Cjrocn '2warLrJexeU in het harL,
de zonnige
RANG
RANG (fa msfuipeutifr wmetemstetafifi
dit is
":A
Au**»
i i
WOENSDAG 10 JUNI 1959
TEXELSE
73e JAARGANG No. 7359
COURANT
Uitgave N.V. v.h. Langeveld de Rooij
Boekhandel Drukkerij Bibliotheek
Den Borg - Texel - Postbu» 1) - Tel. 11
Verschijnt woensdags en saterdags
Bank: B'damse Bank, Coöp. Boerenl.
Bank. Postgiro 652. - Abonn.pr. 2,25 p.
kwart. 25 ct incasso. Adv. 10 ct p. "im
DE TEXELSE LANDBOUW KAMPT
MET ERNSTIGE DROOGTE
Texel kan bij zomerdag best iedere 24
uur een buitje regen gebruiken valt
het 's nachts, zoveel te beter, dan kun
nen de bietenwieders hun werkzaam
heden voortzetten en de badgasten toch
in de duinpannetjes bruinen. Ideale toe- I
standen, maar onze wereld kent zo wei-
nige idylles ende mens raakt aan
zijn lot gewend, zelfs de boer die (vol
gens een dichter en niet-boer!) zijn „zalig
lot voor geen koningskroon zou willen
geven". Op het ogenblik zal iedere boer
een bunder land willen prijsgeven in ruil
voor een flinke bak water teneinde nog
te redden wat er te redden valt!
Dit laatste geldt dan in de allereerste
plaats voor het overgrote deel van pol
der Eierland, voor de hele polder Het
Noorden en voor een deel van de Prins
Hendrikpolder.
Vooral de langs de Postweg gelegen
bedrijven en andere Eierlandse bouw-
boeren, die het met lichtere gronden
moeten doen dus het gebied ook in de
buurt van de Cocksdorp hebben he
vig met de aanhoudende droogte te kam
pen. Het zijn vooral de gewassen haver,
gerst en zomertarwe (waarmee toevalli
gerwijs juist grotere oppervlakten ge
laaid zijn) die grote schade ondervinden.
Op de zwaardere gronden in polder Eier
land treden de structuurfouten thans
duidelijk aan het licht
Het gewas vlas is gezond, maar aan de
lichte kant. Met de stand van de aard
appelen is het verschillend, maar over
het algemeen kan de aardappel daar ook
best wat vocht gebruiken.
De Eierlandse boeren hebben over het
algemeen het hooi al binnen. Het voor
jaar was zeer vroeg met veel gras, zodat
een voldoende voorraad hooi kon worden
gevormd. Dat geldt dan voor wie het
land van de winter hadden laten liggen
met het oog op de hooiwinning. Thans
groeit er op het gemaaide land practisch
niets meer. Dat zijn dus de percelen,
waarop vroeg in het jaar eerst de scha
pen nog gegraasd hebben.
In polder Het Noorden is het uitblijven
van regen eveneens zeer schadelijk.
Ook in de Prins hebben de bedrijven
met de lichtste grond erg veel last van
ue droogte. Een ingeland zei, dat in de
hoogste delen de stuwen best wat hoger
zouden kunnen liggen. Daar zal dus wel
gauw aan gewerkt worden!
Oud-Texel. zo lichtte men ons nog toe,
i« niet zo droog gevoelig, dank zij de
betere ondergrond.
DE EXCURSIE VAN DE
LANDBOUWSCHOOL OM HET
IJSELMEER
De laagste twee klassen van de land
bouwschool zijn ook op excursie geweest
van 19 tot en met 21 mei. Deze excursie
bestond eigenlijk uit een reis om het
jJselmeer, maar ook kregen we de „ja
knikkers" van de Drentse olievelden te
zien en namen we een kijkje bij de
Duitse grens.
