91
rocn
wa
in het harL,
GORDIJNSTOFFEN
,.Bouwpremie zweeft tussen
wind en water
J. Veldstra
'ie zelf wil bouwen moet een geduldig mens zijn
18 uur gesloten.
de toekomst
MOERBEEK'S
MEUBELHANDEL
De primeur op Texel
„Het wegdek voor
(gave N.V. v.h. Langeveld de Hooij
ekhcmdel Drukkerij Bibliotheek
Borg Texel Postbus 1) - Tel. 11
Verschijnt woensdags en zaterdags
Bank: R'damse Bank, Coöp. BoerenL
Bank. Postgiro 652. - Abonn.pr. 2,25 p.
kwart. 25 ct incasso. Adv. 10 ct p. mm
JENSDAG 26 AUGUSTUS 1959
73e JAARGANG No. 7381
TEXELSE
COURANT
der aannemer die een dergelijke bouwe
rij op touw wil zetten zou. waar moge-
ijk, medewerking ondervinden. Voor de
opdrachtgever is het al bijzonder pret
tig dat hij direct kan gaan bekijken wat
hij krijgt, en hij weet precies wat het
kost.
Wij moeten hopen dat de onduidelijke
toestand in verband met de bouwpre-
rniën spoedig een oplossing vindt.
Wegens onze demonstratie-
avonden zijn wij vanaf heden
weer om
Bakker's Ijzerhandel
Des te dringender en omvangrijker
n probleem is, des te vaker vindt men
;t in de pers besproken. Dat is logisch
ndat een nieuwsblad, ook het kleinste
aatselijke, een spiegel dient te zijn van
hetgene dat leeft onder de bevolking.
Sinds de oorlog heeft het onderwerp
omngnood helaas steeds de grootste be-
ngstelling „genoten." Slijt de zuider
tg een groot deel van zijn leven bui-
nshuis, de Hollander is sterk gehecht
,n gezellig gezinsleven, waarbij een ge-
flijk onderdak onontbeerlijk is. Ge-
flijk niet allen in materiële maar ook,
eigenlijk vooral in geestelijke zin.
Over de ellende die vaak met inwo-
gepaard gaat, zich toespitsende
einzielige ruzies met daaruit voort-
oeiende nerveuze spanningen, over al
e dingen behoeven wij U niet meer te
rtellen.
Een eigen huis
Het oog van ieder jong gezin is na-
urlijk gericht op een eigen woning. En
aar zijn we direct bij HET probleem,
[oe staat Texel er op het ogenblik voor
et de bouwerij. Wij gaan U niet vertel-
in dat het „wel snor" zit, zoals een be
ende Texelaar het zou uitdrukken. Ook
iet dat we bij de pakken neerzitten,
nze indruk is dat Texel, vergeleken
aet de overkant, niet ongunstig voor de
ag komt. We zouden niet graag willen
eweren dat de voor 1959 toegewezen 7
oningwetwoningen een rechte weg wij-
en naar de oplossing van het woning-
obleem, maar we willen nu vooral
ven stilstaan bij de particuliere sector.
Premiebouw
Uit geheel Nederland kwamen 7000
Temie-aanvragen méér dan het rijk van
>lart was uit te geven. „Deelde" Texel
nee in dat te veel? De indruk van de
ïeer J. Veldstra, adjunctdirecteur van
lemeentewerken, is dat Texel met zijn
iremie-aanvragen ver onder de gemid-
elde maat is gebleven. Dat zou er dus
ip wijzen dat er op Texel abnormaal
einig mensen wonen die een eigen huis
illen bouwen? Neen, zeggen de mensen
angs de weg, dat is het niet. Maar pro-
>eer bijvoorbeeld in Den Burg maar eens
,rond te krijgen voor een huis. Wel. er
!S grond. De gemeente heeft nog grond
koop, en in particuliere handen is nog
:en betrekkelijk groot aantal percelen
aarop gebouwd mag worden. Jawel,
Arordt ons gezegd, de gemeente heeft wel
[rond, maar wil het alleen kwijt tegen
ifzettersprijs.
Zet gemeente de boel af
Toen wij de heer J. Veldstra vroegen
of ook hij van oordeel was dat de ge
meente met afzettersprijzen voor de dag
kwam, verwachtten wij uiteraard geen
bevestigend antwoord. Dat kregen wij
dan ook niet. „Ik bestrijd dat beslist",
aldus de heer Veldstra. In Den Burg
wordt nu maximaal f 12.per m2 ge
vraagd. Als de gemeente grond koopt,
dan kan slechts een deel ervan worden
bestemd voor woningbouw. De mensen
vergeten vaak dat er ook straten (een
strekkende meter voor een „gewone"
straat kost minstens f 200.moeten
worden aangelegd, en plantsoenen. Als
werkelijk ALLE kosten zouden moeten
en kunnen worden doorberekend, dan
zou momenteel de prijs rond de f 20.
per m2 schommelen.
