden werden ingeschakeld bij het op moderne wijze draineren van de lan
derijen van hoeve „Groningen" in polder Het Noorden.
van een bunder haalt, hoe efficiënter je
bedrijf blijkbaar werkt. Eens, toen ze
noch in het Noorden, noch in Eierland
over kunstmest beschikten was de grond
nou ja, één mee-rijder op installatie, die
langzaam, maar doelbewust zijn baantje
over het veld trekt, deponeert de buizen
stuk voor stuk in de lanceerinrichting,
maar dat is dan ook het enige menselijke
contact ter plaatse.
De heer Boersen van de hoeve „Gro
ningen" bleek enthousiast te zijn over
deze wijze van draineren. „Je moet beslist
eens komen kijken", zei hij. We zijn er
heen gegaan. Onderweg merkte een der
voormannen-technici van de in uitvoering
zo goed als waardeloos en velen zagen als
laatste kans om in het leven te blijven
de mogelijkheid een nieuw vaderland te
kiezen. Wel, wij geloven, dat Boersen c.s.
geen overhaast besluit tot emigreren be
hoeven te nemen: ze zullen het op de
moderne bedrijven wel klaren. Boven
dien: de overheid wéét wat de landbouw
zijnde ruilverkaveling op „Ja, dat buizen- waard is, althans.ze zou het onder-
Hef hart van de molen van Het Noorden: de vlijtig zwaaiende wieken brengen
dit enorme wiel in beweging. Terwijl deze opname gemaakt werd draaide de
molen bij een fikse wind en de spijlen waren dan ook niet te tellen, maar door
de flits, die het beeld in minder dan een duizendste seconde vastlegde, lijkt het
alsof het wiel stil staat.
DOOPSGEZINDE GEMEENTE
Hedenavond, 7 januari, Zusterkring te
De Waal.
CONSULTATIEBUREAU VOOR
ZUIGELINGEN
Vandaag consultatiebureau
Heden, woensdag 7 januari, worden de
moeders van Den Burg en Oudeschild
verwacht. De moeders van Oudeschild
van 4 5 uur.
hand wel kunnen weten!!
De laatste fase van de ruilverkaveling
is ingegaan: dat ziet ook de leek, want
verscheidene draglines zijn in het Noor
den bezig bestaande sloten die veelal
tot smalle moerasjes zijn gedegradeerd
te dempen en er in de buurt nieuwe,
brede sloten voor in de plaats te maken.
Het zware werk wordt machinaal uitge
voerd en men schiet zodoende hard op.
Die draglines zijn wat mans. Maar het
interessantste werk was nu wel het leg
gen van die draineerbuizen. Achter een
tractor was een installatie gebouwd, die
verschillende handelingen verrichtte: hij
groef een sleuf van ruim een meter diep
en tegelijkertijd bewoog zich een lange
rij draineerbuizen door een goot, welke in
die sleuf eindigde. Non-stop werden de
buizen op hun bestemming gebracht. De
zwaarte van de nog min of meer vertikaal
staande buizen drukte de reeds horizon
taal liggende buizen tegen elkaar aan
Een controleur bracht, waar nodig, een
correctie aan, maar eigenlijk ging het
zonder enige hapering. Achter de instal
latie stapten twee man, die een laagje
turfmolm boven de buizen stortte. Het
vocht dringt wel door die turfmolm heen,
terwijl het zand geen kans heeft de wa
terafvoer te doen stagneren.
De banen waren 212 meter lang en
eer de machine halverwege was, stroomde
het overtollige vocht al in een kersvers
gegraven sloot. Heel in de verte draaide
de molen van het Noorden met het élan
van een jongeling en toch heeft-ie van de
zomer zijn tweeëntachtigste stichtings
jaar kunnen herdenken!
De machine gleed voort Over het zeer
drassige terrein, dat hier en daar blank
stond. Daar lagen dus nog geen buizen:
waar het werk al voltooid was, had het
regenwater al via de buizen naar de slo
ten kunnen afvloeien.
Dit werk wordt uitgevoerd door de fir
ma gebr Van Kessel, Geldermalsen, die
zich gespecialiseerd heeft op het gebied
van de moderne draineermethoden. De
buizen komen 1 - 1,10 m. diep in de grond
te liggen, soms en dat hangt helemaal
van de ligging van het terrein ten op
zichte van het polderwaterniveau af
wel anderhalve meter diep. Per uur wordt
een baan van 150 meter gedraineerd,
d.w.z. bij winterdag, want bij zomerdag
kan men nog vlugger opschieten. Dit
werk omvat voorts een team van zes man.
De sleuf wordt naderhand door een bull
dozer gedicht. De gebr. Van Kessel kre
gen in polder het Noorden een opdracht
voor het draineren van honderd ha. De
Heidemij. is hun werkgeefster.
Elders in deze polder zagen wij op di
verse plaatsen draglines in actie: die
waren bezig met het graven van nieuwe
sloten. Dat werk wordt uitgevoerd door
de firma Wiersma uit Heiloo.