De leiders van deze excursie waren de
heren Laan en v.d. Giessen. De reis werd
gemaakt met een bus van Van Konings-
bruggen, welke was uitgerust met mi
crofoon en radio.
Van Den Helder gingen we naar de
Wieringermeer, waar we een boerderij
bekeken hebben. Hier vandaan zijn we
naar het museum van de Zuiderzeewer
ken bij Den Oever gereden. Vervolgens
over de Afsluitdijk naar Franeker, waar
we het planetarium van Eise Eisinga be
zochten. Eise Eisinga was een wolkam
mer, die in z'n vrije uren v/is- en sterren
kunde studeerde. In de jaren 1774 - 1781
maakte hij in z'n woonhuis het planeta
rium, waar we nu in de 20 ste eeuw
rog vol bewondering naar kunnen
kijken.
's Middags zijn we naar de Frico in
Leeuwarden geweest. Dit is een opslag
plaats van melkprodukten. zoals boter en
kaas. Deze produkten worden hier ver
pakt en verstuurd naar alle delen van
dc wereld.
De eerste nacht hebben we doorge
bracht in „Stania Stak", de Jeugdher
berg te Oenkerk. Oenkerk ligt tussen
Leeuwarden en Dokkum in een mooie,
bosrijke streek.
De tweede dag zijn we naar het Be-
drijfslaboratorium voor Grond- en Ge-
wasonderzoek in Groningen gegaan, dat
zeer interessant was. Hier worden grond
monsters onderzocht op kaligehalte, stik
stofgehalte, fosforzuurgehalte, korrel-
grootte enz.
In Drente hebben we enige hunebed
den gezien en zijn we naar een turf
graverij wezen kijken. Ook hebben we,
zoals reeds gezegd, enige „ja-knikkers"
gezien, die bezig waren olie uit de grond
te pompen. Na in het Noorder Dieren
park te Emmen gekeken te hebben zijn
we naar de Jeugdherberg „De Hune-
hoek" gereden en hebben daar overnacht.
De derde dag zijn we naar de Land-
bouwbank te Meppel geweest. Dit is een
grote coöperatieve maalderij, waar vee
koekjes, kippenvoer en allerlei meelsoor
ten vervaardigd worden. Bij deze coöpe
ratie hoort ook het grootste K.I.-station
van Nederland, dat we ook bezocht heb
ben. De rest van de morgen hebben we
op de markt doorgebracht, waar nog
mensen in klederdracht liepen, afkomstig
DE VROEDSCHAP CONTRA
GEESTELIJKHEID
Het gebeurt in onze gemeente niet
vaak, dat de Vroedschap zich contra de
geestelijkheid stelt. Dat is dus een uit
zondering enwij mogen aannemen,
dat diezelfde Vroedschap het zich ver
zetten tegen de geestelijkheid ook wel
gaarne als een uitzonderlijke aangele
genheid wil blijven beschouwen. Immers,
zij draagt onze geestelijkheid beslist geen
kwaad hart toe, in geen enkel opzicht,
zelfs niet als wij het sportieve element in
het geding brengenMaar daar zit 'm
juist de kneep: het gold hier geen dis
cussie rond de groene tafel in onze bouw
vallige raadzaal, maar het ging hier om
de strijd om het bruine monster, om de
bekende en zo populair geworden voet
bal.
Enfin, toen scheidsrechter Ten Cate
het eindsignaal blies was de bal nog heel
en stonden alle brancards nog onaange
roerd rond de lijnen. Méér aangedaan
was het veelkoppige publiek, dat dikwijls
van krasse staaltjes heeft kunnen ge
nieten. Zij hebben dominee Scholten van
Oosterend een duik zien nemen, waar de
keeper van een Ere-divisie-ploeg beslist
jaloers op geweest zou zijn nochtans
vond de bal een (nauwe) opening tussen
maagstreek en grasmat.