Wilhelminalaan
Wij krijgen een voorbeeld. Voor wo
ningbouw ligt in het uitbreidingsplan
Den Burg begrepen de grond achter de
Wilhelminalaan. Als die grond eenmaal
in handen zal zijn van de gemeente zal
alles moeten worden opgehoogd. Ga nu
maar eens een aannemer van grondwer
ken vragen wat dat moet kosten. Overi
gens zijn we nog lang niet zover, want
de bewuste grond is in handen van vele
eigenaren, dus er gaat nog ontzaglijk
veel tijd van onderhandelingen aan de
eerste spa voor af. Keren we terug naar
de man die rondloopt met bouwplannen,
cn laten we nu eens veronderstellen dat
hij een perceeltje bouwgrond heeft be
machtigd, van een particulier of van de
gemeente, dat doet er weinig toe.
Zéér lange weg
De adspirant eigenhuisbezitter be
vindt zich dan aan het begin van een
zeer lange weg. Hij wil, in de eerste
plaats, eens weten hoe het staat met de
genoemde premie. „Die zweeft tussen
wind en water", zegt de heer Veldstra.
En zo is het op het ogenblik ook. Het
heet dat de plannen van de regering
gaan in de richting van een verminde
ring met 2/7 deel, dat is dus niet gerin;
De kritieke datum, vóór welke men in
aanmerking kon komen voor een volle
dige premie, was 16 april. Vóór die da
tum moest de aanvraag dus in zee zijn,
noewel gunstig antwoord langere tijd
op zich kan laten wachten. Altijd tè
lang naar de zin van aannemers en op-
Irachtgevers. Aan de aanvraag is na
tuurlijk al een en ander vooraf gegaan.
De opdrachtgever heeft met de architect
gesproken. Deze maakt een ontwerp en
ten begroting. Meestal is hem bij bena
dering bekend wat de opdrachtgever wil
besteden. Er zijn kundige architecten die
uitstekend kunnen ontwerpen maar die
in het begroten minder grote kunste
naars blijken. En als dan blijkt dat er
geen aannemer te vinden is die dicht in
ae buurt komt van het begrote bedrag,
aan gaat de bouw niet door en de op
drachtgever komt niet verder dan het
betalen van al de gemaakte kosten.
Systeembouw de oplossing?
Er is een weg om veel moeilijkheden
Ie voorkomen en veel tijd te winnen.
Aannemer B. Gieze levert de laatste tijd
het bewijs. Hij bouwt dubbele woningen
die er zijn mogen. Te koop voor 12.500
gulden, zonder extra kosten. Premie
(was) verzekerd. Er staan er al enkele
aan het einde van de Molenstraat, tegen
over de Beatrixschool te Den Burg en
ei komen er meer. Voor mensen die niet
beslist een woning met een eigen gezicht
zoeken, is dit type huis een ideale op
lossing.
Het plan van de heer Gieze is bij de
gemeente enthousiast ontvangen, en ie
Er is een weg om veel moeilijkheden te voorkomen: systeembouw
Niet alleen woningen
Korte tijd geleden kon men horen ver
kondigen dat er bij verscheidene aanne
mers, vooral de grotere, moeilijkheden
dreigden te ontstaan. Ze kwamen (en ko
men gedeeltelijk nog) neer op: wel op
drachten, geen vergunning. Alweer dus
de tijdrovende paperasserij. Het lijkt dat
er wat verruiming komt. Ontslaan van
personeel door werkgebrek komt op het
ogenblik niet of nauwelijks voor. Ver
schillende middenstandszaken bouwen
of hebben bouwplannen. En daar is nog
de nieuwe Nutsspaarbank, er komt een
nieuwe Boerenleenbank, Bakkers Ijzer
handel heeft grote plannen, er komt een
aardappelbewaarplaats en zo kunnen we
nog wel even voortgaan. In vrijwel alle
gevallen werd de normale weg gevolgd:
aanbesteden en gunnen aan de laagste.
Maar wat dit laatste betreft mogen we
preken van een nieuwe en merkwaardi
ge ontwikkeling:
Invloed van het Arbeidsbureau
Het kan voorkomen dat een aannemer,
ondanks het feit dat hij goed in het werk
:it, toch op een betrekkelijk groot werk
nschrijft. Wij stellen dat hij bij de aan
besteding als laagste uit de bus komt.