De molen van Het Noorden werd in
gebruik genomen ter gelegenheid van
de inpoldering van Het Noorden, het
geen in 1876 - 1877 geschiedde. Óp de
gedenksteen lazen we „De eerste steen
gelegd 12 augustus 1878 door Sijbr.
Keijzer Pzn., secretaris van het Water
schap de negen en twintig gemeen
schappelijke polders te Texel'Sinds
1878 heeft de techniek enorme vooruit-
oang geboekt en zodoende zijn de mo
lens allengs door beter en gemakkelij
ker functionerende gemalen vervangen.
De molen van het Noorden kreeg gezel
schap van een actief zusje, dat wellicht
evenveel water verwerkt, maar ver
scheen in de gestalte van een eenvoudiq
en eigenlijk onooglijk qebouwtje. Men
heeft de molen zijn functie doen behou
den en toen dezer dagen de T.E.M. enige
dagen de stroomleverinq moest beper
ken kwam de windkracht de polder dus
goed van pas en voelde de oude molen
zich weer eens een onmisbare mede
werker.
Zo zag het wrak van
de „Hoydal" er in
1932 uit.
Even ten Noorden van De Koog ligt het
wrak van een schip. De resten van de
„Hoydal", eens een driemastschoener, die
thuishoorde in de Noorse havenstad Ber
gen. In de nacht van 24 op 25 november
1928 was het schip op het Texelse strand
geworpen. Toen de vroege strandwande-
laars het schip ontdekten zag het er al
danig gehavend uit: de achterste mast
was reeds afgeknapt, terwijl van de an
dere masten de toppen ontbraken. Het
schip was gedeeltelijk nog met nieuw
hout, prima grenen schroten, geladen. De
deklast was verspeeld, maar een deel er
van spoelde eveneens op Texel aan. De
acht opvarenden hadden in grote nood
verkeerd, maar waren, met grote moeite
wegens de vliegende storm, op grote af
stand van de kust overgenomen door een
passerend Duits vaartuig.
Voor zover het voordeel opleverde,
werd het schip vanwege de assurantie
maatschappij gesloopt door de heer P. B.
Keijser. In 1932 werden de heren gebr.
Schoenmaker eigenaar met het doel te
proberen het wrak nog kleiner te krijgen.
Bijgaande foto werd in dat jaar (1932) ge
nomen en wel tijdens hoog water: foto
graaf L. Bakker ging er pootjebadend op
af. Het alsmaar weerkerende hoge water
heeft de slopers parten gespeeld: had men
het hart van het schip leeggepompt dan
werd het weer tijd, dat de vloed zich er
mee kwam bemoeien en op de duur ga
ven de slopers er maar de brui aan.
Sindsdien is meer dan een kwart eeuw
verstreken en nog altijd trotseert het
wrak van deze taaie schoener de aanstor
mende golven. Bij hoog water verdwijnt
het geheel onder de zeespiegel, bij eb kan
men er omheen wandelen. Intussen zijn
op enkele plaatsen diepe kuilen rond het
wrak ontstaan en daaraan is het te dan
ken, dat de heer N. J. Kikkert, hoeve
Vredestein", De Koog, denkelijk wel een
gunstige beschikking zal ontvangen op
zijn verzoek aan de dienst van de rijks
waterstaat gericht het wrak te mogen
slopen.
De rijkswaterstaat heeft in deze eerst
de mening gevraagd van de V.V.V.
„Texel". De directeur, de heer J C.
Quint, achtte het onderwerp inderdaad te
belangrijk om er niet eens een hoofd
bestuursvergadering voor te beleggen,
want toeristisch gezien is dit wrak een
ieder jaar weerkerende stunt en talloos
zijn de foto's, die van dit wrak gemaakt
worden. Men heeft evenwel een andere
factor zwaarder laten wegen en wel het
feit, dat de diepe kuilen ter plaatse ge
vaarlijk zijn voor argeloze kinderen. Al
meermalen is daar een kind in beland en
op het nippertje gered. Daarom heeft de
V.V.V. Texel geadviseerd het wrak op
te ruimen, zodat de heer Kikkert het
iaatste woord mag spreken. Maar of-ie
zijn plannen met succes bekroond zal
zien?? Zoals gezegd zit het wrak precies
op het punt, waar eb en vloed elkaar
voortdurend de loef trachten af te steken.
Het zal een hele klus zijn, maar gezien
het succes, dat de heer Kikkert onlangs
boekte bij zijn poging, de obstakels ter
hoogte van de Badweg aan de zee te ont-
iutselen, mogen wij hem een goede kans
geven: hij past n.l. een gloednieuwe vin
ding toe, waarbij o.a. bulldozers en trac
toren ingeschakeld worden. Zijn hefboom
techniek leidde tot wonderbaarlijk resul
taat. In ieder geval zorgt de heer Kikkert
weer eens voor een interessant schouw
spel. We zouden zeggen: probeer het eens
tijdens het seizoen!!