Maar goed, ze begonnen telkens weer
vol goede moed van het centrum uit, van
de breedst mogelijke basis af. Dat de
Vroedschap met 54 geklopt werd, was
niet te wijten aan het vele gepraat in
die gelederen het beroep verloochent
zich nu eenmaal niet, maar was te wijten
aan een gebrek aan begrip. Het waren
vooral de heren W. Wassenaar en J.
Daalder, die voortdurend met elkaar
overhoop lagen. Hoe had men de heer
Wassenaar dan ook de rechtervleugel
kunnen toevertrouwen, lag hier niet een
schone gelegenheid tot hartgrondige sa
botage, ondermijning van het scheids-
xechterlijk gezag?
De nederlaag van de Vroedschap moet
bovendien worden toegeschreven aan het
feit, dat enige raadsleden van twee wal
len trachtten te eten en aan zwervers op
de grasmat heb je weinig. Men moet
doelbewust stelling nemen.
Deze wedstrijd is ons hard tegenge
vallen. Misschien viel het de ploegen
zelf nog al mee, in elk geval hebben zij
als volslagen leek hun best gedaan, zij
het dat de een meer overtuigingskracht
aan de dag zal hebben gelegd dan de
ander. In elk geval hebben we collecte
bussen horen rammelen en de meisjes
van de Band horen roffelen en schallen,
dat het een lieve lust was al was hun
geschal en geroffel dan niet in staat om
oe dreigende onweersbui voor honderd
procent af te remmen. Er viel wat regen,
maar dat was welkom, waar het veld
vooral in de tweede helft, meer en meer
een onbeschermd moerbeidal gelijk werd.
P.S. Maar waarom bleven dominee
Van Reijendam en kapelaan Koopman
werkeloos toezien? Waar was de pastoor
van Durp, waar dominee Soesan? Nög
stijf in de kuiten van de strijd anno 1958?
Als geannonceerd wordt „Tegen de
Geestelijkheid" willen wij waar voor ons
offer in de collectebus en wij rekenen
volgende keer dan ook op een van onder-
wijssmetten gezuiverd team.
uit de buurt van Staphorst.
Na 's middags de Noordnederlandse
drukkerij bekeken te hebben zijn we
doorgereden naar de leemputten bij
Hattem. Hier zat (en zit nog veel leem
in de grond. Deze leem heeft men er
voor diverse doeleinden uitgegraven en
zo zijn er diepe kuilen overgebleven.
De laatste nacht van onze schoolreis
hebben we doorgebracht in de Jeugd
herberg te Oldebroek. Het was daar erg
gezellig. Er waren nog een lagere school
uit Groningen en een u.l.o.-school uit
Friesland, 's Avonds zijn we met het
hele stel aan het volksdansen geweest.
De laatste dag zijn we bij Elburg een
brug over gegaan en kwamen we zo in
Oostelijk Flevoland. Men was druk bezig
met het graven van sloten het bijwerken
van vaarten en ook was men bezig met
het draineren van de percelen. Bij Har
derwijk gingen we weer de polder uit en
zijn later over de Leusder Heide en langs
het vliegveld Soesterberg gereden. In
deze omgeving was alles militair. Rijen
tanks en trucks hebben we gezien
Ook zijn we langs Paleis Soestdijk ge
reden. In Utrecht hebben we het Spoor
wegmuseum bezocht en de Dom beklom
men.
In Amsterdam kregen we (ik bedoel
de bus) een lekke olieleiding, waardoor
we ruim 2 uur oponthoud kregen. Het
gevolg was, dat we niet meer op tijd in
Den Helder konden zijn om met „De
Dageraad" naar Texel terug te keren
Gelukkig was de „Voorwaarts" op ons
blijven wachten, zodat we om negen uur
in Oudeschild aan land konden gaan.
Het was een prachtige reis, waarvan
we allen zeer genoten hebben.