Het werk wordt hem gegund, zoudt U
zeggen. Maar dat is in zo'n geval niet ze
ker. Als namelijk het Arbeidsbureau van
mening is dat de aannemer mogelijk het
werk niet op tijd zou kunnen opleveren
in verband met zijn andere werkzaamhe
den, dan gaat een negatief advies naar
Wederopbouw" te Haarlem of, voor
werk boven f 100.000, naar Den Haag en
wordt goedkeuring niet afgegeven. Men
wil op deze wijze mogelijk trachten te
voorkomen dat de grote aannemer per
soneel wegzuigt van de kleinere broe
ders. Maar het is de vraag of de op
drachtgever accoord gaat met de hogere
prijs van de opvolgende.
Afgezien van de vraag of het Arbeids
bureau wél accoord gaat met die tweede
man. Ons dunkt dat een aannemer in
staat moet worden geacht zelf te beoor
delen of hij een werk naar behoren, en
dus op tijd, zal kunnen opleveren. Wij
dachten dat het Arbeidsbureau daarmee
niets te maken zou hebben. Theoretisch
is het nu dus mogelijk dat een opdracht
gever of genoegen moet nemen met een
hogere prijs, of moet wachten tot de be
wuste laagste inschrijver wél toestem
ming krijgt het werk uit te voeren. Neen.
dit is geen plezierige toestand, en wij
kunnen ons dan ook niet voorstellen dat
een ambtenaar van genoemd bureau bij
zonder gelukkig zal zijn met deze rege
ling.
Wethouder Hin, daarnaar gevraagd,
herinnerde ons eraan, dat deze regeling
is voortgesproten uit de misstanden op
loongebied. Enkele jaren geleden, toen
de aannemers zoveel werk konden krij
gen als ze wilden, begon het beruchte
wegkopen van personeel. Zwarte lonen
waren het gevolg. De nieuwe C.A.O,
werd door vele bouwvakarbeiders niet
met gejuich ontvangen. Immers, zij gin
gen er op achteruit, ondanks het officieel
hogere loon. De regering wil in deze nu
regelend optreden door te doen beoorde
len of een aannemer niet tè veel werk
krijgt, opdat hij zijn reeds aangegane
verplichtingen kan nakomen.
DE STROPENDE TANDARTS
Bij nadere informatie is ons gebleken,
dat de tandarts, die verleden week we
gens vermeende stroperij werd gevat
zijn boutje nog nimmer heeft „afgele
\erd bij hotels in de omtrek".
Dat pleit voor hem, vinden wij.
FANCY-FAIR TE DE WAAL
Op vrijdag 28 en zaterdag 29 augustus
a.s. zal de Hervormde Vrouwenvereni
ging te De Waal wederom haar jaarlijk
se fancy-fair en verkoopdag organiseren
Een en ander wordt gehouden in de ou
de Doopsgezinde Kerk aan het Verma
ningspad te De Waal.
Het gebouw is vrijdag geopend vanaf
half acht 's avonds en zaterdag vanaf
half drie 's middags en uiteraard ook
's avonds.
Een ieder is van harte welkom.
De asfalttabriek op de Lang Waalderweg
Heel wat Texelaars en Toeristen mop
peren „dat ze nu altijd in de drukste
maanden aan die wegen moeten wer
ken". Kan dat niet op een andere tijd.
Steeds als er duizenden toeristen ons ei
land bezoeken, worden er wegen afge
sloten en komt de teerwagen langs.
Vooral de laatste jaren zijn heel wat
verbeteringen aangebracht aan het weg
dek.
Lange Waalderweg
De nieuwe Lange Waalderweg werd
1954 afgeleverd. Duizenden vrachtau
to's zijn er de laatste jaren over gesnord.
Vrachten bollen, bieten en andere pro
ducten van Texels bodem.
Het was de firma De Moei en Hermes
uit Alkmaar die de weg toen in het ka
der van de Ruilverkaveling heeft aange-
iegd.
Nu, vijf jaar later heeft dezelfde firma
weer de verzorging, of beter de nazorg,
aan deze weg. Enkele weggedeelten zijn
verzakt en worden nu op juiste hoogte
gebracht.
De primeur voor Texel
Een dezer dagen hadden wij een ge
sprek met de heer J. Kouw, die als uit
voerder van de Nederlandse Heidemij,
het toezicht heeft op de werkzaamheden.