INLICHTINGEN UIT HET KIEZERS-
REGISTER
De burgemeester van Texel brengt op
grond van artikel D 5 der kieswet ter
openbare kennis, dat aan een ieder koste
loos inlichtingen uit het kiezersregister
kunnen worden verstrekt, waaruit deze
kan opmaken, of hij zelf of een ander
daarin al dan niet of niet behoorlijk is
opgenomen.
Op grond van artikel D 6 der kieswet
is een ieder bevoegd schriftelijk aan
burgemeester en wethouders verbetering
van het kiezersregister te vragen
Texel, 30 december 1958.
De burgemeester voornoemd,
C. DE KONING.
BELANGRIJKE
VOORLICHTINGSAVOND
Op donderdag 15 januari a.s., 's avonds
acht uur wordt door de Vereniging voor
Bedrijfsvoorlichting een belangrijke voor
lichtingsvergadering gehouden.. Dr. N. D.
Dijkstra van het Proefstation te Hoorn
hoopt die avond een inleiding te houden
over moderne voederwinning. Spreker
hoopt iets te vertellen over de nieuwe
wijze van hooiwinning, waarbij ook zeker
het ventileren van hooi ter sprake zal
komen. Veel aandacht zal verder worden
besteed aan de nieuwe inzichten bij het
winnen van kuilvoeder.
Het is bekend dat de voederwinning op
Texel nog veel te wensen overlaat. Spe
ciaal bij het kuilen van gras gaat veel
voederwaarde verloren. Het bestuur van
de Vereniging voor Bedrijfsvoorlichting
is dan ook van oordeel, dat de verbete
ring van de voederwinning één van haar
belangrijkste programmapunten is. Het
optreden van Dr. Dijkstra moet mede in
dit licht worden gezien.
Het Proefstation Hoorn speelt een zeer
belangrijke rol bij de verbetering van de
voederwinning. Ieder jaar werden op dit
gebied talrijke proeven genomen. De be
zoekers van deze vergadering kunnen er
dan ook op rekenen, dat zij zeer belang
rijke dingen te horen krijgen. Er is in het
verleden wel eens gezegd dat de „Be
drijfsvereniging" te weinig aandacht be
steedt aan de problemen van het veehou-
dersbedrijf. Maar we kunnen U verzeke
ren, dat op deze avond de veehouders hun
volle portie krijgen.
C. v. Gr.
Selter-Sff dat zijn pa.
oeuei-oei nyion9
INGEZONDEN
ONTSPANNING VOOR BADGASTEN
De Hagenaar, geachte Redactie, welke
zeker goede tips aangaf in zijn artikel
Ontspanning voor Badgasten" in Uw
blad van j.l. zaterdag, verdient zeker de
volle aandacht van V.V.V. en Gemeente
bestuur. Ontspanning, ja dat moet er zijn.
Niet komen met dat oude gezegde, onze
gasten komen hier voor rust. Zo men op
Texel gelegenheid geeft tot ontspanning,
blijft daarnaast op Texel gelegenheid ten
overvloede voor hen die volkomen van de
rust willen genieten. Men behoeft op ons
eiland de drukte en het rumoer niet te
zoeken, ga dan de andere kant uit naar
rust en veiligheid.
Als het Gemeentebestuur de Ijsbaan
des zomers eens exploiteerde als kinder
boerderij? We hebben reeds onze zwanen
en eenden. Hoe de rest, zo gaat U vragen,
welnu een paar leuke geitjes, een lief
mak schaap met pasgeboren lammetjes.
Een varken met de pas geboren biggetjes.
Een stukje maken met konijnen, een klein
ponypaardje, een zwartbont varkentje,
een kalfje en meerdere van dat grut. Na
tuurlijk iemand daar aanwezig, die er
over vertelt en tevens de dieren verzorgt.
Je leent gewoon van een boer een var
ken (pas gebigd) en als ze speenoud zijn
ruilen voor een ander, hoe kleiner en jon
ger hoe leuker. Als men dit eens over
weegt daar zomers op de IJsbaan, dan zit
er gerust wat in. Hokken enz. heeft de
Gemeente zat (zie bij de slachtplaats).
En dan moest er een ontspanningszaal
wezen. Ten eerste om te dansen, een
zaal voor 1000 man accommodatie. Voor
Texelfilm, steeds draaien met slecht
weer; tafeltennis, handbal en ga maar
door.
Ik wou maar dat ik een grote 4-mast
tent op Texel mocht zetten. Het dansen
m het seizoen, in onze benauwde zalen,
waar dampende wolken seizoenwarmte
naar buiten bulderen, waar men aan el
kander gekleefd staat, is dat ontspanning?
Ik geloof wel, dat dit overweging ver
dient, dan zitten we met slecht weer niet
met onze gasten verlegen, dan kunnen wij
hun wat bieden.
Eerst prakkiseren en dan doen.
In afwachting, J. C. Rijk