Piet van Leeuwen
TEXELSE MARKT
Aangevoerd maandag 8 juni 1959:
1850 lammeren 3257; 8 fokkalveren
90120; 10 nuchtere kalveren 5070; 2
koeien 8001050; 2 paarden 8001000;
1 pink 375450; 23 biggen 5065.
Een tweede „Jan Ligtharthuis"
JORDAANSE JEUGDLEIDER STICHT
KAMPEERCENTRUM OP TEXEL
Boeren hielpen spontaan
„meneer Schreuder"
In de zuidhoek van Texel, aan de rand
van de Prins Hendrikpolder, staat het
tweede „Jan Ligtharthuis". Het eerste
vindt men in de Amsterdamse Jordaan;
het doet al jaren dienst als centrum van
het jeugdwerk van de Hervormde Kerk
in deze buurt.
Bij „Het Horntje", bijna aan de Mok-
baai, aan de groene zoom van het groot
ste waddeneiland, is een oude schapen-
boet een toevluchtsoord geworden voor
Jordaanse jongens en meisjes. Boven de
van gejut hout opgetrokken schuur prijkt
de naam „Jan Ligtharthuis". Dezer da
gen hebben we er onder de zware
scheepsspanten gezeten en iets begrepen
van het pionierswerk, dat Johan K. A.
Schreuder er met zijn vrouw heeft ver
richt en nóg doet, aldus een verslaggever
van dagblad „Trouw".
De Jordaan heeft een góéde naam op
Texel. De heer Schreuder van het Jor
daanse huis kampeerde er reeds jaren
met zijn Jordanertjes, nabij de boerderij
van de familie Tpepkema, even hulp
vaardig als de buurfamilie Van Rossum.
Beide Texelse families uit de „Prins"
zoals de polder in de Texelse volksmond
genoemd wordt hebben, te zamen met
ds. P. C. Klijnsma van Oosterend, het
Amsterdamse jeugdhonkwerk van de
Jordaan grote diensten bewezen.
Maar de heer Schreuder (59) met het
élan van een 19-jarige, heeft het leeu
wendeel voor zijn jongens en meisjes
verricht. Het begon met kamperen en
met charmante, rake stukjes in de Texel
se krant, die verscheidene oud-Amster
dammers op het eiland hebben aange
sproken.
De lange voorgeschiedenis samengevat
komt hier op neer: de Schreuders hebben
nu een klein bedoeninkje naast het knus
se houten „Jan Ligtharthuis". de huiska
mer voor de kampeerders, die op een
nabijgelegen veld een vrijheid vinden,
die ondenkbaar is voor kinderen, die
dagelijks de grauwheid van de vaak zeer
ten onrechte geromantiseerde Jordaan
ervaren.
De Hervormde gemeenten op Texel
hebben beseft, dat hier een taak ligt en
de heer Schreuder wordt niet moede te
gewagen van zijn dankbaarheid voor de
hulp en medewerking van de Texelse
bevolking. Medeleven in de vorm van
schenkingen en diensten.
Van de twaalf Hervormde jeugdhon
ken in Amsterdam neemt dat van de
Lindengracht in de Jordaan nu een be
voorrechte positie in. Men heeft een
eigen vakantiecentrum, met een jeugd
leider die fiks de handen uit de mouwen
kan steken. Immers, de heer Schreuder
heeft tot 1945 mede de zorg gehad voor
het onderhoud van woningen van „Patri
monium" in Amsterdam. Hij was reeds
een veertiger, toen hij en zijn vrouw
GESLAAGD
Mej. T. v.d. Wetering heeft met gun
stig gevolg examen afgelegd aan de R.K.
Kweekschool te Bergen N.H. voor de
akte lager onderwijs.
VAKDIPLOMA
KOK-RESTAURANTBEDRIJF
Antoon v.d. Vis, „Het Vogelhuis", De
Koog, behaalde vorige week aan de Bak
kers Vakschool te Groningen het diplo
ma Kok-Restaurantbedrijf.