Even buiten Oudeschild op de Lang
Waalderweg, treft men sinds enkele
maanden een nieuw bedrijf aan. Zo maar
de openlucht. De arbeiders zijn daar
druk bezig in de felle zon een warm pro
duct te vervaardigen.
Waarom in de zon? Wel, dat is het nu
juist. De wegen kunnen alleen verbeterd
worden bij zonnig weer. Dus het moppe
ren geeft weinig, er kan niet gewerkt
vorden met regen en kou.
Het is een asfaltfabriek in het klein
De N.V. Aannemers Mij De Moei en
Hermes uit Alkmaar is daar begonnen
met een nieuw procédé voor de verbete
ring van de weg.
Werden er voorheen schepen met slak
ken aangevoerd die in de wegen verdwe
nen, men gebruikt hier grint, zand en
een speciale vulstof.
De weg is op enkele plaatsen iets ver
zakt, dit wordt nu bijgewerkt.
Onder het wegdek bevinden zich ver
schillende grondlagen, de z.g.n. spier-
lagen, gedeelte waar de bodem weinig
draagvermogen heeft, daar ontstaan de
schommelingen in het wegdek.
Om het nu weer geheel vlak te krijgen
brengt men eerst een vullaag aan. Voor
deze vullaag zorgt De Moei en Hermes.
Op het terrein van de fa. J. C. Rab aan
oc Lang Waalderweg worden dagelijks
tonnen zand en grint aangevoerd.
Deze grondstoffen komen in de Barber
Greene verdeelmachine. Drie soorten
zand zijn er nodig: Brekerzand, dit is
zeer grof, Scherpzand en Putzand. Dit
laatste is een Texels product. Op ver
schillende plaatsen op ons eiland zijn
gravingen gedaan en is onder de hoge
grondlaag het schone zand bloot gehaald.
Dit mengsel van zand en grint gaat via
de koude Jacobsladder door de mengmo-
len via warme ladder naar de volauto
matische asfaltmolen
De grote asfalttank die constant op
180 graden is verwarmd, zorgt voor toe
voeging van het zwarte product.
Het geheel is een samenspel van ware
vakmensen, die onder niet benijdens
waardige omstandigheden hun dagelijks
werk verrichten.
Een eigen stroominstallatie is op het
terrein geplaatst. Twee ton gasolie, 10
vaten van 200 liter, zijn dagelijks nodig
om deze installatie draaiende te houden.
Doordat het product op een verwerk
bare temperatuur moet blijven is. zeer
nauwe samenwerking van de verschil
lende onderdelen noodzakelijk. De aan
voer van de grondstoffen mag niet stag
neren. Valt er een machine uit, dan staat
de hele productie stil.
Na de vullaag wordt de 4 cm dikke
toplaag aangebracht. Als deze laag onder
profiel ligt, dan pas komt de rijdende
teerwagen voor de laatste hand. De
Lang Waalderweg is 5 meter breed. De
teerwagen sproeit de dichtingslaag over
een breedte van twee en een halve me
ter. Dus twee maal rijden en de weg kan
daarna van split worden voorzien.
Het is alleen jammer dat er nog zo
veel automobilisten zijn die niet kunnen
wachten tot de wegen geheel zijn opge
leverd.
150 ton per dag
Bij gunstig weer levert de asfaltfa
briek dagelijks 125 tot 150 ton van het
zwarte, warme product voor Texels we
gen af Maar dan zitten de arbeiders lang
niet stil. Iedere minuut is kostbaar en
wordt dan ook ten volle benut.
De wagens rijden af en aan van de
.sfaltfabriek naar de weggedeelten die
verbetering ondergaan.
Als soms het zonnetje even schuil
gaat, kijken de mannen niet vrolijk, want
dan moet de inhoud van de wagen toe
gedekt worden met dekens. De substan
tie mag volstrekt niet afkoelen.
Maar over zon hebben wij de laatste
maanden geen klagen, daarom wordt er
ook volop aan de wegen gewerkt.
Straks kunnen de vrachtwagens, hoog
opgeladen met vlas en ander gewin van
Texels bodem, weer de weg gebruiken.
Laten we niet mopperen dat men op
Texel altijd in de zomer aan de verbete
ring van de wegen werkt. Maar ons
troosten met de zekerheid dat in het plan
van de Ruilverkaveling heel veel aan de
verbetering van onze wegen is en wordt
gedaan.
UW ADRES VOOR
CONSULTATIEBUREAU VOOR
ZUIGELINGEN
Woensdag 26 augustus wordt er geen
zitting gehouden