DE TEXELFILM DRAAIT DEZE WEEK
REEDS DONDERDAG
De V.V.V. Texel verzoekt ons mede te
delen, dat deze week in verband met het
concert van het Noordhollands Philhar-
monisch Orkest op vrijdagavond a.s. in
de Hervormde kerk te Den Burg de
Texel-film deze week een dag eerder zal
worden gedraaid en dus op donderdag
avond a.s. (morgenavond) vertoond zal
worden.
Wij verzoeken de Texelse gasthuizen
hun gasten op deze programma-wijziging
even attent te willen maken.
CONSULTATIEBUREAU VOOR
ZUIGELINGEN
Heden, woensdag, consultatiebureau
Woensdag 10 juni (heden) worden de
Woensdag 10 juni a.s. worden de
moeders van de buitendorpen verwacht
op de volgende uren:
De Cocksdorp 1.15 uur; Oosterend 2 uur;
Den Hoorn 2.45 uur en De Koog 3.30 uur.
meenden, dat er in de Jordaan een roe
ping voor hen lag.
Hij werd een evangelist-jeugdleider.
Later trok hij in de wintermaanden
van Texels dorp tot Texels dorp, met zijn
lichtbeeldenstrips over zijn Jordaanwerk.
Zo kweekte hij sympathie voor het moei
lijke jeugdzorgwerk in de schaduw van
de Westertoren
Sinds een jaar ressorteren de jeugd
honken er zijn er twaalf onder de
Stichting Hervormde Jeugdhonken te
Amsterdam.
De voorzitter van de Stichting, de heer
F H. van Peski, zei in het Texelse
Jan Ligtharthuis: „De activiteit van
de heer Schreuder is bewonderenswaar
dig!"
Ds. A J. Schneider, Hervormd jeugd-
predikant in de hoofdstad. Wij zijn bij
zonder ingenomen met het Texelse Jan
Ligtharthuis. „Steek die ouwe boet in de
brand", hebben oude Texelaars gezegd,
toen ze hoorden van het streven van de
Jordaanse jeugdleider.
Maar zij vergisten zich in „meneer
Schreuder", de stugge doorzetter, die
ramen ging inzetten, timmeren, zagen,
verbouwen. Toen de boeren dét zagen,
boden ze op een slappe dag hun diensten
aan.
Er groeide waardering en bewondering
voor het initiatief. En als Johan K. A.
Schreuder zo nu en dan in de Texelse
krant schrijft over: „Bij ons, in de Prins"
lezen velen gretig zijn in ronde Amster
damse stijl geschreven mededelingen.
DE VIERDE MARKT EN DE
AANHOUDENDE DROOGTE
Terwijl in het aan de Groeneplaats
grenzende park „De Wezentuin" uit luid
sprekers het luid schetterde „Ik heb ma
ling aan geld om gelukkig te zijn" tracht
ten de Texelse wolveehouders hun lam
meren voor de hoogst mogelijke prijs van
de hand te doen. De boeren hebben na
melijk gehuwd of niet gehuwd dat
geld juist nodig om gelukkig te kunnen
boeren.
Zonder geluk vaart niemand wel, maar
daarbij denken wij in alle nuchterheid
ogenblikkelijk aan de ping-ping. Met die
romantiek komt het (daarna) dan wel
vanzelf goed.
Wel, wij kregen maandag de indruk,
dat de wolveehouders wel eens gelukki
ger hebben gekeken en was dat een
v/onder? „Ik heb mijn lammeren vorige
week onverkocht mee teruggenomen om
dat ik m'n zin niet kreeg en nou heb ik
ze voor vier gulden per stuk minder van
de hand gedaan", aldus vertelde ons een
wolveehouder.
Wellicht had hij vorige week gehoopt,
dat er voor de vierde markt een flinke
stroom regen zou komen, waarom alle
Texelse landerijen snakkend schreeuwen.
Maar de regen, die een gouden regen zou
hebben betekend, bleef uit. Vrijdagavond
ontlastte zich in de buurt van Texel
een onbetekenend licht onweertje en de
wolken lieten nauwelijks een druppel
water los.
Wekenlang van regen verstoken, dat is
funest voor ons hoog bij het zonnetje
liggende eiland. Maar niet alleen ons
eiland ondergaat van de aanhoudende
droogte de zeer nadelige gevolgen; ook
aan het vasteland zien de boeren reik
halzend uit naar regen.
Sommige boeren daar wachten zelfs
eerst het weer nog wat af alvorens lam
meren te gaan kopen. Ze hebben nog
geen voldoende gras.
Nederland ziet uit naar regen.
Maandag loeide de kurkdroge wind
over het eiland, waarop tot overmaat
van ramp de zon haar hitte uitstraalde.
Vogels zochten in drooggedampte sloten
en greppels naar voedsel.
„Regen moeten we hebben, regen had
den we al veel eerder moeten hebben,
dat is de belangrijkste factor, nu wij on
ze lammeren moeten verkopen", aldus
een veehouder.
,Zijn er in ons land niet te veel lam
meren9"
„Inderdaad, er zijn er veel, maar dat
is zeker niet de belangrijkste factor".
Ons werd uitgelegd, waardoor vooral
dit voorjaar zovele lammeren op de Ne
derlandse markten worden aangevoerd:
Boeren aan de overkant, die vorige zo
mer lammeren hadden gekocht met het
doel ze vet te weiden voor export, zagen
door de invoerbeperkingen geen gunstige
kans en in vele gevallen werd toen be
sloten zelf te gaan fokken met het aange
kochte materiaal. Maar, nogmaals, de
droogte speelt een grotere rol dan de
aangevoerde hoeveelheden lammeren!
„Vijftien gulden minder dan op de
eerste markt", zo deelde iemand ons
mede en zeker zes gulden minder dan
vorige week!"
Dat is een groot, al te groot verschil.
Vooral de lichtere lammeren vonden
nauwelijks aftrek. We hebben een hok
zien verkopen voor32,De
hoogste markt zou 57,geweest zijn.
Verscheidene partijen gingen voor be
dragen beneden de 40,van de hand.
En terwijl de boeren hun fiat gaven,
klonk het uit de luidsprekers „Ik heb
maling aan geld om gelukkig te zijn".
Maling aan geld, goed, maar we heb
ben géén maling aan regen, hoe meer er
valt hoe liever!
Hier volgt een overzicht van de vierde
lammerenmarkten gedurende de laatste
tien jaar.
Jaar Aanvoer Prijs
1949 1800 28—36,—
1950 2285 37—44,—
1951 1900 50—67,50
1952 2000 58—73
1953 2300 42—53,—
1954 2250 47—53,—
1955 2600 62—72,—
1956 1755 78,50—93,50
1957 2000 58—73,—
1958 2650 44—57
1959 1850 32—57,—
BLIKSEM TROF DEN
Tussen de woning van de familie
Maas en een zomerhuisje van Verkade,
gelegen achter het Texel's Museum, werd
een denneboom door het hemelvuur ge
troffen. Gelukkig was men er heel gauw
bij om de ontstane brand in de kleinste
kiem te smoren.
TWEE MEISJES VERWONDDEN ZICH
Twee meisjes die zondagmiddag bij het
Westerslag in zee wilden duiken ver
wondden zich aan de voeten. Ze waren
in aanraking gekomen met resten van 'n
riet tot het laatste betonijzer opge
ruimde bunker. Bij laag water komen die
resten bloot te liggen, maar bij vloed
ziet men ze niet meer. De instanties, die
hierover het bevel voeren zouden er goed
aan doen rode vlaggetjes te plaatsen.
Natuurlijk is het nog prettiger als
men die resten onmiddellijk opruimde.